فرهنگ "حامی آوری" و "حامی پروری " آفتی بدخیم در نظام اداری

  سایت تابناک به نقل از روزنامه جوان مورخ سوم خرداد نقدی بر تغییرات پی در پی وزرای آموزش و پرورش در بعد از انقلاب منتشر کرده است که بسیار قابل تامل است .

در این مقاله نویسنده محترم به درستی به آثار سوء آمد و رفت 26  وزیر و سرپرست در یک وزارتخانه کلیدی و زیربنایی کشور در عرض 44 سال پرداخته است (میانگین خدمت هر وزیر کمتر از دو سال و کمتر از عمر 4 ساله دولت ها و دوره های قانونگذاری) .خوانندگان محترم در صورت تمایل می توانند به اصل مقاله مراجعه کنند(1).

به نظر من این جابه جایی ها از زاویه دیگری هم قابل نقد و بررسی است لذا آنچه در این نوشته پیش رو بیشتر مد نظر است ، نقد وجود نوعی « فرهنگ حامی آوری و حامی پروری» در نگاه مدیران محترم جدیدالورود از بالاترین سطح مدیریت (وزیر) تا سایر مدیران میانی و تاثیر گذار در هر وزارتخانه یا سازمان است که در بدو انتصاب و جلوس بر صندلی مخصوص به طور عام و به وضوح احساس می شود؛  بدین معنی که تغییر هر وزیر یا مدیر ارشد در یک وزارتخانه ، جابه جایی انبوهی مدیر زیر مجموعه را نیز با خود به همراه دارد.

به زبان دیگر ، هر وزیری که منتصب می شود اولین کار شتاب زده ای که انجام می دهد جایگزینی مدیران مورد وثوق خود با مدیران منصوب وزیر قبلی است. این جایگزینی ها که بعضا بدون مطالعه و صرفا از زاویه حامی پروری در جهت استحکام « جای پا  » در پست جدید انجام می گیرد به نقل و انتقالات « اتوبوسی » مشهور است.

در این جابه جایی های عمدتا غیر قابل توجیه ، البته آنچه قربانی می شود اهداف اصلی سازمان و منافع عامه مردم است چون سبب می شود که سازمان ها یا وزارت خانه های مزبور هیچ وقت فرصت و توان کافی در بهره وری از اندوخته ها و تجربه های مدیران لایق و متخصص خود را را نداشته باشند و این تجربه های بعضا ارزشمند عمدتا زیر آوار این جابه جایی های فله ای مدفون و فراموش می شود.

( کارکردهای یک حزب سیاسی :

* آن ها انتخابات را رقابتی می کنند ، نامزدها را بر می گزینند و آن ها را در جهت خط مشی های رو به جلو ، بارگذاری می کنند .

* آن ها نقش های تعیین کننده ای در قانون گذاری ایفا می کنند .

* احزاب حکومت ها را شکل داده و پویا می کنند .

* گروه های مخالف بر دولت ها نظارت کرده و دموکراسی را زنده نگاه می دارند .

* احزاب ، افکار عمومی را رهبری می کنند .

* احزاب امکان دسترسی مردم به بوروکراسی دولت ها و طرح های رفاهی آنان را تسهیل می کنند . )

بی جهت نیست که شیوه اداره سازمان ها در ایران عمدتا متکی به روش آزمون و خطا ست زیرا مدیران تازه وارد معمولا همه چیز را از صفر شروع می کنند (اختراع چرخ) !

در سیستم معیوب حامی پروری و حامی آوری ؛ مدیران معمولا در قراردادی نانوشته ارزش مدیران زیر مجموعه خود را نه مبتنی بر تخصص و کارآیی بلکه بر مبنای وفاداری شخصی و تام و کمال آنها نسبت به خود ارزیابی می کنند و برای بالا بردن این میزان وفاداری در سوءاستفاده از امکانات مادی و معنوی سازمان به نفع حامیان خود ابایی ندارند (نگاه کنید به برخی از پرداختهای نجومی و حیرت آور در بعضی از بانک ها و شرکت های دولتی) .

اینکه چرا حامی پروری به رغم آثار منفی آن تداوم دارد برمی گردد به کم رنگ بودن نقش احزاب صاحب نام و با سابقه و مورد اعتماد مردم در بدنه دولت ها چرا که احزاب به لحاظ اینکه اشخاص حقوقی پایدار (2) با برنامه های مطالعه شده توام با آینده نگری هستند؛ در موقع تصاحب قدرت در عزل و نصب مدیران اگر چه حامیان و همفکران خود را منصوب می کنند ولی برای تداوم ماندن در قدرت ، آینده را به درستی در جلب رای و حفظ اعتماد مردم به برنامه های خود می بینند لذا در گزینش مدیرانی متخصص در کنار استفاده از تجربه های تجمیع شده مدیران موفق حزبی و سازمانی خود سعی وافری دارند تا مبادا اعتماد اجتماعی ئی را که در طولانی مدت به دست آورده اند را ناگهان از دست بدهند و در یک کلام احزاب ، بر خلاف برخی مدیران انتصابی و انتسابی دمدمی مزاج در مسیری مشخص و قابل پیش بینی حرکت می کنند.

( 1 ) 5 / 3 / 1402- کد خبر 1176577چهارم خرداد 

2- نام مدیران ناموفق معمولا درحافظه مردم نمی ماند در عوض سابقه جریانات سیاسی و عملکرد خوب و بد احزاب ماندگاری بیشتری دارد و در نتیجه مردم در انتخاب خود اشتباه خود را تکرار نمی کنند .

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید