تامین بودجه مناسب برای آموزش و پرورش فقط در خصوصی سازی نیست ! راه های دیگری هم دارد ....نگاهی هم به بیرون داشته باشید !

  از جمله طرح هایی که در سه ماه نخست سال تحصیلی 96- 97 مطرح و بعد رد شده اند عبارتند از :

طرح فروش مدارس
طرح استانی شدن بودجه
طرح خصوصی سازی مدارس
طرح ادغام معاونت آموزش متوسطه و ابتدایی

آموزش و پرورش هر از چند گاهی با ارائه طرح های پراکنده سعی بر جبران کاستی ها می نماید و جالب این که به مرحله اجرا نرسیده با هوشیاری منتقدین یا متخصصین ،منتفی می گردد. آموزش و پرورش با چنین افعالی حس بی اعتمادی و بی کفایتی را به عناصر زیر مجموعه خود القا می کند و باعث دلسردی و نومیدی آنان می گردد که شامل معلمین و مدیران و .... و دانش آموزان و اولیا است. یک حس بی اعتمادی نسبت به عدم توانایی آموزش و پرورش در گسترش و ترویج علم و دانش و رسالت آموزش رسمی در کشور حاکم می گردد که کارکرد اصلی آن را خدشه دار می سازد. چون طرح های دفعتی یا ضربتی راه حل مناسب رشد و توسعه آموزشی کشور نیستند.

وابستگی بودجه آموزش و پرورش به منابع پولی ، عمده دلیل پیدایی روزافزون مشکلات لاینحل در آموزش و پرورش است. یعنی وزارت آموزش پرورش هم می تواند همانند سایر وزارتخانه هایی که منبع درآمد دارند عمل کند؟

واقعیت آن است که تا اشتغال در جامعه افزایش نیابد و به تبع آن تولید زیاد نگردد امکان افزایش درآمد سرانه ممکن نیست ، لذا سهم افراد یا بخش آموزش نیز از کل بودجه کشور اضافه نخواهد شد و بهبودی در شرایط رفاهی معلمان یا کمیت و کیفیت آموزشی حاصل نمی شود. با اختصاص بخشی از درآمد غیر مستقیم شهرداری ها یا مالیات غیرمستقیم و درآمد شوراهای شهر و روستا به آموزش و پرورش می توان این بخش و فعالان آن را احیا کرد . روندی که در فنلاند و آمریکا و هلند و برخی از کشورهای دیگر جریان دارد.

در کشور ترکیه بازار بورس استانبول احداث کننده کلاسهای آموزشی است.
در کشور انگلیس با توسعه رشته های فنی و حرفه ای و فعالیت اقتصادی دانش آموزان در ساخت و تولید کالاها به ایجاد درآمد جهت تأمین هزینه مدارس استفاده می کنند. اما ما بهره ای از مدارس فنی و حرفه ای یا حتی کار و دانش نمی بریم و فعالیت دانش آموزان را به سوی تولید و ایجاد درآمد هدایت نمی کنیم.

در کشور سوئد شهرداری ها موظف به تدارک اياب و ذهاب رايگان براي دانش آموزان مدارس هستند. مسئوليت تأمين منابع مالي مدارس کشور به عهده شهرداري ها و دولت مي باشد. کمک هاي شهرداري ها 154 برابر کمک دولت به مدارس در سال 2000 بوده است.

کشور کره جنوبی در سال 1982- 1987 مالیات 5 ساله بر فروش تنباکو و درآمد حاصل از دارایی و سود سهام را در آموزش اِعمال نمود . این ماليات 15 درصد بودجه آموزش و پرورش را تأمين نمود و الباقی از طریق مساعدت هاي دولت و شرکت ها و کارخانجات و اولياي دانش آموزان تأمين گردید.

ما نیز می توانیم با اختصاص بخشی از سود بانک ها و مؤسسه های پولی ، بخشی از درآمد نفت و گاز و مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده مالیات غیر مستقیمی است که مصرف‌کننده آن را به همراه بهای خرید کالا یا خدمات می‌پردازد و دریافت کننده فروشنده موظف است مقدار مالیات دریافتی را به خزانه دولت واریز کند) در کشور تأمین کننده منابع مالی برای وزارت آموزش و پرورش باشیم.

ما به جای اصلاح و تقویت شرایط مالی آموزش و پرورش و پشتیبانی از آن، قوانین مقطعی به وجود آمده را نیز حذف می کنیم .

کوچکی نژاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس می گوید: مجلس در سال 96 در بودجه مصوب کرد درصدی از هزینه بانک‌ها کسر شود تا در این راستا نیز حدود 3 هزار میلیارد تومان به آموزش و پرورش پرداخت شود که این مصوبه بسیار مهم در بودجه 97 حذف شده است.
بررسی ها نشان می دهد تمامی کشورها حتی غنی ترین آنها نیز از سوی واحدهای تولیدی یا مقامات محلی پشتیبانی مالی می گردند و اما ما چرا از امکانات موجود بهره نمی گیریم ؟

هر کشوری نسبت به شرایط تولید انبوه خود آموزش و پرورش کشور را ساپورت مالی می کند مثلا کشورهای اسکاندیناوی از جمله نروژ سود حاصل از شیلات را در آموزش و پرورش خود هزینه می کند. بازرگانی این کشور در خدمت توسعه شیلات می باشد.

ما هر چند عمدتا کشوری تک محصول هستیم اما در کنار نفت و گاز بخش های صنایع دستی یا فرش را هم داریم با برنامه ریزی منطقی و عقلانی می توان به جای توسعه تعاونی های مصرف ، به گسترش تعاونی های تولید پرداخته و با ایجاد اشتغال و افزایش تولید ، آموزش و پرورش را نیز از لحاظ مالی برخوردار نمود.

ما محصولات صادراتی ارزشمندی چون زعفران و خاویار و پسته را داریم که رتبه های اول جهانی را تشکیل می دهند. صادرات خاویار 5 میلیارد دلار ، صادرات زعفران 286 میلیون دلار، صادرات پسته 636 میلیون دلار. صادرات فرش 5/17 میلیون دلار .صنایع دستی 174 میلیون دلار. ( آمار مربوط به سال 95 می باشد و فقط صنایع دستی مربوط به سال 94 است ) . مسأله مهم این که کشورهای دیگر ساکن در یک جا توقف نکرده اند و تلاش می نمایند تا گوی سبقت را بربایند . مثلا آمریکا در سال 96 رتبه اولی تولید پسته را از ایران گرفت و غفلت یا اطمینان خاطر ما از برتری فعلی، باعث از دست رفتن امتیاز اولی خواهد بود. اما چرا درآمد حاصل از صادرات در آموزش و پرورش ما هزینه نمی شود؟

چرا تعاونی های مصرف به جای تولید در کشور ما رواج می یابد؟ گرایش به مصرف گرایی صِرف مردم ایران با سیاست های دولت از یک طرف و نبود اعتماد و حمایت قانونی و مالی دولت از سرمایه گذاران کوچک و بزرگ برای توسعه تولید از طرف دیگر ، مانع افزایش تولید کشور می گردد.

ما چنان غرق در واردات کالاهای گوناگون از کشورهای خارجی گردیده ایم که کسی از دولتمردان به تولید نمی اندیشد همانند غرق شدن دولت در صنعت مونتاژ.

به خاطر دارم که یکی از ایرادات دولت انقلابی به رژیم گذشته وابستگی آن به آمریکا جهت توسعه بیمارگونه صنعت مونتاژ بود، و امروز برای سهولت امر تولید و بالا بودن سود حاصل از این صنعت باز این وابستگی علیل دوام دارد.

مسئولین ما باید درک کنند که لزومی به خرید سنگ قبر و چادر سیاه و سوزن و لوازم آرایشی و صنایع دستی و....در قبال فروش نفت و گاز به کشورهایی چون ترکیه و هندوستان و چین ندارند، اگر به جای همه این موارد پول نقد بگیرند و آن را شرط معامله کنند ، یقین هم تولید داخلی افزایش می یابد و هم درآمد سرانه . یا حداقل کالاهایی متقابل به مثل گردند که در داخل تولید نمی گردند،واردات چنین کالاهایی مراکز تولید داخلی را به تعطیلی می کشاند چون خودمان تولید کننده بسیاری از آنها هستیم. این تعطیلی نه به خاطر عدم توانایی رقابت ،بلکه به دلیل عدم حمایت قانون از تولید کننده داخلی می باشد.

خصوصی سازی مدارس فقط برای انتقال بار مالی آموزش است و تجارب کشورهای مختلف عدم موفقیت آن را نشان می دهد . "دیوید برلینر" و "جین گلاس" نویسندگان کتاب "پنجاه افسانه و دروغی که مدرسه های دولتی آمریکا را تهدید می کند " این ادعا که مدرسه های خصوصی از مدرسه های دولتی بهترند را به عنوان یک افسانه معرفی کرده و حاصل خصوصی سازی مدارس را افزایش جداسازی نژادی، قومی، اجتماعی و اقتصادی می دانند.

در کشور روسیه صد درصد آموزش دولتی است. پیشرفته ترین کشورهای جهان نظیر فرانسه و فنلاند نظام آموزشی دولتی دارند. میانگین سهم بخش خصوصی در آموزش این کشورها بین 20 تا 30 درصد است .

شاید به نظر آرمانی برسد اما می توان در بخشی از فضاهای مدارس بزرگ یا فضای سبز مجتمع های مسکونی بزرگ و حتی فضای سبز شهرها و روستاها ، به کشت صیفی جات یا پرورش گل پرداخت یا محصولات گلخانه ای را با حمایت وزارت کشاورزی توسعه داد و با فروش محصولات آن حداقل به مخارج مدارس کمک نمود از بوفه داری که بهتر است. دانش آموزان نیز به اهمیت تولید و نقش آن در تأمین زندگی واقف می گردند و حس مسئولیت پذیری می یابند. و شاید هم راهی برای آشنایی دانش آموزان با زحمات کشاورزان یا حفظ محیط زیست باشد که دیگر شاخه درختی را نشکنند یا بر تنه آن یادگاری ننویسند ؛ به عنوان نمونه خلاقیت برای رفع نیاز می توان به کشور ژاپن اشاره کرد. این کشور به دلیل مجمع الجزایر بودن اراضی وسیعی برای کشاورزی و زراعت جهت تأمین نیازهای جمعیت خود را ندارد اما بجای وابستگی غذایی به دیگر کشورها که بدترین نوع وابستگی است ، به کشت پلکانی روی آورده است. اراضی کشور ما گسترده و به حال خود رها شده است.

یا نمی توان بخشی از درآمد صادرات کالاهای رتبه اول دومی را به بخش آموزش اختصاص داد؟ سه نکته مهم در اینجا هست:

1 - نمی توان از هیچ محل درآمد دیگری به جز کمک های مردمی و بودجه مصوب مجلس ، به بخش آموزش و پرورش اختصاص داد.

2- دولت یا قانونگذاران نمی خواهند و میل به تأمین کسری بودجه آموزش و پرورش ندارند.

3 – هیچ کس در این مملکت نمی داند که می توان کانال های دیگری هم برای تأمین بودجه آموزش و پرورش فراهم ساخت ؟!
نکته مقبول تر دومی به نظر می رسد که میل و تمنایی برای تفکر به تأمین بودجه آموزشی کشور وجود ندارد. و این عین عقب ماندگی است. کل جهان از سایه تبلور آموزش بارور می شود و به رشد و توسعه می رسد و از تمامی پتانسیل های موجود با حمایت قاطع قانون در این مسیر استفاده می نماید و ما با عدم همفکری یا تحلیل درست مسیر سیر قهقرایی را ترجیح می دهیم. در این سیر فقط آموزش یا معلمین قربانی نمی شود کل جامعه به سوی نیستی و وابستگی حرکت می کند. یعنی واقعا در کشور نابغه ها ، آب باریکه ای برای جست و جوی توانمندی های مالی کشور وجود ندارد؟
آموزش و پرورش با وضعیت فعلی اختصاص بودجه عملا قادر به هیچ حرکتی نیست . اگر در مجلس شورای اسلامی به عنوان مرجع قانونگذاری ،قوانین مستحکمی از لحاظ مالی در جهت حمایت از ساختار آموزشی و تأمین معاش مناسب فرهنگیان منعقد نگردد ، در سال 97 هیچ معجزه ای صورت نخواهد گرفت.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید