*برخی از فرهنگیان و جریانات در واقعه اخیر ساده ترین و به عبارتی کوتاه ترین مسیر را انتخاب کرده و  انگشت نشانه را به سوی فرد خاصی مانند وزیر آموزش و پرورش گرفتند  . درست است که مدیریت کلان یک مجموعه باید پاسخ گوی وضعیت فعلی باشد اما حداقل در این مساله ، به نظر می رسد که  یک فرد نقش خاصی نداشته و باید به دنبال پس زمینه های فرهنگی آن بود و این که عوامل موجده آن کدام ها هستند .

*خشونت در جامعه ما رها شده است و البته دست اندرکاران و سیاست گزاران برنامه مدون و منسجمی برای ریشه یابی و کاهش و یا تعدیل عوامل به وجود آورنده آن ندارند .

*جامعه ما دچار فقدان یک الگوی دیالوگ  و یا دیالکتیک موفق و موثر است و روشنفکران و نخبگان جامعه ما نتوانسته اند در طراحی این الگو نقشی داشته باشند .

*توسل به حرکات نمادین و ظاهری که فقط تولید موج می کنند و فرصتی برای موج سواران جهت برخی مقاصد فراهم می کند تا احساس بر عقل چیره شده و فضای جامعه را ملتهب و توده ای کند  باید جای خود را به نهادینه کردن فرهنگ گفت و گو و تمرین آن بدهد .

قتل معلم بروجردی در روزهای اخیر ، واکنش های متفاوتی را در میان فرهنگیان و جامعه برانگیخت .

هر چند پدیده خشونت و اعمال آن در مدارس ، مساله جدیدی نیست و چنان چه تدابیر مناسب و برنامه ای منطقی به دور از هیاهو و شعار برای آن اندیشیده نشود ، باید شاهد استمرار و حتی بد خیم تر شدن این پدیده چند بعدی در جامعه باشیم .

خشونت اعمال شده توسط دانش آموز نسبت به معلم حاصل کنش عوامل و پارامترهای مختلفی است که اخیرا در شکل " عریان " آن ظاهر شده است ، هر چند این خشونت ها متاثر از یک مجموعه بزرگ تر یعنی جامعه مادر است .

خشونت در جامعه ما رها شده است و البته دست اندرکاران و سیاست گزاران برنامه مدون و منسجمی برای ریشه یابی و کاهش و یا تعدیل عوامل به وجود آورنده آن ندارند .

مساله اسید پاشی  ، قتل  افراد به بهانه های مختلف و اخیرا واقعه مذکور که  در یک محیط فرهنگی روی داده است موید این واقعیت است که جامعه پرخاشگر و روابط میان آن به شدت بیمار است .

برخی از فرهنگیان و جریانات در واقعه اخیر ساده ترین و به عبارتی کوتاه ترین مسیر را انتخاب کرده و  انگشت نشانه را به سوی فرد خاصی مانند وزیر آموزش و پرورش گرفتند  . درست است که مدیریت کلان یک مجموعه باید پاسخ گوی وضعیت فعلی باشد اما حداقل در این مساله ، به نظر می رسد که  یک فرد نقش خاصی نداشته و باید به دنبال پس زمینه های فرهنگی آن بود و این که عوامل موجده آن کدام ها هستند .

مساله خشونت در جامعه ما یک پس زمینه فرهنگی دارد و مهم ترین علتی را که می توان برای آن ذکر کرد نشات گرفته از یک "  فرهنگ و خوی استبداد زدگی " است .

این که قانون و  یا هنجار به عنوان فصل الخطاب و یا فصل مشترک در روابط میان افراد جامعه مطرح نیست و همین فقدان معیار و یا بی توجهی به آن موجب روی آوردن و استفاده از ابزارهای خشونت  برای وصول به هدف می گردد.

این پس زمینه فرهنگی در نبود یک فرهنگ سازی مناسب و یا بستر سازی منطقی ، موجب تشدید این وضعیت شده و ممکن است خود را به شکل " خشونت عریان " نمایان سازد .

همه می توانند در تشدید این وضعیت نقش ایفا کنند و متاسفانه نهادها و رسانه های ما  به ویژه رسانه ملی  در این زمینه کار خاصی نکرده و راهبرد مشخصی برای رفع آن ندارند .

جامعه ما دچار فقدان یک الگوی دیالوگ  و یا دیالکتیک موفق و موثر است و روشنفکران و نخبگان جامعه ما نتوانسته اند در طراحی این الگو نقشی داشته باشند .

مهم ترین مساله این است که ناهنجاری ها و معضلات  اجتماعی نباید برای جامعه " عادی سازی " شده و افراد احیانا آن را جزئی از زندگی روزمره بپندارند و انصافا فرهنگیان و جامعه شربف بروجرد در این مساله نشان دادند که دچار  "الینه فرهنگی " نشده  اند.

مدرسه نیز به عنوان یک واحد اجتماعی  متاثر از این ناهنجاری ها و روابط بیمار است .

 هنوز روابط میان دانش آموز – معلم تابع همان منابع اقتدار سنتی و  عمدتا مبتنی بر رویکرد " کنترل و بازدارندگی " است .

این در حالی است که ورود تکنولوژی و فرهنگ مدرن نتوانسته است تغییری در محتوای این  روابط ایجاد کند و البته  تعداد قابل ملاحظه ای از معلمان بر حفظ همان روش ها و  رویکرد ها تاکید دارند و این در نهایت موجب  " تعارض و حتی تضاد نقش ها " خواهد شد .

الگوی روابط میان دانش آموز و معلم در مدارس ما اکثرا مبتنی بر  دیالوگ و روش های اقناعی نیست و متاسفانه  به عنوان مثال  ایجاد و تثبیت " فرهنگ سلام دادن " در مدارس ما  هنوز مهجور و ناشناخته است و در مدارس  ما کوششی برای آموزش مهارت های زندگی و نیز آماده شدن برای زندگی صورت نمی گیرد  .

برای تغییر این وضعیت باید تحولی در این الگوها و معیارها صورت بگیرد .

روابط باید از حالت یک سویه خارج شده و تفکر انتقادی و فرهنگ گفت و گو باید در مدارس تمرین  شود .

همه  باید به  ماموریت واقعی خویش واقف بوده و مسئولیت  های اجتماعی خود را فراموش نکنند و یا حداقل آن را به گردن دیگران نیندازند !

توسل به حرکات نمادین و ظاهری که فقط تولید موج می کنند و فرصتی برای موج سواران جهت برخی مقاصد فراهم می کند تا احساس بر عقل چیره شده و فضای جامعه را ملتهب و توده ای کند  باید جای خود را به نهادینه کردن فرهنگ گفت و گو و تمرین آن بدهد .

این روابط بیمار باید مجددا مورد بازسازی و نوسازی حول همان محور گفت و گو قرار گیرد .

جامعه خشونت زده ما باید از ابتدای آن یعنی مدرسه اصلاح شود و البته این  مساله ای  است که گره آن فقط با دست حل می شود ...

 علی پورسلیمان

عزت الله مهدوی *:

خبر تاسف بار قتل يك معلم در بروجرد به وسيله يك دانش‌آموز، خبري نيست كه بتوان از كنار آن به سادگي گذشت، خصوصا اگر اين فاجعه در مدرسه و كلاس درس اتفاق افتاده باشد. تاثير چنين حادثه‌يي روي ذهن و روان ساير محصلان چگونه است؟ معلمان همكار آن مرحوم وقتي دست و پا زدنش را در حالي كه خون فوران مي‌زده ديده‌اند، حالا كلاس و مدرسه و شاگرد برايشان چه معني دارد؟ و... ما نياز داريم به تحليل همه‌جانبه اين مساله. ما نياز داريم بفهميم چه عواملي دست به دست هم مي‌دهند كه چنين نمونه‌يي از خشونت در مدرسه اتفاق مي‌افتد؟

ما نياز داريم كه بدانيم با چه روش‌هايي مي‌شود از بروز چنين حوادثي جلوگيري كرد؟مدارس ما از لحاظ وضعيت فيزيكي و ساختماني و امكانات و نوع گردش روزانه امور آموزشي و حتي پرورشي و فوق برنامه‌يي دچار نواقص و كمبود‌هايي است. بارها توسط كارشناسان گفته شده كه با توجه به حالات روحي، رواني و جسماني اين نسل دانش‌آموز، امكانات جوابگو نيست. براي مثال سپري كردن هشت ساعت در كلاس‌ها و روي اين ميز و نيمكت‌ها، محيطي پرتنش براي محصلان و مربيان آنها فراهم مي‌كند. بچه‌ها از سيستم مبلمان كلاسي راحتي برخوردار نيستند ، خصوصا با توجه به مساله چاقي بعضي از آنها و نيز فضاي يكنواخت مدرسه و وجود دروس حافظه محور و شيوه تدريس منسوخ به سبك سخنراني و تكراري و غيرجذاب بودن مطالب آن هم در يك كلاس ٩٠ دقيقه‌يي، روان آنها را بيشتر مي‌فرسايد. علاوه بر اينها ، هنوز تحقيق ميداني موثري در نظام پاداش و تنبيه انجام نپذيرفته و هر مدرسه‌يي با تكيه به تجارب كادر اجرايي و آموزشي خود مسائل انضباطي خاصي را اِعمال مي‌كند. مدارس هنوز از يك سيستم متكي بر دستاوردهاي علمي براي غربالگري افراد روان‌پريش برخوردار نيستند. كادر اجرايي مدارس نياز دارند كه از آموزش‌هاي پيش گيرانه در زمينه تنش‌زدايي در موارد بحراني بهره‌مند شوند. در حال حاضر بيشتر فعاليت‌ها در زمينه انضباطي در مدارس، معطوف به واكنش منفعلانه است. ناظم مدرسه تبديل شده است به داور خط نگه‌دار كه صرفا موارد خطا را رصد مي‌كند و پرچم مي‌زند!

مشاوره‌ها در مدارس بيشتر بر نظام تحصيلي متمركز است تا پيگيري نظام مشاوره‌يي سازشي و پيش گيرانه در رصد موقعيت‌ها و وضعيت‌هايي كه ممكن است رخ بدهد. اين فاجعه نه نخستين خواهد بود نه آخرين آنها مادامي كه نظام آموزشي ما تعامل و تعاون با يكديگر را در سرلوحه آموزش خود قرار ندهد. ما نياز داريم به يك نظام شفقت محور اخلاقي تا در آن به يكديگر نه به چشم يك تهديد و رقيب بلكه به چشم يك دوست دلسوز و مشفق بنگريم. مدارس ما بايد از عوامل اجرايي خود به شكل نيروهاي حرفه‌يي بهره‌مند شود هر مدرسه بايد از شناسنامه‌يي برخوردار باشد تا تهديد‌ها و فرصت‌هايش پيشاپيش شناخته شده باشد. حالا كه با انواع مدرسه: نمونه دولتي، هيات امنايي، استعدادهاي درخشان... و مدارس بخش خصوصي و غيردولتي مواجه هستيم، مراقبت كنيم از مدارسي كه فقط نام مدرسه دولتي را دارند و براي ثبت نام در آنها هيچ شرط و قيدي لحاظ نمي‌شود جز محصل بودن.

مواظبت كنيم از اين مدارس كه حالا ديگر مي‌دانيم محروم‌ترين دانش‌آموزان در آنها مشغول تحصيل هستند.

* معلم

روزنامه اعتماد

 امام خمینی خطاب به معلمان می گوید: شغل بسیار شریفی دارید؛ یعنی شغل آدم سازی، یعنی شغل انبیا.(صحیفه امام جلد 10، ص41) اکنون باید از مسوولان نظام آموزش و پرورش پرسید؛ پدیده رسوای معلم آزاری و کشتن یک معلم و سقوط جایگاه و حرمت این قشر را چگونه معنا می کنند و اگر خود را متعهد به کلام امام خمینی می دانند؛ در برابر این فاجعه چه مسوولیتی احساس می کند؟
قتل محسن خشخاشی، معلم مظلوم بروجردی، که در حین تدریس توسط دانش آموز 15 ساله اش در کلاس درس و با ضربات وحشیانه چاقو در پیش چشم دیگر دانش آموزان مضروب شد؛ پدیده ای بی سابقه در کشور ماست که  از سویی نشان دهنده چالش بزرگ حشونت در مدارس و از سوی دیگر نمادی از سقوط جایگاه معلم به مثابه محصول سقوط اخلاقی و صعود خشونت در جامعه است.
گرچه قتل بی سابقه است؛ اما معلم کشی استمرار و برآیند بی توجهی نظام آموزش و پرورش به پدیده معلم آزاری و هتک حرمت و سقوط جایگاه معلم در مدارس است که سال هاست مورد بی توجهی این وزارت خانه قرار گرفته است. 
این سقوط و صعود اما؛ علاوه بر آن که چالش بی اخلاق و خشونت در مدارس را پیش چشم مسوولان وزارت آموزش و پرورش می آورد؛ نشانه های برجسته ای از نقاط ضعف و ناکارآمدی های تربیتی و فرهنگی نظام آموزش و پرورش را در اختیار مسوولان کشور می گذارد که در صورت نادیده نگرفتن و کتمان نکردن آن ها و پدید آمدن درکی آسیب شناسانه می توان امید درمان و بازیابی و پیدایی آنچه را داشت که یادگار عزیز امام با تعبیر «نهضت ادب و اخلاق» به عنوان نیاز جامعه امروز ما از یاد کرد.
 کشف قاتل شاید وظیفه دستگاه انتظامی و امنیتی است؛ اما توقف معلم آزاری و بازیابی جایگاه معلمان مسوولیت تمامی بدنه دستگاه سیاست گذاری کشور است. در اینجا نگرانی از آن است که دومی در سایه انجام وظیفه اولی که تا لحظه انجام این مصاحبه به تحقق نپیوسته است؛ به فراموشی سپرده شود و جز تعارفاتی کلامی و ابراز همدردی هایی ترحم مآبانه تغییری در سیاست های کشور رخ ندهد. 

فاجعه عظیم آن نیست که گاه فاصله هایی نجومی با سیاست هایی پیرجماران برای ما تصویر کرد، داریم؛ فاجعه آن است که در جهلی مرکب، تصویر آن عارف مهربان را بر بالای سر می نهیم و گزاره های سیاستی او را در زیر پا و آن گاه خود را مقلد خمینی عزیز می دانیم و امروز خود را محصول و همسو با آرمان های انقلابی که او رهبری کرد وانمود می کنیم. اگر امام عزیز با تأکید فراوان می گفت «مسئله فرهنگ و آموزش و پرورش در رأس مسائل کشور است» (جلد 15، ص 309)؛ امروز باید مسوولان و کارسناسان سیاست گذاری عمومی تحلیل کنند؛ که آیا این وزارت خانه در «رأس» است یا در «کف»؟ و در این صورت فرآیند سیاست گذاری عمومی (Public Policy) کشور به معنای عالمانه و متدولوژیک آن چه نسبتی با آرمان های خمینی کبیر دارد؟

دکتر روزبهانی، جامعه شناس و از نویسندگان حوزه مسائل آموزش و پرورش است که از او مقالات و تحلیل های متعددی در محورهای جامعه شناسی آموزش و پرورش و مسائل صنفی معلمان کشور در رسانه های این حوزه منتشر شده است.
با دکتر محمد روزبهانی سوگوارانه به گفت و گو نشستیم؛ سوگوار معلمی عزیز و سوگوار سقوط ادب و اخلاق در جامعه ای که باید میراث دار اسلام عزیز باشد. با معلمی جامعه شناس گفت و گو کردیم تا ضمن واکاوی دلایل این واقعه، نقش نظام تعلیم و تربیت را در پیش گیری از حوادثی این چنینی بررسی کنیم.
او این حادثه بغرنج را علاوه بر اشتباه و ناآگاهی فردی و سیاستهای نظام آموزشی، معلول چرخه ی خشونت موجود در اجتماع دانست و با هشدار درباره سقوط جایگاه معلم در جامعه، به راهکارهایی برای حذف خشونت در سطح مدارس و به تبع اجتماع می پردازد.

در پی متن کامل گفت و گوی تفصیلی خبرنگار جماران با این معلم جامعه شناس تقدیم حضور خوانندگان عزیز می شود.

 به نظر شما، مسئله ی قتل مرحوم خشخاشی، صرفاً یک خطای انسانی و ناشی از جهل و ناآگاهی است یا می توان آن را معلول سیاست های کلی نظام تعلیم و تربیت دانست؟

من این حادثه را تنها یک خطای انسانی یا صرفاً معلول سیاست های نظام آموزشی نمی دانم. به نظر من، خشونت به صورت چرخه ای در جامعه شکل گرفته است که حاصل روابط یا تعارض بین نهادها، گروه­ ها، افراد، خانواده ها و حتی گاه برخی از دستگاه های رسمی کشور با شهروندان است. در بسیاری از کشورها، چون روابط بین فردی و اجتماعی تعریف درستی ندارد؛ گاهی از دل این روابط، خشونت به وجود می آید. بی تردید نمی توان در این حادثه، نقش عامل انسانی را نادیده گرفت؛ زیرا انسان موجودی انتخابگر است و در نهایت، همه ی عوامل به انتخاب او بر می گردد. اما شرایط نیز تأثیرگذار است و انسان در شرایط انتخاب می کند که چه کنش و رفتاری را انجام دهد. به طور خلاصه، واقعه ی مرگ معلم بروجردی، پدیده ای است که حاصل مسائل و تضادهای داخل جامعه است که نظام تعلیم و تربیت هم بخشی از آن است. به نظر من در نظام آموزشی ما، رسانه ها و  برخی از مسئولین، مدارا و تساهل آموزش داده نمی شود. این یکی از ایرادهای جامعه است. در رسانه ها هم به ندرت، شاهد آموزش مدارا و دیگرخواهی هستیم. برخی از گروه ها و شخصیت های سیاسی ـ اجتماعی، خود به نوعی مروج خشونت هستند. این مسئله چرخه خشونت را در جامعه به گردش در میآورد و حاصلش، تقریباً همان چیزی است که می بینیم.

 آیا شما معتقد به وجود خشونت کلامی و بدنی در مدارس هستید؟ اگر وجود دارد؛ آیا آن را به عنوان یکی از چالش های مهم نظام تعلیم و تربیت به شمار می آورید؟
بله، صد در صد. این مسئله واقعاً چالش است. مدارس امن ترین جایی بودند که سراغ داشتیم، اما امروزه این را مشاهده نمی کنیم. با جست و جو در خبرها، به موارد بسیاری از این دست بر می خوریم. این اتفاق نقطه ی اوج این مسئله است که یک دانش آموز در کلاس درس و فضای تعلیم و تربیت، به راحتی و بدون اینکه مانعی ـ چه از نظر کنترل درونی و چه از نظر کنترل بیرونی ـ بر سر راهش باشد، معلم را مضروب کرده و در نهایت به قتل میرساند. ما در تاریخ مان به ندرت چنین چیزی داشتیم یا شاید اصلا نداشتیم.

 به غیر از خشونت هایی که توسط معلمان صورت می گیرد، پدیده ای که بسیار با آن مواجه می شویم و تیتر خبرها را به خود اختصاص می دهد، معلم آزاری است. تا جایی که معلمان خصوصاً در دبیرستان، مورد ضرب و شتم قرار می گیرند. به نظر شما علت این مسئله چیست و آموزش و پرورش به عنوان متولی تعلیم و تربیت کشور، چه راه کارهایی را میتواند در پیش بگیرد؟
اعتقاد من بر این است که متأسفانه جامعه ما، اعم از  خانواده و مدرسه، خشونت زده است. یعنی در چرخه ی خشونت گرفتار شده ایم. نمی توان تنها یک عامل ـ مثلاً خانواده، مدرسه یا رسانه ـ را علت این موضوع دانست. در همه ی انواع خشونت جسمی، کلامی و روانی، روندی رو به افزایش را طی می کنیم. خشونت جسمی، تنها بخشی از خشونت علیه معلمان است. آنها به مراتب، خشونت کلامی و روانی بیشتری را تحمل می کنند. خود من در طول سابقه ی بیست و دو ساله ی تدریس، بارها از طرف دانش آموزان مورد آزار و خشونت زبانی قرار گرفته ام و هیچ مرجعی نیست که از معلمان در برابر چنین خشونت هایی دفاع کند.

با توجه به این موضوع، وضع قوانین انضباطی و آیین نامه ها را چگونه می بینید؟
قانون خاصی در این زمینه  وجود ندارد. همین امروز  مسئول حقوقی وزارت آموزش و پرورش بیان کرده است که قانونی در این زمینه نداریم. 

با وضعیت کنونی، معلم ها چه کنند؟
مسلماً در وهله ی اول، باید قوانینی تصویب شود که چرخه ی خشونت را از بین ببرد یا کنترل کند. معلم ها و مدارس هم باید آموزش های مدنی را از پایه آغاز کنند. مدارا مهمترین درسی است که دانش آموزان باید بیاموزند. من در طول دوران تدریس در مدرسه و دانشگاه، همواره بر این مطلب تأکید کرده ام. دانش آموزان باید از همان ابتدای کودکی، بیاموزند که در روابط اجتماعی، حتی آخرین راه نباید خشونت باشد. در صورتی که متأسفانه در جامعه ما، در روابط بین فردی و اجتماعی، اولین راه، خشن ترین راه است. این مسئله را حتی در روابط بین مسافر و راننده تاکسی، معلم و دانش آموز، فروشنده و خریدار  و ... به وفور، در سطح جامعه می بینیم. این مسائل با آموزش، اصلاح قوانین موجود و تصویب قوانین جدید حل میشود.

به نظر شما جایگاه مشاوران در مدارس چگونه است؟ آیا برای دانش آموزانی با مشکلات عاطفی و روانی، به تعداد کافی نیروی آموزش دیده داریم؟
 متأسفانه نه از نظر کمّی و نه از نظر کیفی، چنین نیروهایی در اختیار نداریم. آموزش و پرورش از نظر مشاوره، تهی است و حرفی برای گفتن ندارد.

اگر با مسئله کمبود مشاور در مدارس مواجه هستیم؛ چرا آموزش و پرورش به دنبال تعدیل نیروی انسانی است؟ آیا این سیاست، تأثیر مثبتی بر کاهش خشونت دارد یا به آن دامن می زند؟
اشاره کردم که ما جدای از بحث کمّی، از نظر کیفی دچار مشکل هستیم. بسیاری از نیروهایی که به عنوان مشاور فعالیت می کنند، بود و نبودشان در مدارس تأثیر چندانی ندارد. من وارد بحث تعدیل نیرو نمی شوم. شاید مسئولین آموزش و پرورش از دریچه ی اقتصادی یا مسائل دیگر به موضوع نگاه می کنند. اما اگر بخواهیم مسائل اجتماعی و روان شناختی را در آموزش و پرورش مورد توجه قرار دهیم؛ به اندازه کافی نیروهای آموزش دیده نداریم تا بتوانیم آموزش های اجتماعی و مهارتهای زندگی را به دانش آموزان تعلیم دهیم.  

آقای روزبهانی، تصور کنید معلم یک کلاس چهل نفره هستید. مدرسه ای که شاکله اش را دانش آموزان ضعیف تشکیل می دهند. معلم با چهل دانش آموز چه کاری می تواند انجام دهد؟ چیزی که من از صحبت های شما برداشت می کنم، این است که همچنان باید شاهد این خشونت ها باشیم.
من در ابتدای صحبتم اشاره کردم که ما در یک چرخه ی خشونت قرار گرفته ایم که مرتب خود را بازتولید می کند. یعنی خشونت از خانواده وارد جامعه، از جامعه وارد رسانه، از رسانه وارد مدرسه و دوباره از مدرسه وارد خانواده می شود. این چرخه باید در یک جا متوقف شود. رسانه های ما باید در این خصوص، به طور جدی، فعالیت کنند. آموزش های شهروندی را به صورت فیلم های سینمایی، فیلمهای مستند و برنامه های آموزشی در دستور کار خود قرار دهند؛ یعنی رسانه مروج مدارا و خشونت پرهیزی شود. خانواده هم باید از طرق مختلف ـ رسانه ها، شهرداری ها و ... ـ آموزش ببیند. محتوای درسی باید تغییر کند. معلم ها نیز باید آموزش ببینند. جامعه هم باید با تصویب قوانینی با هر نوع خشونت، با قاطعیت برخورد کند. البته قاطعیت به این معنا نیست که خشونت با خشونت پاسخ داده شود؛ زیرا این امر، چرخه ی خشونت را تداوم می بخشد.

واقعیت این است که امروزه نسبت به گذشته ـ مثلاً ده سال پیش ـ حرمت معلم بیش تر شکسته شده است. از نظر جامعه شناختی دلیل این اتفاق چیست؟
زمانی معلم ها در جامعه ی ما جزء گروه های مرجع بوده اند. ارزش ها، رفتارها و هنجارهای مورد پسند آنها، الگو و سرمشق دانش آموزان، خانواده ها و دیگر افراد جامعه بود. اما امروز، معلمان چنین جایگاهی ندارند. یکی از دلایل خشونت علیه معلمان، از دست رفتن این جایگاه گروه مرجعیت است که البته دلایل خودش را دارد. وضعیت معلمان، از نظر اجتماعی و اقتصادی، افت کرده و جایگاه شان حتی در چشم دولت ها و حاکمیت سقوط کرده است.  

یکی از بحث هایی که مطرح کردید، نقصان آیین نامه های انضباطی است. به نظر شما، چه ضوابطی را می توان در نظر گرفت که معلم بتواند از آن ها به عنوان یک راهکار استفاده کند؟
ما می توانیم از کشورهایی الگوبرداری کنیم که با این قضیه رو به رو بوده اند و تا حدودی، توانسته اند آن را کنترل کنند. به عنوان مثال در فرانسه، دانش آموز در صورت توهین زبانی به معلم، باید مبلغ قابل توجهی، جریمه ی نقدی پرداخت کند؛ ولی در کشور ما چنین چیزی نیست. هیچ آیین نامه و قانونی در این زمینه نداریم. در ردّ خشونت علیه دانش آموزان، آیین نامه هایی تدوین شده؛ اما در مورد حقوق معلم و ردّ خشونت علیه او، قانون و آیین نامه ای نداریم. این حادثه، نقطه ای است که باید ما را به این فکر بیندازد که آیین نامه ها و قوانینی تصویب کنیم که از حقوق معلم در کلاس درس و مدرسه دفاع کند.

به عنوان سؤال آخر، آقای روزبهانی، به نظر شما، تشکل های صنفی در مسئله ی معلم آزاری و خشونت در مدارس، چه نقشی می توانند داشته باشند؟
البته من نمی توانم برای تشکل های صنفی راهکار بدهم. ولی بهتراست، طوری عمل کنند که روند حرکتی در جامعه و نظام آموزشی، به سمت ترویج مدارا و خشونت پرهیزی باشد؛ یعنی با خشونت  به هر شکل، مخالفت شود. باید خواسته ها به سمت تصویب آیین نامه و قانون در دفاع از حقوق همه ی شهروندان به خصوص معلمان باشد و از حقوق مدنی و شغلی معلم دفاع شود. بهتر این است که درخواست شود، آموزش های شهروندی وارد محتوای دروس گردد. مهارت های  اجتماعی زندگی به دانش آموزان آموزش داده شود. مدارا و تساهل ترویج گردد. این ها نکاتی است که باید بر آن تأکید کنند؛ آن هم نه به صورت موردی، بلکه به صورت عمومی و همیشگی.

با توجه به صحبت های شما، اگر بخواهم جمع بندی کنم؛ همچنان باید شاهد چنین حوادثی در مدارس باشیم.
امیدواریم که چنین چیزی نباشد. ما در مطالعه ی پدیده های اجتماعی، روندها را نگاه می کنیم. باید دید روند پدیده ها و آسیب های اجتماعی به چه سمتی می رود. مثبت است یا منفی؟ کاهشی است یا افزایشی؟ چیزی که ما در بارهی خشونت در جامعه شاهد آن هستیم؛ روندی افزایشی دارد. خشونت روز به روز، در حال افزایش است و  متأسفانه در همه ی تار و پود جامعه، تنیده شده است. ما دوست نداریم چنین چیزی باشد؛ اما وقتی به آینده نگاه می کنیم، چنین چیزی را مشاهده می کنیم. مسئله تلاش برای توقف یا کاهش این روند است که متخصصین باید در این مورد، اظهارنظر کنند و راهکارهایی ارائه دهند تا بتوانیم از این مقطع عبور کنیم. البته مهمترین راهکار، آموزش مهارتهای اجتماعی از خانواده تا مدرسه و رسانه ها می باشد.

انتهای پیام /*

پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران

این معضل هنگامی وخیم تر می شود که ما خشونت را درکودکان و نوجوانان خود مشاهده می کنیم و این مرز هشدار و خطر است که بایستی هرچه سریع تر موضوع را جدی بگیریم و گرنه این معضل به بیماری روحی و روانی شایع جامعه ایرانی تبدیل خواهد شد و این نیاز به توجه ویژه مدارس به مسائل روان شناسی تربیتی دارد که در آن دانش آموزان تحت نظر و مراقبت های روان شناسی قرار بگیرند .

امروزه بیش از هر زمان دیگر خشونت درجامعه به صورت فزآینده ای درحال رشد است و انگشت اتهام به سمت مراکز فرهنگی و آموزش و پرورش است و در درجه دوم این انگشت اتهام به سمت مدیران و مسئولین است . امروزه خشونت یک معضل بین المللی است و کشور ما نیز از این معضل شدیدا" رنج می برد . این معضل هنگامی وخیم تر می شود که ما خشونت را درکودکان ونوجوانان خود مشاهده می کنیم و این مرزهشدار و خطراست که بایستی هرچه سریع تر موضوع راجدی بگیریم وگرنه این معضل به بیماری روحی و روانی شایع جامعه ایرانی تبدیل خواهد شد و این نیاز به توجه ویژه مدارس به مسائل روان شناسی تربیتی دارد که درآن دانش آموزان تحت نظر و مراقبت های روان شناسی قراربگیرند .

به عبارتی ، ضرورت استخدام چند روان شناس درهمه مدارس به صورت جدی احساس می شود. دیگر ، داستان قصه شاه پریان برای دانش آموزان امروزی به پایان رسیده  ، دیگر افسانه و داستان سرگرم کردن دانش آموزان به اسطوره ها سپری شده است . امروزه عصرتبادل اطلاعات و اینترنت است . امروزه فقط علم و منطق و روش های علمی می تواند در تعلیم وتربیت کارایی داشته باشد. دوران کنترل و نصیحت سپری شده است زیرا که کودکان و نوجوانان ماباسیلی ازداده ها و اطلاعات روبرو هستند.تنها با کار کارشناسی می توانیم به دنیای کودکان ونوجوانان خود گام نهیم و آنها را به سمت تربیت سالم سوق دهیم .مابایستی این را مد نظرداشته باشیم که خشونت یک شبه به دنیای کودکان ونوجوانان ما پا نگذاشته است ؛ بسیاری ازعوامل، شرایط درآن سهیم بوده- اند، ازجمله مدرسه و معلمان. ما به طورسنتی کلیه عیوب دانش آموزان را نتیجه کارمعلمان می بینیم این درحالی است که معلمان نیز خود قربانی این خشونت هستند ؛ به عنوان مثال شرایط خاص اجتماعی معیشتی معلمان آنها را تبدیل به ابزاری کرده است که دیگر  مقبولیت برای دانش آموزان ندارند.

متاسفانه امروزه کلمه معلم مترادف شده با انسان فقیر،بی سروصدا ،منفعل و شکست خورده که کسی به او اهمیتی نمی دهد حتی معلمان نمی توانند مطالبات صنفی خود راداشته باشند چه برسدبه به دست گرفتن سکان فرهنگی تربیتی کشور.

آری !

امروزه حتی صدای دانش آموزان بلندتر ازمعلمان است . حتی روزی نیست که دانش آموزان معلمان خود را تمسخرنکنند و حتی شاید روزی نباشد که چند معلم کتک خورده از دانش آموزی نداشته باشیم و این خشونت ها علیه معلمان ریشه درنگرش مدیریتی به مقوله فرهنگ و علم درکشور دارد . درمقوله توسعه یافتگی فرهنگی و اقتصادی حتی سطح معیشت معلمان به عنوان یک شاخص توسعه تلقی می شود ، به عبارتی جامعه ای سعادتمند است که معلمان آن جامعه دارای شرایط مناسب اقتصادی و حاکمیتی باشد و جامعه ای که جق معلم خود را نپردازد،آینده ای بس تاریک و عذاب آور و خشونت بارخواهدداشت ،یعنی جامعه ای پر از جرم و جنایت،بی احترامی، عدم تفاهم و تعامل،بی توجهی به معنویات،دزدی وکلاه برداری،قتل و خشونت، آماربالای تصادفات جاده ای عدم اعتماد اجتماعی و فردی وخانواده هایی سست بنیان خواهدداشت  .

اگراین بی توجهی به مقوله فرهنگ سهوی باشد شایدامیدی باشد ولی اگر این بی توجهی به مقوله فرهنگ عمدی باشد بایستی فاتحه جامعه خود را همین الان بخوانیم.

گروه رسانه/

در پی درج مطلبی با عنوان  " نامه دریافتی - مسافر فرهنگی- اسکان فرهنگیان در شهر بانه " ( 1 ) ؛ وزارت آموزش و پرورش جوابیه ای برای صدای معلم ( سخن معلم  ) ارسال کرده است .

عین جوابیه به شرح زیر است

دکتر محمد روزبهانی

عضو شورای نویسندگان سخن معلم

ساعت نزدیک سه بعدازظهر جمعه، وبلاگ یکی از دوستان را نگاه می‌کردم، اولین خبرش این بود: برای شفای آقای محسن خشخاشی معلم بروجردی که به دست دانش‌آموزش با چاقو مضروب شده دعا کنیم. معلم بروجردی با ضربه چاقو راهی بیمارستان شد. خشکم زد، به همکارانم زنگ زدم، متاسفانه خبر درست بود، می‌گفتند فعلا در کماست، مرگ مغزی شده است و بعد از چند ساعت خبر درگذشتش را دریافت کردم. به قول خود مرحوم خشخاشی که همیشه در ابتدای کلاس روی تخته می‌نوشت قضیه بسیار ساده است...! آیا واقعا این قضیه هم بسیار ساده است؟ به‌ عنوان یک معلم جامعه‌شناسی چگونه می‌توانم این خشونت عریان را تحلیل کنم؟ چگونه باید به این واقعه نگاه کرد. دانش‌آموزی ١٥ساله با چاقو وارد کلاس درس می‌شود، پیش روی دیگر همکلاسی‌ها به معلمش حمله می‌کند، او را زخمی و از مدرسه فرار می‌کند. معلم جلوی چشم دانش‌آموزانش غرق در خون می‌شود، کف کلاس می‌افتد و پس از انتقال به بیمارستان می‌میرد.

واقعا چرا این واقعه و دیگر وقایع مشابه در مدارس اتفاق می‌افتد؟ چرا این میزان از خشونت در مدرسه دیده می‌شود؟ امروزه که میزان تنبیه در مدارس بسیار کمتر شده است، یعنی خشونت از طرف معلمان و کارکنان مدارس تقریبا سیری نزولی داشته است، پس چرا این همه خشونت از طرف این دانش‌آموز؟ آیا خشونت ریشه در خانواده دارد؟ یا در جامعه؟ شاید هم در مدرسه؟ یا ریشه در رسانه‌ها دارد؟ خشونت در جامعه یک ریشه ندارد و تک‌علتی نیست! خشونت پدیده اجتماعی است که حاصل روابط متقابل بین افراد، گروه‌ها، خانواده‌ها، رسانه‌ها و حکومت است. اگر جامعه‌ای در چرخه خشونت بیفتد، همه شهروندان، خانواده‌ها و گروه‌ها را درگیر می‌کند. رسانه‌ها و مدارس و سایر نهادها و گروه‌ها در این چرخه به بازتولید همان خشونت می‌پردازند! متاسفانه روند خشونت در جامعه به شدت درحال افزایش است. بین اعضای خانواده با هم، شهروندان با یکدیگر! این روند رو به رشد به ما می‌گوید که راهمان درست نیست. واقعه کشتن یک معلم توسط دانش‌آموزش آن هم در مدرسه و سر کلاس درس بدون هیچ دلیلی، نشان از رواج بسیار زیاد خشونت در روابط و مناسبات اجتماعی در جامعه امروز ایران دارد. خط قرمزهایی برای اعمال خشونت عریان در گذشته وجود داشت که امروز این خط قرمزها شکسته شده است. در روزنامه‌ها و رسانه‌ها هر روز خبرهایی از قتل همسر توسط همسر، پدر توسط فرزند یا برعکس، و بسیاری خبر‌های دیگر منتشر می‌شود که در گذشته در جامعه ما به ندرت اتفاق می‌افتاد. کافی است سری به صفحه حوادث روزنامه‌ها بزنیم. این روند افزایشی نشان از ریشه دواندن رفتار خشونت‌آمیز در روابط و مناسبات اجتماعی ما دارد. جامعه ما خشونت‌زده شده است، خانواده‌ها خشونت‌زده شده‌اند، مدارس ما هم وارد روند خشونت‌زدگی شده‌اند. دلیل عمده آن را می‌توان در عملکرد نادرست عوامل جامعه‌پذیر کردن کودکان دید، از جمله، خانواده‌ها، مدارس، رسانه‌ها، دولت و سایر نهادهای فرهنگی مرتبط. این نهادها به درستی به وظایفشان عمل نمی‌کنند. مهارت‌های اجتماعی مورد نیاز زندگی را به کودکان و نوجوانان به درستی انتقال نمی‌دهند. مدارا و تساهل آموزش داده نمی‌شود. ترویج خشونت حتی از سوی برخی از گروه‌ها در جامعه به‌عنوان یک رفتار درست و بهنجار در برخورد با برخی ناهنجاری‌ها ترویج می‌شود. از این‌رو کودکان و نوجوانان ما در یک چرخه اجتماعی شدن معیوب و خشونت‌گستر قرار گرفته‌اند که پیامدش می‌شود قتل معلم توسط یک دانش‌آموز یا اسیدپاشی به صورت زنان جوان  یا حمله یک ورزشکار به داور مسابقه و زدن او و موارد بسیار زیاد دیگر!
برون‌رفت از این چرخه خطرناک که جامعه را به سمت متلاشی شدن اجتماعی می‌برد در آموزش و گسترش فرهنگ مداراست. نهادها و گروه‌های مسئول جامعه‌پذیر کردن کودکان باید فرهنگ تساهل و مدارا با همدیگر را به آنها آموزش دهند. رسانه‌های سراسری در این رابطه نقش کلیدی را برعهده دارند. بعد از رسانه‌ها مدارس و خانواده‌ها موثرند. تلویزیون که فراگیرترین رسانه کشور است، خود در بسیاری از موارد فرهنگ خشونت را ترویج می‌دهد. این کار در اغلب فیلم‌ها، سریال‌ها، گزارش‌ها و حتی سخنرانی‌ها صورت می‌گیرد. زمانی که از یک رسانه فراگیر فرهنگ مدارا ترویج و آموزش داده نمی‌شود، بلکه تمرکز بیشتر بر ایجاد شکاف بین گروه‌های سیاسی و اجتماعی است، نمی‌توان از نوجوانان انتظار داشت که در رفتارشان با هم و دیگران مدارا و تحمل داشته باشند. زمانی که محتوای درسی مدارس ترویج مدارا نمی‌کند یا به آموزش آن نمی‌پردازد، باید منتظر خشونت و عدم تحمل همدیگر در روابط اجتماعی بود.

شهروند

  کشته شدن معلم در کلاس درس از آن اتفاقاتی است که اگر به دنبال همتایش در آرشیو اخبار هم بگردیم، شاید نتوانیم مشابهش را پیدا کنیم؛ اتفاقی به غایت تلخ و مکدر کننده که نمی‌دانیم بابت وقوعش چه کسی را می‌توان شماتت کرد و چه تدابیری برای عبور از چالش‌های حاصل آمده با انتشارش اتخاذ کرد.

به گزارش «تابناک»، در میان نزاع‌های فراوانی که روزانه در کشورمان ثبت می‌شود و مجروحان و‌ گاه جان باختگانی به جامعه تحمیل می‌کند، ابتدای هفته جاری موردی به چشم می‌خورد که بسیار متفاوت و به نوعی دردناک‌تر از بقیه بود؛ حمله دانش‌آموز اول دبیرستانی به معلم فیزیک خود که با فرو کردن چاقو در گردن معلم و در ‌‌نهایت جان باختن وی ختم شد. در پی بروز این اتفاق تلخ، روز گذشته مدارس بروجرد به حالت نیمه تعطیل و تعطیل در‌آمد و جمعی از معلمان برای دستگیری دانش آموز پانزده شانزده ساله فراری ـ که اکنون پیش از دانش آموز بودن، قاتل شناخته می‌شود ـ و اعلام انزجار از فضای ناامنی که برای معلمان به وجود آمده، مقابل آموزش و پرورش تجمع کردند. بدین ترتیب این شایعه در شهر پیچید که قرار است دوشنبه همزمان با برگزاری مراسم تشییع پیکر مرحوم «محسن خشخاشی» عزای عمومی اعلام شود؛ اما در ‌‌نهایت این گونه نشد و شد!

عزای عمومی نشد، ولی عزای حاکم بر بروجرد دست کم جامعه معلمان سراسر کشور را فرا گرفت؛ معلمانی که قرار است دانش آموزان را بر اساس معیارهای تدوین شده تربیت کنند و ناگزیر از نمره دادن هستند و با وضع به وجود آمده نگرانند.از این رو نگرانند که می‌شنوند هیچ مجادله‌ای میان معلم و دانش آموز نبوده و تنها دلیلی که برای بروز خشونت بی‌حد و اندازه دانش آموز بیان شده، دریافت نمره کم از معلمش بوده که دقایقی قبل از جنایت، ناظم به اطلاع پدرش رسانده است؛ به اطلاع ولی دانش آموز که برای گرفتن مرخصی فرزندش راهی مدرسه شده بود تا شاید به سفری بروند و آب و هوا عوض کنند.

البته داستان ابعاد دیگری هم دارد؛ اینکه چرا دانش آموزی با آن سن و سال چاقو در جیب داشته، چرا در روزی که با پدرش راهی مدرسه شده هم آلت قتاله را همراه برده، چرا معلم را در نتیجه ضعیف درسی‌اش مقصر می‌دانسته، چرا نجات معلم مجروح ممکن نشده و چراهای پر شمار دیگر.کوچ خونین معلم، بروجرد را عزادار کرد و کشور را بهت زده! هرچه هست، حالا داستان تلخی که پیش از ظهر شنبه در دبیرستان حافظیه بروجرد رخ داد، دانش آموزِ قاتلی دارد که متواری است و معلمی که صبح امروز در قطعه هنرمندان قبرستان دارالسلام شهر به خاک سپرده شد تا حدس زدن ادامه ماجرا کار دشواری نباشد؛ دستگیری قاتل کم سن و سال و... . بدین ترتیب کشور در بهتی فرو رفته که راه خروج از آن را نمی‌داند؛ درست مثل مسئولان آموزش و پرورش که پیام همدردی وزیر را به خانواده مرحوم خشخاشی رساندند و از دستور وی به معاونت حقوقی وزارت خانه برای حمایت ویژه قضایی از ایشان در همه مراحل رسیدگی به پرونده خبر دادند؛ اما در عالم واقع نمی‌دانند با تبدیل شدن یکی از اعضای خانواده‌شان به «قاتل» و مرحوم شدن یکی دیگر از اعضا، آن هم به این شکل دردناک چگونه کنار بیایند. چنین وضعیتی را شاید پدر «محمد» هم داشته باشد و حتی پدربزرگ وی که هر دو ‌بازداشت هستند؛ آنهایی که با دانش آموز خیلی عجیب بوده‌اند و به گفته فرماند‌ه نیروی انتظامی شهر، در اظهارات شان به مشکلات عصبی محمد اشاره داشته‌اند ولی ظاهرا پیگیری خاصی برای رفعش نکرده‌‎اند تا در ‌‌نهایت شاهد فوران این دیگ جوشان به تلخ‌ترین شیوه ممکن باشند.کوچ خونین معلم، بروجرد را عزادار کرد و کشور را بهت زده!حالا همه سر در گمیم که چه شد و نگرانیم ‌چه باید بشود و حتی شاید ندانیم برای شروع چه باید کرد؛ پریشانی محسوسی که شاید با خواندن خبر این رویداد تلخ به جان بسیاری‌مان افتاده و قطع به یقین تنها زمانی درمان خواهد شد که برایش تدبیری بیندیشم؛ تدبیری از جنس تشکیل گروه تحقیقاتی منسجم و کار بلد که قرار نیست در شرح این ماجرا گیر کرده و به یافتن مجهولات این مسأله بسنده کند، بلکه حکایت را فرا‌تر از دبیرستان حافظیه و بروجرد ببیند و در صورت لزوم حتی قادر باشد تغییری در روند آموزشی مدارس پدید آورد.

  اعتماد :

مريم بابايي/قتل معلم فيزيك در كلاس درس در دبيرستاني در شهرستان بروجرد از سوي دانش‌‍‌‌‌آموزي كه براي توجيه غيبت به همراه پدر به مدرسه آمده بود، اين روزها جامعه فرهنگيان كشور را تحت تاثير قرار داده است. معلم فيزيك آن طور كه گفته مي‌شود «آرام و بي‌حاشيه» بوده و خصومتي با دانش‌آموز نداشته، تنها اخبار غيرموثق از انگيزه دانش‌آموزي كه در حال حاضر متواري است و پدر به جاي او بازداشت شده اين است كه نمره فيزيك او در كارنامه ٤٥ روزه صفر بوده است. دليلي كه به تنهايي نمي‌تواند انگيزه دانش‌آموز ١٥ ساله براي قتل معلم به بدترين شكل با ضربات چاقو در مقابل چشم دانش‌آموزان باشد. زوايه‌هاي روان شناسانه و شرايط خانوادگي و شخصيتي دانش‌آموز همچنان نامشخص است. اما آنچه در اين گزارش به آن پرداخته شده، شرايط مدرسه‌يي است كه اين اتفاق در آن افتاده است. دبيرستان دولتي با بيش از ٥٠٠ دانش‌آموز در يكي از مناطق حاشيه‌يي شهرستان بروجرد. به گفته يكي از معلمان اين دبيرستان پسرانه دولتي در گفت‌وگو با «اعتماد» اين مدرسه تنها براي دانش‌آموزان سال اول، شش كلاس دارد كه جمعيت حاضر در كلاس‌ها كمتر از ٣٥ دانش‌آموز نيست و در مواردي به ٣٨، ٤٠ و بالاتر هم مي‌رسد. به گفته اين معلم، كلاسي كه اين اتفاق در آن افتاده نزديك به ٤٠ دانش‌آموز داشته و از كلاس‌هاي پرجمعيت و شلوغ مدرسه بوده است. تعداد مشاور در اين مدرسه به ازاي ٥٠٠-٤٠٠ دانش‌آموز تنها يك نفر است كه به طور دايم در مدرسه حضور ندارد. بالا بودن تعداد دانش‌آموز و غيرقابل كنترل بودن آنها ويژگي‌اي است كه در مورد اين دبيرستان پسرانه گفته مي‌شود. آنچه اين روزها به عنوان چالش مدارس دولتي مطرح است، نوعي«كم اهميتي» و «بي‌توجهي» مسوولان به اين نوع مدارس است. سياست دولت يازدهم براي بهبود وضعيت آموزش و پرورش و حل مشكلات بودجه‌يي تقويت مدارس خصوصي است. مدارس دولتي با كمبود سرانه آموزشي، جمعيت بالا و كلاس‌هاي شلوغ مواجهند و بنا برآمار با استاندارد جهاني نسبت معلم به دانش‌آموز فاصله زيادي دارند. كمبود معلم پرورشي و مشاور در مدارس و ارتباط نگرفتن دانش‌آموزان با آنها از ديگر چالش‌هاي اين مدارس است.

واگذاري مدارس دولتي و خريد خدمت از مدارس خصوصي

كسري بودجه و سياست دولت يازدهم براي خصوصي‌سازي آموزش و پرورش منجر به دنبال شدن طرح‌هايي همچون خريد خدمت از مدارس خصوصي، واگذاري مدارس دولتي به نهادها و سازمان‌هاي غير دولتي از سوي معاونت مشاركت‌هاي مردمي آموزش و پرورش و فروش اين مدارس و تبديل آنها به مكان‌هايي با كاربري تجاري شده است. دنبال كردن اين سياست‌ها به نظر كارشناسان باعث كم‌توجهي به كيفيت مدارس دولتي شده است. از طرف ديگر هزينه بالاي مدارس غيردولتي باعث شده همچنان بالاترين درصد دانش‌آموزان در مدارس دولتي مشغول باشند. بنابر آمار رسمي تنها يك ميليون و ٢٠٠ دانش‌آموز در مدارس غير دولتي تحصيل مي‌كنند يعني چيزي حدود بيش از ٩٠درصد دانش‌آموزان در مدارس دولتي مشغولند كه با كمبود سرانه آموزشي، معلم و مشاور رو‌به‌رو هستند. از طرفي آموزش و پرورش در اين دوره صحبت از خريد ٥٠٠ هزار صندلي خالي مدارس غيردولتي كرده است. شهريه‌هاي ميليوني كه در مواردي به ٢٠ ميليون هم مي‌رسد دليل خالي ماندن اين مدارس است. خريد خدمت و فرستادن دانش‌آموزان مدارس دولتي به اين مدارس يكي از سياست‌هاي آموزش و پرورش است كه اين اقدام نيز به دليل مشخص نبودن چگونگي انتخاب دانش‌آموزان انتقادات زيادي را به دنبال داشته است.  
به گفته كارشناسان آموزشي  با اين شيوه ،مدارس دولتي  ازدانش‌آموز زرنگ و درس خوان خالي مي‌شود وكار معلم و مدير و ناظم در چنين مدارسي به مراتب سخت‌تر است. از طرف ديگر با وجود افزايش ۲۶ درصدي بودجه آموزش و پرورش سال ۹۳ نسبت به سال قبل، اين وزارتخانه در سال جاري با شش هزار ميليارد تومان كسري بودجه مواجه است. در حال حاضر به گفته وزير آموزش و پرورش بيش از 5 / 98  ‌درصد از بودجه آموزش و پرورش صرف پرداخت حقوق كاركنان مي‌شود كه اين وضعيت نيز مستقيما به كاهش كيفيت مدارس دولتي منجر مي‌شود.

پايين بودن نسبت معلم به دانش‌آموز در مدارس دولتي

مسوولان آموزش و پرورش مي‌گويند« به ازاي هر ۱۱دانش‌آموز، يك معلم داريم كه با اين آمار از كشورهاي اروپايي بالا‌تر و در حد كشور‌هاي بسيار پيشرفته مانند سوييس هستيم.» معيار آمارگيري آنها ظاهرا جمعيت ١٢ميليوني دانش‌آموزان و تعداد يك ميليون فرهنگي است. در حالي كه از يك ميليون فرهنگي حدود ٣٨ درصد آنها در بخش‌هاي اجرايي، خدماتي و اداري آموزش و پرورش مشغول هستند كه با كم كردن اين تعداد نسبت معلم به دانش‌آموز به ١ به ١٧ مي‌رسد. اين نسبت در شهرستان و روستاها به يك به ٢٢ و در مناطق محروم به يك به ٣٥ هم مي‌رسد. نتيجه اين وضعيت كلاس‌هاي شلوغي مي‌شود كه كنترل آن خصوصا در دبيرستان‌هاي پسرانه بسيار دشوار مي‌شود.

حضور چند ساعته مشاور در مدارس

بنا به گفته مسوولان آموزش و پرورش هم‌اكنون ١٨ هزار و ٢٠٠ مشاور و ٥٧ هزار معاون و مربي پرورشي رسمي در كشور به همراه پنج هزار مربي قرآني در حال فعاليت هستند. بنا به آمار رسمي در حال حاضر حداقل با كمبود هشت هزار مربي امور تربيتي در مدارس كشور روبه‌رو هستيم. به عبارتي ١٨ هزار مشاور در مدارس كشور براي ١٢ ميليون دانش‌آموز در حال فعاليت هستند كه سهم هر ١٥ دانش‌آموز يك ساعت مشاوره در هفته است. نتيجه اين وضعيت حضور چند ساعته مشاور در مدارس دولتي در هفته است. به گفته مشاوران مدرسه در گفت‌وگو با «اعتماد» اين چند ساعت در هفته نيز به اموري همچون كارهاي اداري، تشكل پرونده دانش‌آموزان و... مي‌گذرد و عملا ارتباطي با دانش‌آموزان شكل نمي‌گيرد. اين در حالي است كه يكي از بالاترين آمارهاي بيكاري فارغ‌التحصيلان دانشگاهي مربوط به رشته‌هاي روان شناسي و مشاوره است. در حال حاضر نرخ بيكاري در علوم رفتاري و اجتماعي  1 / 20  درصد است.

دستورفاني براي حمايت قضايي ويژه از خانواده معلم بروجردي

رييس مركز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت آموزش و پرورش، از دستور وزير آموزش وپرورش براي حمايت قضايي ويژه از خانواده معلم بروجردي خبر داد. عليرضا جدايي اظهاركرد: روز شنبه متاسفانه در حادثه‌يي باور نكردني دانش‌آموز يكي از دبيرستان‌هاي شهرستان بروجرد دبير فيزيك مدرسه خود را مورد حمله قرار داد كه متاسفانه بر اثر ضربه چاقوي اين دانش‌آموز ، معلم بروجردي در بيمارستان درگذشت.رييس مركز اطلاع‌رساني و روابط عمومي وزارت آموزش وپرورش درباره جزييات اين حادثه افزود: براساس بررسي‌هاي اوليه صورت گرفته اين دانش‌آموز به همراه ولي خود به مدرسه مراجعه مي‌كند و با مشاهده نمره درس فيزيك، به كلاس درسي معلم كه در حال تدريس بود رفته و با چاقو به وي حمله مي‌كند. وي از پيگيري اين حادثه به صورت ويژه براي روشن شدن ابعاد قضيه و صيانت از حقوق اين معلم خبر داد و خاطرنشان كرد: انتظار مي‌رود مراجع انتظامي و قضايي نسبت به واكاوي ابعاد مختلف حادثه وپيگيري حقوق اين همكار شايسته فرهنگي در كوتاه‌ترين زمان، اقدامات جدي به عمل آورند. جدايي تصريح كرد: به دستور وزير آموزش وپرورش معاونت حقوقي اين وزارتخانه مامور شده است در همه مراحل رسيدگي به اين پرونده حمايت قضايي ويژه از خانواده مرحوم محسن خشخاشي را انجام دهد.رييس مركز اطلاع‌رساني وروابط عمومي وزارت آموزش وپرورش با اشاره به اهميت اخبار آموزش وپرورش و تاثير آن در سطح جامعه از اصحاب رسانه خواست همانند گذشته، در تنظيم و توزيع اخبار دقيق اين حادثه دقت و صحت را مورد عنايت ويژه قرار دهند. وي، درگذشت اين معلم گرامي را به جامعه فرهنگيان فرهيخته استان لرستان و شهر بروجرد و خانواده معزز آن مرحوم تسليت و تعزيت گفت.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، متن پیام دکتر علی اصغر فانی به شرح زیر است:

« انالله واناالیه راجعون »

با کمال تاسف و تاثر باخبر شدیم ، جامعه فرهنگیان استان لرستان و شهرستان بروجرد داغ دار از دست دادن معلم گران قدر، مرحوم محسن خشخاشی هستند.

اینجانب با اندوهی فراوان درگذشت جانکاه و غم انگیز معلم ارزشمند دبیرستان حافظیه بروجرد «زنده یاد محسن خشخاشی» را به خانواده محترم و داغدار ایشان و فرهنگیان کشور به ویژه معلمان سخت کوش استان لرستان تسلیت و تعزیت عرض می نمایم.

آموزش وپرورش ضمن بررسی ابعاد اجتماعی و تربیتی و علل وقوع این حادثه ، خود را به صیانت از هویت و منزلت معلمان سراسر کشور موظف دانسته و بر حمایت قضایی ویژه نسبت به حقوق خانواده محترم این معلم گرانقدر تاکید می نماید و از دستگاه های انتظامی و قضایی رسیدگی عاجل به ابعاد مختلف این واقعه اسف بار را خواهان است.

 علی اصغر فانی

وزیرآموزش وپرورش

علی پورسلیمان روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار حوزه آموزش ایرنا با اشاره به اینکه راهبردی ترین مفهوم در نظام آموزش باید آماده شدن برای زندگی و تربیت یک شهروند خوب باشد، افزود: تحقق این امر نیازمند تحول مفهومی و نیز اجرایی در سامانه ارزش یابی آموزش و پرورش است و باید به تدریج صورت بگیرد .

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش تصریح کرد پس از اصلاح نگرش ها نسبت به موضوع و محتوای ماده آموزش باید به غنی سازی فرآیند و روش ها پرداخت.

پورسلیمان ادامه داد: می توان در مدارس، زنگ های مطالعه (غیردرسی )، فرصت معرفی و نقد کتاب و مسابقه کتابخوانی همراه با روش های تشویقی طراحی و از نویسندگان مطرح کتاب ها و فعالان حوزه رسانه برای این منظور استفاده کرد.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش ادامه داد: آمارهای رسمی و غیررسمی، حاکی از پایین بودن معنادار میزان مطالعه و نیز ناچیز بودن خرید کتاب در سبد هزینه خانوار است.

پورسلیمان ادامه داد: با وجود تاکید رییس جمهوری بر زنگ کتاب خوانی و مطالعه، هنوز حرکت خاص و یا زمان بندی شده در مدارس و سیستم آموزشی ما مشاهده نمی شود.

وی با بیان اینکه در نظام آموزشی ما محور کتاب درسی است و تمام برنامه ریزی های آموزشی و درسی نیز حول این مقوله صورت می گیرد، اضافه کرد: برنامه درسی ملی به عنوان یک اقدام راهبردی، در مجموع چشم اندازی وسیع را برای فعالیت در حوزه آموزش و محتوا طراحی کرده است.

کارشناس مسایل آموزش و پرورش اظهار داشت: در بخش اصول ناظر بر برنامه های درسی و تربیتی مربوط به برنامه درسی ملی و در موضوع جامعیت تاکید شده است که برنامه های درسی و تربیتی باید به نیازهای گوناگون دانش آموزان و جامعه در سطوح محلی، منطقه ای، ملی و جهانی در تمامی ساحت های تعلیم و تربیت توجه شود.

پورسلیمان ادامه داد: با وجود اینکه نوعی مدیریت جامع کیفیت در بخش تولید محتوا پیش بینی شده است، اما شواهد حاکی از این است که اکنون کتاب های درسی نمی توانند نیازهای دانش آموزان را در حوزه های مختلف تامین کنند و تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار زیادی وجود دارد.

مدیر سایت سخن معلم ادامه داد: تاکید بیش از حد بر مساله کنکور و جذاب بودن سودآوری در حوزه آموزش که نگاهی سوداگرانه نسبت به بحث آموزش را تشدید می کند باعث شده نوعی رقابت کاذب و مزمن بین خانوادها و حتی مدارس شکل بگیرد.

پورسلیمان اظهار داشت: برای بسیاری از این موسسات، مدرسه یک هدف پرسود تعریف است و همین مساله موجب شده صرفا موضوعاتی برای دانش آموزان جذاب باشد که به طور خاص قبولی در کنکور را تضمین می کنند.

وی افزود: از سوی دیگر در نظام آموزشی حافظه محور ما تاکید بیش از حد بر آزمون و امتحان نیز بر این مساله دامن زده به گونه ای که صرفا موضوعاتی مورد تاکید و توجه قرار می گیرند که به نمره آوری بالاتر و مطمئن تر یاری می رسانند.

این کارشناس حوزه آموزش و پرورش تصریح کرد نتیجه منطقی این چرخه معیوب و باطل این می شود که کتاب در حوزه مدرسه معنایی خاص پیدا کند و ضمن از دست دادن کارکرد اصلی خود، به ضد خود تبدیل شود.

پورسلیمان اولین گام برای اصلاح این وضعیت را تغییر و اصلاح نگرش نسبت به مدرک گرایی و نمره محوری دانست و گفت: معلمان و مربیان نباید از نمره به عنوان عاملی برای کنترل و حفظ اقتدار استفاده کنند.

فراهنگ ** 1883**1601**

انتهای پیام /*