پنجم اکتبر یا سیزدهم مهرماه (که امسال به علت کبیسه بودن سال شمسی با 14 مهر مصادف شده بود) از سوی سازمان آموزشی، فرهنگی و علمی ملل متحد (UNESCO) به نام روز جهانی یا بین‌المللی معلم شناخته می‌شود. این روز به پیشنهاد «فدریکو مایور»، مدیرکل وقت یونسکو، در چهل و چهارمین اجلاس وزرای آموزش و پرورش، که در سال ۱۹۹۴ میلادی در شهر ژنو برگزار شد، با هدف حمایت از معلمان به عنوان روز جهانی معلم معرفی شد. تا قبل از این اجلاس تصور می شد که مشکلات آموزش و پرورش از کمبود سرمایه گذاری در امورفیزیکی ناشی می شود اما یکی از نتایج بحث های این اجلاس این بود که برای بالا بردن کیفیت آموزش باید کیفیت کار و زندگی معلمان ارتقا یابد و معلم از جایگاه اجتماعی مناسبی در جامعه بر خوردار شود.توصیه یونسکو به کشور های عضو، ایجاد شرایط مناسب کار و زندگی برای معلمان و تقویت امید و اعتماد در میان آنها است.
بیش از 100 کشور جهان، از جمله ایران به سرپرستی«محمدعلی نجفی»، وزیر وقت آموزش و پرورش، در جریان تصمیم‌گیری برای نام گذاری روز جهانی معلم حضور داشتند و هدف از آن توجه بیشتر نسبت به وضعیت معیشتی معلمان و کیفیت آموزش بوده است. جوامع پیشرفته جهان اهمیت آموزش عمومی را به عنوان یکی از مهم‌ترین و شاید تنهاترین عامل توسعه اجتماعی دریافته‌اند و سرمایه گذاری‌های عظیم و درازمدتی را روی آن انجام داده‌اند. همه ساله و در چنین روزی در کشورهای مختلف جهان از مقام و نقش معلمان در جامعه تجلیل می‌شود.
متاسفانه علیرغم نقش فعال کشورمان در نام گذاری و ثبت این روز تاکنون نسبت به آن بی‌توجهی شده است ، به طوری که هنوز این مناسبت جهانی در تقویم رسمی کشور جای نگرفته است!
در مهر ۱۳۸۳ «مرتضی حاجی»، وزیر وقت آموزش و پرورش، با صدور اطلاعیه‌ای به مناسبت آغاز سال تحصیلی با اشاره به روز جهانی معلم از مدارس خواست تا این روز را با برگزاری برنامه‌هایی گرامی بدارند.
همچنین علی اصغرفانی در مهر 1394 نیز با صدور اطلاعیه ای ضمن تاکید دولت بر سه مقوله اساسی هویت، منزلت و معیشت معلمان آرزوی استقرار صلح و امنیت پایدار و زندگی شرافت مندانه معلمان در سراسر جهان به ویژه کشورهای مسلمان عراق، سوریه و یمن کرده بود!!!
امسال نیز آقای فانی با ارسال پیامی به مناسبت روز جهانی معلم بر این نکته تاکید داشتند که روز جهاني معلم براي رهبران سياسي جهان حامل اين پيام است كه توجه به آموزش و پرورش به عنوان مهم ترين عامل توسعه ي متوازن بايد مد نظر آنان قرار گيرد و ارج نهادن به آموزگاران و معلمان علاوه بر بهبود جايگاهشان در نظام اقتصادي، اجتماعي وسياسي و تسهيل مشاركت همه جانبه آنان، نيازمند اهتمام به توسعه و گسترش آموزش هاي عمومي، ارتقاي برنامه هاي حمايتي از معلم و محوريت نهاد تعليم و تربيت در برنامه‌ريزي ها مي باشد.
خوشبختانه این رویکرد نشان از تمایل دولت مردان به ارج نهادن به این مناسبت جهانی دارد.
علیرغم عدم توجه کافی و وافی به این مناسبت جهانی ، کانون های صنفی معلمان هر ساله بیشتر تمایل به گرامی داشت روز جهانی معلم داشته‌اند. برای اولین بار در اوایل دهه هشتاد این روز گرامی داشته شد و می‌شود گفت که روز جهانی معلم به عنوان صدای رسای صنفی و مستقل معلمان به عنوان بخش بزرگ و تاثیرگذار جامعه مدنی ایران معرفی شد و همچنین در سال 94 هم فعالین صنفی معلمان در روز 16 مهر اکثریت استان ها با برپایی تجمع اعتراض آمیز خواستار توجه به مشکلات آموزش و پرورش و آموزش رایگان و برداشتن نگاه امنیتی نسبت به فعالان صنفی شدند.
لازم به ذکر است که در بیشتر کشورهای جهان نهادها و سندیکاهای صنفی نقش پررنگی در پیگیری مطالبات اقشار مختلف مردم دارند. در ایران اما معمولا یا به این گونه سازمان‌ها اجازه شکل‌گیری داده نمی‌شود و یا با رویکردی امنیتی مورد کنترل و سرکوب قرار می‌گیرند. البته جای بسی خوشحالی است که با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید این فضا تعدیل شده و مجوز شکل گیری و برگزاری مجامع عمومی تعدادی از تشکل های صنفی فرهنگیان صادر شده است.
با توجه به اینکه شعار امسال روز جهانی معلم ارج نهادن به معلمان و بهبود منزلت آنان بیان شده است ، با نگاهی به جامعه کنوني ايران می توان گفت که روند کاهشي قابل توجهي در جايگاه و منزلت معلمان اتفاق افتاده است.
باید اذعان نمود که سرنوشت نزدیک به (یک سوم) جمعیت کشور، برای بروز قابلیتها و برخورداری از زندگی سعادتمندانه در گرو عملکرد مدارس است. در سایه تلاش انسانهای وامانده و دچار دغدغه مخارج زندگی، پرورش انسانهای آزاد، خلاق، متفکر و کارآفرین بعید به نظر میرسد.
تاکنون وقتی سخن از احیای منزلت معلمان در جامعه پیش می آمد تنها به ابعاد رفاهی ادارای و آموزشی این بحث اشاره و بر روی آن تمرکز می شد ، اما آنچه که امروز در کلاس های درس کمتر به آن توجه می شود تکریم رابطه اجتماعی استاد و شاگرد و ضرورت توجه به ارزش های معلم توسط متعلمان است.
به طور کلی تا اهمیت فعالیت در آموزش و پرورش و تربیت نسل آینده برای جامعه معلوم نشود و در این باره جهت گیری عملی صورت نگیرد، منزلت اجتماعی و جایگاه آنان آن گونه که شایسته سرمایه گذاری در توسعه منابع انسانی جامعه برای توسعه پایدار است، ارتقاء نخواهد یافت.
در ماده ۵ توصیه نامه یونسکو بیان شده است که همان طور که درخشش ، پیشرفت و نیاز به آموزش و پرورش قابل مشاهده و تقدیر است مقام و منزلت معلم نیز می‌بایست با این توانمندی متناسب باشد.
بر اساس نتایج تحقیقات انجام شده در برخی کشورهای پیشرفته شغل معلمي از جهت احترام و اعتبار در جايگاهي مناسبی قرار دارد و وجود رابطه بين عوامل مادي و پايگاه اجتماعي معلمان در کاهش يا افزايش جايگاه آنان موثر شناخته شده است. ولی وقتي در جامعه ما به اين مساله پرداخته مي شود، محدود بودن منابع مالي و جمعيت زياد قشر معلم توجيه مسوولان است. در حالی که جمعيت زياد تقريباً مساله اکثر کشورها است، اما اينکه چرا بيشتر کشورها با مشکل معيشتي و منزلتي معلمان مواجه نيستند، ما را به ناچار به سمت عوامل ديگر سوق مي دهد.
متولیان امور باید توجه داشته باشند که بهبود و اصلاحات در رفاه و وضعیت مالی معلم و چگونگی کار و زندگی معلم ، مبین مقام و منزلت معلم است . استخدام و امنیت شغلی بهترین راهکار برای فایق آمدن بر هر کمبود است . معلمان مجرب، ایجاد جاذبه و صیانت از حرفه‌ی تدریس اساس توسعه‌ی کیفی نیروهاست.
ارتقاء منزلت، معیشت و رفاه معلمان کماکان مطالبه اصلی معلمان کشور است. در کنار آن برچیده شدن فضای امنیتی و حراستی در آموزش و پرورش، مشارکت معلمان و تشکل‌های صنفی در سیاستگذاری‌ها، ایجاد تغییرات بینادین در سیاست‌های ناکارآمد آموزشی و اجرای سیاست مدرسه محوری از دیگر مطالبات اساسی معلمان است.
هرچند معلمان با فقر واقعي روبه رو هستند اما متاسفانه گاهي عده ای احساس فقر را هم به آنها تحميل مي کنند.
در نهايت بايد متذکر شد به رغم بالا بودن ميزان اعتماد اجتماعي به معلمان در جامعه ما، منزلت و جايگاه آنان متناسب با شأن و منزلت آنها نيست. بنابراین کانون های صنفی معلمان براي مطابق کردن معلم با شرايط امروزي در بهبود منزلت آنها می کوشند؛ امري که نياز به همدلي و مشارکت تمام دستگاه ها فارغ از رقابت هاي موجود دارد.
در هرحال معلمان ایرانی امسال هم در شرایطی به استقبال روز جهانی معلم رفتند که با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. آنها همچنان امیدوارند که مسئولان توجه بیشتری به مشکلاتشان داشته باشند و با حذف نگاه امنیتی به تشکل‌های صنفی، راه را برای مشارکت معلمان در بهبود شرایط باز کنند.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان