آزادی، بزرگترین هدیه و ودیعه الهی

* چه ظلم ها که به نام آزادی نشده و چه سوء استفاده ها که از این واژه نشده است!؟"

*آزادی، آزادی است و نبایستی با برخی بهانه های واهی ذهنی و عینی، کلامی و فلسفی آن را محدود و مغلوب و مفلوک ساخت. با تقلید از پیشینیان، جو حاکم بر جامعه، تقلید از اکثریت، برخی قضاوت های دیگران که به سلامت روح فرد و جامعه لطمه می زند و برخی قید و بندهای متصلبانه، عادات غلط اجتماعی و عقل ستیزانه، هوای نفس و شهوات، رهیافت ها و دکترین های از نوع رازی و زمخشری، مکتب تفکیک و غیره، آزادی را به محاق سپرد!

به نام خدا

آزادی، بزرگترین هدیه و ودیعه الهی

آزادی این گوهر تابناک و اس اساس ذات آدمی و صیقل دهنده جوهر بشر که پیامبران عظام الهی برای به کمال رساندن و تعالی انسان ها، آن را سرلوحه برنامه و منشور خود قرار داده بودند ( و یضع عنهم اصرهم و الا غلال التی کانت علیهم ) به تعبیر جامعه شناسان قریب 200 تعریف و استنباط و استنتاج را در بر می گیرد. ( هر کسی از ظن خود شد یار من ). با این وجود، آزادی زیر ساخت و سنگ بنای سعادت و بهروزی و تعادل، عدالت، رفاه، آزادگی و عبادت حقیقی و فرهنگ و تمدن انسان ها را رقم زده و تشکیل می دهد. حضرت علی(ع) چه زیبا و نغز فرموده است: " بنده دیگران مباش که خداوند تو را آزاد و رها آفریده است." بزرگی گفته است:" هیچ کلمه ای به اندازه کلمه آزادی، اذهان را متوجه نساخته و به هیچ کلمه ای معانی مختلف مانند آزادی داده نشده است." مع الوصف به قول " اریک فروم  ،چه ظلم ها که به نام آزادی نشده و چه سوء استفاده ها که از این واژه نشده است!؟"

قابل ذکر است آن چه که گوهر آزادی را تابناک ساخته و به این اختر فروغ بخشیده و از بد و تصنع مبرا می سازد، تبیین و تبین حقیقی و ناب و خالی از تعصب و شائبه این واژه، رهائی آن از اسارت و زنجیر بلهوسان و قدرت طلبان و نجاتش از چنگال قدرت عریان (به قول راسل) و عجین ساختن آن با آموزه های ناب و اصیل توحید و پیامبر و معصومین (ع) قانون اساسی و قوانین موضوعه و حقوق انسانی واقعی و قانون و تقوی و انضباط و فطرت پاک بشری است.

معرفت شناختی انسان و حرکت در صراط مستقیم و خط نورانی امام (ره) و ارزش های اصیل انقلاب می تواند آزادی را در اشکال مختلف و ابعاد وسیع و عمق استراتژیک، متعین و محقق سازد. در غیر این صورت، یک ماجراجو، قداره بند قاتل، شعبان بی مخ، نظم برهم زن، متحجر، خوارج مسلک، تکفیری، سلفی و بوکوحرامی و داعشی نیز خویشتن را مختار دانسته و با آزادی مطلق و عنان گسیخته  دانستن خود، آزادی را در شکل وارونه آن در خدمت اهداف شوم و پلید و ضدانسانی خود قرار داده و آزادی را به مسلخ می برد.

آن چه مطلوب و مورد نظر یک انسان آزاده، آزاده به معنای حقیقی کلمه است فراتر از از مفهوم " ایزایا برلین ، موریس گرنستون، هابز، رایش، هندنبورگ، مارکس، انگلس، هگل"، و حتی " کانت، هایدگر، کی برکه گور" یا " سپرس، سارتر، و لوکزامبورگ و منتسکیو" و ... است.

اگر هابس می گفت: " آزاد مرد کسی است که از انجام کاری که بخواهد، بازداشته نشود." یا شلینگ می گفت: " آزادی چیزی نیست جز تعیین مطلق امر نامتعین، از طریق قوانین ساده هستی " الوسیوس می گفت: " آزاد مرد کسی است که در زنجیر نباشد و گرفتار زندان نباشد، همچون برده از بیم مجازات در وحشت نباشد" و یا کانت می گفت: " آزادی عبارت از استقلال از هر چیز، به جز قانون اخلاقی است."

مکاتب اومانیستی صرف با همه جلاء و برو بیائی که دارند چون اصالت را فقط به انسان داده و انسان محوری را جایگزین خدامحوری می کنند و یا اگزیستانسیالیسم که با برجسته سازی مفهوم وجود، ماهیت را نادیده انگاشته و معنویات و خدا و دین و تقدسات را به بهانه زنجیرواره بودن طرد می کنند و دین را مرادف سلب آزادی بشر قلمداد می کنند و یا مارکسیسم که به دترمینیسم تاریخی معتقد بوده و بخش مادیت انسان و ابزار تولید و طبقات را آگراندیسمان می کند هرگز قادر نخواهند بود، آزادی را به معنای واقعی شناخته و آن را متحقق سازند.

پارادایم های افراطی، تفریطی ( نامتعادل و نامتوازن ) اشعری، معتزلی که یکی عقل را تعطیل و تخطئه کرده و دیگری آن را یله و مطلق می انگارد و یا خوی طبیعی و مادی صرف را برجسته کرده و به مطلقت می اندیشد، به مفاهیمی نظیر مساوات، عدالت، حق، حیات و غیره صدمه وارد می سازد.وقتی آقای سارتر آزادی و انتخاب را مطلق و منهای ماهیات و الهیات تلقی می کند و تنها خود را مسئول خود می داند، در نتیجه، دیگران و اجتماع فدا می شوند و از آن جا که پدیدار گشتن خود را جبری دانسته و خویشتن را به مثابه پرکاهی در جهان می انگارد، بنابراین یک تضاد و تناقض آزار دهنده و کشنده و نوعی پوچ گرائی رخ عیان می نماید. البته این جمله سارتر که " آن چه انسان را به درستی در میان مخلوقات مختار می سازد آزادی و توانائی او در انتخاب است.این آزادی تنها یک امر کیفی یا یک صنعت، که انسان آن را دارا باشد نیست، بلکه او آزاد است. بنابراین ، می بایست در تمام لحظات انتخاب کند و تصمیم بگیرد. انسان دندانه های چرخ ماشین و محکوم موقعیت و سرنوشت و عروسک خیمه شب بازی نیست. او خود را می سازد، می آفریند و ...".

قابل تعمق و قدری تحسین است اما با این جمله او که می گوید" انسان، محکوم به آزاد بودن است " برخی نکات تامل برانگیز با غایت و جود بشری و متافیزیک تباین دارد چگونه می توان کنار آمد؟

مع الوصف، آزادی، آزادی است و نبایستی با برخی بهانه های واهی ذهنی و عینی، کلامی و فلسفی آن را محدود و مغلوب و مفلوک ساخت. با تقلید از پیشینیان، جو حاکم بر جامعه، تقلید از اکثریت، برخی قضاوت های دیگران که به سلامت روح فرد و جامعه لطمه می زند و برخی قید و بندهای متصلبانه، عادات غلط اجتماعی و عقل ستیزانه، هوای نفس و شهوات، رهیافت ها و دکترین های از نوع رازی و زمخشری، مکتب تفکیک و غیره، آزادی را به محاق سپرد!

نگارنده را عقیده بر آن است که اگر مفهوم صحیح و بنیادین و وسیع و عمیق آزادی درک نشود ولو حسن نیت و صداقت هم وجود داشته باشد. لاجرم انسان و گروهی سر از قدرت طلبی و استبداد رای درآورده و چه بسا آزادی به ضد آن مبدل گشته و نقض غرض می شود! نیم نگاهی به کارنامه ناپلئون ، مارتین لوتر و کالون، یپرم خان ها، سپهدار رشتی ها، تقی زاده ها، سردار اسعدها و حتی داور و امثال آن موضوع را روشن تر می سازد.

لوتر و کالون بعدها بر اثر قدرت طلبی و استغناء همان جنایاتی را مرتکب شدند که در عصر تاریک و قرون وسطی، برخی اربابان کلیسا انجام دادند. انحراف در جریان ناصریسم و ناسیونالیسم عربی و استحاله حزب بعث نیز در همین راستا و چارچوب ارزیابی می گردد. نااهلان و نامحرمانی را که حضرت امام (ره) بدان ها اشارت داشتند و با تندروی ها و کندروی ها و چپ گرائی افراطی و راست گرائی افراطی، ولو ناخودآگاه و ندانسته اصل انقلاب و نهضت و نظام و ولایت را نشانه رفته و سیمائی وحشتناک و تحریفی از اسلام و قرآن و تشیع و ادیان توحیدی به نمایش می گذارند و حق و دیانت را به نفع خود مصادره می کنند و آزادی به معنای حقیقی و راستین کلمه را به مسلخ می برند هرگز از یاد نبریم. فردا دیر است!

در پایان به بخشی از دل نگرانی حضرت استاد شهید مطهری عزیز گوش جان می سپاریم که می گفت: " هر کس می باید فکر و بیان و قلمش آزاد باشد و تنها در چنین صورتی است که انقلاب اسلامی ما راه صحیح پیروزی را ادامه خواهد داد. اتفاقا تجربه های گذشته نشان داده است که هر وقت جامعه از یک آزادی فکری، ولو از روی سوء نیت برخوردار بوده است،این امر به ضرر اسلام تمام شده ، بلکه در نهایت به سود اسلام بوده است". ( کتاب پیرامون انقلاب اسلامی، مرتضی مطهری، ص 63 )

والسلام