گروه رسانه /

همان‌گونه که انتظار می‌رفت، «بحران آب» از مرحله‌ی هشدار عبور کرده و زندگی عادی و روزمره‌ی شهروندان را با اختلالی جدی مواجه ساخته است. این وضعیت نه ناگهانی نبوده بلکه از سال ها قبل پیش‌بینی‌ شده بود .

این ابر بحران نتیجه‌ی سال‌ها بی‌ توجهی به مفاهیم مدیریت، برنامه‌ریزی علمی، و کنار گذاشتن افراد توانمند، باسواد و دلسوز از عرصه‌های تصمیم‌سازی در کشور است؛ آسیبی که اکنون همگان آن را مستقیم و دردناک در زندگی خود احساس می‌کنند.

اصطلاحاتی چون «ناترازی انرژی» که مکرر از زبان مسئولان شنیده می‌شود، چیزی جز بازتاب غیبت عقلانیت و شفافیت در اداره‌ی امور نیست. در حالی که مطابق اصل‌های صریح قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «تأمین نیازهای اساسی» از جمله آب، مسئولیت مسلم حکومت است و حاکمیت نمی‌تواند از زیر بار آن شانه خالی کند.

با این حال، رویه‌ی همیشگی مدیریت بحران در کشور، جایگزین کردن «تعطیلی» به جای «تصمیم‌گیری علمی و مسئولانه» است؛ گویی با تعویق و مسکّن، می‌توان از بحران عبور کرد. اما بحران آب، بسیار جدی‌تر از آن است که با این رویکردهای موقت مدیریت شود.

ما، به عنوان شهروندان مسئول و به‌ویژه معلمان پرسشگر و کنش گر ، نمی‌توانیم نسبت به این وضعیت بی‌ تفاوت باشیم. اگر ما تغییر الگوی مصرف را جدی نگیریم و این وضعیت را کم‌اهمیت بپنداریم، ممکن است زندگی میلیون‌ها نفر به‌ شدت مختل شود. مدیریت منابع آب باید علمی، شفاف و مشارکتی باشد. حذف متخصصان خطایی جبران‌ناپذیر است.

بنفشه زهرایی، استاد دانشگاه تهران و متخصص مدیریت منابع آب هشدار داده است:

«اگر همین امروز مصرف آب را کاهش ندهیم، ممکن است در شهریورماه شیرهای آب تهران خشک شوند. در این وضعیت حتی تأمین آب با تانکر و جیره‌بندی نیز دشوار و ناکارآمد خواهد بود.»

ما، معلمان پرسشگر، بر این باوریم که بحران آب صرفاً نتیجه تصمیمات نادرست نیست، بلکه حاصل بی‌عملی اجتماعی نیز هست. از این‌رو، بر مسئولیت خود در این مسیر تأکید می‌کنیم:

مدیریت منابع آب باید علمی، شفاف و مشارکتی باشد. حذف متخصصان خطایی جبران‌ناپذیر است.

کاهش مصرف، یک وظیفه‌ی همگانی است. این تغییر باید از خانه‌ها آغاز شود.

ما، معلمان پرسشگر، از خانه‌ها و کلاس‌های درس تا فضای عمومی و رسانه‌ها، پیام روشنی داریم:

اگر امروز نپرسیم و نیاموزیم، فردا نه تنها آب‌مان، که آینده‌مان نیز تهی خواهد بود.

جمعی از پرسش گران و کنش گران آموزش و پرورش :

- علی پورسلیمان

- محمد راعی

- علی زینلی

- معصومه شعبان زاده

- سعید شهسوارزاده

- محمدرضا شهریاری

- سیدهادی عظیمی

- رضا قاسم پور

- زهرا قاسم پور دیزجی

- نرگس کارگری

- طهماسب کاوسی

- حمزه علی نصیری

- شیرین یوسفی

***

بیانیه پانزدهم

بیانیه چهاردهم

بیانیه سیزدهم

بیانیه دوازدهم

بیانیه یازدهم

بیانیه دهم

بیانیه نهم

بیانیه هشتم

بیانیه هفتم

بیانیه ششم

بیانیه پنجم

بیانیه چهارم

بیانیه سوم

بیانیه دوم

بیانیه نخست

پایان پیام/

پایان پیام/

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

   کنکور سراسری ۱۴۰۴ به فرجام رسید و این درحالی است که بار دیگر این مسئله میلیون ها خانواده و دانش آموز ایرانی را در التهابات مزمن و بدخیم سالیان دور و نزدیک خود فرو برده است.

حجم و ارتفاع مصائب و مسائل این آزمون آن قدر فراخ است که  گشودن پرونده آن مثنوی هفتاد من کاغذ خواهد بود.

از جمله مسائل اساسی در این ارتباط نقش و تاثیر معدل در آزمون سراسری ۱۴۰۴ طبق مصوبه شورای انقلاب فرهنگی و اصرار پیاپی آن شورا علی رغم اعتراضات فراوان در تاثیر بسیار اساسی معدل در نتایج آزمون است .

باید توجه داشت  که گونه شناسی دانش آموزان ایرانی به لحاظ بر خورداری از امکانات آموزشی و پرورشی حاکی از عدم تعادل ها و شکاف های فراوانی است که چه بسا برخی از دلایل آن خاستگاه طبقاتی و اقتصادی دارد.

پر واضح است که خانواده های کم برخوردار از عهده هزینه های حداقلی برای آموزش فرزندانشان بر نمی آیند و بدین‌سان است که نتیجه سهل آن شکاف و تضاد طبقاتی و‌ ذبح عدالت است که البته خود نشانه ای از « حکمرانی بد » به شمار می رود.

راقم این سطور در بیش از دو دهه با نقد صریح خود تنوع و تعدد انواع مدارس را از عوامل رو به تزاید باز تولید شکاف فقیر و غنی و هم راستا با سیطره هراس آور سیاست های نئولیبرالی و بورژوازی کمپرا دور ایرانی ارزیابی می کرد و نسبت به نتایج وحشتناک آن  بارها در محافل رسمی هشدار داده بود که یکی از نتایج آن اختلاف فاحش در معدل پایان سال و اکنون تاثیر هراسناک آن در راه یابی به دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و به زیان خانواده ها و دانش آموزان کم بر خوردار از امکانات آموزشی است.

 گزارش های رسمی و میدانی نشان می دهد که میانگین نمرات مدارس سمپاد (استعداد های درخشان) و نمونه دولتی اختلاف اندکی با یک‌دیگر دارند اما فاصله این مدارس با مدارس عادی دولتی و غیر دولتی بسیار زیاد است و گاه تا 8 نمره نیز می‌رسد که نشان‌ دهنده بی عدالتی آموزشی سیستماتیک در نظام آموزشی کشورمان است.

در برخی گزارش ها وضعیت نگران‌ کننده‌ میانگین معدل دانش‌ آموزان مدارس دولتی عادی کشور زیر 10 و برابر با 8.96 است که نشان‌دهنده کیفیت نامناسب و ناکارآمدی روش‌ های آموزشی در این مدارس نیز هست.

در مقابل، معدل دانش‌آموزان مدارس غیردولتی 10.37 است که 1.41 نمره بالاتر از مدارس دولتی عادی قرار دارد.

 پیداست که حتی همین تفاوت اندک در میانگین معدل مدارس غیردولتی با مدارس دولتی نه الزماً به دلیل سطح بالا تر کیفیت آموزشی آن ها بلکه به دلیل روش‌ های پذیرش خاص برخی مدارس غیر دولتی  است که از طریق آزمون ورودی، مصاحبه با دانش‌ آموز و مصاحبه با والدین، دانش‌ آموزان قوی‌تر با سطح نمرات بالاتر را پذیرش می‌کنند و طبیعی است که در کنار شهریه های سنگین گاه بی حساب و کتاب، اندک تفاوتی را در سطح معدل نشان می دهند.

شوربختانه ماهیت نظام آموزش و تعلیم و تربیت در ایران به گونه ای تاسف بار با رویکردهای عدالت محور در دست یابی به امکان ارتقای تحصیل در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی بیگانه است که چگونگی نقش و تاثیر معدل تنها یکی از نشانگان‌آن محسوب می شود.

مضافا بر این که نظام رانتی و کوپنی سهمیه  و شهریه نیز عدالت و وجه ممتاز دانش و ارزش ها را در آموزش عالی به محاق برده و به باد فنا می دهد.

امید است با جهت گیری های درست این جایگاه به قرار آرام و شایسته یی برای فرزندان ایران زمین بدل شود.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

گروه گزارش/

دو روز پیش در خبرگزاری پانا وابسته به وزارت آموزش و پرورش خبری با این محتوا منتشر شد که بلافاصله حذف گردید . ( این جا )

«کاظم قلم‌چی» رئیس جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور شد

کاظم قلم‌چی صبح امروز بیست‌و‌نهم تیرماه در انتخابات هیئت مدیره جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور به عنوان رئیس این مجمع انتخاب شد  » .

اما در خبر دیگری در همین خبرگزاری با عنوان : « انتخاب اعضای هیات مدیره دوره دوازدهم جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور » چنین آمده بود : ( این جا )

« در ادامه مجتبی ملااحمدی، عضو هیأت مدیره جامعه، گزارشی از عملکرد این نهاد مردمی در طول دوره یازدهم ارائه داد و خاطرنشان کرد: دوره یازدهم از تاریخ ۶ بهمن ۱۴۰۰ آغاز شد و با انتخاب ناصر قفلی به عنوان رئیس هیأت مدیره، شاهد جهش چشم گیر در جایگاه جامعه و رشد میزان مشارکت در سطح ملی و استان ها بودیم.

وی افزود: در این دوره، با برنامه‌ریزی‌های دکتر قفلی و همراهی اعضای هیأت مدیره، جایگاه جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور ارتقا یافت و ارتباط تنگاتنگی با سازمان نوسازی مدارس کشور برقرار شد. حضور مستمر رئیس محترم سازمان و معاون ایشان در جلسات هفتگی هیات مدیره ، این دوره را به یک دوره طلایی تعامل سازمان و جامعه تبدیل کرد.

ملااحمدی همچنین با اشاره به حمایت‌های وزرای آموزش و پرورش و همراهی ریاست سازمان نوسازی، اقدامات مهمی چون ارتقای جایگاه جامعه، افزایش مشارکت مردمی، انتخاب نماینده وزیر از میان خیرین، و گنجاندن بند "خ" ماده ۲۰ در قانون برنامه هفتم توسعه را از جمله دستاوردهای مهم این دوره برشمرد.

در ادامه این نشست، گزارشی از برگزاری موفق دو همایش ویژه خیرین خارج از کشور، گردهمایی‌های سالانه رؤسا و مدیران عامل، نشست کمیسیون‌ها، تشکیل و تقویت کمیسیون مدرسه‌یاری و برگزاری کارگاه‌های تخصصی آموزشی و تبیینی ارائه شد. همچنین توجه ویژه به ارتباط با دانشگاه فرهنگیان و ارتقای ظرفیت‌های آموزش نیروی انسانی مورد تاکید قرار گرفت.

در پایان، اعلام شد که تعهدات خیرین مدرسه‌ساز در سال گذشته به رکورد ۱۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است که بیانگر سطح بالای اعتماد عمومی و مشارکت مردمی در توسعه فضاهای آموزشی کشور است.

در ادامه رای گیری از اعضای هیات امنای جامعه انجام شد و به ترتیب آقایان کاظم قلم چی، محمدعلی میرباقری، حمیدرضا شاه حسینی، مجتبی ملااحمدی و فرهاد شاهسوارانی، ابوالفضل هندویان و علی فخاری با کسب اکثریت آرا به عنوان اعضای اصلی هیات مدیره جامعه خیرین مدرسه ساز کشور در دوره دوازدهم برگزیده شدند.

همچنین آقایان هاشمی و شهرکی نیز به عنوان بازرسان اصلی منتخب شدند. گفتنی است، هیات مدیره دوازدهم جامعه خیرین مدرسه ساز کشور در نخستین جلسه رییس و سایر اعضا را در سمت های مختلف تعیین و انتخاب می‌کند » .

این که چرا خبرگزاری پانا خبر ریاست قلم چی بر جامعه خیرین مدرسه ساز کشور را حذف کرده مشخص نیست اما این که عنوان شده « اعتماد عمومی » بالاست و یا افزایش یافته را باید با تردید و تامل نگریست .

در این راستا ؛ سخنان زهرا گیتی‌نژاد؛ مدیرعامل مؤسسۀ خیریۀ مهر گیتی در تاریخ 7 دی ماه 1403 قابل توجه است . ( این جا )

پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران از قول خانم گیتی نژاد چنین می نویسد :

« گیتی نژاد درخصوص طرح مولدسازی و ارتباط آن با مدارس خیّرساز توضیح داد: طرح مولدسازی در دو سال گذشته مطرح شد و ما به عنوان یک موسسه خیریه احساس خطر کردیم و بنده در مجمع خیرین مدرسه‌ساز حاضر شدم و از آقایون خواهش کردم که نامه‌ای به وزیر بنویسند که به سمت مدارس خیّرساز نرود و بعدا خودم نیز به وزیر نامه زدم.

 وی افزود: فهرستی از مدارس مربوط به همین طرح مولدسازی منتشر شد که تعدادی از مدارس خیّرساز نیز در این فهرست بود و بنده فوراً پیگیری کردم و با مسئولین تماس گرفتم، اما آن‌ها نپذیرفتند که این لیست منتشر شده و تعدادی از مدارسی که ما ساخته‌ایم در این لیست وجود دارد.

بنده مجبور شدم در یک کلیپ کوتاه ۴۵ ثانیه‌ای این نگرانی را مطرح کنم و کلیپ را در سایت مهر گیتی منتشر کردیم، اما کلیپ خیلی پُرسروصدا و سایت ما از دسترس خارج شد و بعد از آن مسئولان با بنده تماس گرفتند و اعتراض کردند، اما ما هم بسیار هوشیارانه از لیست فیلم تهیه کرده بودیم و برای مسئولان توضیح دادیم که ما تصمیم نداریم خللی در کار شما ایجاد کنیم اما ما در برابر خیرینی که به موسسه ما اعتماد کردند و مدرسه ساخته‌اند مسئولیت داریم و پاسخ گو هستیم.

 مدیرعامل موسسه خیریه مهرگیتی در ادامه عنوان کرد: به صورت کلی در جامعه مدرسه‌سازی تنش زیادی ایجاد شد و مسئولان هم با بنده برخورد خوبی نداشتند و بنده را متهم کردند اما بعد از مدتی گفتند ما اشتباه کردیم و انتشار آن لیست، اشتباه یکی از کارمندان بوده است و خلاصه مجددا با موسسه ما ارتباط برقرار کردند، اما حساسیت زیادی در مسئولان ایجاد شد و در این طرح دیگر به سراغ مدارس خیّرساز نمی‌روند » .

« صدای معلم » از محدود و معدود رسانه هایی بود که از همان ابتدای طرح مولدسازی به جای سکوت رویه پرسش گری و مطالبه گری را برگزید .

این رسانه مستقل و منتقد در حوزه عمومی آموزش ایران در 28 بهمن 1401 نوشت : ( این جا )

« در پرتال دبیرخانه هیات عالی مولد سازی دارایی های دولت نام دو وزارتخانه به چشم می خورد که نخستین آن « وزارت آموزش و پرورش » است .

حمیدرضا خان محمدی که به تازگی به عنوان رئیس سازمان نوسازی ، توسعه و تجهیز مدارس کشور منصوب شده دبیری کارگروه مولدسازی املاک وزارت آموزش و پرورش را نیز بر عهده دارد .

در حالی که بسیاری سرگرم رصد کردن 520 ملک مازاد مصوب شده در هیات مولدسازی هستند و یا درباره ملک 45 هزار متری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در شهرک غرب و یا اردوگاه شهید باهنر تهران گمانه زنی می کنند ... اما  آیا کسی به حراج 9713 کلاس درس خیرساز نیمه تمام توسط سازمان نوسازی مدارس کشور توجهی دارد ؟

در سایت دبیرخانه هیات مولدسازی علاوه بر گزینه املاک، گزینه دیگری با عنوان «پروژه ها» نیز وجود دارد که اگر به آن مراجعه شود فهرست 1617 مدرسه شامل 9713 کلاس درس به تفکیک استان قابل مشاهده است. کلیه این پروژه ها، مدارسی هستند که میزان آورده خیرین در آنها حداقل 50 درصد هزینه های پروژه بوده (به نام طرح مرتبط در فهرست های اعلام شده توجه شود) و سازمان نوسازی مدارس کشور تعهد تکمیل و اتمام آنها را داده است .

ولی متاسفانه هم اکنون این سازمان به جای تکمیل این پروژه ها و بر خلاف توافق با خیرین اقدام به مصوب کردن آنها جزو دارایی های مازاد دولت کرده است.

پرسش صریح « صدای معلم » از  رئیس سازمان نوسازی ، توسعه و تجهیز مدارس کشور آن است که بر چه اساس و مبنایی این پروژه های نیمه تمام را به عنوان « املاک مازاد » محاسبه و آن را به فروش گذاشته اند ؟

 و مهم تر این که چرا دولت جمهوری اسلامی ایران این را پذیرفته است ؟

بسیاری از این پروژه های مشارکتی بیش از 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تا پایان سال 1401 به بهره برداری خواهند رسید .

آیا وزارت آموزش و پرورش برای این کار رضایت « خیرین مدرسه ساز » را که حداقل 50 درصد هزینه ها را بر عهده دارند کسب کرده است ؟

آیا این اقدامات اخلاقی و انسانی است ؟

آیا این به نوعی خیانت به اعتماد مردم نیست ؟

ممکن است عنوان شود که این املاک در حال حاضر فاقد توجیه کاربری هستند .

در این صورت  پس کسانی که خود را « کارشناس » می خوانند پیش از آغاز پروژه ها چه مسائل و عواملی را محاسبه و برنامه ریزی کرده اند ؟

نکته ی مهم و قابل تامل دیگر آن که در بخشنامه سران سه قوه مصوب شده بر سقف اعتبارات مصوب قانون بودجه تاکید می کند .

با فروش پروژه های نیمه تمام که عدد آن از عدد قانون مصوب بودجه بیشتر خواهد شد عملا جیب دولت خواهد شد چون دولت تا همان عدد سقف قانون بودجه ، مبالغ و اعتبارات را به سازمان نوسازی بر می گرداند و بقیه آن به خزانه می رود و احتمالا دولت هم آن را در جاهای دیگری جز آموزش و پرورش مصرف خواهد کرد .

آیا رئیس سازمان نوسازی ، توسعه و تجهیز مدارس کشور متوجه این مساله بوده و پاسخ گوی عملکرد خویش می باشد ؟

سازمان نوسازی مدارس کشور و وزارت آموزش و پرورش که دائما در جشنواره ها ، نشست و محافل خود خواهان مشارکت خیرین در مدرسه سازی بوده و مرتب سنگ تکریم و احترام به خیرین را به سینه می زنند چگونه می خواهند حراج مدارس خیرساز را توجیه کنند ؟

« ناصر قفلی » به عنوان رئیس جامعه خیرین مدرسه ساز کشور که در نشست خبری اخیر این سازمان برای خبرنگاران سخنرانی می کند و در نشست تودیع و معارفه برای انتصاب آقای خان محمدی « صد شکر » به جای می آورد ؛ در این میان چه کاره است و چرا سکوت کرده است ؟

پایان گزارش/

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

حداقل منتقدین، در مجموع از رفتار مردم در جای جایِ شهرهای مختلف ناراضی اند. هنگامی که یک تصادف ساده به دعوایی خونبار تبدیل می شود و در کمتر از ده دقیقه انبوهی از جمعیت برای تماشا و نتیجه گیری شخصی جمع می شوند تا راوی قصه ای باشند که خود برداشت یا قبول کرده اند، یا فحش های ناموسی که به درگیری و قتل با سلاح سرد منجر می شود، یا هنجارشکنی و قانون ستیز بودن فقط یکی از همسایگان در یک آپارتمان پنج شش طبقه و...؛ ما را به این نتیجه می رساند که حالِ فرهنگ اصلا خوب نیست.

اصولا آنچه در خانواده به کودکان یاد داده می شود کمتر مصداق تعریف « آداب معاشرت Etiquette » است. چون نوع تربیت والدین یا آموزش آنان در قالب رفتار معمول روزمره است و کمتر زیر خواسته های خود از فرزندان خط کشیده و آن را برجسته می سازند که پسرم، دخترم فهم و رعایت این نکته ظریف یعنی دانستن و رعایت آداب معاشرت.

آداب معاشرت به مجموعه رفتارهایی گفته می شود که در تعاملات اجتماعی باید رعایت شود تا احترام و شأن و منزلت افراد حفظ گردد. عمل کردن به ظرایف رفتاری در تعاملات اجتماعی، باعث می‌شود ما فردی با شخصیت و مؤدب شناخته شویم. بدین طریق اعتماد به نفس و موفقیت در ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی نیز برای ما ممکن خواهد شد.

آداب و معاشرت؛ یعنی مجموع رفتارهایی که به تسهیل حرکت یا عمل دیگران، منجر می شود.

اهمیت فراگیری اصول آداب و معاشرت در فرهنگ برخی از کشورها و در بین خانواده های اعیان و اشراف، تا حدی حائز اهمیت است که مربیانی ویژه به استخدام خود درمی آورند تا اصول آداب و معاشرت را متناسب با فرهنگ آن کشور به فرزندان خود آموزش دهند. این آموزش چون در ساعاتی خاص و با حضور فردی متفاوت از پدر و مادر انجام می شود، توسط کودک یا نوجوان، جدّی و مهم تلقی می شود. او با دقت، مدام می شنود و هر دفعه تکرار می کند تا رفتار رایج برای تعامل با دیگرانی که در سنین مختلف و برای دو جنس متفاوت لازم است را دقیقا یاد بگیرد. آدابی چون نحوه نشستن، نحوه سخن گفتن، نحوه دست دادن، نحوه غذا خوردن و...

اما آیا دانستن یا یادگیری آداب معاشرت، فقط خاص اعیان و اشراف است و فرزندان مابقی اقشار جامعه باید در قالب رفتار والدین خود که در گرفتاری های معمول روزمره پیچانده شده اند، این مهارت را با قابلیت های ذهنی و توانایی های ذاتی خود برداشت نمایند؟ یا شاید بپرسید با قرار گرفتن در یک کشور توسعه نیافته و یا کمتر توسعه یافته و با درگیری ذهنی- روانی افراد از کلی مشکلات اقتصادی که حرف اول و آخر را در این جامعه می زند، آموزش آداب و معاشرت، تا چه حدّی باید جدّی گرفته شود و به آن تا چه اندازه ای می توان اهمیت داد؟

به نظرم علت العلل ثبات همه ویژگی های منفی در جامعه ما، غفلت از پرداختن به « فرهنگ و آموزش » است. تا زمانی که فرهنگ و آموزش، دو بال پرواز کودکان این جامعه نگردد با جلوه گری بیمارگونه مفاهیم و مسایل اقتصادی، هرگز ایران به کشوری توسعه یافته تبدیل نخواهد شد.

اگر تحلیل صرف مسایل اقتصادی در تمامی ابعاد آن یا نام گذاری عناوین امیدبخش اقتصادی در آغاز هر سال، به حل مشکلات در کشور منجر می شد، یقین تاکنون و بعد از گذشت نیم قرن نتایج مثبتی در جامعه و در بین مردم نمایان می شد. صِرف معلم بودن یا در رشته خاصی ولو علوم اجتماعی تحصیل کردن، صلاحیت او را برای تدریس این واحد درسی تأیید نمی کند.

عدم تحقق اهداف اقتصادی نیز خود دلایل فرهنگی دارد که شدیدا از پرداختن به آن ها غافل هستیم.

هر واحد درسی؛ فنی است که می باید به صورت اصولی و دقیق یاد گرفته شود. سهل انگاری یا ساده اندیشی در امر آموزش، آفت بزرگی است. لذا برای تدریس « آداب معاشرت » ، به مربیانی نیاز هست که در این مهم به طور اخص، دوره های آموزشی لازم را دیده باشند.

متأسفانه برخی از نیروهای ستادی خصوصا در واحدهای آموزش ادارات آموزش و پرورش، تصور آچار فرانسه بودن یک معلم را دارند و به مهارت و تخصص او اهمیت نمی دهند و یا برای آن ارزش قائل نیستند.

این افراد با تصور کلی و غلط اما رایج معتقدند:

چون شما یک معلم هستید و این یک کتاب درسی است پس موظف به تدریس یا روخوانی آن برای دانش آموزان هستید. افراد دگمی که به حق دانش آموز یا شعور معلم ارزش و احترام قائل نیستند.

متأسفانه برخی از معلمان نیز واقعیت این تصور واهی نیروهای ستادی را همانند لباس زربافت پادشاه پذیرفته اند و خود را همه کاره می دانند و هر پیشنهاد غیرمعقول را حداقل برای پر شدن ساعات درسی خود قبول می کنند. به چه بهایی؟ مهم حضور من در یک مدرسه واحد است که تا در دو نقطه متفاوت شهر با همکاران مختلف، مجبور به سپری سازی یک سال تحصیلی نباشم.

صِرف معلم بودن یا در رشته خاصی ولو علوم اجتماعی تحصیل کردن، صلاحیت او را برای تدریس این واحد درسی تأیید نمی کند. تصور درست آن است که ابتدا کسانی را با اصول آداب و معاشرت آشنا سازیم که قرار است به عنوان مربی، معلم و یا پدر و مادر به کودکان و نوجوانان، آن را آموزش دهند.

اگر آموزش این مهم را از مدارس آغاز کنیم، مدرسانی کاربلد برای انجام آن نداریم. دلیل این امر دقیقا مشخص است، چون ما چند قرنی است که از آموزش چنین نیاز اساسی در جامعه محروم مانده ایم. پس ابتدا لازم است قبل از ارائه واحد درسی آداب معاشرت در مدارس، به آموزش آن در مراکز تربیت معلم و دانشگاه ها بپردازیم. چون مبلغان و مروجان دانش و فرهنگ، دانشجویان هستند که قرار است در همه جای کشور و حتی دنیا به معرفی فرهنگ و ادب ایرانی بپردازند. ماهیت و کیفیت گفتار، کردار، دانش، سواد و میزان آشنایی با مجموع مهارت های زندگی در نحوه برخورد و تعامل یک دانشجوی فارغ التحصیل با دیگران، مورد قضاوت و ارزش گذاری قرار می گیرد.

از یک سو، فرهنگ ایرانی برای پربار شدن به دانش و توانمندی تک تک زنان و مردان به عنوان معلم یا پدر و مادر نیاز دارد، پس آموزش واحد درسی آداب و معاشرت به دانشجویان برای فراگیری و انتقال آن به نوجوانان این مرز و بوم، تکلیف فرهنگی است. از سوی دیگر، آشنایی با آداب و معاشرت مرسوم، فقط یک انتخاب یا میل شخصی نیست. وقتی یک ایرانی مسافر کشورهای بیگانه می شود حال به نیّت اقامت موقت یا دائم، گردش، تحصیل یا اشتغال، او معرّف فرهنگ و ادب ایران و ایرانی است. یا وقتی یک متخصص در رشته های گوناگون برای شرکت در سمینارها، کنفرانس ها، محافل بین المللیِ اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، رخداد ورزشی یا المپیادهای علمی شرکت می کند، او نماینده من و شما برای معرفی فرهنگ ایرانی است.

اما نکته مهم این که اگر بنا به تصمیم مراجع ذی صلاح، چنین واحد درسی در مدارس متوسطه به نوجوانان آموزش داده شود، نحوه ارائه آن به طور تئوری همانند دیگر دروس، روخوانی و حفظی خواهد بود تا فقط نمره قبولی گرفته شود و یا به عنوان یک درس عملی، فرد مربی با استفاده از ابزار لازم از جمله نمایش ویدئوهای آموزشی، نکات لازم را با همیاری خود دانش آموزان آموزش خواهد داد؟

چه رفتارهایی آداب و معاشرت را تسهیل و تسریع می بخشد؟

* « احترام و ادب » دو مقوله ارزشمندی است که همه ما دوست داریم بدون حد و مرز از آن برخوردار شویم. توقعی که هم زمان با بالا رفتن سن و سال و افزایش تجربه یک فرد، در او بیشتر هم می شود. اما اول باید پذیرفت، این دیگران چرا می باید به من احترام بگذارند یا نسبت به من مؤدب باشند؟متأسفانه برخی از معلمان نیز واقعیت این تصور واهی نیروهای ستادی را همانند لباس زربافت پادشاه پذیرفته اند و خود را همه کاره می دانند و هر پیشنهاد غیرمعقول را حداقل برای پر شدن ساعات درسی خود قبول می کنند.

دوم باید معترف بود که خود ما به دیگران، با ادب و احترام رفتار می کنیم که انتظار رفتار مشابه آن را از دیگران داریم؟

احترام گذاشتن علاوه بر بزرگ تر از خود، به کوچک تر ها نیز واجب است تا یاد بگیرند و این رفتار خوشایند را در جامعه سرایت دهند. با این کار، یقین داشته باشیم که کودکان نیز مؤدب خواهند بود. تقابل چنین رفتاری، موجب رضایت مندی افراد از برقراری تعامل اجتماعی می شود.

* نعمتی که بسیاری از مشکلات ساده و پیچیده را گره گشایی می کند، « خوش رویی » است. به قول مولوی؛ از محبت، خارها گل می شود. خوش رویی برای برخی رفتاری است ذاتی اما برخی دیگر می باید با تمرین و تلاش، این ویژگی را در خود تقویت کنند. خوش رویی سرآغاز معاشرت با دیگران است.

* فردی که مقیّد به رعایت آداب معاشرت بر اساس عرف یا قانون در جامعه است خود را موظف به « رعایت حقوق دیگران و توجه به هنجارهای اجتماعی » می داند. رعایت کردن نوبت دیگران در صف های مختلف، بلند نکردن صدای رادیو یا ضبط ماشین در معابر عمومی و حتی در آپارتمانی که زندگی می کنید، نریختن زباله و... در امان ماندن از شرّ دیگران یعنی برقراری آسایش و امنیت در جامعه. بسیاری از رفتارها متقابل هستند و عمل به آن ها انتظار بیشتر مردم است پس ابتدا خود بابد عامل به یک رفتار خاص باشیم بعد دیگران را ملزم به رعایت آن بدانیم.

* لابد شما هم افرادی را دیده اید که موهایی پریشان دارند، لباسی چرک و اتو نشده می پوشند، یا بوی بد دهان و عرق برخی در وسایل نقلیه عمومی و...شما را هم آزار می دهد و متأسفانه مجبورید او را به عنوان یک شهروند در رفتارهای معمول روزانه تحمل کنید.« حفظ آراستگی ظاهر » برای هر دو جنس و برای تمامی گروه های سنی، معرّف شخصیت فردی و اجتماعی است. ما باید قبل از تذکر یا اعتراض دیگران نسبت به خود، ملزم به رعایت این مسایل مهم به عنوان اصول بهداشت فردی و احترام به حقوق دیگران باشیم. در غیر این صورت در برقراری روابط اجتماعی، همیشه مشکل خواهیم داشت.

* در برخورد اول، آنچه با دیگران سخن می گوید و از ماهیت درون ما به دیگران خبر می دهد، « زبان بدن » است. یعنی مجموعه رفتارهایی که افراد از طریق حرکات بدن، حالت‌ های چهره، ژست‌ها، طرز نشستن و ایستادن و تماس چشمی با دیگران ارتباط برقرار می‌کند. در ظاهر در رفتار خود آزاد و رها از هر نوع قید و شرط هستیم، اما ضرورت حتمی رعایت آداب و معاشرت، ما را مقیّد به رعایت نکات ریز و ظریفی می نماید که دور از باور یا تصور ماست.

* از مهم ترین لایه های ارزشی آداب معاشرت، « مدیریت خشم و عصبانیت » است. واکنش‌های فیزیولوژیکی و روانی که بیشتر اوقات کنترل آن دشوار و غیرممکن است. اما انسانی که مدعی است اصول آداب و معاشرت را به نیکی می داند و پای بند به آن است لزوما باید به مهار خشم و عصبانیت خود نیز پرداخته و از اِعمال آن نسبت به هر کس در هر سن و مقامی، پرهیز نماید.

هر روز سن زندانیان در حال کاهش است و کانون اصلاح و تربیت که به تأدیب اطفال و نوجوانان می پردازد، دربرگیرنده افرادی است که قادر به کنترل خشم و عصبانیت خود نبوده اند و فقط در یک لحظه، دیگری را هل داده یا در درگیری با دوست هم محله ای خود، چاقو کشیده و او را به قتل رسانده است.

آمار کودک کشی توسط پدران و مادران، خود گواهی بر عدم کنترل خشم و عصبانیتی است که می توانست گذرا و بدون قربانی دادن، تمام شود. ندامت و پشیمانی در زمان آرامش پس از فوران شعله های خشم، هیچ نفعی برای هیچ کس ندارد. خانواده و جامعه هر دو از ثانیه های خشم، زیان های جبران ناپذیری می بینند.

* از قدیم گفته اند و شنیده ایم که: تا مرد سخن نگفته باشد، عیب و هنرش نهفته باشد. « نحوه بیان و چینش کلمات در کلام » ، گویای شخصیت اجتماعی، سطح دانش و شعور اجتماعی ماست. ادب در گفتار، احترام زا و مجذوب کننده است. رعایت فراز و نشیب سخن با ترکیب ادب در گفتار، گیرایی کلام را افزایش می دهد و شنونده یا شنودگان را مدهوش می سازد.

* در هر جامعه ای برای « پذیرش و پذیرایی از مهمان » ، آدابی خاص وجود دارد که آن را فرهنگ عمومی تعیین می کند. توجه به جزئیاتی مانند نحوه پذیرایی از مهمان، آداب غذا خوردن و نحوه چیدمان درست و اشتهاآور میز غذا و... از جمله موارد ظریف اما لازم جهت رعایت آداب و معاشرت است.

هر چیز خوب و خوشایند، یعنی آداب معاشرت.

برخی دیگر از رفتارهای ساده اما بسیار مؤثر در برقراری ارتباط و معاشرت عبارتند از:

همیشه باید سر وقت یا حتی چند دقیقه زودتر در محل قرار حاضر شویم و اگر به هر دلیلی، دیر رسیدیم، عذرخواهی را فراموش نکنیم. هنگام برخورد با دیگران به آنها احترام بگذاریم. تا جایی که می‌توانیم از عبارات مؤدبانه استفاده کنیم. با بزرگ ترها مؤدبانه رفتار کنیم. اگر عطسه‌ کردیم، دستمال جلوی دهان‌ خود بگیریم. در یک جمع یا مهمانی رسمی، موبایل‌ خود را مدام چک نکنیم و آن را روی ویبره یا تک صدای کوتاه بگذاریم، اما در جمع صحبت نکنیم. به طور ناگهانی و با صدای بلند نخندیم.

اگر از دیگری درخواستی داریم، از واژه لطفا استفاده کنیم. هنگام قطع کردن یا ورود به یک مکالمه، عذرخواهی کنیم. صحبت دیگران را قطع نکنیم.

کودکان می بینند و مشابه الگوی عملی خود یعنی والدین و حتی معلمان، رفتار می کنند. در واقع سلوک و رفتار؛ آینه ای تمام قد است که هر کس خود را در آن نشان می دهد. اگر ظرف فرهنگی ما در انتقال به کودکان خالی باشد، آنان عطش فراگیری خود را سیراب نساخته و دچار بحران هویتی می شوند و آن را با گرایش به فرهنگ بیگانه برطرف می سازند.

از وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و وزیر آموزش و پرورش، انتظار می رود برای تعدیل و بهینه سازی رفتار کودکان و نوجوانان در آینده و تربیت افرادی باوقار و متین و ایجاد جامعه ای آرام، ضرورت تدریس واحد درسی « آداب معاشرت » و مفاد آن را برنامه ریزی و تدوین نمایند.

ابتدا فقط برای یک دوره چهار ساله در سطح دانشگاه ها و مراکز تربیت معلم تا مربیان و والدین آینده در آموزش آن توانمند باشند و سپس در مدارس کشور، تا آتیه سازانی موفق تر از خود داشته باشیم. آنان در انتقال بایسته ها و شایسته ها، تلاش خواهند کرد تا پویایی فرهنگی ممکن گردد.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

تهران

گروه گزارش/

چند روز پیش بود که علی باقر زاده رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش خبر از کمبود 335 هزار نیرو برای سال تحصیلی 1404 داد و البته راه کارهایی که « صدای معلم » هم نقدی بر آن نگاشت . ( این جا )

در گزارش « صدای معلم » آمده بود :

« در واقع ؛ سیاست بر این است که کلاس ها به هر ترتیبی با « معلم » پر شوند و این که تکلیف « کیفیت بخشی » در آموزش چه می شود فعلا در دستور کار نیست .

این که تکلیف قوانین و آیین نامه های شورای عالی آموزش و پرورش در مورد « تراکم کلاس » چه می شود هم مشخص و شفاف نیست .

و اکنون این پرسش مطرح می شود که نهاد شورای عالی آموزش و پرورش در برابر زیر پا گذاشتن « قانون » مصوب خود چه کار خواهد کرد و آیا هم چون گذشته سیاست « سکوت » را بر خواهد گزید و بعدا هنگامی که مورد پرسش قرار می گیرد توپ را حواله زمین این و آن خواهد کرد ؟ »

قابل تامل تر و البته یاس آور آن که علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش دولت پزشکیان در گردهمایی مشترک اعضای شورای معاونان و مدیران کل آموزش و پرورش استان ها چنین عنوان می کند : ( این جا )

« ضرورت دارد کیفیت بخشی موضوع و گفتمان اول نظام تعلیم و تربیت باشد .

مدیران با برگزاری جلسه با مدرسان کشوری از میزان آگاهی و درک عمیق آن‌ها نسبت به کیفیت بخشی آگاه شوند.

کاظمی با اشاره به ایجاد شبکه مدرس در شاد، تصریح کرد: شخصاً می‌خواهم با مدرسان با موضوع و تبیین کیفیت بخشی به گفت‌وگو بپردازم.

سال تحصیلی را با کیفیت آموزشی آغاز خواهیم کرد » .

از سوی دیگر ؛ وقتی هنوز مشخص نیست که سال تحصیلی 1404 کلاس برقرار باشد و مسئولان وزارت آموزش و پرورش به جای رو به رو شدن با « واقعیت ها » و داشتن برنامه مشخص و عملیاتی علمی و پایدار مشغول « سناریو نویسی » و تکرار تجارب آزمون شده و شکست خورده برای نهاد تعلیم و تربیت هستند ( این جا ) ؛ قرار است کیفیت بخشی چگونه و طی کدامین فرآیند در کلاس و مدرسه تعریف و پیاده شود ؟

آیا وزیر آموزش و پرورش تصور می کند با « شبکه شاد » می خواهد حامل کیفیت بخشی در آموزش باشد ؟

همان گونه که پیش تر و به کرات نوشته ایم :

آیا با « نارضایتی فراگیر معلمان » و گسترش آن می توان ادعا کرد کیفیت بخشی موضوع و گفتمان اول نظام تعلیم و تربیت باشد ؟

وقتی وزیر آموزش و پرورش از ابتدای وزارتش حتی یک « نشست خبری » با رسانه ها نداشته و البته هفته هاست نشست های خبری در این وزارتخانه به بهانه « شرایط ویژه » تعطیل است و هنوز نتوانسته و یا نخواسته تعاملی موثر و مستقیم با « حوزه عمومی » و رسانه های منتقد و مستقل داشته باشد و بزرگ ترین هنرش در این حوزه برگزاری « ملاقات های عمومی » با تعدادی از فرهنگیان است  ؛ چگونه دم از « تحولی » می زند که ساده ترین و مهم ترین پیش نیاز آن « اعتماد » و ـ اقناع » است .

پایان گزارش/

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

خراسان شمالی

  در روزگاری که انسان‌ها در پناه دیوارهای بلند فردیت، از یکدیگر فاصله گرفته‌اند و واژه‌ها در هیاهوی بی‌حاصل رسانه‌ها گم شده‌اند، بیایید صدایی تازه بیافرینیم؛ صدایی که نه از جنس شعار، بلکه از ژرفای دل‌های مضطرب برخیزد. دل‌هایی که هم‌زمان برای یک سرزمین می‌تپند، برای نامی که هنوز می‌تواند ما را گرد هم آورد:

ایران.

در زمانی که تحلیل‌گران از واپاشی اجتماعی و بی‌تفاوتی سخن می‌گویند، ما می‌توانیم بازگشت شکوهمند میهن به جانِ جمعی خود را ممکن سازیم. بیایید این عشق تازه‌جوشیده را، نه به قدرت، که به خاک گره بزنیم؛ نه به ساختار، بلکه به مردم.

اجازه دهیم « ایران » بدل شود به دعایی بی‌صدا؛ نجوایی برای ماندن، برای نجات.

پیشنهاد می‌کنم واژه‌ی «به نام ایران» را تنها در آغاز سخن به کار نبریم، بلکه آن را به نیتی درونی و جمعی تبدیل کنیم. عبارتی که نه‌ فقط یک شعار، بلکه مهر هویت ما بر دل‌نگرانی‌ها و بیم‌های مشترک مان باشد.

نسلی که سال‌ها از درون نظام‌های رسمی، بی‌اعتنا به معنای وطن‌دوستی تربیت شد، اکنون می‌تواند از دل رنج و ویرانی، دوباره چراغ وطن را در سینه‌اش روشن کند - نه از بیرون، که از درون.

اجازه دهید گفت و شنود پناه‌مان باشد.  بیایید ترس‌های فراگیرمان را انکار نکنیم:

ترس از فروپاشی، فقر، خشونت؛

ترس از افراط، از تکه‌تکه شدنِ خانه‌ای به نام ایران.

اما این ترس‌ها را به پیوند بدل کنیم، نه به انزوا.

اکنون زمان آن است که از درون این تاریکی، واکنش‌ جمعیِ روشنایی‌ بخش پدید آوریم.

بیایید به هم نزدیک شویم، دیوارها را فرو بریزیم، و دوباره به واژه‌ها معنا ببخشیم.

«با هم بودن» را از نو تجربه کنیم، نه به عنوان شعار، بلکه به عنوان راهی برای التیام.

اجازه دهید گفت و شنود پناه‌مان باشد؛

اشک‌ها، لبخندها، مهربانی‌های کوچک و احوال‌پرسی‌های ساده را به مناسکی مقدس بدل کنیم.

بیایید آرامش را در خود و دیگری بدمیم، با نفس‌های عمیق، با سکوت‌هایی پر از اندیشه، با امیدی که دوباره افروخته می‌شود.

پیشنهاد می‌کنم، عاطفه را با اندیشه همراه کنیم.

تفکر انتقادی، آن گوهر خاموش‌شده در دل کتاب‌های درسی، اکنون می‌تواند از میان ما برخیزد.

اجازه ندهیم روایت‌ها، ما را فریب دهند.

بیایید پرسش‌گری را زنده کنیم:

چه کسی حقیقت را در مشت دارد؟

کدام روایت ؛ ما را به فهم بهتر، به زندگی بهتر، نزدیک‌تر می‌کند؟

و بیش از آن:

از خود بپرسیم چگونه می‌توانیم سهمی بهتر ایفا کنیم؟

چه نقشی داریم؟

چه مسئولیتی بر دوش ماست؟

بیایید دست‌هایمان را برای ساختن، برای یاری، برای مهربانی باز کنیم. کدام روایت ؛ ما را به فهم بهتر، به زندگی بهتر، نزدیک‌تر می‌کند؟

در جهانی که هر لحظه‌اش بیمی تازه در دل دارد، این بیداری آرام اما عمیق، می‌تواند نشانی باشد از آن‌که رگ‌های حیات در جان این سرزمین هنوز می‌تپد.

و شاید همین دل‌نگرانی‌های مشترک، سرآغاز شکل‌گیری فهمی نوین از وطن باشد؛ وطنی نه تنها بر پایه خاک، بلکه بر پایه دل‌هایی که نگرانِ هم‌اند.

پس بیایید، زمانی که همه چیز تیره می‌شود،ما خود آن نور باشیم که از دل اضطراب، راه را به سوی آینده روشن می‌سازد - به نام ایران.

در دل تاریکی،

نوری هست

که نه از خورشید

که از دل‌های نگران برمی‌خیزد.

و این،

معنای تازه‌ی وطن است.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

شهری آرام در کنار دریا مامنِ زنان و مردان هنرمندی بود ، آنها دیر زمانی در کنار هم به راحتی می زیستند.

لیلا گلیم می بافت ، شبنم خانم با چوب نی هایی که از برکه ی کنار دریا جمع می کرد ، کلاه لبه دار برای گردش گرها می بافت و با درآمد آن آسوده در کنار شوهر و فرزندانش به سر می بُرد چرا که شوهرش هم پشم گوسفند های دام دارها را می خرید ، نمد می بافت و به مسافرانی که برای تماشا یا به آفتاب گرفتن روی ماسه های ساحل دریا آنجا می آمدند ، می فروخت و به مخارج خانه کمک می کرد .

دیگر ساکنان شهر نیز مانند لیلا و شبنم و شوهرش کارهایی داشتند که در آمدش برای گذران زندگی شان کافی بود .

در این شهر « عطا » نامی هم می زیست که عقلش پاره سنگ بر می داشت به گونه ای که همه می گفتند توهّم دارد  ؛ مثلاً می گفت خدا شب را قبل از روز آفریده است !

کِشت بذر مزارع باید در زمستان باشد نه بهار تا دانه ها بتوانند آب ذوب شدن برف ها را در خود ذخیره کنند و در بهار نیازمند آب باران نباشند ، یا می گفت در آسمان دریایِ بزرگی می باشد که توری روی آن کشیده شده است که گاهی طوفانی می شود ، آبش از توریِ روی دریا می گذرد و به صورت باران بر زمین می بارد .

مردم شهر دلشان به حال او می سوخت و به بهانه های گوناگون کمکش می کردند تا او هم مانندِ دیگران راحت زندگی کند .

عطا پسری داشت به نام عبدالرّحمن که به لات بی رقیبی در شهر تبدیل شده بود .

او بر آن شد افکار پدرش را باورِ عمومیِ شهر کند . از هر کاسبی به زور باج می گرفت و به بهای آن هر شب به خانه ی خود یک سخنران دعوت می کرد که با سفسطه نه با استدلال ، درستیِ اندیشه های عطاءالله را اثبات کند و پس از پایان سخنرانی به همه شام می داد .

دیری نپایید کسب و کار مردم با باجی که به عبدالرّحمن می دادند از رونق افتاد .

عطا مُرد  ؛ خودش هم نه ، توانست باج بگیرد ، نه ، به مردم شام دهد . بیشتر شهر نشینان هم مهاجرت کردند .

عبدالرحمن نیز هر روز در کنار ساحل به این امید می نشست تا شاید کشتی هایِ عبوری از دور دست های دریا غذایِ اضافی خدمه یِ خود را به دریا بیاندازند بلکه امواج به ساحل بیآورَد تا بتواند شکمی سیر کُنَد .

مگر پرنده های ماهی خوار می گذاشتند او به آرزویش برسد ؟

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

   طبق آمار منتشر شده کسب میانگین معدل ۹.۵ در امتحانات نهایی پایه دوازدهم را یک زنگ خطر جدی و نشانه‌ای از چالش‌های عمیق و چندلایه در نظام آموزشی و اجتماعی کشور می‌دانیم. این نمره صرفاً یک عدد نیست، بلکه آینه‌ای است که تصویری نگران‌کننده از وضعیت تحصیلی، روانی و انگیزشی نسل جوان و همچنین کارآمدی سیستم آموزشی ما را بازتاب می‌دهد.

تحلیل این پدیده نیازمند نگاهی جامع و پرهیز از ساده‌سازی است.

ریشه‌یابی علل افت تحصیلی

در وهله اول، باید به پیامدهای دوران پساکرونا به عنوان یک عامل تسریع‌کننده و آشکارساز ضعف‌ها اشاره کرد.

دو سال آموزش مجازی ناکارآمد، گسست عمیقی در فرآیند یادگیری ایجاد کرد.

زیرساخت‌های ضعیف اینترنتی، عدم دسترسی همگانی به ابزارهای هوشمند، عدم آمادگی معلمان برای تدریس آنلاین و نبود سازوکارهای نظارتی مؤثر باعث شد تا بسیاری از مفاهیم درسی به‌صورت سطحی و ناقص به دانش‌آموزان منتقل شود.

بازگشت ناگهانی به آموزش حضوری و برگزاری امتحانات نهایی با همان استانداردهای پیش از کرونا، این شکاف یادگیری را به شکل یک افت نمره شدید نمایان ساخت.

در سطح دوم، چالش‌های ساختاری نظام آموزشی نقشی بنیادین در این بحران ایفا می‌کنند.

نظام آموزشی ما دهه‌هاست که محتوا‌محور، حافظه‌مدار و کنکورزده است. به جای پرورش تفکر انتقادی، مهارت حل مسئله و خلاقیت، تمام تمرکز سیستم بر انباشت اطلاعات برای موفقیت در یک آزمون چند ساعته (کنکور) بوده است.

محتوای درسی حجیم و گاه غیرکاربردی، روش‌های تدریس سنتی و یک‌سویه و عدم توجه به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان، همگی دست به دست هم داده‌اند تا یادگیری عمیق جای خود را به یادگیری سطحی و کوتاه‌مدت بدهد که در مواجهه با سؤالات مفهومی امتحانات نهایی، ناکارآمدی خود را نشان می‌دهد.

در نهایت، بستر اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی کنونی را نمی‌توان نادیده گرفت. فشارهای شدید اقتصادی بر خانواده‌ها، بسیاری از دانش‌آموزان را مجبور به کار کردن همزمان با تحصیل کرده و توان و تمرکز آن‌ها را برای درس خواندن کاهش داده است. از سوی دیگر، جو عمومی ناامیدی نسبت به آینده شغلی و اجتماعی، انگیزه برای تلاش تحصیلی را به شدت تضعیف کرده است. این بی‌انگیزگی، با گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی و سرگرمی‌های دیجیتال که منجر به کاهش تمرکز و حوصله دانش‌آموزان برای مطالعه عمیق و زمان‌بر می‌شود، تشدید شده است.

سلامت روان دانش‌آموزان نیز در این میان یک قربانی بزرگ است؛ افزایش اضطراب، افسردگی و استرس، توانایی شناختی و یادگیری آن‌ها را مستقیماً مختل می‌کند.

ارائه راهکارهای عملیاتی

برای برون‌رفت از این وضعیت، نیازمند یک برنامه جامع و چندوجهی هستیم که هم اقدامات فوری و هم اصلاحات بلندمدت را شامل شود. به جای پرورش تفکر انتقادی، مهارت حل مسئله و خلاقیت، تمام تمرکز سیستم بر انباشت اطلاعات برای موفقیت در یک آزمون چند ساعته (کنکور) بوده است.

-  تقویت خدمات مشاوره و حمایت روانی: مدارس باید به شکل فوری به مراکز مشاوره تحصیلی و روانشناختی مجهز و فعال شوند. مشاوران باید با برگزاری کارگاه‌های مدیریت استرس، افزایش انگیزه و مهارت‌های مطالعه، به دانش‌آموزان کمک کنند تا با فشار امتحانات و چالش‌های روحی خود بهتر کنار بیایند.

-  توانمندسازی اضطراری معلمان: برگزاری دوره‌های آموزشی فشرده برای معلمان با موضوع « روش‌های تدریس مفهومی » ، « طراحی سؤالات استاندارد » و  « نحوه مواجهه با دانش‌آموزان بی‌انگیزه و مضطرب » می‌تواند در کوتاه‌مدت به بهبود کیفیت آموزش در کلاس‌های درس کمک کند.

-  بازنگری و به‌روزرسانی محتوای درسی: حجم کتب درسی باید منطقی شده و محتوای آن به سمت کاربردی شدن، پرورش مهارت‌های زندگی و تفکر نقاد حرکت کند. باید از انباشت اطلاعات غیرضروری پرهیز کرد و فضا را برای فعالیت‌های عملی و پروژه‌های تحقیقی دانش‌آموزان باز نمود.

-  اصلاح نظام ارزشیابی: باید از تکیه صرف بر امتحانات نهایی کتبی فاصله گرفت. ارزشیابی مستمر کلاسی، پروژه‌های عملی، فعالیت‌های گروهی و آزمون‌های عملکردی باید به عنوان بخشی از نمره نهایی دانش‌آموز در نظر گرفته شوند تا فشار از روی یک آزمون واحد برداشته شود و یادگیری در طول سال تحصیلی معنا پیدا کند.

-  سرمایه‌گذاری برای معلمان: بهبود وضعیت معیشتی و افزایش منزلت اجتماعی معلمان یک سرمایه‌گذاری استراتژیک برای آینده کشور است. معلمی که دغدغه مالی نداشته باشد و از جایگاه شغلی خود رضایت داشته باشد، با انگیزه و انرژی بیشتری در کلاس درس حاضر خواهد شد.

-  استفاده هوشمندانه از فن آوری: به جای حذف تکنولوژی، باید نحوه استفاده صحیح از آن را آموزش داد. می‌توان از پلتفرم‌های آموزشی تعاملی، آزمایشگاه‌های مجازی و محتواهای چندرسانه‌ای برای جذاب‌سازی و تعمیق فرآیند یادگیری استفاده کرد.

-  اصلاح ساختار سنجش و پذیرش دانشجو: تا زمانی که  « غول کنکور » با این شکل و شمایل بر نظام آموزشی سایه افکنده باشد، هرگونه اصلاحی در سطح مدارس، ناقص خواهد بود.

- پیوند آموزش با نیازهای جامعه و بازار کار: نظام آموزشی باید با نیازهای واقعی کشور و تحولات جهانی هماهنگ شود. تقویت رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش، آموزش مهارت‌های نرم و ایجاد ارتباطی ارگانیک بین مدارس، دانشگاه‌ها و صنایع، می‌تواند امید و انگیزه را به دانش‌آموزان بازگرداند.

- نقش‌آفرینی خانواده‌ها و رسانه‌ها: خانواده‌ها باید از فشار بیش از حد بر فرزندان برای کسب نمرات بالا پرهیز کرده و به جای آن، بر سلامت روان، رشد شخصیتی و پرورش استعدادهای آن‌ها تمرکز کنند.

میانگین نمره ۹.۵ یک فریاد کمک‌خواهی از سوی یک نسل و یک سیستم است. این عدد به ما می‌گوید که روش‌های گذشته دیگر کارآمد نیستند. این یک بحران است، اما هر بحرانی فرصتی برای بازاندیشی و تحول نیز هست.

اگر این زنگ خطر را جدی بگیریم و با یک رویکرد علمی، جامع و دلسوزانه، اقدامات اصلاحی را در تمام سطوح ذکر شده آغاز کنیم، می‌توانیم امیدوار باشیم که در سال‌های آینده شاهد رشد و شکوفایی نسلی باشیم که نه تنها نمرات بهتری کسب می‌کنند، بلکه شهروندانی متفکر، ماهر، امیدوار و مسئولیت‌پذیر برای آینده ایران خواهند بود.

مسیر پیش رو دشوار و طولانی است، اما نخستین گام ، پذیرش عمق مشکل و داشتن اراده‌ ی جمعی برای حل آن است.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید