همه ی ما می دانیم که انسان محترم است و دارای کرامت و نیز می دانیم که این انسان محترم دارای توانایی خارق العاده و متمایز کننده ای به نام « تفکر » است . از بزرگان دین ماست که : " یک ساعت تفکر بهتر از هفتاد سال عبادت است. " و همچنین از بزرگان دین ماست که : " از شرّ کسی که خود را محترم نمی شمارد ، در امان مباش " .

این جملات به نوعی نشان دهنده ی اهمیت و عظمت " کرامت و تفکر "انسانی است .
بنابراین ، در پرورش و تربیت انسان باید به این دو مقوله توجه کافی و وافی داشت و تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها را طوری جهت دهی کرد که خروجی و برآیندش، توانمند شدن قوه ی تفکر و ارزش کرامت انسانی باشد .

در سیستم آموزشی ، انسان باید انسان فرض شود. او را نباید یک ربات یا یک کامپیوتر با قدرت پردازش بالا فرض کرد .محتوا و جوهره ی انسانی او را نباید از کالبد او جدا کرد . نباید جامعیت او را به هزار قطعه تقسیم کرد و برای هر قطعه ای داستان و روایتی بر گزید . درست است که او را باید از جهات مختلف ، بررسی کرد ولی نباید خاصیت مهم و کلیدی " کل بودن " را از او گرفت و تمامی این کثرت ها باید به وحدت منجر شود .
سوال اینجاست که آیا سیستم آموزشی ما توانسته در این جهت گام بردارد ؟

به راستی عناصر " تفکر و کرامت " چه جایگاهی در این سیستم دارند و آیا اصلا جایگاهی دارند یا نه ؟

با نگاهی تیز بینانه و دقیق می توان به این نتیجه رسید که متاسفانه آموزش و پرورش زار و نزار فعلی ، در انجام وظایف معمولی و عادی خود مانده است ، چه برسد به اینکه قدرت تفکر دانش آموزان را بالا ببرد و به کرامت آنها ارج نهد.

داشتن چنین توقعی از آموزش و پرورش ، از اساس بی فایده است . از افتخارات سیستم آموزشی ما همین بس که " فکر و خلاقیت و تفکر " دانش آموز را از بین برده و او را تبدیل به یک موجودی مسخ شده می کند .

کودکان تا قبل از ورود به مدرسه ، بسیار زیبا فکر می کنند و پاک سخن می گویند . همین که وارد نظام آموزشی می شوند ، فکر وخلاقیت در آنان تعطیل و اصطلاحا کرکره ی آن پایین کشیده می شود و به راحتی هر چه تمام حس پرسش گری و انتقادی خود را از دست می دهند .

در نوشته های بعدی در این باره مطلب خواهم نوشت .

و در آخر اینکه : در زنجیره ی سیستم آموزشی ما حلقه های مفقوده ای به نام تفکر و کرامت وجود دارند که بازدهی و اعتبار کل سیستم را زیر سوال برده اند .

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

  نبودن قدرت نقد در جامعه يك پيشينه تاريخي دارد. به دليل وجود حكومت‌هاي مستبد، خودكامه، پادشاهي، فئودالي و ملوك‌الطوايفي در گذشته نقد و انتقاد ريشه نيافته است، زيرا هر كسي كه انتقادي كرده است زبانش را بريده‌اند و اين مساله به حدي رواج داشته كه در اشعار شاعران بزرگي مانند سعدي به آن اشاره شده است.

يكي از پيامدهاي مهم اين مساله در جامعه ما رواج دروغگويي بوده است و اين شعر كه « دروغ مصلحت‌آميز به از راست فتنه‌انگيز » است، به اين مساله اشاره دارد. چون جامعه يك حالت سنتي و پادشاهي داشته است به همين دليل هرچه حاكم مي‌گفته مورد قبول همگان بوده است. سخنان شاه را عده‌اي متملق و چاپلوس تأييد مي‌كردند و همين باعث مي‌شد كه به مرور زمان قدرت نقد در جامعه دچار افول شود، زيرا با وجود اين متملقان، پادشاهان ديگر قدرت شنيدن انتقادها را نداشتند.

اين عدم انتقاد در جامعه به مرور به دوره‌هاي بعد هم تسري پيدا كرده است. براي اينكه مردم در يك جامعه بتوانند منتقدان خوبي باشند بايد براي آن پرورش يافته باشند.

اما در طول تاريخ 2 هزار و 500 ساله پادشاهي ايران هيچ گاه قدرت نقد وجود نداشته است و بسترهاي آن هنوز هم در جامعه به وجود نيامده‌اند. در جامعه‌اي كه جرأت نقد و انتقاد وجود ندارد و براي آن گوش شنوايي نيست، افراد مي‌توانند مشكلات را ببيند ولي بنا به دلایلی هيچ‌گاه آنها را نقد نمي‌كنند و اگر نقدي هم صورت بگيرد بسیار محتاطانه است.

زماني كه نقد و انتقاد در مكان‌هاي آموزشي ما و در رسانه هاي ما رواج نداشته باشد اگر نقدي هم در جامعه صورت بگيرد همراه با تندروي خواهد بود.

نقد تندرو يك نقد غيرسازنده و جانبدارانه است كه نمي‌تواند تغييري در شرايط ايجاد كند. اين در حالي است كه نقد بايد سازنده باشد و تجربه كشورهاي غربي مانند انگلستان، آلمان، فرانسه و آمريكا هم اين را ثابت كرده است. يكي از عوامل اصلي پيشرفت اين كشورها وجود نقد سازنده در ساختار اجتماعي آنهاست. زماني كه در جامعه نقد سازنده وجود نداشته باشد جامعه از پيشرفت بازمي‌ماند و توسعه‌يافتگي لازم را نخواهد داشت. در اين جامعه ارتباط با مردم يك ارتباط يك سويه است.

از نتايج اين مسأله افزايش دزدي، ريا و ساير رفتارهاي نادرست و مجرمانه در جامعه است. نقد سازنده كه همراه با دليل و برهان باشد و شنيده شود، جامعه را در مسير توسعه و پيشرفت قرار مي‌دهد.

نقد سازنده يكي از مهم‌ترين اصول سرمايه اجتماعي در جامعه است، به همين دليل در بسياري از كشورهاي توسعه‌يافته مانند انگليس و آمريكا تلاش مي‌شود كه افراد را از همان كودكي منتقد بار بياورند.

در جامعه ما گوش شنواي نقد وجود ندارد و افراد قدرت پذيرش نقد را ندارند، به حدي كه زماني كه از يك فرد انتقادي صورت مي‌گيرد او احساس مي‌كند كه ديگران بدخواه او هستند.

به همين دليل در جامعه ما همواره نقد كردن با بدبيني همراه است و هر كس كه نقد مي‌كند به عنوان دشمن تلقي مي‌شود. در حالي كه در جامعه‌اي كه مي‌خواهد به توسعه دست يابد، بايد كودكان و نوجوانان در مراحل ابتدائي رشدشان در خانواده و مدرسه افرادي منتقد بار بيايند. همه اتفاقات ناگواري كه در جامعه روي مي‌دهند از اين مسأله ناشي مي‌شوند كه قدرت نقد كردن و نقد‌پذيري وجود ندارد. البته منظور از انتقاد، انتقاد سازنده و عقلاني است كه بر عقل و منطق متكي باشد و مصالح مملكت را مد نظر داشته باشد.

در يك تصميم‌گيري عقلاني، احساس و عاطفه نقش ندارد و تنها اين نوع از تصميم‌گيري مي‌تواند اسباب رشد جامعه را فراهم كند. زماني كه انتقادي در جامعه صورت مي‌گيرد بايد به جاي يك برخورد سلبي با آن درباره آن تحقيق و تفحص كرد. مردم و مسئولان باید گوش شنواي نقد داشته باشند. همان‌گونه كه مطرح شد اين مسأله ريشه تاريخي هم دارد و زماني كه ضرب‌المثل هايي مانند «زبان سرخ سر سبز مي‌دهد بر باد» در جامعه رواج پيدا مي‌كنند به مرور زمان افراد جامعه از نقد كردن دوري خواهند كرد و نتيجه ناگوار آن در آينده همه كشور را تحت تأثير قرار مي‌دهد. در جامعه ما نه تنها قدرت نقدپذيري وجود ندارد بلكه در قدرت نقدگويي هم دچار مشكل هستيم و يكي از نشانه‌هاي آن لحن تند و خشونت‌آميزي است كه افراد هنگام نقد كردن از آن استفاده مي‌كنند.

روزنامه آرمان

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

زینب آن اسطوره دشت بلا زینب آن فریاد پاک مصطفی
درمیان ناله و خون و غمش استوار و غمگسار هرکسش
زینب آن محکم ترین بانوی پاک کرد نامردان اسیروخواروخاک
باسخن های قوی و محکمش عشق می دیدی تو دراین ماتمش
کو حسینم؟ کو جوانان مرا؟ کو صدای پاک یاران مرا؟
آن حسین از بهر ایمان رفته بود ازپی نابودی یاران شیطان رفته بود
کودکانش رابه قربانگاه برد درمیان غم بسی جانکاه برد
روز عاشورا نه یک روزبلاست گرچه آنجا دشت پاک کربلاست
آنچه زینب دید در دشت بلا آن همه زیبایی بی انتها
دست حق بردست های بی تن است دست حق پیوند اعضای تن است
روز عاشورا همه زیبایی است عشق بازی با خدا رویایی است

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

  گروه اخبار /

ساعت ۹ است و برای گرفتن یک امضا در یک سازمان دولتی از ساعت ۸ پله ها را بالا و پایین کرده است اما دریغ از یک راهنمایی درست و درمان.دست آخر هم وقتی آبدارچی بخش او را راهنمایی کرده که امضای کذایی را باید از کدام اتاق و چه کسی بگیرد، حالا با درب بسته اتاق مواجه شده و وقتی سوال می کند چرا در ساعت کاری درب اتاق بسته است، می گویند : وقت صبحانه است !

صبحانه ای که تا ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه طول می کشد و بعد از آن هم آقای کارمند مشغول چای نوشیدن است!

کارشناسان معتقدند، پایین بودن دستمزدها، عدم تقویت فرهنگ کار، نگرش خاص افراد به بهره‌وری و ناتوانی دولت در حمایت کافی از تولید باعث کاهش شدید ساعات کار مفید در ایران شده، به نحوی که این میزان روزانه در بخش دولتی تنها ۲۲ دقیقه است!
میزان کار مفید در کشورهای افغانستان و پاکستان بیشتر از ایران است.

برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که ساعت کاری مفید کارمندان در سال گذشته ۶۴ دقیقه در روز و امسال به ۲۲ دقیقه رسیده است و تقریباً به یک سوم کاهش یافته است.

حکایت وزیر کار از کار مفید هنوز از یادها نرفته است که علی ربیعی در سال ۹۲ در مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل سابق و جدید بانک توسعه تعاون گفت: هم اکنون بیست میلیون شغل در ایران داریم که اگر ضرب در ۸ ساعت در روز و همچنین ضرب در۱۰ ماه کاری سال و ۳۰ روز ماه شود آن وقت یک ثروت ۴۸ هزار میلیاردی ساعتی از کار به دست می آید که این سرمایه اصلی کشور است.

  وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آن روزها اظهار داشت: هم اکنون در بهترین حالت در ادارات روزانه نیم ساعت و در صنعت دو و نیم ساعت کار مفید انجام می شود که باید گفت امروز دیگر نفت طلا نیست بلکه بلا شده است.

مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرد: ایرانیان بالای ١۵‌سال در یک شبانه‌روز به‌طور متوسط بیشترین زمان خود را به فعالیت‌های نگهداری و مراقبت شخصی با ١٣ ساعت و ١٢دقیقه، فعالیت خانه‌داری با ٣ ساعت و ١٨ دقیقه، کار و فعالیت‌های شغلی با ٢ ساعت و ۵۵ دقیقه و استفاده از رسانه‌های جمعی با ٢ ساعت و ٣ دقیقه، اختصاص داده‌اند.

  بررسی الگوی گذران وقت افراد شاغل نشان می‌دهد که این افراد به‌طور متوسط ٧ ساعت و ۲۶دقیقه از یک شبانه‌روز خود را به کار و فعالیت‌های شغلی اختصاص داده‌اند.

همچنین یافته‌های طرح نشان می‌دهد که در فصل پاییز ١٣٩٣ مردان شاغل، ٧ ساعت و ۴۴ دقیقه و زنان شاغل، ۵ ساعت و ٣۶ دقیقه از ٢۴ ساعت شبانه‌روز خود را به کار و فعالیت‌های شغلی پرداخته‌اند.

مقایسه نتایج فوق با اطلاعات متناظر در پاییز‌ سال ١٣٨٧ (به ترتیب ۶ ساعت و ٣٠ دقیقه، ۶ ساعت و ۵٣ دقیقه و ۴ ساعت و ٨دقیقه) نشان می‌دهد که در‌ سال ١٣٩٣ افراد شاغل زمان بیشتری را به کار و فعالیت شغلی اختصاص داده‌اند.اما در این میان، در مدت زمانی که افراد در گیر اشتغال هستند، کار مفید چندانی انجام نمی شود.

شفاف

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

گروه اخبار /

 نزد‌‌يك به يك‌ماه از آغاز سال تحصيلي جد‌‌يد‌‌ و رفتن د‌‌انش آموزان به كلاس هاي د‌‌رس مي گذرد‌‌ و مشكلات د‌‌انش آموزان و مد‌‌ارس، ذره ذره مشخص مي شود‌‌. نزد‌‌يك به يك ميليون و يكصد‌‌ هزار د‌‌انش‌آموز چند‌‌ هفته اي است د‌‌ر مد‌‌ارس شهر تهران بر سر كلاس هاي د‌‌رس نشسته اند‌‌ كه اين كلاس ها، شرايط متفاوتي با آنچه د‌‌ر سال هاي قبل د‌‌اشته اند‌‌، د‌‌ارند‌‌.

افزايش تعد‌‌اد‌‌ د‌‌انش آموزان د‌‌ر كلاس هاي د‌‌رس به ويژه د‌‌ر مد‌‌ارس د‌‌ولتي ، اتفاقي است كه د‌‌ر هفته هاي گذشته از سال تحصيلي جد‌‌يد‌‌، برخي مشكلات را براي د‌‌انش آموزان و اولياي آنها رقم زد‌‌ه كه د‌‌ر نوع خود‌‌ جالب توجه است. بنا به د‌‌لايلي نا معلوم، كلاس هاي د‌‌رس مد‌‌ارس د‌‌ولتي شهر تهران د‌‌ر سال تحصيلي جد‌‌يد‌‌ با افزايش قابل توجه د‌‌انش‌آموز مواجه شد‌‌ه است كه البته برخي كارشناسان از سوق يافتن د‌‌انش آموزان مد‌‌ارس غير انتفاعي به مد‌‌ارس د‌‌ولتي، به عنوان يكي از عوامل اين اتفاق ياد‌‌ مي كنند‌‌. چنانچه د‌‌ر سال‌هاي گذشته برخي والد‌‌ين خود‌‌ را به آب و آتش مي زد‌‌ند‌‌ تا فرزند‌‌ان‌شان را به د‌‌ليل كيفيت مناسب آموزش د‌‌ر مد‌‌رسه هاي غيرد‌‌ولتي ثبت نام كنند‌‌، اما د‌‌ر سال 94-95 شرايط به گونه‌اي د‌‌يگر است.

 شهريه هايي كه لجام گسيخته افزايش يافت
د‌‌ر حالي كه رئیس سازمان مد‌‌ارس غیرد‌‌ولتی، مشارکت های مرد‌‌می و خانواد‌‌ه از افزایش 23 د‌‌رصد‌‌ی جمعیت د‌‌انش آموزی مد‌‌ارس غیرد‌‌ولتی د‌‌ر د‌‌ولت تد‌‌بیر و امید‌‌ خبر مي د‌‌هد‌‌ اما شواهد‌‌ نشان مي د‌‌هد‌‌ كه امسال گروه‌هايي از د‌‌انش آموزان مد‌‌ارس غير انتفاعي و غير د‌‌ولتي، به د‌‌ليل آنچه از آن به عنوان «افزايش شهريه مد‌‌ارس غير د‌‌ولتي» ياد‌‌ مي شود‌‌، راهي مد‌‌ارس د‌‌ولتي و كم هزينه شد‌‌ه اند‌‌ و اين مسئله سبب افزايش جمعيت مد‌‌ارس د‌‌ولتي شد‌‌ه است.  

با  آنكه مرضیه گرد‌‌ گفته است آمار د‌‌انش‌آموزان مد‌‌ارس غیرد‌‌ولتی د‌‌ر سال تحصیلی 91-90 یک میلیون و 281 هزار و 745 نفر بود‌‌ه که پس از فعالیت د‌‌و ساله آموزش و پرورش د‌‌ولت تد‌‌بیر و امید‌‌ به عد‌‌د‌‌ یک میلیون و 575 هزار و 680 نفر د‌‌ر سال 94 رسید‌‌ه است اما برخي شواهد‌‌ گوياي آن است كه د‌‌ر تهران، مد‌‌ارس غير انتفاعي شهريه يك‌سال تحصيلي خود‌‌ را تا 15 ميليون تومان نيز افزايش د‌‌اد‌‌ه اند‌‌ و پرد‌‌اخت اين هزينه حتي براي برخي والد‌‌ين مرفه نيز قابل تصور نيست.

گو اينكه د‌‌ر سال هاي قبل، برخي والد‌‌ين با د‌‌رآمد‌‌هاي متوسط صرفا با اند‌‌يشه ارائه آموزش بهتر به د‌‌انش آموزان و يا چشم و هم چشمي فاميلي، به هر طريق ممكن د‌‌انش آموزان خود‌‌ را به مد‌‌ارس غير انتفاعي مي سپرد‌‌ند‌‌ اما امسال با توجه به افزايش هزينه هاي عجيب و غريب، از اين كار منصرف شد‌‌ه اند‌‌. بر اساس آمار، د‌‌ر شهر تهران بيش از چهار هزار باب مد‌‌رسه وجود‌‌ د‌‌ارد‌‌ كه از اين ميان حد‌‌ود‌‌ يك هزار و 800 باب مد‌‌رسه غير انتفاعي و غير د‌‌ولتي و مابقي د‌‌ولتي هستند‌‌ و افزايش هزينه هاي مد‌‌ارس غير د‌‌ولتي، عاملي بر افزايش جمعيت مد‌‌ارس د‌‌ولتي شد‌‌ه است.

 افت كيفيت مد‌‌ارس غير انتفاعي
يكي د‌‌يگر از عواملي كه د‌‌ر افزايش جمعيت مد‌‌ارس د‌‌ولتي و كاهش آن د‌‌ر مد‌‌ارس غير انتفاعي تاثير گذار بود‌‌ه ، كاهش كيفيت آموزشي د‌‌ر برخي مد‌‌ارس غير انتفاعي به د‌‌لايلي همچون پرد‌‌اخت پول براي تحصيل بود‌‌ه است. شماري از خانواد‌‌ه هاي تهراني بر اين باور بود‌‌ند‌‌ كه د‌‌ر مد‌‌ارس غير انتفاعي، توجه بيشتر به كيفيت تحصيل فرزند‌‌ان‌شان شد‌‌ه و فراگيري مطلوب تري نسبت به آموزه هاي د‌‌رسي د‌‌ارند‌‌. از اين رو، د‌‌انش آموزان را به مد‌‌ارس غير انتفاعي فرستاد‌‌ند‌‌ تا سطح آموزشي بالاتري نسبت به د‌‌انش‌آموزان مد‌‌ارس د‌‌ولتي د‌‌اشته باشند‌‌.

اما د‌‌ر سال‌هاي اخير ، برقراري برخي روابط پولي د‌‌ر گروهي از مد‌‌ارس غير انتفاعي، سبب شد‌‌ه تا توجه لازم به كيفيت آموزش د‌‌انش آموزان د‌‌ر اين مد‌‌ارس نشد‌‌ه و والد‌‌ين آنها، نتيجه د‌‌لخواه را از فراگيري د‌‌رس توسط فرزند‌‌ خود‌‌ نگيرند‌‌. از اين رو، پرد‌‌اخت پول گزاف د‌‌ر مد‌‌ارس غير انتفاعي و حصول نتيجه نامطلوب د‌‌رسي د‌‌ر اين مد‌‌ارس، برايشان توجيهي ند‌‌اشته و د‌‌ر نتيجه فرزند‌‌ خود‌‌ را به سمت مد‌‌ارس د‌‌ولتي سوق د‌‌اد‌‌ند‌‌. اين مهم، مي تواند‌‌ عامل د‌‌يگري براي افزايش جمعيت مد‌‌ارس د‌‌ولتي د‌‌ر سال تحصيلي جد‌‌يد‌‌ باشد‌‌ كه معايب خاص خود‌‌ را نيز به همراه د‌‌ارد‌‌.

 آسيب هايي كه مد‌‌ارس د‌‌ولتي را تهد‌‌يد‌‌ مي كند‌‌
اما د‌‌ر حالي جمعيت مد‌‌ارس د‌‌ولتي تهران افزايش پيد‌‌ا كرد‌‌ه كه همين افزايش جمعيت، خود‌‌ آسيب‌هاي متعد‌‌د‌‌ي را د‌‌ر مد‌‌ارس د‌‌ولتي به همراه د‌‌ارد‌‌ كه مي تواند‌‌ د‌‌انش آموزان اين مد‌‌ارس را با مشكلات جد‌‌يد‌‌ رو به رو كند‌‌. د‌‌انش آموزان حد‌‌اقل 20 د‌‌رصد‌‌ از اوقات روزانه خود‌‌ را د‌‌ر مد‌‌ارس سپری می‌کنند‌‌ و آموزش و رشد‌‌ شخصیت آنان به روش‌های آموزشی صحیح و مناسب، فضای فیزیکی مطلوب و محیط روانی مساعد‌‌ بستگی د‌‌ارد‌‌.

