صدای معلم:
در زمان وزارت آقای دانش آشتیانی یک نامه ای را خطاب به ایشان نوشتید، می شود.
در مورد آن نامه توضیحی بدهید؟
حکیم زاده:
من از همکاران خواستم که گزارشی را از سنوات رسمی معلمان دوره ابتدایی و برآورد نیروی انسانی مورد نیاز داشته باشیم. بنابر کاری که مرکز منابع نیروی انسانی این کار را می کرد ما هم در دوره ابتدایی با توجه به این که نقش معلم به عنوان مهمترین عنصر کیفیت بخش در فرایندهای آموزشی تربیتی مد نظر ما بود این گزارش را تهیه کردیم و از طرفی حداکثر ظرفیت دانشگاه فرهنگیان را در نظر گرفتیم. من مکاتبه ای داشتم با سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی و از آنها خواستم که تعداد فارغ التحصیلان پنج سال گذشته را در رشته های علوم تربیتی و رشته های مشابه آن که برای آموزش ابتدایی مورد نظر ما است برای ما ارسال کنند.
مقایسه تعداد نیروی انسانی مورد نیاز که ما محاسبه کردیم با توجه به تعداد همکاران عزیزی که بازنشسته می شدند و ظرفیت دانشگاه فرهنگیان بیانگر یک شکاف بزرگ و تعداد نیروی انسانی مورد نیاز در سال های بعدی بود .
لذا من نامه ای را تهیه کردم و ضمن اطلاع این موضوع که آقای وزیر هم در جریان بودند و من هم به عنوان مسئول آموزش ابتدایی مجددا اطلاعات را در اختیار ایشان بگذارم و در این باره پیشنهاد کردم با توجه به این که ما دانشجویان دانشگاه های مختلف را توسط اساتید بسیار خوب در رشته های علوم تربیتی تربیت می کنیم در سراسر کشور از این ظرفیت استفاده شود و سعی کنیم که با آموزش مهارت های مورد نیاز، هم مسیر به کارگیری نیروها را کوتاه تر کنیم و هم بتوانیم ارتقای کیفیت بدهیم و کمبود نیروی انسانی را جبران بکنیم ؛ تقریبا شبیه همین پیشنهادی است که در حال حاضر توسط وزارت علوم مطرح شده است.
صدای معلم:
آقای حاجی بابایی در توییتی نوشته اند و گفته اند که دانشگاه فرهنگیان قلب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را وزیر محترم علوم نمی شناسد. ایشان از آقای غلامی خواسته اند که وارد خط قرمز ما نشوند. آیا به نظر شما که خودتان عضو هیات علمی هستید و در حوزه تعلیم و تربیت تدریس می کنید و به این زمینه ها اشراف دارید و مطالعاتی هم در سند تحول داشتید و اقداماتی هم انجام دادید ؛ شما فکر می کنید آیا صحبت های آقای حاجی بابایی چقدر مقرون به واقعیت است و آیا می شود اساسا این مسائل را جزء خط قرمز به حساب آورد؟
حکیم زاده:
در خصوص این که معلم توانمند قلب تحول بنیادین است در آن هیچ شکی نیست. شما هر سند تحولی که داشته باشید چه سند تحول بنیادین باشد چه هر برنامه اصلاحی که بخواهد در هر کشوری اجرا شود قطعا عنصر اصلی آن معلم توانمند و کارآمد است و این موضوعی است که مورد اتفاق نظر همه متخصصان تعلیم و تربیت است. اما با توجه به مفاد نامه ای که وزیر محترم علوم نوشته اند با عنایت به این نقش محوری معلم در سند تحول بنیادین داشته پیشنهاد کرده اند که با تقویت جایگاه دانشگاه فرهنگیان نقش بیشتری برای آن قائل شویم و سعی کنیم حتی فارغ التحصیلان دانشگاه های دیگر را از مسیر همین دانشگاه و گذراندن دروه ها در همین دانشگاه و گرفتن گواهی نامه های لازم وارد مدارس کنیم و این نشان می دهد وزیر محترم علوم هم متوجه این جایگاه مهم معلمان و جایگاه دانشگاه فرهنگیان در خصوص تربیت معلم بوده اند.
صدای معلم:
شما مطالعات تطبیقی در زمینه تربیت معلم را می دانید. این سبک و سیاق تربیت معلم که در کشور ما جریان دارد با این وضعیت و تشکیلاتی که هست به این صورت که یک چیز جداگانه ای در خارج از دانشگاه درست کرده اند و وزارت آموزش و پرورش متولی آموزش معلم یا آموزش عالی در زمینه تربیت معلم شده است ؛ شما فکر می کنید این موضوع تا چه حد با مطالعات جهانی به خصوص تجارب کشورهای توسعه یافته همخوانی دارد؟
حکیم زاده:
نظام تربیت معلم در آن کشورها متفاوت از تشکیلاتی است که ما داریم. در خیلی از کشورها مرز و انفکاکی بین وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم وجود ندارد و تربیت نیروی انسانی به صورت پیوسته تحت نظارت یک وزارتخانه انجام می شود.
در اکثر کشورهایی به خصوص در کشورهایی که در آزمون های بین المللی ، دانش آموزان شان عملکرد قابل توجهی دارند و در مطالعات تطبیقی جزء کشورهای با عملکرد بالا در زمینه آموزش و پروش شناخته می شوند نظام تربیت معلم برعهده دانشگاه ها است و برای اینکه اشخاص به کار گرفته شوند دانشکده های علوم تربیتی در خدمت در همه دانشگاه ها زیر نظر نظام های آموزشی کشور هستند اما به این معنی نیست که بدون گذراندن دوره ها یا آزمون های تخصصی حتی با داشتن مدرک دانشگاهی هم وارد حرفه معلمی شوند. دوره های کارورزی بسیار مفصلی دارند. یک ارتباط و پیوند از همان ابتدا بین دانشجویانی که در دانشگاه تحصیل می کنند و فعالیت های عملی در مدارس وجود دارد و هزینه هایی که برای تربیت منابع انسانی می شود در این زمینه آمار خوبی دارد و ممکن است خیلی ها هزینه ها را خودشان بپردازند و بروند در رشته های تعلیم و تربیت تحصیل کنند ، بعد از این که صلاحیت های لازم را به دست آوردند و توسط آموزش عالی تربیت شدند توسط مدارس به کار گرفته می شوند و یک مقدار متفاوت است از این که ما به صورت تضمینی افراد را پذیرش می کنیم و شاید بعد از گذراندن این دوره چندان ارزیابی صلاحیت های حرفه ای را مورد توجه قرار نمی دهیم و اتوماتیک هر کس وارد این سیستم شود وارد مدرسه می شود و به کار معلمی می پردازد.
صدای معلم:
منظور شما این است که در کشورهای توسعه یافته یا دارای تجارب موفق آموزشی دوره های تخصصی یا پیشرفته تربیت معلم در درون دانشگاه ها تعبیه شده و آنها تشکیلاتی منفک ندارند؟
حکیم زاده:
آموزش عالی وظیفه تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه را برعهده دارد . این نیروی انسانی مورد نیاز در زمینه های مختلف است. یکی از مهمترین زمینه هایی که نیروی انسانی در کشورها بر آن تربیت می شود نظام آموزش و پرورش است ؛هم استانداردهایی خیلی سطح بالایی دارند و قوانین سخت گیرانه ای دارند برای انتخاب از بین کسانی که می خواهند معلم شوند و هم این که آموزش برعهده دانشگاه است.
اگر قرار بود ما همین مسیر و نقش را در کشورمان به رسمیت نشناسیم چه اجباری داشتیم نام مراکز تربیت معلم به دانشگاه تغییر پیدا کند ؟
من فکر می کنم دوستانی که حساسیت دارند یک مقدار متوجه این دوگانه ای که خودشان هم ایجاد کرده اند نمی شوند.
اگر قرار است که ما آموزش عالی را به رسمیت نشناسیم چه اجباری داریم که حتما بگوییم که مراکز تربیت معلم ما دانشگاه هستند و زیر نظر وزارت علوم باید باشند و تمام قوانین اکتسابی شان باید دقیقا مانند آموزش عالی باشد ؟
اگر این را پذیرفتیم صلاحیت وزارت علوم را باید به رسمیت شناخته باشیم که این تغییر انجام شده است. حتی تغییر نام مراکز تربیت معلم به دانشگاه و بردن آنها زیر چتر وزارت علوم و پذیرفتن آن استانداردها به نوعی پذیرش صلاحیت و مرجعیت وزارت علوم برای تربیت نیروی انسانی است و نمی توانیم با خودمان تناقض داشته باشیم.
این تصمیم نشان می دهد که ما مرجعیت آموزش عالی را به عنوان مرجع تربیت نیروی انسانی پذیرفتیم و دقیقا در وزارت علوم هم چنین نگاهی وجود دارد که با همان استانداردهای سخت گیرانه ای که برای جذب نیرو در دانشگاه های دیگر تنطیم شده نیروی انسانی و هیات علمی برای دانشگاه جذب می شود و در بازنگری برنامه ها جدیت وجود دارد . در توسعه دوره ها یک برنامه جدی وجود دارد.
اتفاقا وزارت علوم جایگاه بسیار ویژه و خاصی را برای دانشگاه فرهنگیان قائلند و حتی استانداردهایی را که برای جذب نیرو در این دانشگاه دارد به نوعی سخت گیرانه تر از سایر دانشگاه ها هستند به دلیل نقش اثرگذاری که اعضای هیات علمی آن دانشگاه ها دارند.
صدای معلم :
از وقتی که در اختیار این رسانه قرار دادید سپاسگزاریم .
مصاحبه گر : علی پورسلیمان
پیاده سازی و ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی
پایان گزارش/
نظرات بینندگان
سلام علیکم
لطفا پیش از اظهار نظر اساسنامه دانشگاه فرهنگیان را مطالعه بفرمایید.
سفسطه فرمودید خواهر من.