سخني با مسئولين صندوق ذخيره فرهنگيان  و ديگر مسئولين در باره تبديل اين صندوق به صندوق سرمايه گذاري قابل معامله:

در رسانه هاي مجازي بحث تبديل صندوق ذخيره فرهنگيان به صندوق سرمايه گذاري قابل معامله ، توسط مسئولين مطرح شده است .

در اين رابطه به اساسنامه صندوق هاي سرمايه گذاري  قابل معامله مصوب   31 / 1 / 1399 شماره 7263/ت57588ﻫ اشاره شده است .

باتوجه به اينکه نگارنده در تارنماي وزين صداي معلم پيشنهاد ِ تبديل صندوق ذخيره فرهنگيان به صندوق سرمايه گذاري قابل معامله در بورس را مطرح کرده ام :

1. براي اولين بار ( سال 1395 ) زماني که بحث انحلال و غير متمرکز شدن صندوق ذخيره فرهنگيان مطرح بود در تار نماي وزين " گروه صداي معلم " بحث تبديل اين صندوق به صندوق سرمايه گذاري قابل معامله در بورس مطرح شد ( 1 )  ( اينجا )
2. همچنين در سال  1397 ( 2 )  ( اينجا ) بازهم از تبديل صندوق ذخيره فرهنگيان به صندوق سرمايه گذاري قابل معامله حمايت شد .

لذا از اين پيشنهاد استقبال نموده در حد بضاعت بسيار اندکم به اين مهم مي پردازم تا در سايه معجزه ديالوگ ، اعضاي محترم صندوق ذخيره فرهنگيان به  حقوقشان آشنا شوند همچنين مسئولين محترم  به وظايفشان واقف گردند .

خلاصه قسمت قبل ؛ بخش نخست - بخش دوم

در هر دو حالت ِ فعاليت ِ صندوق ،

1. به شکل فعلي ،
2. به شکل صندوق سرمايه گذاري قابل معامله ،

مطالبه اصلي فرهنگيان ، نقش آفريني حدود 900 هزار فرهنگي عضو بر سرمايه هاي خود و بهرمندي منصفانه از آن است .

انتظار مي رود ، ويژگي ِ اعضاي هيات امنا در ائين نامه ، به صورت مبسوطی شرح داده شود . 

اگر  اعضاي صندوق  داراي حداقل اين ويژگي ها نباشند ؟ قطعأ فرد ِ  منتخب براي عضويت در هيات امناء ، متخصصي غير عضو صندوق مي باشد .

اگر  رسانه ها بعنوان رکن چهارم دموکراسي و تشکل هاي مدني بعنوان حلقه واسط بين مردم و مسئولين به اين مهم ورود پيدا کنند و در تعامل با کارشناسان درون و بيرون صندوق ، آئين نامه اي جامع و مانع براي انتخاب ِ هيات امنا تدوين کنند ؟ به وظيفه خود عمل کرده يکي از چالش هاي  بيش از دو دهه در بزرگترين هلدينگ فرهنگيان را بر طرف مي نمايند.

بدين ترتيب  براي اعضاي صندوق ذخيره فرهنگيان امکان مديريت سرمايه هايشان را فراهم مي کنند و گامي در جهت اصلاح ساختار صندوق برمي دارند در نتيجه بخشي از مطالبات فرهنگيان عضو را  محقق مي نمايند .

خوانندگان فهيم و فرهيخته در بخش نخست و دوم اين گفت و گو با تشبهات فراواني مواجهه مي شوند که نشان دهنده بهره مندي عاقلانه‌ي کارشناسان هيات دولت از پيش نويس دستور العمل جامع صندوق هاي سرمايه گذاري ( 5 ) مي باشد لذا بدين وسيله از همه فرهيختگان عزيز و گرامي بابت مشاهده  تشبهات فراوان در بخش نخست و دوم اين گفت و گو پوزش مي طلبم .

بخش نخست نگاهي اجمالي به اساسنامه نمونه

 صندوق هاي سرمايه گذاري قابل معامله براي صندوق ذخيره فرهنگيان و تبديل آن به صندوق سرمايه گذاري قابل معامله که در تاريخ 31 فرودين 1399 تنظيم شده است .

با توجه به مشاوره گرفتن از متخصصين کارآمد ، لازم است مواردي که به خصوصي بودن صندوق لطمه مي زند از اساسنامه صندوق سرمايه گذاري قابل معامله در بورس حذف شود و کليه ابهامات چگونگي تبديل صندوق ذخيره فرهنگيان به صندوق سرمايه گذاري  قابل معامله کاملأ روشن و مشخص شود تا بعدها مورد سوء استفاده مجلسيان يا دولتمردان و ... واقع نشود . 

***

قسمت سوم :

پرسش کننده :

شما در گزارش خود از محاسبه ارزش خالص دارايي هر واحد سرمايه گذاري در هر دقيقه اشاره نموديد ؛ در اين اساسنامه در اين رابطه چه آمده است ؟

پاسخ دهنده ( 4 ) :

ماده۱۴ـ مقاطع زمانی محاسبه ارزش خالص دارایی هر واحد سرمایه گذاری به شرح زیر است:

۱ـ در روزهای معاملاتی در ساعت شروع معاملات بورس مربوط و از آن ساعت تا پایان ساعت معاملات، حداکثر هر دو دقیقه یک بار و همچنین در پایان آن روز.

۲ـ در سایر روزها، در پایان هر روز.

پرسش کننده :

مشخصات سرمایه گذاران، تعداد و نوع واحدهای سرمایه گذاری در مالکیت ایشان و همچنین تمامی نقل و انتقالات واحدهای سرمایه گذاری چگونه رصد مي شوند ؟

پاسخ دهنده :

ماده۱۵ـ مشخصات سرمایه گذاران، تعداد و نوع واحدهای سرمایه گذاری در مالکیت ایشان و همچنین تمامی نقل و انتقالات واحدهای سرمایه گذاری نزد شرکت سپرده گذاری مرکزی به ثبت می رسند. دارندگان واحدهای سرمایه گذاری و تعداد واحدهای سرمایه گذاری در تملک آنها در هر مقطع زمانی، مطابق پایگاه داده های شرکت سپرده گذاری مرکزی خواهد بود. مالکان واحدهای سرمایه گذاری، به نسبت تعداد واحدهای سرمایه گذاری خود از کل واحدهای سرمایه گذاری، در خالص دارایی های صندوق سهیم اند، ولی حق تصمیم گیری در مورد دارایی های صندوق در چهارچوب این اساسنامه از اختیارات مدیر صندوق است.مسئولیت مالکان واحدهای سرمایه گذاری در قبال تعهدات صندوق صرفاً محدود به مبلغ سرمایه گذاری آنها در صندوق است.

تبصره ـ ارائه گواهی سرمایه گذاری صادر شده بر اساس مقررات ثبت، سپرده گذاری و تسویه و پایاپای اوراق بهادار صورت می گیرد.

پرسش کننده :

چرا در قسمتي از ماده 15 اين اساسنامه آمده است :

"حق تصمیم گیری در مورد دارایی های صندوق در چهارچوب این اساسنامه از اختیارات مدیر صندوق است."

آيا اين حد از اختيارات که به مدير داده مي شود ؟ زيان بخش نمي باشد ؟

پاسخ دهنده ( 4 ) :

کارشناسان بورس بهترين پاسخ دهنده به پرسش شما مي باشند .

نگارنده بر این باور است :

در  ماده  16  آمده است :

ماده۱۶ـ در تملک واحدهای سرمایه گذاری صندوق باید موارد زیر رعایت شود:

۱ـ متولی، حسابرس و اشخاص وابسته به آنها در زمان تصدی خود به این سمت ها، نمی توانند مالک واحدهای سرمایه گذاری صندوق باشند.

۲ـ مدیر در طول زمان تصدی خود به این سمت باید همواره حداقل......درصد از واحدهای سرمایه گذاری صندوق را مالک باشد.

تبصره ۱ـ گواهی سرمایه گذاری حداقل واحدهای سرمایه گذاری که براساس این ماده باید تحت تملک مدیر باشد، نزد شرکت سپرده گذاری مرکزی مسدود و غیرقابل معامله می شود.آزادسازی این واحدهای سرمایه گذاری پس از استعفا یا سلب سمت به هر دلیل، منوط به دریافت مفاصاحساب دوره مأموریت مدیر است.مدیر مستعفی یا سلب سمت ­شده می تواند با تودیع ضمانت نامه ای معادل مبلغ ریالی واحدهای سرمایه گذاری موضوع این تبصره، حسب مورد نسبت به آزادسازی واحدهای سرمایه گذاری خود اقدام نماید.

پرسش کننده :

در ماده 20 اين اساسنامه آمده است :

۲۰ـ مجمع صندوق با حضور دارندگان حداقل نصف به علاوه یک از کل واحدهای سرمایه گذاری ممتاز دارای حق رأی صندوق و یا موارد تصریح شده در تبصره (۱) ماده (۷) این اساسنامه تشکیل شده و رسمیت می یابد و دارای اختیارات زیر است:

چالش اين ماده چيست ؟

پاسخ دهنده ( 4 ) :

همان طور که قبلأ هم ب صراحت اشاره شد:

بايد قسمت ذيل و یا موارد تصریح شده در تبصره (۱) ماده (۷) این اساسنامه از ماده 20 براي صندوق سرمايه گذاري قابل معامله در بورس حذف شود زيرا صندوق ذخيره فرهنگيان يک صندوق  کاملأ خصوصي مي باشد .

پس مجددأ و موکدآ پيشنهاد حذف قسمت ذيل و یا موارد تصریح شده در تبصره (۱) ماده (۷) این اساسنامه از ماده 20 اساسنامه نمونه را اعلام مي نمايم .

پرسش کننده :

در قسمت دوم ماده 26 اساسنامه نمونه آمده است :

پس از پایان قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به ازای تملک هر یک دهم درصد از واحدهای سرمایه گذاری عادی، معادل یک دهم درصد از کل حق رأی از آرای دارندگان واحدهای ممتاز به نسبت تملک هر یک کسر شده و دارندگان واحدهای سرمایه­ گذاری ممتاز نسبت به اعمال باقیمانده آرا اقدام خواهند نمود.

يا ؛

در تبصره۲ـ  ماده 26 آمده است :

پاره حق رای های حاصل از کسر شدن حق رای از دارندگان واحدهای ممتاز براساس بند (۲) این ماده، قابل اعمال نیست.

چالش اين موارد چيست ؟

گفت و گو ادامه دارد .  

منابع :

( 1 ) مشکل «صندوق ذخیره فرهنگیان » نه " انحلال " است و نه " غیرمتمرکز و استانی کردن صندوق "! پیشنهاد ما این است ! ؛ سعید شهسوار زاده/ عضو شورای نویسندگان صدای معلم چهارشنبه, 17 آذر 1395چهارشنبه, 17 آذر 1395

( 2 ) نگاهی بر عملکرد و ساختار صندوق ذخیره فرهنگیان ؛ سعید شهسوارزاده / عضو شورای نویسندگان صدای معلم - سه شنبه 23 بهمن 1397گاهی بر عملکرد و ساختار صندوق ذخیره فرهنگیان ؛ سعید شهسوارزاده / عضو شورای نویسندگان صدای معلم - سه شنبه 23 بهمن 1397

( 3 ) گام نخست برای " اصلاح ساختار صندوق " ، تدوین آیین نامه جامع و به روز برای ورود متخصصان و خبرگان اقتصادی است ! سعید شهسوار زاده/ عضو شورای نویسندگان صدای معلم ، جمعه, 10 بهمن 1399سعید شهسوار زاده/ عضو شورای نویسندگان صدای معلم ، جمعه, 10 بهمن 1399 

(4 ) اساسنامه نمونه صندوق­ های سرمایه­ گذاری قابل معامله شماره۷۲۶۳/ت۵۷۵۸۸هـ مورخ ِ ۱۳۹۹/۱/۳۱ وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشره از سوي مرکز پژوهش هاي مجلس

۱- مستاجرها:
طبق آمارها ، اجاره بهاء مسکن در دو سال گذشته افزایشی صددرصدی را تجربه کرده‌است. یعنی اگر خانواده‌ای تا یک سال پیش مجبور بود سی‌درصد حقوق خود را برای اجاره مسکن پرداخت کند حال باید بیش از پنجاه‌درصد درآمدش را به صاحب خانه و صاحب ملک تجاری بپردازد. در شهر تهران نزدیک به پنجاه‌درصد مردم به‌صورت استیجاری زندگی و کاسبی می‌کنند. نصف مردمی که در تهران زندگی می‌کنند اگر فقط ده روز یا یک ماه کار خود را تعطیل کنند با مشکلات جدی مالی و انبوهی از چک‌های برگشتی و اسباب‌ و اثاثیه‌ٔ به‌کوچه ریخته شده، مواجه خواهند شد.

۲- کارگران روزمزد
در ایران بسیاری از افراد به‌علت نبود فرصت شغلی کافی به مشاغلی مانند دست‌فروشی در خیابان‌ها، جمع‌آوری ضایعات، آوازخوانی و نمایش‌ خیابانی، مسافرکشی، کارگری روزمزد ساختمانی و امثالهم مشغولند. اکثریت این گروهِ‌ به‌ظاهر شاغلِ در‌واقع بیکارِ پنهان، مستأجر بوده و زندگی‌شان به درآمد روزانهٔ آنها وابسته است. این در حالی است که تنها حمایت دولت از این اقشار پرداخت دویست هزار تومان طی یک سال (آن هم نه به همه آنها) بوده‌است.

۳- فقر عمومی:
حداقل نیمی از جمعیت ایران در تهیهٔ نیازهای اولیه خود مشکل دارد و حتی با یک هفته تعطیلی فعالیت اقتصادی خود، با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
مسئول، سیاستگذار یا هر شخصی که دوباره از قرنطینهٔ کامل سخن می‌گوید ابتدا باید این واقعیت را حل نماید و این تفاوت عمدهٔ کشوری مانند ایران با فرانسه و آلمان و... است که چندین بار قرنطینه سراسری اعمال کرده‌اند.

۴- وضعیت استثنایی:
یکی از وظایف مهم حکومت‌ها اعمال قانون در شرایط استثنایی است.‌ کرونا یکی از استثنایی‌ترین تجربه‌های بشری در یک قرن اخیر بود و نحوهٔ مواجههٔ دولت‌ها با این بحران نشان از میزان مشروعیت و اقتدار و قدرت مدیریتی آنها داشت.

دولت ایران طی یک سال گذشته هیچ برنامهٔ مشخصی (جز تعطیلی یک‌سالهٔ مدارس و جریمهٔ خودروها بعد نصف شب که هر دو هم در نوع خود عجیب و نمونه بود) برای مقابله با کرونا نداشت و در جاهایی مانند تعطیلات نوروز و اعیاد و مراسم‌های مختلف که باید اعمال اقتدار و قانون می‌نمود به برخی توصیه‌های اخلاقی بسنده کرد.

۵- مردم بزرگ ایران:
نمونهٔ دیگر، رفتار مردم بزرگ ایران است. در تعطیلات نوروز بسیاری از خانوده‌ها هم مسافرت‌شان را رفتند و هم تمام دید و بازدیدهای خود را به جا آورند و حالا هم که با افزایش سریع رشد کرونا مواجه‌‌اند در خانه‌های خود نشسته و به بی‌تدبیری دولت و زمین و زمان فحاشی می‌کنند.

کانال خرمگس

دقت در سیر علمی و عملی آموزش و پرورش از دیر باز تا امروز و به خصوص در در دهه های اخیر نشان می دهد که در بیشتر مواقع نیاز مخاطبان ، حال چه معلم و چه دانش آموز ،کمتر وگاه هرگز مورد توجه واقع نشده است.

به عبارتی دیگر، این دستگاه در جذب و تامین معلم از شریان های گوناگونی استفاده نموده است و تا امروز نتوانسته است تنها یک کانال ویژه - چیزی شبیه دانشگاه فرهنگیان- را برای این موضوع اختصاص دهد ، به همین دلیل و نداشتن افقی برای آینده در زمان هایی برای آن که کلاس های درس خالی نماند مجبور شده است از سایر درگاهها و البته قوانین نه چندان علمی به رفع مشکلات و استخدام معلم بپردازد که همین امر سبب شده است در سنواتی شاهد فوجی از معلمانی باشیم که کمترین تخصص ها را برای کار دراین مجموعه داشته باشند. آموزش و پرورش باید خود به دنبال طرح های تشویقی برای افزایش کیفیت عملکردی معلمان باشد و سعی کند از طریق ارزیابی های فنی و بی طرفانه موجب چالاکی علمی زیرمجموعه خود شود.

از دیگر سو، مطالب درسی نیز عموما و چه بسا خصوصا متناسب با نیاز دانش آموزان نیست و تداوم رویکرد فله ای در ارائه مفاد درسی موجب شده است که علم آموزی در نزد فراگیر جذاب نباشد و او تنها برای جانماندن از خیل مدرک بگیران به کتب درسی روی آورد بی آن که تاثیری در کنش و واکنش های فردی و اجتماعی وی داشته باشد.

نتیجه چنین فرایندی افزایش کمیت ها و قربانی کردن کیفیت ها می باشد.

در آموزش و پرورش فله ای، پاسخگویی در برابر وجدان اجتماعی معنایی ندارد بلکه تنها گریز از مشکلات مقطعی و رهایی از غرق شدگی آنی هدف اصلی است.

در چنین سیستمی یقینا رسوب زدگی اندیشه تا حدی خواهد بود که امکان ورود هر مدیر خلاق و توانمندی را خواهد بست.

علاوه براین چون غنای علمی فارغ التحصیلان به خاطر ضعف های قانونی مفرط ، توسط مراکز علمی داخلی مورد بررسی قرار نمی گیرد عموما با نسلی مواجهیم که نه در برابر گفتارشان خود را مسئول می دانند و نه کردارشان.اگر هم زمانی مورد بازخواست واقع شوند از گزینه فرافکنی بهره می برند و تقصیر را بر میخ های مجاور می افکنند.میخ هایی که می توانند همان قوانین خشک و بی روح و کهن باشند که تاریخ مصرفشان سالهاست که گذشته است.

لذا در چنین آموزش و پرورشی نمی توان دم از پژوهش محوری زد و خود را شانه به شانه نظام های مدرسه ای مدرن در نظر آورد.

اکنون که لایحه رتبه بندی معلمان در حال تصویت نهایی در مجلس شورای اسلامی است می طلبد تا بانگاهی به سندتحول بنیادین از اینگونه دردهای مزمن رها شویم.

بی شک وجود نیروهای متخصص که به مقتضای علوم نوین آموزشی و پرورشی تربیت شده باشند نقطه شروع تحول در دستگاه آموزش و پرورش است.

هرچند آموزش و پرورش باید درخود استحاله فکری نسبت به پژوهش ایجادکند و با توسعه مراکز آکادمیک به مطالعه نیازهای معلمان ودانش آموزان در هر سال بپردازد و به این وسیله در هر بازه چهارساله با برگزاری دوره های آموزشی موجبات تنویر نگاه علمی کارکنان خود را فراهم نماید چه اگر این کارصورت نگیرد باز هم بعد از مدتی نیروهای آموزشی بر محور تکرار پیش خواهند رفت که تداوم آن سبب نوعی استبداد درونی در افراد می شود که پس از مدتی دیگر انعطاف لازم را برای تغییر در روش های تدریس خود بر نمی تابند.

جز این باید کیفیت آموزش مورد توجه واقع شود و کمیت ها که غالبا در امتحان و کارنامه ها جا خوش کرده اند جای خود را به میزان تغییر رفتار علمی دانش آموز بدهند و این امر سبب می شود که پیوستگی ویژه ای بین معلم، دانش آموز و خانواده و به تبع آن جامعه به وجود آید.

حاصل کلام آن که ؛

اگر به دنبال رتبه بندی و رهایی از سیستم فله ای هستیم در وهله نخست باید بکوشیم تا آموزش و پرورش فله ای را کلا به کناری نهیم و به سمت و سوی نگاه علمی و تخصصی به معلم و دانش آموز حرکت کنیم.

اینکه معلم باید تربیت شده ی مراکز مستقیم علمی آموزش و پرورش باشد و هیچ برنامه ای همچون برنامه های پنج ساله که اغلب صرفه جومحور هستند،نتوانندخللی در این موضوع ایجاد کنند.

مطلب دیگر اینکه آموزش و پرورش باید خود به دنبال طرح های تشویقی برای افزایش کیفیت عملکردی معلمان باشد و سعی کند از طریق ارزیابی های فنی و بی طرفانه موجب چالاکی علمی زیرمجموعه خود شود.

مجموع این عوامل سبب کیفیت در آموزش خواهد شد و در کنار آن نسلی پرورش خواهد یافت که خود را در برابر خویشتن و جامعه همیشه مسئول بداند و به نقطه ای برسد که هر پایه تحصیلی را سکویی برای افزایش فهم و دانایی خود بداند.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

« کرونا را شکست می دهیم » ؛ این شعاری است که دیگر در ایران مسئولان مملکتی آن را بیان‌ نمی کنند و به آرامی از روی بنرهای پشت سر آنها حذف شده است.

بیماری کرونا چند باور و عملکرد اشتباه ما را به محک داوری زد و بطلان آنها را آشکار کرد. یکی بلوف زدن و شعار زدگی مفرط و بیان سخنان حماسی بی پشتوانه است.

شاید شعارهای بی خودی در جایی که در کوتاه مدت بطلان آنها روشن نشود قابل دوام آوردن باشد و همچنان بتوان شعار را حفظ کرد و پشت آن قایم شد اما این بیماری مهلک شوخی بردار نبود و خیلی سریع بطلان شعارها را آشکار کرد. این دوستان که شعار داده اند که کرونا را شکست می دهند برنامه شان برای واکسیناسیون ملی کرونا چه بوده است؟!

مسئولان مملکتی و به ویژه مسئولان بهداشت و درمان مملکت در ابتدای شیوع بیماری هر جا صحبت می کردند پشت سرشان بنری نصب می شد که بر روی آن شعار فوق نوشته شده بود.
این شعاری فاقد پشتوانه و الکی بود.

آنها تصور می کردند کرونا خودش آمده و خودش هم‌می رود و چون رفت آنها پزش را می دهند که ما گفتیم کرونا را شکست می دهیم و دیدید که شکست هم دادیم! و جالب است که هر گاه تعداد تلفات ناشی از بیماری کم‌می شد فورا به وسط میدان می پریدند و می گفتند در اثر اقدامات مشعشع ما کرونا در حال اتمام است و ادعا را چنان گسترده می کردند که گویا سراسر جهان هم‌انگشت حیرت به دندان پشت مرزهای ما ایستاده اند تا بیایند و نحوه مدیریت ما را در ابتلای کرونا مشاهده کرده و کسب تجربه کنند و ایده های ما را در کشور خودشان پیاده نمایند.

می گویند پیروزی هزار پدر دارد و شکست یتیم است. چون قدری فرجه در داستان کرونا پیدا می شود و به نظر می رسد آتش فاجعه در حال فروکش کردن است رئیس جمهور و وزیر و وکیل همه به میدان می آیند تا پز مدیریت بدهند و خود را پیشگام این‌مدیریت نمایش دهند و چون دوباره کرونا اوج می گیرد بار تقصیرات را به سوی مردم و عدم رعایت پروتکل توسط آنها هل می دهند و همه ساکت می شوند و وزیر بهداشت هم که همه نگاه ها متوجه او و مدیریت اوست فورا می آید تا بگوید که هیچ‌کس به حرف او گوش نمی کند و اگر انتقادات جدی شود او هم خواهد گفت که مقصر اصلی چه کسانی هستند!

حال بعد از کشته شدن بیش از شصت هزار ایرانی در طی یک سال اخیر بنا بر آمار رسمی که البته آمار واقعی کشتگان بسیار بیش از این است جای این سوال جدی از مطرح کنندگان شعار بالا این است که با اتکا به کدام برنامه این ادعای استراتژیک را مطرح کرده اند که کرونا را شکست می دهند؟

این برنامه به غیر از توصیه مردم به خارج نشدن از خانه و شستن دست هایشان چه بوده است؟

مردم اگر نانی برای خوردن داشته باشند طبیعی است که به نبرد تن به تن با هیولای کرونا در کوچه و خیابان و مترو و اتوبوس و محل کار نمی روند و اگر نانشان تامین نباشد هم توصیه های شما شکم آنها را سیر نمی کند.

این دوستان که شعار داده اند که کرونا را شکست می دهند برنامه شان برای واکسیناسیون ملی کرونا چه بوده است؟!

کرونای مرگ آفرین تشت رسوایی شعارهای توخالی بی پشتوانه را از آسمان به زمین افکنده است.

کانال هفت جوش

مقدمه
علیرغم مرزبندی رشته ای توسط بشر، ارتباط درهم تنیده علوم مختلف و تأثیر نتایج آن بر یکدیگر انکار ناپذیر  است. از سویی دیگر رفتار متفاوت و مقوله بندی شده همین بشر با تأثیر گرفتن از پیچیدگی های محیط اجتماعی و رخدادهای تاریخی، سیاسی و تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در زمان و مکان های متعدد، چند لایه و گرایش به پنهان کردن واقعیت دارد. تمامی این تظاهرات در یک کلام، محافظه کاری را در روابط بین افراد و تعاملات اجتماعی رواج داده است. میزان و نوع متفاوتی از محافظه کاری در جوامع گوناگون به تناسب ثبات یا تزلزل سیاسی حکومت ها، شمار جنگ ها و درگیری های داخلی و خارجی، مدت زمان درگیری ها و..... قابل مشاهده است.

محافظه‌کاری علاوه بر افراد در شیوه های سیاسی نیز دارای بنیاد فلسفی معینی نیست و در دوره‌های معین تاریخی، آثار گوناگونی از آن برجا مانده است. محافظه کاری در شرایط امروزی جامعه ما و در دیگر جوامع با مشخصه هایی خاص نمایان می شود و شاید انصاف آن است که در قضاوت خود نسبت به افراد محافظه کار، آنان را کمتر مقصر بدانیم. اما نباید چنین قضاوتی به معنای توجیه رفتار ترس آلود یا وهم آمیز برخی از آنان باشد، چون علیرغم تمامی شرایط ناخواسته، ما دارای شعور، اراده و خودآگاهی هستیم.

برخی از ما در استفاده از مفاهیم محافظه کاری، مصلحت گرایی و متعصب، به نوعی قرابت معنایی معتقدیم، هر چند این مبحث به موضوع مصلحت گرایی یا متعصب نمی پردازد، اما تلاش کردم با اشاره ای مختصر به تعریف هر یک، برداشتی نسبتا درست و متمایز از این سه اصطلاح، در گفته ها و نوشته های خود داشته باشیم.

تعریف محافظه کاری conservatism
" محافظه کاری یعنی ارتجاعی، سنت گرا، مرتجع، محتاط و در مقابل آن پیشرو و نوگرا قرار دارد. محافظه کاری یعنی تمایل به حفظ چیزها همان گونه که هستند. افراد محافظه کار کسانی هستند که نمی توانید بفهمید وقتی حرفی را می زنند درون شان چقدر با آن حرف مطابقت دارد. افراد محافظه کار کسانی نیستند که رنگ عوض کنند. این افراد صرفا دوست دارند خیلی از چیزها را پنهان کنند. شجاعت گفتن موضوعات خویش را در جمع ندارند. پذیرای تفکر انتقادی نیستند. محافظه کاری نقطه مقابل جرأت ورزی می باشد. بی جرأتی این افراد ناشی از ترس با کنار گذاشته شدن، طرد اجتماعی، مسخره شدن و تنها ماندن همراه است.

تعریف متعصب
متعصب، استانداردهای بسیار سخت، سفت و آستانه تحمل پایین برای آرا و نظرهای مخالف دارد. در زبان لاتین تعصب افراطی را “fanatisme” بیان می کنند. کسی که فقط خود را بر حق و درست می داند و هر ارجحیتی را برای دیگران ممنوع می کند ولو آنان مشروع و درست باشند. چنین افرادی سخت جزم اندیش و خطرناک هستند.

رابطه بین محافظه کاری با خود متعصبی
افراد محافظه کار، جرأت اعتماد به خویشتن با قبول محدودیت شخصی را ندارند. این افراد در رابطه خود با دیگران شجاعت خطر کردن را ندارند. پس فاقد رابطه صمیمی خواهند بود.
خود متعصب بودن به نوعی جزم اندیشی نسبت به خویش است و فقط به خاطر حفظ موجودیت خود در جمع است. وقتی نتوانیم برای احساس، فکر و بدن خویش ارزش و احترام قائل شویم و جرأت بیان حالات آنها را با دیگران نداشته باشیم، محکوم به "خود متعصبی " هستیم. چرا که دیگران را به دلیل عدم پذیرش تنهایی و احساس تهی بودن نسبت به خود ارجح تر دانسته ایم. " (1)

مهم ترین ویژگی اشخاص محافظه کار چیست؟
مهمترین ویژگی افراد محافظه کار، این است که افرادی منظم و کاملا رسمی اند و طبق قوانین و مقررات عمل می کنند. خیلی اهل ارتباط برقرار کردن با دیگران نیستند و برخلاف افراد برون گرا، احساس شخصی خود را پنهان می سازند. (2)

تعریف مصلحت گرایی pragmatism
در علوم سیاسی و در روابط بین الملل، مَشی یا نظریه ای است که با پرهیز از آرمان گرایی در عمل سیاسی بر اساس مقتضیات وقت تأکید دارد. مصلحت گرایی یعنی تعصب در اثبات عقیده خود. تا قبل از این َمشی یا نظریه اصلی و رایج دربارهٔ حقیقت این بود که حقیقت امری است جدا از انسان، چه کسی آن را بشناسد، چه نشناسد. اما پراگماتیسم قائل به این شد که حقیقت امری جدای از انسان نیست، بلکه تنها دلیل این که یک نظر درست و حقیقی است و یک نظر باطل و خطا، این است که یکی در عمل به درد انسان می خورد و برای او کارآمد و مؤثر است و دیگری چنین نیست.

تفاوت دو نوع تفکر و مکتب سیاسی
تفاوت عمده بین این دو جریان فکری سیاسی در این است که در محافظه کاری؛ سنت گرایی، ارتجاع و احتیاط شرط تداوم است اما در مصلحت گرایی؛ پرهیز از آرمان گرایی و عمل سیاسی بر اساس مقتضیات زمان شرط دوام تفکر و عمل است. محافظه کاران در پی حفظ وضع موجود هستند و مصلحت گراها تعصب در اثبات عقیده خود دارند.

محافظه کاری در واکنش به کدام تفکرات به وجود آمد؟
محافظه‌کاری واکنشی به لیبرالیسم، عقل‌گرایی، جنبش روشنگری و تجدّد بود و به‌ ویژه پس از انقلاب فرانسه، در دفاع از سنت‌ها پدیدار شد و در آرمان‌های اصلی لیبرالیسم و تجدّد اولیه یعنی آزادی، برابری، فردگرایی، عقل‌گرایی و جدایی دین از دولت تردید روا می‌داشت، و در عوض از حفظ امتیازات و نابرابری‌های اجتماعی و ساخت اقتدار قدیم دفاع می‌کرد. (3)

" مباحث مرتبط با محافظه‏ کاری و اندیشه ‏های مقابل آن اصطلاحات سیاسی جدیدی است که بیشتر در غرب رخ داده است و نقطه شروع این مباحث را می‏ توان در فعل و انفعالات پارلمان انگلیس در قرن شانزدهم میلادی دانست که سیاسیون به دو گروه بنیادین انتظام یافته بودند. یک گروه سمت چپ پارلمان می‏ نشستند و گروه دیگر سمت راست. که در نهایت اصطلاح چپ و راست در ادبیات سیاسی از همان موقع رواج یافت و الفاظ رادیکال و محافظه کار و....... در پی آن نمود یافت. اما در ایران و در کشوهای شرقی، مسأله ای که وجود داشته " تجدّد " نام دارد. تجدّد بستری بود برای القای این مطلب که کسانی که متجدّد هستند، می‏ خواهند نظام کهن را پشت سر بگذارند و به سمت مدرن شدن حرکت کنند." (4)

محافظه کاری در تضاد با رادیکالیسم
محافظه‌کاری یک واژهٔ کلی برای جهان‌بینی‌های سیاسی، اجتماعی و مذهبی است که هدف اصلی آن نگهداری جامعه و ارزش‌های موجود است. این مسلک به صورت عمده‌ای در تضاد با مسلک‌های رادیکال تعریف می‌شود. رادیکالیسم به معنای هواخواهی و طرفداری از " دگرگونی‌های بنیادی جامعه و نهادهای اجتماعی موجود " است. رادیکال، از نظر لغوی به معنای اصل و ریشه است و در علوم اجتماعی به آن اندیشه‌هایی می‌گویند که اقداماتی تند و سخت و ریشه‌ای را در بهبود جامعه خواهانند و دگرگونی‌های بنیادی را در امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی طلب می‌کنند. اصولا محافظه‌کاری دارای دو گرایش عمده است: محافظه‌کاری در برابر ارزش‌ها و محافظه‌کاری در برابر ساختارها .

به طور طبیعی و با گذشت زمان، ارزش ها و ساختارها در هر دو دیدگاه در حال تغییر و تحول هست، اما محافظه کاری با حفظ شرایط موجود، سعی دارد تا دستخوش این تغییرات قرار نگیرد. به طور مثال حزب محافظه کار انگلیس به عنوان معروف ترین سمبل محافظه کاری در جهان، از سال 1834 که جایگزین حزب " تُری " گردید تاکنون پایبند سنن نیاکان بوده و در جهت حفظ و بقاء وضع موجود کوشیده است. شاید خروج انگلیس از اتحادیه اروپا پس از 47 سال عضویت، در تعقیب همین نگرش بوده است. (دلایل این عضویت 47 ساله، علیرغم اصول اعتقادی این حزب، خود نیاز به دقت و بررسی بیشتری دارد.) رواج محافظه کاری توأم با ترس و بیزاری در جامعه امروزی ما حاصل افراط و تفریط های غیرکارشناسانه مدیران ارشد است.

پیدایش محافظه کاری نو در آمریکا و آلمان
محافظه کاری بر قداست آداب و رسوم، مذهب، سنت‌ها، مالکیت، خانواده، دولت و اقتدار و دیگر نهادهای جا افتاده و قدیمی تأکید دارد. از این‌ رو در ایالات متحده آمریکا و کشورهای دیگر واژه " محافظه‌کاری نو " رایج شده‌ است. در اروپای کنونی نیز گرایش به سمت برگشت به" ارزش‌های کهنه " مانند کوشش و تلاش، اطاعت و میهن‌پرستی در مباحثات اجتماعی و در زمینه‌های فرهنگ و سیاست دیده می‌شود. در آلمان، در دورهٔ جمهوری وایمار، تعدادی از روشنفکران، اندیشه‌های محافظه‌کاری ملی و نازیسم را با هم پیوند داده و آن‌ها را هماهنگ ساختند  و این را " انقلاب در محافظه‌کاری " می‌ پنداشتند. (5)

محافظه کاری در رفتار مردم
غالب مردم اروپا صادق، ساده و رو راست هستند و سادگی آنها گاه ما را به سوی این فکر هدایت می کند که آنها ابله و احمق هستند چون آنان در رفتار خود همانند ما لایه لایه و پیچیده نیستند. ولی در کشور ما اگر کسی تمایل زیاد به خود اِبرازگری و خودافشاگری داشته باشد و قاعده حذف و دوراندیشی را فراموش کند، معمولاً می‌گویند آدم نادانی است و در جامعه ما بنا به دلایلی روشن این رفتار پذیرفته شده نیست، در حالی که این آدم از سلامت روان برخوردار است.

افراد در چنین جوامعی، بیشتر در لاک خود فرو می روند و از اِبراز وجود یا درگیری با مسایل روز، بیزار و گریزانند. همان شرایطی که امروز ما در حصار برج ها و خانه های عمودی و در پشت درهای بسته، خود را پنهان ساخته ایم و کمتر رغبتی برای معرّفی خود به دیگران و یا کنجکاوی برای شناخت آنان داریم. گفت و گوهای دَم درِ زنان و جلوی مغازه یا محل کسب مردان به مدت طولانی در طی روزهای اعصار گذشته، برای ما امروزه به خاطره ای دور و برای نسل جدید به رفتاری گنگ و نامفهوم مبدّل شده است. گذشتگان ما رُک و صادق نسبت به هم بودند و غم ها و شادی های زندگی خود را با یکدیگر سهیم می شدند. اما نسل من چون در مدت عمر خود شاهد دو رخداد سیاسی یعنی وقوع انقلاب و جنگ، بوده است پس عمق محافظه کاری و شخصیت چند لایه در وجودشان بیشتر لانه کرده است.

در طی این 4 دهه، خصوصا دهه اول انقلاب بیشتر و دهه دوم به شکل نسبتا تعدیل یافته تر، برچسب هایی که هر یک از ما به تناسب ظاهر افراد و یا نوع گرایشات رفتاری به همدیگر می زدیم، از یک سو ما را به احتیاط بیشتر وامی داشت و از دیگر سو ما را به واکنش هایی تند و سریع و درگیری های لفظی و فیزیکی حتی مابین اعضای خانواده نیز مجبور می کرد. در این بین کثیری با فرو رفتن در لاک تنهایی خود، ترجیح دادند که بی خط و ربط باشند و با کوچک ترین مشخصه ظاهری و یا ریسک مخاطره آمیز، قابل شناسایی نباشند. پس بر تعداد جمعیت محافظه کار جامعه ما روز به روز افزوده شد.

محافظه کاری در آموزش و پرورش
این خصلت در بین برخی از مشاغل حسّاس، بیشتر نمود پیدا می کند. مثلا چون ارتباط معلمان با دانش آموزان به شکل مستقیم و چهره به چهره هست و آنان از نزدیک بر طرز تفکر، احساس، عواطف و نوع تصمیم گیری دانش آموزان خود جهت انتخاب شغل و اهداف زندگی، به اثراگذاری مستقیم و عمیق تری دست می یازند، پس بیشتر زیر ذره بین مداخله جویانه قرار گرفتند و روی همین اصل، دستکاری بر روی تمامی ریزفاکتورهای ساختاری فعالیت معلمان بیشتر گردید. از تجزیه و جدایی پرورش از آموزش تا جاگذاری نقش دبیران پرورشی در تمامی پایه های تحصیلی، از ترجیحات مذهبی در بیان پیام تا دخل و تصرف در واقعیت مفهوم شاعران و نویسندگان و تغییرات جنسیتی در عکس و نقاشی های درج شده در صفحات گوناگون کتب درسی تا ورود طلاب به ساختار آموزشی و پژوهشی و غیره  ، اما برای کارمندان ادارات و سازمان هایی چون ثبت و احوال، امور مالیاتی کشور، مخابرات و نظایر  این ، چنین واکنش هایِ بازدارنده ای لازم نیست. آنان با آمار و ارقام و اشیا در ارتباط هستند و ارتباط بسیاری از آنان با ارباب رجوع، گاه در حد یک سلام و علیک هم نیست تا تعاملی درخور توجه مابین آنان به وجود آید.

هر چقدر میزان دستکاری در آموزش و پرورش بیشتر گردید، پنهان کاری " خود واقعی " کارکنان آموزش و پرورش نیز به صورت تصاعدی افزایش یافت. همکاران در ظاهر با احترام و محبت نسبت به یکدیگر و نسبت به نیروهای ستادی یا نقش های سیاسی تازه وارد شده به مدارس، رفتار می کردند اما در باطن دچار نوعی بی اعتمادی و سوء ظن در تقابل با همدیگر شده بودند. البته این قصه هنوز هم ادامه دارد، اما انجام هر نوع فعالیتی و با هر نیّتی در چنین فضایی غبارآلود و مِه گون، بسیار دشوار و گاه نومیدکننده بوده و هست .

برخی از افراد محافظه کار، افکار واقعی خود را به راحتی و بدون ترس و نگرانی به دیگران منتقل نمی کنند. آنان در درون خود هیچ حس خوب و مثبتی به طرف مقابل ندارند و افکار و رفتار او را نمی پسندند اما در مواجه با این آدم ها طوری برخورد می کنند که گویی خیرخواه واقعی او هستند. قدرمسلم بیشتر ما مخالفت توأم با صراحت لهجه برخی از افراد با افکار و عقاید درست یا نادرست خودمان را به همراهی و تأیید افراد محافظه کار با بیان غیرواقعی و دروغ، ترجیح می دهیم.

در یک کلام می توان گفت که آموزش و پرورش ایران شدیدا میل به محافظه کاری دارد و از نوگرایی و پیشرو بودن شدیدا واهمه دارد. آموزش و پرورش ما در پیله سنت و احتیاط، سعی دارد ریسک نکند تا دست از پا خطا نکند. ما از این رو قادر نیستیم آموزش و پرورش خود  را به سوی تفکرات پویا و کارآمد گسیل داریم چون اصلا و ابدا اراده ای در قدم گذاشتن به این وادی وجود ندارد. نظام آموزشی ما به اوهامی دگماتیسم آمیز که خشک و متعصب گونه است و انعطاف ناپذیری محض از خود نشان می دهد، مبتلاست. و طبق تعریف ذکر شده در بالا، محافظه کاری نقطه مقابل جرأت ورزی است. پس تاکنون چنین وزیری نصیب ما و نظام آموزشی کشور نشده است. عزل شدن از وزارت و استیضاح و کنار گذاشته شدن یکی از دلایل اصلی وزرا تاکنون برای نداشتن هر گونه جرأت نوگرایی بوده است.

ردپای علل تاریخی در محافظه کاری
" محافظه کاری یعنی نوعی رفتار مبهم و گنگ که باعث حفاظت انسان نسبت به آنچه در محیط است، می‌شود. معمولاً کس یا جامعه ای که محافظه کار است چندلایه است و به راحتی نمی‌ توان به آنچه که در بطن آنها اتفاق می‌افتد دسترسی پیدا کرد. یکی از دلایل آن علل تاریخی دارد. ما کشوری هستیم با قدمتی تقریباً سه هزار ساله و در این مدت، فراز و نشیب تاریخی در کشورمان زیاد بوده است. حمله‌های بسیار زیادی به ما شده است و آدم‌هایی آمده‌اند و بعضاً در زمان‌هایی کوتاه مستقر شده و حکومت کرده‌اند و مثلاً دو سه سال بعد، شخصی زورمندتر آنان را خلع ید کرده و به اصطلاح از قدرت پایین کشیده است. در اینجا بسیار پیش آمده که مثلاً افرادی که با گروه حاکم قبلی همراه بوده‌اند با روی کار آمدن گروه‌های بعدی ضرر اقتصادی و یا جانی می کرده اند. در نتیجه جامعه کم کم به این نتیجه می‌رسد که باید سر در چنبره خود فرو ببرد و آن چیزی را که دارد به راحتی عرضه نکند. لذا بین کلام و متن یک فاصله به وجود می آید. یعنی فرد به نحوی عمل می کند که هر کس بحثی را انجام دهد آن چرخش وجود داشته باشد.

محافظه کاری در کلام همه آدم‌ها از بالا تا پایین دیده می شود که ریشه تاریخی بسیار روشنی دارد. فرض کنید در شهری مانند کرمان که کویری بوده و مانع جغرافیایی خاصی برای حمله‌ها وجود نداشته است یا در شهری مانند مشهد که موانعی طبیعی سنگی ندارد (بر خلاف شهرهایی مانند کردستان یا مازندران که کوه‌های سر به فلک کشیده، جنگل‌ و دریا و این موانع طبیعی را داشته‌اند) مردم شب می‌خوابیدند و صبح بیدار می‌شدند و می‌دیدند که مثلاً " علی مردان خان زورگو " کودتا کرده و حاکم شده است و دو ماه یا دو سال بعد یک " علی احمدخان " می‌آمد و جای او را می‌گرفت و همه کسانی که با تیم اول بوده‌اند را گردن می‌زدند.

یا در بافت قدیمی شهر تبریز، شاهد خانه های سنتی در کوچه های تنگ در هم پیچیده بن بست بسیار هستیم. اصولا مردم تبریز بسیار سخت به افراد بیگانه اعتماد می ورزند و یا با آنها ارتباط برقرار می کنند. تاخت و تاراج دوران های مختلف تاریخی از ایلخانان تا جنبش مشروطه، اشغال تبریز به دست روس‌ها، جنگ جهانی دوم و حکومت خودمختار آذربایجان، از جنبش مشروطه تا انقلاب اسلامی، مردم تبریز را به محافظه کاری بیشتر واداشته است.
در چنین شرایطی طبیعی است که مردم نوعی محافظه کاری داشته باشند که همیشه با حکومت‌ها و حتی بین خودشان رُوراست نباشند. در نتیجه این عقبه، مسائل فرهنگی خاصی در روابط بین انسان‌ها ایجاد می‌ شود. مثلا ما مغازه باز می‌کنیم و می‌خواهیم برای کاسبی پول در بیاوریم ولی وقتی مشتری می‌آید و کالا را به دستش می‌دهیم، با وجود ناشناس بودن می‌گوئیم: قابل ندارد، مهمان باشید. همه ما می‌دانیم این دروغ است و تعارف، اما وجود دارد.

محافظه کاری در ادبیات
این داستان در ادبیات ما نیز دیده می شود. یعنی از بیان صریح دوران فردوسی : توانا بود هرکه دانا بود / ز دانش دل پیر برنا بود که ساده و امروزی به نظر می آید، می‌رسیم به مولوی، سعدی و بعد از آن حافظ، که در طول زمان، کلام آنان پیچیده تر گردیده است. این پیچیدگی کلام نتیجه همین تجربه تاریخی و محافظه کار شدن جامعه است. به این دلیل که بر اساس تجربه به او اثبات شده است که با عرضه باز و کامل خود و سخن مستقیم، مورد خشم حاکمان و بزرگان و زورداران و زورمندان قرار گرفته و ضرر و زیان زیادی دیده است. در نتیجه این مسأله همیشه بوده و امروز هم همین گونه است، یعنی گِردگویی و حرف زدن به شکلی که چیزی از آن بیرون نمی‌آید. یعنی کلمات مبهم و واژگان کش دار هستند و واژگان نیاز به تفسیر دارند." اما تفسیر متفاوت اشخاص بر این سخنان مبهم، اصالت پیام و کلام را خدشه دار می سازد. چون هر کسی از ظنّ خود یار شاعر و نویسنده می گردد.

دین و ریا، جمع اضداد است
" محافظه کاری به نوعی به ریاکاری و دوروریی و دورنگی نزدیک است ولی دین ریاکاری را را رد و آن را مذمت می‌کند. اما در بین دین داران، ریاکاری یا محافظه کاری وجود دارد. یعنی کسانی که روی مباحث اعتقادی متعصب و به قول معروف " کاتولیک تر از پاپ " هستند و این در ذیل فرهنگ قرار می‌گیرد، گرچه خود دین هم بخشی از فرهنگ است. در نتیجه خود دین باعث محافظه کاری یا به تعبیری دورویی نمی‌شود اما برداشتی که افراد از دین دارند باعث نوعی تعصب جزمی می‌شود که فضا و عرصه را بر دیگران تنگ می‌کند، به نحوی که دگراندیشان جرأت ابِراز عقیده ندارند.
آنجایی که حافظ می‌گوید: واعظان کین جلوه در محراب و منبر می‌کنند / چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می کنند، دقیقا به این موضوع اشاره می‌کند که افرادی که گویی خودشان مُبلّغ هستند و به صورت تعصب وار عقیده‌ای دارند و آن مبانی اعتقادی را نشان می‌دهند خیلی هم به آن معتقد نیستند و در مقام عمل وقتی به زندگی خصوصی آنها دقیق شوید ،جلوه ای دیگر را می‌بینید. مانند اختلاس‌ها، درگیری‌ها، تعدّد زوجات، مسافرت‌های آن‌چنانی، زندگی‌های اشرافی و … نشان دهنده این جلوه دادن امری به صورتی، و عمل کردن به نحوی دیگر است که حتماً پیامد فرهنگی دارد. در واقع دین باعث این قضیه نیست و برداشت ما از دین ممکن است این اتفاق را رقم بزند که جنبه فرهنگی آن بسیار قوی تراست." آموزش و پرورش ایران شدیدا میل به محافظه کاری دارد و از نوگرایی و پیشرو بودن شدیدا واهمه دارد.

محافظه کاری بیشتر نتیجه احساس بی ثباتی است
"بیشتر از واقعیت بی ثباتی، احساس بی ثباتی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی موجب می‌شود تا انسان‌ها در جنبه‌های مختلف رفتار و گفتار خود، محافظه کار شوند و نداشتن " سواد رابطه برقرار کردن" که دانشی جدید است، به آن دامن می زند. حتی در رابطه زن و شوهر یا والدین با فرزندان و حتی فرزندان بزرگ‌تر با والدین، ما این محافظه کاری‌ها را می‌بینیم و بخش عمده آن به دلیل داشتن این احساس بی ثباتی است. این احساس مخرب‌تر از خود بی ثباتی است." (6)

چه باید کرد؟
ما برای رهایی از نتایج منفی محافظه کاری، نیازمند فعل و انفعالات مثبت در فرهنگ خود هستیم. ما باید هنر اعتمادورزی را فرا بگیریم. ما به اعتماد کردن به قول و فعل مردان سیاسی خود نیاز داریم. برای نیل به چنین هدف فرهنگی، باید پل از خودگذشتگی را در بین خود محکم و استوار بسازیم. پس همه ما به ترجیح اهداف جمعی نسبت به خودخواهی های فردی نیازمندیم. نمی توان فقط بر روی توانایی های مردم حساب باز کرد. این تلاشی دوسویه هست که همه جمعیت کشور و مردان سیاسی باید بدان توجه نمایند. آموزش و ترویج فرهنگ و عناصر آن، مهم ترین فاکتور جهت رسیدن به چنین هدفی است. فرهنگ به منزله جریان خون در شاهرگ ها، رگها و مویرگها، امری حیاتی است.

تمامی دردسرهای ریز و درشت دیروز و امروز ما از غفلت مان نسبت به فرهنگ ایجاد شده است.

ما در جامعه کنونی خود قراردادهای ناقص و نامعتبر اقتصادی را جایگزین تعهدات فرهنگی نموده ایم و برای همین ره گم کرده و سرگردان هستیم. برای باور این سخن، فقط کافی است به پیام های سالانه عید نوروز مقام رهبری، نیم نگاهی تأمل انگیز داشته باشیم که از سال 74 تاکنون بر محور مفاهیم یا رفتار اقتصادی، هدایت شده ایم. یعنی 27 سال پیام های اقتصادی که دیگر ابعاد زندگی را مستتر ساخته است. 27 سالی که در بهبود روابط اقتصادی، تغییرات مطلوب کمی و کیفی صورت نگرفته است و گرنه آثار آن در جامعه و زندگی مردم قابل مشاهده و لمس بود. چنین پیام هایی مردم را بیشتر به رفتار و گرایشات اقتصادی بیمارگونه و نامتعارف هدایت می کند و غفلت در فرهنگ و آموزش را امری عادی می سازد. باید بپذیریم که برای حفظ تعادل اجتماعی و سازگاری مابین عناصر گوناگون آن، به توجه در هر بُعد در حد متعارف نیازمندیم. برجسته ساختن یکی از آنها و نادیده گرفتن دیگر بخش ها، به عدم تعادل و ناسازگاری در روابط اجتماعی و جامعه منجر می شود.

رواج محافظه کاری توأم با ترس و بیزاری در جامعه امروزی ما حاصل افراط و تفریط های غیرکارشناسانه مدیران ارشد است. محافظه کاری ما هنگام سرشماری با دادن آمار نادرست یا پنهان کردن دارایی ها و یا ثبت آنها به نام خویشاوندان و نوزادانی که هنوز چهل روز از عمرشان سپری نشده است، خودسری های اقتصادی مردم در هجوم به بازار بورس یا خرید ارز، سکه، اتومبیل و هر کالای سرمایه ای دیگر و.... کاملا مشهود و ملموس است. ما چون به دیگریِ هموطن یا فردی از دولت، اعتماد و اطمینان نداریم، پس با هجوم محافظه کارانه خود به هر سویی که احساس منفعت بیشتری داشته باشیم، بوجودآورنده و تقویت کننده عدم تعادل اجتماعی و اقتصادی می گردیم. هیچ یک از ما در چنین جامعه ای ناپایدار، توفیق دسترسی به آسایش و آرامش را نخواهیم داشت، چون هر دائم در حال غوطه ور خوردن در تلاطم های بیشماری هستیم که یا خودمان آنها را به وجود آورده ایم و یا دولت. چه تفاوتی دارد ؛ مهم این است که ما بدون فرهنگ، آموزش و تولید، هیچ چیز نیستیم.
محافظه کاری افراطی بسیاری از ما باعث شده است که ره گم کرده مصداق حکایت ضرب‌المثل " لنگه کفش پاره هم در بیابان غنیمت است " باشیم.

منابع :
1 ) آموزش های روانشناسی. انسان محافظه کار محکوم به داشتن خود متعصب است. 30 اردیبهشت 1399.
2 ) نمناک . افراد را به سرعت از روی رفتارشان بشناسیم . کد مطلب : 58905 .
3 ) نشر نی. تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم (جلد دوم) . لیبرالیسم و محافظه‌کاری. حسین بشیریه.
4 ) پرتال جامع علوم انسانی . غلام‏عباس توسلی . منبع: بازتاب اندیشه 1385 شماره 81 .
5 ) ویکی پدیا. دانشنامه آزاد. محافظه کاری.
6 ) خبرگزاری جمهوری اسلامی . فرهنگ محافظه کار یا محافظه کاری فرهنگی . کد خبر: 83397866 . 25 تیر 1398.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

گروه رسانه/

خدیجه گلین مقدم در کانال تلگرامی خود نوشت :

واکسن فایزر و یا هر واکسن موثر دیگری که بتواند کرونا را نابود کند را بخرید‌. این چه تفکریست که اجازه نمی‌دهد واکسن‌های موثر وارد ایران شوند؟
اگر جعیتی از ایرانیان دوست داشته باشند واکسن موثری که در دنیا بر ضد کرونا می‌زنند، را بزنند باید چه کسی را ببینند؟
موج چهارم کرونا افراد سالم را به کام مرگ می‌برد. روزانه بیش از 150 نفر از ایرانیانی که بیماری خاصی ندارند در حال جان باختن هستند.
رهبر، رئیس خبرگان، دبیر شورای نگهبان و مصلحت نظام، نمایندگان مجلس و دیگر سران کشور اگر دوست دارد واکسن داخلی بزنند ایرادی ندارد. صبر کنند تا واکسن به مرحله تزریق برسد، آن وقت تزریق کنند. مردم چه گناهی کردند که باید فقط به این خاطر که شما آقایان دوست دارید واکسن داخلی بزنید، منتظر بمانند و کشته شوند.
آخر این چه نوع فرمانروایی‌ست که می‌کنید؟
نگذارید صبر مردم لبریز شود. جدا خطرناک است!

فارس

گروه گزارش/

به تازگی " مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش  "دستور العملی صادر کرده است .

در این بخشنامه چنین آمده است :

« مدیریت محترم منابع انسانی استان

با سلام و احترام

در اجرای شیوه نامه شماره  28 / 140مورخ  17 / 6 / 1399 (موضوع برنامه سنجش صلاحیت و توسعه شایستگی های حرفه‌ای منابع انسانی)، به استحضار می رساند:

 برنامه توسعه شایستگی و ارزیابی از تاریخ  01 / 01 / 1400  لغایت  15 / 02 / 1400 15 در كل كشور در حال اجرا می باشد و ضمن طراحی پرونده الكترونیكی در سامانه، مراتب توسط پرسنل آماده بهره‌برداری می باشد.  لذا توجه شما را به موارد ذیل جلب می نماییم :

1- گروه های شركت كننده فقط مشاغل معلمان ( آموزگاران، دبیران، هنرآموزان، مربیان امور تربیتی، بهداشت،‌ مشاور مدرسه، مدیر و معاون) بوده لذا شامل همكاران اداری و نیروهای خدماتی نمی باشد .

2- آیكن " ارزیابی شایستگی ها و سنجش صلاحیت معلمان " بر روی سامانه ایجاد شده است و همكاران با كلیک كردن بر روی آن می توانند درخواست خود را جهت شركت در فرآیند سنجش صلاحیت های معلمی ثبت نمایند . لذا مقتضی است نسبت به اطلاع رسانی به عموم معلمان اقدام گردد.

تذكر: ثبت درخواست همكاران جهت شركت در برنامه توسعه شایستگی های معلمان الزامی می باشد .

3- مدیران محترم منابع انسانی با تشكیل كارگروه (مطابق با بخشنامه ارسالی) در استان نسبت به شناسایی نیروهای ارزیاب جهت ثبت در سامانه اقدام نمایند.

4- كارشناسان محترم آموزش منابع انسانی (ضمن خدمت) مناطق و شهرستان ها می توانند از طریق ایكن " ارزیابی شایستگی ها و سنجش صلاحیت " نسبت به ثبت نیروهای ارزیاب خود اقدام نمایند. قابل ذكر است هر ارزیاب در منطقه و شهرستان می تواند با توجه به فرم های ایجاد شده فقط 10 نفر از همكاران را مورد ارزیابی قرار دهد .

5- سامانه به صورت خودكار اسامی افراد را برای ارزیابی به ارزیابان نسبت می دهد لذا متناسب با معرفی ارزیابان افراد در نوبت جهت تكمیل فرم های ارزیابی قرار خواهند گرفت .

6- درصورت تكمیل پرونده الكترونیكی افراد توسط ارزیابان محترم ، ارزیابان می توانند با هماهنگی كارشناسان آموزش مناطق و شهرستان ها نسبت به دریافت اسامی 10 نفر بعدی جهت تكمیل فرم های ارزیابی اقدام نمایند .

7- با توجه به آنكه ارزیابی شایستگی در آینده در فرم ارزشیابی سالانه و همچنین احكام كارگزینی تاثیر خواهد داشت لذا شركت تمام همكاران واحد آموزشی به جز نیرو های خدماتی در طرح الزامی می باشد و مسئولیت عدم ثبت درخواست همكاران برعهده استان و مناطق تابعه خواهد بود .

8- ارزیابان با مراجعه به كارشناسان ضمن خدمت نسبت به دریافت كد كاربری و رمز عبور اقدام نمایند .

9- ارزیابان در صفحه اصلی سامانه و از طریق ایكن كارشناسان می توانند با دریافت كد كاربری و رمز عبور  نسبت به تكمیل فرم های در سامانه همكاران اقدام نمایند .

10- استان و مناطق و شهرستان های تابعه می توانند از ایكن " ارزیابی شایستگی و سنجش صلاحیت " نسبت به دریافت گزارش مدیریتی اقدام نمایند.

11- با توجه به آنكه نیروهای خرید خدمت و حق التدریس از آموزش های خود را از سال قبل شروع كرده اند لذا به اطلاع می رساند طرح ارزیابی شایستگی جدای از آن آموزش ها بوده و تمام پرسنل رسمی و پیمانی و ... می بایست نسبت به ثبت اطلاعات خود اقدام نمایند .

12- آخرین مهلت جهت تكمیل فرم ها توسط همكاران ارزیاب 1400/2/15 می باشد . »

***

به نظر می رسد  هدف این دستورالعمل سنجش صلاحیت و توسعه شایستگی های حرفه‌ای منابع انسانی در جهت اجرای نظام رتبه بندی معلمان باشد .

« صدای معلم » چند پرسش را از این مرکز مطرح می کند :

نخست پرسش این رسانه آن است زمانی که گروه های آموزشی در هر منطقه و استان حضور دارند ، شناسایی " نیروهای ارزیاب " و صرف این همه نیرو و زمان با چه اهدافی صورت می گیرد ؟

آیا وزارت آموزش و پرورش به گروه های آموزشی خود که در حال حاضر بر خلاف آیین نامه گروه های آموزشی و تربیتی ( این جا ) ، سرگروه های آموزشی توسط روسای ادارات منصوب می شوند اعتمادی ندارد ؟

این موازی کاری ها و دوباره کاری ها که سرانجامی جز اتلاف منابع و دلسردی منابع انسانی ندارد تا کجا و چه زمانی باید ادامه پیدا کند ؟

دوم آن که چرا این مرکز و وزیر آموزش و پرورش سخنی از " سازمان نظام معلمی " به میان نمی آورند ؟

صلاحیت های حرفه ای معلمان توسط کدام نهاد و با چه دیدگاهی تعریف شده است ؟ آیا نگاه اداری و از بالا به پایین که سال هاست نظام آموزشی را گرفتار خود کرده و برون داد آن جز روزمرگی و درجا زدن نبوده است ؛ قرار است همچنان فرهنگ غالب سازمانی در دستگاه آموزش باشد ؟

هدف از اجرای نظام رتبه بندی معلمان باید در نهایت به تربیت " معلم حرفه ای " بینجامد . آن چه به داد ناکارآمدی و بی برنامگی مسئولان و مقامات در سال تحصیلی گذشته رسید ؛ کرونا بود .

پرسش « صدای معلم » آن است که آیا با گرفتن یک آزمون که روایی و اعتبار آن مورد پرسش و ابهام است می توان به این مهم دست یازید ؟

آزمونی که تاکنون هیچ مرکز و مرجع پژوهشی و علمی آن را تایید نکرده و قرینه ای نیز در نظام های آموزشی موفق و توسعه یافته ندارد .

بارها در این رسانه گفته و متذکر شده ایم که عملکرد یک معلم در حوزه صلاحیت های حرفه ای باید در کلاس درس و توسط متخصصان مربوط مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد .

از آزمون های فست فودی و بخشنامه های دستوری ، معلم حرفه ای بیرون نمی آید .

آیا مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات تاکنون در مورد سیاست های خود در زمینه  جذب و تربیت نیرو اندیشیده است ؟

آیا اساسا در این مرکز چیزی به نام " برنامه " پیش بینی شده است ؟

برآوردها و محاسبات این رسانه نشان می دهند با توجه به عملکرد مبهم ، پرسش برانگیز و غیرعلمی وزارت آموزش و پرورش در حوزه رتبه بندی معلمان و نارضایتی شدید معلمان از این سیاست ها  وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی 1400 با سونامی " کمبود معلم " مواجه خواهد شد . ( اخبار حاکی است معلمان با سابقه ای که به هوای اجرای رتبه بندی معلمان ، سابقه خدمتی خویش را تاکنون تمدید کرده اند در سال تحصیلی جدید این کار ار نخواهند کرد و آمار بازنشستگان نسبت به سنوات پیشین افزایش معناداری خواهد داشت . )

« صدای معلم » در گزارشی از قول چهاربند نوشت : ( این جا )

« اسفندیار چهاربند رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نیروی انسانی وقت آموزش‌ و پرورش در سال 97 اعلام کرد : تا سال 1401 خروج نیرو از آموزش‌ و پرورش خارج از عرف متداول است . در سال 97 حدود 65 هزار نفر مشمول بازنشستگی هستند که پیش‌بینی می‌کنیم 55 هزار بازنشسته شوند و اگر بدین صورت که تا امروز بوده واکنش نشان داده شود شدت کمبود نیرو تا سال 1399 آموزش و پرورش را از پا در می‌آورد!

«  35 سال است که در آموزش و پرورش با شاخص‌های نیاز توافق نکرده‌ایم و این دولت و آن دولت ندارد. مشکل ما در آموزش و پرورش این است که مسائل را با عینک سیاسی می‌بینیم و باید فارغ از گرایش‌های حزبی و سیاسی باید به نیازهای این دستگاه توجه داشت. برخی دوستان سفارش می‌کنند برخی از این آمارها را نگویید اما چرا نباید بگوییم ؟

باید واقعیت‌های آموزش و پرورش را شفاف بگوییم ...

پرسش « صدای معلم » از آقای حسین بر رئیس فعلی مرکز برنامه‌ریزی نیروی انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش  آن است که شفاف توضیح دهد آموزش و پرورش در مهر سال 1400 با چه تعداد کمبود معلم مواجه است ؟ هر چند فایده مهم " کرونا " برای مدیرانی مانند ایشان آن بود که بر خلاف گفته آقای چهاربند بحران کمبود معلم آموزش و پرورش را در سال تحصیلی جاری از پای درنیاورد !

آقای حسین بر چه فکری برای کمبود معلم در سال تحصیلی آینده کرده است ؟

ایشان برای " بحران کیفیتی " که آقای چهاربند اشاره می کند چه برنامه ای تدارک دیده است ؟ »

آن چه به داد ناکارآمدی و بی برنامگی مسئولان و مقامات در سال تحصیلی گذشته رسید ؛ کرونا بود .

برای مدیریت منابع انسانی و افزایش کیفیت و بهره روی در آن باید " برنامه " داشت .

پایان گزارش/

گروه رسانه/

« مصطفی ملکیان » فیلسوف و روشنفکر ایرانی در سلسله گفتارهایی به ۲۰ مشکل فرهنگی ساری و جاری در میان « ایرانیان » پرداخته است .

بخش عمدهٔ پژوهش‌های او در حوزهٔ اخلاق، دین، فلسفهٔ دین، اگزیستانسیالیسم، روان‌شناسی، علوم انسانی، روش تحقیق و روشنفکری است. نظریه عقلانیت و معنویت پروژهٔ مهم اوست. ملکیان از منتقدان روشنفکری دینی است .

به اعتقاد ملکیان، روشنفکران باید به تقلیل مرارت و تقریر حقیقت سرگرم باشند. او می‌گوید:

من نه دل نگران سنّتم، نه دل نگران تجدّد، نه دل نگران تمدّن، نه دل نگران فرهنگ و نه دل نگران هیچ امر انتزاعی از این قبیل. من دل نگران انسان‌های گوشت و خون داری هستم که می‌آیند، رنج می‌برند و می‌روند.

سعی کنیم که اولاً: انسان‌ها هرچه بیشتر با حقیقت مواجهه یابند، به حقایق هرچه بیشتری دست یابند؛ ثانیاً هرچه کمتر درد بکشند و رنج ببرند و ثالثاً هرچه بیشتر به نیکی و نیکوکاری بگرایند و برای تحقّق این سه هدف از هرچه سودمند می‌تواند بود بهره‌مند گردند، از دین گرفته تا علم، فلسفه، هنر، ادبیات و همه دستاوردهای بشری دیگر.

ملکیان معتقد است ریشه مشکلات جامعه را عمدتاً باید در فرهنگ و اخلاق جست و جو کرد و توجه به سیاست برای حل مشکلات، نوعی سطحی‌نگری‌ست. او می‌گوید:

حتی اگر نهادهای اجتماعی ما سامانه‌ای را که باید و شاید ندارند، به علت این است که کسانی که در آن نهادها دست‌اندرکارند، از لحاظ روان شناختی یا اخلاقی یا هر دو ناسالم‌اند و عیب و نقص دارند. هر چه کندوکاو می‌کنم، می‌بینم که هیچ مسئله و مشکل اجتماعی و از جمله سیاسی‌ای نیست، الا این که با یک یا دو یا سه یا چند واسطه به مسئله و مشکل روان‌شناختی یا اخلاقی‌ای می‌رسد.

او خاطرنشان می‌کند:

هیچ‌وقت با رضا و رغبت و علاقه قلبی و باطنی در مسائل سیاسی اظهار نظر نکرده‌ام و فقط وقتی چنین کرده‌ام که خود را اخلاقاً موظف به اظهار نظر دیده‌ام و آن هم وقتی‌ست که یک امر سیاسی آثار و نتایج آشکار در روان و اخلاقیات مردم دارد.

ملکیان به اولویت فرهنگ بر سیاست معتقد است و بنابراین وظیفه روشنفکر را بیشتر نقد فرهنگی جامعه می‌داند تا نقد سیاسی دولت. روشنفکران و مصلحان اجتماعی به جای اینکه همیشه مجیز مردم را بگویند و فکر کنند تمام مشکلات متوجه رژیم سیاسی است، باید از مجیزگویی مردم دست بردارند و به مردم بگویند چون شما اینگونه‌اید حاکمان هم آنگونه‌اند. حاکمان زاییده این فرهنگ اند، جامعه‌ای که فرهنگش این باشد ناگزیر سیاستش و اقتصادش هم آن می‌شود. خطاست که روشنفکران و مصلحان اجتماعی برای دست یافتن به محبوبیت اجتماعی مجیز مردم را بگویند و بگویند که مردم هیچ عیب و نقصی ندارند، چراکه رژیم سیاسی ناشی از مردم است و رژیم سیاسی بهتر به فرهنگ بهتر نیاز دارد. ( 1 )

« صدای معلم » در جهت آسیب شناسی فرهنگی جامعه ایرانی و ایجاد فرآیند « خودانتقادی » به منظور تحقق جامعه ای سالم و دموکراتیک این بحث ها را از فایل های صوتی که در کانال تلگرامی ایشان در بیست بخش منتشر شده پیاده کرده و جهت بررسی و گفت و گو تقدیم شما می نماید .

رتبه بندی معلمان با اختصاص ۱۵ هزار میلیارد تومان بودجه از سوی مجلس این روزها موضوع تحلیل‌ها و نقدهای جامعه معلمین کشور است که در صورت تصویب یک قانون علمی ‌و جامع و اجرای دقیق و عادلانه، می‌تواند فرصت مناسبی برای ارتقای کیفیت آموزشی فراهم آورد. از طرفی نگاه کلیشه‌ای، غیرعلمی ‌و ناموزون در محتوای این قانون و اجرای نادرست آن در آینده‌ای نزدیک به نارضایتی و ایجاد استرس‌های بی‌مورد در میان معلمان خواهد انجامید.
از نظر نگارنده ، جامعیت و تعمق همراه با نگاه تخصصی، ضرورت بسیار مهم در رتبه‌بندی معلمان است و از این منظر سه نقد عمده بر لایحه ارسالی وارد است. آیا بازدید و ارزشیابی سرگروه‌های آموزشی مناطق و استان‌ها که افرادی از میان خود معلمان و عموماً دارای تجربه و دانش تخصصی هستند، جایگاهی در ارزیابی عملکرد معلمان در رتبه بندی خواهد داشت یا افرادی از وزارتخانه یا اداره آموزش و پرورش این مأموریت مهم را انجام خواهند داد؟

1. تأکید صرف بر سنجش دانش و عملکرد معلمان و در عین حال بی‌توجهی به مقوله آموزش‌های مستمر و ضمن خدمت.
در متن ارسالی به مجلس در حالی که به واژه‌هایی مرتبط با سنجش، ارزشیابی، تقویت حرفه‌ای معلمان و نظارت برمی‌خوریم؛‌‌‌‌‌‌ به آموزش‌های مستمر یا ضمن خدمت یا حتی به محاسبه امتیازهای مربوط به آن در فرایند رتبه‌بندی تقریباً هیچ‌ اشاره‌ای نشده است! در صورتی که آیین‌نامه اجرایی نیز بر همین روال باشد، جامعیت این قانون و تعادل و توازن آن حداقل در سطح عبارات و واژگان به هم خورده است؛ حال اینکه در مرحله اجرا و عمل چه اتفاقی بیفتد بحث دیگری است.
در این رابطه بستر‌سازی برای کلاس‌های حضوری ضمن خدمت به منظور همفکری معلمان در جهت حل مشکلات آموزشی و با بهره‌گیری از نیروهای توانمند در بین معلمان و نهایتا محاسبه امتیاز آن در رتبه‌بندی، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر به‌ نظر می‌رسد.
در رتبه‌بندی مهم‌ترین مسئله، چگونگی تبدیل کیفیت‌هایی همچون عملکرد معلم در مدرسه و شیوه تدریس یا نوآوری به کمیت‌هایی همچون نمره و امتیاز است. بدیهی است که سنجش عملکرد معلم به‌صورت کاملاً علمی ‌و عادلانه بر اساس واقعیت‌های جاری و بافت موجود در مدارس شرط لازم برای تحقق اهداف رتبه‌بندی است.

2. عدم‌ اشاره به توانمندی‌های تخصصی معلمان و گروه‌های آموزشی به‌ویژه در زمینه سنجش عملکرد
با نگاه دقیق‌تر به متن لایحه، عدم‌ اشاره به توانمندی‌های تخصصی معلمان در زمینه سنجش صلاحیت‌ها را نیز شاهد هستیم. در متن لایحه ارسالی به مجلس به تعیین رتبه بر مبنای نتایج ناشی از سنجش و ارزیابی‌ اشاره شده است، حال سؤال اینجاست که ارزیابی‌کنندگان چه کسانی هستند و صلاحیت خود آنها چگونه و با چه فرآیند علمی‌ صورت می‌پذیرد؟
آیا بازدید و ارزشیابی سرگروه‌های آموزشی مناطق و استان‌ها که افرادی از میان خود معلمان و عموماً دارای تجربه و دانش تخصصی هستند، جایگاهی در ارزیابی عملکرد معلمان در رتبه بندی خواهد داشت یا افرادی از وزارتخانه یا اداره آموزش و پرورش این مأموریت مهم را انجام خواهند داد؟

اگر هدف از رتبه‌بندی توجه به تخصص و شایستگی‌ها و افزایش انگیزه شغلی و تقویت حرفه‌ای معلمان و رضایتمندی شغلی آنان است، چرا با اتخاذ یک نگاه جامع و سیستمی‌ برای بهره‌گیری بهینه از توان و تخصص چند هزار معلم با مدرک دکترا و تأثیر دادن آن در رتبه‌بندی، راهکاری اندیشیده نشده است؟

فعالیت پژوهشی معلم نیز که بر اساس اظهارات یکی از نمایندگان مجلس قرار است در قانون رتبه‌بندی لحاظ شود بی‌تردید از عوامل تأثیرگذار در افزایش کیفیت آموزشی است. در این مورد لازم به ذکر است که اساساًً هرگونه فعالیت علمی ‌و پژوهشی اعم از تالیف کتاب، درس پژوهی، اقدام پژوهی، طراحی پوستر، ارائه سخنرانی علمی، طرح‌های مبتکرانه آموزشی، نگارش مقاله، کسب امتیاز در جشنواره‌های علمی ‌و آموزشی و امثال آنکه به فهم بهتر از مسائل و مشکلات آموزشی و پرورشی یا به روند حل یک مسئله کمک کرده باشد؛ واجد ارزش است و می‌تواند به‌عنوان یکی از معیارها در کسب رتبه لحاظ شود.

3. ایجاد محدودیت برای معلمان با تعیین انواع سقف‌ها در هر رتبه
نقد سوم که با سرنوشت شغلی معلمان در ارتباط است به ایجاد محدودیت برای معلمان با تعیین سقف در کسب رتبه‌ اشاره دارد.
در ماده 5 لایحه ارسالی و در مورد معلمانی که قبل از تصویب این قانون در استخدام آموزش و پرورش بوده‌اند عنوان شده است که در صورت کسب حد نصاب لازم برابر آیین‌نامه اجرایی، در یکی از رتبه‌های 1 تا 3 قرار می‌گیرند. حال با توجه به اینکه هرچهار سال یک‌ بار امکان کسب رتبه در نظر گرفته شده، بسیاری از معلمان توانمند با سابقه بالا مشمول رتبه‌های 4 و 5 نخواهند شد! با این حساب و بنابر این محدودیت، معلمانی که در سال‌های آخر خدمت خود هستند دیگر فرصتی برای کسب رتبه 4 و 5 نخواهند داشت و این وضعیت با ادعای لایحه مبنی بر افزایش انگیزه شغلی معلمان در تناقض است.

هرچند پرداختن به تمامی ابعاد قانون رتبه بندی و به تفصیل در یک یادداشت میسر نیست؛ اما با ‌اشارات مختصری که شد حداقل انتظار از نمایندگان مجلس این است که ضمن فوریت، آن را بسیار جامع، تخصصی و با نگاهی به نقدها و تحلیل‌های معلمان بررسی و تصویب نمایند.
‌ رتبه‌بندی معلمان که آثار و تبعات آن سال‌ها بر نظام تعلیم و‌ تربیت سایه خواهد افکند قانون مهمی ‌است که ضمن در بر داشتن مشوق‌های مالی مناسب باید بسیار منسجم، دقیق و بر اساس واقعیت‌های موجود نوشته و اجرا شود.
کلام آخر اینکه معلم نقطه اتکای هر تغییر و تحول در جامعه است و با رتبه‌بندی معلمان قرار است نظام آموزشی و فعالیت معلم در مسیری صحیح حرکت کرده و به سرمنزل مقصود برسد. تنها رویکرد جامع، علمی‌ و به دور از هرگونه نگاه کلیشه‌ای می‌تواند راهگشای این مسیر صعب‌العبور باشد.

کیهان