از سويي، توجه به سلامت و ارتقای بهد‌‌اشت محیط تحصیلی د‌‌انش آموزان نيز به نوعی سرمایه‌گذاری برای آیند‌‌ه قلمد‌‌اد‌‌ می‌شود‌‌ و همزمان شد‌‌ن اين موضوع با افزايش جمعيت مد‌‌ارس، كيفيت تحصيل د‌‌انش آموزان را تحت‌الشعاع قرار مي‌د‌‌هد‌‌.  

متاسفانه د‌‌ر سال هاي اخير شاهد‌‌ بهبود‌‌ شرايط مد‌‌ارس نيستيم و همچنان با كمبود‌‌ سرانه آموزشي، نا مطلوب بود‌‌ن كيفيت فضاي آموزشي و اكنون افزايش جمعيت د‌‌ر مد‌‌ارس د‌‌ست و پنجه نرم مي كنيم. امسال با مهاجرت د‌‌سته‌اي از د‌‌انش آموزان مد‌‌ارس غير د‌‌ولتي به د‌‌ولتي، تهران نسبت به گذشته به لحاظ فضاي آموزشي فقيرتر خواهد‌‌ بود‌‌ و همچنين د‌‌انش آموزان اين شهر از فضاي آموزشي استاند‌‌ارد‌‌ برخورد‌‌ار نخواهند‌‌ شد‌‌ و اين مهم، حتي ممكن است كه  مد‌‌ارس را مثل قبل به سمت « د‌‌وشيفته بود‌‌ن » سوق د‌‌هد‌‌. اكنون د‌‌ر شماري از مد‌‌ارس پايتخت، تعد‌‌اد‌‌ د‌‌انش آموزان د‌‌ر كلاس‌هاي د‌‌رسي بيش از حد‌‌ استاند‌‌ارد‌‌ تعريف شد‌‌ه است به طوري‌كه از يك نيمكت، سه نفر بايد‌‌ استفاد‌‌ه كنند‌‌ و اين مسئله ميزان رسيد‌‌گي به وضعيت تحصيلي د‌‌انش آموزان از سوي معلمان و مربيان مد‌‌ارس را كمتر مي كند‌‌.

  د‌‌ولت، مد‌‌رسه بسازد‌‌
د‌‌ر چنين شرايطي، به نظر مي آيد‌‌ نياز به افزايش فضاي آموزشي د‌‌ر شهرهاي بزرگي مانند‌‌ تهران ، بيش از گذشته باشد‌‌ و هم د‌‌ولت و هم خيرين ، بايد‌‌ توجهي د‌‌وچند‌‌ان به اين مسئله د‌‌اشته باشند‌‌. د‌‌ر سال‌هاي د‌‌هه شصت و د‌‌وران جنگ تحميلي، بسياري از اوليا تجربه مد‌‌ارس سه شيفته و مملو از د‌‌انش آموز را به د‌‌ليل كمبود‌‌ شد‌‌يد‌‌ فضاي آموزشي به ياد‌‌  د‌‌ارند‌‌ و اين مسئله، آسيب هاي جد‌‌ي به نظام آموزشي آن د‌‌وره وارد‌‌ كرد‌‌؛ تجربه اي كه سبب شد‌‌ تا شايد‌‌ گروهي از د‌‌انش آموزان، آنچنان كه بايد‌‌ از توجه آموزشي برخورد‌‌ار نشوند‌‌ و اكنون، تكرار آن تجربه به شكل و شيوه اي د‌‌يگر،   مي‌تواند‌‌ نگران كنند‌‌ه باشد‌‌. از اين رو، ايجاد‌‌ و بهره برد‌‌اري از فضاهاي آموزشي د‌‌ولتي و غير خصوصي با توجه به افزايش جمعيت و تقاضاي حضور د‌‌ر اين فضاها، از نيازهاي ضروري آموزش و پرورش به شمار مي‌رود‌‌ و به طور مشخص د‌‌ر شهر تهران، بايد‌‌ شرايطي را فراهم كرد‌‌ كه د‌‌ر آن، امكان بازگشت كيفيت فضاهاي آموزشي به سال هاي نه چند‌‌ان د‌‌ور، ممكن نباشد‌‌.

روزنامه قانون

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

  گروه اخبار /

هیئت دولت ۲۷ اسفند سال ۹۳ نظام رتبه بندی معلمان را تصویب کرد و پس از آن ۵ اردیبهشت سال جاری از سوی معاون اول رئیس جمهوری این مصوبه ابلاغ شد. مشمولان طرح طبقه بندی معلمان شامل «آموزگاران، دبیران، هنرآموزان، مربیان امور تربیتی، مشاوران، مراقبان سلامت، مدیران و معاونان مدارس و مجتمع های آموزشی و تربیتی» هستند و در پنج رتبه «مقدماتی، پایه، ارشد، خبره و عالی» رتبه بندی حرفه ای می شوند.
مشمولانی که براساس ضوابط مصوب در یکی از این رتبه ها قرار می گیرند، به ترتیب از ۱۵، ۲۵، ۳۵ و ۵۰ درصد افزایش امتیاز حق شغل از مهر ماه سال ۱۳۹۴ برخوردار می شوند.
احکام رتبه بندی از مهر ماه در حال صدور است و تا امروز بیش از ۷۰ درصد احکام رتبه بندی معلمان صادر شده است و در فیش حقوقی مهر ماه براساس رتبه ای که کسب کرده اند، افزایش حقوق اعمال می شود.
احکام رتبه بندی شامل تمام معلمان نمی شود و فرهنگیان با کمتر از ۶ سال سابقه کار و افراد دارای کسر ساعت موظف تحت پوشش این طرح قرار نمی گیرند.
رتبه بندی که سند تحول بنیادین به آن اشاره دارد معلمان را به ۴ رتبه شامل مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم تقسیم می کند تا معلم با هر سابقه ای که دارد متناظر با هم ردیف خودش در دانشگاه، حداقل ۸۰ درصد حقوق را دریافت کند؛ نظام رتبه بندی فعلی براساس قانون خدمات کشوری ابلاغ شد و بیشتر به دنبال تقویت حقوق معلمان است.
معلمان معتقدند، همان اندازه که در سایر دستگاه ها افزایش حقوق صورت می گیرد، در مورد معلمان هم این افزایش تعلق گیرد.
چندی پیش رییس فراکسیون فرهنگیان مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با رسانه ها از اعتراض برخی معلمان و بازنشستگان نسبت به نحوه اعمال طرح رتبه بندی و افزایش حقوق فرهنگیان بعد از اجرایی شدن این طرح، خبر داده بود.

 نظام رتبه بندی و معلمان کم سابقه
معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزیر آموزش و پرورش در این زمینه گفت: نظام رتبه بندی برای معلمان با سابقه کمتر، اثر کمتری در شرایط حقوقی آنها دارد.
سید محمد بطحایی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه آموزش ایرنا گفت: طرح رتبه بندی فرهنگیان از جمله طرح های آموزش و پرورش است که از دیرباز به دنبال اجرایی کردن آن هستیم و اگر بتوان به تدریج آن را تقویت کرد زمینه افزایش انگیزه و ارتقای مهارت بین افراد مورد هدف، فراهم خواهد شد.

 مجلسی ها چه می گویند؟
سید حسین نقوی حسینی نماینده مجلس با بیان اینکه در حال حاضر تمام معلمان مشمول طرح رتبه بندی نمی شوند، گفت: بسیاری از معلمان نسبت به نحوه اعمال طرح رتبه بندی و افزایش حقوق معترض هستند و ادعا دارند که تناسبی بین سابقه و مدرک تحصیلی وجود ندارد.
رییس فراکسیون فرهنگیان مجلس شورای اسلامی ، در خصوص رتبه بندی معلمان اظهارداشت: همان طور که پیشتر در بیانیه فراکسیون فرهنگیان اعلام شد، آنچه به عنوان طرح رتبه بندی از طرف دولت اجرا می شود با آنچه در مجلس تصویب شد، متفاوت است.
وی بیان کرد: مجلس در این طرح به دنبال تغییر ماهیت جایگاه معلم است و اعتقاد دارد که باید ماهیت معلمی را از حالت اشتغال و کارمندی خارج شود و به یک حوزه فعالیت علمی و فرهنگی تغییر یابد.
معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش در این خصوص اظهار کرد: ایجاد انگیزه و افزایش بهره وری از شاخص های مهم طرح رتبه بندی معلمان و فرهنگیان است و از طرفی بهسازی نیروی انسانی دردستور کار این وزارتخانه قرار دارد.
سیدمحمد بطحایی گفت: تا زمانی که آموزش و پرورش توسعه کافی نیافته دستیابی به توسعه پایدار امری ناممکن خواهد بود.
بطحایی گفت: شورای آموزش و پرورش دارای ظرفیت بالایی است که می تواند در کوتاه مدت بخشی از مشکلات را بر طرف کند ومهمترین هدف آن مشارکت در تصمیم گیری هاست.

 فانی چه گفت؟
وزیر آموزش و پرورش نیز در گفت و گو یا برخی رسانه ها اظهار کرد: برای اجرایی شدن این طرح هزینه ای بالغ بر هزار و 350 میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده است .
علی اصغر فانی افزود: این طرح در میزان حقوق دریافتی ، محل جغرافیایی خدمت ، سابقه معلمان و دیگر خدمات ارایه شده به این قشر، تاثیرگذار خواهد بود.
رییس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش نیز در پی اظهار نظر برخی منتقدان طرح رتبه بندی معلمان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارکرد: منتقدان رتبه بندی به نوعی منتقد دولت هستند.
علیرضا جدایی گفت: کسانی که با بیشترین درآمد تاریخ کشور نتوانستند معلم را مانند سایر کارکنان مورد توجه قرار دهند؛ در حال حاضر که دولت علی رغم محدودیت ها و کمبود منابع مالی، کاهش قیمت نفت، گامی در جهت ترمیم حقوق ها برداشته دایه مهربانتر از مادر شده و تلاش می کنند آن را کمرنگ جلوه دهند.
وی افزود: نظام رتبه بندی معلمان با ظرفیتی که در قانون برنامه پنجم توسعه وجود دارد با بند الف ماده پنجم قانون توسعه پنجم جمهوری اسلامی ایران ارتباط دارد. در این بند، قانونگذار اجازه دارد که فوق العاده های فصل دهم قانون مدیریت کشوری به طور متوازن تا 50 درصد افزایش یابد، دولت هم از این ظرفیت برای اجرای رتبه بندی معلمان استفاده کرده و مبنای اجرای آن را بر اساس این ظرفیت قرار داده است.
وی با بیان اینکه رتبه بندی معلمان به دنبال کدام هدف پیش می رود افزایش حقوق یا انگیزه؟ تصریح کرد: هر دو؛ اما هدف اصلی این طرح و تمرکز آن بر روی افزایش حقوق نیست، هر چند افزایش حقوق ناشی از این طرح و تاثیر آن بر حقوق معلمان تا 600 هزار تومان با یک حکم در تاریخ آموزش و پرورش بی سابقه است.
رییس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: علی رغم این ترمیم خوب در حقوق ها، طرح رتبه بندی معلمان برای ایجاد انگیزه و ارتقا امر آموزش و پرورش آمده است و به دنبال آن طراحی نظام آموزشی باید به گونه ای باشد تا افراد در قبال تلاش و تجربه اندوزی و تسلط شان به روش های نوین آموزشی و کاربرد فناوری، تسهیلات و امکانات دریافت کنند.
جدایی در خصوص ترمیم یا افزایش حقوق ناشی از این رتبه بندی اظهار کرد: یکی از سیاست های اصلی این وزارتخانه در بحث معیشت و حقوق معلمان، پرهیز از رسانه ای شدن پرداخت ها به فرهنگیان است، اما این طرح درباره همه معلمان یکسان نیست؛ با توجه به شرایط شغلی و سابقه متفاوت است. می توان گفت این افزایش حقوق اغلب معلمان و فرهنگیان را شامل شده است.
وی گفت: بیش از 100 هزار معلم از 80 هزار تا 120 هزار تومان، بیش از 133 هزار معلم از 136 هزار تا 230 هزار تومان، بیش از 202 هزار معلم از 220 هزار تا 350 هزار تومان و بیش از 326 هزار معلم از 380 هزار تا 530 هزار تومان حقوق هایشان ترمیم شده که این میزان افزایش حقوق با یک حکم آن هم در مدت کمتر از دو سال عمر یک دولت بی ، سابقه بوده است.
رییس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به مهم ترین مشکلات و معضلات آموزش و پرورش در حوزه بودجه و اقتصاد گفت : یکی از مشکلات و معضلات آموزش و پرورش سهم بالای این هزینه های پرسنلی و حقوق و دستمزد از بودجه مصوب است که باید برای آن چاره اندیشید.

ایرنا

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

گروه گزارش /

یکی از همکاران گرامی با ارسال یادداشتی برای سخن معلم با عنوان « چند راه حل برای افزایش آمار بازدید کنندگان سایت سخن معلم » ( 1 ) مطالب و در عین حال پیشنهاداتی را مطرح نموده است .

ضمن تشکر و قدردانی از این همکار محترم و جهت اطلاع این دوست گرامی و نیز تنویر افکار عمومی لازم است به برخی مطالب و موضوعات در این جا اشاره گردد .

« سخن معلم » با وجود آن که حدود 2 سال از فعالیت آن در قالب " سایت " می گذرد توانسته است به رتبه ای قابل قبول در رنکینگ داخلی و جهانی دست یابد اگر چه هنوز مطلوب ما نیست .

در حال حاضر رتبه سخن معلم در ایران 2447 ( 18 اکتبر سال 2015 ) می باشد . ( 2 )

با توجه به افزایش تصاعدی آمار بازدید کنندگان سخن معلم  ، سرور کنونی سخن معلم که از نوع " ابری " است دیگر پاسخگوی این حجم از تقاضا برای بازدید نیست و ما تصمیم گرفتیم از نیمه آبان ماه که مصادف با تولد سایت سخن معلم  است ، برای آن یک " سرور اختصاصی " در نظر بگیریم .

اگرچه هزینه های این اقدام بالاست اما همراهی دوستان و دلگرمی آنان مشوق ما برای ادامه مسیر است .

به طور قطع ،  کمک ها و مشاوره های دوستان چراغ راه ما بوده و امید داریم که این رسانه در آینده مرجع مهمی در اخبار و تحلیل های آموزش و پرورش و معلمان باشد .

از آن جا که  اکثریت موضوعات مطروحه در این رسانه موضوع " آموزش و پرورش " است سعی نمودیم تا مقایسه ای آماری بین میزان بازدیدکنندگان سایت سخن معلم با « پرتال وزارت آموزش و پرورش » ، « اداره کل آموزش و پرورش تهران » و نیز « پرتال 19 گانه مناطق آموزش و پرورش تهران » داشته باشیم .

این آمار مربوط به روز شنبه 25 / 7 / 1394 بوده  و از ساعت 20 تا 21 گرفته شده است .

( 1 ) محمدی  / مازندران :

سلام بر مدیر پرتلاش و دانشمند سایت سخن معلم
خیلی از زحمات شما و همکاران تان سپاسگزارم و از اینکه شبانه روزی اوقات شریف خود را در خدمت معلمان صرف می کنید قابل تقدیر فراوان است.
نکته ای که از مدت ها ذهن مرا به خود مشغول کرده، آمار پایین بازدید کنندگان از یادداشت ها و نظر دهندگان سایت سخن معلم است.

چرا جامعه ای که بیش از یک میلیون معلم دارد و چهل میلیون از افراد جامعه آن درگیر آموزش و پرورش هستند،این تعداد بازدید کننده قابل تامل است؟

به طور مثال بیشتر یادداشت ها حداکثر تا 500 بازدید کننده و چند نفر نظر دهنده دارند؟

دلایلی مانند ساعت کم مطالعه در ایران، نبودن شور و شوق و احساس یاس در آنان، معرفی نشدن سایت به معلمان ایران، احساس ترس از اظهار نظر و سیاسی شدن یا حتی بازداشت، معرفی نشدن در مجلات تخصصی آموزش و پرورش مانند مجله نگاه و سایر عوامل باعث شده معلمان در حد فاجعه باری به مسائل آموزش و پرورش بی توجه شده و در صورت داشتن مشاغل دیگر وقت و فکر خود را در امورات دیگر صرف کنند؟

جامعه ای که همه اقشار آن در برنامه های پربیننده ای مانند اخبار 20:30 ،خندوانه و برنامه ورزشی معروف نود حاضرند ساعت ها وقت خود را در آن صرف کنند ولی از خواندن روزنامه،سایت، کتاب رویگردان هستند ؛هرگز روی سعادت را به خود نخواهد دید !

جامعه ای که بیشتر به دنبال تفریح می رود و حتی دریافت مدرک تحصیلی بالاتر را هم وسیله ای برای کلاس دادن و پر کردن اوقات بیکاری خود می داند،از معیار های پیشرفت بسیار دور خواهد شد !

برای حل معضل آمار کم بازدید کنندگان،پیشنهادات زیر را مطرح می نمایم:

1- سایت با داشتن مجوز فعالیت از آموزش و آموزش و پرورش خود را در سایت های آموزش و پرورش و مجلاتی مانند نگاه معرفی کندتا آن عده از همکاران که اطلاع ندارند،آگاه شوند.

2- فعالیت در شبکه های مجازی مانند تلگرام، وایبر که اکثریت معلمان در آن عضو هستند. توصیه می کنم یک کانال در تلگرام به نام « سخن معلم  »ایجاد گردد.

در پایان ضمن آرزوی موفقیت برای سایت سخن معلم، امیدوارم پیشنهادات فوق مورد عنایت شما قرار گرفته و سایت شما مورد توجه تعداد زیادی از همکاران قرارگیرد.

(1 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 1 تهران

( 2 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 2 تهران

( 3 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 3 تهران

( 4 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 4 تهران

( 5 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 5 تهران

( 6 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 6 تهران

( 7 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 7 تهران

8 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 8 تهران

( 9 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 9 تهران

10 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 10 تهران

 11 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 11 تهران

12 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 12 تهران

13 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 13 تهران

14 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 14 تهران

15 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 15 تهران

16 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 16 تهران

17 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 17 تهران

18 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 18 تهران

19 ) اداره آموزش و پرورش منطقه 19 تهران

اداره کل آموزش و پرورش تهران

چهار تصویر زیر مربوط به مطالب بخش " اسلایدر " وزارت آموزش و پرورش است :

بازدید از صفحات سایت سخن معلم :

( 2 ) رتبه سخن معلم :

پایان گزارش/

  مقدمه و بیان مساله 

کمال انسان  در نظام تعلیم و تربیت اسلامی رسیدن به قرب الهی و حیات طیبه  است . این هدف غایی از طریق اهداف زیر قابل دسترس می شود:

1) اهداف اعتقادی، 2) اهداف اخلاقی، 3) اهدف علمی آموزشی 4) فرهنگی هنری 5) اهداف اجتماعی، 6) اهداف زیستی ، 7) اهداف سیاسی، اهداف اقتصادی.  و اهداف  فوق با ریزمجموعه اهداف در دوره های تحصیلی و کتب درسی خود را نشان می دهند، چنانچه مشاهده می شود یکی از اهداف کلی نظام آموزش و پرورش هدف سیاسی و به تبع آن تربیت سیاسی می باشد.

اما باید ابتدا پرسید تربیت سیاسی چیست و چه  راهکار های عملی برای تربیت سیاسی و اجتماعی وجود دارد؟

سخن گفتن دربارة" تربیت سیاسی " از دشواری مضاعفی برخوردار است؛ به این دلیل که تربیت انسان در دنیای معاصر، امری بسیار دشوار و پیچیده است. دنیای امروز دنیایی است که انسان در بند دام های بسیاری گرفتار آمده و تکنولوژی که بنا بود انسان را به پیشرفت برساند، او را به "شیء شدگی " ،" هبوط " و " اخلاد در زمین " رسانده است.

هستی پر رمز و راز  که در دنیای قدیم، آدمی، با آن همنوا و همساز بود  به دنیای بی رمز و راز تبدیل شده است. رها شدن انسان از دام های تودرتوی روزگار ما و شناخت عظمت درونی خویش و دریافت جایگاه خود در هستی به عنوان خلیفةالله ( انا جعلناک فی الارض خلیفة ) و رهسپار شدن به سمت مبدأ و منتهای خود  ( انا لله و انا الیه راجعون ) از درون مایه های تربیت دینی است که ره یافتن بدان بسیار دشوار و پیچیده گردیده است.

از سوی دیگر، شناخت قدرت و شبکه بسیار وسیع آن  که تمامی شئون انسان را در برگرفته است  و مواجهه آگاهانه با نظام های بسیار پیچیده قدرت، از امور سرمقاله بسیار مهمی است که سیاست ورزی و تربیت سیاسی ناظر به آن ها است.

ارتباط نظام تربیتی با نظام و عناصر نهاد سیاسی، از دیر زمان مورد توجه بوده و بسیاری از صاحب نظران رابطة میان مقوله ای این دو بخش، اشاره كرده اند و پیوند تنگاتنگ نهادهای آموزشی و قدرت را، مورد تأكید قرار داده اند. از جمله « ارسطو » اظهار می كند:« در میان تمام چیزهایی كه بیان كرده ام، آنچه بیشترین سهم را در دوام و قوام قوانین دارد، سازگاری آموزش و پرورش با نوع دولت است و این چیزی است كه جهانیان از آن غافل هستند. بهترین قوانین نیزـ حتی اگر توسط تمام افراد جامعه هم معتبر و مشروع دانسته شود ـ در صورتی ارزش و اعتبار خواهند داشت كه به وسیلة آموزش و پرورش به نسل جوان آموخته شوند و آموزش و پرورش نیز با قوانین مزبور تطابق داشته باشند.» ( فلسفهً آمورش و پرورش، فیلیپ جِی اسمیت، سعید بهشتی، ص59)

تأكید « ارسطو » بر ضرورت تجانس و سازگاری نظام آموزشی با نهاد حكومت، بی جهت نبود. تجربة حكومت های یونانی، این جمع بندی را در فرادید وی نهاد كه ثبات اجتماعی ـ سیاسی، از طریق نهادهای آموزشی، پدید می آید. حكومت ها و قوانین اجتماعی، در ارتباطی فعال با نظام آموزشی می زیند و امكان ادامه بقا می یابند به مرور و با حضور عصر تغییر و تحول، نقش نهادهای آموزشی در تغییرات سیاسی ـ اجتماعی نیز، مورد تأكید قرار گرفت. در این بازیافت ها، روشن شد كه دورة تحول نیز جز با تغییرات در نظام آموزشی، ممكن نخواهد بود. در این نگاه، نقش آموزش و پرورش نه در ثبات، بلكه در تغییرات سیاسی ـ اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفت و رابطه های آن دو، فحص و كنكاش گردید.

به نوشته برخی از مؤلفان: «نظام آموزش و پرورش یكی از كارگزاران مسؤول در فراگرد پرورش سیاسی است. محققان... همبستگی های مثبتی بین آموزش و پرورش و آگاهی و مشاركت سیاسی مشاهده كرده و نتیجه گرفته اند كه برخورداری از تحصیلات رسمی بالاترین تأثیر را بر نگرش های سیاسی دارد و هیچ متغیر دیگری در تعیین نگرش های سیاسی، با متغیر آموزش و پرورش قابل مقایسه نیست»( جامعه شناسی آموزش و پرورش، دكتر علی علاقه بند، ص74)

مفهوم تربیت سیاسی :

تکیه گاه دعوت اسلامی، تربیت است، اسلام آیین تربیت و سازندگی است.کتاب نهج البلاغه، که حاوي سخنان امام علی(ع) است از منابع اساسی در این زمینه است. هدف تربیت سیاسی در اسلام و نهج البلاغه، تربیت عموم مردم و کارگزاران حکومتی بر اساس معیارها و اصول اخلاقی است؛ همچنین هدف، تربیت شهروندانی است که وظایف سیاسی و دینی خود را بشناسند و به آن پای بند باشند و تربیت کارگزارانی که مهارت تدبیر جامعه را بر اساس آموزه هاي دین اسلام به دست آورند و آن را اجرا کنند؛ زیرا یکی از مسائل مهم و مورد توجه هر نظام سیاسی، چگونگی عملکرد کارگزاران است به گونه اي که رفتار درست و سنجیده آنان در استحکام پایه هاي نظام نقشی شایسته داشته باشد.

تربیت سیاسی یعنی شكوفاسازی استعدادهای مدیریتی و سیاسی فرد همراه با پرورش ارزش های انسانی و وجدانی اوست.به دیگر سخن، تربیت سیاسی یعنی پرورش انسان هایی آگاه، شایسته و متعهد. انسان هایی كه خود را در برابر خدا و خلق خدا، مسؤول بدانند و در اداره و سامان دهی منطقه مأموریت خود و دیگر عرصه های سیاسی، درونی (همانند روابط با مردم و رعایت حقوق آنان) و بیرونی (مسایل جهانی و بین المللی ...) به وظایف و مسؤولیتهای خود عمل كنند.

"تربیت سیاسی" یعنی پرورش و شکوفاسازی استعدادهایی که مربوط به بعد سیاسی انسان و ویژگی عمومی او، یعنی قدرت است. تا از این راه، متربی ضمن فهم روابط قدرت و پیچیدگی نظام های سیاسی در درون شبکه وسیع قدرت، آگاهانه و فعال، عمل نماید.

اركان تربیت سیاسی :

در پرورش سیاسی، برسه عنصر اصلی تأكید شده است.
1) شناخت: شخص دربارة نظام سیاسی چه می داند و چه اعتقادی دارد؟
2) احساس: شخص چه احساسی نسبت به نظام دارد؟ (شامل وظیفه شناسی، وفاداری، حس تعهدات شهروندی و ...) .نظام های سیاسی ـ حتی عقلانی ترین آنها ـ به احساساتی ویژه در شهروندان خویش، نیازمندند. احساسی كه بتواند رابطة شناختی ـ معرفتی را، تعمیق بخشد، پایدار كند و یا حداقل در استواری آن مدد رساند. در این میان نظام های انقلابی، به این نكته وابسته ترند .

این نظام ها، از یك سو داعیة تغییر و دگرگونی را دارند و از سوی دیگر پس از پیروزی، به تثبیت و تحكیم موقعیت خویش در برابر بازمانده های رژیم قبل از انقلاب ـ و نیز داعیه داران جدید ـ سخت محتاجند. تركیب دو عنصر تغییر و علاقه به ثبات در نظام های انقلابی، ایجاب می كند كه احساسی متناسب پدید آید تا بتواند شهروندان انقلابی را، در عین شور و اشتیاق به تحول و دگرگونی، به حفظ و تحكیم اساس نظام انقلابی، وفادار نگاه دارد. و این نكته خود از پیچیدگی های دورة گذار انقلاب هاست.

دوره ای كه اگر كارگزاران و رهبران انقلاب در تلفیق معرفت و احساس متناسب با این دوره، كوتاهی ورزند یا روحیة تغییر و تحول خواهی، چون سیلاب بنیان برانداز، خود نظام سیاسی انقلابی را درهم خواهد ریخت و یا به سرعت عناصر تغییرخواهانه نهضت، به ركود می انجامد و سرخوردگی سیاسی را در جامعه انقلابی پدید خواهد آورد.
3) حس شایستگی سیاسی: نقش شخص در نظام سیاسی چیست؟ و چه می تواند باشد؟  تربیت سیاسی، علاوه بر دو ركن شناخت و احساس سیاسی، نیازمند تعیین جایگاه فرد در نظام سیاسی است. شخص و موقعیت او در نظام، بایستی تفسیر شود، قابلیت های خویش را پیدا كند و به درستی دریابد كه چه كارهائی در توان و در مسؤولیت اوست.

عوامل تربیت سیاسی  :
جامعه پذیری سیاسی چون دیگر اشكال و چهره های جامعه پذیری، در یك پروسه و جریان مستمر شكل می گیرد. عوامل مختلف ـ با سهم های متفاوت ـ در شكل گیری شخصیت سیاسی فرد، مؤثرند. بی تردید، برای یك نظام سیاسی، این نكته حائز اهمیت است كه از عوامل مؤثر، سود جوید تا بتواند شخصیت سیاسی شهروندان را متناسب با نیازها و آرمان های سیاسی نظام، شكل دهد. برخی از جامعه شناسان، عوامل شكل گیری شخصیت سیاسی فرد را، به دو دسته تقسیم كرده اند.
دسته نخستین عوامل اولیه جامعه پذیری سیاسی است كه در این بخش، تماس های نزدیك و چهره به چهره تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را محقق می كند. عواملی چون خانواده، گروه همسال و ... در این بخش می گنجند.
دسته دوم، عواملی كه تماس های چهره به چهره و نزدیك، نقش چندانی در آن ندارند. عواملی مانند: مدرسه، احزاب، اتحادیه ها، رسانه های گروهی و ...( توسعه سیاسی و تحول اداری، دكتر عبدالعلی قوام، ص76 به بعد).

ما در این بخش، به بررسی نقطه نظرات امام راحل در چگونگی این عوامل در شكل گیری شخصیت سیاسی افراد، خواهیم پرداخت و در حد توان و فرصت، دیدگاه های ایشان را در هر مقوله، باز خواهیم گفت.

عوامل اولیه جامعه پذیری سیاسی :

همان گونه كه در سطور پیشین، ملاحظه شد، عواملی چون خانواده، گروه های همسال در زمره عوامل اولیه جامعه پذیری به طور مطلق و جامعه پذیری سیاسی ـ به گونه اخص ـ شناخته شده اند.
نقش خانواده در شكل گیری شخصیت سیاسی: در كاركردهای نهاد خانواده، نكات مختلفی چون كاركرد تولید، آموزش حرفه و فن، تعلیم و تربیت و ... ذكر گردیده است. در این میان به نقش «خانواده» در پرورش سیاسی، توجه كمتری مبذول شده است، اما كم و بیش تذكرات و دیدگاه هائی در این زمینه، ارائه گردیده است. از جمله:«تجربیات اولیه در مشاركت در تصمیم گیری خانواده، می تواند فهم كودك را در مورد صلاحیت سیاسی افزایش دهد و موجب مهارت وی در امور سیاسی شود. این مشاركت ها و كسب مهارت ها زمینه شركت فعال فرد به هنگام بزرگسالی در نظام سیاسی خواهد شد.

« بری استیسری » از جمله صاحب نظرانی است كه اعتقاد دارند در خانواده ای كه درباره مسائل آزادانه بحث می كنند، نوعی جامعه پذیری سیاسی شكل می گیرد كه كودكان را به فراگیری شایستگی سیاسی و تعهدات مربوط به آن توانا می سازد»( همان مدرك، ص78)
در این میان، دو نكته یاد كردنی تر می نماید: اولاً تأثیری كه نهاد خانواده در تربیت فرزندانی شجاع، مستقل و متعهد داشته و دارد.
ثانیاً: عناصر اصلی نهاد خانواده یعنی زن و مرد، در گرایش ها وایده های سیاسی و نیز ثبات آن گرایش ها و ایده ها، نقش اساسی دارند.

عوامل ثانوی جامعه پذیری سیاسی : در عوامل ثانوی ـ و غیر چهره به چهره ـ پرورش سیاسی، مراكز مختلفی سهیم هستند. در میان این عوامل، نقش مراكز ذیل مهم تر می نمایند:

 الف). مدارس و مؤسسات آموزشی؛ ب). رسانه های گروهی؛ ج) مساجد و مؤسسات دینی.

اصول و روش های  تربیت سیاسی:

مهمترین اصول تربیت سیاسی بر مبناي نهج البلاغه، عبارت است از: صداقت، مسئولیت سیاسی، شایسته سالاري، حق مداري، وفاي به عهد، مدارا، ظلم ستیزي و وحدت.

حضرت علی (ع) روش هاي مختلفی را در تربیت سیاسی به کار گرفته است. فرمان هاي امام به کارگزاران ارشد حکومتی که خود رهبري آنها را به عهده داشته اند، شامل شیوه هاي گوناگون تربیت سیاسی افراد بوده که عبارت است از: روش گفت و گو و همنشینی با عالمان، محبت، تشویق و تنبیه، نظارت و امانتداري.

لذا مهمترین روش هاي تربیت سیاسی بر مبناي نهج البلاغه عبارت است از: گفت وگو و همنشینی با عالمان، محبت، تشویق و تنبیه، نظارت و امانت داري.

آسیب ها و موانع از دیدگاه نگارنده (بابلی ):

• گفتمان کم خانواده ها در فضای صمیمی و خانوادگی

• کم شدن رفت و آمدها ی خانوادگی و فامیلی

• حاکم شدن روش های غلط تربیتی و آموزشی هم در مدارس و هم فضای خانواده

• تعریف غلط از تربیت و آموزش

• حاکم شدن فضای فن آوری به جای فضای گفت مان

• کم رنگ شدن فضای مطالعات جامعه شناسانه بر سیستم های آموزش رسمی و غیررسمی کشور

• عدم توجه به ادبیات دینی و باستانی در عمل

راه کارها: از دیدگاه نگارنده( بابلی ):

• اهمیت به بحث روشن سازی خانواده ها در این زمینه

• روی آوری مدارس به شیوه های فعال در آموزش

• کم رنگ کردن فضای حفظ و آموزش های رقابتی و جایگزینی فعالیت های گروهی

• استفاده بیشتر از فنونی "همانند بارش مغزی و روش حل مساله " هم در خانواده و هم در مدارس

• آشنا کردن کودکان ، نوجوانان و خانواده ها با فضای تاریخی ،سیاسی و فرهنگی جوامع بخصوص جامعه ملی .

• دادن آزادی های مدنی بیشتر به قشر دانشگاهی و فرهنگی

• و...

خلاصه:

چرخش موضوع سياست از تربيت به قدرت، باعث شده كه قدرت سياسى جايگزين تربيت سياسى گردد. بنابراين همان گونه كه در دوره مدرن، قدرت به عنوان موضوع محورى، جايگزين تربيت در مباحث سياسى شده است تربيت سياسى نيز اهميت و جايگاه خود را از دست داده و قدرت سياسى جايگزين آن شده است.

به عبارت ديگر در گذشته تربيت به عنوان موضوع محورى سياست مطرح بوده است اما امروز، تربيت سياسى از يك سو اهميت گذشته خود را از دست داده است و از سوى ديگر، دچار استحاله معنايى شده است؛ امروزه تربيت سياسى عمدتاً در محدوده معناى جامعه شناختى قرار دارد و مبتنى بر مباحث جامعه پذيرى سياسى است.

در اين معنا، شاخصه هايى براى تربيت سياسى بيان م ىشود كه نوعاً به معناى پذيرش ظاهرى و تثبیت تدريجى اصول و قواعد سياسى مندرج در قوانين مصوب بشرى است؛ به گونه اى كه فرد بتواند در فرآيند مشاركت سياسى، نقش بيش ترى ايفا نمايد. در حالى كه تربيت سياسى در معناى فضيلت مدارانه، به پرورش معنوى و باطنى انسان هاى آزاد و با اراده نظر دارد كه نه تنها تأثير به سزاىي در ساماندهى زندگى اجتماعى اين جهان او دارد بلكه به هدفى والاتر چشم دوخته است كه همان فراهم سازى مصالح و نيل به سعادت آن جهانى است.

بنابراين، در تربيت سياسى فضيلت مدارانه شاخصه هايى مورد بحث قرار مى گيرد كه بتواند رسيدن به چنين هدفى را فراهم سازد؛ در حالى كه در دانش سياسى رايج امروز، تربيت سياسى بدين معنا چندان جايگاهى ندارد.

* کارشناس پژوهش های استراتژیک شورای عالی آموزش و پرورش

منـابـع

-راه تربیت: فصل نامه اي در عرصه ي فرهنگ و تربيت اسلامي سال دوم/شماره پنجم/تابستان.

- صالحی، سید عباس . تربیت سیاسی.مجله حضور>شماره45 ،

- مزینانی، محمد صادق.  مقاله روشهاي تربيت سياسي كارگزاران از منظر امير المؤمنين علي (ع) ،

- اسمیت ، جی .  فلسفهً آمورش و پرورش، فیلیپ جِی اسمیت،  ترجمه سعید بهشتی، ص59

بهشتی؛ سعید و مسعودیان پریسا؛1391.  بررسی اهداف و اصول و روشهاي تربیت سیاسی بر مبناي نهج البلاغه؛7 - 25 : پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال بیستم، دوره جدید، شماره 17 ، زمستان 1391

آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .

https://telegram.me/sokhanmoallem

فرهنگیان و معلمان از سراسر کشور برای ما نامه می نویسند و مسائل و مشکلات خود را بیان می کنند .

« سخن معلم » نیز بنا بر وظیفه و ماموریت حرفه ای و معلمی خویش آن ها را منعکس می کند .

« گروه سخن معلم » در جهت " تقریب نگرش ها " و " اقناع گری " آمادگی خود را جهت پاسخ مسئولان و مدیران اعلام می کند .