صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

نادر شمیع زاده / کارشناس آموزش و پرورش و تحلیل گر مسائل اجتماعی

آموزش زبان های فارسی ٬ عربی و انگلیسی در مدارس و معضلات فرهنگی ما

آموزش زبان های مادری و دوم در مدارس و معضلات نظام آموزشی  زبان یکی از مهمترین نمادهای فرهنگی یک ملت و اصلی ترین عامل ایجاد ارتباط است که اهالی و کاربران زبان به شیوه ها و روش های مختلفی از آن بهره می برند تا پیام های مناسبی را متناسب با مقتضیات زمانی و مکانی منتقل نمایند . زبان شناسان معتقدند که زبان انسانی بسیار پیچیده ٬ گسترده و حاوی ویژگی هایی است که در سائر زبان ها مثل و مانندی را نمی توان برایش تصور کرد . انتقال پیام ٬ محمل اندیشه ٬ حدیث نفس و آفرینش ادبی از جمله نقش های مهم و برجسته زبانی است .
« ایجاد ارتباط » کارکرد اجتماعی زیادی در اجتماع انسانی دارد ولی نقش های دیگر در محدوده های کاربردی خاصی  شکل می گیرند . شرط عمده استفاده مطلوب و دقیق از هر زبانی ٬ آشنایی با اصول و قواعد مکتوب و مدونی است که فراگیران باید در محیط های آموزشی مدرسه ٬ آموزشگاه ٬ دانشگاه و.....به یادگیری و کسب مهارت های لازم آن اهتمام ورزند .
( دستور زبان فارسی ٬ صرف ونحو و گرامر ) اصطلاحاتی هستند که فراگیران زبان بارها در مدارس با آنها  مواجه شده اند .  
لازم به یادآوری هست که شکل محاوره ای با حالت مکاتبه ای زبان کاملأ متفاوت است و بیشتر از طریق شنیداری و فارغ از آموزش در محیط زندگی ٬ خانواده و جامعه  میسر و مقدور خواهد بود و نیازی به تعلیمات رسمی و کلاسیک ندارد .
 
راقم این سطور - که سال ها سابقه و تجربه تدریس دروس زبان ٬ ادبیات فارسی و عربی دبیرستانی دارد -  در کنار دریافت ها و مشاهدات شخصی و اظهار نظرهای دانش آموزان خود  قصد دارد به معضلات و مشکلات یادگیری این زبان ها  بپردازد  تا از رهگذر این بررسی  و کنکاش فردی ٬ مسئولان ٬  برنامه ریزان و حتی مؤلفین کتب درسی بتوانند به مرتفع نمودن نواقص احتمالی موجود  اقدامات شایسته ای را ساماندهی کنند .

آموزش اجباری و برنامه ریزی شده سه زبان اصلی فارسی ٬ عربی ٬ انگلیسی در کنار زبان های محلی و منطقه ای در مدارس ظرافت ها و موشکافی های دقیق و باریکی دارد که ظاهرأ بخشی از ابعادش  از چشم و نظر کارشناسان مغفول مانده است؛ به طوری که فراگیران این زبان ها اکثر با میل و رغبت همراه با انگیزه لازم ٬ سر کلاس حاضر نمی شوند و تنها دریافت نمره قبولی و عبور از این مرحله را سرلوحه رفتار علمی و عملی خود قرار می دهند .

دانش آموزانی را سراغ داریم که در فلسفه یادگیری این زبان ها دچار تردیدند و حتی بعد  از اخذ مدارک مربوطه هم از مهارت ها و توانش زبانی شایسته ای برخوردارنیستند و نمی توانند نیازهای زبانی و شخصی خودرا در فرصت ها و شرایط مناسب برآورده سازند.

سرودن قطعه ای شعر ٬ تنظیم یک نمایشنامه ٬ داستان کوتاه  و... نمونه هایی از فعالیت های ادبی  دانش آموزان بود که امروزه به علت های مختلف کمتر به آنها می پردازند .گفت و گوها  و محاورات عادی و روزمره دانش آموزان به دلایلی که در زیر می آید دچار افت کیفی و کمی  شدیدی شده است و البته این نقیصه را نمی توان به کل جامعه تعمیم داد .

فقدان « انشا » به عنوان ماده درسی مستقل  که قدرت تفکر ٬ تخیل  و منطق افراد را همراه با مهارت های زبانی ٬ ذهنی ٬ کلامی بروز می دهد ، بی توجهی به ادبیات و در اولویت قراردادن دروس دیگر  - براساس دلایلی که خود مطلب مستقلی را می طلبد - به تشدید مشکلات دامن زده است . کارشناسان معتقدند حتی دبیران ریاضی ٬ فیزیک ٬شیمی و.....به شرط دارا بودن مهارت های زبانی و ادبی در انتقال ذهنیات خود و ایجاد رابطه منطقی با دانش آموزان موفق تر هستند .  

رواج ابزار های ارتباط جمعی از قبیل اینترنت ٬ تلفن همراه هوشمند ٬ وایبر ٬ تلگرام و دیگر فضاهای مجازی که اکثر نوجوانان و جوانان و دانش آموزان را تحت تأثیر قرار می دهند ، به عنوان مثال کثرت و تعدد متن های آماده و ارسال های متوالی آنها به یکدیگر بدون در نظر گرفتن سطح علمی ٬ فکری و موقعیت های سنی این احساس را در آنها ایجاد می کند که نیازی به یادگیری و آموزش مهارت های نوشتاری و کلامی وجود ندارند و در صورت لزوم می توان در حداقل زمان به بهترین مطلب ممکن دسترسی پیدا کرد ؛  غاقل از اینکه پیام های یک فرد باید خلاقانه و حامل احساس و عاطفه فرد نسبت به دیگران باشد .

از طرف دیگر اگر پیام های دریافتی با تمایلات و گرایش های ذهنی و فکری فرد متناسب با اصول نگارش و بدون اشتباهات رایج  ٬ مجددأ ارسال گردند می توانند در انتقال عواطف و شور و هیجان شخص هم مفید واقع شوند .

تأکید و تشویق شرکت های تلفن همراه - از ذکر نامشان صرف نظر می شود  - بر تهیه سیم کارت ها و فعال کردن سریع آنها زمینه های لازم را برای پرحرفی و شاید بیهوده گویی فراهم کرده است. این  در حالی است که کم حرفی ٬ زمان شناسی ٬ موقعیت شناسی ٬تناسب کلام با سطح فکری مخاطب و .....جزئی از آموزه های شاعران و متفکران بزرگ ماست .

سعدی - فرمانروای ملک سخن - در کاربرد و استفاده مطلوب از زبان توصیه هایی دارد که در اینجا به ذکر یک مورد اکتفا می شود.
زبان در دهان ای خردمند چیست ؟
کلید در گنج صاحب هنر
چو در بسته باشد چه داند کسی
که گوهر فروش است یا پیله ور

پیداست که بازگشت به ادبیات ٬ تاریخ و فرهنگ گذشته ایرانی در کنار استفاده بهینه از پدیده های نوین می تواند راه گشای بسیاری از ضعف های زبانی و معضلات ارتباطی و اجتماعی ما باشد .


ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

یکشنبه, 23 خرداد 1395 13:19 خوانده شده: 1318 دفعه چاپ

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

آیا ملاقات های مردمی وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم در کم کردن شکاف میان اداره و مدرسه و جلب اعتماد معلمان تاثیری دارد ؟

خیلی زیاد - 12.1%
زیاد - 3%
تا حدودی - 8.5%
تاثیری ندارد - 10.8%
نوعی عوام فریبی و سرکار گذاشتن معلمان است - 65.6%

مجموع آرا: 305

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور