گفت و گوی سخن معلم با مدیر امور شوراهای وزارت آموزش و پرورش ( بخش سوم )

 ما داریم استان به استان این کار را انجام می دهیم .گفتیم  اول کار نباید مچ گیری کنیم . ابتدا باید اطلاعات کافی را به دست بیاوریم و وضع موجود را بررسی کنیم تا آسیب های موجود را بشناسیم . بخش قابل توجهی از این مدارس همان گونه که گفتید هستند.  اما ما خواستیم ابتدا یک آگاهی بخشی انجام دهیم و منابع قانونی و اسناد را در اختیار آنها قرار دهیم . انشاءالله سال بعد این مشکل حل خواهد شد. امیدواریم با همکاری استان ها این مشکل را حل کنیم . مدرسه هیئت امنایی باید یک سری از شاخص ها را داشته باشد و اگر این شاخص ها را نداشته باشد هیئت امنایی نیست.

•  آیا به حالت عادی بر می گردد؟

بله به حالت عادی بر می گردد. همه ی این ها در شورای آموزش و پرورش بحث شده است . شورای آموزش و پرورش هم حق تاسیس و هم حق انحلال این مدارس را دارد ولی ما به دنبال این هستیم که ابتدا آموزش را انجام بدهیم . ارزیابی های اولیه را انجام دادیم و آسیب ها را شناسایی کردیم. کارهایی را که معمولاً در ارزیابی ها به کار می رود را مورد توجه قرار دادیم مثل پیش آزمون و پس آزمون که ما پیش آزمون را عملیاتی کردیم و نقاط ضعفی را شناسایی کردیم. متغیر هایی که باید اصلاح شوند را مشخص کردیم . مثل یک اطلاع رسانی و هماهنگی ستادی که باید این جا انجام بدهیم . یک بخش انجام شده است. یعنی با معاونت های مختلف و حوزه های ارزیابی عملکرد هماهنگی هایی را انجام دادیم که امیدواریم تکمیل شود. بخشنامه های اداری مالی به آنجا خواهد رفت تا یک سری گره های کور حل شود.  بعضی ها واقعاٌ مقصر نبودند و آنها اطلاعاتی کمی داشتند و موانعی بوده و مستندات قانونی نداشت. این ها در دست ما است و داریم انجام می دهیم. ان شاءالله  مشکلات به حداقل برسد.

ابتدا که آمده بودم شکایات بسیار زیادی اینجا می دیدم و روزی نبود که رسانه ها به آن نپردازند ولی مدت هاست من ندیدم که موردی یا شکایتی بیاید.( امیدوارم که سال بعد مدارس هیئت امنایی این مشکلات را نداشته باشند. یعنی بیاییم و بگوییم که فقط یک تابلو عوض شده است و یک هیئت امنایی واقعی نیست.) و استان ها باید همکاری بیشتری داشته باشند. آنهایی که به این سمت آمده اند همکاری شان خوب است. معتقدم تا وضع موجود را اصلاح نکرده ایم، به هیچ وجه نباید بر تعداد این مدارس اضافه کنیم . مدارسی که این شاخص ها را ندارند را هیئت امنایی نکنیم. یعنی ابتدا که وارد مدرسه می شویم ، بنای اولیه ای فراهم شود، سپس به یک مدرسه هیئت امنایی تبدیل شود.

• در مدارس هیئت امنایی دانش آموزی که توان پرداخت شهریه را نداشته باشد طبق آیین نامه و قانون به مدرسه همجوار دولتی هدایت می شود ، اما عملا چنین چیزی اتفاق نمی افتد، از سوی دیگر هنگام ثبت نام محدوده بندی می شود و شاگردان خیلی قوی و خیلی ضعیف با هم ثبت نام می شوند و این باعث بر هم زدن تعادل آموزشی در چرخه آموزش خواهد شد. ممکن است خللی در روند آموزش ایجاد بکند.حتی اولیا و معلمان هم با این مسئله مشکل دارند و راضی به این کار نیستند که چنین چیزی اتفاق بیفتد.  شما چه راهکاری در این زمینه می دهید؟

مدرسه هیئت امنایی در واقع همان مدرسه دولتی ما است . همان شرایط مدارس دولتی را خواهد داشت. قرار نیست هیئت امنا گزینشی عمل کند و دانش آموزان ضعیف یا خیلی ضعیف را ثبت نام نکند . باید دانش آموز را تقویت کند و بالا بکشد. نقش هیئت امنا همین است. مدرسه هیئت امنایی باید منجر به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شود. برنامه های تکمیلی و آموزش های ویژه ای را برای آنها در نظر بگیرد . مدرسه هیئت امنایی نمی تواند دانش آموزان را به مدرسه دولتی همجوار بفرستد .

• آیا چنین چیزی نداریم ؟

نه نداریم . مدرسه هیئت امنایی در محدوده ای که مشخص شده باید ثبت نام کند. اگر مدرسه ظرفیت داشت و خواست خارج از محدوده ی جغرافیایی ثبت نامی داشته باشد می تواند شرایطی را بگذارد ، مثلا آزمون برگزار کند. می تواند معدل را مبنا قرار دهد، اما آن برای خارج از محدوده است.  برای دانش آموزان همان محدوده جغرافیایی مانند مدارس دولتی است و در آن محدوده باید ثبت نام کند. هیچ گونه شرطی ندارد. این مدرسه دولتی عادی است. کمکی که ما به این مدرسه می توانیم بکنیم ، یک مدیریت خوبی دارد و در سطح جامعه دخالت می کند ، یک هیات امنایی که اختیارات خوبی دارد. موجب کیفیت بخشی برنامه ها و اثربخشی  می شود. در مدارس هیئت امنایی ما کیفیت خوبی داریم . باعث بهبود وضعیت می شود. این مدرسه در انتخاب دانش آموز نمی تواند ویژه عمل کند. این خلاف قانون است. اگر در محدوده باشد و ثبت نام نکنند خلاف است. چون این مدارس از کیفیت بالایی برخوردارند هنگامی که اولیا خروجی این مدارس را می بینند خودشان پول می دهند. این که چرا پول می دهند به نظرم یک مزیت خوب است. ما مراجعین زیادی داشتیم که فرزندان شان را به مدارس هیئت امنایی بفرستند . در بعضی استان ها مثل استان گیلان به ما می گویند که اولیا شب تا صبح می خوابند جلوی مدرسه تا ثبت نام کنند ! مدارس هیئت امنایی ما شرایطی دارد که موجب شده داوطلب زیاد شود .  و ما محدودیت ثبت نام داریم . یک مدرسه هیئت امنایی ممکن است به علت ظرفیتی که دارد نتواند محدوده ی جغرافیایی خود را پوشش دهد . 

مدرسه ای که متوسط معدل شاگردان پایین تر از 18 باشد می گوییم آن مدرسه هیئت امنایی نیست. مدرسه هیئت امنایی میانگین معدل شاگردانش  معمولا بالای 18 است . یک مدرسه هیئت امنایی در تهران بود که متوسط معدل شاگردانش پایین تر از 17 بود. آموزش و پرورش نامه ای به این مدرسه زد که چرا هیئت امنایی شد؟ این مدرسه چطور هیئت امنایی شد؟

ما در مدارس فضا را برای خیرین مدرسه ساز باز می گذاریم تا خیرین بتوانند درهیئت امنا باشند و افرادی را به عنوان هیئت امنا به آن مجموعه اضافه کنند. خیرین مدرسه ساز هیئت امنایی می شوند و استقبال هم شده ، یعنی طوری نباشد که یک مدرسه بسازند و بعد بروند. در تامین منابع و اداره ی مدرسه هم مشارکت داشته باشند. به مشهد که رفتم مدیر مدرسه گفت این مدرسه را خیری ساخته که در تهران است و منابع ما را تامین می کند و حتی اساتید را از تهران برای ما می فرستد. برای توانمند سازی معلمان، برای آموزش خانواده و این مسائل ... ما بعضی واژه ها را که در حوزه اقتصاد به کار می برند را به کار می گیریم.( مدرسه یک اسپانسر داشته باشد.) دنبال این هستیم بتوانیم سهم سازمان ها را در آموزش و پرورش مشخص کنیم . مناطق ویژه اقتصادی زیادی در کشور داریم. مدارسی که نیاز به پشتیبانی و حمایت دارند می توانند بخشی را بین سازمان ها تقسیم کنند . بسیاری از سازمان ها و بانک ها خودشان استقبال کردند. هم یک کار تبلیغاتی برای مصرف تولیدی خود می کنند و هم یک مدرسه را اداره می کنند . ما داریم با سازمان چای در مورد تفاهم نامه ای صحبت می کنیم  که بخشی از مدرسه کار تبلیغاتی مناسبی برای محصول را انجام بدهند و هم به مدرسه کمک کنند.

• شما در اینجا هم فرمودید و اخیرا در گفت وگویی که با رسانه ها داشتید به 5 درصد عوارض آموزش و پرورش از شهرداری ها اشاره کردید. این پروژه در چه مرحله ای قرار دارد و از کی اجرایی خواهد شد؟ آقای چهاربند فرمودند که اگر این عوارض به طور مستمر طی دو یا سه سال پرداخت شود، قسمت اعظم مشکلات آموزش و پرورش حل خواهد شد. الآن این در کجای کار قرار دارد؟ 

بند 3 ماده 13 قانون شورای آموزش و پرورش منابع مالی را عنوان می کند که تا 5 درصد از عوارض صدور پروانه های ساختمانی، پذیره نوسازی ها، تفکیک زمین ها و ... علاوه بر عوارض مذکور را که شهرداری ها دریافت می کنند تا 5 درصد به آموزش و پرورش پرداخت شود. البته گفته تا 5 درصد یعنی ممکن است شهرداری یک درصد پرداخت کند یا اصلا پرداخت نکند یا همان 5 درصد پرداخت کند.  قانون، پیگیری را به شورای آموزش و پرورش استان محول کرده تا هر سال به شهرداری های ابلاغ کند که چه میزان از این 5 درصد را به آموزش و پرورش اختصاص بدهند. شهرداری تهران باید 5 درصد  عوارض را بپردازد. البته با این توافق ها به تنهایی مشکل ما حل نخواهد شد. بیشترین مشکل ما در اجرا هست . شهرداری ها پرداخت نمی کنند . در یکی از استان ها 7 یا 8 سال است که عوارض پرداخت نشده است. مشکل از ما بود . تعامل لازم را با شهرداری ها نداشتیم و سازوکاری تعیین نشده بود تا اطمینان حاصل کنیم که آن مبلغی که باید محقق شود محقق شده است. شهرداری تهران نمی گوید من پرداخت نمی کنم. می گوید شما بیایید من پرداخت می کنم . شما بگویید من چه کار کنم .شما سیستمی را طراحی کنید تا من پرداخت کنم. شهرداری تهران اکنون پرداخت می کند اما ناقص است! اگر بخواهیم در کل کشور این را محقق کنیم بسیار خوب خواهد شد. نیازمند افرادی هستیم که مهارت و توانایی لازم در دریافت این عوارض را از شهرداری ها داشته باشند . ما یک سری ظرفیت ها اجرایی در قانون داریم . متاسفانه بخشی از ظرفیت ها حذف شد . 2 درصد مراکز تولیدی و ایران خودرو که در دوره ی آقای مظفر چنین اتفاقی افتاد!

  2 درصد بهای فروش کالا، خدمات کارخانه ها و موسسات خدماتی  و تولیدی استان نیز حذف شد !

 واقعا مبلغ عجیب و قابل توجهی بود . اخیرا با دکتر نجفی صحبت کردیم گفت اجازه بدهید اوضاع و احوال کارخانه ها رونق بگیرد و بعد شما احیای این را پیشنهاد بدهید .ما کارگروهی را تشکیل دادیم تا سازوکار دریافت این مبالغ را طراحی کنیم . بعضی استان ها نرم افزار هایی را طراحی کردند و با شهرداری ها نشستند و مشخص کردند که این مبالغ به چه صورت به آموزش و پرورش پرداخت شود. این منابع امسال هم در احکام بودجه آمده و جزء منابع اختصاصی استان قرار گرفته است. قبلا در خزانه عمومی متمرکز می شد ولی الان اختصاصی استان شده است. یعنی تمام موارد در اختیار استان قرار می گیرد و در استان توزیع می شود. شورای آموزش و پرورش استان باید به ما اعلام کند که چه درصدی از عوارض باید به آموزش و پرورش تعلق بگیرد. در شهرستانی ممکن است منابعی نداشته باشد و عوارضی به آن صورت نداشته باشد و مبلغ چندانی دست آموزش و پرورش را نگیرد. ولی جایی مثل تهران مبلغ قابل توجهی است. پارسال در تهران وصولی 5 میلیارد تومان بود که البته روایت است و مستند نیست! ولی می گفتند باید این مبلغ 600 میلیارد می بوده !

 خب مبلغ زیادی است . 5 میلیارد کجا 600 میلیارد کجا! شهرداری تهران در این موضوع دارد خوب کار می کند و تعامل خوبی دارد .شهرداری گفت این مبالغ در 11 بانک است و آنها هم برای این که از بانک برداشت کنند کد شناسایی تعریف کرده اند که چگونه از بانک برداشت کنند و نقصی نداشته باشد. یک سری از شهرداری ها ممکن است آگاهی نداشته باشند ولی اغلب شهرداری ها مقاومت نمی کنند. ما کمیته درآمد و توسعه پشتیبانی را با همکاری آقای بطحایی در همه ی استانها تشکیل دادیم. کمیته درآمد کارش همین است. با شهرداری ها می نشیند ویک تفاهم نامه در مورد سازو کارها انجام می دهند. از سوی دیگر شورای عالی آموزش و پرورش تفاهم نامه ای را با شورای شهر امضا کرده تا آنها هم کمک کنند که این عوارض 5 درصدی محقق شود. ما تفاهم نامه ای را با وزارت کشور در تاریخ 13 / 10  امضا کردیم. محتوای خیلی خوبی دارد. یک بند آن همان سازمان شهرداری ها است که زیر نظر وزارت کشورمی باشد. این ها با یکدیگر همکاری کرده اند تا مشکل وزارت آموزش و پرورش را برطرف کنند.  بنابراین ما مشکل قانونی نداریم . الان کمسیون آموزش و تحقیقات هم اعلام آمادگی کرده و می گوید هر جا مشکل داشتید بگویید ما وارد بشویم و مشکل را حل کنیم. مشکل ما سازوکار اجرایی است. ما ظرفیت هایی را در شورای عالی استان ایجاد کرده ایم. خیلی جاها تنها تفاهم نامه امضا می کنند، اما تفاهم نامه های ما تضمینی است. ما این تفاهم نامه ها را پای کار آورده ایم. با معاون آقای دکتر مهندس چمران ماه به ماه رصد می کنیم که شورای شهر چه خدماتی را به آموزش و پرورش و شهرداری ها داده است. بخش قابل توجهی خدمات را به ما می دهند. ازسرویس گرفته تا زمین و تجهیزات و تعمیرات و اردوها و زمینه های مختلف. یک تفاهم نامه ای را هم با مناطق آزاد امضا کردیم . مناطق آزاد تجاری مشارکت خوبی دارند. ما حدود  60  تا منطقه آزاد اقتصادی داریم که منطقه ویژه اقتصادی ما هستند و ظرفیت بسیار خوبی دارند . با حاج آقا زند که معاون فرهنگی مناطق آزاد است توافق کردیم .خوب وارد اجرا شده است. درمنطقه اروند . توافق به این گونه بود که هر چه ما هزینه کنیم آنها علاوه بر همین مقدار، میزانی را برای کیفیت بخشی بدهند. یک بخش حقوق معلمان در مناطق آزاد را بدهند. در کیش هم اجرایی کردیم . یک ظرفیتی خوبی در کشور داریم که اگر دنبال آن برویم راه گشا خواهد بود. آموزش و پرورش در اروند 7 میلیارد تومان برای نوسازی داد و منطقه آزاد هم 7 میلیارد تومان پرداخت کرد که در کل 14 میلیارد برای نوسازی و ساخت مدرسه  دراین منطقه تأمین شد. ما هر ماه با منطقه آزاد جلسه ی مشترکی برگزار می کنیم. جلسات مشترکی با هم داریم. این طور نیست که ما یک تفاهم نامه ای امضاء کنیم که صوری باشد. در شورای آموزش و پرورش شرایط خیلی عوض شده است. اغلب استانداران خودشان تقویم را نوشتند و به آموزش و پرورش دادند که هر ماه چه روزهایی جلسه تشکیل بدهند. فلسفه شورای آموزش و پرورش این است که مشخص کند تا سایر سازمان ها چه کمکی به آموزش و پرورش کرده اند . شورای آموزش و پرورش بازوی قوی برای آموزش و پرورش است. حالا رؤسای آموزش و پرورش با رابطین ما در شورای آموزش و پرورش در استان ها گزارش و طرح می دهند که برای آموزش و پرورش چه کارهایی انجام شده و سهم هر یک چه بوده است. قانون گذار گفته چه باید بشود. آموزش و پرورش در عرض سازمان های دیگر نیست . آموزش و پرورش فراتر از یک سازمان است . فراتر از یک وزارت خانه است. همه ی حوزه ها باید به آن کمک کنند. طوری نباشد که آنها بگویند ما این کار را کردیم و ما بگوییم آن کار را بکنید. باید شورای آموزش و پرورش در هر استانی مشخص کند که سهم هر یک از بخش ها چه بوده است. در واقع ما رویکرد حاکم بر شورها را عوض کردیم . استانداری که همکاری نکند بلافاصله با وزارت کشور مکاتبه می کنیم که این استاندار همکاری لازم و ضروری را ندارد . خوشبختانه اغلب استاندارها به خصوص استاندارهایی که جدیداً منصوب شدند همکاری خوبی دارند . در یک استانی که اسمش را نمی برم 10 سال عوارض پرداخت نکرده است. استاندار آمده بخش نامه کرده و الزام کرده که شهرداری باید این عوارض را پرداخت کند . اغلب فرمانداران و استانداران جلسات پررونقی را برگزار می کنند.

هفته بعد انشاءلله هفته شورای آموزش و پرورش است و اطلاعات لازم را خواهم داد. ما می خواهیم رابطه نزدیکی با وزارت کشور داشته باشیم . پیش بینی شده که یک کمیته مشترکی متشکل از فرمانداران و استانداران و مدیران کل آموزش و پرورش داشته باشیم . ما توصیه های لازم را به طرف خود ارائه می کنیم . ما برنامه های کیفیت بخشی شورای آموزش و پرورش را در دستور کار قرار دادیم. ما شورای عالی آموزش و پرورش مناطق مرزی را هم داریم که این خود بحث مفصل و جداگانه ای را می طلبد ،  به خصوص مناطق مرزی و مناطق محروم که این شورا می تواند به آن ها کمک کند . جلسه ای که اخیرا با استان دار، نمایندگان مجلس، مدیرکل سیاسی وزارت کشور، معاون سپاه، معاونت وزارت ارشاد و معاون وزیر  بارها در این سالن برگزار کردیم . مسائل آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان در 20  مصوبه تعیین شد. ( در مناطق آزاد ) تقسیم کار شد که هر کدام چه کاری انجام دهند .

ادامه دارد

بخش اول

بخش دوم

پیاده سازی : حامد سام دلیری

ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی

گفت و گو : علی پورسلیمان