کشور استونی، کشوری کوچک در اروپای شرقی با جمعیتی بالغ بر یک میلیون و سیصد هزار نفر است. این کشور هم اکنون از نظر اقتصادی رتبه بالایی ندارد اما سودایی در سر دارد!
این کشور پایه توسعه خود را بر آموزش بناگذاشته و توانسته اولین موفقیت هایش را به رخ دنیا بکشد. آموزش این کشور از سال ۲۰۰۶ رشد چشمگیری در نتایج آزمون های بین المللی کسب کرده، به طوری که در آزمون اخیر PISA، توانسته رتبه اول اروپا را کسب کرده و از فنلاند هم بالاتر بایستد.
شاخص های دیگر هم به دنبال این توسعه در حال رشد هستند، به طوری که پیش بینی می شود این کشور در سال های آینده توسعه چشمگیری را تجربه کند.
شور و شوق مردم برای پیشرفت و نگاه شان به آینده را به وضوح می توان در رفتار سخت کوشانه و جمعی آن ها دید.این در حالی است که تا سی سال پیش، حتی نیازهای غذایی اولیه در این کشور جیره بندی بود. برای مثال تا سی سال پیش، تلفن در این کشور، کالای لوکسی به حساب می آمد.در حالی که همه توجه ها به سیستم آموزشی فنلاند هست، تجربه کشور استونی می تواند درس های مفیدتری برای سیستم آموزشی کشورهایی مانند کشور ما داشته باشد.
مهم ترین دلیل، وضعیت اقتصادی-اجتماعی نه چندان مطلوب خانواده های استونیایی و دستمزد پایین معلمان نسبت به فنلاند است. محققان مختلف، یکی از دلایل پیشرفت سیستم آموزشی فنلاند را وضعیت اقتصادی و اجتماعی مناسب خانواده ها می دانند. هر چند این دلیل، یک دلیل مهم و واضحی برای پیشرفت آموزش به حساب می آید اما تجربه کشور استونی نشان می دهد که این دلیل، نمی تواند تنها دلیل باشد.
در خلال گفت و گوهایم با استادان و معلمان و بازدید هایم از مدارس استونیایی، دلایل مختلفی را برای توضیح این پیشرفت یافتم، از جمله: برنامه مند بودن دولت برای توسعه آموزش و دیدگاه توسعه بر پایه آموزش، معلمان باکیفیت، فعالیت های فوق برنامه و متنوع برای دانش‌آموزان، پوشش کودکان پیش از دبستان در برنامه های غنی از بدو تولد، و سخت کوشی همه، چه معلم، چه دانش آموز و چه خانواده ها...
جست و جو و تامل در این تجربه ها، می تواند درس های ارزشمندی برای سیستم آموزشی ایران داشته باشد.
کانال دکتر سعید صفایی موحد
نظرات بینندگان