تقریبا نیمی از دانش آموزان متوسطه در هنرستان ها تحصیل می کنند. فلسفه ی وجودی هنرستان ها، آموزش دانش آموزان برای بازارکار در رده های کارگر فنی ماهر و تکنسین بوده است ولی متاسفانه مشکلاتی چند در مسیر رسیدن به این هدف وجود دارد که در ذیل به بررسی برخی از آن ها می پردازم.
1- در هنرستان ها دانش آموزانی ثبت نام می شوند که عموما از لحاظ آموزش علوم پایه ضعیف و حتی خیلی ضعیف می باشند . در هنرستان های فنی که از لحاظ تئوری ( تخصصی و عمومی ) مطالب زیادی به دانش آموزان آموزش داده می شود می بایست دانش آموز از پایه علمی حداقلی برخوردار باشد که متاسفانه چنین نیست .
در بسیاری از رشته ها بیش از 80 درصد دانش آموزان پایه علمی حداقلی را ندارند. در سال های اخیر با توجه به برداشته شدن شرط قبولی در سال اول دبیرستان ، دانش آموزانی در هنرستان ها ثبت نام شده اند که بعضا معدل آن ها زیر ده می باشد ؛ به همین دلیل کار آموزش چنین دانش آموزانی برای دبیران و هنر آموزان بسیار سخت و مشکل می باشد .دبیران مجبورند سطح آموزش خود را بسیار پایین بیاورند .
باز در عین حال بسیاری از دانش آموزان در امر یادگیری با مشکل مواجه می شوند و این باعث هدر رفت زحمت معلمان و هنر آموزان می شود. دانش آموزی که توان یادگیری لازم را در برخی دروس ندارد زمینه ی بی انضباطی اش نیز زیادتر است و کنترل او سر کلاس برای معلم سخت می شود .جوانی این دانش آموزان نیزدر رشته ای که به آن بی علاقه و توانایی یادگیری آن را ندارند تلف می شود. در هنرستان های کاردانش وضعیت به مراتب بدتر می باشد .
حال چه اصراری از طرف وزارت آموزش و پرورش وجود دارد که تمام دانش آموزان به پایه های بالاتر بیایند جای بسی سوال است ؟!
( اگر قرار است دانش آموز از چرخه ی آموزش رسمی خارج نشود می بایست رشته ای عمومی و ساده طراحی شود و دانش آموزان ضعیف در آن ها ثبت نام شوند . البته نگارنده قبلا در این مورد مطلبی با عنوان" دیپلم عمومی " در این سایت منتشر کردم - این جا )
2- متاسفانه مشاوره و هدایت تحصیلی در هنرستان ها و متوسطه انگار وجود ندارد. اصلا به علائق و توانمندی و استعداد دانش آموز در تعیین رشته های هنرستانی توجه نمی شود . حداکثر کاری که می شود این است که نیم نگاهی به نمره ی ریاضی و فیزیک سال اول او می شود و اگر معدلش و نمراتش بالا بود او را در رشته هایی مثل برق و الکترونیک ثبت نام می کنند .در برخی هنرستان ها بسته به این که مدیر یا معاون رشته ی خودش چه باشد دانش آموزان با معدل بالا را در رشته خودشان ثبت نام می کنند.
طبیعی است وقتی به علائق و استعداد دانش آموز توجه نشود ، دانش آموز در رشته ی مربوطه پیشرفتی نخواهد داشت و در واقع آموزش ها به هدر رفته است .
3- نوع رشته هایی که در هر شهرستان و یا استان در هنرستان ها دایر می باشد، باید متناسب با توان مندی جذب فارغ التحصیلان این رشته ها در بازار کار آن شهرستان و استان باشد در حالی که به این مطلب اصلا توجهی نمی شود . تعداد هنرجویانی که در برخی از رشته ها آموزش داده می شوند تناسبی با پتانسیل جذب این ها در بازار کار شهرستان و استان ندارد .
در این سیستم فقط به عرضه ی نیروهای فنی به بازار کار توجه شده است و به تقاضا توجه لازم وجود ندارد .
در واقع با هزینه ی گزاف نیروهایی تربیت شده اند که در آینده در شغلی به غیر از رشته ی تحصیلی خود مجبور به کار خواهند بود. این باعث به هدر رفتن هزینه هایی که برای آموزش آن ها شده است خواهد بود.
4- امکانات کارگاهی بسیاری از هنرستان ها کافی نبوده و متناسب با تکنولوژی روز نمی باشد .آموزشی که متناسب با تکنولوژی روز انجام نشود بیهوده می باشد.
همچنین لازم است بخش هایی از کتب دروس تخصصی هنرستان ها بازنگری شده و برخی حذف و یا به روز شوند .
5- وجود استاد کارتخصصی و حرفه ای برای هر کارگاه بسیار ضروری می باشد . چراکه استاد کار با حضور دائمی خود در کارگاه از تجربه کارگاهی زیادی برخوردار خواهد بود . این تجربه در کنار دانش هنرآموز باعث بالا رفتن کیفیت آموزش خواهد شد .متاسفانه اخیرا استاد کار برای کارگاه ها در بسیاری از هنرستان ها به اندازه ی کافی نمی باشد .
6- اخیرا دوره های آموزش ضمن خدمت در دروس تخصصی هنرستان ها بسیار کم شده و حتی می توان گفت که تعطیل شده است ، در حالی که برای اینکه دانش هنرآموز به روز باشد ،این دوره ها باید با جدیت و مزایا همرا بوده تا هنر آموزان رغبت حضور در آن را داشته باشند.
7- با توجه به سختی آموزش کارگاهی می بایست سختی کار بیشتری برای هنر آموزان هنرستان ها در نظر گرفته شود . در حال حاضر سختی کار یک هنرآموز هنرستان نسبت به یک دبیر عمومی کمتر سی هزار تومان می باشد !
8- بازدیدهای علمی- آموزشی از کارخانجات در هنرستان ها علی الخصوص در سال دوم بسیار کم است در حالی که این بازدیدها در ایجاد نگرش مثبت در هنرجویان به رشته شان بسیار مفید می باشد. لذا انتظار می رود که ادارات ،هنرستان ها را ملزم به این امر نمایند .
امیدوارم گوش شنوایی برای شنیدن این مشکلات و اراده ای برای رفع آن ها در مسئولین ذی ربط وجود داشته باشد.
آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .
https://telegram.me/sokhanmoallem
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
فکر کنم مشکلات هنرستانها از نظر سطح نازل علمی هنرجویان ، فقر فرهنگی و بی اخلاقی اکثر آنها از یکطرف و بی اعتنایی مسولین امر در تجهیز هنرستانها و نوسازی تجهیزات فرسوده از طرف دیگر در همه جای کشور عین هم باشد
اما مشکلی که در هنرستانهای اردبیل جدیدا رخ داده پشت پا زدن به شصت سال تجربه در اداره کارگاهها با حضور هنر آموز و استاد کار بود که الحمدلله به بهانه های واهی استاد کار را از کارگاهها حذف کرده اند
فکر می کنید مشکل را به چه کسی باید گفت کسی که مهندس برق را با 15 سال تجربه از هنرستان فرستاده به مدرسه ابتدایی تا دینی وعربی درس بده
فکر کنید سر کلاس دوم دبیرستان نشسته اید و می خواهید برنامه نویسی تدریس کنید؛ سوال می کنید باقی مانده 17 بر 3 چند می شود؟ از کلاس 20 نفری 12 نفر پاسخ اشتباه می دهند.
پاسخ ها:
1.5 می شود؟
آقا 5 می شود؟
...
فکر کنید در همان کلاس می خواهید جمع و تفریق باینری تدریس کنید. سوالی به دانش آموزان می دهید. دانش آموز 1 منفی 0 را می نویسد 0؛
....
حال باید چه کرد با سطح علمی این دانش آموز؟ آیا باید گذشته را درست کرد یا آینده را؟ آیا باید برنامه نویسی تدریس کرد یا جمع و تفریق؟ آیا دروس 300 صفحه ای که باید در یک ترم تمام شود تدریس کرد یا به او درست خواندن 1 خط متن را یاد داد؟
مشکل کجاست؟
دلم خون هست همچون سرم که عمل کرده ام
تو کاردانش ریاضی هم که تدریس نمیشه فقط پول میگیرند که ثبت نام کنند
بدتر از اون دانشگاه های علمی کاربردیه همه رو ثبت نام میکنه طرف نمیدونه جذر و رادیکال چیه اومده دانشگاه مهندس شه من خودم اوضاع ریاضیم نابود بود اما خودمو رسوندن به سطح مورد نظر اما آیا همه مثل من هستند؟نه!اساتید که خودشون سعی میکنند چیزی یاد ندند تازه بخوان یاد بدهند دانشجو مخالفت میکند خب چرا باید دانشگاه این همه دانشجو مدرک گرا رو بپذیره؟؟بر برض من میخوام تو دانشگاه تراشکاری سی ان سی یاد بگیرم چون بیکارم اما دانشجوها میگن از استاد سوال نکن بذار تعطیل کنه بریم!!چرا؟؟چون اون ها شاغل هستند و براشون اهمیت نداره اما من نه!!اما هیچکی اینها رو نمیفهمه من به رییس دانشگاه علمی کاربردی ایمیل زدم فقط بابت انتقادم تشکر کرد!!
فکر میکنم خیلی از حرف های شما شدیدا احمقانست و البته اون دسته از بزرگوارایی که حرفای شما رو تایید کردند. فکر میکنم شما کلا 2 الی 3 تا هنرستان دیدید و دارید جمع میبندید
بنده خیلی از دبیرستان ها رو میشناسم که به مراتب از خیلی از هنرستان ها جو علمی و فرهنگی بد تری دارند.
من به خود شما توهین نکردم به روش تفکرتون توهین کردم. و مثال نقض هم برای مطالب شما دارم.
خیلی از مهندسین R&D و تکنسین های شرکت های بزرگ و دانش بیان از همین هنرستان هایی شروع کردند که شما لیبل گاو رو به آن ها چسبوندید.
از جمله فولاد اصفهان و....
التماس تفکر معلم عزیز و نسبتا بی سواد
برای جامعه معلما متاسفم که امشال شما توی این سیستم مریض هستیدد.
امسال ثبت نام در هنرستان ما ۵رشته را با معدل های ۱۸ تا ۲۰ ثبت نام داشتیم
امیدوارم با نگاه بهتری به هنرستان دیده بشه و یک مهندس فنی را دست کم نگیرند