سمنان

   به نام مهربان هستی بخش

قلب عباس کیارستمی به سادگی تمامی فیلم هایی که می ساخت و به سادگی همگی داستان ها و فیلم نامه هایش از تپش ایستاد.

او زندگی کرد آن طورکه دوست می داشت و زندگی و دوست داشتن را آموخت و آموزش داد .

او از زندگی گفت همچون زندگی و دیگر هیچ؛ از دوست داشتن گفت به سان خانه دوست کجاست و باری از لذت زیستن گفت به مانند طعم گیلاس و از کودکان ایران زمین گفت به مانند همه ی آن فیلم هایی که برایشان ساخت .

او برای ما آموزگاران نیز آموزگار بود و معلمی کرد همان طور که در پهنه هنر و سینمای فاخر ایران آموزگار بود. درس های او همچنان آموزنده و راه گشای تعلیم و تربیت آموزگاران می باشد . به مانند آحاد مردم ایران درغم او سوگواریم و در فقدان او با خانواده عزیزش شریک هستیم .

کیارستمی آموزگار و عاشق زندگی بود نه مروج نفرت، کینه، اندوه و خشونت. با تأسی از او برای آموزش عشق و زندگی در کلاس های درس حضور می یابیم تا برای فرزندان این آب وخاک از زندگی بگوییم.

به گفته بزرگی :

« هنگامی یک انسان بزرگ را می شناسیم که در زندگی موفق زیسته است، روح او را درکالبد خویش می دمیم و با او زندگی می کنیم و این ما را حیاتی دوباره می بخشد ». 

یادش گرامی و مانا باد .

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

گروه اخبار/ چندی پیش « صدای معلم » در اطلاعیه ای نسبت به سخنان اسفندیار چهاربند ، مدیر کل آموزش و پرورش تهران در مورد وضعیت سلامت برگزاری امتحانات داخلی مدارس واکنش نشان داد . ( این جا )

ایشان در بیانیه ای به این مساله واکنش نشان داده است

رییس جمهورگفت با کسی عهد اخوت نبسته است/مدیرعامل شرکت پتروشیمی مروارید زیرمجموعه شرکت پتروفرهنگ چقدرحقوق و پاداش می گیرد/ تخلفات مالی و حقوق های نامتعارف و فساد اقتصادی مساله ای جناحی و سیاسی نیست/ یادآوری خطاهای دولت سابق مهم است اما اقدامات دولت در برخورد با فساد مهم تر است/ صندوق ذخیره فرهنگیان پاشنه آشیل آموزش و پرورش و  بافت سازمانی و تو در توی آن مستعد فساد است/ هیاتی مستقل و غیر سیاسی،حقوق و مزایا و پاداش و وام های کم بهره و خودروهای لوکس 100 تا 150 مدیر و مشاور صندوق را بررسی کند/ قبل از ورود نهادهای نظارتی آقای فانی هیات مستقل تشکیل دهد و ظرف یک هفته نتیجه را اعلام کند/ موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان سال ١٣٧٣با هدف افزايش قدرت مالي دوران بازنشستگي فرهنگیان و در اجراي تبصره ٦٣ قانون برنامه دوم توسعه تشکیل شد/بعداز جنگ تحمیلی برخی وزارتخانه ها و نهادها وارد کار اقتصادی شدند/پدیده دیگر دهه 70 ظهور شرکت های مضاربه ای بود/ علی اصغر فانی، مرتضی حاجی،حسین مظفر، محمد نطحایی، غلامرضا حیدری کردزنگنه، سیدرحمت الله اکرمی و سید حسین شبیری اعضای هیات امنای صندوق اند/ آقای فانی و دیگر اعضای فرهنگی هیات امنا در زمینه نفت و گاز و پتروشیمی و بانکداری و امور سیاحتی و آی تی و بیمه و... متخصص و صاحب نظر نیستند و توانایی برنامه ریزی و نظارت و کنترل بر شرکت های تخصصی را ندارند/ اعضای صندوق ذخیره نقشی در تعیین مدیران موسسه،نظارت بر عملکرد  و عزل آنها راندارند/ اختیارات مجمع عمومی موسسه صندوق، به هیات امنا تفویض شده است/ اسامی 7 عضو هیات مدیره و قایم مقام صندوق در سایت صندوق دیده نمی شود/جدید ترین  اطلاعات مندرج در "اتاق شیشه ای" سایت صندوق مربوط به سال 93 است!/ آقای غندالی مدیرعامل صندوق تیپ اداری است و و در امور بانک و بیمه و صنعت نفت و آی تی، تجربه و تخصص و سابقه ندارد/ غندالی گفته که فقط 17 میلیون حقوق می گیرد/ آقای فانی باید رودربایستی و تردید را کنار بگذارد/ اگر بعد از دستور رییس جمهور،وزیر تعلل کند و نهادهای نظارتی وارد شوند و تخلفی کشف کنند موقعیت فانی بسیار ضعیف می شود

   مقدمه:

  یکی از اهداف و وظایف مهم آموزش و پرورش ایجاد زمینه برای رشد همه جانبه ی فرد و تربیت انسان های سالم، کارآمد و مسئول برای ایفای نقش در زندگی فردی و اجتماعی است. در این راستا، مولفه ها و عناصر مختلفی تاثیر گذار هستند و برنامه ریزی ها و فعالیت های مختلفی نیز در این عرصه ضروری است.

هدف های آموزش و پرورش زمانی متحقق خواهد شد که برنامه ها و محتوای دروس بر اساس نیازها ، توان ها ، رغبت ها و محدودیت های دانش آموزان تهیه و تدوین شوند . به بیان دیگر ، برنامه ریز و مشاور باید بداند که چه "موضوعی" را با چه "شیوه ای" و برای چه "سنی" تهیه و تنظیم کند. این مساله نیاز به راهنمایی و هدایت تحصیلی دارد.

راهنمایی تحصیلی چیست؟

به طور کلی منظور از راهنمایی تحصیلی کمک کردن به دانش آموزان در انتخاب دروس یا رشته های تحصیلی، آگاهی از مقررات مدرسه، آگاهی از مقررات امتحانی، بر طرف کردن مشکلات درسی و خلاصه هر مسئله و مشکلی است که ممکن است در کلاس درس و یا مدرسه برای دانش آموزان رخ دهد.

راهنمایی و هدایت تحصیلی چیست؟ غرض از راهنمایی و هدایت تحصیلی در دوره متوسطه ، هدایت دانش آموزان به مناسب ترین شاخه یا رشته تحصیلی بر اساس استعداد و علاقه آنان و به تناسب امکانات و نیازهای کشور است.

هر انسانی دارای دو گونه استعداد است: استعداد عام و استعداد خاص. هدف آموزش و پرورش اجباری (عمومی) تلاش برای شکوفایی استعدادهای عام افراد است، اما هدف آموزش متوسطه تقویت جنبه های بدیع و متفاوت افراد و شکوفایی استعداد های خاص آن هاست. ( شکوهی 1368)

                                                                                                                 

عوامل مؤثر بر انتخاب رشته :

انتخاب رشته یکی از مهمترین انتخاب های هر فرد درپایان متوسطه اول( سال نهم )  و همچنین پس از پایان تحصیلات متوسطه دوم می باشد. همه ی افرادی که متقاضی ورود به آموزش عالی هستند فرآیند انتخاب رشته را تجربه کرده اند. این انتخاب به دلیل اهمیتی که در تعیین سرنوشت افراد بازی می کند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که به دو دسته " بیرونی" و "درونی" تقسیم می شوند. این عوامل که کنترل برخی از آن ها تا حدودی از اختیار فرد خارج است به صورت مستقیم و غیر مستقیم انتخاب او را تحت تاثیر قرار می دهند. این اثر گذاری در مورد بعضی عوامل طولانی و در پاره ای دیگر کوتاه و آنی است. شناخت این عوامل می تواند ما را در انتخاب بهتر یاری دهد.

الف ) عوامل بیرونی :

به صورت کلی می توان عوامل بیرونی مهم و تاثیر گذار بر انتخاب رشته ی تحصیلی داوطلبان را در موارد زیر خلاصه کرد :

1- خانواده ؛

2- محیط آموزشی ؛

3- افراد اثر گذار در زندگی فرد ؛

4- گروه های همسالان ؛

5- رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی ؛

6- پیشرفت علوم و تکنولوژی ؛

7- زمینه های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی

8- روش ورود به آموزش عالی ؛

9- ظرفیت پذیرش ؛

10- بازار کار

ب) عوامل درونی :

  کنترل عواملی که از محیط  پیرامون بر انتخاب ها و رفتارها ی ما اثر می گذارند کمی دشوار است و افراد گاهی اوقات نمی توانند اثرات آن ها را پیش بینی کنند. در مورد عواملی که به فرد باز می گردد تا حدودی چنین شرایطی صدق می کند (مانند هوش ). اما گاهی میزان تغییرپذیری آن ها در اراده فرد (مانند توانایی ها ) قرار دارد .

عوامل درونی تاثیرگذار بر انتخاب رشته شامل موارد زیر است :

1. هوش و استعداد؛

2. علاقه و رغبت ؛

3. ارزش ها و نگرش ها ؛

4. اعتقادات ؛

5. جنس ؛

6. توانایی و مهارت ؛

7. ویژگیهای شخصیتی ؛

8. اهداف و انگیزه های فردی ؛

9. تجربیات دانش آموز ؛

10. خودباوری و استقلال .

ارتباط نوع تیپ شخصیتی  با هدایت تحصیلی و انتخاب رشته تحصیلی (کدام تیپ شخصیتی ، کدام رشته و شغل؟)

 تصمیم‌گیری درباره انتخاب شغل و حرفه یکی از مهمترین و سرنوشت‌سازترین موضوعات در زندگی هر فرد به حساب می‌آید. امروزه پیچیدگی و دگرگونی دنیای کار، سرعت فزآینده رشد تکنولوژی، تقاضاهای روزافزون برای ورود به برخی مشاغل و نیاز به کسب دانش و مهارت ها با توجه به تفاوت های فردی، موجب برهم خوردن تعادل آموزش و بازار کار شده و مشکلاتی را در چگونگی هدایت استعدادها، راهنمایی شغلی و تصمیم‌گیری حرفه‌ای به وجود آورده است. از آنجا که یکی از اهداف تعلیم و تربیت در کنار دیگر اهداف، تسهیل رشد حرفه‌ای و هدایت شغلی افراد است، و این هدف به ویژه در حیطه آموزش و پرورش و تا حدی آموزش عالی کشور قرار می‌گیرد، لذا، باید کوشش نمود تا این مهم به صورت سیستماتیک به اهداف از پیش تعیین شده خود برسد و راهنمایی تحصیلی – شغلی متناسب با ویژگی های فردی و نیازهای بازار کار حرکت کند.

هرچند مبحث راهنمایی و هدایت شغلی به شکل علمی آن در ایران موضوع نسبتاً جدیدی است، با این حال، حدود یک قرن است که در دنیا به صورت علمی انجام می‌گیرد. از زمان پارسونز (۱۹۰۸) پدر راهنمایی شغلی که هماهنگی بین ویژگی های فردی با دنیای مشاغل را مطرح نمود تا به امروز نظریه‌های مختلفی جهت انتخاب و تصمیم‌گیری شغلی ارائه شده است که همگی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به اهمیت رابطه فرد و شغل اشاره دارند. برای مثال ”رو“ و ”هاپاک“ : ارضای نیازهای فردی، ”مک کله لند“: انگیزة پیشرفت، ”هرزبرگ“: عوامل انگیزشی، ”گینزبرگ“: تجربیات و ارزش های فردی و ”سوپر“: خود پنداره را عامل مهمی در انتخاب شغل افراد می‌دانستند (حسینیان، ۱۳۷۰). از سوی دیگر، در نظریات مربوط به طبقه‌بندی و تیپ‌شناسی شخصیت که معمولاً تعدادی تیپ یا سنخ مشخص می‌شود، از طریق تیپ یا سنخ غالب فرد، می‌توان برخی از رفتارهای آینده وی را پیش‌بینی نمود.

قدیمی‌ترین طبقه‌بندی شخصیت مربوط به ”بقراط“ است که افراد را به طبقات چهارگانه دموی ، بلغمی‌، صفراوی و سودایی تقسیم می‌کرد.

”آیزنک“ نیز با نوسازی طبقه‌بندی بقراط سه بعد درون گرایی – برون گرایی، روان رنجوری و روان پریشی را جهت شناسایی شخصیت افراد ارائه نمود.

”یونگ“ نیز افراد را به دو سنخ درون‌گرا و برون‌گرا تقسیم نمود .

”مایرز-بریگز“ براساس نظریة یونگ شانزده سنخ شخصیتی را جهت انطباق افراد و مشاغل ارائه نمود و هالند روانشناس و نظریه‌پرداز معاصر شغلی و حرفه‌ای در بررسی های پنجاه ساله خود نشان داد که شخصیت فرد می‌تواند نقش مهمی در انتخاب شغل و بطور کلی در زندگی حرفه‌ای او داشته باشد.

براساس این نظریه، افراد جامعه را می‌توان از نظر شخصیتی در یکی از شش تیپ واقع گرا، جست و جوگر، اجتماعی، هنری، متهور و قراردادی طبقه‌بندی کرد

برخی از افراد جامعه از شغلی که دارند ناراضی اند و همواره از انتخاب خود، احساس پشیمانی می کنند و نمی توانند وظایف شغلی خود را به صورت اثربخش در سازمان انجام دهند و سازمان ها نیز که این افراد را برای انجام کارهای سازمان استخدام کرده اند، با شکست مواجه شده و یا در تحقق اهداف سازمانی با مشکل مواجه می شوند.

 تحقیقات گوناگون در زمینه ویژگی های شخصیتی و موفقیت شغلی نشان داده است که ویژگی های شخصیتی با عملکرد شغلی همبستگی دارند و همسو نبودن ویژگی های شخصیت افراد با شغلی که دارند، باعث شکست افراد در انجام دادن اثربخش وظایف شغلی اشان می شود.

 امروزه ثابت شده است که افراد جامعه تمایل دارند شغلی را انتخاب کنند که با شخصیت آنان، همخوانی داشته باشد. اگر فردی قادر باشد شغل و حرفه ای را انتخاب کند که با شخصیت وی همسویی داشته باشد، احتمال اینکه در کار خود خوشحال باشد و به کارش نیز برای مدتی طولانی ادامه دهد، بیشتر است.

 در این نوشتار سعی داریم بر اساس همبستگی ویژگی های شخصیتی با عملکرد شغلی به الگویی برای انتخاب شغل با توجه به نوع سنخ شخصیتی، بپردازیم:

 

نوع تیپ شخصیتی با توجه به نظریه ی هالند و رشته تحصیلی دبیرستانی مناسب شما :

 

خصوصیات فردی طبق نظریه ی هالند

 

نمونه هایی از مشاغل مرتبط با تیپ های شخصیتی نظریه ی جان هالند

 

نمونه هایی از مشاغل مرتبط با تیپ های شخصیتی نظریه ی جان هالند

 

بنابراین به طور خلاصه عوامل موثر در انتخاب رشته تحصیلی و شغل عبارت است از :

1- عوامل فردی (استعداد و توانایی ذهنی،علاقه و رغبت ، شرایط بدنی ،جنسیت، ویژگی های شخصیتی ،معلومات و مهارت)

2- عوامل محیطی (خانواده، شرایط اجتماعی، اقتصادی ، اقلیمِی)

 

سه گام  اساسی در انتخاب رشته تحصیلی- شغلی

گام اول:

   تعیین هدف های تحصیلی شغلی  - كه پیش نیاز شناخت خود و ابعاد آن است شامل:

1 -استعداد و مهارت ها؛  2-علائق ؛ 3- ویژگی های شخصیتی ؛  4- ارزش ها   ؛ 5- امکانات و محدودیت های خود

گام دوم :

شناسایی راههای رسیدن به هدفهای تحصیلی –شغلی که،پیش نیاز شناخت فرصت ها و امکانات تحصیلی شغلی  موجود در جامعه و مقایسه آنها با یکدیگر از ابعاد مختلف  شامل :

1. شناسایی شاخه ها ، زمینه ها و رشته های تحصیلی مرتبط با شاخه ها

2. آشنایی با اهداف شاخه های تحصیلی

3. آشنایی با ضوابط ورود به هر یک از شاخه ها و رشته ها

4. آشنایی با نحوه ادامه تحصیل درهر یک از شاخه ها

5. شناخت رشته های دانشگاهی مرتبط با رشته ها ی دبیرستانی

6. شناخت و آشنایی با مشاغل مرتبط با رشته های دبیرستانی و دانشگاهی

7. چشم انداز آینده رشته ها –توجه به بازار کار ، نیازهای جامعه و رابطه بین عرضه و تقاضا

8. آشنایی با مسئولیت ها و وظایف مشاغل مختلف و توانائی های ضروری و مورد نیاز مشاغل و رشته های مختلف

9. آشنایی با نقش شغل در زندگی فردی و اجتماعی

گام سوم :  تصمیم گیری و انتخاب رشته تحصیلی شغلی.

 

شاخه و رشته های تحصیلی در متوسطه دوم

در این قسمت تلاش كرده‌ایم كه شما دانش‌آموزان خانواده و مربیان را با رشته‌های تحصیلی بیشتر آشنا كنیم تا انتخابی درست و سرشار از موفقیت داشته باشید.

شاخه‌های تحصیلی كه هر یك از دانش‌آموزان در سال دهم مقطع تحصیلی متوسطه می‌توانند انتخاب كنند عبارتند از:

1. شاخه نظری 2. شاخه كاردانش  3. شاخه فنی و حرفه‌ای، كه هر یك از این شاخه‌ها به رشته‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند.

الف) شاخه نظری : هدف کلی این شاخه اعتلای سطح فرهنگ و دانش عمومی و احراز آمادگی نسبی جهت ادامه تحصیلات عالی تر است.

شاخه نظری شامل:

4رشته ریاضی، تجربی، انسانی و معارف اسلامی است:

رشته ریاضی فیزیک

 همان طور که از اسم این رشته پیداست دروس اصلی و مهم این رشته درس ریاضی و فیزیک است. دانش ریاضی از پیش نیازهای اصلی برای موفقیت در این رشته محسوب می شود بنابراین دانش آموزانی که وارد رشته ریاضی و فیزیک می شوند باید به درس ریاضی علاقه مند باشند و توانایی لازم برای یادگیری مطالب مربوط به این درس را داشته باشند. یکی دیگر از پیش زمینه های لازم در این رشته ، قوی بودن دانش آموز در درس فیزیک و شیمی می باشد. از آنجایی که اکثر رشته های دانشگاهی مربوط به این رشته در این دو درس ( فیزیک – شیمی) ضرایب مهمی دارند، بنابراین قوی بودن دانش آموز در این دروس بسیار مهم است.

 تجربه نشان می دهد دانش آموزانی که بهره هوشی ( توانایی ذهنی ) بالا و سرعت عمل ذهنی خوبی دارند، موفقیت بیشتری به دست می آورند. قدرت تجزیه – تحلیل و تجسم اجسام فضایی ( تصور اشکال و اجسام در ذهن ) از دیگر توانایی های لازم برای توفیق در این رشته می باشد.

نام رشته ریاضی فیزیک، با رشته های فنی و مهندسی دانشگاه ها عجین شده است. بنابراین اکثر مشاغل فنی و مهندسی، از طریق تحصیل در رشته ریاضی و فیزیک قابل دسترسی خواهد بود و از آنجا که کشور ما در حال صنعتی شدن می باشد نیاز جامعه ما نیز به رشته های فنی و مهندسی بیش از سایرین است.  به جرات می توان گفت رشته ریاضی از نظر رشته های دانشگاهی و مشاغل مربوط به آن از متنوع ترین رشته های موجود در دوره متوسطه است.

- شرايط ورود به رشته رياضي فيزيك

 

رشته علوم تجربی

برای موفقیت در این رشته قوی بودن در درس های علوم تجربی دوره راهنمایی و علوم زیستی ، ریاضی و شیمی دبیرستان از اهمیت خاصی برخوردار است. دانش آموزانی که به ساختمان بدن موجودات زنده علاقه مند هستند و از مطالعه طبیعت ( گیاه، جانوران و محیط زیست) لذت می برند، می توانند در این رشته موفقیت به دست بیاورند. یادگیری مطالب زیست شناسی نیاز به حافظه قوی دارد یعنی دانش آموز باید بتواند بسیاری از موضوعات دانش زیست شناسی را در ذهن تجسم نماید و به خاطر بسپارد. همچنین افرادی که علاقه زیادی به کارهای آزمایشگاهی دارند و توانایی های لازم را در این خصوص دارا می باشند از کسانی محسوب می شوند که می توانند موفقیت هایی در این رشته به دست بیاورند. از نظر تنوع رشته های دانشگاهی گروه علوم تجربی بعد از ریاضی و فیزیک در رتبه دوم قرار دارد. نکته جالب توجه آنجاست که اکثر افرادی که این رشته را انتخاب می کنند به پزشکی علاقه مند هستند، اما باید توجه داشت که ظرفیت دانشگاه ها در این زمینه محدود می باشد. بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی این گروه در مراکز درمانی و بهداشتی مشغول به کار می شوند.

- شرايط ورود به رشته علوم تجربي

 

رشته علوم انسانی

 از شرایط اصلی برای ورود به این رشته قوی بودن در دروس ادبیات و عربی است ، همچنین دانش آموز باید توانایی خود را در درس مطالعات اجتماعی نشان داده باشد.  این رشته دانش و معلومات مربوط به علوم انسانی را در بر  می گیرد. موضوع اصلی علوم انسانی مطالعه مسایل مربوط به انسان است. زبان و ادبیات ملل مختلف، ادیان و مذاهب مختلف، علوم ورزشی، باستان شناسی، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد، جامعه شناسی، علوم اجتماعی و مردم شناسی، فلسفه و منطق، روان شناسی، مدیریت بخش های مختلف اقتصادی، بازرگانی و دولتی، مسایل مربوط به خانواده و علوم تربیتی از محورهای اصلی این رشته محسوب می شود. برای توفیق در این رشته علاوه بر علاقه مندی به علوم انسانی و قدرت حافظه خوب، توانایی علمی در دروسی چون ادبیات، عربی، تاریخ، جغرافیا، فلسفه و منطق و مطالعات اجتماعی از نیازهای اصلی به حساب می آیند. اکثر مشاغلی که محور اصلی آن ها انسان می باشد، با علوم انسانی در ارتباط هستند. طی سال های اخیر استقبال در این رشته کاهش یافته است اما هنوز هم در کنکورهای سراسری بیشترین شرکت کننده در گروه ادبیات و علوم انسانی است. این در حالی است که تعداد دانش آموزان آماده و قوی در این گروه کمتر از گروه های دیگر است.

- شرايط ورود به رشته ادبيات و علوم انساني

 

رشته علوم و معارف اسلامی

دانش‌آموز در این رشته با دروس و مباحث اصلی از قبیل اصول فقه، معارف اسلامی، تفسیر قرآن، اخلاق اسلامی، مبادی العربیه، آشنایی با قرآن و... آشنا می‌شود و باید به زبان و ادبیات عرب مسلط بوده و به آن علاقه‌مند باشد چرا كه برای ورود به وادیه قرآن و حدیث و مطالعه تاریخ و تمدن كشورهای مسلمان و كتب عرفانی و فلسفه اسلامی و یا تحقیق و مطالعه بر روی فقه و مبانی حقوق اسلامی، آشنایی با زبان عربی یك ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. فارغ التحصیلان این رشته مجاز خواهند بود تا در رشته های دانشگاهی مربوط به گروه ادبیات و علوم انسانی ادامه تحصیل بدهند. همچنین برخی از موسسات آموزش عالی خاص مانند دانشگاه علوم و حدیث، از بین داوطلبین مذکور برای ادامه تحصیل در رشته های مذهبی و اسلامی دانشجو می پذیرد.

- شرايط ورود به  رشته علوم و معارف اسلامي

 

ب) شاخه فنی و حرفه ای : هدف کلی این شاخه اعتلای فرهنگ و دانش عمومی و احراز آمادگی نسبی جهت ادامه تحصیل در رشته های علمی – کاربردی است و می توانند در یکی از گروه های تحصیلی مربوط به زمینه های صنعت ، کشاورزی و خدمات ادامه دهند.شاخه‌ فنی و حرفه‌ای در مقطع تحصیلی متوسطه‌ آموزش و پرورش شامل سه زمینه‌ صنعت، خدمات و کشاورزی است و هر زمینه دارای چندین رشته می‌باشد.

مراکز و واحد‌های آموزشی مجری این شاخه «هنرستان» و دانش‌آموزان آن «هنرجو» و دبیران تخصصی آن «هنر‌آموز» نامیده می‌شوند.

از اهداف اصلی شاخه‌ فنی‌ و حرفه‌ای، استقلال فکری و ایجاد زمینه‌ خلاقیت و نوآوری، شناخت بهتر استعداد و علاقه‌ هنرجویان و ایجاد زمینه‌ مناسب برای هدایت آنان به سمت اشتغال، مفید است. چون این شاخه دارای دوره پیش دانشگاهی  نمی باشد هنرجویانی که از هنرستان فارغ التحصیل می شوند نمی توانند در کنکور سراسری و آزاد شرکت کنند. اما به منظور ارتقای سطح مهارت این هنرجویان دوره کاردانی خاصی در دانشگاه جامع  علمی کاربردی، دانشگاه آزاد و دانشکده های فنی و حرفه ای وابسته به آموزش و پرورش طراحی شده است. هنرجویان علاقه مند پس از قبولی در آزمون های ورودی مجاز خواهند بود تا مدرک فوق دیپلم خود را دریافت نمایند و بدین ترتیب با مهارت بیشتری جذب بازار کار شوند.

*- رشته هاي شاخه فني و حرفه اي

رشته فنی و حرفه ای دارای ٣ زمینه می باشد

١. زمینه صنعت  ٢. زمینه کشاورزی  ٣. زمینه خدمات

که هر یک جداگانه در زمینه ها تقسیم می شوند و دارای شرایط خاص خودش است .

آثار تحصیل در هنرستان های فني و حرفه اي

• اشتغال زايي

• كسب منابع اقتصادي(درآمد زايي)

• كسب مهارت

• افزايش اعتماد به نفس ، خودباوري و مسووليت پذيري پس از توانايي انجام مهارت

• پر كردن اوقات فراغت

• تقويت بهداشت رواني

• تحقق آموزش عملي و عيني

• ايجاد زمينه خلاقيت و ابتكار

 

ج) شاخه کار و دانش : هدف کلی این شاخه تربیت نیروی انسانی در سطوح نیمه ماهر ، ماهر و استادکار و سرپرست برای بخش های صنعت ، کشاورزی و خدمات است.شاخه‌ کاردانش در مقطع تحصیلی متوسطه‌ آموزش و پرورش شامل سه زمینه‌ صنعت، خدمات و کشاورزی است. مراکز و واحد‌های آموزشی مربوط به این شاخه «هنرستان کار دانش» نامیده می‌شوند. دانش آموزانی که قصد دارند هر چه سریع تر جذب بازار کار شوند به این شاخه هدایت می شوند البته همان طور که در شاخه فنی و حرفه ای اشاره شد هنر جویان کاردانش نیز می توانند ادامه تحصیل دهند. دانش آموزانی که توانایی و حوصله کمتری برای یادگیری دروس نظری و حافظه محور دارند و تمایل بیشتری به انجام مشاغل عملی و مهارتی دارند برای تحصیل در این شاخه مناسب هستند. از آنجا که تنوع رشته در این شاخه بسیار زیاد است توانمندی های مربوط به این شاخه نیز گسترده است. به همین علت علاقه مندان باید در انتخاب رشته دقت بیشتری داشته باشند.

 

آیین نامه هدایت تحصیلی دانش آموزان

نظر به اهمیت، ضرورت و نقش راهنمایی و مشاوره تحصیلی در شناسایی و رشد همه جانبه استعداد ها ، توانایی ها و رغبت های دانش آموزان، متناسب با نیاز حال و آینده ی کشور و آماده سازی آنان برای انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی خود که همزمان با تعلیم و تربیت رسمی آغاز و تا پایان دوره دوم متوسطه استمرار دارد و در راستای مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران ((آیین نامه هدایت تحصیلی دانش آموزان)) به شرح زیر به تصویب می رسد :

ماده 1 : تعریف

هدایت تحصیلی فرآیندی است که طی آن با ارایه خدمات راهنمایی و مشاوره به دانش آموز کمک می شود تا استعداد ها، توانایی ها، علایق و ویژگی های شخصیتی خویش، شاخه ها و رشته های تحصیلی، حرف و مشاغل مورد نیاز جامعه را شناخته و بر اساس آن اقدام به انتخاب اولویت شاخه، گروه و رشته تحصیلی مناسب نماید.

ماده 2 : اهداف

1. شناسایی استعداد،توانایی،علاقه و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان

2. کمک به انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی و مسیر آینده شغلی و حرفه ای دانش آموز

3. کمک به هدایت متوازن دانش آموزان به شاخه ها و رشته های تحصیلی بر اساس سیاست های ابلاغی کشور.

ماده 3 : ملاک ها و معیارها

ملاک های هدایت تحصیلی : هدف آن است که دانش آموزان به مناسب ترین شاخه یا رشته تحصیلی بر اساس استعداد و علاقه و نه امکانات و نیاز های کشور راهنمایی شوند.

در هدایت تحصیلی دو ملاک کلی مد نظر است که عبارتند از :

1) نمرات دوره متوسطه اول به میزان 35 امتیاز

2) نظر مشاور بر اساس بررسی های مشاوره ای به میزان 65 امتیاز می باشد.

 

هدایت دانش آموزان به شاخه، گروه و رشته های تحصیلی بر اساس ملاک ها و معیار های زیر انجام می شود:

1. نظر دانش آموز:  توجه به انتخاب و اولویت بندی دانش آموز از بین شاخه ها و رشته های تحصیلی موجود در دوره دوم متوسطه، به میزان 10 درصد.( بر اساس نمونه برگ شماره 2)

2-  نتایج آزمون های مشاوره ای:  برگزاری آزمون های استعداد،رغبت،شخصیت و ارزش های تحصیلی – شغلی از دانش آموزان، به میزان 30 درصد

3- نتایج عملکرد تحصیلی:  بررسی نتایج نمرات دانش آموزان در تمام دروس دوره اول متوسطه با ضرایب اختصاصی هر یک از آنها در رشته ها و گروه های تحصیلی، به میزان 35 درصد

4. نظر والدین: اخذ نظر والدین در اولویت های انتخاب رشته فرزند خود، به میزان 5. ( بر اساس نمونه برگ شماره 3) .

5. نظر معلمان: توجه به نظر معلمان تمام دروس دوره اول متوسطه در تعیین اولویت های انتخاب شاخه و رشته تحصیلی دانش آموزان، به میزان 10 درصد.

6. نظر مشاور: بررسی تخصصی عملکرد تحصیلی دوره ابتدایی  و متوسطه،نتایج آزمون ها،مصاحبه و مشاوره با دانش اموزان و والدین و توجه به نمره هویت  کسب شده، به میزان 10 درصد

 

ماده4 : سیاست گذاری و اجرا

الف : سیاست ها و خط مشی های توسعه متوازن شاخه ها و رشته های تحصیلی توسط وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد و به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش می رسد.

ب : به منظور برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر اجرای فرآیند هدایت تحصیلی دانش آموزان مبتنی بر سیاست ها و خط مشی های مصوب توسعه متوازن شاخه و رشته های تحصیلی، ((شورای برنامه ریزی هدایت تحصیلی)) در سطح ستاد وزارت آموزش و پرورش تشکیل می شود. وظایف و ترکیب اعضای این شورا توسط وزارت آموزش و پرورش تعیین و ابلاغ می شود.

 

ماده5 : زمان هدایت تحصیلی

هدایت تحصیلی به صورت فرآیندی از دوره ابتدایی با تشکیل پرونده مشاوره ای آغاز و با انجام مداخله های مشاوره ای و آموزشی تا پایان دوره دوم متوسطه، ادامه می یابد، لکن انتخاب شاخه، گروه و رشته تحصیلی در پایان پایه نهم صورت می پذیرد.

تبصره1: نمون برگ هدایت تحصیلی همزمان با اعلام نتایج امتحانات خردادو شهریور ماه ، برای همه دانش آموزان صادر و پس از تایید مسئول ثبت نمرات، مشاور و مدیر مدرسه تا نیمه تیر ماه همان سال برای قبولی های خرداد و همزمان با اعلام نتایج شهریور ماه برای قبولی های شهریور در اختیار دانش آموز قرار می گیرد.

