آموزش و پرورش در ایران ، ناصر تکمیل همایون ، تهران ، دفتر پژوهش های فرهنگی ، ۱۳۸۵، ۱۲۰ ص 
ناصر تکمیل همایون در سال ۱۳۱۵ در قزوین متولد شد. وی در دو رشته ی تاریخ و جامعه شناسی ( به ترتیب در سال های ۱۳۵۱ و ۱۳۵۶) موفق به اخذ درجه ی دکترا از دانشگاه سوربن شد.

کتاب حاضر  «نظام آموزش و پرورش در ایران » از مجموعه "از ایران چه می دانم ؟ " است.
سرزمین ایران با پهنه ی  گسترده ومتنوع اش نقطه هم جوشی و یگانگی بسیاری از اقوامی شده است که از روزگار دور در آن سکنی گزیدند. این درهم آمیختگی، هویت کمابیش واحدی را پدید آورده که سرانجام به صورت مجموعه ای متشکل و منطبق با جغرافیا و طبیعت و بر روی هم هدف دار ، خود را متمایز ساخته است. سرزمین تاریخی ایران  به مرور در سیر خود به تمدنی شکوفا و پرغنا تبدیل می گردد. در این میان پدید آمدن نهادهای آموزش و پرورشی ، به صورت عمدی و رسمی و هدفدار از ویژگی های «عصر تمدن» است و لذا ایرانیان در این مرحله از رشد با پایه گذاری چنبن نهادی مستقل توانستند در روند  پیشرفت و ترقی آن  بکوشند با این حال  ، این حرکت سازمان یافته  هرگز ثابت نبوده و گاه نیز دچار زوال نیز می گشته ، که  لطمات جبران ناپذیری بر پیکره اش وارد می ساخته است.  همین امر نشان دهنده میزان تآثیرگذاری و اهمیت این نهاد اجتماعی در هر جامعه مترقی است.
بر همین مبنا ، از آنجایی که امر آموزش و پرورش از کهن ترین روزگاربه صورت عمدی و غیر عمدی  در همه ی جوامع  انسانی  وجو داشته است و  در رابطه ای تنگاتنگ با بنیان های اجتماعات بوده ، بررسی این امر اجتماعی در بستر  پر فراز و نشیب تاریخی اش می تواند راه گشایی  به سوی درک بسیاری از مسائل اجتماعی فرهنگی امروزی مان  باشد.
درکتاب حاضر ، نظام و نهاد آموزش و پرورش در روند تاریخی اش در هشت فصل مورد بررسی قرار گرفته شده ، در فصل اول ریشه های کهن آموزش و پرورش در سرزمین های ایرانی نشین مطالعه شده است و فصل دوم بررسی این امر اجتماعی ـ فرهنگی از تشکیل دولت های ایرانی تا ورود اسلام ؛ زیر عنوان نهاد های آموزشی در ایران باستان استمرار یافته است. فصل سوم مربوط به سازمان های آموزشی کودکان و نوجوانان ( مکتب خانه ) در ایران دوره اسلامی و فصل چهارم درباره مدرسه ها و دارالعلم های بزرگ اندیشمندان ایران اسلامی در امر آموزش و پرورش است. در فصل پنجم سخن از تحولات نهادهای آموزشی سنتی ایران در برخورد با مغرب زمین به بیان آمده و در فصل های ششم تا هشتم ، کلیات نظام آموزشی ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی و نهادهای پدید آمده آن  بررسی شده است.

سرفصل های کتاب به شرح زیر می باشد.

فصل یکم : ریشه های کهن آموزش و پرورش در سرزمین های ایران پیشین
۱-نظام یابی نهاد آموزش و پرورش
۲-نهاد آموزش و پرورش در پیوند با جامعه
۳-اهداف ، اصول و برنامه ها
۴-نخستین طلیعه سواد آموزی
۵-اسطوره آموزش خط

فصل دوم: نهادهای آموزشی در عصر باستان
۱-هدف های بنیادی
۲-دوره فترت
۳-عصرشکوفایی ساسانیان

فصل سوم: نظام مکتبخانه (نهادآموزش کودکان و نوجوانان در ایران پس از اسلام )
۱-شکل گیری آموزشگاه کودکان (مکتب خانه )
۲- سازمان مکتب خانه
۳-انواع مکتب خانه
۴-چگونگی آموزش
۵- ارزش های اجتماعی و جایگاه مکتب خانه

فصل چهارم :مدرسه ، نهادعالی آموزشی
۱- ریشه های تاریخی مدرسه در ایران
۲- پای گیری انواع مدرسه ها
۳- عامیت مدرسه ها
۴- آموزش های غیرمذهبی
۵-صبغه شیعی مدرسه ها

فصل پنجم: تداوم حیات فرهنگی در آستانه تحولات جدید
۱-ویژگی های نهادی از عصر صفویه تا دوره قاجاریه
۲- تداوم سنتی و آغاز تحول
۳ـ دولتی شدن نهاد آموزش و پرورش
۴- مدارس جدید در دوره قاجاریه
۵- تآسیس انجمن معارف و کوشش های فرهنگی آن

فصل ششم: نهادهای آموزشی در عصر مشروطیت
۱- مشروطیت و آموزش وپرورش
۲- کوشش ها و تشکیلات اداری
۳- وزیران معارف(مجریان اصلی دولتی کردن نظام آموزش )
۴- تآسیس مدارس و مسئله بودجه

فصل هفتم:آموزش و پرورش در دوره پهلوی اول
۱-قوانین و مقررات جدید
۲-بودجه و آغاز فزونی مدارس
۳-سلطنت پهلوی و نظام آموزشی کهن

فصل هشتم:آموزش و پرورش ایران از جنگ جهانی دوم تا انقلاب اسلامی
۱- سازمان آموزشی کشور
۲- آموزش و پرورش دولتی در سطوح مختلف
۳- مراکز قدیمی آموزش و پرورش
۴- آموزش عالی

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

معرفی کتاب:

شاید به جرات بتوان گفت کتاب "سازگاری ایرانی" نوشته شده توسط مهندس مهدی بازرگان یکی از کتاب های بسیار ارزش مند در حوزه ی مردم نگاری و مردم شناسی ایران به شمار می آید. چیزی که کمبود آن در میان جامعه ی علمی کشور بسیار احساس می شود. متاسفانه بسیاری از اساتید فن رشته مردم شناسی همچنان پشت میزشان نشسته و در حال ترجمه ی کتب دیگری هستند. در این میان هنوز کتاب سازگاری ایرانی قابل تامل و ارزش مند و تنها – با کمی اغراق – کتاب موجود در زمینه مردم شناسی و مردم نگاری می باشد. جلال آل احمد با نگارش کتاب هایی مانند مدیر مدرسه و غرب زدگی، کتاب کوچه ی احمد شاملو و . . . می توان گفت مهندس بازرگان جزو معدود افرادیست که به صورت علمی تر به مردم نگاری پرداخته است. در زیر به بخش هایی از این کتاب می پردازیم و شما می توانید این کتاب را دانلود نمایید.

مهندس مهدی بازرگان پس از چاپ کتاب روح ملت ها که در آن به بررسی خصوصیات ملل مختلف می پردازد، بعد ها به صورت جداگانه فصلی با عنوان "سازگاری ایرانی" به آن الحاق می کند که با بررسی ویژگی و خصوصیات ایرانیان گامی در جهت تکمیل کتاب روح ملت ها برمی دارد. خاطر نشان است که مطالب این فصل الحاقی پس از آزادی ایشان از زندان در سال ۱۳۴۶ در جمع انجمن اسلامی مهندسین بیان شده که متن تدوین یافته این سخنرانی به شکل فصل الحاقی کتاب روح ملت ها منتشر گردید.

مهندس بازرگان با بیان ویژگی ملل دیگر مثل سرسختی انگلیسی یا نظم و انظباط آلمانی و البته پرداختن به سازگاری ایرانی این ویژگی های ملل مختلف را زاییده عوامل مختلفی می داند که در ایجاد آن معیشت و شیوه به دست آوردن رزق و روزی را مهم ترین عامل در شکل دهی منش و روحیه یک ملت معرفی می کند.
در بیان علل استبداد پذیری ایرانیان با رد کردن نقش حمله های خارجی (مغول، عرب، اسکندر و…) ونبودن رهبران لایق ایشان این بحث را به میان می کشد که اولا تقریبا تمامی ملل دست خوش حملات بیگانه شده اند و در ثانی رهبران دلسوز و کارآمد هم از دل همین مردمان به میدان می آیند اما چه شده که تا این حد ایرانیان برای انفعال و پذیرش استبداد مستعد شده اند، بحثی است که در ادامه کتاب به آن پرداخته می شود.

نویسنده سازگاری ایرانی با بیان اینکه شغل هر ملت همنیشین همیشگی یک ملت است و از آن به عنوان "مهم ترین عامل تربیتی و سازنده خصال روح ملت" یاد می کند این گونه استدلال می کند: "جوانی را در نظر بگیرید که کشتی گیر حرفه ای است یا از راه مشت زنی و قهرمانی نان می خورد، تمام تلاش و آرزوهای این فرد معطوف می شود به اینکه بازوان قوی با عضلات محکم و استخوان های نشکن پیدا کند و فن و تکنیک خواباندن حریف را خوب فرا بگیرد. زیبایی چهره، آداب محاوره، معلومات دانشگاهی، مباحث فلسفی و سیاسی، هوشمندی، سجایای اخلاقی و سایر مزایای انسانی در درجه دوم و سوم قرار می گیرد. حال اگر قرار باشد نه تنها این فرد بلکه نوه و نژاد او هم این کاره باشند واضح است که در خانواده آنها ضرورت و لوازم انسانی نظیر سواد، فهم، اخلاق، هنر یا سیاست کم کم فراموش یا ضعیف شده و کم کم لوازم کشتی گیری و بوکس بازی توسعه پیدا می کند. برعکس اگر کار کسی و پشت سر او نسل و نژادش دلالی و تبلیغاتچی گری باشد تا دلت بخواهد خوش صحبت، خوش معاشرت، مردم شناس، جنس شناس، بهره مند از اطلاعات عمومی و دارای استعداد زبان بازی و فریب کاری، قدرت تلقین سرشار و دارنده سایر صفاتی که برای آب کردن یک کالای تجاری و جوش دادن معامله لازم باشد، خواهند شد."

ایشان گریزی به تاریخ از خلق و خوی ایرانیان در طول قرن ها می زند "به گفته مورخان، قوم آرین و ایرانی ها، به عنوان اهل تمدن و تفاهم شناخته شده اند. … وقتی اقتدار و تسلط داشتند کمتر دست به تخریب می زدند و وقتی هم که مورد تجاوز و تسلط قرار می گرفتند خوشبختانه (یا بدبختانه) تمایل به تسلیم و تداخل از خود نشان می دادند."
به گفته ایشان خلق و خوی ملایمت گری یا به عبارت درست تر زیستن خواهی (اگر شد با عیش و نوش و خوشی اگر هم نشد به هر قیمت و نکبت) احتمالا زمینه موروثی و نژادی دارد.

در زمان منتشر شدن این مطالب که مربوط به حدود نیم قرن پیش است از کشاورزی به عنوان شغل ۷۵ درصد مردم آن زمان ایران یاد می شود و ادعا شده که هرچقدر در تاریخ به عقب می رویم درصد بیشتری از مردم ایران به فلاحت مشغول بوده اند. (شاید به بیش از ۹۰ درصد در دوران اسلام یا ساسانی) اگر فلات ایران، مناطق مناسب برای کشاورزی داشته از جهت دیگر فاقد ویژگی های لازم برای صنعت بوده تا سهم قابل توجهی از شیوه ارتزاق خود را به خود اختصاص دهد زیرا فاقد جمعیت نسبی بالا که از ملزومات رواج زندگی صنعتی است بوده و به علت بیابان های پهناور یا کوههای صعب العبود امکان صدور محصولات صنعتی از ایرانیان گرفته شده است، (تنها کشور های سرراهی و مجاور دریا از این نظر ویژگی مناسب را داشتند، با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از مردم فلات ایران به دور از دریاهای آزاد قرار دارند). محصولات صنعتی هم غالبا به میزان رفع نیاز های همان محل تولید می شده. به گفته بازرگان این شلختگی در اوربانیسم شهرهای ایران به خاطر است که خانه ها و معابر بر روی زمین های کشاورزی بنا شده اند که حد و مرز آن ها از هم تابع خطوط تراز زمین و خطوط بزرگترین شیب که آن هم به پیرو نهرهای آب رسانی به مزارع، کرت بندی ها و مجرای هرز آب پیروی می کند. اینکه عموما شهر های ایران بر روی زمین هایی که سابقا محل کشاورزی بوده اند در بی نظمی و شلختگی که در ساختار شهرهای ایران به چشم می خورد و این خود گواهی بر رواج کشاورزی بین ایرانیان می باشد.

اما زندگی کشاورزی به عنوان پیشه چند هزار ساله چه نتایجی برای یک ملت است به بار می آورد؟

بردباری:

زندگی سخت کشاورزی باعث تربیت افرادی می شد که درقبال هر سختی و ناملایمت طبیعت از خود می بایست صبر و بردباری نشان دهند، به عقیده بازرگان فرق بسیار است بین صبر و بردباری (به عبارتی پوست کلفتی) یک دهقان و گردن کلفتی یک ملوان دریانورد. دریانورد به شکل فعال با نیروهای خشن طبیعت دست و پنجه نرم می کند در حالی که دهقان دارای نقشی منفعل است و تنها می تواند آرزوی این را داشته باشد که دست خشن طبیعت به او آزار نرساند. "حتی فرق است بین یک زارع منفعل بیل به دوش با یک جنگل نشین تبر به دست که کارش شکستن درخت و مبارزه با خرس و گراز است، دومی در عین "پوست کلفتی" دارای قدرت، عادت دفاع و حمله بیشتری است. این صبر و بردباری و تحمل هر سختی که دهقانان تنها مجبور به تحمل آن بودند بدون نقش فعال بی تاثیر در شکل گیری روحیه انفعال یک ملت نیست."

شلختگی:

به نسبت با کار صنعتی یا تجارت، کشاورزی به نظم و دقت و حساب و کتاب چندانی نیاز ندارد، یک قوم کشاورز خود را بی نیاز تر از یک قوم دریانورد یا تاجر به حساب و حساب رسی و رعایت نظم و دقت می بیند. زمین کشاورزی درهر شکلی، با هر ابعادی باشد تاثیری روی کار کشاورز ندارد، فقط به گونه ای باشد که آب تمام زمین را بگیرد کافیست، زمان پاشیدن بذر و درو و… هم آن قدر ها نیاز به حساب و کتاب ندارد، "اگر بوران و سرما یا گرمای هوا باشد اصراری ندارد که همان روز به صحرا برود، هفت یا هشت روز دیگر هم که برود باز خیلی دیر نیست. نه بهار درست از ۱ فروردین است و نه تابستان راس ۳۱ خرداد آغاز می گردد" ایشان به نکته قابل تاملی اشاره می کنند "یقینا حقیقت فوق را در آداب و عادات ملی، از دهاتی گرفته تا درس خوانده شهری، مشاهده کرده اید. یک مثال بارز آن را در موسسات دینی و صنف روحانی خودمان –که بیش از دیگران نماینده ملی و مقید به حفظ سنن قدیمی هستند- ملاحظه می کنید، مظهر دیگرش را در ادبیات که قید هرگونه دقت، صحت و انطباق با واقعیت را زده است و هرقدر برای اغراق گویی از واقعیت دور شود ارزنده تر جلوه می کند."

وارهایی:

برخلاف یک پیشه ور یا صنعت گر که دستمزد و ثمره کارشان به قدرت تفکر و مهارت آنها وابسته است یک کشاورز و دهقان ثمره کارش وابستگی زیادی دارد به قضا و قدر و دست سرنوشت .
ایشان این گونه استدلال می کند: "اگر فی المثل کفاشی به خود فشار آورد و جای دو کفش سه کفش بدوزد، مزد او ۱٫۵ برابر می شود. تاجر هرچقدر در بازاریابی، کالا شناسی و سرمایه گذاری همت و دقت بیشتر به خرج دهت سودش افزون خواهد شد. یک دهقان یک سال ممکن است جان کنده، علف چینی و سایر عملیات را با نهایت وجدان انجام داده، نخبه ترین بذر و مناسب ترین کود را انتخاب کرده ولی یک باران بی موقع یا باد طولانی، همه زحمت هایش را به هدر بدهد و یک سال دیگر که تمام وقتش را به خوشی گذرانده به علت شرایط مساعد جوی درختانش زیر بار محصول خم شوند" باید دقت کنیم که در کشاورزی نیز نیاز به فکر و دقت داریم اما به نسبت سایر مشاغل تاثیری بسیار ضعیف تر دارد، ثمره و محصول یک زارع بیش از آنکه نتیجه فکر و اراده خودش باشد تابع عوامل طبیعی است. زارع مشاهده می کند گرسنه ماندن یا غنا در پایان سال، چیزی نیست که او بتواند برای آن برنامه ریزی کند بلکه وابسته به عواملی خارج از اراده اوست. مهندس بازرگان در رابطه با تاثیر این شیوه ارتزاق یادآوری می کنند که این دست بسته بودن دهقان و اینکه تا این حد ثمره کارش وابسته به شرایطی است که در دست او نیست باعث آمادگی بیشتر او برای توسل به قضا و قدر، دست سرنوشت، خدا، مشیت، قسمت و… می شود و باعث استضعاف روحیه فعالیت و کاهش عزت نفس او. "ملاحظه می کنید که ضرب المثل وقت طلاست که از زبان های غربی ترجمه شده است معادلی در فارسی ندارد. پیش ما وقت طلا نبوده است، چون به راحتی و بدون زیان آن را از دست می دهیم و بعضی وقت ها بدون صرف وقت طلا بدست می آورند."
علاوه بر اینها زندگی یک دهقان پر از نوسان های شدید بود، به خاطر دست قضا و سرنوشت! دهقان در راحتی و آسایش به سر می برد و در یک سال بعد به خاطر قهر طبیعت، یک آفت ناخواسته، حمله ملخ ها، باران بی موقع محصول خود را از دست می دهند و در گرسنگی و سختی روزگار می گذرانند، این نوسان های شدید به دهقان و خانواده اش درس در درجه اول درس بردباری و قناعت و انفعال می دهد در ثانی وا رهایی و به قول مهندس بازرگان درس گل و گشاد بازی را فرا می گیرند.
همچنین یک دهقان به زمینش وابسته است و هر سختی و مشقتی را به امید محصول احتمالی و پر ثمر آینده تحمل می کند اما قادر به جدایی از زمین کشاورزی خودش نیست زیرا این تنها راه ممکن برای معیشت اوست. مهندس بازرگان این وابستگی به زمین را مایه مصیبت و منشا هرگونه ذلت و ضعف زارع می داند.

تک زیستی:

ایشان با بررسی نقش قنات در ایجاد آبادی هایی در دل بیایان (که به نظر ایشان شباهت زیادی از جهت ارزش مند بودن و دوری از سایر روستاها به ستاره های آسمان دارند)در سطح وسیعی از کشور می پردازد و ده را به عنوان سمبل کوچک شده ایران می داند. ساختار آبادی های بسیار دور از هم در سطح وسیعی از کشور باعث از بین رفتن اتحاد و یکپارچگی و استقلال از سایرین می شده (برخلاف دشت های وسیع و به هم پیوسته اروپا) و این عامل خود نقش مهمی در تفرقه و عدم اتحاد و روحیه خودبینی و خودخواهی یک ملت داشته است. در تاریخ ادبیات ایران از مفاهیم ملت و ایرانیت جز در آثار فردوسی و جز در موارد نادر جای دیگری نمی توان چنین مفاهیمی را دید، و واژه های وطن پرستی هم از فرهنگ غربی وارد جامعه ایرانی شده است. به وضوح مشاهده می شود که اتکا بر خویشاوندان و نزدیکان در ساختار ده که سمبل ایران کوچک به شمار می رود و باعث استغنای مردم از اغیار و از هم گسیختگی و عدم اتحاد بین بخش های مختلف شده و خویشاوندان و اهل روستا بر روح منافع ملی برتری پیدا کرده است؛ چنان که در شهر یک روستایی تا تمایل دارد با خانواده خود وصلت کند و در اداره اگر بتواند جای پای خویشاوندان خود را به هر طریقی که شده باز کند.
تحت اثر بردباری و وارهایی خصلت اصیل سازگاری در ایرانیان پدید آمده که خود را با هر سختی و مشقتی وفق دهد، با دوست و دشمن سازگاری پیدا کند و در سختی و گشاده دستی قناعت کند و بالاخره آقایی و نوکری کند. شلختگی و پای بند نبودن به قید و بندهای پایه و اساسی هم تاثیر به سزایی در سازشکاری ایرانی داشته است. "وقتی بنا شد ملتی وقتی با دشمن روبرو شد تا آخرین توان نجنگد و بعد از مغلوب شدن سرسختی و مخالفت نکند، بلکه تسلیم اسکندر شود و آداب یونانی رو بپذیرد، اعراب که می آیند در زبان عربی کاسه داغ تر از آش شده، صرف و نحو بنویسد و کمر خدمت برای دستگاه عباسی ببندد، در مدح سلاطین ترک چون سلطان محمود غزنوی قصاید آبدار بسراید، غلام حلقه به گوش چنگیز و تیمور و وزیر فرزندان شان شود و هر زمان به رنگ تازه وارد آدمده درآید، دلیلی ندارد نام چنین مردمی از صحنه روزگار محو شود." "یونان بعد از حمله اسکندر کمر راست نکرد، امپراتوری روم نصفش در حمله ژرمن ها نابود شد و نصف دیگرش در حمله ترکان به قسطنطنیه به قبرستان تاریخ پیوست. امروز نه نامی از فنیقیه مانده نه فراعنه مصر نه آشور و نه هیچ کدام از معاصران شاهنشاهی ایران، این سازگاری ایرانی بوده که دشمن را رام و راضی می کرده، فرهنگ خود را به آن تزریق کرده و هضم و جذبش می کرده"

روح مذهبی:

از اثرات وابستگی ارتزاق مردم به دست قهار طبیعت و دست بسته بودن دهقان در برابر آن و نوسان های زندگی آنان زمینه مساعدی را برای اعتقاد به ماوراءالطبیعه و امور مذهبی ایجاد می کند. به گفته مهندس بازرگان روح ایرانی همواره در تاریخ ایران به چشم می خورد و وقتی هم که اسلام آمد با آغوش باز آن را پذیرفت، با ارزش ترین آثار هنری و فکری ایرانیان در خدمت به دین و خدا استفاده شده است. اما به ادعای ایشان روح ایرانی تنها خالص برای خدا نبود، در ادبیات ایران به همان میزانی که از واژه ی خدا استفاده شده از می، معشوق هم نام برده شده است. "در شدیدترین دوران های تقدس و تشیع، در دربار صفویه و قاجار، به حداکثر شراب خواری و زن بازی برمی خوریم و البته خود را مروج آستان ولایت هم می دانستند ولی در مجلس شان به جای گیلاس به شهادت سیاهان اروپایی و گچ بری های موجود شراب خورانده می شد. ایران اسلام را پذیرفت اما طبق زمینه نژادی خودش، رو به خدا و دینی آورد که نجات دهنده او در روز معصیت باشد"

زراعت کار بنا به تجربه خودش وقتی به آیاتی مثل "و ما رمیت اذا رمیت و ان الله رمی" می رسد آن را به اشتباه مجوز درویش مسلکی و انفعال خود در تمام امور می بیند درحالی که از آیاتی نظیر "کل نفس بما کسبت رهینه" غافل شده است. ایشان یادآور می شوند که این شیوه واگذاری و انفعال کاملا توسط قرآن مورد نکوهش قرار گرفته و بیان می کند سازگاری ایرانی مصداق آیه "ان الله لا غیر ما بقوم حتی ما بانفسهم" می باشد.

و نکته ای که در این بررسی نیاز به یادآوری می باشد این است که مردم ایران تنها از راه کشاورزی ارتزاق نمی کردند و البته زراعت همیشه منجر به چنین جبری نگری نمی شود وصد البته که مردم ایران در جریان های تاریخی کاملا بی تفاوت نسبت به یکدیگر نبوده اند (قیام سربه داران علیه مغول، نهضت تنباکو و انقلاب اسلامی- که البته چنین جریاناتی نوید آمادگی ایرانیان برای همکاری و از خودگذشتگی را نیز می دهد) اما یکی از عواملی موثر در شکل گیری روحیات این ملت بوده. بدیهی است که در تشکیل روح یک ملت فاکتور های مختلفی دست به دست هم می دهند که همه مهم و تاثیر گذار هستند اما هیچ کدام به تنهایی علت اصلی نمی باشد. همچنین ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که جبری نگری دیدگاه غالب در ادبیات و فرهنگ مردم نیست. جبری نگری هم دید غالب بین مردمان نبوده، اگرچه دیدگاه اشاعره در "نظریه کسب" که نوعی جبر نگری می انجامد اما در کنار آن دیدگاه معتزله که فعل را آفریده خود شخص می دانست و خداوند را در آن فاقد نقش می دانست (اختیار تام) نیز وجود داشته است.
همین استعداد سازگاری ایرانی احتمالا توانایی بالای ایرانیان برای یادگیری وتلفظ زبان های خارجی را باعث شده و این ویژگی که به سرعت خود را هم رنگ جماعت و فرهنگ مسلط می کند برای مردم آن آسان ساخته است. همان طوری که دکتر علی شریعتی به درستی اشاره می کند، ایران به علت موقعیت جغرافیایی خود معبر ملل و اقوام مختلف یا به عبارتی چهار راه تاریخ بوده است و همواره تماس و ارتباط با افراد به آداب و رسوم، دین، و زبان های گوناگون داشته است؛ شاید این ویژگی نیز بی تاثیر در روحیه مردم داری و زبان بازی، استعداد زبان های خارجی، نبود یا کم بودن روح ملی و تعصب ملی ایرانیان نباشد.

یکی دیگر از نتیایج این موقعیت جغرافیایی ایران که به عنوان پیوند دهنده شرق و غرب ، در معرض تاخت و تاز وحمله غارتگران قرار گرفتن بوده است، احتمال دارد مردم برای حفظ امنیت خودشان زیر بار استبداد حکومت مستبد می رفتند و مجبوربه سازگاری می شدند به تا حداقل امنیت جانی آنان حفظ شود.
واضح است اگر ملت (یا حتی فردی) بخواهد از اشتباهات گذشته خود درس بگیرد باید خودش و اشتباهات گذشته را دقیق تحلیل و بررسی کند.

تلاش مهندس بازرگان برای شناساندن ایرانی به خودش واقعا جای تجلیل دارد.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

 آموزشی که والدین در منزل به فرزند خود می دهند  چه نقشی در یادگیری وی در مدرسه ( به خصوص دوره ی ابتدایی) ایفا می کند؟ دو جامعه شناس برای یافتن پاسخی برای این پرسش تحقیقی تجربی را از خانواده ی بیش از 300 دانش آموز سال آخر دبستان به عمل آورده اند. در این تحقیق در ابتدا از دانش آموزان ارزیابی جامعی به عمل آمد و پس از آن از والدین برای پی بردن به ارزش ها ، خواسته ها و آموزش هایی که ایشان در خانه به فرزندان خود می دهند پرسش به عمل آمد.

اولین مساله ای که نتایج تحقیق نشان داد این بود که هرچه والدین کودک متعلق به طبقه ی اجتماعی بالاتری باشند ، نحوه ی آموزشی که در خانه به فرزندشان می دهند تطابق بیشتری با آموزشی دارد که در مدرسه به وی داده می شود. این مساله می تواند تا حدی موفقیت بیشتر این دانش آموزان در مدرسه را توجیه کند. این خانواده ها خواسته های بزرگتری برای فرزندان شان دارند و بیشتر از سایرین به استقلال فرزندشان احترام گذاشته و وی را در مسیر نیل به آن تشویق می کنند ، البته به همان اندازه هم در مورد مسائل زندگی روزمره از فرزندشان توقع جدیت و مسئولیت پذیری دارند. در نهایت در این خانواده فعالیت های آموزشی و فرهنگی در خانه تنوع بیشتری داشته و اهمیت بالاتری به آموزش بر اساس لذت و تفریح داده می شود : برای مثال برای یادگیری  و تمرین مهارت نوشتاری ، آن ها از کتاب های داستانی برای کمک به فرزندشان بهره می برند و ایشان را به کتاب خانه می برند.

توجه به این مساله الزامیست که به کار گیری روش های تشویقی و تفریحی در آموزش کودک ، نقش بسیار موثرتری از روش های به اصطلاح " مدرسه ای" ایفا می کند. نتایج به دست آمده در این تحقیق می تواند کمک شایانی باشد برای هم دانش آموزان و هم والدین ایشان. در نظام های آموزشی مدرن مدارس باید همانطور که بعضا برای دانش آموزان درخانه برنامه ریزی می کنند ، برای والدین او هم برنامه ریزی کنند چرا که الزاما همه ی آن ها با راه ها و روش های مختلف برای کمک به فرزندشان آشنا نیستند. این مساله در نهایت می تواند کمک شایانی به دانش آموزان و خانواده هایی باشد که متعلق به طبقات پایین تر جامعه هستند.

رابطه ی اموگاران و بازرسان آموزش و  پرورش

 بررسی این مساله شاید اندکی آزار دهنده به نظر برسد اما به هر حال به تازگی دو تحقیق متفاوت در این رابطه صورت پذیرفته که نتایج آن ها در یک گاهنامه منتشر شده است. در تحقیق اول که در آلمان انجام شده این مساله نشان داده شده است که در حال حاضر روش هایی که در مدارس توسط مسئولان و معلمان به کار گرفته می شود وابستگی بسیار اندکی به بازرسان دارد. به گفته ی نگارندگان این تحقیق ، بازرسان شیوه ی آموزشی جدیدی را در اختیار معلمان قرار نمی دهند بلکه تنها ایرادهایی که در روش های آموزشی آن ها وجود دارد را به ایشان یاداوری می کنند.

تحقیق دوم به صورت تجربی و بررسی بیش از 32 مدرسه و 300 معلم صورت گرفته است. به گفته ی نگارندگان این تحقیق ، این مراجعه ی مداوم بازرسان به مدرسه به منظور بررسی کار معلمان است که انگیزه ی کافی را در ایشان ایجاد می کند تا کارشان را بهبود بخشند. حتی با وجود اینکه معمولا هر چه قدر یک معلم سابقه ی کاری بیشتری داشته باشد اهمیت کمتری به ارزیابی می دهد ، اما توجه نشان دادن به نتایج ارزیابی و بررسی دقیق نقاط ضعف و قوت می تواند برای یک معلم بسیار ارزشمند باشد حتی اگر تجربه ی بسیار بالایی داشته باشد. روش آموزشی ای که برای مدت 20 سال توسط یک معلم به کار گرفته می شود ، الزاما کامل ترین روش ممکن نیست. در این میان همیاری معلمان از یک طرف و نظارت مدیر مدرسه از طرفی دیگر می تواند نقش بسیار موثری ایفا کند.

تحلیلی که به تازگی در حوزه ی کشورهای عضو . . . . ( OCDE) صورت گرفته نیز تاییدی بر نتایج این دو تحقیق است. مطابق این تحلیل ، تمامی معلمانی که بازرسان وزارت آموزش و پرورش بر کار آن ها نظارت می کنند ، نظر خوشی نسبت به نتایح ارزیابی ندارند ، به خصوص زمانی که اصلاحات پیشنهادی به آن ها جنبه ی الزامی پیدا کند؛ در عوض بیش از نیمی از معلمان معتقدند که ارزیابی ها مفید هستند و به ایشان اجازه ی بهبود شرایط تدریس شان را می دهد.

این مساله جالب توجه به نظر می رسد که معلمانی که نظر خوشی نسبت به ارزیابی دارند ، نسبت به خود اعتماد بیشتری داشته و علاقه ی بیشتری نیز به شغل خود نسبت به معلمانی دارند که به ارزیابی های عنوان شده روی خوشی نشان نمی دهند.

1) Holger Gaertner et al., « The effect of school inspections on school improvement »,Effectiveness and School Improvement, vol. XXV, n° 4, 2014.

Melissa Tuytens et Geert Devos, « How to activate teachers through teacher evaluation ? », Effectiveness and School Improvement, op. cit.

2)    OCDE, « Commentaires aux enseignants : un potentiel inexploité », L’Enseignement à la loupe, n° 6, octobre 2014.

3)     Youssef Tazouti et Annette Jarlégan, « Socio-economic status, parenting practices and early learning at French kindergartens », International Journal of Early Years Education,vol. XXII, n° 3, 2014.

منبع : مجله ی علوم انسانی فرانسه

 اينترنت به عنوان مهم‌ترين و تأثيرگذارترين ابزار و رسانه به‌خصوص در نسل جوان امروز جهان است.از زماني که اين تکنولوژي وارد فضاي زندگي انسان شده تا به امروز که به يک تکنولوژي بين المللي تبديل شده است علي رغم تمام محاسن و مزاياي آن، يک سري آسیب ها و نگراني‌هايي را نيز بر خانواده‌ها و جامعه تحميل نموده است. انسان‌ها و به‌ طور خاص نوجوانان و جوانان مي‌توانند ساعت‌ها در مقابل رايانه یاگوشی تلفن همراه بنشينيد و در دنياي wwwها و چت هابه سير و سفر بپردازند و به هيچ‌وجه هم گذر زمان را احساس نكنند.

تعریف اعتیاد به اینترنت(Online (Cyber Addiction:
استفاده بیش از حد از اینترنت و اپلیکیشن های موبایلی مثل وایبر،تانگو، واتس آپ،انستاگرام و...در زندگی و وابستگی به آن به صورتی که در انجام کارهای روزانه مشکلاتی پیش آید،این اختلال نوعی از مشکلات روانی محسوب می‌شود.
تعریف انجمن روان پزشكي آمريكا از اختلال اعتياد به اينترنت: براي اينكه تشخيص وجود اختلال اعتياد به اينترنت در فردي مسجل شود، لازم است كه او طي 6ماه،حداقل سه نشانه ازعلايم زير را نشان دهد:
1 -نشانه هاي تحمل: بيمار در اين دوره براي اينكه بتواند خود را راضي كند، ساعات زيادي را با اينترنت یاموبایل مشغول است و هر روز زمان بيشتري را اختصاص مي دهد چرا كه هر چه اين روند را ادامه مي دهد، راضي نمي شود.
2- لازم است كه دو يا تعداد بيشتري از نشانه هاي ترك طي چند روز تا يك ماه پس از كاهش تعداد ساعات كار با اينترنت مشاهده شوند. اين كار سبب خواهد شد كه شخص پريشان و آشفته شده و در عملكرد زندگي شخصي، اجتماعي و شغلي اش اختلال بوجود آيد. اين علايم شامل: اضطراب، افكار وسواسي راجع به اينكه الان در اينترنت و جهان مجازي چه چيزي در حال وقوع است، روياپردازي درباره اينترنت و حركات آگاهانه يا ناآگاهانه انگشتان به حالت تايپ روي كيبورد.
3 نشانه هاي ترك با از سر گرفتن كار با اينترنت فروكش خواهند نمود.
4 -شخص در ابتدا با خودش قرار مي گذارد كه مدت معيني با اينترنت كار كند ولي معمولاً اين زمان خيلي طولاني تر خواهد شد.
5 -او بر اثر بيماري بسياري از وظايف شغلي يا اجتماعي و سرگرمي و تفريحاتش را به فراموشي مي سپرد و دچار افت تحصیلی و انزوای اجتماعی می شود.
6- ممكن است كه شغل و موقعيت اجتماعي اين فرد بر اثر كار بيش از اندازه و بيمارگونه با اينترنت یاموبایل به خطر افتاده و حتي آنها را از دست بدهد. 

نشانه های دیگراعتياد  Online

1- معتاد به اينترنت زماني كه بخواهد آن را ترك كند يا زمان حضور در اينترنت را كاهش دهد، احساس بي قرراي نموده تحريك پذير و عصبي مي شود.

2- اينترنت پناهگاه برای بيماران می شود و آنها براي فرار و خلاصي از بار شکست، افسردگي، اضطراب يا درماندگي به شبكه گسترده جهاني پناه مي برند.

3- معتادان به وب یا اپلیکیشن براي پنهان كردن ميزان واقعی، تعداد ساعات كارشان با اينترنت به خانواده شان دروغ مي گويند.

4- بيماران به دفعات و بدون توجه به هزينه گذراندن اوقات شان با اينترنت، از آن استفاده مي كنند.

مقایسه اعتياد به مواد مخدر با اعتياد به اينترنت: هر دو اين ناهنجاري ها بيماري هاي روان شناختي هستند كه دوره هاي تحمل، ترك و اختلال در عملكرد اجتماعي را دارند. هر دو نوع معتادان در ابتدا با ميزان معيني از ابزار شروع مي كنند ولي به تدريج آن مقدار معين ديگر پاسخگوي نياز آنها نخواهد بود و ناچار مقدار بيشتري استفاده مي شود تا همان اندازه لذت و خوشي حاصل شود(تحمل).نشانه هاي لرزش دست ها، اضطراب، دمدمي مزاجي و افسردگي پس از ترك حالاتي هستند كه هر دو معتاد پس از قطع ،تجربه مي كنند و انجام وظايف گوناگون شغلي و اجتماعي هر دو گروه، هم از نظر كيفي و هم از نظر كمي تنزل خواهد نمود. 

آمار معتادان اینترنت:
انجمن روان پزشکي آمريکا در گزارش سالانه‌ی خود، اعتياد به اينترنت در ميان نوجوانان و جوانان را از مهم‌ترين اختلالات رواني و رفتاري سال2014 عنوان کرده است.
تحقيقاتي که بر روي 3000دانش آموز نوجوان در مدت دو سال صورت گرفت، نشان داد 25 درصد از شرکت‌کنندگان در اين تحقيق تقريبا به اينترنت اعتياد دارند. پس از دو سال بررسي، محققان دريافتند که مهم‌ترين عامل اعتياد دختران به اينترنت، ترس از اجتماع و استرس و اضطراب در ميان آنها بوده است. همچنين در پسران نيز خصومت و فقرمدیریت فراغت، عامل اصلي گرايش آنها به بازي‌هاي آنلاين و استفاده از اينترنت بيش از 15ساعت در هفته بوده است.
اعتياد آنلاين موجب لطمه زدن به وضعيت درسي دانش‌آموزان، کاهش روابط خانوادگي و افزایش طلاق عاطفي ميان افراد مي‌شود که بايد به عنوان يک نگراني جدي تلقي شود.
در ایران نیز بر طبق آمارها ۲۴ درصد از کاربران به اينترنت معتادند.یک عضو انجمن جامعه‌شناسان ايران در این‌باره می گوید: اعتياد به اينترنت بين سنين ‌١0 تا ‌20 سالگی در مقايسه با ساير سنين بيشتر است و معتادان به اينترنت، در مجموع ‌٢5 درصد يا يك چهارم كاربران اينترنت را تشكيل مى‌دهند(این آمارقبل از پیدایش وایبرو تانگوو...بود).

تشخيص اعتياد به اينترنت
سرپرست مرکز درماني اعتياد به الکل و مواد مخدر در دانشگاه استنفورد در اين مورد مي‌گويد: «اگر فردي متوجه شد که قادر نيست يک روز را بدون استفاده از اينترنت سپري کند، شکي نيست که اين فرد به استفاده از اينترنت معتاد شده است».

ريشه‌های اعتياد به اينترنت
نظرات مختلفي در ‌باره زمینه های اعتیادبه اینترنت وجود دارد. برخی صاحب نظران معتقدند چيزي که باعث اعتيادآور شدن اينترنت گرديده، «اجتماعي شدن کاذب» است. به عقيده‌ی آنان جنبه‌هايي از اينترنت که کاربران بيشترين وقت خود را در آنها سپري مي‌کنند، با تعامل اجتماعي مجازی مرتبط است؛ به عنوان مثال، کاربران با انسان‌هاي همانند و دلخواه خود از طريق وایبریا تانگو و...،گروه‌هاي مباحثه،چت،بازي آنلاين و مانند آن وارد تعامل اجتماعي مجازی مي‌شوند.
البته انسان‌ها و مخصوصا جوانان ساعت‌ها وقت خويش را براي کتاب خواندن، تماشاي تلويزيون و مکالمه تلفني صرف مي‌کنند، و حتي گاهي از خانواده و دوستان و محيط خويش غافل مي‌شوند، ولي آيا مي‌توان گفت که آنها معتاد تلفن و تلويزيون هستند؟ البته نه. سرّ اختلاف اينترنت با ديگر رسانه‌ها و خصيصه‌ی اعتيادزاي آن در اين است که جوان هنگام کار با اينترنت به دنبال «هويت يابي» و «تعامل اجتماعي» است و اين میل به فرآيند اجتماعي شدن است که آن را اعتيادآور مي‌سازد.
دسته ای ديگر از متخصصان و محققان مسائل اينترنت، ريشه‌ی فريبندگي و اعتيادآور بودن اينترنت را در مدلي تحت عنوان ACE به سه عامل پيوند مي‌دهند.

اين سه عامل عبارتند از:
گمنامي: آيا تا به حال اصطلاح «شما به اندازه رازهايتان نگران هستيد» را شنيده ايد؟ مسئله اعتياد به اينترنت نيز چنين است،اگرنوجوانان موضوع چت و ارتباط مجازی را باوالدین خوددرمیان نگذارند،مخفی ماندن ارتباطات باعث گمراهی آنها می شود.
راحتي و آسودگي: شما درخانه خود مي توانيد با نوک انگشتانتان با دنيا ارتباط داشته باشيد. با چند ضربه انگشت مي توانيد داستان هاي علمی، رابطه دوستی، بازي ها و کتاب هاي بزرگسالان را به داخل خانه خود بياوريد.
اگر آگاهانه رفتار نکنید به دلیل راحتی به آن معتاد می شوید.
گريزازواقعیات: آنان معتقدند: «اگر افراد در زندگي روزمره روز بدي داشته باشند، مي توانند با مراجعه به اينترنت به تسکين و آسودگي ظاهری و فریبنده برسند". بعضي از افراد معتاد، اينترنت را به عنوان يک مسکن و بعضي ديگر به عنوان آزاد شدن يک باره هورمون آدرنالين مي دانند. بالاتر از اين شما در اينترنت مي توانيد هر چيزي يا شخصي باشيد. شما مي توانيد وزن تان را کمتر بگوييد، اگر چه سنگين وزن باشيد. خود را مجرد معرفي کنيد، اگر چه متاهل باشيد، شما مي توانيد يک زندگي تخيلي و خيالي داشته باشيد. از اين جهت، اينترنت مي تواند باعث گمراهي افراد شود.»

انواع اعتياد اينترنتي:

محققان شش نوع اعتياد اينترنتي شایع را شناسايي کرده‌اند:
1ـ اعتياد به بازي‌هاي شبکه‌اي: شامل قمار بازی و يا در حراج شرکت کرده و يا خريد کنند.
2ـ اعتياد به روابط انساني روي شبکه: ارتباطات روي خط در اتاق‌هاي گفت و گو، اهميت بيشتري نسبت به روابط فاميلي پيدا کرده‌اند. به علاوه گفت  و گوهاي روي خط با آشنايان اينترنتي، به دنبال خود، هزينه‌ی ارتباطات در دنياي حقيقي را نيز افزايش مي‌دهد. به اين نکته توجه کنيد که کاربران پس از ديدار کسي روي اينترنت مشتاق ديدن "واقعي" او مي‌شوند که بالطبع هزينه‌هاي مرتبط را خواهد داشت. ديدن کسي که معلوم نيست همان کسي است که روي اينترنت خود را معرفي کرده است يا دروغ گفته است؟
3ـ اطلاعات نامحدود: ميزان اطلاعات در دسترس اينترنت، نامحدود و بي شمار است. بعضي کاربران ممکن است دچار وسوسه‌ی دست يابي به اطلاعات و طبقه‌بندي آنها شوند. حرکت روي «وب جهاني» و استفاده از جست و جوهاي گسترده در بانک‌هاي اطلاعاتي ممکن است تمام فعاليت‌هاي يک کاربر را شامل شود و البته بروز مراحل بحراني شوق و وسوسه براي جست و جوي بيشتر.
4ـ اعتياد به رايانه: مثل بازي‌هاي رايانه‌اي غير شبکه‌اي مي‌تواند براي بسياري از افراد وابستگي شديد به همراه بياورد.
5ـ اعتياد به عکس و فیلم‌های اينترنتي: عکس‌ها و فیلم هاي مستهجن و شهوت‌آور غیرآموزشی (پرنوگرافی) بر روي اينترنت و اپلیکیشن های موبایلی اعتیادآورند. نوجوانان از جمله کساني هستند که معمولا وقت زيادي را صرف ديدن يا جمع‌آوري و مبادله عکس‌هامي‌کنند.اين کودکان و نوجوانان ممکن است براي ارسال عکس و فيلم نامناسب افراد سوء استفاده‌گر به ديگران، فريب بخورند.
6- تجاری ‌سازی اهدای تخمک انسانی :شرکت های تبلیغاتی با توجه به صنعت تبلیغات و گره خوردن این صنعت با مسائل جنسی در فضای سایبر و با استفاده از موضوعاتی همچون مدلینگ و تبلیغات مستهجن، اقدام به تجاری سازی و فروش تخمک های دختران و زنان خوشگل به خانواده های اروپایی و آمریکایی برای تولد فرزند زیبا کرده اند.خانم "شلی اسمیت" مدیر برنامه اهدای تخمک در لوس‌آنجلس می‌گوید: «این کاری وحشتناک، غیرانسانی و هراس‌آور است... بدترین بخش برای من، فکر کردن به پدیده‌ای زشت تر می‌باشد، چرا که با رشد بازارهای خرید و فروش اینترنتی تخمک، گویی ما با یک گلوله برفی در حال بزرگ شدن مواجه هستیم که ممکن است بهمنی مخرب به همراه آورد.
اعتیاد سایبری در کارشناسان کمتراز توده های مردمی ونوجوانان است زیرا نوجوانان برای تفریح کاذب وسرگرمی از اینترنت استفاده می کنند درحالی که کارشناسان بیشتربرای کسب اطلاعات علمی وپژوهشی به اینترنت مراجعه می نمایند.

علايم اعتياد اينترنتي
اعتیاد به اینترنت مانند هر نوع بیماری و اعتیاد دیگری، همراه با علائم و ویژگی‌هایی است:
ـ عدم احساس گذشت زمان، در زمان روي خط بودن.
ـ استفاده از ساعات خواب و استراحت براي اتصال به اينترنت.
ـ آشفتگي و عصبانيت در زمان بروز وقفه بين زمان‌هاي اتصال به اينترنت.
ـ کنترل چندباره و مرتب پست الکترونيکي یااپلیکیشن موبایلی در هر روز.
ـ کج‌خلقي کردن وخشم در صورت منع شدن از اتصال به اينترنت.
ـ استفاده از زمان انجام تکاليف و کارهاي روزمره براي استفاده از اينترنت.
ـ ترجيح اينترنت بر بودن با خانواده.
ـ سرپيچي از زمان تعيين شده جهت استفاده از اينترنت.
ـ دروغ گفتن در خصوص مدت زمان اتصال به اينترنت و يا اتصال دزدکي، زماني که کسي در اطراف نيست!
ـ سردرد وسرگیجه وکاهش قدرت تصمیم گیری.

جمع بندی مطالب
1- در مجموع می‌توان گفت آن دسته از افرادي كه استفاده‌ی اعتيادي از اينترنت مي‏ كنند، احساس مسئوليت كمتري نسبت به جامعه و محيط پيرامون خود دارند، بيشتر دچار انزواي اجتماعي مي‌گردند، دچار ناكامي تحصيلي و كاري بيشتري مي‏ شوند، از حمايت ‏اجتماعي كمتري برخوردار هستند و احساس خودارزشي آنان نيز پايين‏ تر است.
2- آن دسته از افرادي كه استفاده‌ی اعتيادي از اينترنت مي‏ كنند، احساس مسئوليت كمتري نسبت به خود و خانواده دارند و از زير بار آن شانه خالي می کنند. از سوي ديگر، اين عامل مجددا" موجب تشديد اعتياد اينترنتي خواهد شد.
3- آن دسته از افرادي كه معتاد به اينترنت هستند دچار فقدان حمايت ‏اجتماعي‌اند. از سوي ديگر، همين عامل به عنوان عامل تأثيرگذار بر تشديد اعتياد اينترنتي تبديل خواهد شد. 

راه کارهای پیش گیری از اعتیاد اینترنتی
1-آموزش وآگاه سازی کاربران از معایب استفاده بیش ازحد و ناجور ازاینترنت.آگاهی از اینکه استفاده نادرست از اینترنت باعث بروز سردرد،ضعف چشم و آرتروز گردن و...می شود.
2-فراهم کردن اینترنت پرسرعت که زمان استفاده از اینترنت راکاهش می دهد.
3-آشنابودن همه اعضاء خانواده ازکاربری اینترنت به منظور نظارت آگاهانه برکارکرد اینترنتی فرزندان،دادن اتاق های تک نفره و خصوصی به نوجوانان خطر اعتیادبه شبکه های مجازی را به دنبال دارد.

4-افزایش سرگرمی های سالم مثل گردشگری،طبیعت گردی،شادی های دسته جمعی و...
5-تربیت متخصص درمانگر و ایجادمراکز درمانی  اعتیاد به اینترنت.

از دیرباز سواد اهل قلم باسنگ ترازوی سخن سنجان وزن می شد و امروزه با ترازوی سخن پران و قلم فرسایان.
سواد واژه ای است با قدمتی چند صدساله که هرچند غبار کهنگی روی آن نشسته اما به مرور زمان و به فراخور نیاز تغییر معنا داده است و با یک دگردیسی نوین با مفهومی تازه به حیات خود در فرهنگ واژگانی امروز ادامه می دهد.
 معنای لغوی و اصطلاحی "سواد" در لغتنامه دهخدا:
سواد. [ س َ ] (ع اِ) کالبد. (منتهی الارب ) (آنندراج ). کالبد تن . (مهذب الاسماء) (السامی ). || کره  زمین . زمین خاکی :
سودای این سواد مکن بیش در دماغ  تکلیف این کثیف منه بیش بر روان .
خاقانی .
|| مال بسیار. || سیاهی الوان . (منتهی الارب ) (آنندراج ). سیاهی . (دهار) :
لبان لعل چون خون کبوتر  سواد زلف چون پر پرستو.
سعدی .
چشم جادوی تو خود عین سواد سحر است  لیکن این هست که این نسخه سقیم افتاده ست .
حافظ.
|| تاریکی :
سواد شب که برد از دیده ها نور بنات النعش را کرده زهم دور.
نظامی .
|| سیاهی چشم :
سواد دیده  باریک بینان  انیس خاطر خلوت نشینان .
نظامی .
|| مرکب دوات :
نجم زحل سواد دواتش نهم چنانک  جرم سهیل ادیم قلمدان شناسمش .
خاقانی .
|| مسوده . (غیاث ).  پیش نویس : استادم گفته سوادی کرده ام امروز بیاض کنند... گفت [ امیر ] نیک آمد. (تاریخ بیهقی ). || کتابت . نوشته :
منم که گاه کتابت سواد شعر مرا     فلک سزد که شود دفتر و ملک ورّاق .
خاقانی .
من آن شب نشسته سوادی بچنگ      سیه ترز سودای آن شب برنگ .
|| نسخه  دوم و جز آن از کتابی یا نوشته . (یادداشت به خط مولف ). رونوشت . (فرهنگستان ). || دهات شهر. (منتهی الارب ) (آنندراج ). حوالی شهر و نواحی . (غیاث ). گرداگرد شهر.
این دگرگونی محتوای واژگانی در ساختار زبان پدیده ای تازه نیست اما آنچه نگارنده در این سیاهه ترسیم می کند از جنبه جامعه شناختی نیز قابل تأمل است.
این روزها در محافل حقیقی و مجازی شاهد کاربرد اصطلاحاتی چون «بی سواد» « باسواد» «کم سواد» هستیم ، اصطلاحاتی به ظاهر عامیانه و متداول.
 به راستی در این دگرگونی محتوایی به مرور زمان چه تغییراتی در ذهن و زبان جامعه رویداده است که امروز آنچه در فرهنگ دهخدا ذیل این واژه می خوانیم با آنچه از معنای این واژه رایج است همخوانی ندارد.
 در گذشته شاگردان درمکتب خانه ها روی لوح و یا چرم، سیاهه می کردند و سپس این سیاهه ها را بعد از بازبینی استاد مکتبخانه می شسته اند.
به نظر این نگارنده اصطلاح «سواد» به معنای سیاهه رایج شد و اگر لوح شاگردی سیاهه اش کم یا زیاد و یا سفید بود اصطلاح کم سواد و باسواد و بی سواد رایح گردید.
امروزه اغلب کسانی که مدارج بالای علمی را طی کرده باشند و در حیطه ی دانش خود تبحر کافی داشته باشد از دید صاحبان فن «باسواد» خوانده می شوند.
اما آنچه امروزه درخصوص این اصطلاحات بیشتر مصداق یافته است سخن پرانی و قلم فرسایی است .
درصورتی که هیچ محک و معیار قابل سنجشی برای این قلم فرسایان و سخنرانان تعریف نشده است
گاه این سخن راندن ها و قلم فرسودن ها نوشته ی جلال رفیع  با  عتوان «مایع حرف شویی» را در ذهن تداعی می کند.  به راستی ممکن است، چنین مایعی اختراع شود؟   
 به هرصورت نگارنده  با رویکردی دیگر به این مبحث پرداخته است و ضمن مقایسه معنای لغوی این واژه از دیروز تا امروز به جنبه های جامعه شناختی آن نیز توجه دارد.
 و آنچه از این نوشتار برمی آید آن است که مبحث حروف اضافه از گذشته جزء موارد جنجال برانگیزی است که هرزگاهی سخن پراکنان به آن دامن می زنند و بدون آن که سخن سنجان با محک علمی سخنان ایشان را سنجیده باشند به تراوش ذهنیان خوددر سطح جامعه سرگرم اند.
به راستی چه باید کرد؟

آیا باید  منتظر بمانیم تا مایع حرف شویی اختراع شود و این حروف اضافی را بشوید؟ یا اینکه به سراغ سخن سنجان ادب رفته و آنان را که گوشه ی عزلت گزیده اند و دامن از حرف های پریشان شسته اند به یاری بطلبیم ؛ به خصوص در این عصر وفور وایبر و واتساپ و تلگرام و... که هر روز بر تعداد شان نیز افزوده می شود. در این شبکه ها نه تنها سخنوران سخن می پراکنند. که نوشتار معیار نیز به دست توانای ایشان به زودی غزل خداحافظی را خواهد خواند.
و می اندیشم به روزی که فهم متون ادب فارسی برای دانش آموزان سرزمینم همچون زبان عربی و انگلیسی دشوار شود و خط و زبان فارسی چونان خطوط درهم تحول نظام آموزش  نتواند فردایی روشن را پیش رویمان ترسیم کند.

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

در اين نوشتار فرض بر آن است كه «توسعه يافتگي»، اولاً، داراي دو بُعد مادي (رشد اقتصادي، رفاه عمومي، قدرت ملي، بهداشت و سلامت و ...) و معنوي (غناي فرهنگي، احساس مسئوليت، حكومت مردمي و ...) مي‌باشد، ثانياً توسعه مفهومي انساني است كه در حيطه انسان و در رابطه با نيازها و علايق وي مطرح مي‌شود و تشخيص وضعيت‌هاي توسعه يافتگي يا توسعه نيافتگي نيز ناگزير بر عهده اجماع انسان‌ها و توجه به آمار و ارقام است و ثالثاً به لحاظ تاريخي كشورهاي پيشرفته غربي كشورهايي هستند كه زودتر از ساير كشورها، توسعه به مفهوم مدرن آن را درك كردند و از اين رو مبناي سنجش بسياري از ملت‌ها براي توسعه، ميزان نزديك شدن به وضعيت (غالباً مادي و اقتصادي) غرب مي‌باشد. از طرفي راه‌هاي حركت به سمت توسعه نيز در بيشتر مواقع، الگوبرداري و تقليد از مدل غرب است. ناگفته نماند كه تلاش برخي كشورها با استفاده از ايدئولوژي‌هاي مختلف براي استفاده از تكنولوژي غرب و در عين حال جلوگيري از گسترش ارزش‌هاي فرهنگي آن، تاكنون نتيجه چنداني نداشته و اين امر فرضيه يكپارچگي و تفكيك‌ناپذيري جنبه‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري غرب را تقويت مي‌كند.

اشاره به اين نكته را نيز لازم مي‌دانيم كه در دهه‌هاي اخير شاخص‌هاي توسعه در هر كشور به معيارهاي فرهنگي نزديكتر شده و از دوراني كه ملاك‌هاي اقتصادي و مادي بر مفهوم توسعه سيطره داشتند، فاصله گرفته است. درآمد سرانه برخي كشورها بسيار بالاست در حالي كه شاخص‌هاي فرهنگي و غيرمادي در آن‌ها وضعيت مطلوبي ندارد. اين‌گونه كشورها با درآمد سرانه مطلوب، امروزه توسعه يافته محسوب نمي‌شوند و يا نسبت به كشورهايي كه عكس اين وضعيت در آن‌ها ديده مي‌شود در جايگاه پائين‌تري قرار دارند.

نگاهي به معيارها و عوامل توسعه از گذشته تا حال

يك كشور قدرتمند و باثبات چه ويژگي‌هايي دارد؟ براساس كدام معيارها دولتي را ضعيف و دولت ديگر را قدرتمند مي‌دانيم؟ رفاه و آسايش يك ملت و فقر و فلاكت ملت ديگر ناشي از چيست؟

به نظر مي‌رسد كه پاسخ به اين پرسش‌ها در برهه هاي مختلف تاريخي و براساس شرايط و مقتضيات هر عصر و دوراني متفاوت و گاه متضاد بوده است. در دوراني كه قدرت نظامي و تعداد سپاهيان هر كشور عامل مهمي براي قدرت و ثبات به شمار مي‌رفت كشورهاي وسيع و پرجمعيت از هژموني خاصي در جهان برخوردار بوده و از نظر اجتماعي و حتي فرهنگي نيز كارنامه درخشاني داشته‌اند. نمونه‌هاي اين گونه دولت، ملت‌ها در جهان باستان دولت هخامنشيان و امپراطوري روم است كه دو مولفه اصلي آن‌ها وسعت قلمرو و قدرت نظامي بوده است و با تكيه بر اين عناصر از موفقيت چشم گيري در عرصه فرهنگ و اقتصاد نيز بهره‌مند شده‌اند.

از عوامل و شاخص‌هاي ديگر رفاه اجتماعي و قدرت اقتصادي مي‌توان به ثروت طبيعي اشاره كرد كه نمونه آن در جهان گذشته تمدن‌هاي بين‌النهرين است كه با تكيه بر زمين‌هاي حاصل خيز و كشاورزي تمدن‌هاي شكوفايي را پي‌ريزي كردند و در دنياي معاصر كشورهاي نفت‌خيز خاورميانه است كه توانسته‌اند تا مدتي معين (هر چند محدود) با تكيه بر پول نفت كشور و جامعه را در ثبات نسبي نگه دارند.

اما صرف نظر از راه‌هاي مختلف توسعه و عوامل ثبات و اقتدار در هر دوراني از زندگي بشر عنصر مهمي در زندگي آن‌ها نقش اصلي را ايفا كرده است و آن دانش و ميزان آموزش آن است. اين عامل از ابتداي تاريخ بشر همراه با ساير عوامل در زندگي انسان وجود داشته است، اما در جهان معاصر از حاشيه به متن آمده و تبديل به مهمترين عامل در پيشرفت، رفاه، شكوفايي فرهنگي، قدرت نظامي و حتي رشد و اعتلاي اخلاق عمومي و تقويت حس نوع دوستي و مدارا در بين انسان‌ها شده است، به گونه‌اي كه تمام عواملي كه در بالا اشاره شد و از ابتداي تاريخ بشر تاكنون در زندگي انسان تأثيرگذار بوده‌اند، اينك تحت‌الشعاع آن قرار داشته و بدون دانش و ميزان گسترش آن كارآيي و فلسفه وجودي خود را از دست مي‌دهند.

نقش آموزش در دوران معاصر به گونه‌اي است كه به عنوان مثال كشور ژاپن با وسعتي بسيار كمتر از عربستان سعودي، بسيار پيشرفته‌تر از آن است و عربستان در هيچ زمينه‌اي قابل مقايسه با آن كشور كوچك نيست و به اين ترتيب عاملي به نام «وسعت قلمرو» خاصيت خود را از دست داده و ديگر جزو عوامل تأثيرگذار نيست. از طرفي مي‌توان با مقايسه كشورهاي فرانسه و روسيه و يا سوئد و روسيه، عامل «قدرت نظامي» را هم از ليست عوامل ثبات و رفاه و پيشرفت كشورها حذف كرد و با مقايسه كشور كره جنوبي با ليبي اهرم «ثرت طبيعي» را اهرمي كم‌اهميت در مقابل آموزش و مديريت تلقي كرد.

اگر با نگاهي دروني «نه صرفاً بيروني و مقايسه‌اي) تأثير آموزش را مورد موشكافي قرار دهيم، مي‌بينيم كه بيشتر حوزه‌هاي زندگي را تحت تأثير قرار داده و به شكلي اساسي آن‌ها را دگرگون كرده است. در كشاورزي و دامداري آموزش‌هاي مناسب و علمي باعث شده است تا حتي كوه‌ها را زير كشت برده و بالاترين ميزان محصول را به دست آوردند در حالي كه در كشورهايي فقير شاهد هستيم كه وسيع‌ترين زمين‌هاي حاصلخيز و هموار به خاطر فقدان آموزش صحيح و تداوم روش‌هاي سنتي، عملاً باير و كم‌محصول است و اين ثروت‌هاي خدادادي نتوانسته است گرهي از مشكلات مردم بگشايد. ثروت عظيمي به نام نفت، اقتصاد كشورهاي پيشرفته را شكوفا ساخته ولي در اطراف چاه‌هاي نفت خاورميانه و در روستاها و شهرهاي آن‌ها فقر و فساد بيداد مي‌كند و اين ثروت‌ها عملاً به درد ديگران خورده است تا خود آن‌ها. تسليحات و مهمات پيشرفته نظامي با آخرين روش‌ها و يافته‌هاي علمي در كشورهاي كوچك و صنعتي غرب ساخته مي‌شوند، اما در شهرها و مراكز كشورهاي جهان سوم مورد استفاده قرار مي‌گيرند و حكومت‌هاي آفريقا و آسيا نفت خود را مي‌فروشند و اسلحه مي‌خرند و با يكديگر نبرد مي‌كنند و شهرهاي يكديگر را هدف قرار مي‌دهند.

مي‌بينيم كه تقريباً تمام عوامل تأثيرگذار بر قدرت يك دولت ـ ملت چگونه خاصيت خود را از دست داده و حتي نقش منفي براي آن كشور بازي مي‌كنند و تنها علم و دانش و آموزش نيروي انساني و مديريت است كه علاوه بر ايفاي نقش خود، ديگر عوامل را هم به خدمت خويش درآورده و بر آن‌ها فرمان مي‌راند.

 ادامه دارد ...

ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

مکتب خانه ها ، نهاد‌های آموزشی سازمان نایافته‌ای بودند که به صورت خودجوش به منظور آموزش قرآن و سواد خواندن و نوشتن (مقدم بر باسواد نمودن ،متدین بار آوردن کودکان )در بیشتر کشورهای اسلام به وجود آمده بودند.

آنچه از مکتب خانه‌ها کمتر مي‌دانيم ، نقاط قوتی است که این نهاد‌های سنتی آموزشی کشورمان داشتند که در نتیجه آن ، نام آورانی چون حافظ ، سعدی ، ابن سینا، خیام ، غزالی و ... را در خود پرورانده‌اند.

 بيشتر آنچه نسل امروز از مکتب خانه ها مي‌دانند، نقل‌هاي شفاهي پراکنده نسل‌هاي گذشته است که نمی‌توانند پاسخ گوی اذهان جست و جوگران و فرهنگ دوستان امروزی باشد ، اما کسانی که بخواهند در باب مکتب خانه بیشتر بدانند،کتاب «آموزش مکتب‌خانه‌ای در ایران ، تحولات و فلسفه تربیتی حاکم بر آن » که به کوشش «حمید قادری» گردآوري و از طرف شرکت تعاونی دنیای کتاب واژه منتشر شده، گزينه مناسبي است .

این کتاب در شش فصل به معرفی و تشریح مکتب خانه پرداخته است.

فصل اول:  مربوط به ضرورت و اهمیت پژوهش در مکتب خانه و ریشه لغوی مکتب خانه است.

فصل دوم:به آموزش و پرورش کودکان در ایران باستان و ردیابی مکتب خانه در ایران باستان پرداخته است.

فصل سوم:به آموزش و پرورش کودکان در اسلام و ایران و شیوه آموزش الفبا و آموزش قرآن و پایگاه اجتماعی معلمان مکتب خانه ها و سازمان و برنامه آموزشی در مکتب‌خانه‌ها و ...، نظر دارد.

فصل چهارم : به مدارس قدیم ایران(مرحله بعد از مکتب خانه) و شیوه آموزش در آنها پرداخته است.

فصل پنجم: به سیر تحولات در مکتب خانه‌ها و تحولات آموزش مکتب خانه‌ای از ورود اسلام به ایران تا دوره معاصر و ظهور مدارس نوین ، پرداخته است.(وضعیت معیشت و پایگاه اجتماعی معلمان، آموزش دختران، تنبیه بدنی، نظر صاحب نظران هر دوره درباره آموزش مکتب خانه‌ای، انواع مکتب خانه‌ها در دوره قاجاریه و برنامه های آموزشی و شیوه‌های آموزش در آنها، بررسی نقاط قوت و نقاط ضعف مکتب خانه‌ها و ...)

فصل ششم: به معرفت شناسی و فلسفه تربیتی حاکم بر مکتب خانه‌ها می‌پردازد.

این کتاب می‌تواند روشنگر و چراغ راه معلمان در هر سه مقطع یا دوره آموزشی باشد که خواهان آشنایی بیشتر با اهداف، برنامه‌ها، محتوا ، شیوه تدریس و ساختار آموزشی مکتب خانه‌ها هستند.

به واقع وقتی از تکنولوژی های نوین صحبت به میان می آید تعاریف مختلفی در ذهن شکل می گیرد که مهم ترین و ساده ترین تعریفش می شود موبایل یا همان تلفن همراه . وسیله ای که به نظر ، آموزش و پرورش را بارها به چالش کشیده و بر آن داشته که واکنش های متفاوتی از خود نشان دهد .نمی توان کتمان کرد که در عرصه تکنولوژی های نو ظهور آموزش و پرورش کشورمان واقعاً عقب مانده است اما این را نیز نباید فراموش کنیم که مسئولین این امر تمام تلاش خود را می کنند که هر طوری شده خود را به پیشروهای این تکنولوژی ها برسانند !

اما با این حال یک بام و دو هوا بودن در اظهار نظر ها نشان از آن دارد که مسئولین آموزش و پرورش هم نمی دانند چه اتفاقی در حال رخ دادن است و به تعبیری فقط به دنبال این تکنولوژی کشیده می شوند بی آنکه هدفی را تعریف کرده باشند و دور نمایی برای رسیدن داشته باشند .

در زیر به چند خبر که در روزهای گذشته منتشر شده می پردازیم و در پایان نگاهی اجمالی به آنها خواهیم داشت تا ببینم واقعا چه نتیجه ای از این اظهار نظر ها می توان گرفت .

-  معاون پرورشی آموزش و پرورش آقای کفاش در گفت و گو با خبرگزاری ایسنا روز جمعه 26 دی ماه این گونه گفت " با توجه به اینکه در مدارس ما همچنان بر اساس قانون ورود موبایل به لحاظ اینکه کاربردهای متفاوتی دارد و قابل کنترل نیست ممنوع است "

- رییس مرکز برنامه ریزی و فناوری اطلاعات آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرگزاری فارس روز یکشنبه 28 دی ماه این گونه گفت " با توجه به اینکه یک میلیارد تومان اعتبار برای تبلت دانش آموزی اختصاص داده شده است ، در سال آینده طرح تبلت دانش آموزی به تمام کشور تعمیم داده می شود "

- معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش آقای کفاش در گفت و گو با فارس " با توجه به اینکه ُنرم کتاب نسبت به دانش آموزان 7درصد  است و این نسبت به ُنرم جهانی زیر 50 درصد است پس می تواند نتیجه گرفت نیمی از مداس کشور فاقد کتابخانه هستند "

به واقع اگر بخواهیم به این تب تند مسئولین برای آنکه نشان دهند هیچ چیزی از کشورهای پیشرفته کم ندارند نگاهی کارشناسانه بیندازیم بد نیست بدانیم که هوشمند سازی برای اولین بار در کشور مالزی آغاز شد و به تعبیری مبدع این طرح در جهان بود اما اینک این طرح با شکست مواجه شده ، به این دلیل که 80 در صد معلمان مالزی فقط 45 دقیقه در هفته از این فن آوری ها استفاده کرده اند و عملا این روش از سیستم آموزش و پرورش مالزی  در سال 2012کنار گذاشته شد.

اما در ایران مدارس هوشمندی که تعدادشان هر روز به صورت قارچی بیشتر و بیشتر می شود و گاهی در خبرها نیز خوانده می شود که برخی مدارس به اجبار از اولیا مبالغی برای هوشمند سازی کلاس ها پول می گیرند باید پرسید چقدر توانسته اند در افزایش سطح علمی و عملی دانش آموزان نقش داشته باشند ؟

با این فرض که تابلو های هوشمندی که عمدتاً به دلیل نداشتن محتوای آموزشی ، نداشتن مهارت کافی در کاربری توسط معلمان  ،عدم هماهنگی با فضای کلاسی و بسیاری از مسائل دیگر در گوشه ی کلاس ها و گاهی در انبار مدارس خاک می خورد ؛ حالا چرا آموزش و پرورش دوباره قصد دارد که آزموده را بیازماید ؟

آیا واقعا از توان حداکثری هوشمندی سازی مدارس منتفع شده است که از این پس می خواهد تبلت ها را وارد مدارس کند؟

به گمان این گونه می نماید که در اظهار نظر های بالا  دو مسئول در تقابل یکدیگر سخن گفته اند یکی موبایل را ممنوع کرده دیگری تکنولوژی بالاتر از آن را قصد دارد وارد مدارس کند و این در حالی است که نیمی از مدارس کشور بنا به گفته آقای کفاش کتابخانه ندارند !

اگر کمی واقع بین باشیم باید بگوییم چنانچه محتوای کافی برای هر یک از این تکنولوژی ها را نداشته باشیم در خوش بینانه ترین حالت این تکنولوژی فقط برایمان هزینه مالی خواهد داشت بی آنکه استفاده ای از آن بکنیم و اگر بد بینانه نگاه کنیم خود می دانید که چه مسائلی را پیش رو خواهیم داشت  .

وقتی از تکنولوژی صحبت می شود اگر بستر ها مهیا نباشد بی شک آسیب آن به مراتب بالاتر از آن چیزی که تصورش می رود خواهد بود ، به این موضوع عدم آگاهی معلمان از این تکنولوژی ها را هم اضافه کنیم که به گمانم ، آموزش پرورش اگر کاری هم می خواهد انجام دهد بایستی بیشترین توان خود را برای هوشمند سازی معلمان داشته باشد نه دانش آموزان . چون دانش آموزان به اندازه کافی هوشمند هستند .

با این اوصاف باید منتظر شکستی دیگر و صرف هزینه گزافی دیگر بر روی دوش آموزش و پرورش باشیم .

در پایان بد نیست نگاهی اجمالی به سرانه مطالعه در کشور های مختلف بیاندازیم و ببینم که آیا ظهور این تکنولوژی ها توانسته میزان مطالعه در کشورهای پیشرفته را بکاهد  و جایگاه کتاب و کتاب خوانی را در این کشور ها بگیرد ؟

میزان مطالعه هر فرد فنلاندی 44 دقیقه در سال می باشد  و بعد از آن به ترتیب استونی ؛آلمان؛هلند ؛نروژ و... در این لیست بلغارستان با سرانه مطالعه در سال 15 دقیقه در انتهای جدول جا دارد ؛ این در حالی است آخرین آمار حکایت از آن دارد که سرانه مطالعه در کشور ایران 2 دقیقه در سال  می باشد که اگر زمان درس خواندن را هم به آن اضافه کنیم 6 دقیقه خواهد بود .

گرچه منابع این آمار چندان معتبر نیستند ولی در اکثر منابعی که شخصا جست و جو کردم جایگاه ایران بهتر از این نبود و فنلاند با بهترین میزان مطالعه در صدر اغلب جداول بود .

البته این آمار چندان هم بی ربط به نظر نمی رسد ، وقتی خرید کتاب در کشور و میزان انتشار آن مورد مقایسه قرار می گیرد حکایت از آن دارد که در ایران هر 20 نفر در سال یک کتاب می خرند .

تیراژ پر فروش ترین کتاب های ایران نیز می تواند شاخص خوبی برای این موضوع باشد که ایران سرانه مطالعه خوبی ندارد تقریبا می تواند گفت در بهترین حالت اگر کتابی خیلی پروفروش باشد شاید تیراژ آن به 10 هزار هم نرسد و این در حالی است که در کشورهای اروپایی شروع تیراژ اغلب کتاب ها با صد هزار آغاز می شود .

از عواملي كه باعث حركت كند علوم انساني در جامعه شده است، متمركز نبودن پژوهش اين بخش از علوم، در صنعت و توليد كشور است. دليل متمركز نشدن پژوهش حوزه علوم انساني در بخش صنعت و توليد، وجود منبعي راحت براي پژوهش و تحقيق به عنوان آموزش و پرورش براي اساتيد محترم علوم انساني دانشگاه ها است. از آنجايي كه ويژگي كاركردي آموزش و پرورش به نحوي است كه تصميمات غلط و يا صحيح در آن نتايج كوتاه مدت به دنبال ندارد بهترين منبع براي كسب امتياز متخصصان علوم انساني مي‌باشد كه در دانشگاه ها مشغول به كار هستند.

لذا طبيعي است كه اساتيد علوم انساني دانشگاه ها براي انجام پژوهش و تحقيق كمتر به سراغ  بخش‌هاي صنعت و توليد بروند ، چون كاركردن در اين حوزه نيازمند پاسخ گويي نسبت به نتايج تحقيقي دارد كه پژوهشگر علوم انساني به دست آورده است. يعني اگر نتايج پژوهش موجب افزايش توليد نگردد؛ كه در كوتاه مدت خود را نشان مي‌دهد، اقدام پژوهشگر علوم انساني به زير سوال خواهد رفت. اما ويژگي پژوهش‌هاي موجود در آموزش و پرورش به نحوي است كه نيازمند زمان براي نشان دادن نتايج آن است كه درصورت استفاده از محققاني خارج از بدنه آموزش و پرورش و با گذشت زمان نه پژوهشگري باقي مي‌ماند نه پاسخگويي به نتايج بدست آمده! در اين فاصله پژوهشگر مذكور در آموزش و پرورش امتيازات لازمه خود را(اعم از مادي و معنوي) دريافت كرده و پاسخگو نسبت به نتايج پژوهش خود نمي‌باشد.  

يكي از مولفه هاي عمده در مديريت كيفيت جامع وجود تعهد دروني افراد نسبت به سازماني است كه در آن مشغولند. اين تعهد سازماني در نظريه‌هاي جديد با مبحث مالكيت روان شناختي افراد نسبت به سازمان خود عجين شده است. به عبارتي احساس مال من بودن در كاركنان و مديران موجب تعهد آنان نسبت به آينده‌اي است كه براي سازمان خود ترسيم مي‌كنند. دانشگاه فرهنگيان به عنوان تنها مرجعي كه از يك سو ايجاد تعهد را براي دانش‌آموختگان خود ايجاد مي‌كند و از سوي ديگر احساس مالكيت روان شناختي را براي فاغ‌التحصيلان خود بi وجود مي‌آورد مي‌تواند نقش عمده‌اي را براي بازي در فضاي پژوهشي حوزه آموزش و پرورش ايجاد نمايد.

از آنجايي كه به دست گرفتن فضاي پژوهشي از سوي فارغ‌التحصيلان دانشگاه فرهنگيان در آينده نزديك انحصاري كردن پژوهش را براي اساتيد محترم ساير دانشگاه در آموزش و پرورش سلب مي‌نمايد؛ در نتيجه اساتيد محترم دانشگاه ها مي‌توانند تمركز خود را برروي ساير بخش‌هاي جامعه مانند توليد و صنعت متمركز نمايند و بدين نحو موجب ارتقاء و نظريه پردازي در علوم انساني گردند. همان طور كه سير تحول علوم انساني در كشورهاي غربي و صنعتي در كتب مختلف علوم انساني ديده مي‌شود، عمده نظريه پردازان حوزه علوم انساني، پژوهش هاي خود را در مكانهاي صنعتي و توليدي انجام داده‌اند و پس از تطور در پژوهش خود به نظريه‌پردازي در حوزه خود پرداخته‌اند.

بر اين اساس هر چقدر براي دانشجويان دانشگاه فرهنگيان چه براي جذب دانشجويان با انگيزه و چه براي صيانت آنان با ايجاد امتيازات دوران تحصيل و چه براي ايجاد قوانيني مانند تعهد خدمت براي آنان در بعد از فارغ التحصيل شدن از دانشگاه؛ هزينه گردد اين هزينه نه تنها سرمايه‌گذاري براي اين دانشگاه محسوب مي‌گردد بلكه سرمايه‌ عمده آن به خود جامعه دانشگاهي خواهد برگشت چرا كه موجب ارتقاء و توسعه علوم انساني و نظريه‌پردازي در علوم انساني را فراهم خواهد آورد كه به تناسب آن چرخه توليد و صنايع كشور نيز با رويكردي همه جانبه نگر نسبت به حوزه‌هاي مختلف علمي، توانمندي خود

را در رقابت جهاني نمايان خواهند ساخت.