رزاقی : ماموریت مدارس شاهد و همه باید تعلیم و تریبت باشد ؛ مدارس شاهد را فقط به عنوان جنبه های صرف " ترویجی " نبینیم !

جناب زراقی

از شما برای برگزاری این نشست رسانه ای و پاسخ گویی در مورد عملکرد سپاسگزارم .

البته این پرسش من به شما برنمی گردد و مخاطب مجموعه ستادی و مدیریتی این وزارتخانه است .

برخی از بخش ها و دوایر مدیریتی در وزارت آموزش و پرورش مانند معاونت آموزش متوسطه ، معاونت امور حقوقی و مجلس ، اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخ گویی به شکایات ، هیات مرکزی گزینش ، ستاد همکاری حوزه های علمیه و آموزش و پرورش و... تاکنون حتی یک نشست رسانه ای هم با خبرنگاران نداشته اند .

از آن جایی که وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده این وزارتخانه یک وزارتخانه پاسخ گوست لازم است دلیل و یا دلایل این امر روشن شود به ویژه بخش ارزیابی عملکرد و پاسح گویی به شکایات که ارتباط مستقیمی با مسائلی مانند ثبت نام دارد .

در میزگرد علمی – تخصصی با عنوان : " بررسی و نقد پدیده تنوع مدارس در نظام آموزشی ایران " که به مناسبت هفته پژوهش به میزبانی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در سالن اجتماعات سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی سه شنبه 26 آذر 1398 برگزار گردید ؛ بهزاد نظری عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران به ارائه نتایج پژوهشی پرداخت .

نتیجه این بود :

" در مورد مدارس شاهد توسعه رخ داده نامناسب است. لازم است از توسعه بي رويه‏ اين نوع مدرسه ممانعت به عمل آيد و با حفظ و كيفيت بخشی آموزش و پرورش در احياء فرهنگ و ارزش‏هاي شهدا بكوشيم. سفارش پذيري در ثبت نام اين نوع مدارس آسيب جدي ديگري است كه بايد كنترل شود . "

جناب عالی در جلسه ستاد شاهد آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در 25 مهر 1396 گفته اید :

"ماموریت مدارس شاهد به اندیشه و نگرش مقاومت گره خورده است: ماموریت اصلی مدارس شاهد تعلیم و تربیت است که در قالب یک سیستم تربیتی، ترویج فرهنگ ایثار را دنبال می کند .

بوم شناسی و در نظر گرفتن شرایط خاص استانها در ارائه سبک مدیریتی مدارس شاهد ضروری است .

گفت و گوی کارگاهی با مدیران مدارس شاهد و آسیب شناسی این مدارس در دستور کار قرار دارد .

ابراهیم سحرخیز در آبان 1387 در همايش عوامل طرح شاهد و ايثارگر استان همدان در سالن جلسات سازمان دانش‌آموزي گفته بود :

" دغدغه مسئولان آموزش و پرورش، ستاد شاهد و بنياد شهيد و امور ايثارگران استان، تبديل كردن مدارس شاهد و ايثارگر به عنوان مدارس الگو است .

رئيس بنياد شهيد همدان هم گفته بود :

  گسترش مدارس شاهد از برنامه‌هاي اصلي اين سازمان است .

نتایج آسیب شناسی مدارس شاهد تاکنون چه بوده است ؟

رزاقی :

نگاه ما این است که گسترشی که در زمان جناب آقای حاجی بابایی در مورد مدارس نمونه دولتی و تیزهوشان انجام شد ، همزمان مدارس شاهد فاقد یک استراتژی روشن بود .

فرض کنیم حتی اگر قرار بود نکته ای که آقای سحرخیز فرمودند اجرا شود الگو بشود باز باید یک نرمی می داشتیم. مثلا بگوییم همه مناطق باید یک ابتدایی یک راهنمایی یک دبیرستان دخترانه و پسرانه داشته باشد.

 این گونه نیست و این یک توزیع متوازن نبوده است. ما الآن داریم مثلا در یک منطقه راهنمایی دخترانه د و  دوره اول متوسطه دخترانه داریم ولی ابتدایی نداریم ، متوسطه دوره دوم را هم نداریم که الآن درخواست دارند که برای ما این مقاطع را راه اندازی کنید .

من همین جا عرض می کنم ستاد مرکزی شاهد حداقل از سال 95 که بنده آمدم تحت هیچ شرایطی حتی یک مورد هم گسترش مدرسه نداشتیم و اگر مدارسی داشته باشیم که آمار جامعه ایثارگری اش پایین باشد قطعا این مدرسه تبدیل می شود. به نوعی ما خودش را برمی داریم. اگر امروز مدرسه ای بخواهد در منطقه ای ایجاد شود یک شرط قانونی دارد که که این شرط اگر در آن موقع رعایت می شد شاید به نرم خوبی می رسیدند. اگر بیست و پنج درصد جامعه آماری مدرسه ای طرح شاهد باشد ، فرزند شهید ، فرزند جانباز بالای پنجاه درصد و آزاده سه سال بالا ما در اینجا می توانیم اغماض بکنیم که بر اساس برنامه ششم که جانباز بیست و پنج درصد به بالا را هم جزء طرح شاهد آوردند ، اگر این باشد تا به امروز که من در خدمت شما هستم علی رغم درخواست هایی که مناطق داشتند هیچ کدام چنین آماری نداشتند در نتیجه هیچ کدام هم توسعه پیدا نکردند.

بحث گسترش اصلا در دستور کار ما نیست .

 چیزی که در دستور کار ما است همین مقداری را که داریم چگونه می توانیم بهینه کنیم.

مدارس شاهد یک انتظار بیرونی دارند و یک عملکرد درونی دارند. انتظار بیرونی است که باعث آن هجمه برای ثبت نام می شود.

 دوستان در زمان آقای کفراشی همت کردند و سامانه سجا یکی از گام های موثری بود که جلوی بخش اعظمی از ثبت نام های سفارشی را می گیرد . هر کس می خواهد در مدرسه شاهد ثبت نام کند به سامانه سجا می رود ، اطلاعاتش را وارد می کند و مدارک اطلاعات داده شده را به مدرسه ارائه بدهد .

اگر در مدرسه شاهدی دیدید که چهار دانش آموز آمده اند و هیچ گونه ویژگی ایثارگری ندارند غیر ممکن است ایثارگری بیرون مانده باشد.

فرق جامعه ایثارگری با طرح شاهد این است .

" طرح شاهد " همان سه گروهی هستند که عرض کردم. فرزند شهید، فرزند جانباز بیست و پنج درصد به بالا و آزاده سه سال به بالا.

جامعه ایثارگری از نوه شهید و نوه رزمنده که پایین ترین امتیاز را دارد شروع می شود تا نوه آزاده ، نوه جانباز با امتیاز پایین ترو این گروه ها در آن قرار می گیرند.

 طبقه سوم دانش آموزانی هستند که از نظر علمی و از نظر فرهنگی دارای توانمندی هایی هستند و یک گروه هم به عنوان خیرین مدرسه ساز از قبل یک فرجه ای برایشان در نظر گرفته شده که فرجه خیلی عمیق و وسیعی نیست که  هر خیر می توانند فرزندشان یا نوه شان را در این مدارس ثبت نام کنند.

 سامانه سجا جلوی این قصه را گرفته در حد خیلی زیاد بالای نود و پنج درصد مشکل ثبت نام مدارش شاهد حل شده است.

 بسیاری از افراد حتی به خود من هم مراجعه کنند می گویم در سامانه سجا ثبت نام کنند و امتیازی که فرد می گیرد و استثناهایی که از قبل بوده عموما در استان ها به حدی بوده که افرادی که جدید آمده اند و خارج از آن ظرفیت بوده اند و آن هم بعد از ثبت نام.

استانداری بوده است . فرضا من آبان ماه تازه استاندار شدم و فرزند من در شاهد درس می خوانده و ما اینجا افزایش ظرفیت را اعمال می کنیم. پس ما گسترش نداریم و از سامانه سجا برای ثبت نام تا حد زیادی موضوع را کنترل می کنیم.

نکته ای که آقای پورسلیمان فرمودند نکته ی مهمی است .

 در بحث « الگو » در گفته های قبلی من هم مراجعه کنید وجود دارد .

 آموزش و پرورش ماموریت اصلی آن تعلیم و تربیت است ؛ در نتیجه همه مدارس تحت هر عنوانی -  خود من از تنوع مدارس فی نفسه خوشم نمی آید و امیدوارم روزی برسد که آموزش و پرورش یک مدل مدرسه داشته باشد نهایتا برای دانش آموزان زبده و خاص شاید در هزار یک نفر هم نشود یک مدرسه ای باشد که او را تقویت کند .

چه مدرسه شاهد چه مدرسه تیزهوشان چه نمونه دولتی همه این مدارس ماموریت اول شان تعلیم و تربیت است.

این تعلیم و تربیت هم طبیعتا در چهارچوب اسناد بالادستی است که وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی آموزش و پرورش ابلاغ و مصوب می کنند.

آن چه را که ما به عنوان " الگو " بودن در وزارت آموزش و پرورش می گوییم منظور این است که مدارس شاهد مدارسی باشند که قوانین و مقررات موضوعه وزارت آموزش و پرورش را به کامل ترین شکل اجرا کنند .

یکی از ماموریت های اداره کل شاهد و ایثارگران ترویج فرهنگ ایثار و مقاومت و جهاد و شهادت است با نوعی با مدارس شاهد همسایگی پیدا کرده است که طبیعتا مدارس شاهد در این زمینه بتوانند اقدامات عملی موثرتری را انجام دهند .

مدارس شاهد ما قرار نیست به مدارسی تبدیل شوند که از حوزه تعلیم و تربیت فاصله گرفته و در حوزه ای رفته است که به لحاظ ساختاری – کاری به سیاست های کلان کشور ندارم – حوزه های دیگر باید مسئولیت این کار را داشته باشند .

به همین دلیل ، رئیس شورای عالی ترویج فرهنگ ایثار و مقاومت و شهادت در وزارت آموزش و پرورش ، وزیر آموزش و پرورش است و قائم مقام ایشان یکی از معاونین ایشان هستند یعنی بنده حتی به عنوان مدیر کل شاهد شاید دبیر این مجموعه باشم اما من فقط یک عضو هستم .

قرار است همه حوزه های وزارت آموزش و پرورش در بحث ترویج فعالیت کنند .

در 7 یا 8 سال گذشته که بودجه و اعتبار خاصی می دادند آن را به وزارت آموزش و پرورش در بحث " ترویج " می دادند و چون اداره کل شاهد این را توزیع می کرد و مراسم ، کنگره ها ، بزرگ داشت ها و... را مدیریت می کرد ...

بنابر این وقتی ما صحبت از الگو بودن می کنیم در رویکردهای تعلیم و تربیتی این جنبه ترویج هم می تواند یکی از فعالیت های این مدارس باشد .

این به آن معنا نیست در مدارس شاهد موضوعات تعلیم و تربیتی ضعیف و این مدارس را فقط به عنوان جنبه های صرف " ترویجی " ببینیم .

امسال در مشارکت با معاونت پرورشی و بسیج طرح 40 هزار مدرسه به عنوان " یادمان شهدا " برگزار شد . تعداد مدارس شاهد 1350 دستگاه هستند .

اداره کل شاهد هم در این زمینه فعال بود .

پیاده سازی و ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی