بودجه صدا و سیما در سال ٩٧

حالا بودجه صداوسیما در لایحه تقدیمی از سوی دولت برای سال ٩٧، نسبت به سال ٩٦ حدود ٣٠٠‌ میلیارد تومان افزایش پیدا کرده؛ یعنی طبق آنچه در جدول شماره ٧ لایحه بودجه آمده، در لايحه بودجه سال 97، بودجه صداوسيما بیش از 1300 ميليارد تومان پیش‌بینی شده بود(روزنامه جام جم تاریخ 22 / 9 / 97 ).

اساسنامه سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

اساسنامه فوق مشتمل بر سی ماده و پانزده تبصره در جلسه روز‌چهارشنبه بیست و هفتم مهر ماه یک هزار و سیصد و شصت و دو مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 62.8.3 به تأیید شورای نگهبان رسیده‌ است (مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی).

http://rc.majlis.ir/fa/law/show/90402

قانون اداره صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ‌

قانون فوق مشتمل بر نه ماده و سه تبصره در جلسه روز دوشنبه هشتم دی ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و نه شمسی به تصویب مجلس شورای‌ اسلامی رسیده و شورای محترم نگهبان آن را تأیید نموده است (مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی)

http://rc.majlis.ir/fa/law/show/90104

سواد رسانه‌ای چالش جدید صدا و سیما

نتایج تحقیق پژوهشگران دانشگاه صدا و سیما نشان داد که سواد رسانه‌ای مخاطبان به طور پیوسته در حال افزایش است و همین امر سازمان صدا و سیما را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند.

تهدیدات و چالش‌هایی که برای صدا و سیما به عنوان ابر رسانه و تریبون نظام جمهوری اسلامی پدید می‌آید، تنها تهدید و چالشی برای خود این سازمان نیست بلکه تهدید و چالشی برای نظام جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود. بدیهی است هرگونه بی‌تفاوتی، نادیده گرفتن، بی‌اهمیت شمردن یا کم‌اهمیت شمردن چالش‌های پدید آمده برای این سازمان خسارات جبران‌ناپذیری را به اعتقاد مردم به اسلام و اعتماد مردم به نظام جمهوری اسلامی پدید خواهد آورد.

در پژوهش انجام شده در دانشگاه صدا و سیما مشخص شد:

«کاهش مخاطبان، کم تحمل شدن و افزایش انتظار مخاطبان، افزایش امکان مخالفت مخاطبان با پیام‌های دریافتی، کاهش باورپذیری رسانه برای مخاطبان، لزوم افزایش کیفیت فنی تولیدات، تنزل وجهه، کاهش اثرگذاری، کاهش درآمدهای تبلیغاتی، بی‌اعتمادی به رسانه، عدم تاثیرگذاری در شرایط حساس، کاهش کنترل بر افکار عمومی، افزایش هزینه‌های تولید، ضرورت وجود نیروهای متخصص، لزوم ارتقاء و بهبود روش‌های تبلیغی، دشواری معناسازی برای رسانه، از دست دادن توان هنجارسازی و اجبار به تعدیل خط قرمزها، افزایش تصور ناکارایی نظام و زیان به اقتصاد داخلی» بخشی از مهم‌ترین چالش‌هایی هستند که مخاطبان با سواد رسانه‌ای بالا، برای سازمان صدا و سیما ایجاد می‌کنند.

سواد رسانه‌ای افزایش دسترسی، استفاده، فهم انتقادی (شامل رمزگشایی، تحلیل و ارزیابی) و تولید پیام‌های رسانه‌ای است. افزایش سواد رسانه‌ای تنها نتیجه‌ آموزش آن نیست. افزایش سواد رسانه‌ای یک روند مستمر است که با توسعه‌ی زیرساخت‌های فناوری، تحولات تجهیزات فناوری، تکامل توانایی‌های انسان در استفاده از فناوری و بسیاری دیگر از عوامل رابطه دارد.

نمی‌توان به دلیل نبود آموزش سواد رسانه‌ای در ایران، مخاطب ایرانی را فاقد سواد رسانه‌ای دانست. سواد رسانه‌ای به صورت پیوسته در حال افزایش است و آموزش یا عدم آموزش آن تنها در سرعت افزایش آن تأثیرگذار است.

این پژوهشگران با استفاده از روش دلفی به بررسی نظرات خبرگان این حوزه پرداختند. روش دلفی یک روش سیستماتیک در پژوهش برای استخراج نظرات یک گروه در مورد یک موضوع یا یک سوال است.

در این پژوهش ‌۲۱ مصاحبه‌ با ‌اساتید دانشگاه، مدیران سازمان‌های رسانه‌ای و سازمان صدا و سیما، صاحب‌نظران و کارشناسان رسانه و سواد رسانه‌ای انجام شد. در نهایت از محتوای مصاحبه‌ها ۴۵ چالش استخراج شد. برون سپاری و تعیین خط مشی و نظارت مستمر و مطمئن، اعتماد به بخش خصوصی و واگذاری تهیه و تولید برنامه ها به این بخش باعث ایجاد رقابت و کیفیت بخشی به برنامه های صدا وسیما می شود

به گفته‌ پژوهشگران این تحقیق: «غفلت از شناسایی چالش‌های افزایش سواد رسانه‌ای مخاطبان برای سازمان صدا و سیما موجب خواهد شد تا سازمان صدا و سیما در گذر زمان به طور فزاینده با چالش‌هایی حیاتی روبه رو شود که آن را از ادامه‌ی کسب اهداف و انجام مأموریت‌های خود بازمی‌دارد و این امر برابر با تهدید حیات یک رسانه است.»

صلواتیان و همکارانش در این پژوهش پیشنهاد کردند: «سازمان صدا و سیما به منظور ادامه‌ی حیات و استمرار کسب اهداف و انجام ماموریت‌های خود، بایستی در ابتدا به شناسایی چالش‌های پدید آمده در نتیجه‌ی افزایش سواد رسانه‌ای مخاطبان پرداخته و سپس با توجه به چالش‌های پدید آمده به شناسایی راهبردهایی برای تحول سازمان صدا و سیما بپردازد.»

نتایج این پژوهش در آخرین شماره‌ نشریه‌ی علمی-پژوهشی «مطالعات جامعه‌شناختی» دانشگاه تهران منتشر شده است( ایسنا 13 / 5 / 97  سیاوش صلواتیان؛ دکترای مدیریت رسانه و همکارانش در دانشگاه صدا و سیما).

صدا و سیما با نوآوری در چالش است

اینکه نوآوری را چگونه در صدا و سیما و دولت تزریق کنیم، یک چالش است. دولت‌ها با نوآوری در چالش هستند.

دبیر پانزدهمین اجلاس فناوری رسانه؛ امسال شعار اجلاس توانمندی ایرانی رسانه جهانی انتخاب شد، چرا که رسانه‌ای مثل صدا و سیما به هیچ عنوان نمی‌تواند یک رسانه منطقه‌ای، محلی یا کشوری باشد با وجود اینکه مجهز به سه نوع رسانه از جمله رسانه محلی استانی، ملی و کشوری و شبکه‌های بین المللی است.

این حجم از تولیدات مستلزم این است که صدا و سیما بتواند در بحث زیرساخت‌ها، فناوری رسانه خود را در مقایسه با رقبایی که در خارج از کشور دارند، تقویت کند. ۲۵ سال است به کمک محققان، پژوهشگران و جوانان در این حوزه تلاش کرده‌ایم و امروز صنعت رسانه به نقطه غرورآفرین رسیده است.

امروز در نقطه ای هستیم که نمایشگاه صنعت رسانه را برگزار می‌کنیم ، امسال به دلیل حضور جوانان و استارتاپ‌ها بحث‌های محتوایی محور اول اجلاس است و کنفرانس و ارائه تحولات صنعت رسانه یکی از مهمترین اهداف اجلاس است، بهترین متخصصان حوزه رسانه حضور دارند فراخوان مقالات را طی چند دوره داشته‌ایم و در نتیجه مهمترین‌های صنعت رسانه را در نمایشگاه داریم چون صنعت رسانه صنعت بسیار متنوعی است و طیف وسیعی را پوشش می‌دهند و هر کدام از طیف‌ها بخشی از نیازهای رسانه ملی را تامین می‌کند. ۸۰ شرکت آخرین دستاوردهای خود را ارائه می‌کنند و از بین محصولاتی که در طول سال گذشته ساختند، عرضه می‌کنند.

امسال از ۱۲ محصول جدید در اختتامیه رونمایی می‌شود و برای تشویق شرکت‌های استارتاپی و ایده‌ها و طرح‌های خلاقانه، دو بخش را اضافه کرده‌ایم و بیش از ۱۰۰ ایده به دست ما رسید که از بین آنها ۴۷ طرح برگزیده و ممتاز بود(ایسنا 28/8/97).

سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور در پانزدهمین اجلاس فناوری رسانه؛ در کشوری که ۶ هزار سال تاریخ در عرصه های مختلف دارد، بهترین دانشمندان را داریم و در دوره ای توانستیم خلاقیت و نوآوری داشته باشیم. کشوری که این تاریخ قدیمی را دارد، این همه اقوام مختلف داریم، یکی از متنوع ترین صنایع دستی دنیا را داریم. اما در بومی سازی دچار مشکلیم.

آن چیزی که در اقتصاد دانش بنیان اهمیت دارد آدم است. در حوزه رسانه ما باید در چند بخش فعالیت کنیم یک بخش سخت افزار رسانه است که به خوبی انجام شده و از این پیشرفت سازمان صداوسیما در سال های تحریم باید تقدیر کرد.

 حوزه های نرم افزاری جزو حوزه‌های پولساز برای شرکت هاست، هنوز در تولید محتوا جای کار زیاد داریم؛ تولید محتوا یکی از موضوعات مهم در کشور است که قدرت نرممان و  ۶ هزار سال تاریخ مان را نشان دهیم. ما تا به امروز نتوانستیم این ها را به دنیا نشان دهیم. وقتی سریال های خارجی را می بینم که بنابر چه ساختار و افسانه ای درست شده در حالی که این همه داستان قشنگ و مطلب و شخصیت داریم این همه اسطوره داریم باعث تاسف می شود (ایسنا 28 / 8 / 97 ).

 

چالش های سازمان های رادیو و تلویزیون از دیدگاه صاحب نظران

این پژوهش از طریق نظر خواهی از 20 نفر از صاحب نظران و متخصصان حوزه ارتباطات و رسانه ها که به منظور یافتن راه حل هایی برای رفع مشکلات و چالش هایی که سازمان های رادیو و تلویزیون با آنها مواجهند، به همراه راهکارهایی برای رفع این چالش ها انجام شده و در اصل یک کار کلاسی یا اقدام پژوهی است.

12 مورد از چالش های سازمان رادیو و تلویزیون (صدا و سیما) در ایران و 14 مورد در باره چالش های سازمان های رادیو تلویزیون بین المللی می باشد که با استفاده از فرم نظر خواهی از صاحب نظران حوزه ارتباطات و رسانه جمع آوری شده است و سعی شده است سئوالاتی که بیشترین پاسخ (صداوسیمای ایران 7 مورد بیشترین پاسخ و چالش سازمان های رادیو و تلویزیون های بین المللی 8 مورد) توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده اند، در این مقال آورده شود.  

چالش های صدا و سیما در ایران

1. بهره گیري از بودجه دولتی و عدم اطمینان به بخش خصوصی درتهیه و تولید برنامه ها

2. پخش حجم بالا و بی سابقه آگهی هاي بازرگانی

3. حاکم بودن نگاه سیاسی و ایدیولوژیک خاص بر برنامه ها

4. عدم توجه به اقتصاد رسانه ای

5. ناتوانی در بهره گیری از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی

6. عدم توجه به سطح سواد رسانه ای مخاطبان

7. توسعه و تبلیغ فرهنگ مصرفی در جامعه

8. عدم توجه به رویکردهای فرهنگی و تربیتی در تهیه و تولید برنامه ها

9. رکود و نبود تنوع، گیرایی و تکراری بودن برنامه ها

10. کمبود نیروی انسانی متخصص و حرفه ای

11. توسعه کمی و بی کیفیت شبکه ها

12. ناکارآمدی روش های تهیه و تولید محتوای برنامه ها

چالش رسانه های بین المللی (رادیو و تلویزیون) آن چیزی که در اقتصاد دانش بنیان اهمیت دارد آدم است

1. تکثر رسانه ها (اینترنت،فضای مجازی، ماهواره و...).

2. سرعت تغییرات تکنولوژی های نوین ارتباطی

3. افزایش مطالبات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع

4. نیروی متخصص و حرفه ای

5. کاهش نفوذ رسانه های ملی و داخلی

6. نگاه ایدئولوژیکی نسبت به حضور خبرنگاران در کشورهای مختلف

7. کاهش الگوی تماشای «خانواده در کنار تلویزیون» و شخصی سازی دریافت محتوای رسانه ها بر کسی پوشیده نیست که صدا و سیما باید تجهیزات خود را جدید کند و نیازمند هزینه هنگفتی است ولی این که چرا این هزینه ها هیچ‌وقت تمامی ندارد و چرا فهرستی از گزارشات مالی صدا و سیما به بیرون درز پیدا نکرده، سوالی است که هیچ‌گاه به جواب مشخصی نرسیده است

8. روش های بازاریابی و کسب درآمد (اقتصاد رسانه)

9. حفظ و توسعه مخاطبان (راه های جذب مخاطبان)

10. محدودیت جغرافیایی

11. تضعيف باورهاي مذهبي

12. اعتبار منبع

13. توسعه فردگرایی

14. انبوه اطلاعات

راهکارهای چالش های صداوسیما در ایران از دیدگاه صاحب نظران

چالش های صدا و سیما در ایران

1- بهره گیري از بودجه دولتی و عدم اطمینان به بخش خصوصی در تهیه وتولید برنامه های صدا وسیما

راهکار:

شکل گیری شبکه های خصوصی رادیویی و تلویزیونی در داخل کشور به یقین می تواند گامی موثر در مسیر صیانت از فرهنگ اسلامی- ایرانی ما باشد و به ویژه نسل جوان تر را از خطر انحراف فرهنگی و اخلاقی برهاند. 

در عصری که شبکه های مختلف ارتباطی تلویزیونی و ماهواره ای با سرعت بالا و به صورت رقابتی و قارچ گونه در سراسر دنیا، برای تاثیرگذاری بر مخاطبان و یافتن مخاطبان جهانی در حال گسترش هستند، نمی توان رادیو و تلویزیون یک کشور را در چند شبکه دولتی خلاصه کرد و این روال انحصاری را بدون هیچ گونه بازنگری در آن ادامه داد؛ حتی اگر این بازنگری نیازمند زمان، تلاش های کارشناسی و تعریف قوانین و آیین نامه هایی باشد که طبق ضوابط و مقررات، فعالیت بخش خصوصی در عرصه تولید و پخش برنامه های تلویزیونی را به رسمیت بشناسند.

پیشنهادی که به نظر من برای حل مشکل می توان ارائه داد این است که تولید برنامه ها را به دست بخش خصوصی بسپاریم، البته در این راه باید نظارت مستمر و قوی بر چگونگی تهیه و تولید برنامه توسط بخش خصوصی اعمال شود. همان طور که اکنون در بخش آگهی های بازرگانی، نیز این چنین است که این تولیدات باید طبق مقررات قانونی و ضابطه ای صورت می گیرد تا آگهی ها بتوانند در صدا و سیما قابل پخش باشند. برای برنامه های تولیدی هم می توان قانون، مقررات، آیین نامه و دستور العمل های مشخصی را تدوین نموده و بعد تولید برنامه ها را به بخش خصوصی واگذار کرد.

بنابراین برون سپاری و تعیین خط مشی و نظارت مستمر و مطمئن، اعتماد به بخش خصوصی و واگذاری تهیه و تولید برنامه ها به این بخش باعث ایجاد رقابت و کیفیت بخشی به برنامه های صدا وسیما می شود.

 

2- پخش حجم بالا و بی سابقه آگهی هاي بازرگانی

راهکار:

آگهی هاي بارزگانی که متاسفانه بدون توجه به نیازهای فردی و حتی اجتماعی مخاطبان تهیه و پخش می شود، باید بر اساس شرایط و مقتضیات و نیازهای جامعه تهیه و پخش شود، مانند: کنکور اکنون بلای جان نظام آموزشی ما شده است و هر چه هم آموزش و پرورش اعتراض می کند، متاسفانه صدا و سیما کار خودش را می کند و به اهداف و رویکردهای نظام آموزشی بی تفاوت است.

- ایجاد شبکه خاص برای تجارت یا فعال کردن برنامه بازار (مانند شبکه ایران کالا و...)

- پیشگیری از سودگرایی

- تامین به موقع بودجه مورد نیاز صدا و سیما

 

درآمد نجومی صدا و سیما از محل تبلیغات جام جهانی

هزینه هر ثانیه تبلیغ قبل از بازی، حدود ۱۹ میلیون تومان و بین دو نیمه، هر ثانیه تبلیغ حدود ۳۸ میلیون تومان است. حالا شما حساب کنید که در طول ۶۴ بازی در رقابت‌های جام جهانی،حتی ۱۵ دقیقه تبلیغ برای قبل، بعد و بین دو نیمه،چه درآمدی را برای صدا و سیما خواهد داشت.

با نگاهی به تاثیر اقتصادی فوتبال بر جوامع مختلف به نمونه‌هایی جالب برمی‌خوریم؛ از جمله آن می‌توان به احیا شدن اقتصاد برزیل در سال ۱۹۷۰، درآمدزایی از تولید مجموعه کارتونی فوتبالیست‌ها در ژاپن، تغییر و تحول چشمگیر وضعیت اقتصادی دو کشور کره‌جنوبی و ژاپن بعد از برگزاری جام‌جهانی مشترک سال ۲۰۰۲ و... اشاره کرد (ایسنا 10 تیر 1397). در عصری که شبکه های مختلف ارتباطی تلویزیونی و ماهواره یی با سرعت بالا و به صورت رقابتی و قارچ گونه در سراسر دنیا، برای تاثیرگذاری بر مخاطبان و یافتن مخاطبان جهانی در حال گسترش هستند، نمی توان رادیو و تلویزیون یک کشور را در چند شبکه دولتی خلاصه کرد و این روال انحصاری را بدون هیچ گونه بازنگری در آن ادامه داد

 

تبلیغات برای سازمانی بی‌رقیب

با توجه به این که صدا و سیما هیچ رقیبی درحوزه داخل کشور ندارد از موقعیت خود نهایت استفاده را می‌برد و با گرفتن هزینه‌های گزاف از برندها سعی می‌کند در برهه‌هایی مثل جام جهانی تا می‌تواند کسب درآمد کند. نگاهی به تعرفه آگهی‌های تلویزیونی در مسابقات داخلی مثل داربی ۸۵ نشان می‌دهد که قبل از شروع بازی، رقمی حدود ۶۹ میلیون تومان و بین دو نیمه رقمی حدود ۱۳۹ میلیون تومان برای هر ثانیه تبلیغ از صاحبان کالا اخذ شده است؛ به‌ گونه‌ای که درآمد حاصله از تبلیغات این بازی رقمی حدود ۱۶ میلیارد تومان برآورد شده است. یا طبق برآوردهای تقریبی، سالانه بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان از تبلیغات لیگ برتر نصیب صدا و سیما می‌شود. البته بر خلاف کشورهای اروپایی و آسیایی که بخش زیادی از درآمدهای تبلیغ تلویزیونی نصیب باشگاه‌ها می‌شود، این رقم در ایران بسیار ناچیز و تنها درصد کمی از آن به تیم‌ها اختصاص پیدا می‌کند و بیشتر درآمد آن متعلق به صدا و سیماست.

بر کسی پوشیده نیست که صدا و سیما باید تجهیزات خود را جدید کند و نیازمند هزینه هنگفتی است ولی این که چرا این هزینه ها هیچ‌وقت تمامی ندارد و چرا فهرستی از گزارشات مالی صدا و سیما به بیرون درز پیدا نکرده، سوالی است که هیچ‌گاه به جواب مشخصی نرسیده است».

 

3- حاکم بودن نگاه سیاسی و ایدیولوژیک خاص بر برنامه های صدا و سیما

راهکار:

بایــد بتوانــد در جهــت تأمین منافع کشور حرکت کند یا کاری نکند که منافع کشــور لطمه بخــورد.

همچنیــن در برگیرنده حقــوق همــه اجــزای ملــت اعــم از اقــوام و خرده فرهنگها و گونه های متکثر اجتماعی، سیاســی و فرهنگی باشد. وقتی تعبیر رسانه ملــی را بــه کار می بریم یعنی رســانه به طور مســاوی به همه این گروهها اختصاص دارد و باید صدای آنها را پوشــش دهــد. اما اگر به نحوی خبررســانی کند که با حقوق بخشی از این مردم در تقابل باشد یعنی در سطح ملی عمل نمی کند. رســانه ملی بایــد هنجارها و اخلاق و ارزش های ملی را نمایندگی و از آنها حفاظت کند. در واقــع باید حتــی زبان ملــی و دیگر عناصر فرهنگی ملی را در جامعه گســترش و اشــاعه دهــد.

کســانی که این تعبیر را در قانون اساسی به کار بردند همین تعبیر عام را مد نظر داشتند یعنی رسانه نباید خاص گرایانــه و در جهت حفظ منافع گروه خاصــی رفتار کند و باید حقوق همــه آحاد ملت و منافع کشور را حفظ کند. البته منافع ملی فقط امور اقتصادی و سیاست خارجی نیست بخشــی هم به انسجام ملی برمی گــردد و

اگر رســانه به نحــوی عمل کند کــه به این انســجام لطمه بزنــد در واقع ضد منافع ملــی عمل کرده اســت. ایجاد شــور و نشــاط و امید در مردم نیز بخشــی از وظایف آن می تواند باشد. همچنین کمک به تحقق ارزش هــای والای انســانی و مدنی در جهت زیست ســعادتمندانه تر و رشــد ارزش های مدنی و اجتماعی می تواند بخشی از وظایف رسانه ملی تلقی شــود.

 

- رعایت بی طرفی در ارائه برنامه ها و دیدگاه های کارشناسی

- استفاده از افراد متخصص و بی طرف و بدون گرایش سیاسی و نگاه قومیتی در مدیریت و تولید برنامه ها

- توجه به شرایط و مقتضیات کشور در تهیه و تولید برنامه ها

- تاکید بر حفظ وحدت و انسجام ملی و اجتماعی اقوام ایرانی

- پرهیز از ایجاد تنش و آشوب در جامعه

 

4- ناتوانی در بهره گیری از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی

راهکار:

ارتباطات جمعي كانوني ‏ترين بخش ارتباطات انساني در جهان معاصر است كه به يمن ظهور فناوري‏هاي نوين ارتباطي به منصه ظهور رسیده است. رسانه ‏هاي جمعي به ويژه رسانه‏ هاي الكترونيك با قدرت فزآينده نقش محوري و منحصر به فردي در فرهنگ‏سازي، اطلاع ‏رساني، آموزش، سرگرمي و گذران اوقات فراغت، انتقال ميراث فرهنگي از نسلي به نسلي دیگر، تبليغات و... ايفا مي‏ كنند و تقريبا همه عناصر محیط زيست انسان را به گونه‏ هاي مختلف تحت تأثير قرار مي‏ دهند. راديو، تلويزيون، سينما، كتاب، مطبوعات، ماهواره، اينترنت و شبکه های اجتماعی برجسته‏ ترين مصاديق رسانه‏ هاي جمعي مورد استفاده عموم هستند كه همه جوامع معاصر هرچند با نسبت‏هاي متفاوت از آن برخوردارند. امروزه سطح و ميزان بهره‏ مندي كمّي و كيفي از اين رسانه‏ ها در بخش‏هاي سخت‏ افزاري و نرم‏ افزاري يكي از شاخص‏هاي عمده توسعه شمرده مي‏ شود.

یکی از مهمترین دغدغه‌ های سازمان صدا و سیما، ایجاد بستری مناسب جهت رشد و تعالی صنعت رسانه مخصوصاً در فناوری های نوین و تربیت نیروی انسانی و افراد توانمند برای استفاده از این فناوری هاست. برای آنکه سرویس های جدید سازمانی قادر باشند به طور مؤثّر در ابعاد مختلف صنعت رسانه مشارکت داشته باشند، باید یادگیری پیوسته، خلاقیت، نوآوری و نیز مشارکت فعال و سازنده‌‌ را بیاموزند. تحقّق این امر مستلزم تعریف مجدد و نوینی از نقش و کارکرد هوشمند سازی در فرآیندهای رسانه و فناوری های نوین می‌باشد. فرآیندهای رسانه ای به بستر فناوری های نوینی نیاز دارد که با بهره‌گیری از فناوری‌ اطلاعات و ارتباطات‌، امکان یادگیری پیوسته را فراهم نموده و فرصت‌های جدیدی را در اختیار افراد برای تجربه‌ سازمانی در صنعت رسانه قرار ‌دهد، به گونه‌ای که این فناوری‌ نه تنها به عنوان ابزار، بلکه در قالب زیرساخت هوشمندساز و توانمند‌ساز برای ارتقای سطح خدمات رسانی حرفه‌ای رسانه به مخاطبان عمل نماید.

5- عدم توجه به سطح سواد رسانه ای مخاطبان

راهکار:

سواد رسانه ای، یعنی یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن می توان انواع رسانه ها و انواع تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.

سواد رسانه ای می تواند به مخاطبان رسانه ها بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانه ای وارد شوند که در نهایت به نفع خود آنان باشد. به دیگر سخن، سواد رسانه ای کمک می کند تا مخاطب از سفره رسانه ها به گونه ای هوشمندانه و مفید بهره مند شود.

یکی از اهداف اصلی سواد رسانه ای این است که استفاده مبتنی بر آگاهی و با فایده از سپهر اطلاعات را تامین نموده و جایگاه علم و علم آموزی در جامعه ارتقای دهد.

 

6- توسعه و تبلیغ فرهنگ مصرفی در جامعه به وسیله صدا وسیما

راهکار:

۱- تدوین معیارهایی برای نمایش سبک زندگی متناسب با فرهنگ ایرانی و ضابطه‌مند ساختن سناریوها در راستای اهداف فرهنگی جامعه

۲- نظارت بر برنامه ها و تبلیغات ساخته شده پیش از پخش و جلو گیری از تخریب فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعی.

3- توجه به تغییر ماهیت شکل اگهی های بارزگانی برای فرهنگ آفرینی و اصلاح فرهنگ و رفتارهای ناصحیح

4- کاهش تبلیغات غیر ضروری و مواد مصرفی تا حد امکان

5- تعیین استاندارد ها و شاخص های علمی و فرهنگی در تهیه و تولید آگهی ها و نظارت خردمندانه بر آنها

6- نداشتن نگاه سوداگرایانه در تهیه و تولید برنامه ها

7- تعامل بیشتر با نهادهای فرهنگی و استفاده از ظرفیت های آنها صنعتی شدن، تحول سریع اجتماعی، سکولاریزه شدن تفکر و زندگی و خصوصاً رسانه ها نه تنها موجب فروپاشی باورهای سنتی و اخلاق شده است، بلکه بنیان جامعه سیاسی نظیر دولت ملی و محلی را نیز تضعیف کرده و مکانیسم های متعارف انسجام و قدرت در جامعه را نیز فلج کرده است

 

7- کمبود نیروی انسانی متخصص و حرفه ای

راهکار:

1- جوان گرایی و جانشین پروری با استفاده از خیل عظیم نیروهای جوان، مستعد، دانش آموخته و تراز اول کشور .

2- برنامه ریزی سیستماتیک در گزینش نیروی انسانی و ایجاد مکانیزم های ارتقاء، تحول و ایجاد انگیزه فراهم شود.

3- ارتقاء سطح رسانه ملی تا سطح سازمان های یادگیرنده جهانی به گونه ای که کارکنان سازمان همواره پاسخگوی نیازهای حرفه ای و تخصصی مشاغل خود باشند .

4- رفع کمبود های سیستم آموزش مدیران سازمان با هدف آشنایی عمیق آنها با تحولات حوزه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، فناوری و فضای مجازی به منظور مواجه سنجیده و فکورانه با چالش های پیش روی رسانه .

5- ایجاد مرکز آموزش با توجه به نقش حیاتی و حساسی که در روزآمد ساختن کارکنان به عنوان سرمایه های انسانی سازمان در زمینه های اعتقادی و تخصصی بر عهده دارد.

- توجه به نیروی های متخصص، کارآمد، توانمند و تاثیرگذار

- توجه به تخصص و رشته تحصیلی نیروهایی که به کار گرفته می شود.

راهکارهای پیشنهادی برای چالش سازمان های رادیو تلویزیون بین المللی از دیدگاه صاحب نظران

در این قسمت صاحب نظران به 8 سئوال از 14 سئوالی که در اختیار آنها قرار داده شده بود، بیشترین پاسخ را داده اند که عبارتند از:

چالش رسانه های بین المللی (رادیو و تلویزیون)

1- تکثر رسانه ها (اینترنت،فضای مجازی، ماهواره و...)

راهکار:

در دنیای کنونی ارتباطات گفت و گو محور بوده به طوری که با انتشار پیام باید با مخاطبان متعدد و متکثر تعامل مناسبی برقرار کرد تا خواسته ها و توقعات آنها از رسانه مورد نظر برآورده شود.

با حرکت به سمت بهره گیری از رسانه های چند کاره می توان گام های موثری را برای تحقق این مهم برداشت و با توجه به اینکه هر روز به تنوع و تکثر مخاطبان افزوده می شود باید به تکثر محتوایی آنها توجه ویژه ای داشت تا اهداف سازمانی مورد نظر در سریع ترین زمان ممکن به نحو مطلوب محقق شود.

در عصر امروز سایبرنتیک، مخاطبان در انفجار اطلاعات قرار دارند و این در حالی است که این مخاطبان منفعل نیستند. در عصر سایبرنتیک تعامل با مخاطب هدف اصلی  رسانه هاست.

- تغییر دیدگاه مسئولان و به کارگیری افرادی که ایمان به تکثر رسانه ها دارند.

- استفاده از فناوری ها و تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی

 

2- افزایش مطالبات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع

راهکار:

مطالبه گری اجتماعی به این معناست که افراد جامعه با تعامل سازنده بتوانند مطالبات واقعی خود را به یک خواست عمومی تبدیل کرده و بدین ترتیب نهادهای مسئول را وادار به واکنش منطقی کنند در واقع مطالبه گری اجتماعی فرآیندی است که معلول اراده شهروندان بوده به گونه‌ای که خیر عمومی انعکاس منطقی کنشگری اجتماعی باشد.

مطالبات اجتماعی کمتر احتمال دارد که در قالب کنشگری فردی محقق شود زیرا این مفهوم باید در قالب تشکیل اصناف، تشکل، انجمن‌ها یا سندیکا‌ها محقق شود لذا پیش نیاز تحقق مطالبات اجتماعی اقدام از طریق سازمان های واسطه یا مردم نهاد است؛ در واقع هر کدام از این نهادهای مدنی، طیف بزرگی از افراد جامعه را نمایندگی می‌کنند. کنش جمعی نه تنها از هزینه‌ها و پیامدهای منفی مطالبه گری فردی می‌کاهد بلکه به شکل قدرتمند تری وارد حوزه گفت‌و‌گو و چانه زنی خواهد شد.

یکی از آفت‌های اجتماعی که به ایجاد نظام‌های سلطه منجر می‌شود فقدان گفت‌و‌گو در جامعه و نداشتن تفکر انتقادی در رابطه با موضوعات مختلف اجتماعی است. رشد و پرورش تفکرات انتقادی افراد جامعه را از حالت انزوا و انفعال بیرون آورده و به آنها توانایی مضاعفی در حل مسائل اجتماعی می‌بخشد زیرا پذیرش الگوهای از پیش تعیین شده ناکارآمد، ناخواسته کمک به حفظ وضعیت نابسامان خواهد کرد.

مطالبه گری اجتماعی به معنای رفتارهای خشونت‌آمیز یا برعکس، سکوت در برابر نابه سامانی‌های اجتماعی نیست بلکه ما باید کنشگری هوشمند، منطقی و دموکراتیک باشیم تا بتوانیم در سایه نظام اجتماعی، در اصلاح و حل مسائل اجتماعی سهم برجسته‌ای داشته باشیم در واقع مسئولیت‌پذیری و مطالبه گری اجتماعی دو مؤلفه مهم و زیربنایی برای توسعه همه جانبه و رفاه اجتماعی است.

دولت ها باید با کاربست منشور حقوق شهروندی، توجه کلان به تنوع و تکثر مطالبات اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی، افزایش خرد جمعی جامعه و توجه به تنوع فرهنگی و خرده فرهنگ ها در تهیه برنامه ها افراد جامعه را نسبت به حقوق اساسی‌شان آگاه و حساس کنند، زیرا کمرنگ شدن روحیه پرسشگری در یک جامعه، انعکاس جمود، واپس‌گرایی و نبود ساز و کار تغییر و اصلاح است که پیامدی جز افسردگی، افزایش آسیب‌های اجتماعی و نافرمانی‌های مدنی نخواهد داشت.

 

3- نگاه ایدئولوژیکی نسبت به حضور خبرنگاران در کشورهای مختلف

راهکار:

خبرنگار و رسانه، دیگر در قالب جزءبندی جامعه امروزی قرار نمی گیرد، بلکه کل محیط اطراف ما به محیط اطلاعاتی، خبر و رسانه تبدیل شده است؛ اینکه مردم باید چه واکنشی در این جهان اطلاعاتی داشته باشند در گرو نحوه عملکرد و اقدام خبرنگاران است.

1. آزادی حضور خبرنگاران در کشورهای مختلف برای تهیه و تولید خبر

2. رعایت قوانین و مقررات کشور مقصد

3. توجه به آداب و رسوم اجتماعی کشور مقصد

4. رعایت اصل امانت داری، صداقت و راستگویی در تهیه، تولید و انتشار اخبار و گزارش های خبری و....

5. رعایت قوانین و مقررات بین المللی در انتخاب خبرنگاران برای حضور در کشورهای دیگر

6. صداقت و بی طرفی اصلی است که در همه مقاطع باید مود توجه قرار گیرد.

7. تدوین قوانین بین المللی برای حضور خبرنگاران در کشورهای مختلف بدون توجه به ملیت و نژاد آنها

خبرنگارانی که در کشورهای مختلف در سال 2017 قربانی شدند

اعداد جلوی هر کشور تعداد خبرنگارانی است که در این کشورها جان خود را از دست داده‌اند.

عراق:8    سوریه: 7 مکزیک: 6     هند: 3 افغانستان: 2  سومالی: 2 روسیه: 2 فیلیپین: 2   یمن: 2

دانمارک: 1      مالدیو: 1 کلمبیا: 1    مالت: 1 سودان: 1 برزیل: 1    بنگلادش: 1 پاکستان: 1

دیگر آمارهای مربوط به کشته شدن خبرنگاران در چند سال اخیر:

*سال 2009 را می‌توان بدترین سال تاریخ برای رسانه‌ها دانست. در این سال 76 خبرنگار جان خود را در ارتباط هنگام ایفای نقش خبرنگاری از دست دادند.

*سال 2002 با 21 خبرنگار قربانی شده کم حادثه‌ترین سال برای خبرنگاران سراسر جهان است.

*سال 2012 سوریه تبدیل به مرگبارترین نقطه زمین برای خبرنگاران تبدیل شد. در این سال 31 خبرنگار از سراسر جهان به دست گروهک‌های تروریستی داعش کشته شدند.

*از سال 92 تاکنون هفت درصد خبرنگاران قربانی شده هرسال زن بوده‌اند. اما این آمار در سال 2017 ناگهان به 19 درصد رسید.

*یک سوم خبرنگاران کشته شده در تمام سال‌های اخیر مترجم بوده‌اند.

 

4- کاهش نفوذ رسانه های ملی و داخلی

راهکار:

صنعتی شدن، تحول سریع اجتماعی، سکولاریزه شدن تفکر و زندگی و خصوصاً رسانه ها نه تنها موجب فروپاشی باورهای سنتی و اخلاق شده است، بلکه بنیان جامعه سیاسی نظیر دولت ملی و محلی را نیز تضعیف کرده و مکانیسم های متعارف انسجام و قدرت در جامعه را نیز فلج کرده است.

تصاویر ضد و نقیضی که از هویت های ملی، قومی، نژادی و فرقه ای در رسانه ها ترسیم شده نه تنها عمده ترین موانع شکل گیری هویت منسجم اجتماعی‌در هر دو سطح ملی و بین المللی بوده، بلکه تأثیر مخربی بر بسیج و همگونی مردم در روند توسعه داشته است.

بنابراین توجه به هویت ملی، قومی، نژادی و حفظ انسجام اجتماعی و توجه به نقش گروه های اجتماعی در توسعه جامعه و افزایش جذابیت و صداقت را می توان از عوامل گسترش نفوذ رسانه های ملی و محلی باشد.

 

5- کاهش الگوی تماشای «خانواده در کنار تلویزیون» و شخصی سازی دریافت محتوای رسانه ها

راهکار:

در دنیای پرشتاب فناوری امروز، رسانه ‌های جمعی افراد را به صورت انفرادی به خود مشغول کرده، آنها را از تعامل با دیگران باز می ‌دارند. البته این موضوع نافی منافع ابزارهای تکنولوژیکی نیست اما نوع بهره برداری غیر فرهنگی از ابزارهای فنی موجب شده است که کارکرد آنها عمدتاً در جهت تقویت فردگرایی سوق پیدا کند. به عبارتی، اگر جریان فرهنگی شدن ابزارهای رسانه‌ای تحقق بیابد، مضرات آنها به شدت کاهش می‌ یابد و کارکرد اصلی خود را پیدا می ‌کنند. گرچه برخی نظریه ‌ها بیانگر این مطلب هستند که ذات ابزارهای الکترونیکی به دلیل استفاده از عنصر تغییر، نمی ‌تواند موجد آرامش باشند، بلکه مخل آن می ‌باشند. برخی دیگر این نظریه را افراطی و یک سویه می‌ دانند. کارکردهای رسانه ‌های جمعی به ‌ویژه رسانه‌ های شنیداری و غیر متعامل به دلیل کارکرد متنوع خود و ایجاد تغییرات پیوسته، به تدریج جای ارتباط بین فردی از نوع چهره به چهره را گرفته و موجب شده‌اند فضای انفرادی، به ‌جای فضای جمعی و عاطفی در خانواده حاکم شود، به طوری که گسترش تکنیکی رسانه‌ های شنیداری و رایانه ‌ای، ارتباط مستقیمی با فرد گرایی و دوری از فضای روانی و عاطفی خانواده را نشان می ‌دهد. به عبارت دیگر، این ابزارها، به تدریج فضای روانی و محیطی گفت و گو را در یک ارتباط بین فردی، خدشه دار می ‌کنند و اعضای گروه را به جای هم‌ گرایی، به وا گرایی سوق می‌ دهند؛ تا جایی که همه اعضای خانواده صرفاً در یک فضای فیزیکی مشترک زندگی کرده، اما هیچ تعاملی با هم نخواهند داشت. نتیجه این می‌ شود که افراد خانواده به جای گفت و گوی صمیمی با یکدیگر که می ‌تواند به تقویت پیوند های عاطفی و انسجام اعضای خانواده منجر شود، با ابزارهای الکترونیکی ارتباط برقرار می ‌کنند؛ ارتباطی که فاقد بار عاطفی، احساسی و هیجانی است. به تعبیر "فوکویاما" به دلیل محدودیت اخلاق و کیفیت زندگی امروزی به تدریج شاهد یک فروپاشی بزرگ خواهیم بود. این فروپاشی در زمینه ‌های اخلاقی و در نهاد‌ها، بیشتر در زمینه خانواده اتفاق خواهد افتاد.

بنابراین تهیه برنامه های با کیفیت برتر با توجه به اصل مخاطب شناسی، جامعیت، جذابیت، شرایط مذهبی، شرایط عاطفی، زیستی، ذهنی و روانی مخاطبان، تقویت و نهادینه سازی مشارکت اثربخش و در نتیجه توجه به رویکردهای فرهنگی و تربیتی جامعه و نقش کارکردی خانواده در انسجام اجتماعی که توسط سامانه های تخصصی تولید و ارائه می شوند، می تواند تا حدودی الگوی تماشای «خانواده در کنار تلویزیون» را احیا نماید.

 

6- تضعيف باورهاي مذهبي

راهکار:

1. ارائه الگوهاي مناسب

2. تقويت بينش ديني جوانان و شناساندن فرهنگ غرب به آنان

3. زدودن فقر اقتصادي و اشتغال سازنده و مفيد

4. پيشگيري و آگاه سازی مخاطبان از نفوذ عوامل فرهنگي و مخرب

5. استفاده از امكانات ورزشی و تربيت بدني

7- اعتبار منبع

راهکار:

منبع ارتباط (انتقال دهنده پیام)، ویژگی های مخاطبان (پیام گیران) و ماهیت پیام (چگونگی انتقال آن) در افزایش تأثیر ارتباط مؤثر هستند. پخش درست اخبار و موارد اطلاعاتی، همچون اثر بومرنگ، به فرستنده یا منتقل كننده پیام باز می گردد و در نهایت هویت رسانه را عوض می كند. با افزایش قابلیت اعتماد به ارتباطات، می توان به گسترش آن و در نتیجه توسعه جامعه در ابعاد مختلف كمك كرد.

1- استفاده از منابع معتبر و مورد اعتماد

2- برخورداری از راستی آزمایی کافی

3- اعتبار منبع یکی از راه های ایجاد اعتماد و اطمینان در مخاطبان است.

4- جلب اعتماد مخاطبان از طریق تاکید بر صداقت، دقت و سرعت در انتقال اطلاعات

5- صدای مردم بودن

6- استفاده از نظریه عقل سلیم در انتقال اخبار و اطلاعات

7- پرهیز از یک جانبه گرایی

8- تعامل دو سویه با مخاطبان

8- انبوه اطلاعات

راهکار:

1. آموزش مهارت های لازم برای جست و جو و یافتن اطلاعات و ساماندهی اطلاعات

2. آموزش روش های تفكر و تحلیل اطلاعات و الگوهای حل مساله

3. عدم استفاده از مغز به عنوان انبار اطلاعات

4. تمركز بر آموزش روشها و اطلاعات پایه كه برای ادراك و تحلیل آنها لازم است.

5.  آنالیز اطلاعات

پیشنهادها و نتیجه گیری

تحولات سیاسی و اجتماعی سال‌های اخیر در نقاط مختلف جهان، حاکی از ظهور و تشدید جنگ رسانه‌ای بر سر تسخیر افکار عمومی و ایجاد تغییرهای دلخواه در فرهنگ و سبک زندگی مخاطبان هدف و به طور خاص ملت‌های خاورمیانه است.

حضور موثر و فعالانه سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در میدان این نبرد رسانه‌ای، مستلزم برنامه‌ریزی و مدیریت هوشمندانه‌ای است که عبور از موانع، بهره‌گیری مطلوب از فرصت‌ها و نیل به اهداف سازمانی را تسهیل کند.

دو رسانه رادیو و تلویزیون به لحاظ جاذبه‌های خاص خود وحضور گسترده‌ای که در زندگی مخاطبان دارند، به تناسب محتوا و پیام هایی که منتشر می‌کنند، می‌توانند ساختار شخصیتی، عقیدتی، رفتاری ودر آخر بافت فرهنگی و اجتماعی جامعه را تحت تأثیر قرار دهند.

تلویزیون و رادیو همچنان پرمخاطب ترین و محبوبترین پلتفرم برای اطلاع رسانی به شمار می روند. اگرچه به علت سرعت گرفتن روند پیشرفت تکنولوژی و افزایش علاقه نسل جدید به فضای مجازی در آینده ای نه چندان دور شاهد کمتر شدن تاثیر اینگونه رسانه ها خواهیم بود اما در حال حاضر قدرت این دو رسانه از سایر رسانه ها بیشتر است.

مطالعه درباره تحولات فضاي مجازي و بين‌المللي، برنامه ريزي جامع در خصوص حضور موثر در "فضاي مجازي ملي" و طراحي براي آرايش جامع رسانه‌اي صدا و سيما در عرصه اينترنت جهاني، ايجاد ساختارهاي مناسب در مراكز استان‌ها، بهره‌گيري از منابع آرشيوي قوی، راه‌اندازي تلويزيون تعاملي، راه‌اندازي شبكه اجتماعي فراگير، توليد محتواي كيفي و جذاب متناسب با فضاي مجازي و نيز بسته‌بندي مناسب توليدات متنوع شبكه‌هاي راديويي و تلويزيوني، همكاري با توليدكنندگان محتوا در بخش‌هاي عمومي و مردمي جامعه به‌منظور تامين محتواي مورد نياز براي رسانه‌هاي نوين، رصد تحولات و ارائه خدمات لازم به ‌منظور ساماندهي افكار عمومي بر بسترهاي مربوط در فضاي مجازي، تلاش براي افزايش سواد سايبري و اطلاع رساني و آگاهي بخشي آحاد مردم، خانواده‌ها و جوانان براي استفاده مطلوب از فضاي مجازي و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي، اخذ بازخورد دقيق و مستمر از كاربران درباره كارايي و اثربخشي خدمات صداوسیما و گسترش اين خدمات به كاربران منطقه‌اي و بين‌المللي، می تواند از جمله  مواردی باشد که صداوسیما برای بهبود کیفیت و کار خود به آنها بپردازد.

در عصری که شبکه های مختلف ارتباطی تلویزیونی و ماهواره یی با سرعت بالا و به صورت رقابتی و قارچ گونه در سراسر دنیا، برای تاثیرگذاری بر مخاطبان و یافتن مخاطبان جهانی در حال گسترش هستند، نمی توان رادیو و تلویزیون یک کشور را در چند شبکه دولتی خلاصه کرد و این روال انحصاری را بدون هیچ گونه بازنگری در آن ادامه داد؛ حتی اگر این بازنگری نیازمند زمان، تلاش های کارشناسی و تعریف قوانین و آیین نامه هایی باشد که طبق ضوابط و مقررات، فعالیت بخش خصوصی در عرصه تولید و پخش برنامه های تلویزیونی را به رسمیت بشناسند.

شکل گیری شبکه های خصوصی تلویزیونی و رادیویی در داخل کشور به یقین می تواند گامی موثر در مسیر صیانت از فرهنگ اسلامی- ایرانی ما باشد و به ویژه نسل های جوان تر را از خطر انحراف فرهنگی و اخلاقی برهاند.

 

منابع

1- آفتاب‌‌نیوز، دلیل ناکامی صدا و سیما چیست؟ 23 آذر 1393.

2- خجسته،حسن (1380 ). درآمدی بر جامعه شناسی رادیو و مطالعات جامعه شناختی درباره رادیو 1385).

3- مختاری اصفهانی،رضا(1388). تاریخ تحولات اجتماعی رادیو در ایران.

4- آذردشتی،امیرهوشنگ(1389). مدیریت دررسانه رادیو.

5- نوری، علیرضا(1389). مجموعه مقالات اولین اجلاس بین المللی رادیو.

6- کلانتری، عبدالحسین (1389). مجموعه مقالات دومین اجلاس بین المللی رادیو.

7- اداره کل طرح،برنامه و نظارت معاونت صدا. مجموعه مقالات سومین اجلاس بین المللی رادیو (1390).

8- امامی ،اکرم(1390). نکته هایی درباب مدیریت رسانه.

9-کازنو، ژان (1365)."جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی، ترجمه باقر ساروخانی  و منوچهر محسنی، اطلاعات .

10-  خجسته،حسن(1392)، مجموعه مقالات رادیوچیست؟

11- لیستر، برایان و همکاران . مدیریت رادیو، ترجمه حمیدرضا نجفی (1391).

12- علی عسگری و... (1390). مدیریت استراتژیک رسانه و ارائه مدل مفهومی جدید(ملاحظاتی برکاربست مدل‌های مرسوم در سازمان‌های رسانه‌ای). پژوهش‌های ارتباطی. 18 (1) (پیاپی 65)، 41-71.

12- فرهنگی، علی اکبر( 1384)، چشم انداز، رسانه و ساخت اجتماعی واقعیت،فصلنامه کمال مدیریت، شماره 8 و 9 .

13- شانکلمن، لوسی (1386 ). مدیریت در سازمان‌های رسانه‌‌ای  بی بی سی و سی ان ان. ‌ترجمه ناصر بلیغ. ‌انتشارات دفتر پژوهش های رادیو.

14- فرهنگی، علی اکبر و روشندل اربطانی(1383)، نگرشی بر بنیان های نظری سازمان‌های رسانه‌‌ای، فصلنامه دانش مدیریت، شماره 66، صص 85-114 .

15- حقوق مطبوعات، کاظم معتمدنژاد، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها

16- صالحی امیري، سیدرضا و محمد سلطانیفر و... ،شناســایی نقــاط قــوت و ضــعف و فرصــت هــا و تهدیــدهاي سیاستگذاري فرهنگی رسانه ها در ایران ( فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی سا ششم  شماره بیستوچهارم پاییز 96 صص 76 -57)

17- خبرگزاری ایسنا(13/5/97 و28/8/97)

18- روزنامه جام جم تاریخ 22/9/97.

19- مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.

20- سیف پور، رضا. علل تمایل برخی مخاطبان به شبکه های ماهواره ای، سایت تابناک 13 مرداد 1390.

21- و....

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

خراسان شمالی

گروه اخبار/

 وزارت آموزش و پرورش بخشنامه اضافه تدریس معلمان "طرح معلم تمام وقت" را برای اجرا یه ادارات کل آموزش و پرورش استان ها ابلاغ کرد.

تهران

 فاوا یا همان فناوری اطلاعات و ارتباطات  ICT  سبک زندگی در دنیای امروز و آینده را با تغییراتی اساسی روبرو کرده است که همچون همه دستاوردهای تمدنی ، می تواند در کنار برخی معایب ، مزیت های بسیاری با خود به ارمغان آورد . از جمله مزیت های مشهود آن تغییر درمتد های آموزشی بوده است که در سال 1984 با سرپرستی دیوید پرکینز در دانشگاه هاروارد طراحی و به صورت پایلوت در برخی مدارس آمریکا اجرا و 1966 به انگلستان در اروپا و 1988 به کشور آسیایی مالزی راه یافت و به تدریج موجی ایجاد کرد که برون دادش مدارس هوشمند ( SMSRT SCHOOLS ) امروزی است. موجی که در دیر یا زود به ساختار آموزشی کشورهای توسعه نیافته نیز به عنوان یک ضرورت ، راه خواهد یافت

.شاید در نگاهی گذرا به سیر پذیرش و کاربست دستاوردهای تمدنی غرب درحوزه تعلیم و تربیت ایران،از دارالفنون امیرکبیر و مدارس جدید میرزا حسن تبریزی ( رشدیه ) در تبریز و تهران تا  تثبیت الگوواره آموزشی فرانسه در دوره پهلوی اول و سایر تغییرات در چهار دهه اخیر ، همه و همه گویای ضرورت روزآمدی ساختار های آموزشی در دهکده جهانی ( GLOBAL VILLAGE ) جهت نیل به اهداف ترسیم شده است ، که در صورت هر گونه تاخیر در این روزآمدی ، با توجه به سرعت تحولات در عصراستیلای فاوا (ICT )  ، جبران آن با هزینه های سنگین تری همراه خواهد شد. 

در عصر جدید به تعبیر مک لوهان ، حوادث, اشیا و موجودات در یکدیگر فرو می‌روند و با یکدیگر رابطه پیدا می کنند و محیط جدیدی به وجود می‌آید که آن را دهکده جهانی می‌نامند . او معتقد بود که رسانه‌های جدید باعث به وجود آمدن پدیده جهش خواهد شد. اطلاعاتی که انسان نیاز خواهد داشت از چهار گوشه جهان و با سرعت فراوان در اختیارشان قرار خواهد گرفت.در کمتر از یک دهه از مرگ مک لوهان ، شکل گیری دهکده جهانی با ایجاد اولین وب سرویس در سال۱۹۹۰ ، تأسیس شبکه جهانی سی ان ان در سال ۱۹۹۱ ، و ایجاد وب سایت یاهو در سال۱۹۹۳ محقق شد .

با توجه به نفوذ چشم گیر فناور های نوین در تغییر سبک زندگی های امروزی، هر گونه تاخیر در عدم اهتمام جدی به کاربست پدیده های نوین در شیوه های  آموزشی و اصرار بر شیوه های سنتی ، می تواند در بلند مدت خسارات جبران ناپذیری را رقم بزند .

خوشبختانه باید اذعان داشت که این بار علی رغم همه مقاوت های معمول در برابر فناوری های وارداتی ، با تاخیری به نسبت قابل قبول ، از اواخر دهه 70 و آغاز دهه 80 ، کاربست فناوری در حوزه تعلیم و تربیت  به جد مطرح و خروجی آن،تحقق اولین تجربه در راستای تغییر مدارس عادی به مدارس هوشمند ، در 4 دبیرستان شهر تهران در سال تحصیلی 1384-1383 بود .

با بررسی سیر اولین تجربه تبدیل مدارس عادی به مدارس هوشمند در اوایل دهه 80 تا کنون در کشور ، آنچه مشهود است ، همچون بسیاری از مفاهیم مشابه وارداتی ، مفهوم مدرسه هوشمند نیز به درستی درک نشده است و با خلط مفاهیم ، چنین تصور می شود که صرف هوشمند سازی فضای مدرسه و کلاس درس ، مدرسه هوشمند در معنای  SMART SCHOOL آن شکل گرفته است ، در حالی که  تجهیز فضای کلاس و مدرسه به فناوری نوین (  ICT  ) صرفا اولینگام درراستای الگوواره مدارس هوشمند یعنی MULTIMEDIA است ( سطح اول بر اساس سند چشم انداز مدارس هوشمند تهران 1389 ).

بر اساس شیوه نامه هوشمند سازی  مدرسه ای هوشمند تلقی می شود که روند اجرای کلیه فرآیندهای آن اعم از مدیریت ،نظارت ، کنترل ،یاددهی –یادگیری ، منابع آموزشی و کمک آموزشی ، ارزشیابی ،اسناد و امور دفتری ، ارتباطات و مبانی توسعه آنها ،مبتنی بر فاوا( فناوری اطلاعات و ارتباطات ) در جهت نظام آموزشی و تربیتی پژوهش محور طراحی شده باشد.(شیوه نامه مدارس هوشمند . مرداد 1390 . ص 6 )

بر اساس این سند 13 ماموریت برای مدارس هوشمند تعریف شده است که از جمله فراهم کردن انواع شیوه های آموزشی برای استعدادهای مختلف ( جسمی و ذهنی ) ، ارتقای سطح علمی معلمان ، والدین و آحاد جامعه، تغییر رویکرد نظام آموزشی ازمعلم محوری به دانش آموز محوری و از حافظه گرایی به پژوهش محوری و ... می باشد .

با مرور شیوه نامه مذکور و بررسی وضعیت اجرای این مهم در 7 سال گذشته به وضوح میتوان عدم تحقق بسیاری از اهداف ، سیاست ها ، ارزش ها و راهبردهای مندرج در شیوه نامه را مشاهده کرد که در این مقال نگنجد و به همین میزان بسنده می شود که تا مرداد سال 1397 در شهر برخوردار تهران ، از مجموع 3921 مدرسه صرفا 1152 مدرسه در سطح پیشرفته ( SMART SCHOOL ) به ثبت رسیده است (ایسنا . 24 مرداد 97 ) .

بی تردید بعد از گذشت نزدیک به 7 سال از تدوین شیوه نامه و بیش از یک دهه از عمر طرح هوشمند سازی مدارس کشور ، این میزان از پیشرفت برای متولیان امر نیز علی رغم نقاط قوتی که داشته است ، چندان قابل دفاع نمی باشد و همین امربسیاری از پژوهشگران رابه واکاوی و آسیب شناسی این ضرورت امروز نظام آموزشی واداشته است که برون داد آن مقالات قابل اتکای علمی و پژوهشی است که رجوع به این دست مقالات می تواند برای مسولان ذی ربط کارگشا باشد.

با عنایت به عدم توازن مدارس کشور در برخورداری از زیرساخت های آموزشی لازم ،تحقق عدالت آموزشی جهت رفع این مهم را به یکی از اساسی ترین مفاهیم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تبدیل کرده است ، لذا به نظر می رسد حال که دولتمردان با نگاهی واقع بینانه ، در راستای تحقق دولت الکترونیک ، تجهیز تمامی مدارس شهر های زیر 20 هزار نفر به فناوری فاوا ( ICT ) را بر اساس ماده 69 برنامه ششم توسعه تا پایان دولت دوازهم ، به وزارت ارتباطات سپرده اند ، جا دارد تا متولیان امر در حوزه اموزش و پرورش ، با تجدید نظر در روند فعلی ، طرحی نو دراندازند .

 با توجه به آماده نبودن بسیاری از الزامات تحقق مدارس هوشمند ، انگونه که شیوه نامه مرداد ۱۳۹۰ به تفصیل آن را تبیین می کند، از جمله عدم امکان تخصیص کامل اعتبارات لازم از بودجه سال آتی با توجه به کسری سال ۹۷ و در پیش بودن رتبه بندی معلمان در سال آتی در صورت تحقق اعتبارات پیش بینی شده ، مهیا نبودن بستر فرهنگیو علمی استفاده از فناوری های نوین  در بسیاری از والدین به عنوان رکن سوم تحقق مدرسه هوشمند ،جهت مشارکت فعال و همراهی موثر با فرزندان و معلمان ، عدم توانمندی بسیاری از معلمان و دانش اموزان در زبان انگلیسی و مهارتهای ICDL( شاخصه های مهم  مدرسه هوشمند) و...پیشنهاداتی در راستای بهبود روند به اجمال بیان می شود ؛

- سوق دادن اولیا به مشارکت در سطح اول هوشمند سازی یعنی تجهیز مدارس به فناوری های نوین با تشکیل جلسات متعدد و تبیین ضرورت این مهم در آموزش امروزتوام چ با برگزاری دوره های آموزشی یا بازآموزی مهارتهای هفت گانه icdl

- تخصیص اعتبارویژه از محل درآمدهای اختصاصی مدارس ، مناطق و استان ها به برگزاری دوره های کاربردی ICDL مختص معلمان نا آشنا با مهارت های هفت گانه ، با اولویت مدارس سطح پیشرفته تا میانی و مقدماتی هوشمند.

- نظارت بر روند تجهیز مدارس به فناوری های نوین در شهر های زیر 20 هزار نفر و شرکتهای مستقل طرف قرار داد با مدارس در سایر شهرها به منظور تضمین خدمات پس از فروش ، ممانعت از نصب و راه اندازی تجهیزات بی کیفیت و در نتیجه استمرار روند یاد دهی و یادگیری .

- رجوع به مقالات علمی و پژوهشی و بهره گیری از ماتریس تحلیلی SWOT جهت احصاء قوت و ضعف های درون سازمانی و فرصت ها و تهدیدات برون سازمانی در راستای بهبود متوازن روند هوشمند سازی مدارس کشور.

- استفاده ازهمه ظرفیت های موجود در راستای تثبیت و نهادینه کردن جایگاه حاکمیتی آموزش و پرورش مصرّح در همه اسناد بالادستی اعم از سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری ، برنامه ششم توسعه (ماده ۶۹ )،سند چشم انداز 20ساله ،نقشه جامع علمی کشور و سند تحول بنیادین ( مقدمه – فصل اول – فصل سوم بند 17 و فصل چهارم بند 12 ) در جهت جذب اعتبارات لازم و نگاه ویژه به حوزه تعلیم و تربیت رسمی کشوردر با الزام به اختصاصی ک درصد از درآمدهای همه نهاد های برون سازمانی که قنون بر انان تکلیف کرده است تا بتوان از این رهگذر تحقق مراتبی از حیات طیبه و مطلوب سند تحول یعنی تبدیل مدارس منفعل به سازمانی یادگیرنده با مربیانی تسهیل گر و متربیانی خلاق را معنی بخشید.

روزنامه اعتماد

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت داریداین آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید">

  ریشه های آموزش محیط زیست را می توان در نظرات ژان ژاک روسو و لوئیس آگاسیز سویسی جست و جو کرد.

ژان ژاک روسو معتقد بود که آموزش باید در دل طبیعت صورت گیرد و متفکر سوئیسی نیز باور داشت که:

دانش آموزان باید طبیعت را مطالعه کنند نه کتابها را.
آسایش و آرامش بشر امروزی با مشکلات و مسائل زیست محیطی به مخاطره افکنده شده و این مشکل از زمانی ایجاد شده که بشر از زمان طفولیت رفتار مناسبی با محیط زیست خود نداشته است.

گفته می شود آموزش محیط زیست مجموعه آموزشهایی است که به دنبال تربیت شهروندانی بوده که به محیط زیست خود و مسائل آن آشنا بوده و می تواند در کمک مشکلات آن موثر بوده باشد و مشتاق کار کردن برای اجرای حل آنهاست. ( 1 )
عصر کنونی را عصر بحرانهای زیست محیطی برشمرده اند ، زیرا گستره دست درازی بشر بر عرصه های محیط زیست، در نتیجه رشد روزافزون جمعیت و نیاز به توسعه در کلیه سطوح اقتصادی و اجتماعی،روز به روز ابعاد وسیع تری به خود گرفته و در اثر بهره برداری غیر اصولی و بی رویه از منابع طبیعی،خسارت جبران ناپذیری بر پیکره محیط زیست وارد نموده است.

بخش عمده ای از معضلات زیست محیطی موجود، ریشه در فقدان آگاهی های لازم و ضعف فرهنگی در زمینه ارتباط انسان و طبیعت دارد و در واقع نوعی مشکل فرهنگی محسوب می شود،و لذا نیازمند عزم ملی و بین المللی برای تقویت فرهنگ حفاظت از محیط زیست در سطح اقشار مختلف جوامع می باشد و بر هر فرد کاملا واجب است که برای بقای نوع بشر و ارتقاء کیفی زندگی خود از ارتباط بشر با محیط زیست آگاه شود، ارزشها و دیدگاه هایی را برای حفاطت و عدالت اجتماعی بپروراند و به تنهایی و یا گروهی در جهت حل مشکلات زیست محیطی اقدام نماید.
آموزش محیط زیست بخش یکپارچه و جدایی ناپذیر درزندگی افراد هر کشور است. بنیادی ترین شیوه در حفاظت محیط زیست آموزش محیط زیست است که هدف آن، یافتن مناسب ترین و بهترین نظام و شیوه ارائه مطالب و نحوه فعالیت ها و اجرای ساختاری است که زمینه ساز ارتقاء آگاهی های زیست محیطی در سطح جامعه می باشد تا از این طریق هر فرد جامعه خود را از طریق احترام گذاشتن به طبیعت، مسئول در حفظ و حمایت از محیط زیست بداند .

پژوهشگران معتقدند بهترین شیوه نهادینه کردن عادتهای مثبت آموزش، تعلیم این عادات از دوران کودکی و نوجوانی است.

امروزه با آشكار شدن عقوبت هاي خطرناك فشارهاي انساني در ابعاد گوناگون بر پايداري زيست بوم،حفاظت از محيط زيست يكي از اصلي ترين وظايف شهروندي تلقي مي شود. مردمي مي توانند خود را توسعه يافته خطاب كنند كه علاوه بر همنوعان خويش، حرمت، حقوق و كرامت حيات را براي همه ي زيستمندان گياهي جانوري ساكن در سرزمين شان محترم شمارند.

بعد از گذشت چندین سال که جهان و جهانیان نسبت به محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن پیشگام شدند در ایران نیز گامهایی در این زمینه صورت گرفت.اولین گام در این زمینه در سال 1350 برداشته شد.در این سال نخستین دفتر آموزش زیست محیطی در سازمان حفاظت محیط زیست برپا شد.در سال 1351 اولین پایگاه آموزشهای رسمی سازمان حفاظت محیط زیست،تحت عنوان "آموزشکده حفاظت محیط زیست"با هدف پرورش نیروی متخصص مورد نیاز در بخش محیط زیست و آموزش کارکنان سازمان تاسیس شد.

اصلاح ساختار آموزشی سازمان با تاریخچه نسبتا طولانی و با تکوین از سطح اداره تا معاونت آموزش و برنامه ریزی و تاسیس سه اداره"دفتر مشارکتهای مردمی"،"دفتر آموزش محیط زیست"،و"دفتر طرح و برنامه و اطلاع رسانی"در سال 1377 انجام شد. تشویق دانش آموزان مدارس به استفاده از دوچرخه. برای این کار می توان بخشی از حیاط مدرسه را به پارکینگ دوچرخه ها اختصاص داد و برای تجلیل از دانش آموزانی که در طول سال با دوچرخه به مدرسه می آیند سالانه جوایزی را اختصاص داد

به دنبال مطرح شدن مشکلات زیست محیطی در کشور و لزوم توجه بیشتر به این مشکلات ایجاد ردیف های پست کارشناسی آموزش در ادارات کل استانها در سال 1381 و ایجاد 1500 پست جدید در زمینه آموزش محیط زیست عملیاتی شد.به دنبال آن تدوین برنامه جامع آموزش همگانی محیط زیست برای اولین بار در کشور و سازوکار مناسب در مجامع قانونی برای توسعه منسجم و هدف مند برنامه های آموزش محیط زیست در سال 1388 صورت پذیرفت.(2)
با وجود فعالیتهایی که در ایران در زمینه محیط زیست انجام شده است وضعیت محیط زیست ایران همچنان روز به روز بحرانی تر میشود.جالب این است که با وجود بحرانهای زیست محیطی اعم از ریزگردها در اهواز و آلودگی بیش از حد مجاز در اکثر کلان شهرهای ایران،محیط زیست همچنان از اولویت های سیاست ورزی کشور به دور است و در بودجه ریزی سالانه کشور این مقوله در ردیف های آخر قرار گرفته و توجه چندانی به آن نمی شود.حتی در برخی مواقع فعالیتهای زیست محیطی در ایران جز فعالیتهای امنیتی محسوب شده و فعالان زیست محیطی را گرفتار کرده است.

- راهکارهای راهبردی آموزش محیط زیست در مدارس
برای گریز از آموزشهای تئوریک و راهیابی آموزش محیط زیست و جلوگیری از روند تخریب آن، به زندگی دانش آموزان و عجین شدن زندگی روزانه خانواده ها و دانش آموزان و بطور کلی وارد کردن محیط زیست به عنوان عنصر جدای ناپذیر زندگی به زندگی روزانه دانش آموزان راهکارهایی را بصورت اختصار در این زمینه ارائه می گردد که می تواند در مدارس کشور اجرا گردد:

1) شرکت دادن دانش آموزان در کاشت درخت در هفته درختکاری در اسفند ماه هر سال. برای این منظور و برای تضمین این شرکت لازم است تفاهم نامه ای بین وزارت آموزش و پرورش و وزارت کشور ( به عنوان متولی شهراریهای کشور) صورت گیرد و به عنوان یک قانون هر سال و بدون استثنا عملیاتی شود.این کار می تواند با اعتماد خانواده های دانش آموزان همراه شود.

2) تدریس پاره ای از دروس در محیط زندگی دانش آموزان. برخی از درسهای علوم، فارسی و تربیت بدنی در مقطع ابتدایی و دوره اول دبیرستان و همچنین برخی از درسهای فیزیک، شیمی، زیست شناسی، تربیت بدنی و خود کتاب انسان و محیط زیست در دوره دوم دبیرستان می تواند در فضای آزاد و در بستر طبیعت انجام شود.

3) تجمیع کاغذهای باطله در تمامی مدارس کشور و ارسال آنها به کارخانه های تولید کاغذ.برای این کار می توان قراردادی بین آموزش و پرورش کشور و کارخانه های تولید کاغذ بست که بر اساس آن سالانه آموزش و پرورش به عنوان مثال 10 تن کاغذ باطله به این کارخانه ها ارسال دارد.
4) شرکت دادن دانش آموزان در پاک سازی محیط زندگی.این کار می تواند خیلی ساده و تنها با یک فراخوان برای پاک سازی برخی از مناطقی که نیاز به پاک سازی آن احساس می شود،صورت داد.ن گارنده خود به صورت محدود در یک سال با کشاندن تعداد محدودی (حدودا 25نفر) از دانش آموزانم برای پاک سازی محوطه قلعه ضحاک در شهرستان هشترود این کار را عملیاتی کردم که تصاویرش به عنوان یک سند می تواند ارائه شود.

5) تشویق دانش آموزان مدارس به استفاده از دوچرخه. برای این کار می توان بخشی از حیاط مدرسه را به پارکینگ دوچرخه ها اختصاص داد و برای تجلیل از دانش آموزانی که در طول سال با دوچرخه به مدرسه می آیند سالانه جوایزی را اختصاص داد. برخی از موارد کمک به بهبود محیط زیست چنان ساده است که اصلا در مخیله کسی نمی گنجد.

6) علاوه بر تدریس پاره ای از دروس در طبیعت و آشنا کردن دانش آموزان به حفظ محیط زیست می توان بسیاری از مسابقات ورزشی را در فضای باز اجرا کرد.برای این کار می توان برخی فعالیتها مانند کوهنوردی و دوچرخه کوهستان را در فضای آزاد اجرا کرد.این کار فعلا به صورت محدود و گزینش شده در مدارس اجرا می گردد اما از آنجایی که اجرای این موارد با خطرات و مسئولیتهای ناشی از آن همراه است باید تلاش شود تا این نقیصه ها برطرف شود و شرکت دانش آموزان در این فعالیتها تشویق شود.

7) برگزاری اردوهای آموزشی – تفریحی به صورت ماهانه.برای این کار باید با تفویض اختیار به مدارس و انتقال مسولیتها به مدیران مدارس باید تلاش شود تا ضمن اعتماد خانواده ها به اجرای این گونه اردوها،خطرات ناشی از آنها را به حداقل کاهش داد.

8) کاشت یک گل در ابتدای سال تحصیلی و مراقبت از آن در طول سال در مدرسه.برای این کار می توان از دانش آموزان خواست تا با تهیه یک گلدان و مقداری خاک یک گل را توسط راهنمایی معلمان مدارس اجرا کرد.با اجرای این کار می توان فضای آموزشی مدرسه را شبیه یک باغ شبیه سازی کرد.

9) اجرای مسابقات فرهنگی – هنری با همکاری شهرداری ها و سازمان محیط زیست در مدارس.برای اجرای این کار می توان مسابقات نقاشی، موسیقی و خوشنویسی را با مضمون مقوله های مختلف زیست محیطی در مدرسه اجرا کرد.

10) اگر چه تنبیه کردن دانش آموزان به صورت علمی رد شده است اما می توان به دانش آموزانی که تخلفاتی را در مدرسه مرتکب شده اند می توان آنها را به شرکت در فعالیتهای زیست محیطی وادار کرد.به عنوان مثال می توان دانش آموز را وادار کرد تا در ازای تخلف خود گلدانهای مدرسه را آبیاری کند.

11) پوشیدن لباس سبز در روز جهانی محیط زیست (5 ژوئن هر سال) توسط کلیه دانش آموزان مدارس کشور.

منابع:
1)کريمی،بهنام ،طراحی برنامه درسی آموزش محيط زيست برای دوره تحصيلی ابتدايی ايران، فصلنامه آموزش محيط زيست و توسعه پايدار، سال5، شماره4، (1395)
(2) ماپار،مهسا و مبيودی،حسين ،چالشهای آموزش محيط زيست در کشور، نشريه آموزش محيط زيست و توسعه پايدار،دوره 4،شماره 2)، 1393
این متن خلاصه مقاله (ایده های راهبری آموزش محیط زیست در مدارس)است که به همایش ملی آموزش محیط زیست در اصفهان ارایه شد و مورد پذیرش هیات داوران آن همایش قرار گرفت.این همایش در 26 و 27 دی ماه 1397 در اصفهان برگزار شد.

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

آذربایجان شرقی

   معمولا" برای اجرای هر طرح و برنامه یا آزمودن موفقیت یک دارو و... تیمی از کارشناسان و نخبگان آن علم جمع می شوند و در مورد چگونگی انجام و شرایط و فرصت ها و تهدیدهای آن طرح و برنامه صحبت کرده و به یک جمع بندی کلی می رسند و در خصوص اجرا و عدم اجرای آن به توافق می رسند.
این روال بی شک در تمام دنیا به جز کشورهای وارد کننده علم و تکنولوزی اجرا می شود .
ولی در کشور ما اگر طرح های رفاهی ومادی قرار باشد اجرا شود به صورت آزمایشی در وزارت نفت و اقتصاد و بانک ها و... اجرا می شوند ولی اگر طرحی خام ونپخته باشد و به دنبال موش آزمایشگاهی باشند شک نکنید که آموزش و پرورش بهترین گزینه است .
در چند سال گذشته طرحهای بسیاری توسط وزرای محترم آموزش و پرورش در این نهاد اجرا شد که مدت زمان مدیدی نکشید که به شکست انجامید درحالی که قبل از اجرا نه با اهل فن و نه با مدیران و معلمان مشورت نشد و حتی هشدار اهل فن را نشنیده گرفتند که مدارس قرآنی، مجتمع های آموزشی، تغییر نظام آموزشی و... نمونه بارز این طرح ها بود. ولی با این حال در پی طراحی طرحهای جدیدی هستند که بدون حضور نظر معلمان و صاحب نظران حوزه آموزش و پرورش کشورمان حتما"محکوم به شکست است.

اما طرحی که امسال با ابتکار وزیر محترم و تبلیغ در شبکه های تلویزیونی در مدارس دوره اول متوسطه اجرا شد طرح ایران مهارت بود که صرفا" می خواست تعطیلی مدارس در روز پنجشنبه را منکر شوند و ادعای تغییر و حرکت نو درآموزش وپرورش را داشته باشد و از کرامات شیوخ وزارت خانه بگوید و باز بیراهه ای دیگر فراروی تعلیم و تربیت بگشایند و اذهان را از مطالبات و معوقات معلمان به سویی دیگر بکشاند شاید بتواند چند صباحی بیشتر در مسند صدارت بماند.

اما موارد زیر می تواند به عنوان نظر و ایراد طرح ، جهت اطلاع کارشناسان و برنامه ریزان وزارت محترم مد نظر قرار گیرد:
1-طرح ایران مهارت موازی کاری با فعالیت هنرستان های فنی حرفه ای و کاردانش می باشد و بهتر است به جای گنجاندن این طرح در دوره اول نسبت به افزایش کیفیت آموزش حرفه ای در هنرستانها توجه شود تا دانش آموزان در دوره دوم متوسطه از این آموزش ها جهت اشتغال درآینده بهره ببرند. دانش آموزی که در 3 ساله هنرستان این آموزشها را یاد نگرفته در دوران متوسطه اول با تعداد ساعت و فرصت کم چگونه عالم به این علم خواهد بود؟

2- اهداف این طرح کارشناسانه نبوده، چرا که آموزش به تعداد ساعت محدود و با کمترین امکانات و به صورت تئوری و نظری حتما" عقیم خواهد ماند ضمن آنکه دانش آموز و خانواده ها نسبت به چنین آموزشهایی احساس نیاز کنند تا بتوانند مشارکت کنند. به معلمان کمک کنید به فرزندان این سرزمین خوب زیستن ، شاد بودن ، جامعه پذیر بودن و انسان بودن را بیاموزند

3- بار مالی این طرح که به دوش اولیاء می باشد با توجه به مشکلات معیشتی مردم چگونه توجیه می شود؟ وزارت خانه ای که از واریزی سرانه به مدارس خود عاجز است و بار همه مسئولیتها بر دوش مردم است و پرچم مبارزه با مافیای کنکور و کتب کمک آموزشی و کلاسهای آزاد سر می دهد چگونه بار مالی مضاعفی به دوش اولیاء می اندازد؟
اگر توانایی اجرای طرحی بدون گدایی از مردم را ندارید تو را به خدا دست از سر مردم و بچه های معصوم بردارید.

4- آیا وزارتخانه محترم عهد اخوت با سازمان فنی وحرفه ای بسته است ؟ آیا به آنها قول مساعد داده تا کانال درآمد واشتغال برای آنها و آموزشگاههای آزاد فنی حرفه ای درست کند؟ سازمان فنی و حرفه ای و آموزشگاه های تابعه آنها بدون اینکه نقشی در امر آموزش یا فعالیت در این طرح داشته باشند ، مدعی دریافت حق الزحمه می باشند و صرفا" صادرکننده گواهی مهارت خواهند بود که عملا" ارزش علمی یا کاربردی نخواهد داشت .

5- ما مدعی نیستیم که همه چیز را می دانیم ولی سالهاست هشدار داده ایم طرحهای بدون کارشناسی شده و تنها متمرکزشده در مغزهای متفکر وزارتخانه محکوم به شکست هستند و این روال همچنان ادامه دارد.

6- طرح ایران مهارت می تواند به عنوان یک ماده درسی موظفی به دانش آموزان به جای هنر یا دروس اختیاری دیگر داده شود و آموزش آن به صورت جدی و با لحاظ ماده درسی بودن مثمر ثمر واقع شود و نیازی به حضور سازمان فنی و حرفه ای نیست.

7- اجرای عجولانه این طرح و اجرای آن در روزهای پنجشنبه صرفا" تبلیغاتی و فرار رو به جلو از طرف مسئولین وزارتی بوده که مدعی باشند مدارس ما تعطیل نیست و با هزینه اولیاء برای فرزندانشان کلاس فوق برنامه اجرا می کنیم، تا دوباره پدرانی نزد فرزندانشان شرمنده جیب های خالی شان باشند . آفرین بر اعتقاد و ایمان تان که فقیر را شکسته تر می خواهید.

8- پرداخت حق الزحمه ابلاغی در این طرح نیز جالب می باشد: که در آن عوامل اجرایی مدرسه که حداقل 4 نفر هستند تنها 10% دریافت می کنند (  10درصد به 4نفر) و آموزشگاههای فنی که تنها صدور گواهی دارند 20% و مربی که مسئولیت آموزش و زحمات کلاس بر دوش اوست 30%دریافت می کند .حال شما حساب کنید در این میان ، چه کسانی کیسه دوخته اند؟

راستی آقای وزیر از تاراج صندوق ذخیره و مطالبات و معوقات معلمان چه خبر؟

به هر حال آنچه به عنوان یک معلم می باید گفت ، گفتم و می دانم شاید به خاطر انتقادم مذمتها خواهم کشید و حتی گوش شنوایی نخواهد بود. ولی ایمان دارم طرحی که شما ساخته اید ابتر خواهد ماند و اذعان خواهید داشت که جلسات کارشناسی شما چندان هم کارشناسانه نبوده است.

فقط امیدوارم یاد بگیرید که هر تغییر و تحولی در نظام آموزش وپرورش که بتواند جوابگو باشد و مثمر ثمر واقع شود بدون مشارکت و همفکری معلمان این دیار ممکن نخواهد بود. مو سفید کرده ها و قد خمیده های کلاسهای درس بهترین مشاور شمایند که شما سالهاست فراموش شان کرده اید، قبل از اجرای هر طرحی از معلمان تان نظر بخواهید و صبور باشید تا بهترین ایده ممکن محقق شود.  ما مدعی نیستیم که همه چیز را می دانیم ولی سالهاست هشدار داده ایم طرح های بدون کارشناسی شده و تنها متمرکزشده در مغزهای متفکر وزارتخانه محکوم به شکست هستند و این روال همچنان ادامه دارد
از انتقاد نهراسید، منتقد را فدای منافع خویش نکنید، چرا که اگر حق را امروز عیان نکنند فردای قیامت دیر است. معلم نم یتواند ببیند و دم نزند، او خاک خورده ی کلاسهای درس است و همه فرزندان این سرزمین را چونان بچه های خود می پندارد و دوست دارد فرزندانش قبل از هر آموزش کلاسی وطرح ابتکاری ، زندگی کردن را بیاموزد.

آنچه از مدارس و معلم انتظار داشته ایم تحویل دکتر و مهندس به خانواده ها بوده است. دست از سونامی دکتر بودن برداریم .

بگذاریم براساس آموزه های دین مان کودکان کودکی کنند و در لحظه شاد باشند. خسته شده اند از بس که پزشکان و...را مثال زده ایم.
به معلمان کمک کنید به فرزندان این سرزمین خوب زیستن ، شاد بودن ، جامعه پذیر بودن و انسان بودن را بیاموزند.

به آنها بیاموزند که زندگی تنها پزشک شدن نیست ، زندگی سرشار از عشق و محبت به دیگران است ، همه شغل ها ارزشمندند ، نه پول مایه ی آرامش است و نه میزهای ریاست.
آنچه ارزش دارد زندگی کردن شاد و خوب است و خدمت به هم نوع در هر لباس و کسوتی که باشند.

فرندان ما به آرامش روانی نیاز دارند نه فشار مضاعف آموزشهای کلاسی ، بگذارید از آنچه انجام می دهد لذت ببرد شاید از کارگری در محیط تولیدی بیشتر از پزشک بودن لذت ببرد .

زندگی همان لحظه ای است که در آن قرار گرفته ایم ، لحظه ها را خوب زندگی کنید.

بگذارید بچه ها زندگی کنند.

---

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

تهران