گروه گزارش/
هنوز شورای عالی آموزش و پرورش و دبیر کل آن به گزارش های صدای معلم پاسخی ارائه نکرده است .
در آخرین گزارش آمده بود :
« رخوت ، بی عملی و مهم تر از آن از دست دادن " مرجعیت کارشناسی " برای شورای عالی آموزش و پرورش که کارشناسان و صاحب نظران بر آن اجماع دارند ؛ قرار است تحت کدامین رویکرد مدیریتی و مانیفست سازمانی تعدیل و درمان شود ؟
آیا دبیر کل جدید شورای عالی آموزش و پرورش طرح و برنامه ی مشخصی برای احیای شورای عالی آموزش و پرورش دارد و یا آن که همچنان " روزمرگی " و " بی عملی " بر آن حکمفرما خواهد بود ؟
یا آقای امانی طهرانی موضع مشخص و صریحی در این مدت داشته است ؟ »
این رسانه در ادامه به محورهای مختلفی اشاره و پرسش هایی را مطرح کرده بود :
« پرسش آن است که آیا واقعا تفکر و نگرش مدیران و مقامات در ستاد با واقعیت های کف مدرسه پیوند دارد ؟
آیا اسناد بالادستی مانند " سند تحول بنیادین " با مشارکت واقعی و مستقیم معلمان و ارکان مدرسه نوشته و نهایی شده است ؟
پرسش این رسانه آن است که اگر معلمان جامعه فرهنگی کشور را روسفید کردند ، نقش ایشان و سایر مقامات و مدیران در این مدت چه بوده است ؟
آیا بود و نبود آن ها تاثیری در بهبود اوضاع داشته و یا وضعیت در سایه مدیریت ناکارآمد و غیرعلمی آن ها حتی " روند معکوس " هم پیدا کرده است ؟
آیا مدیران ما در معنای واقعی و علمی و جهانی آن از نگرش و بینش درست و حرفه ای برخوردارند که بخواهند در این سیستم ، " معلم حرفه ای " را تعریف و پایه گذاری کنند ؟
آیا این مدیران واقعا بر اساس شایستگی ها ، توان مندی های حرفه ای و مدیریتی در جایگاه خود قرار گرفته اند که این توصیه ها را به معلمان می کنند ؟
آیا نگرش مدیران واقعا به روز و کارآمد و مدرن است ؟
نظر این شورا به عنوان مرجع تخصصی و سیاست گذار و برنامه ریز در مورد پیشنهاد یونسکو برای بازگشایی مدارس چیست ؟ ( این جا )
واکنش این شورا در مورد شیوه نامه هایی که معاونت های این وزارتخانه به عنوان " قانون " تدوین " و با نادیده گرفتن هویت حرفه ای مدرسه و حتی آیین نامه اجرایی مدارس و اختیارات ارکان آن مانند شورای مدرسه ، شورای معلمان و... به آن دیکته و تحمیل می کنند چیست ؟
آن مدرسه محوری که آقای امانی طهرانی به عنوان دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش دائما به آن استناد می کند قرار است کجا ، چگونه و کی عینیت پیدا کند ؟
پیشنهاد این رسانه به آقای امانی طهرانی آن است که شورای عالی آموزش و پرورش را یک " مدرسه " فرض کرده و تئوری ها و توصیه های خود را در آن به منصه اجرا بگذارد .
این منطقی ترین و صادقانه ترین کنشی است که برای " اعتمادسازی " می توان انجام داد .»
پرسش " صدای معلم " آن است که آیا دبیر کل این شورا در جریان و فرآیند " شیوه نامه بازگشایی مدارس " بوده است ؟
آیا معیارهای مدرسه محوری در این شیوه نامه رعایت شده است ؟
آیا به هویت و شعور مدرسه احترام گذاشته شده است ؟
آیا به " مرجعیت معلم " در حد همان " سند تحول بنیادین " توجه کافی شده است ؟
آیا ایشان و هم قطاران او در ستاد به مطالعات تطبیقی و تجارب سایر کشورها در زمینه " بازگشایی مدارس " توجه می کنند ؟
دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش در نهصد و هفتاد و هشتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش با حضور وزیر آموزش و پرورش، دبیرکل شورای عالی و سایر اعضای آن در سالن جلسات وزارت آموزش و پرورش سه شنبه 4 شهریور 99 برگزار گردید به مطالبی اشاره کرده است.
پانا می نویسد :( این جا )
« با توجه به اهمیت سند تحول و این حجم تاکید مقام معظم رهبری و بزرگان نظام، باید نسبت به اجرای سند تحول بنیادین دغدغه و اهتمام داشته باشیم.
خوشبختانه بخش عمده‌ای از توجهات آموزش و پرورش و شورای عالی معطوف به اجرای سند تحول بنیادین است و به نوعی می‌توان گفت از لحظه ای که سند تحول بنیادین تصویب شده در سطوحی از کار مانند کتاب‌های درسی، برنامه ویژه مدرسه و... در حال اجرا است.
وی با اشاره به فصل هشتم سند تحول بنیادین، گفت: ما برای اینکه سند تحول بنیادین به طور کامل اجرایی شود باید چند کار اساسی از جمله تعیین مولفه‌های نظارت، ارزیابی و تعیین نقاط پیشرفت و نقاطی که نیاز به کار و پیگیری بیشتری دارد و در نهایت تهیه گزارش از میزان پیشرفت اجرای سند تحول بنیادین را پیگیری کنیم.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش افزود: یک سازوکار قوی و الگوی منسجم برای نظارت و ارزیابی چگونگی اجرای سند تحول بنیادین باید طراحی و پیش بینی شود و این کار از سوی یک گروه علمی و پژوهشی و متخصص با مسئولیت شورای عالی انجام می‌گیرد. آیا بهتر نیست دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش تعارف را کنار گذاشته و با " حوزه عمومی " و " رسانه " صادقانه رفتار کند ؟
امانی تاکید کرد: باید تمام کارها و فعالیت‌های ما در راستای مدرسه و ارتقای جایگاه آن در آموزش و پرورش باشد چون همه ما هدفمان کمک به بهبود روندهای آموزشی و پرورشی مدرسه است. نقش محوری اجرای سند تحول بنیادین بر عهده مدیران و عوامل اجرای مدارس است و در پرتو یافته‌های سند تحول بنیادین باید نقش و جایگاه مدیران مدارس مورد بازنگری قرار گرفته و به روز شود.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در پایان گفت: جانشین پروری یکی از نگاه‌های جدید به مدیریت مدارس است که باید در آئین نامه جدید انتخاب و انتصاب مدیران مدارس مورد توجه قرار گیرد. »
نخستین پرسش صدای معلم از دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش آن است که آیا پیش از طرح چنین مفهوم مدیریتی که یکی از راهبردهای کلان در مدیریت منابع انسانی است می تواند توضیح دهد که کار سند جامع نیروی انسانی در این وزارتخانه به کجا انجامیده است و آیا در کارگروهی که معاونت برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش با سازمان اداری و استخدامی تشکیل داده است ؛ شورای عالی آموزش و پرورش هم حضور دارد ؟
دیگر آن که آقای امانی گزارش دهد کار ویرایش و نسخه نهایی آیین نامه اجرایی مدارس به کجا رسیده است ؟
عملکرد مسئولان وزارت آموزش و پرورش در دوران شیوع کرونا نشان داد علی رغم شعارهای زیبایی که توسط مسئولان در رده های مختلف در مورد " مدرسه محوری " داده شده است ؛ مدارس هیچ گونه اختیار و جایگاهی حتی در حد همین آیین نامه اجرایی مدارس ندارند . آیا در نسخه جدید ضمانت کافی برای احترام به هویت مدرسه و اختیارات قانونی و اجرایی آن گذاشته شده است ؟
تجارب و مشاهدات در فعالیت های این دستگاه نشان می دهند که مدرسه فقط در حد واحد سازمانی اجرای بخشنامه ها و دستورات تعریف شده و تکرار این وضعیت و مدیریت آمرانه وزارتخانه و مناطق موجب شده است تا مدیران مدارس جسارت و توان کافی برای تصمیم گیری نداشته و ترسو و محافظه کار شوند .
آیا دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش می داند ؛
* نبود صداقت، بی اعتمادی، حسادت، محدود کردن دسترسی به اطلاعات و عدم همکاری کارکنان با یکدیگر از نتایج فقدان امنیت در سازمان است. در چنین شرایطی نظام جانشین پروری ایجاد نمی شود و در صورت استقرار نیز هرگز توسعه نمی یابد.
* بوروکراسی، سلسله مراتب، ساختار هرمی و متمرکز در سازمان مکانیزم هایی را ایجاد می کند که با رویکرد توانمندسازی و توسعه استعدادها مغایرت دارد. فرآیند جانشین پروری نیازمند ساختارهای تخت، عدم تمرکز، تفویض اختیار و اعتماد است.
* جانشین پروری در سازمانها و شرکتها یک فرآیند مستمر و بلندمدت است که با صرف هزینه همراه خواهد شد. تاکید بر منافع زودهنگام و بازده سریع با ماهیت فرآیندی جانشین پروری تناقض دارد. هر نوع فرآیندی نیازمند اراده، استمرار و ارزیابی است. نگرش زودبازده و منفعت طلب حاضر نخواهد شد برای رفع چالش ها و حل مشکلات فرآیند جانشین پروری زمان و هزینه صرف کند. ( این جا )
آیا دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش اساسا برنامه ای برای احیای اعتماد از دست رفته میان اداره و مدرسه دارد در حالی که هنوز حتی تعامل مناسب و منطقی با رسانه ها به ویژه رسانه های مستقل و منتقد برقرار نکرده است ؟ رخوت ، بی عملی و مهم تر از آن از دست دادن " مرجعیت کارشناسی " برای شورای عالی آموزش و پرورش که کارشناسان و صاحب نظران بر آن اجماع دارند ؛ قرار است تحت کدامین رویکرد مدیریتی و مانیفست سازمانی تعدیل و درمان شود ؟
آیا با حرف و دادن شعارهای قشنگ پشت درهای بسته قرار است چنین مفاهیمی در آموزش و پرورش تعریف و اجرا شوند ؟
آیا در سیستمی که هنوز معیارهای " مدیریت علمی " حاکم نیست و نگاه کمی به جای نگاه کیفی در مدیریت آموزشی حاکم است و عزل و نصب ها در سطوح میانی و فوقانی و حتی فنی ( تحتانی ) بر اساس توصیه ها ، رانت ها و دخالت ها صورت می گیرند ؛ می شود به این مفاهیم سیستمی دل بست ؟
اخیرا ؛ دکتر شهین ایروانی، دانشیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران و پژوهشگر تاریخ آموزش و پرورش ایران، در نامه‌ای به دکتر محمود امانی طهرانی، دبیرکل تازه منصوب‌شده شورای عالی آموزش و پرورش، خواستار بازیابی اقتدار و جایگاه این شورا در نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری آموزش و پرورش شد. ( این جا )
این استاد دانشگاه در نامه ی خود آورده است :
« اما شورای عالی که بعدها به شورای عالی فرهنگ و بالاخره شورای عالی آموزش و پرورش تغییر نام داد، با وجود پیشینه و ظرفیت‌های بسیار زیاد آن، در طول چهار دهه گذشته دچار افت جایگاه شده است که شاید یکی از مهم‌ترین دلایل آن، افزایش نهادهای تصمیم‌گیرنده مشابه، نظیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال ۱۳۵۹، ۴۰ سال پیش، و نیز عدم تعیین مرزهای تصمیم‌گیری بر اساس تخصص با نهادهایی نظیر مجلس شورای اسلامی باشد. به‌گونه‌ای که گاه آنچه در حوزۀ تخصص شورای عالی آموزش و پرورش است، توسط این نهادها تعیین می‌شود و متأسفانه وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی [آموزش‌وپرورش] نیز کمتر واکنشی نسبت به این رویکرد دارد. »
آیا بهتر نیست دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش تعارف را کنار گذاشته و با " حوزه عمومی " و " رسانه " صادقانه رفتار کند ؟
پایان گزارش/
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.