اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر یک پیمان بینالمللی است که در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ در پاریس به تصویب رسیدهاست. این اعلامیه نتیجهٔ مستقیم جنگ جهانی دوم بوده و برای اولین بار حقوقی را که تمام انسانها مستحق آن هستند را بهصورت جهانی بیان میدارد، در نتیجه حقوق بشر به حقوقی گفته میشود که همگان در همه زمانها و مکانها از آن برخوردارند، متن کامل این بیانیه بر روی وبگاه سازمان ملل متحد منتشر شده است.
اعلامیهٔ مذکور شامل سی ماده است که به تشریح دیدگاه سازمان ملل متحد در مورد حقوق بشر میپردازد. مفاد این اعلامیه حقوق بنیادی مدنی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، و اجتماعیای را که تمامی ابنای بشر در هر کشوری باید از آن برخوردار باشند را مشخص کردهاست.
لایحه جهانی حقوق بشر از اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی و دو پروتکل انتخابی آن تشکیل شدهاست. در سال ۱۹۶۶ مجمع عمومی دو لایحه جزئیتر مذکور را به تصویب رساند. در سال ۱۹۷۶ هنگامی که لایحه جهانی حقوق بشر توسط تعداد کافی از ملتها مورد تأیید قرار گرفت، به حقوق بینالملل تبدیل شد.
مفاد این اعلامیه از نظر بسیاری از پژوهشگران الزامآور بوده و از اعتبار حقوق بینالملل برخوردارست، زیرا به صورت گستردهای پذیرفته شده و برای سنجش رفتار کشورها به کار میرود. کشورهای تازه استقلال یافتهٔ زیادی به مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر استناد کرده و آن را در قوانین بنیادی یاقانون اساسی خود گنجاندهاند.
با این مقدمه به جست و جوی مواد حقوق بشر در فارسی چهارم دبستان می پردازیم:
درس اول به نام "آفریدگار زیبایی" اشاره دارد به گفت و گوی فصلهای بهار، تابستان ، پاییز و زمستان.آنها با گفت و گو با همدیگر تصمیم می گیرند که هر کدام با کشیدن یک نقاشی خورشید را در میان خود به قضاوت دعوت کنند.هر کدام بنا به ذات خود که در طبیعت یافت می شوند تلاش می کنند تا آثار خود را به زیبایی فصل خود مزین کنند.
در نهایت خورشید در مقام داوری اعلام می دارد که:
ای نقاشان چیره دست ،آنچه شما آفریدید بسیار زیباست.به نوبت نقاشی کنید تا مردم از تماشای آثار شما لذت ببرند.
سعدی نیز می گوید: برگ درختان سبز در نظر هوشیار.......هر ورقش دفتری است معرفت کردگار. این درس به مواد زیر در حقوق بشر اشاره دارد:
ماده 2: آزادی انسانها از حیث نژاد ، رنگ ،جنس ،زبان و مذهب
ماده 7: برابر بودن همه انسانها در برابر قانون
ماده 10:حق رسیدگی به دعاوی بوسیله دادگاه مستقل و بی طرف
درس دوم "کوچ پرستوها" نام دارد.این درس به شیوه زندگی پرستوها و به خصوص مهاجرت و خطرات پیرامون آن اشاره می کند و در نهایت هم به قدرت خداوندی جهت خلقت آنها اشاره دارد. این درس به نوعی به مواد زیر اشاره می کند:
ماده 13: آزادی عبور و مرور در داخل کشور و حتی ترک کشور خود و بازگشت دوباره به کشور خود.
اگر پرستوها را انسانهایی داراری حقوق بشر فرض کنیم ،در این درس به خوبی آزادی عبور و مرور نشان داده می شود.اما انسانها در عمل مثل پرستوها رفتار نمی کنند بلکه با اختلاف عقاید و ایدیولوژی های متفاوت عرصه را چنان بر همنوعان خود تنگ می کنند که دیگر از حقوق بشر اثری به جا نمی ماند.
ماده 11: تاکید بر بیگناهی افراد تا زمان ثابت شدن جرم.
درس سوم درس معروف "روباه و زاغ" نام دارد.در این درس گفت و گوی روباه و زاغ روایت می شود که روباه با تعریف و تمجید از زاغ ،پنیری را که در منقار او بود ،می رباید و زاغ به راحتی از روباه فریب می خورد. این درس به ماده زیر اشاره دارد:
ماده 17: هر کس منفردا و یا به طور جمعی حق مالکیت دارد. بنابراین افراد لازم نیست که سر همدیگر کلاه بگذارند تا یکدیگر را از حق مالکیت محروم کنند.
درس چهارم "ارزش علم" نام دارد.این درس سرگذشت حکیمی را روایت می کند که سوار کشتی شده و مسافرت می کرد اما با توفانی شدن دریا ،کشتی غرق می شود و حکیم چند روز بعد به طور معجزه آسایی در ساحل از خواب سنگین بیدار می شود و شروع به نوشتن بر روی ماسه ها می کند.در این هنگام امیر شهر ، او را فرا می خواند تا آموخته های خود را به جوانان شهر بیاموزد و وی نیز با کمال میل آن را قبول می کند.
این درس به ماده 25 حقوق بشر اشاره دارد که حق برخورداری افراد از سلامتی و رفاه و خورد و خوراک،مراقبتهای بهداشتی و خدمات لازم اجتماعی و حمایت از افراد در زمان بیکاری ،بیماری،نقص عضو و پیری و ....
درس دیگر "رهایی از قفس" نام دارد.در این درس معروف بازرگانی برای تجارت به هند می رود و تصمیم می گیرد تا برای دوستان و آشنایان خود هدایایی بیاورد. طوطی بازرگان هم به وی اعلام می کند تا سلام وی را به طوطیان هندوستان ببرد و حال وی را برای آنها بازگو کند.بازرگان در هند این کار را انجام می دهد ولی با بازگو کردن آن حال یکی از طوطیان به هم می خورد و می میرد.در بازگشت بازرگان وقتی هدایای همه را می دهد و شرح حال طوطیان هند را برای طوطی خود بازگو می کند ،طوطی نیز بعد از شنیدن ،خود را به مردن می زند.وقتی بازرگان وی را از قفس بیرون می اندازد طوطی آزادی خویش را در می یابد. این درس به مواد زیر اشاره دارد:
ماده 14: هر کس حق دارد در برابر تعقیب ، شکنجه و آزار پناهگاهی جست و جو کند.
ماده 9: احدی نباید خودسرانه توقیف ، حبس یا تبعید شود.
ماده 3: حق زندگی ،آزادی ،و امنیت برای هر کس.
درس بعدی به نام "آرش کمانگیر" به داستان حماسی می پردازد که در جنگ توران و ایران قرار می شود تا آرش کمانگیر با پرتاب تیری از کمان سرحدات ایران و توران را مشخص کند.این درس به ماده زیر اشاره دارد:.
ماده 15:محروم نمودن افراد از حق تابعیت کشور خود.
درس دهم نگاهی دارد به زندگینامه "جبار باغچه بان".معلمی که اولین کودکستان و اولین مدرسه ویژه کودکان کر و لال را در ایران بنیانگذاری کرد.این درس به ماده 25 حقوق بشر مطابقت دارد که اشاره دارد به حق برخورداری افراد از سلامتی و رفاه،خورد و خوراک و مراقبتهای بهداشتی و خدمات اجتماعی و حمایت از افراد در زمان بیکاری ، بیماری ،نقص عضو و پیری و ...همچنین این ماده به حمایت از کودکان نامشروع نیز اشاره دارد.
علاوه بر آن این درس به ماده 26 حقوق بشر اشاره دارد که بر آموزش و پرورش افراد به صورت مجانی و حتی اجباری در دوران ابتدایی.
درس پانزدهم به داستان "شیر و موش" می پردازد.در این درس موش شیری را که در خواب بود اذیت می کند و در نهایت شیر موش را می گیرد اما موش طلب مغفرت می کند و شیر هم او را می بخشد.چند روز بعد شیر در دام صیاد به گیر می افتد و موش با دندانهای تیز خود شیر را از دام نجات می دهد.این درس به ماده 4 اشاره دارد که اعلام می کند بردگی انسانها به هر شکلی ممنوع است.
درس هفدهم به "مدرسه هوشمند "مربوط است.مهتاب که برای اولین بار به این مدرسه می رود و با دیدن حضور و غیاب الکترونیکی، تخته سیاه هوشمند و انجام تکالیف با وسایل الکترونیکی بسیار متعجب می شود و در عین حال بسیار هم خوشحال می شود که یک چنین وسایلی را در مدرسه ایجاد کرده اند تا بچه ها راحت تر درسهایشان را بخوانند. این درس به ماده ریر اشاره دارد:
ماده 26: که تاکید می کند بر آموزش و پرورش رایگان و اجباری برای کودکان.
تفسیر مواد حقوق بشر در کتاب فارسی چهارم دبستان صرفا دیدگاه نویسنده است.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان