خلاصه قسمت اول ، دوم  ، سوم و چهارم

روزنامه دنياي  اقتصاد (  شماره 4253 يکشنبه مورخ 8 بهمن 96)   ، در ويژه نامه ي  نکوداشت 50 سالگي بورس ، با 10  يادداشت ، مقاله ، گفت و گو  و ...  نيم قرن فعاليت بازار سرمايه را بررسي کرده است  .

در ادامه خلاصه اي از اين ويژه نامه ي ارزشمند را در يک گفت و گوي مجازي  در دو  بخش تقديم خوانندگان فهيم مي گردد .

بخش اول نگاهي به چهار دوران تاريخي ( قبل از انقلاب ، بعد از انقلاب تا پايان جنگ ،بعد از جنگ تا پايان دهه ي 70 خورشيدي  و دو دهه اخير)

بخش دوم نگاهي محتوايي به بورس

قابل ذکر است که علاوه بر ، ده منبع ِ فوق الذکر ، منابع ديگر مورد استفاده از شماره 10 به بعد ، رديف گرفته اند  .

بخش اول نگاهي به چهار دوران تاريخي ( قبل از انقلاب ، بعد از انقلاب تا پايان جنگ ، بعد از جنگ تا پايان دهه ي 70 خورشيدي  و دو دهه اخير)

قسمت اول

الف بورس قبل از وقوع انقلاب اسلامي ايران

ب بورس بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران تا پايان جنگ تحميلي

قسمت دوم

ج بورس  بعد از جنگ تا پايان دهه ي 70 خورشيدي

د بورس در دو دهه اخير ( تا معرفي فرا بورس)

قسمت سوم

د بورس در دو دهه اخير ( از معرفي فرا بورس تا پايان دو دهه اخير)

قسمت چهارم

بخش دوم نگاهي محتوايي به بورس

الف : چشم انداز 1404 و 50 سال آينده در بورس

ب : ميزان شفافيت و نقد شوندگي در بورس

ج : پل ارتباطي صندوق با مردم

قسمت پنجم و پاياني

د : ارتباط بورس ايران  با بورس هاي منطقه اي و جهاني و چالش ها آن

 

سئوال کننده :

ارتباط بورس ايران  با بورس هاي منطقه اي و جهاني چگونه است  ؟

 

پاسخ دهنده ( 7) :

عضویت در فدراسیون جهانی بورس‌ها و فدراسیون بورس‌های آسیایی و همچنین۱۲ تفاهم‌نامه همکاری از جمله اقدامات این شرکت به‌شمار می‌رود. عضویت در ICNG که یک نهاد بین‌المللی مربوط به بحث‌های حاکمیت شرکتی نیزیکی از اقدامات این مجموعه به حساب می‌آید. ( 7)

حضور گسترده‌ جوانان با دانش، متخصص، با انگیزه و در عین حال بلندپرواز و گاه زیاده‌خواه در بورس بی‌شک مهم‌ترین تحول بازار در ۲۰ سال اخیر است

سئوال کننده :

چرا بورس تهران با وجود همه پیشرفت‌ها هنوز ارتباط معناداری با دنیا ندارد و تقریبا ایزوله است ؟

 

پاسخ دهنده ( 6) :

"اوایل دهه ۸۰ شرکت فیچ رتبه‌بندی اقتصاد ما را انجام داد، اما سال ۸۴ از ایران رفت و ما هنوز رتبه‌بندی نشده‌ایم. همین موضوع باعث شده تا نتوانیم عرضه اوراق قرضه در بازارهای جهانی را انجام دهیم." ( 6)

 

سئوال کننده :

آيا چالش فقط رتبه بندي بورس ايران توسط نهادهاي بين المللي است  ؟

 

پاسخ دهنده ( 6) :بورس تهران تنها بورس تک‌محصولی در دنیا و تنها سهام مورد استفاده در آن ، سهام با نام است در حالی که در سایر بورس‌ها صد‌ها نوع سهام مورد داد‌ و‌ ستد قرار می‌گیرد که هر کدام برای مورد خاصی ایجاد می‌شود

" فرض کنید سرمایه‌گذار خارجی قصد دارد وارد ایران شود، نخستین مشکل آنها انتقال پول است. معاون سازمان بورس به خاطره‌ای اشاره می‌کند که در جلسه‌ای با سرمایه‌گذاران بین‌المللی در حال ارائه جذابیت‌های بورس تهران بوده است. پس از پایان سخنرانی همه گفتند این جذابیت‌ها را ما می‌دانیم اما بگویید چگونه پول را وارد ایران کنیم. " ( 6)

 

سئوال کننده :

نقش  برجام ( بحث هاي غير اقتصادي ) در ورود ِ سرمايه به ايران چيست   ؟

 

پاسخ دهنده ( 6 ) و ( 12) :

1.   " این مسائل به بحث‌های غیراقتصادی مربوط است که البته بعد از برجام شرایط خیلی تغییر کرد. اما با رای آوردن ترامپ دوباره حضور سرمایه‌گذار خارجی کمرنگ شد. اگر شرایط مشابه یک ماه پس از برجام پیش رفته بود، اکنون قطعا پیشرفت بسیار چشمگیرتری را تجربه کرده بودیم. "  ( 6)

2.  " در دو ماه اول پس از برجام شاهد ورود کارگزاران بزرگ آمریکایی به کشور برای مذاکره با مدیران بورسی بودیم، اما با ورود ترامپ این همکاری‌ها متوقف ماند. در این راستا حتی کارگزاران آمریکایی ریسک نوسان ارز در ایران را هم پذیرفتند. اما با تغییر رئیس‌جمهور آمریکا تمام این فعالیت‌ها متوقف شد. سعیدی در ادامه خاطرنشان کرد: در بخش بین‌المللی اقدامات موثری در بازار سرمایه انجام و منابع خوبی از سرمایه‌گذاران خارجی جذب شده و با رفع مشکلات نقل و انتقالات این فرآیند بهبود می‌یابد. " ( 12)

 

سئوال کننده :

آيا فقط چالش هاي سياسي مانع رشد بورس در ايران مي باشد ؟

 

پاسخ دهنده ( 6)

1. " در دوره پس از برجام مذاکرات و جلسات متعددی با خارجی‌ها داشتیم که اطلاعات زیادی به ما داد. در بسیاری از موارد متوجه می‌شدیم که چه کمبودها و نواقصی داریم. به‌عنوان نمونه در بحث حذف پیش‌بینی سود ِ شرکت‌ها ، در  همین جلسات متوجه ناکارآمدی این اطلاعات شدیم. عمده خارجی‌ها معتقد بودند ارائه پیش‌بینی از سوی شرکت امکان دستکاری قیمت را به‌وجود می‌آورد و این موضوع باعث کاهش اعتماد آنها به بورس می‌شود.

2.  همچنین نداشتن گزارش تفسیری مدیریت ، یکی از نکاتی است  که باعث متعجب‌شدن سرمایه‌گذاران خارجی می‌شود. آنها معتقد بودند بدون این گزارش‌ها چگونه از برنامه‌های آتی شرکت آگاه می‌شوید. ( 6)

 

سئوال کننده :

ويژگي بورس ايران براي جذب ِ سرمايه گذاران خارجي چيست ؟

 

پاسخ دهنده ( 7) :

1. "شاید تنوع صنایع و شرکت‌های بورس تهران در کمتر بازار سهامی مشاهده شود. این مهمترین دلیل علاقه سرمایه‌گذاران خارجی برای مشارکت در بورس تهران است. " ( 7)

2.  " بازار بدهی در بازارهای بین‌المللی چند برابر بازار سهام است. اما در ایران هنوز بازار بدهی توسعه چندانی نداشته است. از این رو این ابزار می‌تواند ابزار جذابی برای سرمایه‌گذاران خارجی در راستای توسعه بازار باشد. " ( 7)

3. " علاوه بر اینکه امکان انتشار اوراق ارزی نیز توسط ناشران وجود دارد. در همین راستا بود که در نشست‌های مختلفی ابعاد مهم الزامات تامین مالی بین‌المللی برای ناشران بورسی و نهادهای مالی بررسی شد. " ( 7)

4. " موضوع قابل‌ توجه دیگر در سال‌های اخیر افزایش قابل‌توجه ابزارهای مالی است که زمینه برای توسعه و تعمیق بازار سهام را نیز فراهم کرده است. اوراق آتی، اختیار معامله، معاملات مشتقه و بازار بدهی (اوراق مشارکت، صکوک و گواهی سپرده) از مهمترین این ابزارها هستند. این در حالی است که قبل از سال ۸۷ فقط سهام و حق تقدم در بورس تهران معامله می‌شد. ارزش بازار بدهی در شرایط کنونی حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان است. " ( 7)

 

سئوال کننده :

اقدامات بورس ايران براي جذب سرمايه هاي خارجي چيست ؟

 

پاسخ دهنده ( 7)

1. " تلاش‌های بسیاری برای بنگاه‌هایی طالب تامین مالی بین‌المللی صورت گرفته است. در این راستا تهیه دستورالعمل برای بحث حاکمیت شرکتی صورت گرفته است. در راستای رتبه‌بندی حاکمیت شرکتی نیز بورس اوراق بهادار تهران اقدامات شایسته‌ای را انجام داده است تا بتوان شاخصی برای آن تعریف و منتشر کرد. به ویژه اینکه بورس‌های خارجی خواستار گزارشگری حاکمیت شرکتی هستند. این موضوع به‌عنوان یک اقدام مشترک بین سازمان و شرکت بورس صورت گرفته است. تلاش برای الزام شرکت‌ها به تهیه صورت‌های مالی بر اساس استانداردهای بین‌المللی (IFRS) می‌تواند زمینه تامین مالی بین‌المللی را فراهم کند، از دیگر اقدامات مهم این شرکت به شمار می‌رود.این موضوع را باید از این جهت مد نظر قرار داد که در شرایط فعلی ضرروت تامین مالی بین‌المللی بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است.  به ویژه آنکه پتانسیل‌های موجود در بازار سرمایه در مقایسه با چند سال اخیر به طرز قابل‌توجهی افزایش یافته است. "( 7)

2. "امروزه با توجه به فعالیت چهار بورس در کشور و وجود سپرده‌گذاری اوراق بهادار، به دنبال ارتقای جایگاه در نظام تسویه بازار سرمایه هستیم. پیش‌بینی می‌شود با توجه به روند کنونی، جهش‌های مناسبی را در پیش داشته باشیم. این موضوع افزایش ساعت معاملاتی را به دنبال خواهد داشت. به‌طوری‌که ساعات معاملاتی از ۹ صبح تا ۴ بعداز ظهر ادامه یابد. وی اظهار کرد: به دنبال این هستیم تا بتوانیم معاملات را گسترش داده و باید به سمتی برویم که اختیار معامله با قیمت‌های مختلف صورت گیرد. " ( 14)

           

ﻫ :تفاوت بورس تهران با بورس هاي جهاني

سئوال کننده ( 15) :

چالش عدم شفافيت و عدم گزارش شرکت هاي دولتي ( که سهم بزرگي از حجم معاملات را عهده دار هستند)  به بورس را توضيح دهيد .

 

پاسخ دهنده : ( 15)

" بورس تهران بورس اوراق بهادار ایران شاید در جهان تنها نمونه‌ای باشد که در آن تعداد زیادی شرکت‌های دولتی وجود دارد که این شرکت‌ها نقش کلیدی در تغییرات شاخص بورس و حجم معاملات ایفا می‌کنند، در حالی که این شرکت‌ها اصولا خود را موظف به ارائه گزارش‌های شفاف ندانسته و متاسفانه سازمان بورس هم نظارتی در این راستا نداشته است.نمونه این عدم تعهد به ارائه گزارش‌های شفاف، در صنایع بزرگ فولاد‌سازی مشاهده می‌شود که این صنایع عملا گزارش‌هایی را در اختیار بورس قرار می‌دهند که با برنامه‌ها و مصوبه‌های آنها، فاصله زیادی دارد و این عدم شفافیت در ارائه گزارش‌ها در مورد پالایشگاه‌ها و خودروسازی‌ها هم صادق بوده و بنابراین، بورس تهران در عمل هیچ کنترلی روی ۸۰ درصد ارزش جاری بازار سهام ندارد."(15)

 

سئوال کننده ( 15) :

اين عدم گزارش دهي رسمي که به نفع افراد مطلع درون سيستم و به ضرر سهامداران جزء مي شود ! نظر شما چيست ؟

 

پاسخ دهنده : ( 15)

"نکته‌ای که این مساله را جدی‌تر می‌کند، این است که به دلیل ارائه نشدن اطلاعات مناسب، سرمایه‌گذاران بزرگ به سوی اطلاعات میدانی (اطلاعاتی که خودشان به دست می‌آورند) هدایت می‌شوند و به این دلیل مشاهده می‌شود عده‌ای از اطلاعات درونی شرکت‌ها به صورت غیر‌رسمی استفاده می‌کنند و این مقدمه ایجاد یک مشکل حاد است زیرا در این میان برخی که اطلاعات کافی دارند به سود‌های کلان دست می‌یابند در حالی که سهامداران خرد از این قضیه متضرر شده و گاهی تمام سرمایه خود را از دست می‌دهند."(15))

 

سئوال کننده ( 15) :

راهکار برون رفت از اين چالش چيست ؟

 

پاسخ دهنده : ( 15)

"بورس تهران ناچار است قواعد بازی را بپذیرد و برای بهبود شرایط فعلی و خروج بورس از تک محصولی بودن باید از مشاوران بورس‌های ترکیه، مالزی و حتی پاکستان و سایر بورس‌هایی که عملا در چارچوب بورس‌های جهان به فعالیت می‌پردازند، استفاده کند؛ ضمن اینکه باید بعد نظارتی را خود بر شرکت‌های بزرگ که بسیار هم پایین است، بهبود ببخشد."( 15)

 

سئوال کننده ( 15) :

چالش تک محصولي بودن بورس تهران و ارائه سهام فقط با نام در بورس تهران چيست ؟

در ديگر بورس هاي دنيا چه مکانيسم هایي وجود دارد ؟ که بايد الگو برداري شود .

 

پاسخ دهنده : ( 15)

بورس تهران تنها بورس تک‌محصولی در دنیا و تنها سهام مورد استفاده در آن ، سهام با نام است در حالی که در سایر بورس‌ها صد‌ها نوع سهام مورد داد‌ و‌ ستد قرار می‌گیرد که هر کدام برای مورد خاصی ایجاد می‌شود . به عبارت ديگر در سایر بورس‌ها علاوه‌ بر صد‌ها نوع اوراق بهادار، سهام بی نام، ممتاز و انواع و اقسام اوراق قرضه دولتی و غیر‌دولتی مورد داد‌ و‌ ستد قرار می‌گیرد  ؛ مثلا مقامات بورس نیویورک، اوراق بهادار جدیدی را برای ایجاد تحرک در بازار مسکن (به نام ریتس) طراحی کردند و این اوراق برای مدتی توانست بازار مسکن را رونق بخشد، در حالی که با توجه به رکود در بخش مسکن در ایران عملا در بورس تهران برای تحرک در این بازار اتفاقی نمی‌افتد و حتی بورس کالا هم متاثر از این رکود است چراکه معامله خاصی در این بازار روی میلگرد و شمش انجام نمی‌شود.( 15)

 

سئوال کننده ( 15) :

آيا توزيع سود نقدي بين سهام داران که در ايران رايج است ! مفيد مي باشد ؟

 

پاسخ دهنده : ( 15)

" در سایر بورس‌ها شرکت‌ها سود را درون شرکت نگه می‌دارند و به همین دلیل اقدام به بخشودگی مالیاتی روی سود می‌کنند که صرف افزایش سرمایه شرکت‌ها می‌شود. در بورس تهران سود هنوز به صورت نقدی پرداخت می‌شود. شرکت مایکروسافت که از بهترین شرکت‌های بورسی جهان است تا‌کنون فقط یک بار سود نقدی آن هم در حد یک دلار پرداخت کرده و شرکت اپل نیز که در صدر بهترین شرکت‌های جهان است تا کنون سود نقدی پرداخت نکرده‌ است." ( 15)

 

سئوال کننده ( 15) :

اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم چيست ؟

 

پاسخ دهنده : ( 15)

چالش‌ دیگر بورس تهران  ، عدم استفاده از روش‌های کاملا شناخته شده ي انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم است . در اولین دوره مدیریت پس از انقلاب برای شرکت‌های پتروشیمی خارک و پلی‌اکلیل برای اجرای طرح‌های توسعه آنها، اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم منتشر شد و بسیار موفقیت‌آمیز بود ولی متاسفانه در حال حاضر اين مکانيسم متوقف شده است.( 15)

 

سئوال کننده ( 15) :

نقش شرکت هاي تأمين کننده سرمايه در بورس تهران را چگونه ارزيابي مي کنيد ؟

 

پاسخ دهنده : ( 15)

تفاوت دیگر بورس تهران با سایر بورس‌های دنیا این است در سایر کشور‌ها، بانک‌های سرمایه‌گذاری تأمين کننده سرمايه بورس هستند اما در ایران شرکت‌های تامین سرمایه وجود دارند که هیچ شباهتی به بانک‌های سرمایه‌گذاری در  دنیا ندارند لذا  بهتر بود سازمان بورس تهران اساس نامه برخی شرکت‌ها مثل جی پی مورگان، گلدمن ساکس و مورگان استنلی که به ترتیب بزرگ‌ترین بانک‌های سرمایه‌گذاری جهان هستند را به عنوان الگو انتخاب می‌کرد و به جای شرکت‌های تامین مالی از بانک‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌کرد.( 15)

و: روزنه هاي اميد در بورس نمايان است .

 

سئوال کننده :

با توجه به نمودار ذيل ( استخراج شده از منبع 9 )  رشد کمي بورس نمايان است ! آيا مي توانيم شاهد  ِ رشد کيفي بورس هم  باشيم ؟آينده بورس را چگونه مي بينيد ؟

نمودار رشد ارزش معاملات بورس کالاي ايران از سال ِ 1387 تا دي ماه سال 1396

پاسخ دهنده ( 1)

"گذر سال‌ها خود امری مبارک است و جشن پنجاه سال حیات بورس در ایران مبارک باد. پنجاه سال زمانی بس بلند است که بسیار کارها را می‌طلبد. یادمان نرود که از پایان جنگ جهانی دوم فقط ۷۴ سال گذشته است؛ از سال‌هایی که اروپا با خاک یکسان شده بود و اروپاییان ویرانه‌ها را به آبادی امروز رسانده‌اند و از آن هفتاد و اندی سال، اقتصاد بعد از انقلاب ایران چهل سال آن را داشته و نهاد بورس نیز از چنین فرصتی برخوردار بوده است. جا دارد بپرسیم که چقدر موفق بوده‌ایم؟  " ( 1)

 

سئوال کننده :

با وجود ِ افزايش ِ  حجم اعتراضات  نسبت به بورس ، شما باز هم روزنه هاي  اميد در بورس مي بينيد ؟

 

پاسخ دهنده ( 1) :

" حجم شکوه‌ها و شکایت‌ها از بورس در پاره‌ای از معاملات خود بیانگر آن است که نفوذ بورس در میان خانوارهای ایرانی حتی بی‌احتساب سهام عدالت قابل ملاحظه شده است و این دستاوردی است؛ اما حجم بالای گله‌ها و نارضایتی از برخی معاملات گویای کیفیت نازل محصولاتی است که می‌فروشیم و این نقطه ضعفی است. رشد نمایی بازار بدهی در سال‌های اخیر بیانگر ظرفیت‌های بورس است و این دستاوردی است؛ اما توان بورس در تامین مالی طرح‌ها و بنگاه‌ها گویای ضعف این بازار است." ( 1)

 

سئوال کننده :

وظيفه ي شهروندان و جوانان تحصيل کرده اين مرز بوم جهت تحول ِ بورس چيست ؟

 

پاسخ دهنده ( 1) :

" نبود رابطه با دنیا، نقطه‌ای منفی در کارنامه بورس است، اما تعدد نقاط پیوند و اتصال بورس با مردم، نقطه‌ای مثبت است. این فهرست مثبت‌ها و منفی‌ها، داشته‌ها و نداشته‌ها، قوت‌ها و ضعف‌ها و...  ادامه می‌یابد. این فهرست انبوهی از وظایف را در پیش روی ما می‌گذاردکه باید در سال‌های آینده به آنها جامه عمل پوشیم. " ( 1)

 از سیاهه مثبت‌ها، حضور گسترده‌ جوانان با دانش، متخصص، با انگیزه و در عین حال بلندپرواز و گاه زیاده‌خواه در بورس بی‌شک مهم‌ترین تحول بازار در ۲۰ سال اخیر است.بورس پوست انداخته و مدیریت آن و نهادها و بنگاه‌های وابسته به آن در کف کفایت جوانان تحصیلکرده قرار گرفته است. به دلیل این جابه‌جایی است که جوانان نمی‌توانند مسوولیت کم‌کاری‌ها و ناتوانی‌ها را به نسل گذشته  منتسب کنند. نسل هاي گذشته  گوی بازی را به میدان آنان انداخته‌اند و از آنان انتظار کارآیی، تنوع محصولات، گسترده بازار، ارتباط بین‌المللی، تامین مالی،سود، مدیریت ریسک و ... دارند . ( 1)

"   فراتر از اینها از نسل جوان است که انتظار سلامت بازار، شفافیت، رعایت حقوق سهامداران کوچک، صحت معاملات و گزارش‌دهی دقیق دارد. از آنان است که می‌خواهیم در ۱۰ سال آینده به اندازه عمر ۵۰ ساله بورس دستاورد داشته باشند. " ( 1)

 

" این ملت مستحق جبران عقب‌ماندگی‌هاست. "  ( 1)

پايان گفت و گو

 

منابع :

1. در جشن پنجاهمين سالگشت بورس از حسين عبده تبريزي

2.  چالش هاي بورس در آغاز انقلاب از رجايي سلماسي

3.  پنج موتور رونق بورس از شاپور محمدي

4. موج تحولات در دوران نخستين رئيس سازمان از علي صالح آبادي

5.  جايگاه بورس در 50 سالگي از سليمان کرمي

6.  روياي 50 سالگي از علي سعيدي

7.  بورس تهران نماد شفافيت و نقد شوندگي در اقتصاد کشور از حسن قاليباف اصل

8.  فرابورس ايران مهد نخستين هاي بازار سرمايه از امير هاموني

9.   رکورد هاي طلايي بورس جوان از حامد سلطاني نژاد

10.  سپرده گذاري مرزکزي نبض تپنده بازار سرمايه

11.  دانشنامه ويکي پديا

12. معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس تشریح کرد

13.  صداي معلم : مشکل «صندوق ذخیره فرهنگیان » نه " انحلال " است و نه " غیرمتمرکز و استانی کردن صندوق "! پیشنهاد ما این است !

14.  جزئیات نکوداشت جشن ۵۰ سالگی بازار سرمایه به قلم معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس روزنامه دنياي اقتصاد شماره 4250 مورخ  4 / 11 / 96

15. بورس تهران چه تفاوتی با بورس‌های دنیا دارد؟

گروه رسانه/

امروزه ، مطبوعات در زمینه ی مسائل تحلیلی ، سرعت در اطلاع رسانی ، حركت و پیش بینی برخی از وقایع و رویدادها و ارائه آگاهی های لازم به جامعه،برای بالابردن حساسیت مردم نسبت به واقعیات اجتماعی، نقش به سزایی دارند.

 

• تعریف مطبوعات
مطالب و نوشته هایی كه چاپ و انتشار می یابد و برای مطالعه در دسترس عموم مردم قرار می گیرد ، اعم از كتاب ، مجله ، ماهنامه ، فصلنامه ، روزنامه و .....  را مطبوعات می نامند. اما در عرف عام ، مطبوعات بیشتر به روزنامه ها و مجله هایی اطلاق می شود كه اخبار روز و جدید در آن به چاپ رسیده باشد.

 

• پیشینه مطبوعات
از سنگ نبشته ها و جنگ نامه های سلاطین هخامنشی ، ساسانی و سلسله های پادشاهان قدیم كه پیروزیها و وقایع مهم را بر آنها حك می كردند كه بگذریم ، در آغاز سده ی پنجم هجری و به روزگار سلطان محمود غزنوی در غزنین، روزنامه ای به نام روزنامه « ایام » و یا برخی از جراید به همین نام در عراق و شام و به روزگار نظامی گنجوی و پیش از او در شهر گنجه و جاهای دیگر جریده ی ادبی وجود داشته است.

همچنین در زمان سزار ، روزنامه ای به نام   « اكتادیورنای » به طور خطی دست نوشته و در فرانسه اخبار ادبی « نوول لیترر» شامل افسانه ها و قطعه های نظم و نثر و قصائد ستایشگران هیات حاكمه روز در دسترس عموم نهاده می شد. این روزنامه ها در واقع كارنامه ی شهریار عصر را در برداشت تا مردم آنها را بخوانند و كارهای انجام یافته  را بدانند.

تركان عثمانی كلمه ی « وقایع » را كه جمع « واقعه » به معنی رویداد می باشد به جای روزنامه به كار بردند ، چنانچه قدیمی ترین روزنامه ای كه در سال 1803 در استامبول تأسیس شد ، « تقویم وقایع » نام داشت . در هندوستان « كاغذ اخبار »‌ مانند : « مرآت الاخبار ، شمس الاخبار ، سید الاخبار » و نظایر آنها را به كار بردند . عربها آن را ورقه خبریه ، اوراق حوادث و رساله خبریه نامیدند . در مصر و لبنان كلمه ی جریده ، مجله و صحیفه را مانند «الصحافه » به كار گرفتند.

در ایران ، در آغاز،كلمه ی« اخبار » و « كاغذ اخبار »‌ به كار رفت و اولین تصویر در نشریه ی میرزا صالح كه نخستین نمونه محسوب می شد به تقلید از هندیان به كار رفت ، اما در موقع تاسیس روزنامه رسمی دولتی ، در زمان وزارت امیركبیر كلمه ی« وقایع » را مانند نام «دارالفنون » از عثمانی ها گرفتند و با اضافه كردن كلمه ی اتفاقیه آن را« وقایع اتفاقیه » نامیدند . به تدریج كلمه ی روزنامه كه در معانی مشابه دیگری معمول بود در برابر ژورنال فرانسه متداول شد و دارای مفهوم تازه ای گردید.

• تاریخچه روزنامه نگاری در ایران
روزنامه نگاری در ایران به صورت امروزی از زمان ناصرالدین شاه آغاز ، و روزنامه هفتگی وقایع اتفاقیه كه در سال سوم سلطنت وی یعنی به سال 1190 هـ . ق زیر نظر میرزا تقی خان امیر نظام منتشر شد نخستین روزنامه ایران بود .
در سال 1277 هـ . ق،روزنامه ی دولت علیه ایران كه نشریه ای مصور بود زیر نظر صنیع الدین انتشار یافت . بعدها این روزنامه به نام « روزنامه دولتی » خوانده شد. انتشار این روزنامه تا سال 1324 هـ . ق تحت عنوان « ایران » ادامه داشت و بعد از مدتی وقفه ، دگر بار به سال 1329 هـ .ق به نام « روزنامه رسمی دولت » انتشار یافت. در سال 1283 هـ . ق روزنامه دیگری به نام « روزنامه ملتی » در تهران پخش شد و مقصود این بود كه روزنامه ی مزبور از روزنامه ی دولتی كاملاً متمایز باشد.

نخستین شماره آن در یازدهم محرم 1283 و آخرین شماره آن در بیستم جمادی الاخر 1287 ، انتشار یافته است.در زمان مظفرالدین شاه ، روزنامه « معارف » كه وابسته به انجمن معارف بود انتشار یافت و ریاست عالیه این انجمن را شاه به عهده داشت .
بعد از استقرار مشروطیت،چهار روزنامه ی مجلس ، ندای وطن ، حبل المتین و صبح صادق منتشر شد.

روزنامه ها و مجله هایی كه در دوران مشروطیت به سبك فكاهی منتشر شدند نقش مهمی را در توسعه ی مطبوعات ایفا كردند . مهمترین این نشریه ها بدین قرارند : كشكول ، تنبیه ، حشرات الارض ، بهلول ، شیدا ، شیخ چغندر و... والبته نشریه ی صوراسرافیل كه از نظر مطالب فكاهی مقام اول را داشت . نویسنده ی متون چرند و پرند صور اسرافیل علامه میرزا علی اكبر خان قزوینی معروف به  دهخدا بود.

از روزنامه هایی كه در خارج از ایران منتشر می شد و به علت آزادی خواهی مدیرانشان ، ورود آنها به داخل كشور ممنوع بود ، « اختر » به مدیری آقا محمد طاهر تبریزی ، « قانون» به مدیری پرنس میرزا ملكم خان و « حبل المتین » به مدیری شیخ احمد روحی را می توان نام برد.

در دوره ی مشروطیت،بیداری افكار عمومی به سرعت و شدت اوج گرفت و روزنامه ها نفوذ عظیمی در تجدید حیات اندیشه های مردم داشتند . روزنامه های مجلس ، صوراسرافیل، ایران نو ، شرافت ، ثریا و پرورش كه به قلم میرزا علی محمد خان شیبانی كاشانی نگاشته   می شد نفوذ زیادی در افكار عمومی داشتند.
از روزنامه های ادبی : تربیت ، ادب و بهار از نشریه های تراز اول محسوب می شدند ، و در این میان فقط سه نشریه ی اقیانوس ، آی ملا عمو و فكر ، مدافع استبداد بودند.

پر تیراژترین ( 000/ 10 نسخه ) روزنامه های ایران در دوران مشروطیت روزنامه مجلس بود كه مذاكره های مجلس را منتشر می ساخت. در دوره دوم مشروطیت قطع روزنامه های روزانه بزرگتر شد ، اما تیراژ آنها كاهش یافت . تعداد روزنامه های ایران در سال 1325 هـ . ق 84 بود و در سال 1328 هـ . ق این رقم به 36 و در سال بعد به 33 مورد تقلیل پیدا كرد.

روزنامه های مهم دوره احمد شاه عبارت بودند از : ایران نو ، شرق ، برق ، رعد ، استقلال ایران ، مجلس ، كوكب ایران ، ستاره ایران ، نوبهار ایران ، كاوه ، شفق ، تجدد ، آزادستان . روزنامه هایی كه توسط زنان منتشر می شد ، عبارت بودند از : دانش ، شكوفه ، زبان زنان و نامه بانوان .

پر تیراژترین  روزنامه های ایران در دوران مشروطیت روزنامه مجلس بود.

• روزنامه ها و روزنامه نگاران و وضع مطبوعات در عصر پهلوی
در جنگ جهانی اول كه دولت عثمانی ، به اتحاد مثلث پیوست ، روس و انگلیس از شمال و جنوب در صدد تجاوز و تعرض به ایران بودند و كشتار دسته جمعی و ویرانی و تجاوز به حقوق ملت را كه پیش از آغاز جنگ جهانی در تبریز ، رشت و مشهد آغاز شده بود به بهانه ی مقتضیات جنگ ، تجدید و تشدید ، كردند . روزنامه ها كه بعد از افتتاح مجلس سوم ، آزادی از دست داده در كودتای 1299 را دوباره به دست آورده بودند،در مورد اینكه كشور هدف تعرض سربازان بیگانه و در معرض دخالت نامحدود روس و انگلیس قرار گرفته بود ، در تحریك عناصر ملی و تشویق طرفداران حزبی خود از سیاست تغییر پایتخت ، و مقاومت در مقابل تهاجمات خارجی بسیار مؤثر بودند.

روزنامه های حبل المتین، یادگار انقلاب، خیرالكلام و نسیم شمال در میان ترس و وحشت و اضطراب موجود ، در رشت منتشر می شدند ، با اینكه پس از مدتی كوتاه ، قیام جنگلی ها و انتشار روزنامه جنگل تا حدی توانست به این وحشت پایان بخشد؛ اما باید یادآور شد كه اغلب روزنامه های ایران در دوران چهار ساله ی جنگ بین المللی متأثر از سیاست خارجی دول صاحب نفوذ در ایران یعنی آلمان ، روس و انگلیس بودند . روزنامه ی كاوه در همین زمان به مدیریت سید حسن تقی زاده در برلن منتشر می شد . روزنامه های دیگری كه انتشار آنها از قبل تا این عصر ادامه داشت عبارت بودند از : بهلول ، ادب ، بهار ، مجله های آفتاب ،علمی ، پارسو فردوسی .

بعضی از این مطبوعات تا عصر محمدرضا پهلوی ادامه داشت كه معروفترین آنها : كیهان ، اطلاعات ، رستاخیز ، ایران نوین ، صبح امید ، و مجله های فردوسی ، سیاه و سفید ،امید ایران ، توفیق ( مجله فكاهی ) كیهان هفتگی ، جوانان ، اطلاعات هفتگی و زن روز بودند كه با سقوط رژیم پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی به جز روزنامه های كیهان و اطلاعات بقیه از صحنه حذف شدند.

• قانون اساسی و مطبوعات
می توان در رابطه با مطبوعات ،به اصول زیر از قانون اساسی اشاره كرد:
- اصل سوم : « بالابردن سطح آگاهی های عمومی در همه ی زمینه ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه های گروهی و وسایل دیگر از وظایف دولت است » .
- اصل بیست و چهارم : « نشریات و مطبوعات در بیان مطالب آزادند مگر آنكه مخل به مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد . تفصیل آن را قانون معین می كند » .

- اصل بیست و پنجم : « بازرسی و نرساندن نامه ها ، ضبط و فاش كردن مكالمات تلفنی ، افشای مخابرات تلگرافی و تلكس ، سانسور ، عدم مخابره و نرساندن آنها ، استراق سمع و هر گونه تجسس ممنوع است مگر به حكم قانون » .

- اصل یكصد و شصت و هشتم : « رسیدگی به جرائم سیاسی و مطبوعاتی علنی است و با حضور هیأت منصفه در محاكم دادگستری صورت می گیرد. نحوه ی انتخاب ، شرایط و اختیارات هیأت منصفه و تعریف جرم سیاسی را قانون بر اساس موازین اسلامی معین  می كند» .

منبع : tebyan.net

گروه گزارش/

« صدای معلم " پیش تر در گزارشی چنین نوشت : ( این جا )

موضوع " نظافت و پاکیزگی در مدارس " یکی از بحث های مهم و البته در حاشیه نظام آموزشی ما است که کم تر به آن پرداخته شده است .

آموزش هایی که در مدارس و نیز خانواده ها ارائه می شود شاکله رفتاری آنان را در سنین بزرگ سالی تشکیل می دهد .

بیش از 50000 نیرو در وزارت آموزش و پرورش در پست خدمتگزار و سرایدار مشغول به کارند و این در حالی است که بر اساس شواهد و نیز گزارش ها وضعیت بسیاری از مدارس از این نظر مطلوب نیست .

زنگ آشوجی یا نظافت در مدارس ژاپن :

در زنگ نظافت همه دانش آموزان ، محیط کلاس و مدرسه را تمیز می کنند . دانش آموزان پس از پایان کلاس های درس ، مدرسه را کاملا تمیز می کنند. آشوجی یا همان تمیزکردن مدرسه ، شامل جارو کردن کلاس ها و راهروها، تمیز کردن سطل های زباله ، تمیز کردن تخته ها و دیگر قسمت های مدرسه است.

در مدارس ژاپن ، پست خدمتگزار وجود ندارد.

در طرحی ابتکاری  و قابل تقدیر رئیس اداره آموزش و پرورش شهرستان کامیاران از اجرای موفقیت آمیز طرح مدرسه بدون خدمتگزار در این شهرستان خبر داده است .

اجلاس وزرا  توسط سازمان آموزشی ، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد یونسکو ( UNESCO)  برگزار شده است/ عنوان اجلاس : "گفت و گوی جهانی در باره ICT  و نوآوری -  به سوی اهداف  توسعه پایدار برای آموزش و پرورش (SDG 4) " است/  اهداف (SDG 4)  همان  اهداف سند 2030 است/ در سایت کمیته ملی یونسکو ایران هیچ خبری از برگزاری این اجلاس درج نشده /  آیا کمیته ملی یونسکو به ریاست نصیری قیداری از برگزاری این اجلاس بی اطلاع بوده است/  آیا در خبر روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، به طور اتفاقی نام برگزار کننده اجلاس (یونسکو ) از قلم افتاده است/  آیا  وزیر آموزش و پرورش و همراهان او  لوگوی جلسه و آرم یونسکو را ندیده اند/  آیا آقای غلامرضا کریمی که احتمالا تنها عضو هیات بوده که با زبان انگلیسی آشنایی داشته قبل از سفر در باره اهداف این اجلاس و ارتباط آن با سند 2030 چیزی به وزیر آموزش و پرورش نگفته است/ به نظر می رسد با یک پنهان کاری سازمان یافته روبه رو هستیم/  این رفتارهای ترس زده نتیجه خوبی برای دولت نداردو  تنها جُبن و دورویی مدیران دولتی در مقابل رقبای سیاسی را به نمایش می گذارد/ وزیر ادعا می کنند که سند 2030 تمام شد و رفت اما در اجلاسی شرکت می کنند که ادامه دهنده و تحکیم کننده اهداف سند 2030 است/ سند 2030 متاسفانه به دلایل سیاسی منکوب شد/ دولتی ها نتوانستند از غیرسیاسی بودن سند 2030 دفاع کارشناسی کنند و  کوتاه آمدند/  وزیر آموزش و پرورش در دیماه 96 در فراکسیون ولایی مجلس گفت :" سند 2030 در هیچ بخشی از آموزش و پرورش اجرا نمی‌شود و اگر در جایی اجرایی می‌شود به ما گزارش دهید" / انگار سند 2030 کالای قاچاق یا مافیا است/ شرکت یواشکی وزیر آموزش و پرورش در اجلاسی که هدفش اجرای بخشی از اهداف 2030 است را چگونه باید تعبیر کرد/ یونسکو تا سال 2030 همان 17 هدف اعلام شده در سند 2030 که در مجمع عمومی ملل متحد به تصویب کشورها از جمله  ایران رسیده است را دنبال می کند/ آموزش و پرورش ایران یا باید ارتباط آموزشی خود را با یونسکو قطع کند و یا در چارچوب سند 2030 با این نهاد تعامل کند/ یونسکو نه تنها ابزار دست استکبار جهانی نیست بلکه یار و  مدافع مظلومان است این را باید به صدای بلندگفت/ یونسکو حامی حقوق فلسطینی ها و مخالف اشغالگری اسرائیل است / آمریکا و انگلیس و اسراییل با یونسکو شدیدا مخالفند / آمریکا در مهرماه 96 به دلیل "تعصب ضداسراییلی یونسکو" از این سازمان خارج شد/ اسراییل هم در اعتراض به حمایت یونسکو از فلسطینی ها یونسکو را ترک کرد/ تصمیمات یونسکو در مجمع عمومی گرفته می شود و  در آن هر عضو فقط یک رای دارد و دول قدرتمند حق وتو ندارند/  عقب نشینی و سکوت مسئولان دولتی در قضیه 2030 این گونه تعبیر شد که گویا یونسکو آلت دست آمریکا و قدرتهای بزرگ است/ روابط عمومی مصاحبه وزیر با خبرگزاری روسی اسپوتنیک را منتشر کند/ وزیر درباره تاریخچه اعزام دانشجو به روسیه اظهار نظر غلط می کند/ خبرنگار به صحبت های وزیر جهت می داد و وزیر که ظاهر جوگیر شده بود مطابق میل خبرنگار و کشور میزبان حرف می زد

 ۱۵ آوریل مصادف با ۲۶ فروردین ۹۷ روز جهانی هنر می باشد.
همچنین ۲۵ اکتبر به ابتکار نقاش کانادایی کریس مک کلور صاحب سبک رئالیسم عاشقانه « روز جهانی هنرمند » لقب گرفته است.
روز هنر و هنرمند را بر تمام هنرمندان راستین جهان تبریک می گویم.

هنرمند کسی است که عرق روحی خویش را در یکی از قالبهای هنری همانند نقاشی، طراحی، مجسمه سازی، صنایع دستی، موسیقی، نمایش، عکس و فیلم و یا حتی در کالبد رمان و شعر میدمد و سعی می کند با مضامین مختلف و روایتهای نو و منعطف در ژانرهای متفاوت و روح نواز به شهروندان ارائه نماید.
دولت بهتر است به جای دخالت مستقیم در امورات، ساز و کار مناسب و چارچوب های خود را به وضوح اعلام کرده و الباقی را به بخش خصوصی (نه اختصاصی) واگذار نماید  نگاه به مجسمه ای بی سر و صدا و خیره به ابدیت، حس خشم و نفرت در یک تابلو، تصویری از یک جهان تبه شده در یک خط- نقاشی، دریافت صدای غم انگیز و حزن آلود از یک ملودی و... همه و همه تحمل مشقات زندگی خشک و بی رحم ماشینی را بر ما راحت تر خواهد کرد.

هنر بخش مهمی از تجربه بشری برای زمان خارج از ذهن است. امروزه هنرمند مبارزی است که همزمان در دو جبهه متفاوت درون و برون در نبردی بی امان می باشد.
در مبارزه درون، یک هنرمند در تکاپو برای پیدا کردن پاسخ به پرسشهایی در زمینه چیستی ها و چرایی های زندگی بوده و تلاش برای کاستن از درد و رنج انسانها و تسکین آلام بشری، بخش برونی این مبارزه می باشد.
همچنین هنرمند از مسیر هنر در ایجاد زیبایی و نشاط روحی به انسان سرگشته در کسالتهای روحی و روانی و اسیر در چنگال تکنولوژی مددرسان خواهد بود.
رسالت یک هنرمند دیدن و به تصویر کشیدن حقایق زیر پوست شهر است، واقعیت هایی که با چشم غیرمسلح افراد عادی قابل درک و تشخیص نیستند.
 وزارت فرهنگ و هنر ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از انشعابات وزارت فرهنگ اسبق (مشتمل بر آموزش و پرورش، آموزش عالی و فرهنگ ‌و ارشاد اسلامی) است.

به عنوان یک دست اندرکار کوچک امور فرهنگی هنری پیشنهاد می کنم تا نام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به سه دلیل به وزارت فرهنگ و هنر تغییر یابد:  امورات فرهنگی در ایران متولیان متکثر و متعددی دارد

اولا:
واژه ارشاد اسلامی بیشتر معطوف به امورات مذهبی و قرآنی است و به نظر می رسد با وجود پرداخت تخصصی سازمان تبلیغات اسلامی به امورات مذهبی و راهبری تخصصی صنف روحانیون، این وظیفه سنگین و تخصصی به همان سازمان طلایه دار این امور یعنی سازمان تبلیغات اسلامی محول گردد تا ضمن پرهیز از تشتت و موازی کاری، پرداخت به امور قرآنی و مذهبی کاملا تخصصی باشد.

ثانیا:
در عنوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عملا هنر و هنرمند نادیده گرفته شده است و هنرمندان احساس مطلوبی به این محذوفیت و نادیده گرفته شدن ندارند. واژه فرهنگ در برگیرنده کلیت امور هنری نیست و واژه های مدنیت و تمدن بهتر میتوانند مدعی شمولیت و دربرگیرندگی فرهنگ و هنر باشند.

به طور کلی امورات فرهنگی در ایران متولیان متکثر و متعددی دارد. تصور کنید در شهر زنجان مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فردی با گرایشات اصلاح طلبی، مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی فردی با گرایشات اصولگرایی و همچنین معاونت فرهنگی_اجتماعی شهرداری فردی تکنوکرات باشد و این سه بزرگوار بدون هماهنگی اگر بخواهند هر کدام ساز خود کوک کرده و بنوازند، چه بلبشویی که در شهر برپا نخواهد شد و شهروندان آب به آب شده و نهایتا از امور فرهنگی، هنری و دینی گریزان و یا بی تفاوت خواهند شد.

ثالثا:
واژه ارشاد اسلامی ناخودآگاه مخاطب را به یاد گشت ارشاد و اقدامات پلیس انتظامی در برخورد با منکرات اجتماعی می اندازد و چنین تقریب ذهنی تاثیر مثبتی روی روح و روان حساس و لطیف یک هنرمند، شاعر، نویسنده و اهالی رسانه به جا نخواهد گذاشت.

وضعیت هنرمندان شهرستانی حال و روز هنر و هنرمند در جغرافیایی زیستی ما چندان مساعد نیست. هنرمندان ما عموما زیر خط فقر هستند. درجه محرومیت با دوری از پایتخت و البته کلان شهرها نسبت معناداری دارد. هرچه از پایتخت دورتر می شویم حال هنر و هنرمند ناخوش تر می شود. لذا اکثر هنرمندان شهرستانی به جبر زمان و تازیانه مکان از آبادی خود به سوی شهرهای برخوردار روانه شده و داغ غربت بر پیکرشان نشانه می رود.

تکالیف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

به نظرم مهمترین تکلیف این وزارتخانه در کنار تقویت روح تحقیق و تتبع و ابتکار در زمینه های فرهنگی و هنری و اعتلای آگاهی های عمومی، تدارک و تمهیدات لازم برای بسترسازی مناسب و سهولت در پیشبرد امورات فرهنگی و هنری و انجام فعالیتها با تشویق، تبلیغ، ترغیب و ترویج هنر است.تصدی گری دولت در امورات فرهنگی و هنری امری منسوخ و شکست خورده می باشد.
دولت بهتر است به جای دخالت مستقیم در امورات، ساز و کار مناسب و چارچوب های خود را به وضوح اعلام کرده و الباقی را به بخش خصوصی (نه اختصاصی) واگذار نماید.

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

گروه رسانه/ در رسوایی سوء استفاده از اطلاعات کاربران فیس بوک، بنیانگذار و رئیس این شبکه آنلاین، در اولین جلسه استجواب اش در سنای ایالات متحده شخصا مسئولیت را پذیرفت.

گروه اخبار/ در پی اعتراضات عمومی، حقوق سیاست مداران کاهش خواهد یافت و پاداش‌هایی که اخیرا به وزرای دولت پرداخت شده صرف امور خیریه خواهد شد.

گروه اخبار/ هزاران معلم آمریکایی روز گذشته (دوشنبه) در خیابان‌های ایالات کنتاکی و اوکلاهما دست به اعتراض و تظاهرات زده و خواستار افزایش دستمزدهایشان و کمک‌های مالی بیشتر به مدارس دولتی شدند.

گروه اخبار/  وزارت آموزش عربستان سعودی توزیع 35 میلیون نسخه کتاب درسی دینی را با همکاری ارتش و گارد ملی در مدارس این کشور آغاز نموده و کتاب‌های قدیم درس «پرورشی» را از سطح کشور جمع‌آوری کرد.