5 اکتبر ( روز جهانی معلم ) موقع مناسبی و در روزهای آغاز سال تحصیلی واقع شده است . اما روز معلم در تقویم خودمان در اواخر سال تحصیلی و درست در پایان کار معلمان است. البته زمان آن نیز می تواند فرصتی برای تقدیر واقعی از یک سال تلاش معلمان باشد که متاسفانه چنین نیست و معمولا در حد ایراد حرف و اعطای لوح تقدیر و یک کادوی معمولی مانده است.
خوشبختانه ایران یکی از حاضرین در جلسه تصویب روز جهانی معلم ( سال 1966) بوده است. جلسه ای که اتفاقا در آن نماینده امریکا حضور نداشت و لذا این روز قاعدتا نباید صبغه و سابقه استکباری داشته باشد.
با این همه هنوز دست اندرکاران امر، هر ساله در آستانه ی این روز سکوت معنی داری پیشه می کنند. اگرچه اجازه ثبت و ضبط آن در تقویم رسمی داده شده اما هر سال از کوچک ترین اشاره و نشانه ای در باب گرامی داشت آن تغافل می شود. این همه اما در حالیست که همه چیز در دنیا به سرعت برق و باد ، در حال تغییر است و تن دادن به فرایند جهانی شدن، تنها گزینه ناگزیر ماست.
باور کنیم که حضور در دهکده ی جهانی ، به دعوت استکبار جهانی نیست که بشود در باره ی آن توهم توطئه داشت .
روز جهانی معلم، فرصت خوبی برای تمرین مدارا و گفت و گوی تمدن هاست که دست برقضا ، مبدع و منادی آن کشور ایران بوده است.
در دنیا بیش از پنجاه میلیون معلم وجود دارد. برای استفاده ی شایسته و بایسته از این نیروی انسانی عظیم، باید تدابیری اساسی اندیشید.شواهدی وجود دارد که در بسیاری کشورها، حقوق معلمان از حقوق مشاغل مشابه معلمی، کمتر است.
پیامد این وضع، افت کیفی معلمان، فقدان معلمان ماهر به دلیل جذب شدن در سایر مشاغل و بی علاقگی عمومی در خلاقیت ورزی معلمان است ، به طوری که چند شغلی بودن و ترویج تدریس خصوصی، عادت معمول معلمان در بسیاری کشورها گردیده است.شعار امسال روز جهانی معلم، مثل همیشه تامل برانگیز است؛
« حق آموزش به معنی حق داشتن یک معلم شایسته است.»
پاشنه آشیل معلمی نیز همین شایستگی است . این که معلم بودن كارساده اي نيست و كار همه كس هم نيست. چراکه معلمی، مثل هیچ یک از حرفه هایی که می شناسیم نیست. معلمانی هوشیار و بیدار که سخنگویان فکری و فرهنگی جامعه خویش اند
معلمی، فعالیت در جبهه ی روابط انسانی است. فضایی که در آن به آسانی سوء تفاهم پیش می آید. افراد خیلی سریع ناراحت می شوند یا او را ناراحت می سازند .
معلم ،ضمن اداره ی کلاس باید از فراگیران ارزشیابی بگیرد ، سر وصدای بچه ها را تحمل کند ، آنها را دعوت به سکوت کند ، به همه مهر بورزد ، با یکی می خندد ، به دیگری اخم کند ، به پرسش های بی موقع پاسخ گوید ، از یادگیری تک تک بچه ها اطمینان حاصل کند، در دعوای بچه ها فورا حضور پیدا کند و آن ها را آشتی دهد ، تنبیه کند ، تشویق کند ، اندرز دهد و البته در همه این احوال ، مواظب رفتار ، گفتار و ظاهر خود باشد .
درد سرهای یک معلم به چهار دیواری کلاس درس و یک زمان خاص محدود نمی شود . یک معلم باید مترصد روبه رو شدن با ارزیابی های گاه و بی گاه مسئولین اداری و همین طور مواظب سلوک و ظاهر خود در بیرون مدرسه باشد که نکند نقش الگویی اش خدشه دار شود.اما تمام این شایستگی هم به یمن سعی معلم حاصل نمی شود. زمینه شایسته بودنش نیز باید فراهم شود.
به این منظور باید شایستگان بر سر امور بایستند. به جای «مهره » ها، «مدیر » ها باید معلمان را مدیریت کنند و با پرهیز از زیاد حرف زدن و نگاه سیاسی و ایدئولوژیک داشتن ، به نفس آموزش بیندیشند و در پی تشویق معلمان فعال و بی ریایی بگردند که برای معرفی کردن خود، مستند سازی و مدون سازی مدارک موجود را بلد نیستند.
معلمانی هوشیار و بیدار که سخنگویان فکری و فرهنگی جامعه خویش اند. معلمانی که جهانی بیندیشند و منطقه ای عمل کنند. معلمانی که نه فقط آزاد، که آزاده باشند. معلمانی که غم نان، امانشان را نگیرد و تکرار اعتراض ها و پیگیری های صنفی، آرامش شان را بر هم نزند.
معلمانی که زیادی نباشند حتی اگر که خیلی زیاد باشند. معلمانی که به تیر و طعنه ی چپ و راست، رانده نشوند.
معلمانی که از اصول گرایی یا اصلاح طلبی خویش به ستوه نیایند. معلمانی که اجازه ندهند يكي ديگر در درونشان بنشيند و بينديشد.
معلمانی که از شوق آموزش ، دردمند باشند اما نه نیازمند باشند و نه دربند و ...
نقطه، سرخط!
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
گروه رسانه/
« صدای معلم » فرارسیدن " روز جهانی معلم " را به همه معلمان تبریک می گوید .
« صدای معلم » امیدوار است تا نگاه به آموزش با تاسیس و تثبیت منطقی ، مستقل و مشارکت پذیر " سازمان نظام معلمی " در جامعه ما علمی ، کارآمد و آینده محور شده و به استانداردهای جهانی نزدیک شود .
در روزهاي مقارن با برگزاری اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر ، و حضور روحاني و ظريف در اين اجلاس ، بار دیگر بحث رژیم حقوقی این دریا و سهم ایران از آن، بر سر زبان ها افتاد .
شاه بیت گفت و گوها نیز این است:
ایران و شوروی سابق، به عنوان دو کشور ساحلی دریای خزر، هر کدام مالک 50 درصد از این دریا بوده اند و در معاهده 1921 و 1940 نیز که بین دو کشور امضا شده، این مالکیت 50 درصدی به رسمیت شناخته شده است.
در گفت و گوي مجازي ذيل ، به بررسي اين موضوع مي پردازيم .
الف ) خلاصه اي از پنج نشست سران کشور هاي ساحلي خزر هر اجلاس تقريبأ از زاويه ديد يک منبع ، نگاه شده است .( نگاه يکسويه به پنج اجلاس گذشته )
1. اولين نشست ارديبهشت 1381 در عشق آباد:
پرسش کننده :
موضع ايران ، در اولین نشست وزراي خارجه کشور هاي ساحلي در ياي خزر چه بوده است ؟
پاسخ دهنده : ( 1)
اولین نشست وزرای خارجه کشورهای ساحلی دریای به ابتکار ایران و در ماههای آخر ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی در آبان ۱۳۷۵ (نوامبر ۱۹۹۶) در تهران برگزار شده است. پیش از این اجلاس، نشستهای دوجانبه متعددی میان رهبران کشورهای ساحلی و مقامهای وزارت خارجه انجام شده است.
در همه این نشستها، مقامهای ایران از معتبر بودن دو پیمانی که ایران و شوروی امضا کرده بودند و از ضرورت تعیین رژیم حقوقی جدید سخن گفتهاند. در این مذاکرات طرح ایران ابتدا تقسیم دریا به قسمتهای مساوی بود اما پس از مدتی ایران اعلام کرد که بر اساس حق تاریخیاش در دریای خزر، سهم خود را بیست درصد میداند و چهار کشور دیگر میتوانند مابقی را هر طور خواستند تقسیم کنند .
پرسش کننده :
دیدگاه های کشورها درباره تعیین خط میانی ، شکل و اندازه آن و دیگر ویژگی های رژیم حقوقی دریای خزر در نخستين نشست چگونه بود ؟
پاسخ دهنده : ( 2 )
در ارديبهشت ماه 1381 ؛ نشست دو روزه کشورهای ساحلی دریای خزر در عشق آباد بدون صدور بیانیه نهایی پایان یافت . اما سران این کشورها ، آن را موفق خواندند .
دیدگاه های کشورها درباره تعیین خط میانی ، شکل و اندازه آن و دیگر ویژگی های رژیم حقوقی دریای خزر متفاوت بود، اما در این نشست سران کشورها توانستند آزادانه با یکدیگر تبادل نظر کنند.
پنج کشور تعهد کردند در دریای خزر از قوه قهریه استفاده نکنند و مناقشه به وجود نیاورند تا مسائل بحث انگیز با تفاهم و مدارا حل شود.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در دیدار با رئیس دولت اصلاحات در عشق آباد از پیشنهاد وی برای برگزاری اجلاس بعدی سران کشورهای حاشیه دریای خزر در تهران استقبال کرد.
روسای جمهوری ایران و روسیه قبل از برگزاری اجلاس با یکدیگر دیدار کردند و درباره مسائل مختلف از قبیل مبارزه مشترک با تروریسم بین المللی و موضوعات مورد علاقه دو کشور به گفت و گو پرداختند.
ولادیمیر پوتین و رئيس دولت اصلاحات در گفت و گویی اختصاصی با خبرگزاری روسی اینترفکس ، نتایج اولیه اجلاس سران خزر را امیدوار کننده خواند.
2. دومين اجلاس سران كشورهاي ساحلي درياي خزر ، 24 مهر 1386 در تهران
پرسش کننده :
نتيجه دومين اجلاس سران كشورهاي ساحلي درياي خزر در 24 مهر 1386 تهران چه بود ؟
پاسخ دهنده : ( 3 )
اعلاميه اجلاس سران كشورهاي ساحلي درياي خزر در تهران:
كشورهاي ديگر حق استفاده از قلمرو پنج كشور ساحلي براي تهاجم عليه هر يك از طرفها ندارند .
پنج كشور ساحلي درياي خزر براي اولين مرتبه و در يك اعلاميه 25 بندي درباره مهم ترين مسايل منطقه اي و بين المللي تفاهم كردند.
در ذيل به برخي از مواد اين اعلاميه اشاره مي شود :
قسمت پانزدهم – طرف ها تاكيد ميكنند كه در هيچ صورتي به كشورهاي ديگر اجازه نخواهند داد تا از قلمرو كشورشان براي تهاجم و ساير عمليات نظامي عليه هر يك از طرف ها استفاده شود.
قسمت نوزدهم- طرف ها معاهده«منع اشاعه و تكثير سلاح هاي هسته اي» را به عنوان يكي از مهم ترين بنيان هاي امنيت و ثبات بين المللي دانسته و خواستار تعميم آتي اين معاهده هستند. طرف ها همچنين حق مسلم كليه كشورهاي عضو معاهده «منع اشاعه و تكثير سلاح هاي هستهيي» جهت توسعه تحقيقات، توليد و استفاده از انرژي هستهيي در مقاصد صلح آميز بدون تبعيض و در چارچوب مفاد اين معاهده و همچنين سازوكارهاي آژانس بين المللي انرژي اتمي را مورد تاييد قرار مي دهند.
قسمت بيست و يکم- طرف ها معتقدند كه شرط لازم تامين امنيت، صلح و ثبات در منطقه، حل و فصل صلح آميز، عادلانه و پايدار مناقشات بر طبق منشور ملل متحد ، براساس احترام به حاكميت، رعايت تماميت ارضي و خدشه ناپذيري مرزهاي شناخته شده بين المللي مي باشد.
قسمت بيست و پنجم- اجلاس آتي روساي جمهور كشورهاي ساحلي خزر طبق تاريخ توافق شده در اکتبر 2008 در باکو مرکز جمهوري آذربايجان برگزار خواهد شد.
پرسش کننده :
3. سومین اجلاس سران خزر ، نوامبر 2010 در باکو
پاسخ دهنده : ( 4 )
سومین اجلاس سران خزر در باکو با امضای نظام نامه امنیتی دریای خزر و همچنین انتشار بیانیه ای در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان پایان یافت . در نظام نامه امنیتی خزر ، بر تامین امنیت دریای خزر توسط پنج کشور ساحلی تاکید شده است .
