20 سال پیش بود که برای اولین بار کلمه «سواد رسانه‌ای» (media literacy) را در کنفرانسی در کره شنیدم اما با معنی بسیار متفاوتی، با معنی‌ای که امروز در ایران از آن مراد است. در آن زمان منظور از سواد رسانه‌ای آگاه‌کردن استادان مسن حوزه رسانه از ظهور و گسترش فناوری‌های ارتباطی بود.

در این زمان کم‌کم ارتباطات از شکل سنتی خود در حال خارج‌شدن بود و نیاز بود استادان این حوزه با تکنولوژی‌های رسانه‌ای جدید آشنا شوند و اطلاعات خود از رسانه را براساس تغییر در شکل رسانه به‌روز کنند.

هم‌زمان و در اواخر دهه ٦٠ شمسی، زمانی که من در دانشگاه امام صادق (ع) مشغول تدریس بودم، با آقای غلامعلی حدادعادل آشنا شدم. آقای حداد به موضوعات حوزه رسانه بسیار علاقه از خود نشان می‌دادند و حتی در کلاس‌های درس من در دانشگاه امام صادق (ع) شرکت می‌کردند. ایشان جزء اولین سیاست‌مدارانی بودند که به اهمیت موضوع رسانه و همچنین پیچیدگی‌های مباحث ارتباطی آگاه شدند و به‌همین‌دلیل از من خواستند تا درباره رسانه در دبیرستان ایشان سخنرانی کنم؛ اما پس از مدتی آقای حداد که آن زمان خود جزء معاونان وزارت آموزش‌وپرورش بودند، حس کردند که باید بحث‌های مربوط به شناخت رسانه در کتب درسی دانش‌آموزان اضافه شود؛ بنابراین از من درخواست کردند که در زمینه سواد رسانه‌ای متنی کوتاه در حد دو صفحه آماده کنم که در کتاب علوم اجتماعی دانش‌آموزان دبیرستان اضافه شد.

حتی یادم هست که در آن زمان دختر خودم هم که نوجوان بود درسی را که من به کتاب اضافه کرده بودم می‌خواند. از این اتفاق می‌توان به‌عنوان اولین باری یاد کرد که آموزش سواد رسانه‌ای به دانش‌آموزان در ایران مورد توجه قرار گرفت؛ اگرچه این اصطلاح سابقه‌ای بسیار طولانی‌تر دارد.

در سال ١٩٦٤ میلادی، «مارشال مک‌لوهان»، نظریه‌پرداز کانادایی ضمن پیش‌بینی آینده و خلق اینترنت که دنیا را به یک دهکده جهانی تبدیل می‌کند، اشاره کرده بود که در این دهکده سرعت و وسعت انتشار اطلاعات به‌قدری زیاد است که لاجرم «زباله‌هایی» هم تولید می‌شود. به‌همین‌دلیل نیاز است که افراد مصونیتی در برابر این زباله‌ها داشته باشند اما در عین تأیید ضرورت چنین مصونیتی باید توجه کرد که سواد رسانه‌ای مفهومی مثل آزادی است که می‌توان از آن برداشت‌های متفاوت کرد. حتی استالین هم آزادی را می‌ستود! و به نظرم اگر قرار بود معمر قذافی درباره سواد رسانه‌ای حرف بزند، حتما می‌گفت سواد رسانه‌ای یعنی ازبَربودن کتاب سبز من!

به‌همین‌دلیل وقتی امروز داریم از اضافه‌شدن کتابی به اسم «تفکر و سواد رسانه‌ای» به دروس دبیرستان صحبت می‌کنیم باید هم از بهترین و متخصص‌ترین استادان حوزه رسانه برای تدوین این کتاب استفاده کنیم و هم از فارغ‌التحصیلان ارتباطات برای تدریس آن.

در غیراین‌صورت هرکسی ممکن است هر استفاده‌ای از این درس بکند و این خطرناک است؛ اما نفس وجود درسی با اسم سواد رسانه‌ای در میان دروس دانش‌آموزان که آنها را اول در برابر رسانه‌های داخلی و بعد در برابر رسانه‌های خارجی مصون نگه دارد، مفید است. امیدوارم این اتفاق بیفتد؛ اما یک سؤال؛ اگر سواد رسانه‌ای اصطلاحی تخصصی و جهانی در حوزه رسانه است پس کلمه «تفکر» در ابتدای عنوان کتابی که قرار است در این حوزه تدوین شود، چه شأن نزولی دارد؟

 روزنامه شرق

  رفتارگرایی را نوعی نظریه ی روان شناختی دانسته اند که خط تمایزی با سیستم های فلسفی آرمان گرایی، واقع گرایی و عمل گرایی دارد. از آن جا که این مکتب معروف درباره ی طبیعت آدمی هم نظر خاص دارد، جامعه، ارزش ها، زندگی و ماهیت واقعیت را مورد بحث قرار می دهد و لذا وارد حوزه ی فلسفه هم می شود.

رفتارگرایی در ردیف فلسفه های تریبت معاصر قرار می گیرد و به زمان حال بیشتر توجه دارد و فلسفه و مکتبی پیشرفت گرا محسوب می شود. رفتارگرایان جهت یابی علمی عینی دارند. واقع گرایی، ماده گرایی و محیط گرایی از جمله مبانی و ریشه ها و ساختار این مکتب را رقم می زنند. رفتارگرایی در واقع، نوعی طبیعت گرایی و محیطی اندیشی است. زیرا انسان را بر پایه ی زمینه های عصب شناختی، تنکار شناختی (فیزیولوژیک) و زیست شناسی (بیولوژیک) می نگرد.

رفتارگرایان عقیده دارند که مفاهیمی از قبیل ذهن، هوشیاری و روح یادگار دوران پیش عملی هستند. از منظر آنان بدن انسان ماده است و رفتار او نوعی حرکت می باشد. بنابراین می توان آدمی را از نقطه  نظر ماده و حرکت شناخت.

از جمله پیشگامان رفتارگرایی می توان به توماس هابز و پاولوف و سپس واتسون و اسکینر اشاره نمود. از دید آنان زندگی نوعی حرکت است و ماشین هم دارای زندگی است و موجود زنده – انسان نیز به منزله ی ماشین می باشد و از قوانین آن پیروی می کند. حتی طبیعت زیست شناختی زندگی هم مکانیکی است و با همان طرح می چرخد.

"رفتارگرایی، در چند جنبه با ماتریالیسم مکانیکی خویشی دارد. ماده گرایان و رفتارگرایان هر دو بر این باورند که ما طبق ساختمان طبیعی و بدنی خود، عمل می کنیم و اعمال یا کنش های بدنی به اشکال عینی قابل توصیف و پیش بینی انجام می گیرند.

آنچه مشخصا در وجود ما جریان دارد فرآیندهای تنکارشناختی (فیزیولوژیک) هستند. مثلا در مغز چیزی به نام روح وجود ندارد بلکه شامل یک عده فرآیندهای فیزیولوژیک و بیولوژیک است.(فلسفه جدید تربیت- علی اکبرنژاد- ص586)

به مرور زمان و بر اثر مطالعات و تحقیقات گسترده و عمیق تر مخصوصا پیامد نظریه ی پاولوف این چنین عنوان شد که موجود زنده (ارگانیسم) می تواند محیط خود را تغییر دهد و تغییرات پیدا شده را تقویت کند.

واتس روش خویشتن نگری را در روان شناسی رد کرد و آن را غیر علمی خواند و تنها روش یافتن مشاهده ای را برای مطالعه ی رفتار، پیشنهاد کرد. او محیط را نخستین شکل دهنده ی رفتار می داند و معتقد است که با کنترل محیط می توان رفتار افراد را شکل داد. او که در روان شناسی آمریکایی بسیار اثر گذاشت بر این باور بود که حواس تنها برای شناخت جهان نیستند بلکه ابزارهای هدایت فعالیت برای کسب موفقیت در زندگی نیز هستند. او مفاهیمی از قبیل هوشیاری، احساسات، رضایت خاطر و آزادی اراده را انکار کرد زیرا قابل مشاهده نیستند بنابراین نمی توانند مورد اندازه گیری علمی قرار گیرند.(همان منبع)

اسکینر، استاد روان شناسی دانشگاه هاروارد از جمله رفتارگرایان معروف و برجسته است که در توجیه و تبیین رفتار مانند سایر رفتارگرایان، محیط گراست و چگونگی آن را عامل تعیین کننده ی شکل رفتار می داند. در کتاب "تاریخ روان شناسی نوین" اثر شولتزدوان پی و سیدنی الن چنین می خوانیم: انسان جاندار، یک ماشین است و مانند هر ماشین دیگری در پاسخ به نیروهای خارجی (محرک ها) که بر او تاثیر می گذارند به صورتی قانون مند و قابل پیش بینی رفتار می کند. هم چنین به نظر اسکینر در درون موجود زنده چیزی که برای تبیین رفتار مفید یا لازم باشد وجود ندارد. ما به وسیله ی نیروهای محیطی جهان بیرونی و نه به وسیله ی نیروهای موجود در درونمان وادار به عمل می شویم.

اسکینر فرآیند یادگیری را اساس تربیت می داند و تربیت را تغییر رفتار به وسیله ی تقویت تلقی می کند. او بر این باور است که با تقویت اراده می توان مدارس و سایر نهادهای اجتماعی را کنترل کرد.

محورهای اساسی رفتارگرایی تربیتی را دو فرآیند یادگیری و تقویت می دانند.

نویسنده ی کتاب فلسفه ی جدید تربیت از نگاه رفتارگرایان چنین می گوید:

"...... اگر می خواهیم جامعه ی انسان که ترکیبی از اشخاص است از تعادل لازم برخوردار باشد و آن را ادامه دهد راهی جز این نداریم که از فنون علمی استفاده کنیم و دختران و پسران خود را با همان فنون تربیت کنیم. از جمله فنون تربیتی پیشنهادی رفتارگرایان برای آموزش- پرورش ، این است که در کلاس به جای افسانه ی تربیتی، روش های موثر مهندسی رفتاری را به کار ببریم و محصلان را در محیط کنترل شده ی الگویی قرار دهیم.

به رفتارگرایی، آزادی اراده ی انسان، افسانه ای بیش نیست و ما از سوی اشیاء یا اشخاص کنترل می شویم و همین کنترل است که رفتار افراد یا جامعه را شکل می دهد. (البته واضح است که چنین فرضیه ای، مطلق نبوده و نسبی تلقی می شود. زیرا همین که از ناحیه ی آنان سخن از تغییر، کنترل، تقویت، یادگیری، فراهم ساختن محیط مساعد یا دور کردن یا برطرف ساختن محرک های نامساعد و انتخاب و غیره به میان می آید دال بر آن است که هرگز نمی توان به رفتارگرایی صرف و جزمی بسنده کرد و از سایر مولفه ها غفلت نمود.)

مخالفان رفتارگرایی بر این عقیده اند که زندگی انسان و یادگیری او بسیار پیچیده تر از آن هستند که رفتارگرایان می پندارند و نمی توان تنها با مهندسی رفتاری مورد نظر ایشان رفتار زندگی آدمی را به شکل مطلوب درآورد. از سوی دیگر عمل شرطی سازی رفتار، همیشه و در همه ی موارد موفق نیست و نمی تواند آزادی اراده ی انسان را کاملا خنثی کند.

نقاط مثبت و کاربردی و خدمات رفتارگرایان را آن جا که بر علمی بودن و تلاش در جهت کنترل محیط و بهینه سازی روش های مهندسی رفتار و موفقیت قابل اندازه گیری، آموزش برنامه ای و ماشین تدریس و کمک به عقب ماندگان ذهنی و عضوی و رفع بسیاری از مشکلات تدریس و یادگیری از لحاظ وقت، سرعت و زمان تاکید می شود هرگز نبایستی به فراموشی سپرد.

اما با نظرات و انتقادات اندیشمندان و محققان دیگری من جمله انسان گرایان، وجودگرایان، روان کاوان، شناخت گرایان و امثال کارل راجرز و یونگ و به ویژه الهیون شرق و غرب به ویژه بلانشارد، آلکسیس کارل، کارلایل، کارنگی و دیگران چه باید کرد که نقطه نظرات انتقادی و عملیاتی و کارآمدی فراوان دارند!؟

وقتی بحث هدف مندی، غایت گرایی، انسانیت، عرفان و عقلانیت و حتی غرائز و معنویت پیش می آید آن گاه متوجه می شویم که نبایستی تک ساحتی به قضایا نگریست.

اگر صرفا از منظر علمی هم وارد شویم می بینیم علم به غایت و بی نهایت و کمال می نگرد و حرکت می کند و فراسوی رفتارگرایی متصور و تصدیق می گردد.

کارل لاجرز از جمله پیشگامان انسان گرایی چنین می نویسد: " با این که کمک های رفتارگرایی ارزشمند بوده است اما من معتقدم که گذشت زمان اثرات تاسف بار محدودیت هایی را که این مکتب تحمیل کرده است نشان خواهد داد. محدود کردن خود به ملاحظه ی رفتار های قابل مشاهده ی خارجی، مستثنی کردن ملاحظه ی تمامی معانی و مقاصد باطنی و جریان باطنی تجربه، در نظر من همچون بستن چشم در برابر حوزه های وسیعی است که انسان هنگام نظر افکندن بر دنیای بشر با آنها مواجه می شود....." راجرز در نهایت به وهم آمیز بودن کلیت نظریه ی رفتارگرایی اشاره می کند.( به نقل از کتاب تاریخچه  و مکاتب روان شناسی)

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

  همان طور که مطلعید المپیک ریو در برزیل نزدیک است و قرار است پانصد هزار نفر از سراسر دنیا برای تماشای بازی های المپیک به بندر زیبا و توریستی ریو سفر کنند . سازمان بهداشت جهانی به خانم های باردار هشدار داده از سفر به ریو خودداری کنند کنند چون به علت شیوع زیکا در ریو صدها نوازد مبتلا به میکرو سوفالی نوعی عقب ماندگی شده اند و اپیدمی شدیدی در ریو به وجود آمده است .

سازمان بهداشت جهانی از سایر مسافران ریو خواسته است که موارد بهداشتی را دقیقا رعایت کنند و از گشت و گذار در مناطق پر جمعیت و فقیر نشین شهر پرهیز کنند و در هتل و زیر کولرهای گازی قرار بگیرند و از رابطه های ناسالم خودداری ورزند .

این سازمان می گوید همه چیز تحت کنترل است و خطری مسافران ریو را تهدید نمی کند اما یکی از محققان کانادایی معتقد است که باید سریعا محل بازی های المپیک را تغییر داد و یا به فصل دیگری موکول کرد چون احتمال ابتلا به این ویروس خطرناک ریسک بالایی برای مسافران ریو دارد و اینکه فکر کنیم توریست ها در اتاق هتل و زیر کولر قرار می گیرند و از گشت و گذار دست خواهند کشید امکان ندارد .

وی می گوید اپیدمی زیکا در ریو با ابتلای یک نفر شروع شده و دامنه آن گسترش یافته است و صدها نوزاد را آلوده کرده است .

حال در نظر بگیرید فر د یا افراد مبتلا به این ویروس به کشور خود باز گردند و چون در برخی از کشورها از جمله ایران پشه ناقل آن هم وجود دارد خطر بزرگی شهرها را تهدید می کند . اما کمیته برگزار کننده و سازمان بهداشت جهانی می گویند همه چیز تحت کنترل بوده و خطر زیادی مسافران را تهدید نمی کند اما هشدار های جدی سازمان بهداشت جهانی به توریست ها نشان دهنده خطرناک بودن احتمال ابتلا به این ویروس است .

در مناطق استوایی پشه های خطرناکی رشد و زندگی می کنند که یکی از معروف ترین گونه آن پشه دینگو یا دنگی است که معمولا در کشورهای جنوب شرق آسیا ، مالزی و هندوستان و برزیل و ...هر چند وقت اپیدمی بیماری درست می کنند که علایم ان شبیه سرما خوردگی اما بسیار کشنده می باشد و اگر فرد مبتلا در کمتر از سه روز به بیمارستان جهت مداوی خاص نرود جان خود را از دست خواهد داد .

چند سال پیش در مالزی اپیدمی 12 هزار نفری از گزیدگی پشه دنگی به وجود آمد .یکی از خصوصیات پشه دنگی این است که در آب اشامیدنی هم لارو گذاری می کند و مردم جنوب شرق آسیا معمولا همه وسایل آشپزخانه را کاملا خشک می کنند تا در محل زندگی خود دچار ازدیاد این پشه ها نشوند ؛ این پشه ها چهار نوع دارد که همگی به پشه های شکم سفید معروفند .

در کشورهای جنوب شرق آسیا معمولا هفته ای یک بار در شهرها درختان سمپاشی می شوند تا خطر گزیدگی و اپیدمی کم شود .بیماری حاصل از گزیدگی این پشه ها بسیار مسری است .بیشترین خطر گزیدگی در هنگام غروب و طلوع آفتاب و مناطق فقیر نشین و پر جمعیت رخ می دهد و در محیط در بسته کار کردن مداوم کولر گازی یا فن کویل ها باعث جلوگیری از حمله مرگ آور پشه خواهد شد البته پمادهایی هم وجود دارند که استفاده از آنها می تواند کمک کند اما قطعی نیست .

آیا با وجود خطر شیوع زیکا در سایر کشورها آن هم با فرا رسیدن فصل تابستان کمیته جهانی المپیک حاضر به تغییر محل برگزاری بازی های المپیک و یا به تعویق انداختن آن خواهد بود ؟

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

تهران

این تحلیل ها  بیشتر بر مبنای حدس و گمان بوده و مبتنی بر دلایل متقن نیست همچنین  از یک  متدلوژی علمی و یا پژوهشی پیروی نمی کند ضمن آن که بن مایه ای از آموزه های پوپولیستی را درون خود جای داده است/ از مجموع 1068 رای ، 9 / 91 مخاطبان عملکرد این مرکز را ضعیف ارزیابی کرده بودند/ دکتر محمد علی نجفی خش مهمی از این وضعیت تاسف آور را متوجه بخش رسانه ای وزارت آموزش و پرورش نمود / چرا مدیریت محترم روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش که سابقه  و تجربه یک دوره مدیر کلی در زمان وزارت آقای مرتضی حاجی را نیز در کارنامه خود دارد اکنون به چنین استنتاج عملیاتی رسیده اند

گروه رسانه /

« مهدی خلیلی » توانست در جشنواره رسانه های شهری و در بخش سرمقاله و یادداشت و مقاله رتبه برتر را از آن خود نماید .

این « عضو شورای نویسندگان صدای معلم » همچنین در سال 94 در جشنواره مطبوعات البرز توانست  از مجموع یک هزار و   55 اثر 39 اثر رتبه سوم را کسب نماید .

« گروه صدای معلم » این موفقیت بزرگ را به ایشان و جامعه فرهنگی کشور تبریک می گوید .

پایان پیام /

آذربایجان شرقی

روح حاكم بر نظام آموزشي همان رويه هاي سنتي است/  روحیه محافظه کاری این نظام راه را بر ایجاد چرخش های مناسب برای هماهنگ شدن با شرایط و مقتضیات بسته است/ چرا موتور انگیزشی یادگیری دانش آموزان در مدرسه خاموش می شود/ چرا افت تحصیلی در دوره متوسطه دوم شدید است/ امروزه تحصيلات رسمي و مدرك تحصيلي جذابيت ندارد/ نظام آموزش رسمی با رقبای جدی مواجه است/ نظام آموزشی شيوه كتاب محوري- حافظه محوري را دنبال مي كند/ عنصر رقابت براساس آموزه هاي اسپنسر (نظریه  تكامل اجتماعي) وارد نظام آموزشي شده است/ عنصر پاداش و تنبیه تحت تأثير آموزه­ هاي نظريه رفتار­گرايي كلاسيك است/ کودکان قبل از مدرسه بر اساس نظام انگیزشی طبیعی یاد می گیرند/مبناي  نظری مدعاي « افت تحصيلي به سبب ارزشيابي توصيفي»، مبناي مستحكمي نیست و آشكارا در مجامع علمي مورد نقد واقع شده است

گروه اخبار/  معاون توسعه مدیریت آموزش و پرورش با بیان اینکه در دهه های۶۰ و ۷۰ آموزش زبان های فرانسه و ایتالیا در مدارس داده می شد اما مورد استقبال قرار نگرفت، گفت: باید رغبت یادگیری در دانش آموزان ایجاد کنیم.

گروه اخبار/

محمود فرشچیان با انتقاد از برخی مسؤولان کشور گفت: متأسفانه برخی مسؤولان به فکر چاره برای از بین رفتن هنرها نیستند. بارها اعلام کردم و فریاد زدم که دانشگاهی برای هنرهای ملی این دیار تأسیس کنید، حتی از مسؤولان خواهش کردم، ولی تا کنون کسی گوش نکرده است.

به گزارش ایسنا منطقه اصفهان، محمود فرشچیان در هنرستان هنرهای زیبا، با انتقاد از آموزش و پرورش اظهار کرد: این‌که امروز دانش‌آموزان این هنرستان اعلام کردند یا دانش آموزان مدارس دیگر می گویند فقط دو روز در هفته درس «نقاشی» را دارند باعث تأسف است، چرا وزارت آموزش و پرورش هنر را رو به ضعف برده است؟

وی ادامه داد: چطور می‌شود یک دانش‌آموز در هنرستانی که قرار است هنرمند تحویل این جامعه دهد، فقط دو روز آموزش نقاشی می‌بیند؟ با این هفته‌ای دو بار تصور می‌کنید دیگر، هنرمند نقاشی پیدا خواهیم کرد؟

این هنرمند تأکید کرد: صنایع دستی ایران نیز روبه افول است، حتی فرش ایران در جهان اوضاع خوبی ندارد، صنایع دستی در حال از بین رفتن است و اوضاع هنر در کشور، خوب نیست.

وی افزود: هنر باید درست درس داده شود، باز هم خواهش دارم که دانشگاهی برای هنر تأسیس شود، هنر این کشور روبه افول است. در حالی که ما در کشور هنرمند و هنرجو کم نداریم.

این مینیاتوریست گفت: هنوز امید دارم که توجه شود، همه دنیا و مسؤولان کشور بدانند که تداوم در هنر موضوع مهمی است، کاری کنید که زحمت‌ های شما برای این کشور مثمر ثمر باشد.

انتهای پیام