شبکه شرق 7 اسفند 1401نوشت ( 1 ) :
در شرایطی که هم مجلس و هم دولت میدانستند اقتصاد کشور بیمار است و در تحریم قرار دارد، با وعده رفع مشکلات اقتصادی و توجه به معیشت مردم سکان اداره کشور را به دست گرفتند و بر کرسیهای سبز بهارستان تکیه زدند ؛ اما حالا گامهایی که برای حل مشکلات اقتصادی برداشتهاند چندان مؤثر نبوده است. مثلا در وضعیتی که طی یک هفته قیمت ارز رکوردشکنی کرده و هر دلار آمریکا از کانال 55 هزار تومان در بازار آزاد هم عبور کرده است، طبق اعلام قبلی، صبح روز ششم اسفند 1401 ، تیم اقتصادی دولت به مجلس آمد و در جلسهای غیرعلنی به توضیح دلایل افزایش قیمت ارز پرداخت.
مسئلهای که حتی در حد مُسکنی موقتی هم اثربخش نبود؛ چرا که به جای بیان راهکارهای علمی و عملی، باز هم به گفتار درمانی پناه بردند. در نهایت هم دولت مدعی شد کمبود ارز برای هیچ یک از نیازهای کشور نداریم و مشکل ورودی ارز از برخی کشورها هم رفع شده و قیمت اعلامی ارز در بازار غیرواقعی است! بنابراین در واکنشی همسو، هم نمایندگان مجلس و هم نمایندگان اقتصادی دولت به این نتیجه رسیدند که نوسانات قیمت ارز کار دشمن و نتیجه جنگی ترکیبی است.
در پایان هم مقرر شد کمیته شش نفره هماهنگی متشکل از نمایندگان مجلس و نمایندگان دولت و سایر دستگاههای مربوطه برای بررسی و نظارت بر بازار ارز تشکیل شود. البته این اولین بار نیست که با جهش قیمت ارز و طلا مواجه میشویم و پیش از این هم تجربه مشابهی برای افزایش قیمت ارز در دوره تصدی محمود احمدینژاد بر کشور وجود داشت.
با دنیا آشتی کنید
علاوه بر رئیس و سخنگوی مجلس، برخی نمایندگان هم درباره تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس با تیم اقتصادی دولت نظراتی داشتند که در گفت و گو با «شرق» به بیان این نقطهنظرات پرداختند.
مسعود پزشکیان، نماینده چند دوره مردم تبریز در مجلس در این باره به «شرق» گفت: «در این جلسه هم نمایندگان دولت و هم تعدادی از نمایندگان مجلس صحبت کردند و قرار شد کمیتهای تشکیل دهند و با همفکری یکدیگر تصمیم بگیرند که برای کنترل بازار چه کاری انجام دهند».
این نماینده با تجربه مجلس با بیان اینکه به جز دو نکته که بارها متذکر شدهام، راهی برای برون رفت از این وضعیت کشور نداریم، افزود:
« تا این دو مشکل اساسی حل نشود همه راهکارهایی که میدهیم موقتی است و مشکلی حل نمیشود. اولین نکته ایجاد وحدت و انسجام ملی است. تا زمانی که کشور درگیر گروه بازی و جناح بازیهای سیاسی است، مشکلی حل نمیشود » .
او ادامه داد:
« اینکه یک گروه سیاسی تصور کنند عقل کل هستند و بقیه جریانات سیاسی چیزی سرشان نمیشود، سنگ روی سنگ بند نمیشود؛ پس اول باید این موضوع را حل کنیم » .
پزشکیان تأکید کرد: « باید اول سرمایه اجتماعی را برگرداند؛ سرمایه اجتماعی هم با حذفکردن و کنار گذاشتن و تهمتزدن برنمیگردد. نکته دوم هم باید با دنیا آشتی کنیم. همانطور که شاعر میفرماید: آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است، با دوستان مروت با دشمنان مدارا. تا این اصل را یاد نگیریم مشکلی حل نمیشود ».
جعفر قادري عضو کمیسیون برنامه و بودجه در انتقاد به تشکیل جلسات غیرعلنی عمومی که برخی بدون تخصص در این جلسات حضور دارند، گفت: « اینکه انتظار داشته باشیم در جلسات عمومی افرادی که تخصصی در این حوزه ندارند نظر بدهند، کار درستی نیست. این جلسات مشترک عمومی بیشتر برای بیان دغدغهها و نگرانیها و تخلیه هیجانات نمایندگان خوب است، اما جلسات تخصصی و کارشناسی نیست. اینکه انتظار داشته باشید از این جلسات راهکار بیرون بیاید آن هم به این شکل که در آییننامه وجود دارد و با قرعهکشی چند نفر بدون تخصص صحبت کنند، خروجی ندارد. مثل این است که من با تخصص برنامه و بودجه درباره مسائل امنیتی و سیاست خارجی صحبت کنم » .
باید بپذیریم متغیرهای ارز متأثر از مسائل سیاسی نیز هست و اینکه امروزه فشار را بیشتر کردهاند و تعداد شرکتها و افراد تحریمی را افزایش میدهند، مردم را نگران میکند .
احمد راستینه، نماینده شهرکرد در مجلس این جلسه را مفید دانست و در گفت و گو با «شرق» گفت:
« در جلسه غیرعلنی روز گذشته ( ششم اسفند ) که به منظور بررسی دلایل نوسانات بازار ارز تشکیل شد، دولت تأکید کرد که در بحث منابع ارزی مشکل و کمبودی نداریم و با توجه به فرایندی که برای وصول ارزهای کشور در خارج از کشور وجود دارد، مشکلات رفع شدهاند و این ارزهای بلوکه شده به کشور برمیگردند » .
او ادامه داد: « ظرفیتی در دولت برای تأمین ارز مورد نیاز کالاهای خدماتی و اساسی و نیازمندی وارداتی کشور درباره کالاهای سرمایهای، با توجه به راهاندازی بازار مبادلهای به تمام معنا فراهم شده است. همچنین با مدیریت و بررسیهای انجامشده، قصه ساماندهی تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان را در دستور کار قرار خواهیم داد » .
سخنگوي کميسيون فرهنگي در پاسخ به اینکه دولت مدعی میشود کمبود ارز نداریم، اما اوضاع اقتصادی کشور به هم ریخته است، دلیل این موضوع را چه چیزی عنوان کرده است؟ گفت:
« دو نگرش مطرح است؛ اول اینکه تورم بر بازار ارز اثرگذار است و دومین نگرش اینکه تکانههای ارزی بر تورم اثرگذار است. این یک اختلاف دیدگاه ماهوی است که بسیار مهم است. قرار شد در قالب بررسیهای دقیق کارشناسی سه مورد جمع بندی شود و دولت با بررسی همه عوامل و مؤلفههای اثربخش بر قیمت ارز، به یک بسته جامع و دقیق در این باره دست یابد » .
جمع بندي :
از آن جایی که مشخص نیست کدام یک از عوامل فوق وضعیت بازار ارز را به اینجا رسانده است، باید از نگاه کارشناسان و صاحبنظران استفاده شود تا بتواند جلوی افزایش بیش از این قیمت ارز و به دنبال آن کالاهای اساسی و ضروری مردم گرفته شود.
در گفت و گوي مجازي ذيل به بررسي اين موضوع مي پردازيم .
***
خلاصه قسمت قبل :
در تمام سالهای بعد از انقلاب، اقتصاد ایران با تورم دورقمی با میانگین 22 درصد روبهرو بوده است. به همین دلیل همیشه میان قیمت واقعی ارز و قیمت مصنوعی فاصلهای نامعقول وجود داشتهاست. دولت ها هم تمام تلاش خود را صرف تثبیت نرخ ارز میکرند ولی با پسلرزههای اندک در بازارهای جهانی یا فضای سیاسی بینالمللی، زلزلههای چند ریشتری در بازار ارز ایران رخ داده که دلیل آن همین حفاظت سخت از قیمت مصنوعی دلار در بازار ارز کشور بوده است .
سياست انقباضي روحاني را برخي از کار شناسان اقتصادي تأئيد مي کردند ولي ثابت نگهداشتن نرخ ارز همان اشتباهي است که معجزه هزار سوم مرتکب شد و جمشيد بسم الله را روانه زندان کرد ! روحاني هم همان اشتباه را کرد و گناه خود را به گردن جمشيد بسم الله ها انداخت !
کنترل دستوري نرخ ارز همچون فشردن فنري است که يک مرتبه رها مي شود و جهش با سرعت آن ، جمشيد بسم الله و جمشيد بسم الله ها را روانه زندان مي کند !
قرن نو نوشت: سید حمید حسینی معتقد است پیش بینی قیمت دلار در بازار به نتیجه مذاکرات وین بستگی مستقیم دارد و احیا یا عدم احیای برجام میتواند دو بازه قیمتی متفاوت را پیش روی دلار قرار دهد .
برای بررسی وضعیت نرخ ارز در ۳۰ سال گذشته، سیر تحول نرخ غیررسمی دلار را میتوان به پنج دوره تقسیم کرد:
دوره اول ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷،
دوره دوم از ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۳،
دوره سوم از ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۱،
دوره چهارم ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۲
و دوره پنج از 1392 تا به امروز.
با توجه به اطلاعات قیمت دلار در ۳۰ سال گذشته تحلیلهای زیر را در این پنج دوره خواهیم داشت.
اگرچه به طور کلی از ابتدای سال ۱۴۰۱ روند قیمت دلار افزایشی بوده اما بیشترین شدت افزایش را در یک ماه اخیر داشته است. توقف مذاکرات برجامی، اوضاع سیاسی و شرایط کنونی کشور از مهمترین عوامل افزایش شدید نرخ ارز به شمار میروند.
***
قسمت سوم :
پرسش کننده :
« محمدرضا فرزین » روز دوشنبه اول اسفند 1401 از مرکز مبادله ارز و طلای ایران رونمایی کرد . کنش بازار ِ ارز به اين مرکز چگونه بوده است ؟
پاسخ دهنده :
نقش آفريني و اثر بخشي ( مثبت يا منفي ) سياست گذاري هاي مرکز مباله ارز و طلا ، افزايش اختيارات بانک مرکزي توسط سران سه قوه و ... در بلند مدت خود نمايي مي کند .
پرسش کننده :
آيا تشکيل مرکز مبادله ارز و طلا در چند روز اول ، توانست التهاب بازار ِ ارز را کنترل نمايد؟
پاسخ دهنده ( 6 ) و ( 7 ) :
( 6 ) روز شنبه ششم اسفند 1401 ( روز تشکيل جلسه غير علني مجلس براي کنترل جهش ارز ) ديجي سرگرمي ، ساعت ۰۹:۰۵:۴۶نوشت :
قیمت دلار در آخرین روز هفته نیز افزایش داشت. معاملهگران که با وعدههای نهاد پولی کشور منتظر معجزه مرکز مبادله ارز و طلا بودند همچنان به کاهش قیمت این اسکناس آمریکایی امید دارند.
( 7 ) سهراب اشرفی کارشناس بازار طلا و سکه در تارنماي آژانس خبري تحليلي شهر بورس چهار شنبه 10 اسفند 1401 گفت:
« دولت تا کنون به غیر از فروش ربع سکهها در بورس کالا، کار خاصی برای کنترل قیمت طلا و سکه انجام نداده و به نظر میرسد آن اقدام هم نمره قبولی نگرفت اما سایر سیاستهای بانک مرکزی در خصوص دلار نقش پررنگتری را در بازار غیر رسمی ایجاد کرده است » .
پرسش کننده :
چالش جدی اقتصاد کلان ايران چيست ؟
پاسخ دهنده ( 8 ) :
به عقیده سیدعلی مدنی زاده این صاحب نظر اقتصادی، از سال 1397 به بعد و با افزایش سطح تحریم های خارجی ، شرایط اقتصاد کلان کشور به کلی تغییر کرده و سطح نوسان نرخ تورم جا به جا شد.
چالش های پیش روی اقتصاد کلان کشور از دیدگاه مدنی زاده در وهله اول مساله بی ثباتی اقتصادی است که از نرخ بالای تورم، جهش های ارزی و نااطمینانی خانوارها، بنگاه ها و حتی سیاستگذار نشات می گیرد. این اقتصاددان دومین چالش جدی اقتصاد کلان را مساله افت سرمایه گذاری موثر دانست. مدنی زاده پس اندازهای صورت گرفته توسط خانوار ایرانی در سال های اخیر را غیرموثر دانست و گفت: یکی از اصلی ترین مولفه های تولید مبحث انباشت سرمایه است. بنابراین در شرایطی که سرمایه گذاری به شیوه موثر خود صورت نگیرد، شاهد افت تولید خواهیم بود. البته اصلی ترین دلیل افت سرمایه گذاری موثر در کشور را نیز می توان در مبحث بی ثباتی اقتصادی یافت.
پرسش کننده :
نقش کسري بودجه در بی ثباتی اقتصادی ایران چيست ؟
پاسخ دهنده ( 8 ) :
این اقتصاددان جوان در ادامه سخنان خود مبحث بودجه را مورد توجه قرار داد و بی ثباتی اقتصادی ایران را ناشی از عوامل کوتاه مدت و بلندمدت دانست که عامل بلندمدت آن به مبحث بودجه بازمی گردد. کسری بودجه مستمری که دولت ها در سالیان گذشته داشته اند باعث نرخ تورم بالا و بی ثباتی اقتصادی در کشور شده است.
پرسش کننده :
تاثير سیاست های پولی و مالی از جانب بانک مرکزی در بي ثباتي اقتصادي چيست ؟
پاسخ دهنده ( 8 ) :
سیدعلی مدنی زاده در ادامه سخنان خود در زمینه بی ثباتی اقتصادی، شوک های مختلف وارد شده به اقتصاد کشور را از جمله عوامل کوتاه مدت بی ثباتی اقتصادی دانست که واکنش مناسب به این شوک ها را در قالب سیاست های پولی و مالی از جانب بانک مرکزی مطرح می شود. به عقیده این کارشناس، سیاست های پولی و مالی کشور در حالت انفعالی قرار داشته و شوک های سیاسی اقتصادی که در قالب تقاضای پول به اقتصاد وارد می شود پاسخ مناسبی دریافت نمی کنند.
پرسش کننده ( 8 ) :
«شرایط ابرچالش ها نسبت به گذشته چگونه تغییر کرده و آیا تعداد آن ها افزایش یافته است یا خیر؟»
پاسخ دهنده ( 8 ) :
مسعود نیلی ابرچالش ها را در 3 بخش :
تعریف کرد. او در ادامه با ارائه توضیحی از شرایط شکاف های اقتصادی، مجددا به کمبود سرمایه گذاری به عنوان یکی از چالش های مهم اقتصادی اشاره کرد.
در حال حاضر تولید ناخالص ملی در شرایط مناسبی قرار ندارد. حجم نقدینگی پنج هزار و ۳۰۰ میلیارد تومانی نیز نشاندهنده وضعیت نامطلوب در بازار ارز است.
پرسش کننده :
عوامل مهم برای سیاست گذاری در شرایط سخت کنونی چيست ؟
پاسخ دهنده ( 8 ) :
استاد دانشگاه شریف در ادامه صحبت هایش 5 عامل مهم برای سیاست گذاری در شرایط سخت کنونی را توضیح داد.
نخستین عامل مورد توجه این اقتصاددان مساله رشد نقدینگی است که از دامنه 24 تا 26 درصد در سال های دور به دامنه 35 تا 40درصد در سال های اخیر رسیده است. به عقیده او، در کشورهای توسعه یافته ، نقدینگی حتی وقتی مقدار اندکی افزایش می یابد، مورد توجه قرار می گیرد حال آن که در شرایط کنونی این متغیر حدود 15واحد درصد افزایش یافته، باید بسیار مورد توجه سیاست گذاران قرارگیرد. در اقتصاد کلان، مکانیزم انتقال پولی نیز مورد بررسی قرار می گیرد، تا قدرت تخریب نقدینگی مشخص شود.
عامل دوم مطرح شده توسط نیلی ، درجه تمرکز این نقدینگی است. به عقیده او در برخی موارد افزایش حجم نقدینگی به صورت نسبتا مساوی در بین عوامل اقتصادی به شکل سپرده های گوناگون تقسیم می شود که این تقسیم موزون از آثار مخرب آن می کاهد. این در حالی است که البته در اقتصاد ما، نقدینگی توزیع غیرمتمرکز دارد. برآیند این موضوع این است که صاحبان نقدینگی با تمرکز بالا، به دنبال جایگزینی نقدینگی با دارایی هستند اما خانوارهای کم درآمد، دغدغه تامین کالا و خدمات را دارند.
سومین عامل مساله نقطه فرود نقدینگی است. عموما کم یاب ترین منبع دارایی مورد توجه اکثریت دارندگان نقدینگی قرار می گیرد. در کشور ما از سال 1397 به بعد علاوه بر شرایط داخلی، تغییر رویکردهایی در سیاست خارجی نیز صورت گرفته که منجر به کاهش درآمدهای ارزی شده است. در نتیجه با وجود تقاضا برای فرود نقدینگی در بازار ارز، در سمت عرضه با مشکل مواجه می شویم و این ناهماهنگی منجر به جهش نرخ ارز می شود. سه عامل اول، بی ثباتی اقتصاد کلان را توضیح می دهد.
عامل چهارم : نیلی عامل مهم بعدی را مساله یادگیری نامید. به عقیده او ما در یک بازه کوتاه چندساله حدود 4 بحران ارزی را پشت سر گذاشته ایم. نیلی عدم آمادگی و آگاهی نسبت به شرایط بحرانی را عامل تشدیدکننده بحران دانست و از شرایط سال 1397 یاد کرد که بحران دوم ارزی ناشی از یادگیری جامعه نسبت به نخستین بحران بود. این یادگیری اثر خود را در سیالیت نقدینگی می گذارد و مردم می توانند یک واحد افزایش نقدینگی را به سهم بیشتری از پول تبدیل کنند.
پنجمين عامل : او در ادامه از یادگیری سیاست گذار به عنوان عامل پنجم سخن گفت. به عقیده او یادگیری سیاست گذار به شکل مناسب وجود نداشته و واکنش مناسبی از نهادهای اقتصادی نسبت به ابر چالش ها دیده نمی شود. نیلی شکاف میان یادگیری عموم جامعه و سیاست گذار را خطرناک دانسته و از لزوم افزایش یادگیری تصمیم گیرنده سخن گفت.
این پنج عامل را که کنار هم می گذاریم، به ما توضیح می دهد که چرا تورم و نقدینگی در کشور ما نسبت به 5 سال پیش تغییر کرده و بسیار افزایش پیدا کرده است. درواقع همبستگی های متغیرهای پولی و تورم این موضوع را نشان می دهد.
پرسش کننده :
راه ِ مواجهه با بحران ارزی چيست ؟
پاسخ دهنده ( 8 ) : سیاست های پولی و مالی کشور در حالت انفعالی قرار داشته و شوک های سیاسی اقتصادی که در قالب تقاضای پول به اقتصاد وارد می شود پاسخ مناسبی دریافت نمی کنند.
فرهاد نیلی نیز به عنوان سخنران دیگر پنل اول نکات مهمی را ارائه کرد. به گفته او، بخش ریالی کشور با سرعت بسیار زیادی درحال تحریک تقاضا از طریق رشد نقدینگی و پایه پولی است.
بخش ارزی نیز به دلیل مضیقه هایی که اتفاق می افتد، دائما تقاضا را کاهش می دهد و به این ترتیب با یک پارادوکس بزرگ و دردناک مواجه هستیم. این پارادوکس آن است که ارز به عنوان کمیاب ترین، باارزش ترین و کم ریسک ترین دارایی، به دلیل محدودیت های تحریم، درحال کمیاب شدن است و ریال درحال زیاد شدن است، بنابراین وفور ریال به دلیل افزایش نقدینگی و کمیاب شدن ارز به دلیل تحریم، خود را در نرخ برابری نشان می دهد.
در واقع منابع ارزی دائما در حال کم شدن هستند که باعث می شود قدرت تزریق ارز کم شود. از طرفی بخش ریالی ناچار به افزایش پایه پولی و نقدینگی خواهد بود و این ناترازی منجر به افزایش نرخ ارز خواهد شد.
برای حل این مشکل یا باید مضیقه ارزی برطرف شود که مربوط به حوزه سیاست خارجی بوده و بانک مرکزی نمی تواند درباره آن کاری انجام دهد، یا اینکه سرعت پمپاژ پول باید کاهش یابد، در غیراین صورت ریال دائما افزایش و ارز دائما کمیاب خواهد شد.
پرسش کننده :
با توجه به اهميت اقدامات سياست گذار که در همايش تشريح مخاطرات اقتصاد کلان بر تولید بيان شد ( 8 ) ؛ توضيح دهيد جهت جلوگيري از پرواز ارزش دلار ، مرکز مبادله ارز و طلا چگونه متولد شد ؟
پاسخ دهنده ( 9 ) :
روزنامه تعادل ، شش بهمن 1401 در مقاله ي « بانک مرکزی مدیریت بازار ارز را به دست گرفت » نوشت :
« اختیارات جدید بانک مرکزی ؛ شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوا اختیارات درخواستی بانک مرکزی را برای حفظ ارزش پول ملی و کنترل تورم تصویب کرد .
بر اساس این گزارش شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوا ، اختیارات درخواست شده از سوی بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی و کنترل تورم به جهت مدیریت بازار ارز را به تصویب رساند. در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوا که عصر روز چهار شنبه پنجم بهمن 1401 ، با حضور سران سه قوه و دیگر اعضا تشکیل شد، نظامنامه این شورا به تصویب رسید.
رییس کل بانک مرکزی از افتتاح بازار مبادله ارز و طلا برای تامین نیازهای مردم از نیمه اول بهمنماه خبر داد و گفت: به سمتی حرکت میکنیم که تمام نیازهای ارزی رسمی و بانکی در بازار مبادله و سامانه نیما تامین شود.
فرزین افزود: همان طور که قبلا هم بیان شده در سامانه نیما میانگین نرخ ارز 28 هزار و 500 تومان را مبنای خرید و فروش ارز گذاشتهایم، همین طور در نیمه اول بهمنماه بازار مبادله ارز و طلا را هم افتتاح میکنیم تا در این بازار بقیه نیازهای خدماتی - ارزی مردم تامین شود. ان شاءالله به سمتی حرکت میکنیم که تمام نیازهای ارزی رسمی و بانکی در بازار مبادله و سامانه نیما تامین شود.
پرسش کننده :
حمايت رئيس جمهور از رئيس بانک مرکزي چه بود ؟
پاسخ دهنده ( 9 ) :
سیدابراهیم رییسی در جلسه هیات دولت با اشاره به سیاستهای اعلامی جدید بانک مرکزی و امیدواری فعالان اقتصادی به اثربخش بودن آن، از مسوولان دستگاههای اجرایی خواست به بانک مرکزی کمک کنند تا سیاستهای خود برای مدیریت بازار ارز را بهشکل موفق اجرا و اعمال کند.
پرسش کننده :
نمايندگان محترم مجلس در جلسه غير علني چه نظري داشتند ؟
پاسخ دهنده ( 12 ) :
پايگاه خبري تحليلي انصاف ، هفتم اسفند 1401 ، نوشت : « سخنگوي هيات رئیسه مجلس درباره اظهار نظر نمايندگان در جلسه غير علني گفت: نمایندگان معتقد بودند که سیاست واحدی در دولت برای کنترل بازار ارز وجود ندارد و اجرا نشدن برخی مصوبات مانند تخصیص کالابرگ الکترونیک و عدم اشراف کامل بانک مرکزی به موضوع ارز سبب ایجاد این تحولات شده است.
موسوی با اشاره به سخنان رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: فرزین در توضیحات خود گزارشی ارائه کرد که نشان می داد در حوزه واردات و صادرات ارز و مسائل مالی مشکلی ندارد بلکه مسائلی خارج از کشور سبب ایجاد شرایط فعلی شده است » .
پرسش کننده :
آيا نوسانات ارز فقط در بهمن و اسفند 1401 خودنمايي کرده است ؟
پاسخ دهنده ( 13 ) :
بهارنيوز هشتم مهر ماه 1401نوشت :
روند صعودی قیمت دلار دوباره شدت گرفته و به نظر میرسد نا آرامیها به بازار دلار هم رسیده است. قیمت دلار که در چند روز گذشته، در کانال ۳۱ هزار تومان درحال نوسان بود، روز گذشته، ۷ مهر ۱۴۰۱ قیمتها در بازار آزاد وارد کانال ۳۲ هزار تومان شد. بر اساس گزارش برخی از کانالهای تلگرامی دلار با قیمت ۳۲ هزار تومان کار خود را شروع کرد. اما در ادامه روز نوسانات ادامه داشت و کف و سقف معاملات به ترتیب به ۳۱ هزار و ۹۳۰ و ۳۲ هزار و ۱۵۰ تومان رسید. دلار سلمانیه هم دیروز روندی کاهشی را طی کرد و به ۳۲ هزار و ۴۵۰ تومان رسید.
پرسش کننده :
رابطه نواسانات ارز با مذاکرات برجام چگونه است ؟
پاسخ دهنده ( 13 ) :
برزو حقشناس، کارشناس بازارهای مالی گفت:
اگر بخواهیم به صورت بلندمدت پیشبینی کنیم، در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ اگر خبر قطعی در رابطه با مذاکرات برجام منتشر نشود و مذاکرات به بنبست برسد، دلار تا پایان سال وارد کانال بالای ۳۵ هزار تومان و حتی نزدیک ۴۰ هزار تومان نیز خواهد رسید. اگر برجام به نتیجه برسد، با اینکه ارزش ذاتی دلار بالاتر است، اما دولت قیمتها را کنترل میکند.
باید توجه کرد که ارزش واقعی دلار بالاتر از این اعداد است و دولت هم این را میداند. سیاستهای پولی کشور در وضعیتی مناسبی قرار ندارد. اما در عین حال دولت ادعا میکند که سرعت رشد نقدینگی را کاهش داده است. البته این ادعا درست است ولی باید به این نکته توجه کرد که دولت قبلی دست به چاپ پول زده بود. به همین دلیل است که سرعت رشد نقدینگی کاهش یافته است.این کارشناس بازارهای مالی ادامه داد: دولت در مواجه با مسائل داخلی و خارجی دست به ارزپاشی و خبر درمانی زده و قیمتها را کنترل میکند. اما این کنترلها ادامه داشته باشد، فنر دلار از دست دولت در میرود و با جهش قیمت بیشتری مواجه خواهیم شد.
پرسش کننده :
دلار بدون برجام به چه کانالی میرسد؟
پاسخ دهنده ( 13 ) :
بهار نيوز هشتم مهر ماه 1401 در مقاله « دلار بدون برجام به چه کانالی میرسد؟ » نوشت :
یک کارشناس بازارهای مالی معتقد است که تنها با احتساب تورم ۵۰ درصدی، دلار به بالای ۴۰ هزار تومان میرسد. فردین آقا بزرگی، کارشناس بازارهای مالی در گفت و گو با تجارت نیوز میگوید:
یکی از شاخصهایی که در نوسان قیمت دلار تاثیرگذار است، رشد تولید ناخالص ملی و مقایسه آن با رشد حجم نقدینگی است. در حال حاضر تولید ناخالص ملی در شرایط مناسبی قرار ندارد. حجم نقدینگی پنج هزار و ۳۰۰ میلیارد تومانی نیز نشاندهنده وضعیت نامطلوب در بازار ارز است.
این کارشناس بازارهای مالی ادامه داد: با توجه به تورم ۵۰ درصدی در کشور از ابتدای سال، پتانسیل رشد قیمت دلار در ادامه سال را تقویت میکند. برای مثال، اگر سامانه نیما قیمت دلار در ابتدای سال را ۲۸ هزار تومان اعلام کرده باشد، با روند تورمی که در کشور وجود دارد، دلار باید خود را تطبیق بدهد تا فنر نرخ دلار فشردهتر نشود. درصورت فشردهتر شدن فنر دلار، در ادامه قیمتها به صورت جهشی افزایش پیدا میکند و دلار در بازه زمانی کوتاهی به بالای ۴۰ هزار تومان، یعنی به قیمت واقعی خود خواهد رسید.
پرسش کننده :
آيا اقدامات سياست گذار ( جلسه سران قوا و پذيرش اختيارات اعلام شده از سوي بانک مرکزي ، ايجاد مرکز مبادله ارز و طلا ، حمايت رياست جمهوري از رئيس بانک مرکزي و ... ) مانع پرواز بي محاباي ارز و سکه شده است ؟
پاسخ دهنده :
قبلأ هم اشاره کرده ام که نتايج ( مثبت يا منفي ) اقدامات اين چنيني سياستگذار در دراز مدت نمايان مي شود .
پرسش کننده ( 10 ) :
اقتصاد نيوز شنبه 13 اسفند 1401 ساعت 22 و 30 دقيقه نوشت :
در سایت کانون صرافان امروز شنبه 13 اسفند ماه قیمت سکه امامی در زمان نگارش این گزارش به طور میانگین 29 میلیون و 755 هزار تومان است.
به گزارش اقتصادنیوز ، بازار مبادله ارز امروز شنبه 13 اسفند 1401 شاهد پیشروی قیمت دلار ، درهم و یورو بود. دلار مبادله ای روز پنجشنبه 11 اسفند ، معادل ِ 44 هزار و 647 تومان بود اما در بازار شنبه 13 اسفند 1401 ، برابر ِ44 هزار و 816 تومان اعلام شده که نسبت به 2 روز قبل تقریبا 170 تومان بالا رفته است.
پاسخ دهنده :
خوشبختانه اطلاعات شما بسيار به روز است و براي خوانندگان مفيد مي باشد .
پرسش کننده ( 11 ) :
اين گفت و گو ، ياد آور ِ سخنان آذر ماه ۱۴۰۱ رئیس سابق بانک مرکزی همتی ( رقيب انتخاباتي سيد ابراهيم رئيسي ) مي باشد .
همتي به دليل ِ ناکارآمدی دولت ، خواستار استعفای رئیسی شده بود .
همتي : استعفا بدهید و بگذارید یک انتخابات با مشارکت اکثریت برگزار شود. حکومت یکدست با اقلیت اتفاق نمی افتد، اکثریت مردم باید پشت حکومت یک دست باشند.
اگر می خواهید مدام بگویید مشکلات مربوط به قبلی هاست پس شما هم نمی توانید؛ دیگر، مردم را معطل نکنید !
پاسخ دهنده :
من در اين گفت و گو تلاش کردم نگاه کارشناسان اقتصادي را با شما و خوانندگان گرامي در ميان بگذارم .
برداشت سياسي از چالش هاي اقتصادي حق همه آحاد جامعه از جمله شما و همتي رقيب انتخاباتي سيد ابراهيم رئيسي است .
در پايان لازم است ، به سفر رافائل گروسي به تهران و گزارش ايشان در نشست شوراي حکام ، سخنان حداد عادل ( ما مي توانيم با آمريکا روابط اقتصادي داشته باشيم ) ، بدهي 18 ميليارد دلاري عراق به ايران و اجازه آمريکا برای پرداخت 500 ميليون دلار به ايران اشاره کنم .
قابل ذکر است که اقتصاد نيوز پنجشنبه 18 اسفند ساعت 11و يک دقيقه نوشت :
يکي از دلايلی که موجب شد دلار آرايش نزولي به خود بگيرد و هيجان خريد دلار فروکش کند ، سفر گروسي به تهران و سيگنال مثبت وي درباره ايران به شوراي حکام بود .
ادامه دارد
منابع :
1- شبکه شرق 7 اسفند 1401 ساعت صفر
5- آيرومارت ، سوم اسفند 1401 نمودار قیمت دلار در ۱۰ سال گذشته
11- همتی خطاب به رئیسی : « استعفا بدهید» و کنار بروید / مردم را معطل نکنید !
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
گروه رسانه/
آن چه در زیر می آید ؛ گزیده ای از کتاب « آمیزش افق ها : منتخباتی از آثار داریوش شایگان » می باشد که توسط « محمد منصور هاشمی » گزینش و تدوین گردیده است .
این کتاب در سال 1388 توسط نشر فروزان روز منتشر شده است .
گروه گزارش/
صدور احکام رتبه بندی معلمان پس از ماه ها انتظار ؛ اعتراضات بسیاری را در میان معلمان برانگیخته است . بدتر از آن اظهار نظرهای غیر مسئولانه و غیرکارشناسی برخی مقامات این وزارتخانه آتش خشم و نارضایتی معلمان را بیش از پیش شعله ورتر کرده است .
اما در پرتال وزارت آموزش و پرورش خبری از این گونه موارد نیست .
به نظر می رسد روابط عمومی این وزارتخانه با تصور این که دامن زدن به این گونه « اخبار بد » ممکن است موجب افزایش و گسترش دامنه ی اعتراضات و حتی به رسمیت شناخته شدن آن شود سعی کرده و می کند تا وارد این گونه حوزه ها نشود و بر اساس همان سیاستی که مسئولان این وزارتخانه بر روی آن مانور می دهند و در واقع در اسم رمز « جهاد تبیین » نهفته است سعی می کنند تا به قول خودشان ، افکار عمومی و ذهنیت فرهنگیان را با برجسته کردن آن چیزی که « دستاورد » می خوانند مدیریت و به عبارت بهتر « مهندسی » کنند .
چه بسا اگر سکان دار روابط عمومی یوسف نوری را فردی متخصص و مجرب عهده دار بود و مختصات آن را به درستی می شناخت می توانست با رسانه های مستقل و منتقد ، « تعامل » داشته باشد و حداقل در حوزه عمومی از شیوه « اقناع » در برابر مخاطبان بهره بگیرد .
با این حال ؛ به نظر می رسد صدای اعتراضات معلمان که به وضوح در گروه ها و شبکه های اجتماعی قابل مشاهده است به نمایندگان مجلس رسیده است .
چهارم بهمن ایلنا نوشت : ( این جا )
« سیدعلی یزدی خواه، نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس با اشاره به کلید خوردن طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش و محورهای ۱۸ گانه این طرح، عقب ماندگی مفرط از برنامههای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت ارائه شده از سوی وزیر در روز رأی اعتماد، فاصله زیاد بین عملکرد وزارتخانه با برنامههای ارائه شده، انتصابات بسیار ضعیف در مجموعه آموزش و پرورش در کنار عقب ماندگیهای مفرط در حوزههای مختلف، نداشتن برنامه و اقدامات مشخص برای پیادهسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، فراموش کردن اقشاری از درون خانواده آموزش و پرورش در رسیدگیهای معیشتی، عدم اهتمام جدی به موضوعات بهداشتی مدارس، اجرای دیرهنگام و ناقص قانون رتبه بندی معلمان و فراموش کردن برخی اقشار مثل کادر اداری مدارس را از محورهای استیضاح برشمرده است.
به گفته یزدی خواه، استیضاح وزیر آموزش و پرورش در مردادماه بارگذاری شده و به دلیل بازگشایی مدارس و شرایط کشور به وزیر فرصت داده شد و حالا از هیأت رئیسه مجلس درخواست شده که طرح استیضاح را هرچه سریعتر اعلام وصول کند.
در طرح استیضاح نوری ۴ گروه در مجلس به طور جداگانه این بحث را پیگیری میکنند و در مجموع استیضاح وزیر آموزش و پرورش ۸۰ امضا دارد.
مهرداد ویس کرمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در خصوص موضوع استیضاح وزیر آموزش و پرورش و طرح آن در کمیسیون آموزش بیان کرد: این مسائل در مجلس زیاد است؛ حدنصاب استیضاح اراده ۱۰ نماینده مجلس است و میتوانند با هر انگیزهای محورهایی تعیین کنند بعد آن را به امضای نمایندگان دیگر بگذارند و آن را برای هیات رئیسه ارسال کنند و هیات رئیسه آن را اعلام وصول میکند.
او افزود: موضوع استیضاح وزیر آموزش و پرورش مسئلهای نیست که فکر کنید در مجلس خیلی جدی دنبال میشود یا دغدغه اصلی مجلس است. من اطلاع بیشتری از این طرح ندارم.
نماینده مردم خرم آباد در ادامه گفت: طرح استیضاح نوری باید به هیات رئیسه برود و بعد به کمیسیون آموزش ارجاع داده شود و هنوز این اتفاق نیفتاده است. در کمیسیون آموزش گرایش به این سمت صفر است و من ندیدم در کمیسیون کسی به دنبال استیضاح وزیر آموزش و پرورش باشد شاید دیگر همکاران در صحن دنبال این مسئله باشند، اما در کمیسیون چنین چیزی ندیده ام.
«احمد حسین فلاحی» دیگر عضو کمیسیون آموزش مجلس و تحقیقات در مورد بحث استیضاح وزیر آموزش و پرورش به خبرنگار ایلنا گفت: فعلا در کمیسیون چیزی در خصوص استیضاح وزیر آموزش و پرورش به بحث گذاشته نشده است.
نماینده مردم همدان افزود: نمایندگانی هستند که استیضاح را امضا میکنند و هنوز باید بعد از اعلام وصول هیات رئیسه به کمیسیون ما ارجاع داده شود که چنین اتفاقی نیفتاده است. صدور احکام رتبه بندی معلمان پس از ماه ها انتظار ؛ اعتراضات بسیاری را در میان معلمان برانگیخته است . بدتر از آن اظهار نظرهای غیر مسئولانه و غیرکارشناسی برخی مقامات این وزارتخانه آتش خشم و نارضایتی معلمان را شعله ورتر کرده است .
«رضا حاجی پور» سخنگوی کمیسیون آموزش هم با تکرار همین توضیحات این طور توضیح داد که در مورد استیضاح یوسف نوری هیچ موضوعی به کمیسیون آموزش ارجاع داده نشده است. »
18 بهمن ؛ « خانه ملت » چنین نوشت : ( این جا )
« رضا حاجی پور در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت در تشریح نشست روز (دوشنبه 17 بهمنماه) کمیسیون آموزش مجلس، گفت: در نشست وزیر آموزش و پرورش پاسخگوی سئوالات نمایندگان در کمیسیون بود.
نماینده مردم آمل در مجلس یادآور شد: سئوال نخست را فاطمه مقصودی نماینده مردم بروجرد مطرح که سئوالات وی در خصوص سنجش عادلانه در مدارس و انتصاب نیروهای ناکارآمد و غیربومی در آموزش و پرورش بود که وی از پاسخ وزیر قانع نشد.
وی ادامه داد: سئوال بعدی را سید لفته احمدنژاد نماینده مردم خرمشهر مطرح کرد که سئوال او نیز در خصوص وضعیت نابه سامان مدارس استانهای محروم کشور من جمله خوزستان و خرمشهر و جزیره مینو بود که قانع شدن یا نشدن وی موکول به بازدید وزیر آموزش و پرورش از مناطق نام برده شد.
حاجی پور اضافه کرد: علی اکبر کریمی نماینده مردم اراک در خصوص اساسنامه صندوق ذخیره فرهنگیان سئوال بعدی را مطرح کرد که مهلت سه هفتهای به وزیر برای ارائه مستندات و اقدام انجام شده در این راستا داده شد.
وی افزود: سئوال بعدی را هاجر چنارانی نماینده مردم نیشابور مطرح که سئوال وی در خصوص مطالبات فرهنگیان و اجرای رتبه بندی برای کارکنان اداری آموزش و پرورش بود که وی از پاسخ وزیر قانع شد.
سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس اضافه کرد: سئوال پایانی در این نشست را معین الدین سعیدی نماینده مردم چابهار در خصوص بی توجهی به شرایط شغلی و معیشتی معلمان خرید خدمات آموزشی مطرح کرد که وی از پاسخ وزیر قانع نشد و این سئوال راهی صحن علنی خواهد شد. »
شبکه شرق نوشت : ( این جا )
« به گزارش شبکه شرق، نماینده مردم جیرفت در مجلس شورای اسلامی از طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش در مجلس خبر داد. رفتارها و سخنان نمایندگان مجلس فعلی در مورد استیضاح وزیر آموزش و پرورش در حالی که شفافیت در آن غایب است را خیلی نمی توان جدی گرفت و روی آن حسابی باز کرد اما سخنرانی یوسف نوری روز گذشته و به مناسبت بزرگداشت یکصدو یکمین سال تاسیس شورای عالی آموزش و پرورش و ترک سریع این نشست در حالی که معاون امور مجلس رئیس جمهور در آن حضور داشت و سپس به ایراد سخن پرداخت می تواند نشانه ی یک علامت باشد .
ذبیح الله اعظمی سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به خبرنگار جماران گفت: پس از انجام بررسیهای فراوان امروز تصمیم گرفتم که طرحها استیضاح آقای یوسف نوری را در سامانه نمایندگان مجلس بارگذاری کنم.
وی درباره دلایل خود برای استیضاح وزیر آموزش و پرورش گفت: بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در سال تحصیلی گذشته بیش از یک میلیون نفر دانش آموز از تحصیل باز ماندهاند که این مسئله مغایر اصل ۳۰ قانون اساسی و همچنین بیتوجهی به آرمانهای انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی برای رفع و ریشهکنی بیسوادی در کشور است.
این نماینده مجلس افزود: مسئله بعدی این است که وزارت آموزش و پرورش یکی از بزرگترین و مهمترین نهادهای فرهنگی، آموزشی و پرورشی در کشور است اما معاونت منابع نیروی انسانی این وزارتخانه تا کنون برای تامین نیروی انسانی مورد نیاز متعهد، متخصص و کارآمد به خصوص از طریق دانشگاه فرهنگیان بسیار ناکارآمد عمل کرده است.
اعظمی بی توجهی به تعیین و تکلیف و استخدام معلمان خرید خدمت، قرارداد کار معین، نهضتی و غیره را از دیگر دلایل خود برای طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش عنوان و تاکید کرد: بی عدالتی، بی نظمی و کندی روند اجرای طرح رتبه بندی معلمان موجب سردرگمی، ایجاد نارضایتیهای بسیار و اعتراض فرهنگیان عزیز شده است.
از سوی دیگر عدم شفافیت در صندوق ذخیره فرهنگیان و همچنین عدم تحقق و به روز رسانی طرح تحول بنیادین کشور در حوزه آموزش و پرورش که از تاکیدات مقام معظم رهبری می باشد روی زمین مانده است. نکته دیگر اینکه ضعف شدید وزارت آموزش و پرورش در حوزه فن آوری اطلاعات و ارائه خدمات الکترونیک مشهود، و بی توجهی وزارتخانه به تامین معیشت و حفظ شأن و منزلت فرهنگیان و ایجاد نارضایتی در بازنشستگان عزیز از دلایلی من برای طراحی طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش محسوب میشود.
وی با بیان اینکه بی توجهی به اهمیت و مقوله پرورش در کنار آموزش از دیگر موضوعاتی است که ناهنجاریهای آن کاملاً در جامعه مشهود است، اظهار کرد: وقتی رفتار دانش آموزان دوره راهنمایی و دبیرستانی به مقوله حجاب را مشاهده میکنیم یا اینکه میبینیم که دانش آموز در پارک اقدام به قمهکشی میکند نشان دهنده آن است موضوع پرورش فراموش شده و آموزش و پرورش در حوزه پرورش دانش آموزان بسیار ضعیف و منفعل عمل کرده است. همچنین انتصاب مدیران خارج از وزارت آموزش و پرورش یا افراد ناکارآمد و ضعیف در بدنه وزارت آموزش و پرورش نیز امروز مسئلهساز شده و بزرگترین ضربه را به بخش آموزشی و پرورشی کشور وارد کرده است که مورد اعتراض اکثریت نمایندگان مجلس قرار گرفته است.
نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس گفت: بیبرنامگی و بیتوجهی به ارتقای کمی و کیفی مدارس به ویژه مدارس روستایی و عشایری در کشور از دیگر محورهای استیضاح وزیر آموزش و پرورش است؛ همچنان مدارس دو شیفت، سه شیفت، کانکسی، چادری و زیر درختی و مدارسی که از آب مناسب و دیوار کشی مورد نیاز برخوردار نیستند و حتی در خیلی از موارد سرویس بهداشتی ندارند در کشور به وفور یافت میشود.
اعظمی در پایان گفت: پیشبینی من این است که قریب به ۴۰ امضا برای استیضاح وزیر آموزش و پرورش به ثبت برسد و تا حصول رفع مشکلات و معضلات وزارتخانه مذکور از پای نخواهم نشست. »
پرسش سخنگوی کمیسیون کشاورزی در حالی که در حوزه تخصصی ایشان نیست و در موضوع « حجاب » و یا « قمه کشی دانش آموزان » ارتباط چندانی حداقل با عملکرد این وزیر آموزش و پرورش و یا حدود اختیارات ایشان ندارد چرا که یوسف نوری خود از همفکران و همراهان این نماینده مجلس است و سخنان وزیر آموزش و پرورش به ویژه به مناسبت « سالروز تاسیس امور تربیتی » خلاف این ادعا را نشان می دهد .
برخی موضوعات مانند عزل و نصب ها تکراری بوده و پیشینه ای مشابه در ادوار سابق دارد و بیش از آن که بر آمده از توجه به « منافع ملی » باشد در منفعت طلبی ها و نگاه های جزئی نگر ریشه دارد و نمی توان و یا نباید با این گونه مطالبات نمایندگان مجلس ساده برخورد کرد و به آن اعتمادی داشت .
اخیرا ؛ « صدای معلم » گزارش تفصیلی را در ارتباط با عملکرد « حمیدرضا حاجی بابایی » به عنوان رئیس فراکسیون فرهنگیان این مجلس منتشر کرد و از سکوت وی در مورد عملکرد یوسف نوری انتقاد کرد . ( این جا )
این رسانه مستقل و منتقد در حوزه عمومی آموزش ایران نوشت :
« هر چند این مجلس دیگر در بسیاری از حوزه ها و مسائل عملا کاره ای نیست و از وظایف قانونی و نظارتی خویش دور افتاده و بسیاری از نهادهای موازی تحت عناوین مختلف آن را دور می زنند اما پرسش این است که چرا این نمایندگان حداقل به عنوان « شهروند » نسبت به این گونه مسائل بی تفاوت بوده و در برابر آن به وظایف خود عمل نمی کنند ؟
حاجی بابایی به عنوان نماینده مجلس و رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس چرا سکوت کرده و در برابر عملکرد وزارت آموزش و پرورش و خطاهای آن حرفی نمی زند ؟
کسی که در کسوت نماینده ی مجلس و در برابر فروش اردوگاه منظریه ( شهید باهنر ) در دولت پیشین آن گونه افشا می کرد و می تازید چه شده است که در برابر فروش مدارس سکوت پیشه کرده است ؟
چرا حاجی بابایی مانند سابق دیگر کاری به صندوق ذخیره فرهنگیان ندارد ؟
کسی که همیشه از فرمول افزایش حقوق معلمان بر اساس 80 درصد حقوق اعضای هیات علمی سخن می گفت چرا در مورد اهمال و کم کاری وزارت آموزش و پرورش در مورد اجرای همین قانون نیم بند هم دیگر حرفی نمی زند ؟
آیا این وزیر آموزش و پرورش در این مدت از حقوق قانونی معلمان دفاع کرده و معلمان او را قبول دارند ؟
چرا حداقل از وزیر آموزش و پرورش در مورد عمل به برنامه هایی که خودش ارائه کرده و به واسطه آن رای اعتماد گرفته سوالی نمی شود ؟ »
به نظر می رسد یوسف نوری ماندگاری خود در مقام وزارت آموزش و پرورش را بیش از آن که تابع عملکرد روابط عمومی این وزارتخانه بداند باید مرهون و مدیون دوندگی معاون پارلمانی خویش یعنی « قاسم احمدی لاشکی » بداند که برای او سنگ تمام گذاشته و البته رفاقت حاجی بابایی با یوسف نوری هم در در جدی نشدن و تعارف نمایندگان مجلس در امر استیضاح بی تاثیر نبوده است .
رفتارها و سخنان نمایندگان مجلس فعلی در مورد استیضاح وزیر آموزش و پرورش در حالی که شفافیت در آن غایب است را خیلی نمی توان جدی گرفت و روی آن حسابی باز کرد اما سخنرانی یوسف نوری روز گذشته و به مناسبت بزرگداشت یکصدو یکمین سال تاسیس شورای عالی آموزش و پرورش و ترک سریع این نشست در حالی که معاون امور مجلس رئیس جمهور در آن حضور داشت و سپس به ایراد سخن پرداخت می تواند نشانه ی یک علامت باشد .
آیا سرنوشت « محمود فرشیدی » به عنوان نخستین وزیر آموزش و پرورش در دوره نخست ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد که بزرگ ترین تجمعات اعتراضی معلمان در بهمن و اسفند سال 1385 و در زمان وزارت وی صورت گرفت نیز در انتظار یوسف نوری است ؟
با این تفاوت که مطالبه ی آن روز ، اعتراض به استرداد اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری از سوی دولت و اجرای آن برای معلمان بود و امروز رتبه بندی .
پایان گزارش/
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
کیستند این جانیان مدرسه؟
دشمنان بی امان مدرسه
کیستند این ها که گویی آسمان
صاف اندازد میان مدرسه؟
عامل این حمله های بی شمار
کیست ای همسایگان مدرسه؟
عامل این حمله گاز انبری
کیست بر روح و روان مدرسه؟
کیست این وحشت نشان بی نشان
حمله ور بر دختران مدرسه؟
چیست این ابر سیاهی کز هوا
اشک می بارد به جان مدرسه
کینه توز دختران کوچه کیست؟
کیستند این رهزنان مدرسه؟
از کدامین آتش جهل و جنون
شعله ور شد آستان مدرسه؟
کیست این جهل افکن دانش ستیز
دشمن فرزانگان مدرسه؟
مدرسه تعطیل خواهد گشت؟ نه
بیخود است این امتحان مدرسه
نیست در عالم جهانی خوش تر از
پر گل و زیبا جهان مدرسه
میوه های تازه اندر باغ عشق
می رسد از باغبان مدرسه
کی ز آه شب پرستان می شود
تیره خورشید دمان مدرسه؟
نکته های نغز کی خواهی شنید
از دهانی جز دهان مدرسه؟
ضامن امنیت این شهر کیست؟
تا از او خواهم امان مدرسه
کانال هفت جوش
شبکه شرق 7 اسفند 1401نوشت ( 1 ) :
در شرایطی که هم مجلس و هم دولت میدانستند اقتصاد کشور بیمار است و در تحریم قرار دارد، با وعده رفع مشکلات اقتصادی و توجه به معیشت مردم سکان اداره کشور را به دست گرفتند و بر کرسیهای سبز بهارستان تکیه زدند ؛ اما حالا گامهایی که برای حل مشکلات اقتصادی برداشتهاند چندان مؤثر نبوده است. مثلا در وضعیتی که طی یک هفته قیمت ارز رکوردشکنی کرده و هر دلار آمریکا از کانال 55 هزار تومان در بازار آزاد هم عبور کرده است، طبق اعلام قبلی، صبح روز ششم اسفند 1401 ، تیم اقتصادی دولت به مجلس آمد و در جلسهای غیرعلنی به توضیح دلایل افزایش قیمت ارز پرداخت.
مسئلهای که حتی در حد مُسکنی موقتی هم اثربخش نبود؛ چرا که به جای بیان راهکارهای علمی و عملی، باز هم به گفتار درمانی پناه بردند. در نهایت هم دولت مدعی شد کمبود ارز برای هیچ یک از نیازهای کشور نداریم و مشکل ورودی ارز از برخی کشورها هم رفع شده و قیمت اعلامی ارز در بازار غیرواقعی است! بنابراین در واکنشی همسو، هم نمایندگان مجلس و هم نمایندگان اقتصادی دولت به این نتیجه رسیدند که نوسانات قیمت ارز کار دشمن و نتیجه جنگی ترکیبی است.
در پایان هم مقرر شد کمیته شش نفره هماهنگی متشکل از نمایندگان مجلس و نمایندگان دولت و سایر دستگاههای مربوطه برای بررسی و نظارت بر بازار ارز تشکیل شود. البته این اولین بار نیست که با جهش قیمت ارز و طلا مواجه میشویم و پیش از این هم تجربه مشابهی برای افزایش قیمت ارز در دوره تصدی محمود احمدینژاد بر کشور وجود داشت.
با دنیا آشتی کنید
علاوه بر رئیس و سخنگوی مجلس، برخی نمایندگان هم درباره تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس با تیم اقتصادی دولت نظراتی داشتند که در گفت و گو با «شرق» به بیان این نقطهنظرات پرداختند.
مسعود پزشکیان، نماینده چند دوره مردم تبریز در مجلس در این باره به «شرق» گفت: «در این جلسه هم نمایندگان دولت و هم تعدادی از نمایندگان مجلس صحبت کردند و قرار شد کمیتهای تشکیل دهند و با همفکری یکدیگر تصمیم بگیرند که برای کنترل بازار چه کاری انجام دهند».
این نماینده با تجربه مجلس با بیان اینکه به جز دو نکته که بارها متذکر شدهام، راهی برای برون رفت از این وضعیت کشور نداریم، افزود:
« تا این دو مشکل اساسی حل نشود همه راهکارهایی که میدهیم موقتی است و مشکلی حل نمیشود. اولین نکته ایجاد وحدت و انسجام ملی است. تا زمانی که کشور درگیر گروه بازی و جناح بازیهای سیاسی است، مشکلی حل نمیشود » .
او ادامه داد:
« اینکه یک گروه سیاسی تصور کنند عقل کل هستند و بقیه جریانات سیاسی چیزی سرشان نمیشود، سنگ روی سنگ بند نمیشود؛ پس اول باید این موضوع را حل کنیم » .
پزشکیان تأکید کرد: « باید اول سرمایه اجتماعی را برگرداند؛ سرمایه اجتماعی هم با حذفکردن و کنار گذاشتن و تهمتزدن برنمیگردد. نکته دوم هم باید با دنیا آشتی کنیم. همانطور که شاعر میفرماید: آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است، با دوستان مروت با دشمنان مدارا. تا این اصل را یاد نگیریم مشکلی حل نمیشود ».
جعفر قادري عضو کمیسیون برنامه و بودجه در انتقاد به تشکیل جلسات غیرعلنی عمومی که برخی بدون تخصص در این جلسات حضور دارند، گفت: « اینکه انتظار داشته باشیم در جلسات عمومی افرادی که تخصصی در این حوزه ندارند نظر بدهند، کار درستی نیست. این جلسات مشترک عمومی بیشتر برای بیان دغدغهها و نگرانیها و تخلیه هیجانات نمایندگان خوب است، اما جلسات تخصصی و کارشناسی نیست. اینکه انتظار داشته باشید از این جلسات راهکار بیرون بیاید آن هم به این شکل که در آییننامه وجود دارد و با قرعهکشی چند نفر بدون تخصص صحبت کنند، خروجی ندارد. مثل این است که من با تخصص برنامه و بودجه درباره مسائل امنیتی و سیاست خارجی صحبت کنم » .
باید بپذیریم متغیرهای ارز متأثر از مسائل سیاسی نیز هست و اینکه امروزه فشار را بیشتر کردهاند و تعداد شرکتها و افراد تحریمی را افزایش میدهند، مردم را نگران میکند .
احمد راستینه، نماینده شهرکرد در مجلس این جلسه را مفید دانست و در گفت و گو با «شرق» گفت:
« در جلسه غیرعلنی روز گذشته ( ششم اسفند ) که به منظور بررسی دلایل نوسانات بازار ارز تشکیل شد، دولت تأکید کرد که در بحث منابع ارزی مشکل و کمبودی نداریم و با توجه به فرایندی که برای وصول ارزهای کشور در خارج از کشور وجود دارد، مشکلات رفع شدهاند و این ارزهای بلوکه شده به کشور برمیگردند » .
او ادامه داد: « ظرفیتی در دولت برای تأمین ارز مورد نیاز کالاهای خدماتی و اساسی و نیازمندی وارداتی کشور درباره کالاهای سرمایهای، با توجه به راهاندازی بازار مبادلهای به تمام معنا فراهم شده است. همچنین با مدیریت و بررسیهای انجامشده، قصه ساماندهی تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان را در دستور کار قرار خواهیم داد » .
سخنگوي کميسيون فرهنگي در پاسخ به اینکه دولت مدعی میشود کمبود ارز نداریم، اما اوضاع اقتصادی کشور به هم ریخته است، دلیل این موضوع را چه چیزی عنوان کرده است؟ گفت:
« دو نگرش مطرح است؛ اول اینکه تورم بر بازار ارز اثرگذار است و دومین نگرش اینکه تکانههای ارزی بر تورم اثرگذار است. این یک اختلاف دیدگاه ماهوی است که بسیار مهم است. قرار شد در قالب بررسیهای دقیق کارشناسی سه مورد جمع بندی شود و دولت با بررسی همه عوامل و مؤلفههای اثربخش بر قیمت ارز، به یک بسته جامع و دقیق در این باره دست یابد » .
جمع بندي :
از آن جایی که مشخص نیست کدام یک از عوامل فوق وضعیت بازار ارز را به اینجا رسانده است، باید از نگاه کارشناسان و صاحبنظران استفاده شود تا بتواند جلوی افزایش بیش از این قیمت ارز و به دنبال آن کالاهای اساسی و ضروری مردم گرفته شود.
در گفت و گوي مجازي ذيل به بررسي اين موضوع مي پردازيم .
***
خلاصه قسمت قبل :
در تمام سالهای بعد از انقلاب، اقتصاد ایران با تورم دورقمی با میانگین 22 درصد روبهرو بوده است. به همین دلیل همیشه میان قیمت واقعی ارز و قیمت مصنوعی فاصلهای نامعقول وجود داشتهاست. دولت ها هم تمام تلاش خود را صرف تثبیت نرخ ارز میکرند ولی با پسلرزههای اندک در بازارهای جهانی یا فضای سیاسی بینالمللی، زلزلههای چند ریشتری در بازار ارز ایران رخ داده که دلیل آن همین حفاظت سخت از قیمت مصنوعی دلار در بازار ارز کشور بوده است .
سياست انقباضي روحاني را برخي از کار شناسان اقتصادي تأئيد مي کردند ولي ثابت نگهداشتن نرخ ارز همان اشتباهي است که معجزه هزار سوم مرتکب شد و جمشيد بسم الله را روانه زندان کرد ! روحاني هم همان اشتباه را کرد و گناه خود را به گردن جمشيد بسم الله ها انداخت !
کنترل دستوري نرخ ارز همچون فشردن فنري است که يک مرتبه رها مي شود و جهش با سرعت آن ، جمشيد بسم الله و جمشيد بسم الله ها را روانه زندان مي کند !
قسمت دوم :
پرسش کننده :
از معجزه هزاره سوم سخن گفتيد ، معجزه ي رئيسي در هزار سوم تداعي شد .
لطفا از غافل گيري اقتصادداناني که پنجم فروردين 1401 ، بازار ارز را پيش بيني کردند و امروز در کنار مردم ايران شگفت زده هستند ، بگوئيد .
پاسخ دهنده ( 4 ) :
خبر آنلاين 5 فروردين 1401 : در پیشبینی 10 کارشناس از قیمت دلار در سال 1401 | سرمایهگذاری بر دلار سود ده است؟ با ده کارشناس اقتصادي گفت و گو مي کند و پيش بيني آنان را جويا مي شود .
در صدر اين پيش بيني آمده است :
قرن نو نوشت: سید حمید حسینی معتقد است پیش بینی قیمت دلار در بازار به نتیجه مذاکرات وین بستگی مستقیم دارد و احیا یا عدم احیای برجام میتواند دو بازه قیمتی متفاوت را پیش روی دلار قرار دهد .
پرسش کننده :
پيش بيني ده کارشناس در 5 فروردين 1401 ( کمتر از يک سال ِ گذشته ) چه بوده است ؟
پاسخ دهنده ( 4 ) :
از ده کارشناس مشارکت کننده در اين گفت و گو ، برخي نگاه خوش بينانه تر داشته اند و افزايش قيمت را براي دلار پيش بيني نکرده بودند ، برخي از کارشناساني که باور به افزايش دلار داشتند سقف ِ 30 الي 35 هزار تومان يا بيشتر را پيش بيني نموده اند و سه مشارکت کننده هيچ سقفي را براي جهش ارز تعيين نکرده اند .
الف : عطا بهرامی :
بهرامي با اشاره به تعیین کنندگی قیمت دلار در اقتصاد ایران در پیشبینی قیمت دلار در سال جاری گفت: برخی معتقدند فنر دلار جمع شده و آماده انفجار است اما به نظر میرسد در این تحلیل، پیشفرضی ذهنی وجود دارد که باید تورم همواره افزیشی باشد.
وی افزود: کسی اگر در سال ۱۴۰۱ دلار نگهداری کند بیتردید زیان خواهد کرد . دلار دیگر جایی برای پسانداز نیست چرا که نرخ تسعیر در محدوده ۲۳ هزار تومان و نرخ بازار در محدوده ۲۵ هزار تومان است و تغییر چندانی در نرخ دلار را شاهد نخواهیم بود .
ب : سعید اشتیاقی، عضو اتاق بازرگانی ایران و چین نیز میگوید:
درباره نرخ دقیق تا پایان سال پیشبینیهایی مبنی بر بسته شدن قیمت در محدوده ۲۵ هزار و ۵۰۰ تا ۲۷ هزار تومان بود، اما چنانچه مذاکرات احیای برجام به نتیجه رسد، میتوان امیدوار بود که قیمت تا ۲۲ هزار تومان و کمتر هم در کوتاه مدت عقبنشینی کند.
ج : علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی :
وي معتقد است سیاست دولت در قبال دلار سیاست سخت گیرانهای است و حتی عدم احیای برجام نیز نمیتواند بهای دلار را بالا ببرد . به گفتهی وي در صورت عدم احیای برجام قیمت دلار بالاتر از ۲۸ هزار تومان نخواهد رفت .
د : اصغر سمیعی ظفرقندی، رییس اسبق کانون صرافان در پیشبینی قیمت دلار میگوید:
ما در ذهن تصمیمگیران اقتصاد کشور، که یا تحتتاثیر بازیها و جوسازیها نیستیم. ولی اگر اساس را علم اقتصاد و نرخهای موجود درباره تورم و بهره و بیکاری در کشور و تفاوت آن با کشورهای حوزه دلار در نظر بگیریم، میتوانیم نرخ دلار برای سال جدید را حدود ۳۵ هزار تومان برآورد کنیم.
ﻫ : میثم رادپور، تحلیلگر اقتصادی :
میثم رادپور، بر این عقیده است که قیمت کنونی دلار به واسطه انتظار برای تعیین تکلیف مذاکرات تعیین شده و عددی قابل استناد نیست .
وی افزود: اگر بازار ناامید شود و به این نتیجه برسد که مذاکرات به نتیجهای نخواهد رسید و افق مذاکرات به اندازه کافی تیره شود جابهجایی های رو به بالا قابل اعتنایی را از ارز شاهد خواهیم بود و بنده فکر میکنم دلار مرز ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان را به راحتی رد خواهد کرد که با توجه به تورم ۴۰ درصدی اتفاق عجیبی نخواهد بود و اگر عامل مذاکرات کنار رود و خوش بینی ها به یاس بدل شود این اتفاق خواهد افتاد.
و : علی طباطبایی، کارشناس بازارهای مالی :
وي درخصوص چشمانداز دلار در سال ۱۴۰۱ گفت: اگر توافق اتفاق بیفتد کف قیمت دلار ۲۴ هزار تومان و سقف آن ۲۵ هزار تومان است اما اگر توافقی حاصل نشود بهای دلار از سی هزار تومان در بازه زمانی چند ماهه فراتر خواهد رفت .
ز: محمد علوی، کارشناس بازار ارز :
اين کارشناس بازار ارز معتقد بود در صورت احیاي برجام ، دولت خود مانعی بر سر راه کاهش قیمت دلار ایجاد می کند چرا که انتظارات تورمی و در خروج سرمایه دو عاملی است که مانع از کاهش بهای دلار به مقاطع پایینتر میشود و کاهش بیشتر قیمت دلار خود میتواند تاثیری منفی در خروج سرمایه از کشور داشته باشد و این اتفاق ناگوار را شدت دهد. از این رو کف قیمت دلار در کوتاه مدت ۲۴ هزار تومان و در بلند مدت ۲۸ هزار تومان است.
به گفته وی در صورت عدم احیای برجام قیمتها بالاتر از سی هزار تومان میایستد.
ح : وحید شقاقی شهری میگوید :
اگر مذاکرات برجام به ایستگاه نهایی رسيده بود امروز راحتتر میتوانستیم در این باره صحبت کنیم اما با توجه به عدم تعیین تکلیف مذاکرات در فضایی از ابهام در این باره پیش بینی میکنیم . به گفته وی در خوش بینانهترین حالت کف قیمت دلار برای کوتاهمدت ۲۴ هزار تومان خواهد بود اما سقف قیمتی دلار با توجه به شرایط عدم احیای برجام و تبعات جنگ روسیه و ... قابل تشخیص نیست .
ط : حمید باقریان ،کارشناس اقتصادی :
باقريان معتقد است: آن چیزی که برای اقتصاد ما مفید است تثبیت قیمت دلار و تورم است نه کاهش نرخ دلار و تورم. به گفته وی آزادشدن منابع و تکلیف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز در کنار مذاکرات در تعیین قیمت دلار موثر هستند.
ي : حمید حسینی، فعال اقتصادی در گفتگو با قرن نو :
تشدید تحریمها سبب شده است دلار به کالای کمیاب اقتصاد ایران تبدیل شده و قیمت آن روزانه از سوی افکار عمومی رصد شود. هر چند بهای ارز در دامنه یا کانال بیست هزار تومانی، سال ۱۴۰۰ را به پایان برد اما انتظار بسیاری از فعالان اقتصادی کاهش بهای ارز به کانالهای پایین تر بیست هزار تومان، با احیای توافق وین بود، اتفاقی که رخ نداده است. حمید حسینی، فعال اقتصادی در گفت و گو با قرن نو در پاسخ به این سئوال که بهای دلار در بازار چقدر پیشبینی میشود؟ گفت: با توجه به حجم نقدینگی و تورم بالا، بهای ارز در میانمدت و بلندمدت افزایشی است اما احیای برجام سبب میشود دلار از کانال بیست هزار تومان خارج نشده و در محدوده قیمتی ۲۴ تا ۲۸ هزار تومان باقی بماند.
وی عدم احیای برجام را زمینهای برای خروج دلار از کانال بیست هزار تومان و صعود آن به کانالهای بالاتر میداند.
لازم به ذکر است ؛ همان طور که شما در پرسش تيز بينانه خود مطرح کرديد معجزه ي ابراهیم رئيسي در هزاره سوم يعني غافل گير کردن اقتصاددانان ، افکار عمومي را به ياد معجزه هزاره سوم مي اندازد .
پرسش کننده :
تغييرات ارزش ارزهاي خارجي در چند سال گذشته چگونه بوده است ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
وبلاگ آيرومات سوم اسفند 1401 ، در مقاله ي نمودار قیمت دلار در ۱۰ سال گذشته نوشت :
« نمودار قیمت دلار و قیمت روز دلار، دو مورد از پُر جست و جو ترین کلماتی محسوب میشوند که مردم همه روزه به دنبال آنها هستند. زیرا اکثر کالاهای موجود و به طور کلی اقتصاد زندگی افراد، به قیمت دلار بستگی دارد. قیمت دلار بر روی قیمت آهن، مسکن، خودرو، ابزار آلات، هزینههای سفر و حتی لباس و مواد غذایی تاثیرگذار است » .
پرسش کننده :
بررسي قیمت دلار در 10 سال گذشته براي برخي از خوانندگان جالب است ، لطفأ بيشتر توضيح دهيد .
پاسخ دهنده ( 5 ) :
در اين وبلاگ بررسي قیمت دلار در 30 سال گذشته را به پنج دوره تقسيم کرده است :
پیش از آنکه نمودار قیمت دلار در ۱۰ سال گذشته را به شما نمایش دهیم، خوب است که از ۳۰ سال گذشته شروع کنیم و بررسی کنیم که همواره چه مواردی بر قیمت دلار تاثیرگذار بودهاند؟ برای بررسی وضعیت نرخ ارز در ۳۰ سال گذشته، سیر تحول نرخ غیررسمی دلار را میتوان به پنج دوره تقسیم کرد:
دوره اول ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷،
دوره دوم از ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۳،
دوره سوم از ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۱،
دوره چهارم ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۲
و دوره پنج از 1392 تا به امروز.
با توجه به اطلاعات قیمت دلار در ۳۰ سال گذشته تحلیلهای زیر را در این پنج دوره خواهیم داشت.
پرسش کننده :
اطلاعات دوره اول ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷ چيست ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
دادههای سری بانک مرکزی در رابطه با نمودار قیمت دلار در بازار آزاد نشان میدهد که در سالهای اولیه پس از انقلاب، نرخ ارز از ۷ تومان به ۱۰ تومان رسیده است. بنابراین افزایش ۴۰ درصدی نرخ ارز در سال ۱۳۵۷ اولین شوک ارزی به اقتصاد کشور بود. لازم به ذکر است که تا اواسط سال ۶۸ کالاهای اساسی با نرخ دلار ۷ تومان وارد میشدند.
پرسش کننده :
درباره دوره دوم سال هاي 1367 –1373 چه مي دانيم ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
در سال ۱۳۶۷، یک شوک اقتصادی متفاوت رخ داد و تغییرات وارونهای را به وجود آورد. به طوری که نرخ واقعی ارز با شوک منفی ۳۰ درصد اتفاق افتاد و قیمت آن به ۶ تومان رسید. بهبود درآمدهای نفتی با نزدیک شدن به پایان جنگ و کم شدن تقاضای ارز در آن سال، از دلایل اصلی اولین شوک منفی ارزی به اقتصاد ایران بهشمار میرود. به جز در اوایل دهه شصت، تغییرات نرخ ارز در این دوره تقریبا کنترل شده بود.
در سالهای ۱۳۷۰ و ۱۳۷۱، با وجود تورم ۲۰ درصدی، سیاستگذاران پولی سعی کردند بازار را سرپا نگه دارند. به طوری که در این دو سال نرخ واقعی ارز در اقتصاد کشور برای دو سال متوالی ۲۰ درصد کاهش یافت. برخی کارشناسان تثبیت نرخ ارز در بازار غیررسمی را ناشی از ماهیت اقتصاد در سالهای ذکر شده و نگرانی مسئولان اقتصادی از تاثیرات افزایش نرخ ارز بر تورم میدانند.
پرسش کننده :
رشد نرخ ارز در دوره سوم ( 1373- 1381 ) چگونه بوده است ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
جهش بی سابقه نرخ ارز در سال های 1373 و 1374 ؛
با توجه به افزایش قیمتهای داخلی و تورم اقتصادی، نرخ ارز به یکباره در سالهای ۷۳ و ۷۴ جهش بیسابقهای را تجربه کرد. در همین راستا، پس از شوک اولیه در سال ۵۷، اولین شوک بزرگ در نرخ ارز در این دوره ظاهر شد.
در سال ۷۳ نرخ ارز با افزایش ۴۶ درصدی به ۲۶۳ تومان و در سال ۷۴ با افزایش ۵۳ درصدی به ۴۰۳ تومان افزایش یافت. اقتصاد کشور در سالهای گذشته و سالهای بعد تا سال ۱۳۸۹، شاهد چنین جهشی در نرخ ارز نبوده است. البته تورم در این دوره نیز مشابه بود. بنابراین نرخ تورم در سال ۱۳۷۳ حدود ۳۵ درصد و در سال ۷۴ نرخ تورم ۴۹ درصد بود که نشاندهنده جهش بی سابقه قیمتهای داخلی در این مدت است.
نرخ ارز رسمی بانک مرکزی تنها با ۵ ریال افزایش از ۱۷۵ تومان در سال ۱۳۷۳ به ۱۷۵.۵ تومان در سال ۱۳۸۰ رسید. این در حالی است که نرخ ارز در بازار آزاد سال ۱۳۸۰، قیمتی حدود ۷۹۲ تومان بود. بنابراین قیمت دلار در سال ۱۳۸۰ برابر ِ ۷۹۲ تومان ثبت شده است.
در این سال، شکاف ایجاد شده در نظام ارزی چند نرخی، سیاستگذاران پولی را مجبور به تعدیل نرخ غیررسمی ارز کرد. در سال ۱۳۸۰ ارزش ارز بازار آزاد چهار و نیم برابر نرخ رسمی آن بود. به این ترتیب در سال ۱۳۸۱ به دلیل آشفتگی بازار ارز و رانتهای گسترده ناشی از چند نرخی بودن ارز، بانک مرکزی نرخ رسمی ارز را تا ۷۹۵ تومان افزایش داد. نرخ ارز از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۹، از ۸۱۳ تومان به ۱۱۰۰ تومان افزایش یافت که تقریبا ۲۸ درصد رشد داشت.
پرسش کننده :
نوسانات ارزش دلار در دوره چهارم ( 1381- 1392 ) چگونه بوده است ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
نرخ غیررسمی ارز در پایان سال ۱۳۸۹ معادل ۱۰۳۳ تومان بود، اما در پایان اسفند ماه ۹۰، قیمت ارز بازار آزاد ایران ۱۸۹۲ تومان تعیین شد. به این معنی که قیمت دلار سال ۹۰ و نرخ ارز غیررسمی، ۸۳ درصد افزایش یافت. حداکثر افزایش قیمت مربوط به دی ماه این سال و افزایش ۱۸ درصدی نرخ ارز در یک ماه بوده است.
شوکی که در سال ۹۰ رخ داد، در سال بعد نیز ادامه یافت و در تابستان ۹۱ نرخ ارز از حدود ۱۸۰۰ تومان در تیرماه به حدود ۲۳۰۰ تومان افزایش یافت.
افزایش ناگهانی بعدی نرخ ارز در مهرماه ۱۳۹۱ اتفاق افتاد که در این ماه نرخ ارز نزدیک به ۹۰۰ تومان بالا رفت و به ۳۱۸۲ تومان رسید.
البته در سال ۱۳۹۱ دامنه نوسانات نرخ ارز بسیار بالا بود و ارزش دلار نیز به ۴۰۰۰ تومان رسید.
پرسش کننده :
تداوم تکرار مکرر افزايش قيمت دلار در دوره پنجم ( 1392- تا امروز) چگونه مي باشد ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
بر اساس تغییرات میانگین نرخ ارز در ماههای فروردین تا اسفند از سال ۹۳ تا ۹۶، نرخ ارز هر سال از مهر تا دی ماه افزایش قابل توجهی داشته و پس از دی ماه کمی کاهش مییابد، اما به نقطه قبلی برنمیگردد.
مثلا در فروردین ۹۳ نرخ ارز ۳۰۹۹ تومان بود و در پایان آذر همان سال این رقم از ۳۵۰۰ تومان فراتر رفت. اما در بهمن و اسفند مجددا کاهش یافت و به ۳۳۹۳ تومان رسید.
در سال ۹۴ نیز وضعیت به همین منوال بود و تا مرداد ماه قیمت دلار در محدوده ۳۳۰۰ تومان قرار داشت. اما در شهریور ماه به ۳۴۰۰ تومان میرسد و این روند در مهر، آبان، آذر و دی ادامه دارد و به ۳۶۷۳ تومان میرسد. این رقم همچنان ۱۲۹ تومان بیشتر از سال ۱۳۹۳ است.
تغييرات قیمت دلار در سال ۱۴۰۱ شگفت انگيز است !
دلار ابتدای سال ۱۴۰۱ را با نرخ ۲۷ هزار تومان آغاز کرد اما روند آن افزایشی بود. به طوری که در اواسط آبان، با توجه به نرخ دلار در صرافی بانک ملی، کانال ۳۳ هزار تومان برای آن ثبت شد. این در حالیست که دلار در بازار آزاد در این تاریخ در کانال ۳۶ هزار تومان بود. قیمت دلار آبان ماه را با ۳۵۴۷۰ تومان به پایان رساند. درحالیکه از نظر برخی کارشناسان اقتصادی، علت اصلی افزایش نرخ دلار در این بازه، تورم است.
سیر صعودی قیمت دلار را میتوانید در نمودار سالانه قیمت دلار مشاهده نمایید. در نمودار قیمت دلار در بازار آزاد میتوانید افزایش شدیدی که ماهانه است را مشاهده نمایید. این افزایش در ماههای آخر سال با شدت یافتن تورم و وضعیت سیاسی کشور، شدت یافت.
افزایش بی سابقه قیمت دلار در ۵ سال گذشته :
در سال ۹۵ نیز همین وضعیت تکرار شد و در نهایت دلار در فروردین ماه به ۳۴۹۳ تومان رسید و در پایان اسفند به ۳۷۷۲ تومان رسید. در واقع سکوی پرتاب دلار برای سال 1393 -1396 یک افزایش ۴ ماهه بین مهر تا آذر برای قیمت های بالاتر است و قیمت دلار تقریبا در اینجا به اوج میرسد.
از سال ۹۶ تا ۹۷ قیمت دلار با روند افزایشی همراه بود، اما از سال 1397، به دلیل اتفاقات سیاسی دلار به طرز بیسابقهای رشد کرد. به طوری که در مدت زمان بسیار کوتاهی قیمت دلار حتی از دو برابر نیز فراتر رفت.
در پایان سال ۹۶، قیمت دلار در حدود ۴۸۹۹ بود، ولی در پایان سال ۹۷ به ۱۲۸۹۴ رسید. همان طور که در نمودار مشاهده میکنید، قیمت دلار به روند افزایشی خود ادامه داد تا اینکه در اواخر سال ۹۸ کمی کاهش یافته، ولی باز هم نسبت به سالهای پیش خیلی بالا بود. در پایان سال ۹۹ قیمت دلار به ۲۳۹۶۳ رسید و با توجه به نوسانات موجود، در پایان سال ۱۴۰۰ قیمت دلار به ۲۷۷۳۵ افزایش یافت.
بانک مرکزی در سالهای اخیر همواره بر این باور بوده است که اثر تورم بر نرخ ارز به پایان خواهد رسید و به نظر میرسد فصل پاییز و دی ماه با توجه به تقاضای فصلی ارز و تحولات در اوج بازارهای جهانی، موقعیت مناسبی برای تعدیل نرخ ارز با بهای واقعی آن باشد. زیرا با گذر کردن از دی ماه، نرخ ارز با وجود کاهش خود به سطح قبل از افزایش باز نمیگردد.
در دو سال اخیر نوسانات بازار ارز به حدی بوده که تاثیر عواملی مانند تغییر تقاضا یا تغییر قیمت های جهانی را کاهش داده است.
پرسش کننده :
نمودار تغييرات ارزش دلار از 1391 تا 1401 چگونه است ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
پرسش کننده :
نمودار تغييرات ارزش دلار از 31 فروردين تا 1401 آخر بهمن 1401 ، چگونه است ؟
پاسخ دهنده ( 5 ) :
پرسش کننده :
نمودار تغييرات ارزش دلار در يک ماه بهمن 1401 ، چگونه است ؟
پرسش کننده :
وبلاگ آيرومارت ، چه عواملي را در افزايش قيمت دلار نقش آفرين مي داند ؟ معجزه ي ابراهیم رئيسي در هزاره سوم يعني غافل گير کردن اقتصاددانان ، افکار عمومي را به ياد معجزه هزاره سوم مي اندازد .
پاسخ دهنده ( 5 ) :
بر اساس مصوبهای که در اواسط دهه ۸۰ توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تایید شد، ارز کالا محسوب میشود و افزایش آن با توجه به تورم داخلی و خارجی مشخص میشود. در حقیقت، در صورتی که تورم داخلی ۲۰ درصد و تورم خارجی ۵ درصد باشد، نرخ ارز در یک سال، حدود ۱۵ درصد افزایش خواهد داشت. از طرفی، افزایش نرخ ارز معلول سه عامل مهم کاهش ارزش پول ملی، رشد نقدینگی و افزایش تورم است.
یکی دیگر از عوامل، توقف مذاکرات برجامی همزمان با اوضاع سیاسی و شرایط روز کشور است که بار روانی نیز بر اقتصاد دارد. از سوی دیگر، نمیتوان سوء استفاده دلالان را نیز نادیده گرفت.
اگرچه به طور کلی از ابتدای سال ۱۴۰۱ روند قیمت دلار افزایشی بوده اما بیشترین شدت افزایش را در یک ماه اخیر داشته است. عواملی که در بالا ذکر شد، همگی از علل افزایش نرخ دلار در یک ماه گذشته به شمار میروند. با این حال توقف مذاکرات برجامی، اوضاع سیاسی و شرایط کنونی کشور از مهمترین عوامل افزایش شدید نرخ ارز به شمار میروند.
پرسش کننده :
« محمدرضا فرزین » روز دوشنبه اول اسفند 1401 از مرکز مبادله ارز و طلای ایران رونمایی کرد ، کنش بازار ِ ارز به اين مرکز چگونه بوده است ؟
( گفت و گو ادامه دارد )
منابع :
1- شبکه شرق 7 اسفند 1401 ساعت صفر
5- آيرومارت ، سوم اسفند 1401 نمودار قیمت دلار در ۱۰ سال گذشته
11- همتی خطاب به رئیسی : « استعفا بدهید» و کنار بروید / مردم را معطل نکنید !
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
گروه تشکل ها/
در خصوص مسمومیت های سریالی دانش آموزان در مدارس ؛ انجمن اسلامی معلمان تبریز بیانیه ای صادر کرد .
متن کامل این بیانیه که در اختیار « صدای معلم » قرار گرفته به شرح زیر است .
گروه تشکل ها
در خصوص دو مساله مهم روز یعنی و ـ انجمن اسلامی معلمان شهرستان های تهران بیانیه ای صادر کرد .
متن کامل این بیانیه که در اختیار « صدای معلم » قرار گرفته به شرح زیر است .
شبکه شرق 7 اسفند 1401نوشت ( 1 ) :
در شرایطی که هم مجلس و هم دولت میدانستند اقتصاد کشور بیمار است و در تحریم قرار دارد، با وعده رفع مشکلات اقتصادی و توجه به معیشت مردم سکان اداره کشور را به دست گرفتند و بر کرسیهای سبز بهارستان تکیه زدند ؛ اما حالا گامهایی که برای حل مشکلات اقتصادی برداشتهاند چندان مؤثر نبوده است. مثلا در وضعیتی که طی یک هفته قیمت ارز رکوردشکنی کرده و هر دلار آمریکا از کانال 55 هزار تومان در بازار آزاد هم عبور کرده است، طبق اعلام قبلی، صبح روز ششم اسفند 1401 ، تیم اقتصادی دولت به مجلس آمد و در جلسهای غیرعلنی به توضیح دلایل افزایش قیمت ارز پرداخت.
مسئلهای که حتی در حد مُسکنی موقتی هم اثربخش نبود؛ چرا که به جای بیان راهکارهای علمی و عملی، باز هم به گفتار درمانی پناه بردند. در نهایت هم دولت مدعی شد کمبود ارز برای هیچ یک از نیازهای کشور نداریم و مشکل ورودی ارز از برخی کشورها هم رفع شده و قیمت اعلامی ارز در بازار غیرواقعی است! بنابراین در واکنشی همسو، هم نمایندگان مجلس و هم نمایندگان اقتصادی دولت به این نتیجه رسیدند که نوسانات قیمت ارز کار دشمن و نتیجه جنگی ترکیبی است.
در پایان هم مقرر شد کمیته شش نفره هماهنگی متشکل از نمایندگان مجلس و نمایندگان دولت و سایر دستگاههای مربوطه برای بررسی و نظارت بر بازار ارز تشکیل شود. البته این اولین بار نیست که با جهش قیمت ارز و طلا مواجه میشویم و پیش از این هم تجربه مشابهی برای افزایش قیمت ارز در دوره تصدی محمود احمدینژاد بر کشور وجود داشت. در تمام سالهای بعد از انقلاب، اقتصاد ایران با تورم دو رقمی با میانگین 22 درصد روبهرو بوده است.
با دنیا آشتی کنید
علاوه بر رئیس و سخنگوی مجلس، برخی نمایندگان هم درباره تشکیل جلسه غیرعلنی مجلس با تیم اقتصادی دولت نظراتی داشتند که در گفت و گو با «شرق» به بیان این نقطهنظرات پرداختند.
مسعود پزشکیان، نماینده چند دوره مردم تبریز در مجلس در این باره به «شرق» گفت: «در این جلسه هم نمایندگان دولت و هم تعدادی از نمایندگان مجلس صحبت کردند و قرار شد کمیتهای تشکیل دهند و با همفکری یکدیگر تصمیم بگیرند که برای کنترل بازار چه کاری انجام دهند».
این نماینده با تجربه مجلس با بیان اینکه به جز دو نکته که بارها متذکر شدهام، راهی برای برون رفت از این وضعیت کشور نداریم، افزود:
« تا این دو مشکل اساسی حل نشود همه راهکارهایی که میدهیم موقتی است و مشکلی حل نمیشود. اولین نکته ایجاد وحدت و انسجام ملی است. تا زمانی که کشور درگیر گروه بازی و جناح بازیهای سیاسی است، مشکلی حل نمیشود » .
او ادامه داد:
« اینکه یک گروه سیاسی تصور کنند عقل کل هستند و بقیه جریانات سیاسی چیزی سرشان نمیشود، سنگ روی سنگ بند نمیشود؛ پس اول باید این موضوع را حل کنیم » .
پزشکیان تأکید کرد: « باید اول سرمایه اجتماعی را برگرداند؛ سرمایه اجتماعی هم با حذفکردن و کنار گذاشتن و تهمتزدن برنمیگردد. نکته دوم هم باید با دنیا آشتی کنیم. همانطور که شاعر میفرماید: آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است، با دوستان مروت با دشمنان مدارا. تا این اصل را یاد نگیریم مشکلی حل نمیشود ».
جعفر قادري عضو کمیسیون برنامه و بودجه در انتقاد به تشکیل جلسات غیرعلنی عمومی که برخی بدون تخصص در این جلسات حضور دارند، گفت: « اینکه انتظار داشته باشیم در جلسات عمومی افرادی که تخصصی در این حوزه ندارند نظر بدهند، کار درستی نیست. این جلسات مشترک عمومی بیشتر برای بیان دغدغهها و نگرانیها و تخلیه هیجانات نمایندگان خوب است، اما جلسات تخصصی و کارشناسی نیست. اینکه انتظار داشته باشید از این جلسات راهکار بیرون بیاید آن هم به این شکل که در آییننامه وجود دارد و با قرعهکشی چند نفر بدون تخصص صحبت کنند، خروجی ندارد. مثل این است که من با تخصص برنامه و بودجه درباره مسائل امنیتی و سیاست خارجی صحبت کنم » .
باید بپذیریم متغیرهای ارز متأثر از مسائل سیاسی نیز هست و اینکه امروزه فشار را بیشتر کردهاند و تعداد شرکتها و افراد تحریمی را افزایش میدهند، مردم را نگران میکند .
احمد راستینه، نماینده شهرکرد در مجلس این جلسه را مفید دانست و در گفت و گو با «شرق» گفت:
« در جلسه غیرعلنی روز گذشته ( ششم اسفند ) که به منظور بررسی دلایل نوسانات بازار ارز تشکیل شد، دولت تأکید کرد که در بحث منابع ارزی مشکل و کمبودی نداریم و با توجه به فرایندی که برای وصول ارزهای کشور در خارج از کشور وجود دارد، مشکلات رفع شدهاند و این ارزهای بلوکه شده به کشور برمیگردند » .
او ادامه داد: « ظرفیتی در دولت برای تأمین ارز مورد نیاز کالاهای خدماتی و اساسی و نیازمندی وارداتی کشور درباره کالاهای سرمایهای، با توجه به راهاندازی بازار مبادلهای به تمام معنا فراهم شده است. همچنین با مدیریت و بررسیهای انجامشده، قصه ساماندهی تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان را در دستور کار قرار خواهیم داد » .
سخنگوي کميسيون فرهنگي در پاسخ به اینکه دولت مدعی میشود کمبود ارز نداریم، اما اوضاع اقتصادی کشور به هم ریخته است، دلیل این موضوع را چه چیزی عنوان کرده است؟ گفت:
« دو نگرش مطرح است؛ اول اینکه تورم بر بازار ارز اثرگذار است و دومین نگرش اینکه تکانههای ارزی بر تورم اثرگذار است. این یک اختلاف دیدگاه ماهوی است که بسیار مهم است. قرار شد در قالب بررسیهای دقیق کارشناسی سه مورد جمع بندی شود و دولت با بررسی همه عوامل و مؤلفههای اثربخش بر قیمت ارز، به یک بسته جامع و دقیق در این باره دست یابد » . در واکنشی همسو، هم نمایندگان مجلس و هم نمایندگان اقتصادی دولت به این نتیجه رسیدند که نوسانات قیمت ارز کار دشمن و نتیجه جنگی ترکیبی است.
جمع بندي :
از آن جایی که مشخص نیست کدام یک از عوامل فوق وضعیت بازار ارز را به اینجا رسانده است، باید از نگاه کارشناسان و صاحبنظران استفاده شود تا بتواند جلوی افزایش بیش از این قیمت ارز و به دنبال آن کالاهای اساسی و ضروری مردم گرفته شود.
در گفت و گوي مجازي ذيل به بررسي اين موضوع مي پردازيم .
پرسش کننده :
نظر شما در مورد اين گزاره ِ در گزارش ِ شبکه شرق 7 اسفند 1401چيست ؟
« هم نمایندگان مجلس و هم نمایندگان اقتصادی دولت به این نتیجه رسیدند که نوسانات قیمت ارز کار دشمن و نتیجه جنگی ترکیبی است » .
پاسخ دهنده :
اين مباحث خارج از نگاه کارشناسان اقتصادي است که من در حد بضاعت بسيار اندکم ، تلاش مي کنم دست و پا شکسته نظرات آن کارشناسان را ارائه نمايم .
پرسش کننده :
شما در دوران رياست جمهوري روحاني جمشيد بسم الله را نقد کرديد ! حالا از پاسخ گويي طفره مي رويد .
پاسخ دهنده ( 2 ) و ( 3 ) :
بله قبلأ ، اينجانب به نقل از کارشناسان اقتصادي مقابله با جمشيد بسم الله و جمشيد بسم الله را نقد کرده ام .
در سال 1395 در همين تار نماي وزين صداي معلم ( 2 ) :
« نوسانات نرخ ارز : قدرت خرید پول را تنها با افزایش توان تولیدی و کنترل تورم میتوان حفظ کرد/ دولت روحانی از پوپولیسم اقتصادی پرهیز کند » .
و يا ؛
در سال 1397 باز هم در همين رسانه معتبر ( 3 ) :
ولي به دليل عدم اطلاع از دلايل برخي از نمايندگان مجلس و نمايندگان اقتصادي دولت ، عدم ارائه نگاه کارشناسان اقتصادي نسبت به نقش جمشيد بسم الله ها ، نمي توانم در اين باره اظهار نظر ِ قاطع داشته باشم !
پرسش کننده :
سال 1395 در نوسانات نرخ ارز : قدرت خرید پول را تنها با افزایش توان تولیدی و کنترل تورم میتوان حفظ کرد/ دولت روحانی از پوپولیسم اقتصادی پرهیز کند » . در مورد جمشيد بسم الله چه گفته ايد ؟
پاسخ دهنده ( 2 ) :
در قسمتي از متن ِ « نوسانات نرخ ارز : قدرت خرید پول را تنها با افزایش توان تولیدی و کنترل تورم میتوان حفظ کرد/ دولت روحانی از پوپولیسم اقتصادی پرهیز کند » ( چهارشنبه, 22 دی 1395) آمده است :
آيا همچون دورانˏ احمدي نژاد ، جمشيد بسم الله و... عامل افزايش نرخ ارز بوده اند ؟
« در طول سه سال گذشته ( 1392 الي 1395 ) دولت ( روحاني ) همواره سعی کرد قیمت ارز را تا حدودی ثابت نگه دارد. اگرچه دخالت آشکاری در تزریق ارز در بازار آزاد نمیکرد ، ولی با تزریق ارز مبادلهای به قیمت حداقل 500 تومان کمتر از نرخ بازار آزاد ، تعادلی میان قیمت ارز مبادلهای و بازار آزاد ایجاد کرد .
از طرف دیگر، رکود در اقتصاد کشور هم باعث کنترل تقاضا شد و در نهایت قیمت ارز در حدود 3 هزار و 300 تومان تا 3 هزار و 500 تومان باقی ماند. این روند تا هفته دوم آذرماه ادامه داشت و به ناگاه در این دوره زمانی قیمت ارز جهش پیدا کرد و بهای دلار در بازار آزاد تا مرز 4200 تومان بالا رفت.
دلایل رشد ناگهانی قیمت دلار بنيادين است و نیاز به آسیبشناسی جدی دارد.
در تمام سالهای بعد از انقلاب، اقتصاد ایران با تورم دو رقمی با میانگین 22 درصد روبهرو بوده است. به همین دلیل همیشه میان قیمت واقعی ارز و قیمت مصنوعی فاصلهای نامعقول وجود داشته است. دولت ها هم تمام تلاش خود را صرف تثبیت نرخ ارز میکرند ولی با پسلرزههای اندک در بازارهای جهانی یا فضای سیاسی بینالمللی، زلزلههای چند ریشتری در بازار ارز ایران رخ داده که دلیل آن همین حفاظت سخت از قیمت مصنوعی دلار در بازار ارز کشور بوده است .
باید در نظر داشت که تثبیت قیمت دلار علامت غلطی به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان میدهد. در این شرایط واردات کالا از مسافت 15 هزار کیلومتری به کشور بهصرفهتر از تولید همان کالا در کارخانههای داخلی است.
آنچه در معادلات تصمیمگیری و سیاستگذاری دولت ها در مورد نرخ ارز فراموش شده، رابطه قیمت دلار و تورم است. در این شرایط اگر دولت نمیتواند نرخ تورم را کنترل کند، باید به همان اندازه اجازه افزایش قیمت ارز را بدهد و اگر میخواهد قیمت ارز را کنترل کند، باید بتواند نرخ تورم را در سطح قابل قبولی که زیر 2 درصد در سال است، تحت کنترل دربیاورد ؛ در غیر این صورت حوزههای تولید و اشتغال داخلی که از مهمترین اولویتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور است بهشدت آسیب میبینند.
پرسش کننده :
سال 1397 در « الگوی ایرانی قابلیت کشف مزیتهای نسبی اقتصاد ایران را ندارد و ما را به آینده اقتصادی متفاوتی از وضعیت فعلی هدایت نمیکند » ضرورت اتخاذ اسلحه ارزی برای حمایت از کالای ایرانی ؛ چه نقدي به جمشيد بسم الله ها داشته ايد ؟
پاسخ دهنده ( 3 ) :
در قسمت پي نوشت ها ( اظهار نظر خوانندگان مطلب و احيانأ گفتگ و و و ديالوگ بين آنان و البته با نويسندگان ) در دو گفت و گوي جداگانه آمده است :
پاسخ اول ( 3 ) :
سياست انقباضي روحاني را برخي از کار شناسان اقتصادي تأئيد مي کنند ولي ثابت نگهداشتن نرخ ارز همان اشتباهي است که معجزه هزار سوم مرتکب شد و جمشيد بسم الله را روانه زندان کرد ! و روحاني هم همان اشتباه را کرد و گناه خود را به گردن جمشيد بسم الله ها انداخت !
پاسخ دوم ( 3 ) :
اگر شما متن ياداشت هاي من را مطالعه مي فرموديد ! در مي يافتيد که اينجانب به نقل از کارشناسان اقتصادي همواره سياست کنترل دستوري نرخ ارز ، يا نرخ بهره بانکي ، يا ... را نقد نموده ام . کنترل دستوري نرخ ارز همچون فشردن فنري است که يک مرتبه رها مي شود و جهش باسرعت آن ، جمشيد بسم الله و جمشيد بسم الله ها را روانه زندان مي کند !
پرسش کننده :
از معجزه هزاره سوم سخن گفتيد ، معجزه ي رئيسي در هزار سوم تداعي شد !
لطفا از غافلگيري اقتصاد داناني که پنجم فروردين 1401 ، بازار ارز را پيش بيني کردند و امروز در کنار مردم ايران شگفت زده هستند ، بگوئيد !
( گفت و گو ادامه دارد )
منابع :
1- شبکه شرق 7 اسفند 1401 ساعت صفر
5- آيرومارت ، سوم اسفند 1401 نمودار قیمت دلار در ۱۰ سال گذشته
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
از مدرسه سوزی در دهههای اول ۱۳۰۰ به مدرسه سازی در دهههای سی تا شصت رسیده بودیم. در نیمه دوم ۱۳۰۰ بزرگترین دغدغهیمان پوشش تحصیلی هرچه بیشتر و برقراری عدالت آموزشی بود. در همان دوران به این باور رسیده بودیم که همه چیز درست و سرِ جای خود است و تمام مؤلفههای لازم برای آموزش ایدهآل فراهماند و فقط خواستار بهرهوری حداکثری از شرایط موجود بودیم.
همه به کیفیّت آموزشی میاندیشیدند. در تمام محافل آموزشی و پژوهشی و مشورتی، سخن از کیفیّت آموزشی بود. عنوان اکثر پایان نامههای دانشجومعلمان و طرحهای پژوهشی مرتبط با تعلیم و تربیت، به واژه کیفیّت مزیّن بود. تا جایی که مدیرکل وقت آموزش و پرورش استان در جلسهای در جمع معاونین و اساتید علوم تربیتی به مزاح گفته بود؛ « بعد از این هر کس در مورد کیفیّت بنویسد، با من طرف است »!
تا اینکه سر و کلهی مدیران کمیّتگرا پیدا شد و پدیدهی درصد قبولی وارد بورس و بازار کالای آموزش گردید. رقابت بین مدیران مناطق و نواحی آموزش و پرورش بر سر بالا بردن ستونهای نمودار درصد قبولی، بالا گرفت و همین یک مورد کذایی ملاک محبوبیت و مقبولیت در نزد مسئولان مافوق واقع گردید و به عنوان یکی از مؤلفههای احراز صلاحیت برای ارتقاء سازمانی شناخته شد.
در چنین اوضاعی هر کسی مهارت بالاتری در آمارسازی و شهامت بیشتری در تولید و ارائه آمار و ارقام دروغین داشت، برنده بود.
هرگز یادم نمیرود که در یکی از شهرستانها مسئول امور تربیتی در مواقع ارائه بیلان کاری به مسئولین استانی، اعداد و ارقام عجیب و غریبی را در متن گزارشات خود میگنجاند که نه وسع آن شهرستان گنجایش آن اعداد ارقام را داشت و نه در بازههای زمانی قید شده انجام آن همه کار مقدور بود. خودش هم لبخند ملیح و مزهداری میزد و میگفت : « کی به کیه؟ چه کسی میخواد بیاد بررسی کنه؟ » او با این رویهها اغلب مقام اول استانی را کسب میکرد و بعدها تا پست ریاست اداره هم ارتقاء یافت.
یا رئیس اداره همان شهرستان، عاشق قد کشیدن ستونهای نمودارهای درصد قبولی بود (اواخر دههی هفتاد و اوایل دههی هشتاد). او به راز و رمز ارتقاء در سیستم کمیتگرای کشور به خوبی پی برده و شدیداً به آمارسازی و عددسازی روی آورده بود و از همهی معلمان منطقه فقط درصد قبولیِ مورد نظر خود را میخواست و بر سر این موضوع با تک تک معلمان در پشت درِ بستهی اتاق ریاست وارد چانهزنی میشد. البته بعد از چسباندن سر ستونهای درصد قبولی به سقف صد، این کار را با حساسیتی خاص و با دقت دهم درصد و صدمدرصد دنبال میکرد که جای افزایش میلیمتری برای سال تحصیلی بعدی نیز باقی بگذارد و روند رشد نمودار درصد قبولیاش بعد از شیب تند صعودهای قبلی، شیب ملایم دائمی داشته باشد و سیر صعودی آن دفعتاً متوقف و یا دچار افت ناگهانی نگردد.
وی بعدها یاد گرفت که افزایش سالانهی درصد قبولی را که -تماماً تحت فشار مستقیم حضرتش محقق میشد- رشد کمّی نامید و برای اعتبار بخشی به آن در نزد فرادستان، سند دیگری از معلمان میخواست و با به کارگیری فن بیان مناسب به آنان القاء میکرد که برای دور نگهداشتن خود از انگ و ننگ کمیّت گرایی، در بذل و بخشش نمره، در سطح اعداد ۱۲،۱۱،۱۰ متوقف نشوند و نمرات بالاتری به دانشآموزان خود بدهند! وی افزایش میانگین نمرات کلاس و مدرسه و منطقه را رشد کیفی آموزش قلمداد میکرد و امتیاز خود را نیز میگرفت. او در تمام سالهای خدمت خود مدیر ماند و به سمت مدیر کلی هم رسید.
در همان دوران، مدیر کلی داشتیم که علاقه چندانی به شنیدن گزارشات مربوط به کاستیها و نارساییها نداشت.
در سال ۱۳۸۲ یک روز بعد از ظهر که مشغول ارائه گزارش پژوهشی خود تحت عنوان « بررسی راههای افزایش کیفیت آموزشی » با چهار رویکرد « مدرسه با فضاهای تک موضوعی » ، « طرح کانونکهای آموزشی » ، « طرح کمیته کنترل کیفیت آموزشی » و « طرح نظارت درون کلاسی اولیا » بودم، تصاویری از دستخطهای دانشآموزان دورهی راهنمایی از مدارس مختلف را به نمایش گذاشتم که اصلاً قابل خواندن نبودند.
معاون آموزشی مدیرکل که کنارم بود، یواشکی گوشزد کرد که اینها را بگذار کنار که حاج آقا خوشش نمیاد!
تشدید و گسترش این کمیّتگراییها، به تساهل و تسامحی فراگیر و ویرانگر منجر شد؛ همه دریافتند که اجر و مزد سختکوشی و کاهلی و خدمت و خیانت در این سیستم کمیّتزده یکسان است و معلمان و دانشآموزان سختکوش و فعال همان نتیجه را در پایان سالتحصیلی از کار خود میگیرند که افراد کاهل و منفعل و سهلانگار! این بود که فاجعهٔ سقوط طیف متوسط در مدارس رقم خورد و انگیزهی تلاش و سختکوشی برای یاددهی-یادگیری بهتر و بیشتر، رو به افول نهاد.
همگام با این کمیتگراییها، عوام پروریها و ریا گستریها نیز شروع شد. درونمایههای آموزشی رنگ و بوی مدح و مجیز و شعار و نفرین و دعا به خود گرفت. انعقاد انواع تفاهمنامههای همکاری با نهادهای صرفاً تبلیغاتی و ایدئولوژیک، روز به روز بر غلظت مناسک و مانورهای مورد علاقهی آنها افزود و مأموریت ذاتی آموزش و پرورش یعنی توسعهی دانش و اندیشه و خرَد و مهارت و فن و هنر را از حیّز اهمیت ساقط کرد.
جمع شدن کارگاه ها و آزمایشگاه ها و کتابخانهها نیز نتیجه وسیعتر شدن روزافزون دایرهی سیاست و ایدئولوژی در زمین آموزش بود.
بدون تردید انبوه فارغالتحصیلانِ بی هنر و بدون مهارت و معطل و درمانده نیز محصول همین روندهای پوپولیستی و نامعقول بوده است.
اکنون در سال ۱۴۰۱ به جایی رسیدهایم که دغدغهمان نه کیفیّت آموزشی و نه کمیّت آن و نه پوشش تحصیلی و نه عدالت آموزشی، بلکه امنیّت جان دانشآموزان است! وقوع مسمومیتهای سریالی و سوءقصد به جان دانشآموزان در دهها مدرسه -که برخی آن را حمله شیمیایی و ترور بیولوژیکی مینامند- در واقع فراز دیگری از پرژهی ضدیّت مزمن با آموزش و نقطهی اوج بروز مدرسه ستیزی در این زمانه است. و با توجه به اینکه این اقدامات نابخردانه و سبوعانه تاکنون مدارس دخترانه را هدف گرفتهاند، گمان میرود همان تفکر زنستیزی که در طول تاریخ کوشیده است تا زنان را در چاردیواری خانهها به زنجیر کشد، پشت ماجرا باشد. آیا در این سیر قهقرا نسل جدیدی از مدیران ظهور کرده است که ارتقاء و استمرار دولتشان منوط به معاونت در ایجاد مدرسه هراسی هست؟
فارغ از اینکه آمران و عاملان این تهاجمات ابلهانه و ذلیلانه چه کسانی هستند، پرسش اصلی را باید از مسئولان مستقیم مستقر در مدارس و مناطق و نواحی و وزارت آموزش و پرورش پرسید.
آیا همان اولین مورد مسمومیتها کافی نبود که همه هشیار باشند و تدابیر کنترلی لازم در ورودی مجموعههای حساسی مثل مدارس -که در کنار رسالت تعلیم و تربیت، وظیفه امانتداری کودکان و نوجوانان و مسئولیت حفاظت از جان آنان را بر عهده دارند- به کار گیرند تا از تکرار موارد مشابه پیشگیری شود؟
چطور ممکن است دربان ، نگهبان ، مدیر و معاون مدرسه هر کسی را به داخل راه دهند و متوجه حرکات نامتعارف نااهلان نباشند آن هم بعد از این همه اقدام جنایتکارانه و وحشت فراگیر!؟ و یا کسی از عوامل مدرسه دچار مسمومیت نشود!؟
چطور ممکن است در یک فضای تنفسی واحد ؛ معلمان و مدیران و معاونان و... متأثر از این هوای مسموم و حملات شیمیایی نشوند؟
آیا هیچیک از این مدارس حادثه دیده مجهز به دوربین مداربسته نبودهاند که سر نخی از عوامل را به دست دهند؟ جمع شدن کارگاه ها و آزمایشگاه ها و کتابخانهها نیز نتیجه وسیعتر شدن روزافزون دایرهی سیاست و ایدئولوژی در زمین آموزش بود.
با توجه به اینکه هر مدیر و مسئولی اصولاً باید از ماوقع درونی سازمان تحت تصدی خود لحظه به لحظه و جزء به جزء آگاه و باخبر باشد، آیا نباید نسبت به غفلت و بیخبری مطلق مسئولان از آغاز و انجام این جنایتها به چشم تردید نگاه کرد؟
آیا آنها نباید لب به سخن بگشایند؟
راز این مخفیکاری چیست؟
آیا ممکن است آنها تهدید و وادار به سکوت شده و یا مجبور به همکاری اجباری یا اختیاری شده باشند؟
چرا مدیران کل و روسای مناطق و نواحی آموزش و پرورش و مدیران مدارس به خاطر وقوع این حجم از ناامنیها در حوزه مسئولیت آنها مؤاخذه نمیشوند؟ و چرا وزیر آموزش و پرورش استیضاح نمیشود؟ تا شاید پشت پردهی این ماجراجوییهای ددمنشانه نیز روشن گردد و گمانه زنیهای دوست و دشمن هم پایان یابد؟
آیا در این سیر قهقرا نسل جدیدی از مدیران ظهور کرده است که ارتقاء و استمرار دولتشان منوط به معاونت در ایجاد مدرسه هراسی هست؟
جای بسی درد و تأسف است که از نظر استانداردهای آموزشی، روز به روز از برترینهای جهانی دور و به ایدههای طالبانی نزدیکتر میشویم و به نقطهای رسیدهایم که مادران مضطرب در مقابل مدرسه فرزند مسمومشان در ملاء عام کتک میخورند!
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
بیش از بیست سالی که بر روی تاریخ ایران کار می کنم به این نتیجه رسیده ام که میزان نابخردی های ما ایرانیان، بیشتر از کارهای خردمندانه ما بوده است.
و یکی از این نابخردی ها، داستان نفت شمال بوده...
ایران در اشغال قوای متفقین بود که دولت ساعد مراغه ای در آبان 1323ش با درخواست امتیاز نفت شمال از سوی استالین مخالفت کرد . هیات روسی به رهبری کافتارادزه در کنفرانسی ایران را تهدید کرده و به روسیه بازگشت، اما براساس اسناد محرمانه، روسها از طرفداران خود مخصوصا حزب توده خواست که به خیابانها آمده و دولت ایران را برای واگذاری امتیاز زیر فشار بگذارند.
بلافاصله در ایران به مدت ده روز از 3 آبان 1323 تظاهرات و میتینگ ها در تهران و شهرهای مختلف با هدایت ارتش سرخ آغاز می شود و سرانجام باعث سقوط دولت ساعد میگردند!
با تلاش حزب توده و ارتش سرخ در اکثر شهرهای ایران مانند تهران، تبریز، ارومیه ، مشهد، اردبیل ، قزوین، سراب ، مهاباد...تظاهرات برگزار شد.
اما در اینجا تنها به تظاهرات تهران می پردازم که یکی از گسترده ترین تظاهرات تا آن تاریخ بوده، چون حزب توده به وسیله ماشینهای ارتش سرخ، هزاران نفر را از شهرهای مختلف اطراف تهران از ورامین، دماوند و حتی از زنجان، قزوین چالوس به تهران آورده بود تا بر علیه دولت ساعد شعار دهند که با واگذاری امتیاز نفت به روسیه مخالف کرده بود!
در پنجم آبان 1323ش ابتدا خود ارتش سرخ به حرکت درآمده و به گشت زنی در خیابانهای تهران پرداخت و سپس ، تظاهرات گسترده حزب توده در تهران و شهرهای مختلف آغاز شد و به مدت ده روز ادامه داشت.
در تهران، تظاهرات از جلوی کلوپ حزب توده آغاز شد و اتومبیل های ارتش سرخ افراد طرفداران روسی را برای تظاهرات جابه جا می کردند و حتی ارتش سرخ امنیت تظاهرات را بر عهده داشت!
آن تظاهرات را می توان یکی از ننگین ترین تظاهرات طول تاریخ ایران دانست که در آن، هزاران نفر که ادعای روشنفکری داشتند در کشور خود به خاطر منافع یک کشور بیگانه، دست به تظاهرات می زدند!
حرکت انبوه جمعیت از خیابان فردوسی آغاز شد و به خیابان سپه و میدان حسن آباد رسیده و از آنجا به سوی شمال تا چهار راه یوسف آباد، خیابان نادری و از آنجا طرف شرق گسترش یافت . سیل جمعیت پس از عبور از چهار راه اسلامبول و میدان مخبرالدوله، از سرازیری خیابان سعدی وارد میدان توپخانه شدند به طوری که وقتی جلوداران جمعیت داخل میدان سرازیر شدند هنوز دنباله جمعیت در خیابان فردوسی قرار داشت.
وقتی جمعیت وارد میدان سپه شدند یکی از رهبران تظاهر کنندگان از پله های ساختمان شهرداری بالا رفت و شعار داد:
مرگ بر ساعد...
انبوه جمعیت چون از کشاورزان و کارگرانِ بی سوادی بودند که از شهرهای مجاور با کامیونهای روسی آورده شده بودند و در نتیجه، معنی شعار را نمی دانستند، با مشاهده ساعتِ سر درب ساختمان شهرداری، مشتهای گره کرده خود را به طرف ساختمان شهرداری حواله کرده و فریاد می زدند:
مرگ بر ساعت!
هزاران نفر شعار مرگ بر ساعت می دادند...!
عجیب اینکه از شوخی روزگار، یک مرتبه ساعت بالای ساختمان شهرداری از کار افتاد، شاید هم خرابش کردند! البته اندکی بعد، دولت ساعد نیز بر اثر فشار ایادی روسها خراب شد! یعنی استعفا داد...
آل احمد که جزو انتظامات اين نمايش مسخره بود بعدها نوشت كه «وقتی حضور نظاميان شوروی را در خيابانها ديدم كه امنيت تظاهرات را بر عهده داشتند شرمنده شدم و بازوبند خود را باز كرده و از صف خارج شدم و گريه كردم».
انبوه جمعیت چنان بود که روزنامه رهبر ارگان مرکزی حزب توده ایران با افتخار آن را به رخ مخالفانش کشیده و نوشت:
«نمونه ای از نیروی ملت ایران.
باش تا صبح دولتش بدمد کین هنوز از نتایج سحر است.
دیدید؟! دیدید؟! با چشمان خودتان دیدید؟! طلیعه قوای حقیقی ملی را مشاهده کردید؟!...
نعره های پیاپی ما، اعتراض ما، اینها صدای رسای ملت ما بود. ما بودیم ما. پس ما زنده ایم، زنده ایم آری...»
(رهبر، شماره 414، مورخه شنبه 7آبان 1323)
هر موقع تعصبات ایدئولوژیکی و شور و احساسات و غلیان بر عقلانیت و منطق و بر منافع ملی چربیده بدون شک فاجعه آفرین بوده...!
منافع و مصالح ملی هر کشور باید قطب نمایِ حکومت، احزاب و تمامی آحاد آن ملت باشد و می باید که از کودکی در مدارس آموخته شود...
* فیلم کوتاه زیر مربوط به این تظاهرات می باشد.
کانال تاریخ تحلیلی ایران