باید توجه داشت دریاچه خزر ، نقش به سزایی در جریان تحولات جهانی دارد و در بسیاری از محاسبات استراتژیک قدرتها جایگاه ویژه دارد. کشیدن شدن شرکای غربی برخی کشورهای حاشیه خزر به این دریاچه از جمله پیامدهای این شاخصه منطقه می باشد. البته بلاتکلیفی امنیتی رژیم حقوقی خزر نیز راه را برای کشورها و سازمانهای خارج از منطقه باز گذاشته بود. لذا موافقتنامه امنیتی اخیر ، پس از توافقنامه زیست محیطی به عنوان دومین توافق همه جانبه، میتواند روند تصویب توافقات همه جانبه در سایر حوزه ها را فراهم کرده و به تدریج موجب به حاشیه راندن هر گونه توافقنامه دو جانبه یا چند جانبه باشد.
اما با این وجود این بیم وجود دارد که موانع همچنان پابرجا بماند. اینکه همه طرفین تائید کردند امنیت در دریای خزر به کشورهای منطقه مربوط است و قدرتهای فرا منطقه ای نباید در این مورد دخالتی داشته باشند، حق کشتیرانی در دریای خزر فقط در اختیار کشورهای حاشیه دریای خزر است، طرفین تحت هیچ شرایطی اجازه نخواهند داد تا از خاک آنها برای حمله یا عملیات نظامی علیه کشورهای ساحلی دیگر، استفاده شود.
هر چند در گذشته نیز چنین مواضعی وجود داشت ولی اعلام آن در اجلاس سران ٥ کشور را می توان یک گام مثبت تلقی نمود که می تواند طرحهای آمریکا برای نفوذ نظامی در منطقه خزر را با یک مانع روبه رو نماید. اما باید خاطر نشان ساخت دستیابی به این توافقنامه امنیتی تمام مشکلات مربوط به نفوذ آمریکا و ناتو در دریای خزر را بر طرف نخواهد ساخت. چرا که هیچ ضمانت اجرایی برای رعایت مفاد این توافقنامه وجود ندارد.
در بیانیه کشورهای ساحلی دریای خزر نیز بر همکاری پنج کشور ساحلی در عرصه های مختلف اقتصادی ، انرژی ، حمل و نقل دریایی و سایر حوزه ها تاکید شده است . تحلیل و ارزیابی دستاوردهای این نشست از این جهت دارای اهمیت است که به طور حتم این توافقات در مستندات لازم برای تعیین رژیم حقوقی دریای خزر بی تاثیر نخواهد بود.
علاوه بر این در نشست باکو روسای كشورهای ساحلی توافق كردند كارشناسان كشورهای عضو در یك مدت زمان مشخص بررسیهای كارشناسی لازم برای تعیین عرض جغرافیایی و حدود حق حاكمیت پنج كشور عضو از خزر را انجام دهند. از این رو پیگیری مذاکرات سومين اجلاس سران پنج كشور درياي خزر می تواند یک گام مثبت برای اعتمادسازی جهت بررسی جدیتر ابعاد رژیم حقوقی دریای خزر تلقی شود. در صورتی که در این زمینه پیشرفتی حاصل گردد زمينه برای توسعه همكاريهاي بیشتر كشورهاي اين منطقه فراهم خواهد شد.
در این چارچوب تاسیس سازمان همكاريهاي اقتصادي كشورهاي ساحلي درياي خزر هم از اهميت فراواني برخوردار است. به عقيده كارشناسان، ایجاد این سازمان با توجه به توان همكاري هاي اقتصادي كشورهاي ساحلي درياي خزر، زمينه ساز افزايش حجم مبادلات بازرگاني و اقتصادی در منطقه خواهد شد.
چالش های موجود
نشست کشورهای حاشیه خزر در حالی در جمهوری آذربایجان برگزار شد، که پس از قریب به دو دهه از آغاز مذاکرات در خصوص دریای خزر به ویژه چگونگی تعیین رژیم حقوقی جدید این دریا، هنوز نتیجة قابل قبولی دستگیر ایران نشده است.
