« روز معلم » ؛ بیشتر صرف فضای تبلیغات رسمی معطوف به تمجید از جایگاه و مقام معلم می شود در حالی که فضای واقعی آموزش و پرورش و بدنه معلمان حال و هوای جشن و گرامی داشت روز معلم نیست .
هنوز از آخرین ضربه ای که در شب عید 1402 به جایگاه معلمان وارد شد یک ماه و نیم نمی گذرد . طشت ناکارآمدی رتبه بندی نیز بر زمین خورده است . شرایط این روزهای آموزش و پرورش و معلمان خاص و متفاوت از سال های قبل است. اگر زمانی دفتر مدارس عرصه ی اعتراض و انتقادهای معلمان بود اما این روزها بیشتر یاس و ناامیدی در آن موج می زند .
روز معلم فرصت مناسبی است که به جای تبریک های رسمی و تکراری به مسائل و معضلات آموزش و پروش و معلمان تاکید گردد و به مسائل مهم این عرصه توجه گردد.
بحران های اساسی که عرصه آموزش و پرورش را در برگرفته است و مسئله معیشت معلول آن هاست .
معلمی در شرایط موجود با سه بحران اساسی روبه رو است که کمتر به آن توجه می شود .
بحران توسعه:
از 12 اردیبهشت 1340 ابوالحسن خانعلی (دبیر دبیرستان های تهران) که در هنگام اعتراض به کم بودن حقوق معلمان به شهادت رسید تاکنون معلمان همواره به وضعیت معیشت خود معترض بوده اند . گاهی این اعتراض ها جنبه عمومی تر داشته است .
گستردگی جامعه معلمان از مرکز تا دورترین نقاط کشور و جایگاه معلمان و ارتباط مستمر آن ها با خانوده ها موجب می شود که اعتراض آن ها بیش از دیگر اقشار اجتماعی به چشم بیاید .
در دولت هایی که وضعیت رفاهی جامعه و و حقوق معلمان نسبتا بهبود یافت نیز این اعتراضات وجود داشته است .
در بیشتر موارد اعتراض معلمان با قول و وعده مسئولین در مورد افزایش حقوق موجب فروکش کرده است که آخرین نمونه آن اعتراضات مربوط به رتبه بندی است . توجه بیش از حد به مسئله معیشت موجب می شود که دلیل اصلی مسئله معیشت مورد توجه قرار نگیرد .
وضعیت حقوق معلمان ناشی از وضعیت آموزش و پرورش و وضعیت آموزش و پرورش ناشی از وضعیت توسعه در کشور است . فقدان نگاه توسعه گرا در کشور و بی اهمیت بودن مسئله آموزش و پرورش را باید نقطه ثقل مسئله معیشت معلمان و وخامت شرایط آموزشی کشور دانست . کیمیای کمیاب آموزش و پرورش ؛ نگرش توسعه گرا به آن از سوی حاکمیت و دولت ها بوده است . دولت ها باید مسئولیت خود در قبال آموزش و پرورش را بپذیرند ، آن را به عنوان زیربنایی ترین مسئله کشور بدانند و درصدد اصلاح وضعیت آموزش و پرورش برآیند . بدین ترتیب مسئله حقوق معلمان نیز مورد بازبینی قرار می گیرد .
آموزش و پرورش ایران حتی در سال هایی بهبود وضعیت اقتصادی نیز اولویت اول کشور نبوده است . فقدان طرح های مطلوب ، فراگیر و هدف مند در آموزش و پرورش نشانه گویای بحران توسعه در این نهاد می باشد و آثار آن نیز معیشت معلم ، فرسودگی مدارس ، سطح بالای ترک تحصیل و کاهش کیفیت آموزش است .
بحران توسعه همچون موریانه ریشه های نظام آموزشی را می جود .
بحران کارآمدی
آموزش و پرورش ایران از ابتدای انقلاب اسلامی رویکردی ایدئولوژیک داشته است . در سال های ابتدای انقلاب و دهه های شصت و هفتاد این نگاه با مشکل چندانی رو به رو نبود ولی به تدریج با تغییر نگرش ها در سطح جامعه و فاصله گرفتن آن با نگرش های رسمی آموزش و پرورش با مشکلات مهمی مواجه شد ؛ مشکلاتی که در فضای رسمی مطرح نمی شدند ولی وجود داشتند .
در سال های دهه هشتاد و نود عمیق تر شدن معضل فوق و غلیظ تر شدن نگاه ایدئولوژیک ، بحران ناکارآمدی را گسترده تر کرد . نقش معلمان از منظر آموزش و پرورش مبلّغ است در حالی که فضای جامعه و دانش آموزان تبلیغات رسمی را تاب نمی آورد . این ناکارآمدی نظام آموزش و پرورش که در تفاوت محصولات آموزش و پرورش با سیاست های رسمی مشهود است بیش از همه بر معلم تاثیر می گذارد . معلم باید در چارچوب سیاست های رسمی فعالیت کند در حالی که مخاطبان وی با این سیاست ها فرسنگ ها فاصله گرفته اند .
بحران ناکارآمدی آموزش و پرورش بر ذهن و روح معلم تاثیر مخرب دارد .
بحران تحول در جایگاه
نگاه رسمی به معلم نگاهی قدسی است . معلم در حد پیامبران بالا برده می شود در حالی که جامعه ایران در طول سال های گذشته در مسیر قدسی زدایی است . این قدسی زدایی در جایگاه معلم و آموزش و پرورش نیز تاثیر دارد . تغییر فضای اقتصادی جامعه و ناهمخوانی آموزش های رسمی با نیازهای بازار کار بر شدت این بحران می افزاید . آموزش و پرورش ایران حتی در سال هایی بهبود وضعیت اقتصادی نیز اولویت اول کشور نبوده است .
آموزش و پرورش ایران به دلیل بی توجهی در سیاست گذاری و عدم سرمایه گذاری مناسب توان پاسخ گویی به نیازهای مهارت آموزی نسل جدید را ندارد و همچنان آموزش و پرورش در گیر و دار آموز ش های سنتی باقی مانده است .
در نگرش سنتی معلم در جایگاه دانای کل بود در حالی که با گسترش دانش در جامعه به ویژه با پدیداری فضای مجازی این جایگاه آسیب دیده است. با تغییرات اساسی در سپهر سیاست عنصر قدرت عمومی تر شده است و نسل جدید با هر نوع قدرتی سر چالش دارد . این چالش در اعتراضات سال 1401 مشهود و نشانه های بارز آن در عرصه آموزش و پرورش نیز هر روز تکرار می شود اما نگاه رسمی همچنان این تحول در جایگاه آموز ش و پرورش و معلمان را درنیافته است و بر طبل خود می کوبد . در مقابل نسل جدید به صورت شهودی این تحول را دریافته است و راه خود را می رود. .
هر سه بحران فوق بیش از همه معلمان را تحت تاثیر قرار می دهد .
معلمان در پیشانی نظام آموزش و پرورش هستند و در میانه فضای رسمی و تحول ناپذیر آموزش و پرورش و جامعه متحول و پویای نسل جدید قرار گرفته اند .
توسعه نایافتگی و ناکارآمدی آموزش و پرورش و تحولات عمیقی که در سطح نسل جدید وجود دارد ؛ معلمان را بیش از هر قشر دیگری متاثر می سازد .
شغل معلمی در برابر سه بحران فوق در حال فرسودگی است و راهکاری نیز برای برون رفت از بحران ها وجود ندارد .
فضای رسمی آموزش و پرورش نیز همچنان مشغول نقش ایوان و پرداختن به امور فرعی است
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
خیلی از فعالیتهای غیر رسمی را با مهارت در فعالیتهای رسمی می توان گنجاند.
سلام و درود بر دولت و حکومت مهدی(عج) که در جذب نیرو از توهّم مبرّاست.