امروزه در پی گسترش روزافزون نظام های آموزشی و ایجاد تغییرات پی در پی در ساختار و برنامه های آموزشی ،ضرورت افزایش اثربخشی و کارایی تعلیم وتربیت بیش از بیش اهمیت پیدا کرده است.از یک طرف دگرگونی ها و تحولات بسیار در زمینه های مختلف علوم و تکنولوژی سبب تغییر روش های تدریس و لزوم آشنایی معلمان با فناوری های جدید آموزشی شده است. از طرف دیگر حفظ تداوم کیفیت و اثر بخشی تدریس مستلزم شناسایی مشکلات و چالش های پیش رو و پیش بینی نشده است. هدف تمام برنامه های ضمن خدمت آموزش و پرورش راهنمایی ، هدایت و توانمند شدن معلمان در جهت بهبود تدریس است. معلم حلقه ضعیف فرآیند آموزش و پرورش که باید مورد کنترل و بازرسی قرار گیرد نیست بلکه در خط مقدم تعلیم و تربیت قرار دارد و هر اقدامی که بتواند به بهبود و مرمت نقش بی بدیل معلم در فرآیند آموزشی و تربیتی کمک کند ( از جمله اقدام پژوهی ) گامی بزرگ در پیشبرد اهداف نظام تعلیم و تربیت است.
اقدام پژوهی ( پژوهش در عمل ) رویکرد سازنده ای در جهت گسترش توانایی های کارکنان در عرصه های گوناگون شغلی و حرفه ایی است. در حیطه آموزش و پرورش نیز این اندیشه گامی اساسی در جهت اصلاح و بهبود محسوب می شود که با تکیه بر توانایی ها و مشارکت عمومی به ثمر می رسد. با این رویکرد همه کارکنان می توانند به عنوان عنصری سازنده و فکور در جهت شناسایی مسایل و حل آنها در محیط های آموزشی سازمان دهی و به کار گرفته شوند.
اقدام پژوهی با گذر از برخی تشریفات سنتی در حوزه تحقیقات ، فرصت دانش آفرینی را در سطحی فراگیر مهیا می سازد به نحوی که هر کارورز می تواند برای بهبود شرایط شغلی خود ، طرحی نو در اندازد و حرکت خود را به سمت بهتر شدن و پیشرفت در کار خود سازمان دهد.به کار بستن این اندیشه در حوزه آموزش و پرورش ، بهبود در نظام آموزشی از طریق هزاران معلم و مدیری است که می توانند در راه کامیابی دانش آموزان در آموزش و تحصیل اقدامی اساسی به عمل آورند.
با این اوصاف باید برای فهم و گسترش این اندیشه در نظام آموزشی تلاش های بیشتری به عمل آید ، تا جایی که هر معلم و مدیری اقدام پژوهی را یکی از وظایف خود در جریان فرآیند آموزش و پرورش به حساب آورد.
یکی از دلایل گسترش اقدام پژوهی ، ناکارآمدی برخی از پژوهش های محققان آموزشی در حیطه آموزش و پرورش در حل مسایل تربیتی و چالش هایی که معلمان در کلاس درس با آن روبه رو بودند است.
البته نمی توان از تاثیر پژوهش های آکادمیک در حل و فصل مشکلات آموزش و پروش چشم پوشی کرد اما گاهی ممکن است محققان و پژوهشگران به اطلاعات و مسایلی که معلمان در شرایط واقعی کلاس با آن روبه رو هستند دسترسی نداشته باشند.
کاریک وزیر پیشین آموزش و پروش استرالیابا ناامیدی و دلسردی از وضع موجود تاثیرگذاری یافته های پژوهشی بر تصمیم گیری ها، از این گفتة پژوهشگر سرشناس آمریکایی جین گلاس حمایت می کند که اطلاعات ذخیره شده در سیستم عصبی ده معلم شایسته در خصوص چگونگی اداره کلاس درس و ارتقای سطح یادگیری در آن ، بیش از مقدار اطلاعاتی است که یک معلم عادی قادر است با استفاده از تمام مجلات تخصصی مخصوص انعکاس تحقیقات آموزشی و تربیتی به دست آورد( تاکید بر تجربه).
البته هیچ کس منکر تاثیر گذاری پژوهش های آکادمیک در حل و فصل مسایل آموزشی و تربیتی نیست اما این جنبه از مسئله نیز ضمن اینکه دربردارنده تاکید بر انجام مطالعاتی است که به اندازه گیری اثر یافته های پژوهشی می پردازد و یافته های تحقیقاتی موثر از غیرموثر را تشخیص می دهد دربردارنده این الهام نیز هست که یافته های پژوهشی باید به زبان غیر تخصصی و قابل فهم و با استفاده از روش های سودمند برای کارگزاران، مسئولان اجرایی و معلمان و مربیان تبیین و تشریح شود.
پژوهشگران ، اقدام پژوهی را این گونه تعریف می کنند: مطالعه و حلّ مسایل کلاس درس از طریق به کارگیری روش های علمی، بر این اساس اقدام پژوهی ناظر بر مطالعه مجموعه ای از مسائل آموزشی فراروی معلمان در سطح کلاس درس است که توسط خود آنها مورد مطالعه قرار می گیرد.
اقدام پژوهی این باور را در معلم تقویت می کند که می تواند برای مشکل و مساله ای که با آن روبه رو شده است راه حلی بیابد مانند اختلالات یادگیری یک دانش آموز، مشکلات رفتاری و انضباطی شاگردان.
در اقدام پژوهی معلم یکی از مسایلی را که با آن دست به گریبان است به عنوان موضوع تحقیقاتی بر می گزیند و از راه های مطالعه ، هم فکری و تبادل نظر با دیگر همکاران به فرضیاتی دست می یابد و آنها را در کلاس به اجرا می گذارد و نتایج آن را بررسی می کند که تا چه حد در حل مشکلات مفید بوده است.
با این توصیف ضرورت واهمیت اقدام پژوهی در نظام آموزشی بیش از پیش نمایان می شود.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
یک موضوع و نکته ظریف که مسئولین علی رغم تبلیغ درس پژوهی و اقدام پژوهی از آن شانه خالی می کنند.
نهادینه شدن این دو و به ویژه درس پژوهی در برنامه درسی مدارس است
یعنی باید از 24 ساعت موظف دبیر چند ساعتی به درس پژوهی اختصاص یابد
اما مسئولین با رندی تمام انتظار دارند معلم در زمانی که در اختیار ندارد زحمت بیشتری بکشد.
اما خدماتش جبران نشود
این نهایت بی انصافی است
مشکلات با شعار حل نمی شود.