جدول خلاصه نشست سران در حوزه درياي خزر
شماره اجلاس |
ملاحظات |
نشست اول ارديبهشت 1381 عشق آباد بيانيه و توافقنامه نداشت |
-سران این کشورها ، آن را موفق خواندند . -پنج کشور تعهد کردند در دریای خزر از قوه قهریه استفاده نکنند و مناقشه به وجود نیاورند تا مسائل بحث انگیز با تفاهم و مدارا حل شود. |
نشست دوم مهر 1386 تهران در يك اعلاميه 25 بندي درباره مهم ترين مسايل منطقه اي و بين المللي تفاهم كردند. |
برخي از مواد آن عبارتند از : –طرفها تاكيد کردند ،در هيچ صورتي به كشورهاي ديگر اجازه نخواهند داد تا از قلمرو كشورشان براي تهاجم و ساير عمليات نظامي عليه هر يك از کشور ها استفاده شود. - طرفها معاهده«منع اشاعه و تكثير سلاح هاي هسته اي» را پذيرفتند . - طرفها معتقدند كه شرط لازم تامين امنيت، صلح و ثبات در منطقه، حل و فصل صلح آميز، عادلانه و پايدار مناقشات بر طبق منشور ملل متحد ، براساس احترام به حاكميت، رعايت تماميت ارضي و خدشه ناپذيري مرزهاي شناخته شده بين المللي مي باشد. |
سومين نشست نوامبر 2010 باکو نظامنامه امنیتی و انتشار بیانیه |
-هیچ ضمانت اجرایی برای رعایت مفاد این توافقنامه وجود ندارد. -كارشناسان كشورهای عضو در یك مدت زمان مشخص بررسیهای كارشناسی لازم برای تعیین عرض جغرافیایی و حدود حق حاكمیت پنج كشور عضو از خزر را انجام دهند. - زمينه برای توسعه همكاريهاي بیشتر كشورهاي اين منطقه ( تاسیس سازمان همكاريهاي اقتصادي كشورهاي ساحلي ) |
ادامه دارد
منابع :
اطلاعات بیشتر در مورد دریای خزر و قرارداد جدید
(2 ) جام جم آنلاين چهار شنبه 4 ارديبهشت 1381
( 3 ) خبرگزاري دانشجويان ايران "ايسنا " سه شنبه 24 مهر 1381
( 4 ) نشست باکو ، چشم انداز
گروه رسانه/
همان گونه که پیش تر نیز آمد ( این جا ) ؛ مجله تایم گزارشی را از زندگی معلمان آمریکایی در مورد حقوق شان با عنوان :
13Stories of Life on a Teacher's Salary
منتشر نموده است .
در این بخش زندگی خانم «کارا استاتنبرگ » را می خوانید.
گروه رسانه/
همان گونه که پیش تر نیز آمد ( این جا ) ؛ مجله تایم گزارشی را از زندگی معلمان آمریکایی در مورد حقوق شان با عنوان :
13Stories of Life on a Teacher's Salary
منتشر نموده است .
در این بخش زندگی خانم « هوپ براون » را می خوانید.
گروه اخبار/ خانم "کارمن مونتون" وزیر بهداشت اسپانیا پس از انتشار گزارشی که نحوه اخذ مدرک دانشگاهی وی را زیر سوال می برد، مجبور به استعفاء شد.
گروه رسانه/
تایم با این تیتر، ادعای بهبود اوضاع معیشتی مردم آمریکا را به چالش گرفته است.
تایم از جمله رسانه هایی است که ترامپ آنان را جزیی از زنجیره دروغ پراکنی می داند.
( مدرک فوق لیسانس دارم ، 16 سال سابقه کار ، دو تا شغل اضافه هم کار می کنم و پلاسمای خونم را اهدا می کنم . من یک معلم در آمریکا هستم . )
پایان پیام/
موسسه مطالعاتی اقتصاد و صلح، تازهترین گزارش خود را با عنوان "شاخص جهانی صلح" را منتشر کرد.
در این بررسی مهربان ترین کشورها عبارتند از:
۱- ایسلند ۲- دانمارک ۳- اتریش ۴- نیوزیلند ۵- سوئیس ۶- فنلاند ۷- کانادا ۸- ژاپن ۹- استرالیا ۱۰- جمهوری چک
قهر آمیز ترین کشورها عبارتند از:
۱۶۲- سوریه ۱۶۱- عراق ۱۶۰- افعانستان ۱۵۹- سودان شمالی ۱۵۸- آفریقای مرکزی ۱۵۷- سومالی ۱۵۶- سودان ۱۵۵- کنگو ۱۵۴- پاکستان ۱۵۳- کره شمالی ۱۵۲- روسیه ۱۵۱- نیجریه
جالب اینکه ایران با بیش از 6 میلیون نزاع خیابانی در سال! و بیش از 15 میلیون پرونده قضایی از زد و خورد و قتل و طلاق و تجاوز و ... تازه در سال گذشته رتبه ای بهتر از 138 در جدول نیافته است:
در این گزارش، اروپا آرام ترین قاره جهان و آسیا دعوایی ترین قاره ی کره ی زمین است.
جالب تر اینکه 30 کشور آرام جهان، در صدر کشورهای پر مطالعه هستند و بدون استثنا سرانه ی مطالعه کشورهای خشونت آمیز بسیار پایین است!
این بدان معناست که کسانی که کمتر کتاب می خوانند، افراد بی سوادترند! بیشتر دعوا می کنند و آرامش کمتر دارند! که کشور ما از آخر رتبه بیست و چهارم را دارد.
مردم ما وقتی در تکاپوی رفتن به ترکیه و آنتالیا هستند در سواحل همین کشورها محال است اروپایی ها را بدون کتاب ببینند. اما ما مسافرت می کنیم تا پاساژگردی کنیم. فرق ندارد کجا! چه ترکیه چه سفر حج، چه قطب شمال یا سفر بی بازگشت به مریخ، کتاب از وسایل چمدان ما نیست. این درحالیست که فقط و فقط با روزی 30 دقیقه مطالعه، جایگاه ما از صد و سی و چهارمین کشور نزاع دوست دنیا، به جمع 10کشور صلح طلب دنیا می پیوندد!
نکته ی مهم این است که مطالعه حالت ویروسی دارد و اگر یکی از افراد خانواده کتابخوان باشد، سایر اعضای خانواده به این ویروس مبتلا می شوند! پس در مرحله اول باعث رشد و پیشرفت خودمان و نسل آینده شویم و در مرحله بعد باور کنیم که اگر خودمان تغییر کنیم باعث توسعه کشورمان خواهیم شد. خودمان به داد خودمان و آینده کشورمان برسیم.
کانال دکتر سعید صفایی موحد
براساس مطالعهای که در سال 1395 در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است، بیش از 70 درصد دانشجویان مشهدی این دانشگاه در دورۀ روزانه-رایگان، دورۀ دبیرستان را در مدارس غیرانتفاعی گذراندهاند و از کلاسهای خصوصی و عمومی برای آمادگی کنکور بهره بردهاند.
براساس مطالعهای که در یک نمونۀ 6000 نفری از فارغالتحصیلان سالهای اخیر دانشگاههای دولتی شهر تهران انجام شده است، حدود 65 درصد نمونه جزو سه دهک پردرآمد جامعه بودهاند که اکثر آنها دورۀ دبیرستان را در مدارس غیرانتفاعی گذراندهاند. نرخ اشتغال آنها پس از فارغالتحصیلی حدود 4 برابر سایر فارغالتحصیلان بوده و به فرصتهای شغلی پردرآمدتری دسترسی یافتهاند.
به تعبیر مایکل والزر (فیلسوف آمریکایی)، فقدان نردههای نمادین دولتی موجب شده است تا افراد دارای ثروت بیشتر بر سایر مواهب اجتماعی نظیر آموزش و اشتغال «سلطه» یابند.
بهرغم این وضعیت، تمام سیاستهای دولت از یکسو معطوف به کالاییکردن هرچهبیشتر آموزش عالی است تاجایی که امروزه تنها 16 درصد دانشجویان در دورههای روزانه-رایگان مشغول به تحصیلاند، و از سوی دیگر خصوصیسازی هر چه بیشتر آموزش عمومی را پیگیری میکند (در سال جاری تحصیلی اعلام شد حدود 17 درصد دانشآموزان در مدارس غیرانتفاعی ثبتنام کردهاند).
درحالیکه مجموع بودجۀ آموزش (اعم از آموزش عمومی و آموزش عالی) حدود 10 درصد بودجۀ عمومی دولت ایران را تشکیل میدهد، عربستان سعودی در سال 2016 حدود 23 درصد بودجۀ عمومی خود را به حوزۀ آموزش اختصاص داده است.
جامعهشناسی علامه