تبصره2: دانش آموزان در شاخه نظری به انتخاب رشته تحصیلی و در شاخه های فنی و حرفه ای و کار و دانش به گروه تحصیلی هدایت می شوند. تعیین رشته در شاخه های فنی و حرفه ای و کار و دانش بر اساس شیوه نامه ای خواهد بود که وزارت آموزش و پرورش تهیه و ابلاغ می کند.

ماده6 : مسئولیت هدایت تحصیلی

 

مسئولیت برنامه ریزی و اجرای فرآیند هدایت تحصیلی دانش آموزان بر عهده مشاور مدرسه است و همه کارکنان آموزشی و پرورشی مدرسه ملزم به همکاری با وی می باشند. مسئولیت نظارت بر حسن اجرای هدایت تحصیلی دانش آموزان و تایید نهایی نمون برگ آن بر عهده مدیر مدرسه می باشد.

 

ماده7 : تغییر شاخه یا رشته تحصیلی

تغییر شاخه و رشته تحصیلی در پایان پایه دهم بلامانع است. ضوابط و مقررات آن به تصویب کمیسیون اساسنامه ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش و پرورش می رسد.

 

ماده8 : دامنه اجرا

توزیع شاخه، رشته ها و هدایت تحصیلی دانش آموزان در مدارس عادی، استعداد های درخشان، استثنایی، شاهد، نمونه دولتی، وابسته، داوطلبان آزاد، سایر مدارس خاص و غیردولتی بر اساس این آیین نامه انجام می شود. با تصویب این آیین نامه سایر قوانین و مقررات مغایر کان لم یکن تلقی می شود.

 

خلاصه عوامل اساسی تاثیر گذار  بر هدایت تحصیلی پایه نهم عبارتند از:

1-نمرات دوران متوسطه اول (راهنمایی )

2- آزمون  استعداد ( هوش )     

3- آزمون رغبت      

4- نظر دبیران

5- نظر دانش آموزان

6- نظر والدین

7- نظر مشاور

 

برخی از عواقب عدم علاقه به رشته ی تحصیلی عبارتند از:

- بی انگیزه بودن نسبت به درس و تحصیل ؛

- عدم تمرکز در مطالعه و کاهش یادگیری در دروس  و افت تحصیلی ؛

- بی هدفی و سر در گمی ؛

- روی آوردن به انحرافاتی مانند اعتیاد ؛

- نداشتن ارتباطات سالم و قوی با سایر ین ؛

- هدر دادن سرمایه و وقت ؛

- ایجاد بار اضافی برای سیستم ؛

- لذت نبردن از دوران دانشجویی،

 

جمع بندی و نتیجه گیری

خلاصه لازمه ی انتخاب رشته ی تحصیلی و شغلی داشتن مجموعه ای از اطلاعات و مهارت ها است . این اطلاعات و مهارت ها را می توان به سه گروه اصلی تقسیم بندی کرد :

1)  اطلاعات مربوط به خود و امکانات شخصی   

2)  اطلاعات مربوط به محیط های تحصیلی و شغلی

3) مهارت های برنامه ریزی و تصمیم گیری و حل مساله

به طور کلی منابع کسب اطلاعات تحصیلی – شغلی را می توان به سه دسته ی زیر تقسیم کرد :

الف) منابع شخصی (انسانی):

1) والدین ، اقوام ، دوستان و ...   2) مشاور ، دبیر راهنما 3) مشاوران مراکز یا هسته های مشاوره  4) مشاوران دانشگاه ها و مراکز جهاد و دانشگاهی  5) مشاوران کلینیک ها و مراکز مشاوره خصوصی  6) کارمندان و شاغلان یک حرفه  7) بازدیدها   8) دعوت از صاحبان مشاغل   9) تجربه کاری  10) نمایشگاه های تحصیلی و شغلی

ب) منابع نوشتاری : 1) دفترچه های سازمان سنجش  2) نشریه پیک سنجش         3) روزنامه ها  4) جملات و نشریات تخصصی  5) کتابخانه ها  6) فرهنگ مشاغل

ج ) سایر منابع : 1) رادیو و تلویزیون     2) فیلم های ویدیویی.

-  حق مسلم هر انسانی است که رشته و شغلی را آزادانه انتخاب بکند.  

- برای آنکه انتخاب رشته و شغل مناسب تر انجام بگیرد مشاور باید فرد را از نیاز های شغلی مملکت آگاه سازد و رغبت ها و استعداد های فرد را به او بشناساند. مشاور فقط نقش مشورتی و راهنمایی فرد را بر عهده دارد و هیچ گاه فرد را به انتخاب رشته و شغل معینی مجبور نمی کند. در عین حال مشاور می تواند شغل یا رشته و مشاغلی را به مراجع پیشنهاد نماید.

- اشتغال یکی از اساسی ترین فعالیت های زندگی است و فرد باید سرانجام شغلی را برگزیند و از آن طریق به زندگی اش ادامه دهد. اشتغال از درجه اهمیت بسیار بالایی برخورد دار است زیرا هستی فرد و استمرار جامعه به آن بستگی دارد. شغل نحوه گذراندن زندگی فرد را مشخص می سازد و اگر افراد در مشاغلی که به تخصص آنان مربوط است به کار مشغول شوند علاوه بر خشنودی و احساس رضایت ، مملکت خود را به سوی خودکفایی در زمینه های گوناگون سوق خواهند داد. حصول این هدف ها از طریق اعمال درست و جدی راهنمایی شغلی ممکن است.

- برای اشتغال درست و موفق ، تحصیلات که به صورت گذراندن دوره آموزشی –رسمی یا غیر رسمی- و کارآموزی است ضرورت دارد. برای تحصیلات می توان دو هدف مهم را در نظر گرفت :

1) یکی افزایش دانش و آگاهی و بینش فرد درباره ی خود و جهان پیرامون

 2) دیگری آماده شدن برای اشتغال ، تولید و خدمت به همنوع .  

 بنابراین تحصیلات و انتخاب رشته مناسب ، مقدمه و پیش نیاز ضروری برای اشتغال به حساب می آید و راهنمایی تحصیلی وسیله ی آموزشی برای تحقق راهنمایی شغلی است .

- در زمینه ی موفقیت دانش آموزان یادآوری دو مورد ضروری است :

الف) اول آن که موفقیت دست کم به:

 1 ) توان و استعداد 2) میزان تلاش و کوشش  3) امکانات خانه و مدرسه بستگی دارد معلمان و والدین و دست اندر کاران آموزش و پرورش ، به هنگام بررسی و قضاوت درباره میزان موفقیت دانش آموزان باید به سه عامل یاد شده توجه کنند و بدون در نظر گرفتن آن ها درباره هیچ دانش آموزی قضاوت نکنند.

ب) دوم آنکه شیوه ی مرسوم در اکثر مدارس ما مبنی بر این که در هر کلاس فقط به یک نفر از دانش آموزان که بالاترین نمره را کسب کرده است جایزه می دهند روش ناپسند و غیر علمی است.

- اعمال برنامه های راهنمایی تحصیلی به طور مناسب ، موجب می شود که توزیع دانش آموزان به رشته های مختلف تحصیلی در دبیرستان و دانشگاه ها بر اساس ویژگی های فردی و نیازهای شغلی جامعه به طور صحیح انجام پذیرد. این امر از به هدر رفتن سرمایه های ملی کشور و اتلاف فرصت ها و در نهایت از تورم یا کمبود در برخی رشته های تحصیلی و ایجاد مشکلات شغلی پیشگیری می کند.

- راهنمایی تحصیلی موجب بازدهی و کارآمدی بیشتر نظام آموزشی ، افزایش پیشرفت و کاهش افت تحصیلی ، تقلیل مشکلات رفتاری دانش آموزان ، ایجاد جو سالم و صمیمی بین دانش آموزان و کارکنان مدرسه ، افزایش رضایت خاطر دانش آموزان و ارتقای اعتماد به نفس دانش آموزان می شود.

- هدایت تحصیلی به صورت فرآیندی از دوره ابتدایی با تشکیل پرونده مشاوره ای آغاز و با انجام مداخله های مشاوره ای و آموزشی تا پایان دوره دوم متوسطه، ادامه می یابد، لکن انتخاب شاخه، گروه و رشته تحصیلی در پایان پایه نهم صورت می پذیرد.

فهرست منابع و مآخذ

- آیین نامه هدایت تحصیلی وزارت آموزش و پرورش

-بابلی ، عزیزاله و همکاران(1394). کدام تیپ شخصیتی کدام رشته و کدام شغل . تهران : انتشارات یادواره کتاب.

-بارون،رنی(1390).تیپ شخصیتی من کدام است؟ مترجم: قراچه داغی، مهدی . تهران: نشر پوینده.

-پرند،کورش؛ یادگارزاده غلامرضا وخدایی، ابراهیم(1389).انتخاب رشته ، انتخاب آینده. تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.

-تیگر، پاول و باربارا (1384). شغل مناسب شما. مترجمین: فراچه داغی،مهدی و رحیم منفرد، حسین. تهران : انتشارات نقش و نگار.

-شفیع آبادی، عبداله(1377).راهنمای تحصیلی و شغلی. تهران: انتشارات پیام نور.

-شفیع آبادی، عبداله(1379).راهنمایی و مشاوره شغلی. تهران: انتسارات سمت.

تهیه و تنظیم: دکتر عزیزاله بابلی بهمئی مدرس دانشگاه ، مشاور و مدرس خانواده های تهران (خرداد ماه 1395)

* مدرس دانشگاه ، مشاور و مدرس خانواده های تهران

لرستان

  دولت به بازنشسته ها خیلی ظلم می کند . دولت اواسط سال گذشته حقوق شاغلین را افزایش داد که شامل بازنشسته ها نشد ، پاداش پایان خدمت بازنشسته ها نیز با تاخیر خیلی زیاد پرداخت می شود.
اگر حقوق شاغلین افزایش می یابد باید شامل همه شود، نباید بین بازنشسته ها و شاغلین تبعیض باشد، باید شکافی که بین حقوق شاغلین و بازنشسته ها ایجاد شده ترمیم شود.
اگر پاداش های مدیران و پزشکان و کارانه پزشکان که خیلی زیاد است تعدیل شود یا مثل بازنشسته ها با تاخیر به آنها پرداخت شود این همه ظلم و بی عدالتی نخواهد بود.
وقتی وزیر بهداشت کسانی را که فیش های حقوقی را افشا کرده اند از عمل آنها به عنوان عمل سیئه یاد می کند خیلی عجیب است.
خیلی عحیب است!

چرا کارانه های خیلی زیاد پزشکان و پاداش ها و فوق العاده های خیلی خیلی زیاد مدیران مثل بازنشسته ها این همه با تاخیر پرداخت نمی شود؟
این نهایت بی انصافی و بی عدالتی است !

گویا این آقایان نسبت به عدالت و خدای عادل ایمانشان مشکل دارد، اگر کسی به عدالت و دادگاه عدل الهی اعتقاد داشته باشد این همه بی رحم و بی تفاوت و بی انصاف نیست.
بازنشسته ها شاکی هستند و تقاضا دارند رسیدگی شود .

درد دل ها و کامنت های بازنشسته ها در سایت صدای معلم کافی است که دادستان دیوان محاسبات یا دادستان کل کشوربه عنوان مدعی العموم قضییه را پی گیری کنند؟

آیا عدم پرداخت مطالبات بازنشسته ها بعد از ماه ها تاخیر غیر قانونی نیست؟

آیا تبعیض در افزایش حقوق ها بین شاغلین و بازنشسته ها غیرقانونی نیست؟

آیا این قضایا کافی نیست که دادستان دیوان محاسبات یا دادستان کل کشور قضییه را پی گیری کنند تا هر چه سریع تر پاداش پایان خدمت بازنشسته ها پرداخت شود و شکاف حقوقی بین شاغلین و بازنشسته ها ترمیم شود؟

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

  به راستی چرا هر سازمان دولتی درآمدهایی را که با استفاده از امکانات و منابع بیت المال کسب کرده ، سهم منحصر به کارکنان خود می داند؟
بعد از رونمایی از فیش های حقوقی ، شاهد گفتار بسیار نامفهومی از سوی بعضی از مسئولان هستیم با این موضوع که این دریافتی ها را حق مسلم کارکنان و زیرمجموعه خود می دانند.

حال شبه ای که پیش می آید این است که اگر حرف این مسئولان را مبنای کار قرار دهیم پس سایر کارکنان دولت که گاه حتی دارای جایگاهای حساس تری هستند نباید هیچ سهمی از این درآمد های هنگفت دولتی داشته باشند .(مثلا معلمان ، روحانیون ، نیروهای مسلح و...)
ایراد وارده دیگر این است که گویا این مسئولان فراموش کرده اند که طبق قانون اساسی هر گونه درآمدی که دولت و زیر مجموعه های آن کسب کند جزئی از بیت المال محسوب می شد و بیت المال سهم تمام مردم ایران است.
مورد دیگر این است که اگر در جامعه مبنا بر این باشد که برخی از کارکنان دولت با استفاده از منابع و امکانات بیت المال ( با توجیه درآمد زایی برای موسسه دولتی) انتظار دریافتی خاصی داشته باشند شبهات بسیار بدی پیش خواهد آمد.

شبهاتی از قبیل:
آیا تولید تنها به معنای تولید ثروت و کسب درآمد ریالی و ارزی است؟
فلسفه وجودی تشکیل دولت چیست؟
نقش دولت در توزیع ثروت ملی برای از بین بردن فاصله طبقاتی چیست؟
سهم مستقیم و غیرمستقیم سایر کارکنان دولت در تولید ناخالص ملی چرا کم ارزش تلقی می شود؟

اگر مبنا سخن آقایان باشد پس تمام شرکت دولتی مادر از نفت و فولاد گرفته تا سازمان بنادر و راه آهن و گمرک ... همه باید درآمدها را تنها بین کارکنان خود تقسیم کنند و باقی کارکنان دولت فقط نظاره گر باشند!
وقتی یک کارخانه، یک بیمارستان ، یک پالایشگاه و یک بندر از مالیات مردم ساخته و تجهیزمی شود ؛ به چه حقی یک عده خواهان سهمی خاص برای مجموعه خود هستند؟
آیا کارمندان و زیر مجموعه های آنها در تاسیس و تجهیز این مرکز نقشی داشته اند که اکنون خواهان سهم یشتری هستند؟
گویا برخی از وزرا قصد دارند با استفاده از مقام خود حق خاصی برای هم صنفان خود تخصیص دهند. فراموش نکنیم صدق یک مدعا باید نهایتا بر منطق و گواه مبتنی باشد نه بر حجیت فردی که آن را ارائه می دارد.
طبق آخرین خبرها ، حال که سقف حداکثر دریافتی ها 19 میلیون تومان اعلام شده چرا حداقل کف آن ، یعنی یک هفتم آن ( دو میلیون هفتصد هزار تومان دریافتی خالص) رعایت نشود؟
در پایان ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست :

در جایی که برخی وزرا جانانه و گاه نابه حق از کارکنان و زیر مجموعه خود دفاع می کنند ، ما فرهنگیان فقط شاهد خلف وعده از سویی مسئولان وزارتی خود هستیم ؛ برای نمونه وعده یک ساله اعلام شاخص های رتبه بندی هنوز که هنوز است در هاله ای از ابهام است ؛ به راستی چرا؟

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

هدف اصلی رسانه های مذکور که از سوی جریان های خاص هدایت می شوند از انتشار این گونه مسایل ناتوان نشان دادن دولت از انجام وظایف قانونی و ناکارآمد نشان دادن اقدامات دولت مستقر می باشد / هدف نماینده ی محترم نیز روشن ماندن تنور تبلیغات برای انتخابات آینده می باشد/ پرداخت نقدی یارانه ها به مردم به جای رفع مشکلات اقتصادی منجر به افزایش کاذب سطح توقع خانواده ها و گسترش پدیده ی شوم مصرف زدگی و به تبع آن افزایش سبد هزینه ی خانوار گردید و این عوامل به همراه تورم لجام گسیخته و ورود کالاهای خارجی معضلات اجتماعی را به شکل بی سابقه ای افزایش داد / آیا مردم شما را انتخاب کردند که مداحی کنید/ آیا شما که مدتی مدیر کل بزرگترین نهاد حمایتی (کمیته ی امداد لرستان ) بودید چه اقدام عملی و ثبت شده ای جهت رفع مشکلات داشته اید / مانند همیشه بین گفتار و عمل نمایندگان لرستان تناقض وجود دارد/ حال نمایندگان محترم لرستان بیان کنند که کدام یک به عضویت کمیسیون های کشاورزی ،صنعت و معدن در آمده اند/ از  9 (نه) نماینده ی استان لرستان یک نفر به عضویت کمیسیون های مربوطه در نیامده و این تناقض مهمی بین عمل و گفتار نمایندگان محترم می باشد/ نماینده ی محترم دیگر فصل انتخابات و تبلیغات به پایان رسیده و اکنون زمان عمل به تعهدات است

   مقدمه :

در بند ۳۲ ماموریت‌های دفتر سلامت و پیشگیری از آسیب‌‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش بر تلاش برای شناسایی انواع آسیب‌های اجتماعی در مدارس، اولویت‌بندی آنها و برنامه‌ریزی برای مقابله با آنها تاکید و در بند ۳۷ نیز به عنوان آخرین بند از ماموریت‌های این دفتر، به پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، روانی و جسمانی دانش‌آموزان اشاره شده است، اما برخلاف این ماموریت‌ها، مسوولان آموزش و پرورش تاکنون کمترین شوق و انگیزه را برای اطلاع‌رسانی در این خصوص از خود نشان داده‌اند. .
مشکل آسیب‌‌های اجتماعی در مدارس از آنجا حساس‌تر می‌شود که شناختی از این آسیب‌ها و نیز آمارهای دقیق در این زمینه وجود ندارد و این آسیب‌ها اگر هم مطابق بند ۳۲ ماموریت‌های دفتر سلامت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش اولویت‌بندی شده‌اند، اما در اعلام آن چندان رغبتی دیده نمی‌شود.( 1)
وقتي آمار ˏ تکان دهنده منتشر نمي شود ، کفاش معاون پروررشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش به راحتي اعلام مي کند که خودکشي چند دانش آموز ي در يک سال بحران نيست !" متاسفانه از ابتدای سالجاری تاکنون 13 مورد خودکشی دانش آموزان رسانه‌ای شده است و این درحالی است که حمیدرضا کفاش، معاون پروررشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش، می‌گوید: در نظام تربیتی حتی وقوع یک مورد خودکشی و ناهنجاری‌ هم زیاد است و همه سیستم را متاثر و رنجور می‌کند اما در جامعه 13 میلیونی دانش‌آموزی در یک سال، چند مورد خودکشی بحران نیست "
.( 2 )
    
از طرف ديگر تا آمار دقيق از آسيب هاي اجتماعي و سهم هريک از آنها مشخص نباشد ، برنامه ريزي مناسب و روشني براي کاهش آنها امکان ندارد . دکتر ایمانی، کارشناس مسائل آموزشی و تربیتی:
در عین حال نباید منکر این قضیه شد که بدون شناخت دقیق آسیب‌های اجتماعی و بدون تعیین سهم هر کدام از عوامل اجتماعی در بروز این آسیب‌ها و نیز بدون همکاری مناسب نهادهای مسئول، نمی‌توان امیدوار بود که برنامه‌ریزی مناسب و روشنی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و افزایش ضریب ایمنی دانش‌آموزان در مقابل این آسیب‌ها صورت گیرد. ( 1)
یکی از این موارد نامشخص در زمینه شرح وظایف دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش و ستاد مبارزه با مواد مخدر است که چندی پیش بر سر محتوا و چگونگی چاپ و توزیع کتاب‌های آموزش مهارت‌های زندگی دچار اختلاف شدند و حاصل این اختلاف تاخیر در ارائه برنامه‌های منسجم مهارت‌های زندگی و مقابله با آسیب‌های اجتماعی در مدارس است. ( 1) 

1.  آمار تکان دهنده مجلس از روابط جنسی در ایران ارسال شده در: ۱۳۹۳/۰۵/۱۸
به گزارش پارسینه، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران با استناد به نامه‌ای از وزارت آموزش و پرورش، نتایج تحقیق بر ۱۴۱ هزار و ۵۵۵ دانش آموز دختر و پسر دوره متوسطه در سال تحصیلی ۱۳۸۷-۱۳۸۶را منتشر کرد .
بر اساس این تحقیق، ۱۰۵ هزار و ۴۶ نفر دانش آموز یعنی ۷۴.۳ درصد دارای رابطه «غیر مجاز با جنس مخالف» بوده‌اند .    
همچنین طبق این گزارش، در سال تحصیلی ۱۳۸۶-۱۳۸۷ از ۱۴۱۵۵۲ دانش آموز (دختر و پسر) دوره متوسط در کل کشور تعداد ۲۴۸۸۹ نفر (۱۷٫۵ درصد) دارای روابط همجنس گرایی (لواط و مساحقه) بودند.
به نوشته این گزارش، بر اساس اظهارات کارشناسان در سال ۱۳۸۸ در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی سن روسپي گری بالای ۳۰ سال بود، اما اکنون سن روسپی گری به ۱۵ سال به بالا رسیده است.

تحقیقات دانشگاه شهید بهشتی نشان داده است که آمار روسپی گری بین زنان متاهل بیشتر از مجردهاست و ۱۱ درصد روسپیان شهر تهران با اطلاع همسرانشان دست به روسپی گری می زنند.
در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ آمار کشف باندهای فساد ۳۰ الی ۳۵ درصد افزایش داشته است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس همچنین به یک تحقیق انجام شده توسط محمود گلزاری، عضو هیات دانشگاه علامه طباطبایی اشاره کرده است.
بر اساس این تحقیق، ۸۰ درصد دختران مورد پرسش در چند دبیرستان دخترانه تهران گفته‌اند که رابطه با جنس مخالف را تجربه کرده‌اند.
به گزارش پارسینه، محمود گلزاری، معاون ساماندهی امور جوانان وزیر ورزش و جوانان، ۲۱ اردیبهشت امسال نیز گفته بود که بر اساس گزارش‌های آموزش و پرورش، ۴۰ درصد دانش‌آموزان رابطه با جنس مخالف را از ۱۴ سالگی شروع کرده‌اند.
به گفته وی، ارتباطِ پیش از دانشگاه دختران و پسران نسبت به ۳۰ سال پیش، سه برابر شده و زمان شروع رابطه جنسی نیز به دوره راهنمایی رسیده است.
تهیه کنندگان گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرده‌اند که این آمار گوشه‌ای از حقیقت را نشان می‌دهد نه همه آن را.( 3 )

2. نتایج یک پژوهش سال 91 درباره آسیب‌های اجتماعی میان دانش آموزان پایتخت منتشر شد.
یک پژوهش علمی در خصوص رفتارهای پرخطر در بین دانش آموزان نوجوان دختر و پسر شهر تهران، کمترین و بیشترین رفتارهای پرخطر شایع میان دانش آموزان را برشمرد.  (  2  )
این تحقیق ، نشان می‌دهد که رده سنی نوجوانان مورد بررسی میان 15 تا 18 سال بودند که نیمی از این جمعیت دختر و نیمی دیگر را پسران تشکیل می‌دادند که از این میان 31.9 درصد 15 ساله، 30.8 درصد 16 ساله، 28.7 درصد 17 ساله و 8.6 درصد 18 ساله بودند که از قومیت‌های گوناگون فارس، آذری، لر، کرد و سایر موارد در نمونه بررسی وجود داشتند.(  2  )

بیشترین و کم‌ترین رفتارهای پرخطر
به گزارش‌ آنا،نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد تجربه قلیان کشیدن با 51.5 درصد، استعمال سیگار با 35.2 درصد، تجربه رابطه جنسی با میل خود 30.4 درصد، کتک کاری در بیرون از خانه (جز مدرسه) با 28.1 درصد و تجربه مصرف الکل با 27.4 درصد به ترتیب همه گیرترین رفتارهای پرخطر در میان دانش آموزان مورد بررسی بودند. هم‌چنین تجربه مصرف کراک و هرویین هر یک با 1.5 درصد، مصرف کوکایین با 2 درصد، متادون 2.9 و تریاک 3.3 درصد به ترتیب کم‌ترین میزان شیوع رفتارهای پرخطر را در میان دانش آموزان مورد بررسی دارند.( 2 )

علل همه‌گیری رفتار‌های پرخطر در دانش آموزان
بر اساس نظریه‌هایی که در زمینه علل رفتارهای پرخطر مطرح است، تحلیل‌های گوناگونی می‌توان در این زمینه ارائه کرد و بر همین اساس راهکارهایی برای کاهش این رفتارها پیشنهاد کرد. نخست اینکه باید به نقش عوامل فردی، خانوادگی، آموزشگاهی، اجتماعی و عوامل مربوط به همسالان توجه کرد. در این میان به ویژه با توجه به گرایش برخی از نوجوانان به گریختن از زیر بار دستورات و ممنوعیت‌های اجتماعی و در سطح کوچک‌تر دستورات پدر و مادر، باید با آگاهی مناسب از این ویژگی از برخورد آمرانه و مستقیم دستوری با نوجوانان تا آنجا که شدنی است، خودداری کرد.

همچنین روابط نیرومند خانوادگی و پشتیبانی‌های عاطفی مناسب پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده از نوجوان، نقش به سزایی در مقاوم شدن نوجوان در برابر رفتارهای پرخطر دارند. بنابراین گسترش سطح روابط خانوادگی و پدید آوردن تجربه‌های مشترک با همه اعضای خانواده می‌تواند در این زمینه اثرگذار باشد.( 2)
به گزارش ‌آنا،در بین رفتارهای پرخطر در بین دانش آموزان رفتارهایی مانند همراه داشتن چاقو و پنجه بوکس در مدرسه و اقدام به خودکشی نیز دیده می‌شود که به همراه داشتن سلاح سرد در پسران 20.4 درصد و در دختران 7.9 درصد گزارش شده و اقدام به خودکشی در پسران 9.1 درصد و در دختران طی یک سال 10.4 است.( 2 )

 3. علل و عوامل پيدايش آسيب هاي اجتماعي
سؤال این است که آسیب ها و انحرافات اجتماعی چگونه پدید می آیند و عوامل پیدایش آسیب ها و انحرافات اجتماعی کدامند؟ بررسی و ریشه یابی انحرافات اجتماعی از اهمیّت زیادی برخوردار است. انحرافات و مسائل اجتماعی امنیت اجتماعی را سلب و مانعی برای رشد و توسعه جامعه محسوب می شود. ( 4 )
شهرنشینی لجام گسیخته، گسترش حاشیه نشینی و فقر، اتلاف منابع و انرژی را به دنبال دارد. حاشیه نشینی در شهرها، با جرم رابطه مستقیم دارد. تنوع و تجمل، اختلاف فاحش طبقات اجتماعی ساکن شهرهای بزرگ، تورّم و گرانی هزینه های زندگی، موجب می شود تا افراد غیر کارآمد که درآمدشان زندگی ایشان را کفاف نمی دهد، برای تأمین نیازهای خود، دست به هر کاری هر چند غیر قانونی بزنند. از دیگر عوامل محیطی جرم، می توان فقر، بیکاری، تورّم و شرایط بد اقتصادی نام برد که بر همه آحاد جامعه، اقشار، گروه ها و نهادها تأثیر گذاشته و آنان را تحت تأثیر قرار می دهد .   ( 4 )
از دیدگاه جامعه شناسان و روان شناسان بی کاری یکی از ریشه های مهم بزهکاری و کجروی افراد یک جامعه است. ( 4 )
از سوی دیگر، امروزه فشارها و مشکلات اقتصادی، احتمال دو شغله بودن یا اشتغال نان آوران خانواده در مشاغل کاذب یا غیر مجاز را افزایش داده است. همین مسئله منجر به کم توجهی آنان نسبت به نیازهای جوانان، رفع مشکلات روحی و روانی و تربیت صحیح و شایسته آن ها گردیده است. در این زمینه، انعکاس شرایط افسانه ای برخی زندگی ها و نمایش فاصله های طبقاتی توسط رسانه ها نقش مؤثری در ازدیاد این مشکل دارند.  ( 4 )

دکتر زاهدی :
 یکی از علت های اصلی آسيب هاي اجتماعي  را مسائل اقتصادی دانست و افزود: «با برنامه ریزی دقیق می توان موانع اقتصادی را برطرف کرد. اما علل اجتماعی را نباید نادیده گرفت. فقدان سرمایه اجتماعی و یا تقلیل رفتن آن از علل ایجاد آسیب های اجتماعی است». (  8  ) گروه همسالان و دوستان الگوهای مورد قبول یک فرد در شیوه گفتار، کردار، رفتار و مَنِش هستند. فرد برای اینکه مقبول جمع دوستان و همسالان افتد و با آنان ارتباط و معاشرت داشته باشد، ناگزیر از پذیرش هنجارها و ارزش های آنان است. در غیر این صورت، از آن جمع طرد می شود. تأثیر گروه همسالان، همفکران، همکاران و دوستان در رشد شخصیت افراد کمتر از تأثیر خانواده نیست؛ چرا که فرد پس از خانواده، منحصرا زیر نفوذ اين  گروه قرار می گیرد.  ( 4 )
«جوان ما بین خانواده، مدرسه و جامعه سرگردان است، خود ما بسترساز این بحران هویت هستیم، از نوجوان 16 ساله چه انتظاری داریم وقتی در این فضاهای متناقض قرار می گیرد ».(  8  ) اين فاکتور ، از يک سو نشان مي دهد برعکس آنکه ما منزل خود را تميز مي کنيم و آشغال آن را بيرون مي ريزيم ! در تربيت دانش آموزان نمي توانيم  فقط فرزندان خود را تربيت کنيم و کاري به نا اهلاان محل يا دانش آموزان ديگر نداشته باشيم .
به عبارت ديگر ، فرآيند تربيت ، يک فرآيند عمومي است . محیط نیز از جمله عوامل تأثیرگذار در پیدایش رفتارهای شایسته و یا ناشایست است. اگر در منزل و خانه، کوچه، خیابان و مدرسه، و محیط پیرامون زمینه و شرایط مساعدی برای بزهکاری وجود داشته باشد، فردی را که آمادگی انحراف در او وجود دارد، به سوی جرم و ارتکاب رفتار بزهکارانه سوق می دهد. ( 4 )

دکتر زاهدی :
اسلام دین مداراست، پیامبر اسلام، پیامبر رحمت است، فرهنگ ما نیز فرهنگ غنی ایثار، محبت، صفا و صمیمیت است. علاوه بر فرهنگ اسلامی، در فرهنگ ایرانی نیز جز این ها نیامده است، مگر پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک غیر از این می گوید. این فرهنگ اسلامی و ایرانی با این ویژگی های مثبت باید از ابتدایی ترین سطح در کتاب ها و زندگی تک تک ما وارد شود».(  8  ) اين نکته نشان مي دهد که فقط و فقط در صورت ايجاد عزم ملي براي جلو گيري از آسيب هاي اجتماعي و ارائه طرحي جامع موفق مي شويم .
ارائه طرح هاي محدود چاره ساز نمي باشد .
امام صادق علیه السلام با بیان حکیمانه ای به این دوره از زندگی نوجوان اشاره می کنند و می فرمایند: «اَلْوَلَدُ سَیِّدٌ سَبْعَ سنین وَ عَبْدٌ سَبْعَ سنین وَ وَزیرٌ سَبْعَ سنین.» کودک هفت سال اول، سیّد و فرمان رواست. او را آزاد بگذارید تا استقلال در عمل پیدا کند. در هفت سال دوم، آمادگی خاصی برای الگوپذیری دارد؛ چه اینکه هنوز در مرحله دیگر پیروی قرار دارد و الگوپذیر است. از این رو، سعی کنید در این دوره، الگوهای مناسبی در اختیارش قرار دهید و محیط تعلیم و تربیت او را هرچه بیشتر غنی و اصلاح کنید تا از طریق مشاهده الگوهای مفید و جذّاب، رشد کند. اما در مورد دوره نوجوانی می فرماید: «وزیرٌ سبع سنین»؛ یعنی دوره «پیروی دیگران بودن» او سپری شده و با آغاز نوجوانی، دوره دست یابی به هویّت خویشتن آغاز شده است. او را آزاد بگذارید تا خود انتخاب کند و حتی در مورد مسائل گوناگون زندگی با او مشورت کنید و از او نظرخواه باشید.( 4 )

4. ضرورت اجراي برنامه هاي پيشگيرانه از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان
- کج روي هاي اجتماعي، آلودگي به مواد مخدر، بزهکاري، سرقت و به دنبال آن ترک تحصيل، فرار از مدرسه وبرخي ديگر از مفسده هاي آشکار و پنهان از جمله آسيب هاي اجتماعي هستند که مستلزم چاره انديشي اساسي به ويژه از دوران مدرسه است. ( ۵ )
جلوگيري از بروز اين آسيب ها نيازمند برنامه ريزي نهادهاي مرتبط با کودکان و نوجوانان و درراس آن ها آموزش وپرورش است. «تدوين پيش نويس سند پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان» شايد با همين احساس مسئوليت شکل گرفت. ( ۵ )

5.  پيش نويسي براي پيش گيري
مدرسه به عنوان جايگاهي که وظيفه آموزش وپرورش کودکان و نوجوانان را در ساعاتي از شبانه روز بر عهده دارد مهم ترين مکاني است که مي تواند بر جلوگيري از آسيب هاي اجتماعي تاثيرگذار باشد. از اين رو به گفته نادر منصور کيايي پيش نويس سند راهبردي پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان با هدف ايجاد وحدت رويه، تعيين اهداف کلان، طراحي سياست هاي اجرايي، طراحي استراتژي ها و ترسيم چشم انداز در زمينه پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي تدوين شد و به زودي پس از نهايي شدن اين سند در تمام استان ها به دبيرخانه شوراي عالي آموزش وپرورش ارسال مي شود.

به گفته مدير کل دفتر مراقبت در برابر آسيب هاي اجتماعي وزارت آموزش وپرورش پيش نويس سند راهبردي پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان در قالب ۳ هدف کلان، ۷ استراتژي، ۹ راهکار اجرايي و ۳۶ برنامه و پروژه، طراحي و تدوين شده است و تا سال ۱۳۹۵ مبناي برنامه ريزي هاي دفتر و ادارات کل آموزش وپرورش کشور قرار مي گيرد.( ۵ )

طراحي و اجراي برنامه هاي پيش گيري مبتني بر الگوي آمايش سرزمين

۞، گسترش نرخ پوشش برنامه هاي پيش گيري، توسعه برنامه هاي مبتني بر شواهد در زمينه پيش گيري، گسترش مشارکت هاي مردمي از طريق الگوهاي اجتماع محور در زمينه پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي و توجه ويژه به مشارکت خانواده ها در برنامه هاي پيش گيرانه از جمله اهداف تعيين شده در اين سند هستند.( ۵ )

۞آمايش سرزمين : راهکار هر استان ، هر شهر ، هرمحله با استان ، شهر يا محله ديگر متفاوت مي باشد در نتيجه  بايد براي هر شهر و محله مطالعه علمي صورت بگيريد لذا تمرکز زدايي و فراگير عمل کردن لازمه برنامه جامع است .
به طور مثال بايد اذعان داشت :
معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه گفت: سند جامع پیشگیری از آسیب های اجتماعی دانش آموزان کرمانشاهی تدوین شده است.  (  6  )  
نقشه خطر پذیری محله ها و مناطق مختلف استان و شهر کرمانشاه در اداره مراقبت در برابر آسیب های اجتماعی تدوین شده که در آن آسیب هایی را که متوجه دانش آموزان در این مناطق است مشخص می کند. (  6  )  زاهدي آسیب های اجتماعی را مثل یک زخم دانست که اگر آن را از جریان هوا دور نگهداریم، آلوده و عمیق‌تر می‌شود.

این استاد دانشگاه راه‌حل رفع آسیب‌های اجتماعی را كار كردن بدون حب و بغض دانست و گفت: «كه نمی‌توانیم روی آسیب‌های اجتماعی سرپوش بگذاریم بلكه باید توان علمی خود را بكار بگیریم و علل آن را بشناسیم، سپس ارائه طریق كنیم». (  8  )

6. آموزش وپرورش فرصتي براي آموزش مهارت ها
مدرسه يکي از مورد وثوق ترين محيط هاي اجتماعي است. از سوي ديگر مردم و خانواده ها نيز در زمان حضور فرزندانشان در مدرسه، با اين محيط در ارتباط هستند. بنابراين دانش آموزان در سني قرار دارند که اگر اطلاعات کافي به آن ها داده شود، به ندرت در سنين بالاتر درگير آسيب هاي گوناگون از جمله آسيب هاي ناشي از مواد مخدر مي شوند.
آموزش و پرورش بهترين فرصت براي آموزش و ارائه اطلاعات به دانش آموزان مي باشد .
 گروه هاي هدف اين طرح اولياي مدارس، دانش آموزان و اولياي دانش آموزان ، سه ضلع مثلث، مکمل خوبي براي اين برنامه هستند .
در سياست هاي کلي آموزش و پرورش که توسط رهبري ابلاغ شده چند بند وجود دارد که به طور مشخص به بحث پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي و مهارت هاي زندگي پرداخته، بنابراين آموزش وپرورش بايد براي پرورش نسل خلاق و کارآمد و موثر از اين سياست ها و برنامه هاي کلي استفاده کرده و در جهت تربيت افراد مسئوليت پذير و آگاه گام بردارد.
آموزش وپرورش بايد درˏ کلاس هاي خود را براي توسعه برنامه هاي مبتني بر افزايش مهارت هاي اجتماعي و پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي باز کند.(  5  ) نهاد خانواده، آموزش وپرورش، اقتصاد، سياست و نهاد اعتقادي ۵ نهادي هستند که نقش بسيار بارزي در خصوص مسائل مختلف اجتماعي در سطح کشور دارند و به همين دليل آسيب هاي اجتماعي که در سطح جامعه ديده مي شود نسل نو مارا در آموزش وپرورش تهديد مي کند.
متاسفانه آموزش وپرورش دير به فکر تدوين چنين سندي افتاده است.

اگر پذيرفته ايم که آموزش و پرورش يکي از نهادهاي اجتماعي است خيلي پيش از اين بايد سندي براي مقابله با آسيب هاي اجتماعي تنظيم مي شد. البته فراموش نکنيم که درآموزش وپرورش حتي اگر يک مورد آسيب داشته باشيم باز هم زياد است و باز هم آموزش و پرورش بايد براي مقابله با آن برنامه و سند داشته باشد چرا که با رها کردن اين افراد در جامعه و چرخه فساد، باز هم توليد فساد مي شود و افراد ديگري نيز درگير مي شوند. (  5  )

7. آموزش و پرورش و پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي
آموزش و پرورش مي تواند پدر ومادرها را در قالب انجمن اوليا و مربيان جمع کند و براي مقابله با آسيب هاي اجتماعي فرزندانشان آگاه سازي داشته باشد.
 وزارت آموزش وپرورش، در جهت مديريت آسيب هاي اجتماعي، برنامه هاي مختلفي را در سطح مدارس اجرا مي کند که محور و رويکرد آن ها، «پيشگيري اوليه» است که در قالب هاي متنوع آموزشي، فرهنگي و ترويجي، از قبيل کارگاه هاي آموزشي، جشنواره ها، نمايشگاه ها، محصولات فرهنگي- آموزشي، طراحي و به اجرا در مي آيد.  (  5  ) موسسات آموزشي نقش موثري در بهداشت رواني و فراهم آوردن محيطي سالم در جهت رشد فکري و شکوفايي انديشه ها دارند که براي ايفاي چنين نقشي معلمان و مسئولان مدارس بايد از سلامت رواني کافي برخوردار باشند.

به همين دليل بايد از همکاري و همفکري اولياي کودکان، خود بچه ها و مسئولان مدارس به صورت مشترک استفاده شود و در هر واحد آموزشي يک شورا و يا انجمن براي بررسي و برنامه ريزي مسائل تربيتي و فکري دانش آموزان آن مدرسه تشکيل شود تا به موقع و به جا پيش گيري هاي لازم به عمل آيد.  (  5  )

8. پیشنهادات
الف. اقدامات پیش گیرانه   
در اینجا برای پیشگیری از ارتکاب عمل بزهکارانه توسط افراد به ویژه نوجوانان یا جوانان پیشنهاداتی ارائه می شود:(  3  )
*  هماهنگ کردن بخش های عمومی و خصوصی که در زمینه پیش گیری از وقوع جرم فعالیت دارند؛ مانند نیروی انتظامی، کار و امور اجتماعی، آموزش و پرورش، شهرداری ها، شوراها، امور جوانان، بهزیستی و... به منظور اجرای برنامه عملی پیش گیرانه و هماهنگی بیش تر؛
* آگاهی دادن به خانواده ها برای نظارت و کنترل علمي تر آنان بر فرزندان
* اطلاع رسانی شفاف رسانه های جمعی برای تشویق جوانان درباره تسهیلات و فرصت هایی که جامعه برای آنان قرار داده است؛

ب. راهکارهای شناسایی مشکلات نوجوان و جوانان
* شناخت نیازهای روانی و کیفیت ارضای این نیازها در شادابی و نشاط فرد بسیار مؤثر است و ارضا نشدن آن و یا ارضای ناقص آن، اثرات نامطلوب بر جای گذاشته و زندگی را به کام فرد تلخ می کند و فرد را به انحراف می کشاند.(  3  )
*  توجه به مشکلات عاطفی، روانی، همچون افسردگی، خیال بافی، بدبینی، خودکم بینی، خودبزرگ بینی، زود رنجی، خودنمایی، ترس، اضطراب، پرخاشگری، حسادت، کم حرفی و وسواس.

ج. وظایف خانواده:
*  دوستی با فرزند و حذف فاصله والدین با فرزندان، به گونه ای که آنان به راحتی مشکلات و نیازهای خود را به والدین بگویند؛
* تقویت اعتقادات فرزند، به ویژه در کودکی و نوجوانی، در کنار پای بندی عملی والدین به آموزه های دینی؛اخلاقي ، اجتماعي
*  ایجاد سازگاری در محیط خانه؛

د. وظایف سایر نهادها
علاوه بر خانواده، سایر نهادها از جمله مجموعه حاکمیت، آموزش و پرورش، نهاد قضایی، بهزیستی و... نیز در این زمینه وظایفی دارند که به برخی از آن ها اشاره می گردد:
* تقویت ارتباط میان والدین دانش آموزان با مربیان و عدم واگذاری مسئولیت تربیت فرزندان به مدرسه یا خانواده به تنهایی؛
*  تقویت مراکز مشاوره ای مفید و کارامد در مدارس؛
* ضرورت آشنایی نیروهای نظامی و انتظامی با انحرافات اجتماعی و راهکار هاي علمي

* تقویت نظارت های اجتماعی رسمی و دولتی و نیز نظارت های مردمی و محلي
* برنامه ریزی اصولی و صحیح برای اشتغال در جامعه، رفع بی عدالتی، و پی گیری منطقی نیازهای جوانان، تأمین امنیت و نیاز شهروندان؛
* جلوگیری از مهاجرت های بی رویه به شهرهای بزرگ و جلوگیری از پرداختن جوانان به اشتغال های کاذب مثل کوپن فروشی، سیگار فروشی، نوارفروشی و...؛(  3  )
* ایجاد مراکز آموزشی، ورزشی، تفریحی، مشاوره ای برای گذران اوقات فراغت نوجوانان و جوانان که شاد زيستن را تجربه کنند( بدون آنکه توسط خانواده يا اجتماع با نصحيت بمباران شوند .)
*  ایجاد بستر مناسب برای ایجاد بیمه همگانی، بیمه بی کاری، و برخورداری نوجوانان و جوانان از تسهیلات اجتماعی و...؛(  3  )
*  از آن رو که از جمله عوامل مؤثر در ارتکاب جرم، بی کاری و فقر می باشد، می بایست با برنامه ریزی دقیق، که نیاز به عزم ملی دارد، نسبت به اشتغال در جامعه و ریشه کنی فقر و بی کاری اقدام لازم و بایسته صورت گیرد.   (  3  )
حالا که آموزش و پرورش با تأخير سند جامع پيشگيري آسيب هاي اجتماعي را تدوين نموده است براي جبران تأخير ، با تکيه به همه امکانات و نگرش فراگير و علمي راه پيش رو را با گام هاي استوارطي نمايد .

9. جهاني فکر کنيم و منطقه اي عمل کنيم : ( چالش هاي جامعه جهاني و راهکار هاي مناسب منطقه اي چيست ؟

* توسعه شهری و بحران شهری شدن، تغییرات پرشتاب، بروز تنشهای قومی،مذهبی و نژادی منطقه ای، مهاجرت های بین المللی، افزایش فقر و تبعیض، چالش های اخلاقی مرتبط با  رشد پژوهش و فناوری که  نياز به داوري هاي اخلاقي در محيطهاي پژوهشي ، مديريتي و درمانی دارد و افزايش روز افزون نگراني هاي زيست محيطي و تغییرات اقلیم از مهم ترین واقعیات جهان در حال تحول امروز است. (  7  )
* در خصوص موضوعات مرتبط با برنامه بین المللی مدیریت دگرگونی های اجتماعی یونسکو ( MOST) که از مهمترین اولویت های آن تلاش برای مردم سالاری، توسعه و مدیریت پایدار شهرها، حفظ محیط زیست و رویارویی با چالشهای تغییرات آب و هوایی ،مبارزه با خشونت علیه کودکان ، مطالعات زنان، تاسیس بانک مشکلات اجتماعی و پیوند بین پژوهش و سیاست گذاری اجتماعی می باشد، امروزه با توجه به سرعت روز افزون توسعه ارتباطات و تغییرات گسترده اجتماعی ، غالب جوامع با چالشهای جدیدی مواجه شده اند که برای شناخت و مدیریت این چالشها باید ضمن تحلیل مستمر متغیرهای اجتماعی ، آینده پژوهی ، بررسی نیازهای جدید ، برنامه ریزی ویژه ای در حوزه اجتماعی تدوین و اجرا نمود .

بدون شک این روند در دهه اینده با تغییرات و آثار اجتماعی پیچیده تری بروز خواهد کرد. آموزش و توانمند سازی در حوزه سبک زندگی با تمرکز بر مولفه های اجتماعی به ویژه در گروه زنان و جوانان یکی از مهمترین و موثرترین راهکارهای مدیریت چالشهای مذکور میباشد. . (  7  )
* تاکید و توجه ویژه به تعامل و ارتقای مشارکت جوانان در فضای سیاست گذاری و پژوهش و ایجاد فرصت و تلاش برای کارآفرینی و اشتغال زایی جوانان از دیگر اهداف بلندمدت جمهوری اسلامی ایران می باشد که بايد  در زمینه ارتقای مشارکت داوطلبانه جوانان در فعالیتهای اجتماعي و فراهم آوردن بستر تعاملات اجتماعی برای جوانان برنامه ريزي و اقدام عاجل صورت بگيرد . (  7  )
برنامه سلامت اجتماعی با تمرکز بر آموزش و توانمند سازی و بهبود سبک زندگی به ویژه در زنان و جوانان به دنبال توسعه مسئولیت های اجتماعی ، مشارکت در مدیریت و کاهش اسیب های اجتماعی ، حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی ، توسعه ورزش همگانی به ویژه در بانوان ، ترویج روحیه نشاط و شادابی در فعالیت های اجتماعی ، توسعه تشکل های غیر دولتی و استفاده مطلوب از فناوری ارتباطات بوده بستر لازم را برای حضور فعالانه جامعه در ارتقای شاخصهای اجتماعی فراهم می آورد . (  7  )
اجرای برنامه های سلامت اجتماعی توسط دانش آموزان مدارس ، شبکه زنان داوطلب سلامت محله و جوانان در تشکل های غیر دولتی فعال در حوزه سلامت عملا موجبات مدیریت چالش ها و آسیب های اجتماعی را در سطح جامعه فراهم و شاخص های سلامت جامعه را افزایش می دهد . تعامل با نهادهاي مدني داخلي و جهاني در ارتباط تنگاتنگ با نظام بهداشتی ایران يک راهبرد اساسي مي باشد .(  7  )
*  در حوزه ورزش و تربیت بدنی تعامل با نهادهاي مدني داخلي و جهاني مورد توجه قرار گیرد.

بدیهی است توجه به چالش های اجتماعی بسیار در جوامع در حال توسعه اهمیت به ورزش به عنوان اهرمی برای تشویق جوانان در مشارکت های اجتماعی و تلاش برای به حداقل رسانیدن موانع موجود ارزشی و فرهنگی علی الخصوص در ورزش بانوان و همچنین ارتقا و توسعه برنامه های آموزشی و تربیتی با استفاده از محتوای ورزش و تربیت بدنی هم موجبات نشاط و سلامت اجتماعی جامعه را فراهم آورده و هم بتواند در ایجاد صلح و پیشبرد پیام های صلح آموز بین المللی عاری از هرگونه ملاحظات سیاسی تاثیر گذار باشد.   (  7  )
*  در خصوص اخلاق زیستی و اخلاق در علم و فناوری همواره این اذعان در محافل علمی و بین المللی  وجود دارد که پیشرفت های بی حد و مرز در علم و فناوری طبیعتا اگر با خردورزی و اخلاق مداری همراه نباشدآثار مخرب بسیار زیادی را برای بشریت و علی الخصوص نسل آینده خواهد داشت که نیازمند توجه ویژه نهاد هاي مدني داخلي و جهاني بوده و می باشد. (  7  )
امروز جهان با دو جنگ مواجه است، یکی جنگ انسان ها با انسان و دیگری جنگ انسان با محیط زیست و  ریشه هر دو جنگ رفتار، نوع نگاه، فعالیت‌ها و اقدامات انسان هاست. لذا برای کاهش و یا فروکش کردن این دو جنگ نیازمند به تغییر نگاه و رفتار انسان ها هستیم و ترویج اخلاق مداری در علم و پژوهش، علوم زیستی و علوم پزشکی و علی الخصوص تدوین بیانیه ای برای توجه ویژه به جنبه های اخلاقی تغییرات اقلیم از رویکردهای لازم و بسیار مفید نهاد هاي مدني داخلي و جهاني  و مسئولين می باشد. 

10 . نتيجه گيري :
* با توجه تهديد ها و فرصت هاي متفاوت در هر استان ، شهر يا محله ، با الهام از معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه ، بايد نقشه خطر پذیری استان ها ، شهر ها و محله ها توسط نهاد هاي مدني ، مراکز دانشگاهي ، شورا هاي شهر و روستا ( در کلان شهر تهران ، با کمک شوراياري هاي محلي ) ، شهرداري ها و دهداري ها ، واحدهاي امور جوانان ، بهزيستي ، بهداشت ، ورزش ، حفاضت از محيط زيست و... آمايش سرزميني سند راهبردي پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان تکميل شود .

*  قطعأ مجريان سند راهبردي پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان بايد  از همه ظرفيت هاي جامعه ازجمله پدر و مادر ( روحانيون و علما ، وکلا ، پزشکان ، کارگران و کشاورزان ، حقوق دانان نهاد هاي مدني جامعه به خصوص نهاد هاي مدني معلمان ، روان شناسان ، اساتيد دانشگاه ، ..... ) بهره مند شوند .رفع مشکل ملي ،نياز به عزم ملي دارد.يعني بايد از همه ظرفيت هاي جامعه بهرهمند شويم !
به عبارت بهتر ،
 رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسي و همه نهادهاي مدني به ويژه نهادهاي مدني فعال در حوزه آموزش و پرورش ، به عنوان حلقه واسط بين مردم و مسئولين ، دانشگاه ها ، حوزه هاي علميه ، نهاد هاي پژوهشي ، قلم به دستان ، هنرمندان ، ورزشکاران ، پزشکان ، اساتيد دانشگاه ها ، وکلا و حقوق دانان ، کارگران کشاورزان ، نقادان و مصلحان اجتماعي و... که بزرگترين سرمايه هاي زندگي شخصي خود ( دانش آموزان ) را به آموزش و پرورش امانت مي دهند تا پس از 12 سال بزرگترين سرمايه اجتماعي جامعه ( نيروي انساني کار آمد و متعهد ) تحويل بگيرند وظيفه و حق دارند در برنامه ريزي و اجراي سند راهبردي پيش گيري از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزاننقش آفريني کنند .

منابع :

( 1) رشد آسیب‌های اجتماعی مدارس بدون آمار
مجله الکترونیکی
 پنج شنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۵ / Thursday, 30 June, 2016

(  2  ) نتایج یک پژوهش سال 91 درباره آسیب‌های اجتماعی میان دانش آموزان پایتخت منتشر شد
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس: وزارت آموزش و پرورش درباره رفتارهای پرخطر دانش‌آموزان دغدغه داشته باشد
سه‌شنبه 6 بهمن 1394 - 12:36
 
( 3 ) آمار تکان دهنده مجلس از روابط جنسی در ایران
ارسال شده در: ۱۳۹۳/۰۵/۱۸/

( 4 ) علل و عوامل پیدایش آسیب های اجتماعی و راه های پیشگیری از آن
مجلات معرفت، شماره 91 , فولادی، محمد

( ۵ ) ضرورت اجراي برنامه هاي پيشگيرانه از آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان
دانش پور-

(  6  ) تدوین سند جامع پیشگیری از آسیب های اجتماعی دانش آموزان استان کرمانشاه
معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه خبر داد:۴۴۶۱
تاریخ انتشار: ۳۰فروردين ۱۳۹۵ - ۲۱:۰۳
کرمانشاه » سیاسی

(  7  ) به گزارش روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو، دکتر شیدا مهنام در کیسیون علوم اجتماعی سی و هشتمین کنفرانس عمومی یونسکو که از روز سه شنبه 10 نوامبر (19 آبان) سخنرانی کرد.
پنجشنبه ، 21 آبان 1394 ، 15:22
آسیب اجتماعی زخمی برای جامعه(  8  )  
دکتر محمد زاهدی اصل از اساتید روانشناسی اجتماعي عنوان کرد:
http://aftabnews.ir/vdcd5505.yt0sz6a22y.html