چهره‌های ماندگار

آنان که زودتر از زمانه خود به دنیا آمده اند معمولا دچار رنج های عظیم و توان فرسایی شده اند و گناهِ آنان این بوده است که از زمان خود جلوتر بوده اند... « عیسی خان فتوحی » یکی از این مردان است، او نخستین مدرسه شبانه روزی را در 1303ش در مراغه به وجود آورد و با هزینه شخصی خود، 20 نفر از کودکان یتیم و بی سرپرست شهر را در…

گروه تاریخ/ ایرج میرزا (پاییز ۱۲۵۲ یا ۱۲۵۳ خورشیدی در تبریز -‏ ۲۲ اسفند ۱۳۰۴ خورشیدی در تهران) ملقب به «جلال‌الممالک» و «فخرالشعرا»، از جمله شاعران برجستهٔ ایرانی در عصر مشروطیت (اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی) و از پیشگامان تجدد در ادبیات فارسی بود. ایرج میرزا در قالب‌های گوناگون شعر سروده و ارزشمندترین اشعارش مضامین انتقادی، اجتماعی، احساسی و تربیتی دارند. شعر ایرج ساده و روان و گاهی دربرگیرندهٔ واژه‌ها…

گروه تاریخ/ ایرج افشار یزدی (زادهٔ ۱۶ مهر ۱۳۰۴ تهران – درگذشتهٔ ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ تهران)-  پژوهشگر فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی، ایران‌شناس، کتاب‌شناس، نسخه‌پژوه، نویسنده و استاد دانشگاه ایرانی بود. شفیعی کدکنی :  «حدود نیم قرن با او زندگی کردم در کوه و دشت، در سفر و حضر، در وطن و سرزمین‌های بیگانه، و یک جمله سیاسی از او نشنیدم. او روزنامه نمی‌خواند و در منزلش رادیو و تلویزیون…

خودش را معلم معرفی می‌کند. از شهرت و در کانون توجه بودن خوشش نمی‌آید. زنجان را به سان اهالی همه‌ی آبادی‌ها دوست دارد. او معتقد است: داشته های هر جغرافیایی برای کسانی که با آنجا "انس" دارند یا مولود آنجایند، زیبا و مایه‌ی فخر است. همه جا را زیبا می‌داند و تفاوتی بین شهرها قائل نیست. بناهای تاریخی و معروف شهرها را فاقد شرط کافی برای فخر فروشی می‌شمارد و دلیل ارزشمند…

گروه تاریخ/ سیمین خلیلی معروف به سیمین بـِهْبَهانی (زادهٔ ۲۸ تیر ۱۳۰۶ تهران – درگذشتهٔ ۲۸ مرداد ۱۳۹۳ تهران)، معلم، نویسنده، شاعر غزل‌سرای معاصر ایرانی و از اعضای کانون نویسندگان ایران بود. سیمین بهبهانی در طول زندگی‌اش بیش از ۶۰۰ غزل سرود که در ۲۰ کتاب منتشر شده‌اند. شعرهای سیمین بهبهانی موضوعاتی هم‌چون عشق به وطن، زلزله، انقلاب، جنگ، فقر، تن‌فروشی، آزادی بیان و حقوق برابر برای زنان را در بر می‌گیرند.او…

گروه تاریخ/ « جلال‌الدین همایی (زادهٔ ۱۳ دی ۱۲۷۸ در اصفهان – درگذشتهٔ ۲۹ تیر ۱۳۵۹ در تهران) نویسنده، ادیب، شاعر، ریاضی‌دان و تاریخ‌نگار معاصر است. همایی قرآن را از حفظ داشت و در شعر تخلصش «سنا» بود. او با جفر، اسطرلاب و نجوم قدیم نیز آشنا بود. وی یکی از حروف (مجلدات) لغت‌نامه دهخدا را نیز تدوین کرده‌است. وی نوه همای شیرازی است. » « به تركِ همه چیز گفتن و…

گروه تاریخ/ سه تير 1366 ؛ 34  سال پيش در چنين روزی بدرالملوك بامداد در تهران درگذشت. می‌گفت: ‌«زندگانی از ابتدای تمدن بشر تا به حال به جهت بروز و ظهور رساندن هوش و كفایت زن مهیا نبوده است».

گروه تاریخ/ « نادر ابراهیمی » در سن ۷۲ سالگی پس از چندین سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری بعد از ظهر پنجشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۸۷ درگذشت. او فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینهٔ ادبیات کودکان، با تأسیس «مؤسسهٔ همگام با کودکان و نوجوانان» ـ با همکاری همسرش ـ در آن مؤسسه متمرکز کرد. این مؤسسه، به‌منظور مطالعه در زمینهٔ مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان برپا شد و فعالیتش…

گروه تاریخ/ « احمدرضا احمدی » در ساعت ۱۲ ظهر روز دوشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۱۹ در کرمان متولد شد. کارهای مهمی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان زیر نظر او انجام شد، از جمله تدوین ردیف موسیقی ایرانی، آوازهای محمدرضا شجریان، شعرخوانی و ضبط صدای شاعران مهم با آثاری از نیما یوشیج، احمد شاملو، نادر نادرپور، فروغ فرخزاد، یدالله رؤیایی، نصرت رحمانی.

۱۸ اردیبهشت ۱۳۵۹؛ ۴۱ سال پیش در چنین روزی فرخ‌رو پارسا در تهران اعدام شد.‌فرخ‌رو پارسا در قم زاده شد. پدر و مادرش از روزنامه‌نگاران و موسسان چند مجله نوگرا و هوادار حقوق زنان بودند و بر برابری فرزندانشان در آموزش و پرورش پافشاری می‌کردند. او در کنار آموزش در دبستان و دبیرستان در تهران و مشهد، به همراه خواهرش تار و ویلون مشق می‌کرد. در ۲۰ سالگی از دانشسرای تربیت دبیری…

گروه تاریخ/ 8 اردیبهشت 1300 تهران ؛ 100 سال پیش در چنین روزی ، « سیمین دانشور » معلم ، نویسنده و مترجم ایرانی در شیراز چشم به جهان گشود . وی نخستین زن ایرانی بود که به صورتی حرفه‌ای در زبان فارسی داستان نوشت.مهم‌ترین اثر او رمان سووشون است که نثری ساده دارد و به ۱۷ زبان ترجمه شده‌است. سووشون از جمله پرفروش‌ترین آثار ادبیات داستانی در ایران به‌شمار می‌رود. دانشور،…

گروه تاریخ/ ۱ اردیبهشت ۱۳۵۹ تهران؛ 41 سال پیش در چنین روزی سهراب سپهری ، معلم ، شاعر، نویسنده و نقاش در تهران دیده از جهان فرو بست . سهراب از معلم کلاس اولش چنین یاد می‌کند: «...آدمی بی‌رؤیا بود. پیدا بود که زنجره را نمی‌فهمد. در پیش او خیالات من چروک می‌خورد... اولِ دبستان بودم. روزی سر کلاس نقاشی می‌کردم که معلم تَرکه انار را برداشت و مرا زد و گفت که همهٔ درس‌هایت…

گروه تاریخ/ 30 فروردین 1288 : روزی است که هوارد باسکرویل به تیر سربازان قزاق از پا درآمد. « هفته نامه فارغ التحصیلان دانشگاه پرینستون در یک صدمین سال فارغ التحصیلی باسکرویل نوشت: "در آمریکا کسانی کار باسکرویل را با ژنرال لافایت فرانسوی که داوطلبانه به کمک انقلاب آمریکا شتافت، مقایسه می کنند. این مقایسه غلط است زیرا باسکرویل، یک نظامی حرفه ای نبود، او حتی مانند لرد بایرون، که در جنگ…

گروه تاریخ/ ثمینه باغچه‌بان (متولد ۴ فروردین ۱۳۰۶ در تبریز) نویسندهٔ کودک و نوجوان اهل ایران است.  « یکی از بزرگترین خدمات خانواده باغچه­ بان این بود که آموزش ناشنوایان و توان­بخشی ناشنوایان به جایی رسید که در همایش منطقه­ ای که در سال هزار و سیصد و نمی­ دانم پنجاه و شش یا پنجاه و هفت ایجاد شد، کشور ایران به عنوان مرکز برنامه ­ریزی و تربیت معلم برای ناشنوایان، آموزش ناشنوایان و…

گروه تاریخ/ ۲۸ اسفند ۱۲۹۱- ۱۰۸ سال پيش در چنين روزی عبدالكريم قريب در تهران زاده شد. او که در چند دانشگاه کشور رشته زمین‌شناسی دایر کرد می‌گفت: «در ايران ۲۶۰ غار بزرگ شناسايی شده ولی طبقه‌‌بندی نشده‌اند كه به چه دردی مي‌خورند.»

گروه تاریخ/ پروین اعتصامی در 25 اسفند 1285 خورشیدی برابر با 17 مارس 1907 میلادی در شهر تبریز متولد شد. او در جشن فارغ التحصیلی اش دربارهٔ بی‌سوادی و بی‌خبری زنان ایران حرف زد. اعتصامی در بخش‌هایی از سخنان‌اش که به «اعلامیه زن و تاریخ» معروف است، می‌گوید: « داروی بیماری مزمن شرق، منحصر به تربیت و تعلیم است. تربیت و تعلیم حقیقی که شامل زن و مرد باشد و تمام طبقات…

گروه تاریخ/ ۲۱ اسفند ۱۲۹۳: ۱۰۶ سال پیش در چنین روزی نیره ابتهاج سمیعی در رشت زاده شد: «عدالت اجتماعی بی‌توجه به حقوق زنان که نیمی از جمعیت کشورند و در شئون اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی وظایف حساسی را انجام می‌دهند، ممکن نیست.»