به نام نیاز، برای امتیاز ... آموزش ضمن خدمت معلمان نیاز به خانه تکانی و بازبینی جدی دارد !

  آموزش دیدن در خلال انجام وظیفه ، عادت معمول تمام سازمان هاست تا به این وسیله راه بهبود مستمر مستخدمین از نظر دانش ها، مهارتها و رفتارهایی که باعث ایجاد توانایی بیشتر و افزایش کارآیی در شغل فعلی و کسب شرایط بهتر برای احراز مقامات بالاتر می گردد، هموار شود.

آموزش ضمن خدمت در آموزش و پرورش از دیرباز از حساسیت و اهمیت فوق العاده ای برخوردار بوده است.با گسترش مدارس ابتدایی و متوسطه به سبک جدید و نیاز معلمان این مدارس به اطلاعات روانشناسی و روش های تدریس ، در «دارالفنون» کلاس های آموزش ضمن خدمت تشکیل شد.

آغاز آموزش های ضمن خدمت در وزارت آموزش و پرورش تقریباً از سال 1310 هجری شمسی است.در دنیای امروز که اطلاعات به سرعت برق مبادله می شوند و همه چیز در حال تغییر است،لازم است که معلمان همواره دانش و روش تدریس خویش را به روز کنند تا در تعامل با دانش آموزان امروز،کم نیاورند.

اضافه بر این ،اجرای سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش، اجرای نظام آموزشی 3ـ3ـ6 ، احیای پایه ششم و تغییر کتابهای درسی از جمله عواملی بوده اند که در بیشتر و بهتر رونق دادن به برنامه آموزش ضمن خدمت فرهنگیان نقش داشته اند.

پیشتر، دوره های آموزش ضمن خدمت به صورت حضوری انجام می شد .درکلاس و آزمون این دوره ها که هنوز هم کم و بیش وجود دارند، معلمان ناگزیرند تا خود را جدی تر با موضوع درگیر سازند.

یک عیب عمده این دوره ها در زمان برگزاری آنهاست.تا پیش از تعطیلی پنج شنبه ها، روزهای جمعه و اوقات فراغت معلمان اشغال می شد.مسئله گزینش و آموزش مدرسان دوره ها نیز از چالش های آنها بوده است.

هنوز ادارات جهت معرفی افراد در آموزش دیدن برای دوره ها،سلیقه ای عمل می کنند و چه بسا با یک سری ملاحظات شخصی و سیاسی، بین اهل و نااهل جهت دوره را تمیز نمی دهند و کار را به کاردان نمی سپارند.به افراد مذکور نیز در یک فرصت زمانی فشرده، از سیر تا پیاز موضوع مورد نظر به طور شتابزده گفته می شود و او باید با حداقل اطلاعات، حداکثر انتظارات معلمان شرکت کننده در دوره را برآورده سازد.در آزمونهای بدون کلاس و مدرس نیز، از محتویات کتابی پرسش می شود که انتخاب آن نیز خالی از حرف و حدیث نیست.دوره ها که اغلب تقویمی و مناسبتی برگزار می شوند،فاقد منبع مطالعاتی محکم و مستند هستند.کتاب ها معمولا یا ضعف تالیف دارند ویا به صورت سفارشی و رابطه ای تعیین می شوند.

اکنون چند سالیست که دوره های آموزش ضمن خدمت، شکل مجازی پیداکرده اند. نشستن پای سیستم، خواندن کتاب های الکترونیک یا مرور کردن جزوات کاغذی و امتحان دادن در فضای مجازی، مدل جدید آموزش های ضمن خدمت است . وقتی یک معلم به جای چندین همکار بی خبر از محتوای دوره، در آزمون شرکت می کند، وقتی چند همکار به طور مشورتی به سوالات ویژه یک همکار پاسخ می دهند، وقتی معلمی بدون آنکه منبع و محتوای دوره را دیده باشد، صاحب نمره بالایی در آزمون می شود، وقتی اهل مطالعه ای کافی نت نشین در ازای گرفتن وجهی، به جای دیگر فرهنگیان امتحان می دهد، وقتی محتوای برخی جزوات ابلاغی دوره ها با نیازهای آموزشی معلمان همخوانی ندارد، وقتی که ... به راستی آیا نهادن نام دوره و حتی آزمون برای این گونه کار با کامپیوتر، شایسته است؟

یکی از آثار ناگوار این پدیده، تعطیلی و یا کم رنگی کلاس های آموزش ضمن خدمت حضوری بود که فضای تعامل و تبادل تجربیات فرهنگیان و اساسا روابط انسانی میان آنها را دستخوش چالش جدی نموده است.

اکنون جمع میلیونی معلمان ، عرصه مناسبی شده است تا نه فقط وزارت آموزش و پرورش که ادارات و ارگانهای دیگر نظیر استانداری، حوزه علمیه و برخی شرکت های تولید محتوای الکترونیک، در ازای گرفتن وجهی، اقدام به برپایی به اصلاح دوره و آزمون برای معلمان بنمایند و به عبارت دیگر، در این فضا تجارت کنند.

برای مثال؛ اخیرا خبر از برپایی دوره و آزمونی داده می شود که هدفش افزایش دانش مجازی معلمان است. منبع سوالات آن، یک سری لوح فشرده است که با احتساب تخفیف لازم، همکاران باید مبلغ یکصد هزارریال بابت تهیه آنها بپردازند و البته همه همکاران شرکت کننده هم ناگزیر از این خرید هستند.حتی معلمی که آشنا و با اطلاع از فضای مجازی است و می تواند و می خواهد بدون خرید این لوح ها، در آزمون شرکت کند،اجازه این کار را ندارد چون رمز عبور ناشی از خرید را در اختیار ندارد.حتی یک زوج فرهنگی که می توانند با استفاده از یک سری لوح فشرده، در آزمون شرکت کنند اما باید و ناچارند که با پرداخت هزینه اضافی، دوسری از آنها را بخرند.

به راستی این شیوه برنامه ریزی به برپایی نوعی بازار مکاره شباهت ندارد که هدف اصلی آن نه آموزش که فروش محصولات فرهنگی می باشد؟

علی رغم آن همه اهداف و دورنمای روح نوازی که برای دوره های آموزش مجازی ضمن خدمت فرهنگیان عنوان می شود، متاسفانه به غیر از جمع امتیاز ، بهره و فایده چندانی برای معلمان ندارد.در حالی که برای دست اندرکاران امر، فواید زیادی دارد:

خبر برگزاری دوره خیلی زود رسانه ای می شود، بار مالی زیادی روی دست وزارتخانه نمی گذارد، تشریفات و تدارکات برپایی جلسات حضوری را ندارد. پز و پرستیژ استفاده از فناوری های نوین در آموزش و پرورش نمایش داده می شود و نهایتا منتی مضاعف برقشر فرهنگیان گذارده می شود که آموزش ضمن خدمت شما، فراموشمان مباد! این همه در حالیست که خبر برگزاری دوره های مجازی، مرتب در بخشنامه های جدید منتشر می شود و جالب اینکه اغلب آنها نیز شامل حال همه فرهنگیان می شود که همین در لوث شدن و تضعیف گشتن بارمعنوی دوره و آزمون، بی تاثیر نیست.

باری، معلمان اگرچه در انجام امور امتحانی دانش آموزان حساس و سختگیرند اما درباره خودشان، به گونه ای دیگر عمل می شود. به بیانی دیگر، آنها به سختی امتحان می گیرند اما به راحتی امتحان می دهند !

وقتی یک معلم به جای چندین همکار بی خبر از محتوای دوره، در آزمون شرکت می کند، وقتی چند همکار به طور مشورتی به سوالات ویژه یک همکار پاسخ می دهند، وقتی معلمی بدون آنکه منبع و محتوای دوره را دیده باشد، صاحب نمره بالایی در آزمون می شود، وقتی اهل مطالعه ای کافی نت نشین در ازای گرفتن وجهی، به جای دیگر فرهنگیان امتحان می دهد، وقتی محتوای برخی جزوات ابلاغی دوره ها با نیازهای آموزشی معلمان همخوانی ندارد، وقتی که ... به راستی آیا نهادن نام دوره و حتی آزمون برای این گونه کار با کامپیوتر، شایسته است؟

اضافه براین هنوز چالش های متعددی فراروی برنامه آموزش ضمن خدمت هست: برای مثال،گاهی در دوره های تازه نیز به تكرار مطالب قديمي پرداخته می شود.در برخي از دوره ها مدرسين تخصص لازم را در ارتباط با محتواي آموزشي ندارند. ارزشيابي پايان دوره های حضوری به صورت صوری و فرمایشی برگزارمی شود و در برخی مناطق فضا و امكانات آموزشي مناسب جهت برگزاري مطلوب دوره ها اختصاص داده نمی شود که برای رفع این موانع و بهبود زمینه کار،شایسته تر آن است که وزارت آموزش و پرورش که سودای تدبیر و تامل در انجام برنامه های جاری خویش را دارد، دست به یک خانه تکانی و بازبینی در برنامه دوره های مجازی آموزش ضمن خدمت بزند .

اتخاذ روش هایی در نیازسنجی فرهنگیان قبل از برگزاري هر دوره ،پرهيز از برگزاري دوره هايي با محتواي كهنه و تكراري، افزايش سرانه آموزشي مراكز ضمن خدمت، توجه به ارزشيابي های کیفی و عدم اكتفا به ارزشيابي مجازی، گزينش مدرسين متخصص و كارآمد و با بسیاری تمهیدات دیگر،کاری کنند تا معلمان دیگر از شرکت در دوره ها نه فقط امتیاز ببرند که کمی هم لذت ببرند.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید