در آن کمیته یک سری افراد اداری خیلی تلاش می کردند که " رتبه بندی معلمان " شامل حال آن ها هم بشود ! نمی شود هم مدیر ، اداری و... بود و هم از مزایای این طرح استفاده کرد !

صدای معلم:

در طرح رتبه بندی معلمان مدیر مدرسه یا معاون مدرسه را هم جزء رتبه بندی آورده اند یا حتی گفته می شود که نیروهای اداری گفته اند که این طرح باید شامل حال ما هم بشود .حتی بازنشستگان هم می گویند که ما را هم در این رتبه بندی دخیل کنید .

پرسش از شما این است آیا ما حتی در مدرسه بیاییم مدیر یا معاون را که جزء نیروهای اداری در آموزش به حساب می آیند در طرح رتبه بندی معلمان دخالت بدهیم با توجه به صحبت هایی که شما قبلا فرمودید و قسمت اعظم طرحی که شما روی آن کار کرده بودید منبعث از رتبه بندی در سیستم اموزش عالی بود ؛ به نظر شما این تا چه حد می تواند علمی باشد؟

رضایی:

در طرحی که ما کار کردیم داشتن تدریس حداقل یک روز الزامی بود. کارمند پرسنلی اداری یا حوزه ستادی هم اگر تدریس داشتند شامل حال آنها می شد. ولی نمی دانم چند روز یا چند ساعت بود ولی حتما باید ابلاغ تدریس را می داشتند ، در آن صورت شامل حال آنها می شد. به این صورت نمی شود ! طرف باید از ابتدا تکلیف خودش را روشن بکند. یا من می خواهم بروم در آن چهارچوب کلاس با دانش آموزان سر و کار داشته باشم و با همکارانم تبادل فکری داشته باشم یا این که می خواهم مدیر باشم و از مزایای مدیریت استفاده کنم.

صدای معلم:

شما فرمودید که طرح اعظم این طرح را از سیستم آموزش عالی گرفتید . آیا در دانشگاه وقتی می خواهند استاد دانشگاه یا اعضای هیات علمی را رتبه بندی کنند ، آیا عوامل اداری دانشگاه یا معاون دانشگاه یا رئیس دانشگاه یا کادر اداری و... را هم که بروید شش ساعت یا دوازده ساعت درس بدهید ما به شما رتبه دانشیاری یا استاد یاری و... می دهیم؟

رضایی:

نه شامل حال آنها نمی شود !

 طرح دیگری برای آنها اجرا کردند . طرحی اداری برای کارمندان اداری اجرا کردند. البته آن بعد از افزایش حقوق اعضای هیات علمی بود. در اینجا چون مدیر و معاون، آموزشی حساب می شوند منوط به داشتن تدریس است. نمی دانم چند ساعت ولی شرط آن رفتن به کلاس است.

صدای معلم:

شما فکر می کنید این تجربه داخلی چقدر با استانداردهای جهانی و آموزش تطبیقی تطابق دارد؟

رضایی:

البته در آن جمع چون یک سری از آنها افراد اداری بودند خیلی تلاش می کردند که حتی حوزه ستادی هم شامل حالش بشود.

صدای معلم:

منظور شما این است که در آن کارگروه ها که شما کار می کردید وزنه اداری بیشتر از وزنه نیروهای آموزشی بود؟

رضایی:

بله ! زیاد بودند !

صدای معلم:

یعنی غلبه داشت بر بدنه آموزشی؟

رضایی:

بله. چون آنها اداری هستند و از جاهای مختلف می آمدند .  من مخالف این کار بودم ولی رای گیری می شد. من مخالف بودم کسی که در اداره کار می کند حتی به قیمت یک روز تدریس اش بخواهد از این طرح استفاده کند.

 من معتقدم کسی که تمام وقتش را به تدریس اختصاص می دهد باید این طرح شامل حالش شود. حتی مدیر یا معاون الزام داشت که شش ساعت سر کلاس درس برود. این هم توجیه نمی کند که بخواهد از این طرح استفاده کند. چون بحث ما رتبه بندی معلمان است. معلم هم کسی است که تمام بیست و چهار ساعتش سر کلاس است. چون از مزایای دیگر آن بهره مند می شود . اگر می خواهد بهره مند بشود از کارش و مزایای آن صرف نظر کند وسر کلاس برود تا بهره مند بشود. البته این نظر من است.

 بالاخره ترکیبی که در جلسات است من نظر خودم را می دهم و بقیه هم نظرات خود را دارند و رای دارند.

صدای معلم:

یعنی بر اساس نظری که شما داشتید در رتبه بندی معلمان بر اساس صلاحیت ها ، سهیم کردن نیروهای اداری و نیروهای آموزشی مبنای علمی ندارد ؟

رضایی:

خیر. چون ویژگی هایی که ما در آنجا می گوییم برای معلم می گوییم. مشخصات و درخواست هایی که ما مطرح می کنیم خاص نیروی آموزشی است. شرح وظایف مدیر یا معاون با شرح وظایف معلم متفاوت است و این هم با شرح وظایف نیروی اداری متفاوت است. بنابراین آن صلاحیت ها و ویژگی ها را که بیان می کنیم مخصوص معلم است بنابراین فقط باید شامل حال معلم بشود.

صدای معلم:

یعنی این برمی گردد به این که هنوز یک نگاه جامع حرفه ای نسبت به پیشه معلمی وجود ندارد. می توانیم این گونه نتیجه گیری کنیم که نگاه اداری یا نگاه کارمندی بر حرفه ی معلمی حاکم است و این خلط هایی که به وجود می آید و قاطی شدن ها به خاطر همان نگاه نادرستی است که نسبت به معلمی وجود دارد در سیستم برنامه ریزی و تصمیم گیری؟

رضایی:

دقیقا !

شما اشاره ای کردید مثلا طرف معلم است بعد می آید مدیر می شود در حالی که نباید به این صورت باشد !

البته این مستلزم بررسی دقیق تری است .

 ولی باید طرف از ابتدا تکلیف خودش را روشن کند ، من می خواهم معاون بشوم یا معلم بشوم یا مدیر بشوم کسی که می خواهد معلم بشود دیگر باید معلم بشود برای این که خوب و بد و سود و زیانش در قالب معلمی باشد ؛ در آن موقع می تواند به عنوان یک حرفه تلقی بشود که من معلمم من مدیر مدرسه نیستم.

صدای معلم:

شما فعلا چشم انداز روشنی را نسبت به افق تاسیس یا در پیدایی معلم حرفه ای در نظام آموزشی ایران با این وضعیت نمی بینید؟

رضایی:

خیر. وقتی همه ما باور کنیم حتی در مرحله گزینش هم من باید با این منظور، نگاه کنم که داوطلب معلمی انتخاب کنم یعنی شامل مجموعه ای توان مندی ها باشد ؛ منظور من هم گزینش حراستی نیست . حتی در مرحله کنکور هم بگوییم کسانی که می خواهند به شغل معلمی بیایند باید در آنجا یک سری ویژگی هایی را مطرح کنیم مثلا اینها را در مصاحبه لحاظ کنیم . از آن جا تا آموزش دادن و تخصیص دادن ردیف ها و...همه باید نگرش شان روی معلم حرفه ای باشد ، در آن صورت تحقق پیدا می کند والا اگر  شما بخواهید با نگاه اداری نگاه بکنید طبیعتا وقتی منافعی در کار باشد خودتان را با آنها قاطی می کنید !

 آنجا که معلم زحمت می کشد و در چهارچوب کلاس با چهل دانش آموز سر و کار دارد طرف نمی خواهد خود را با این مسائل قاطی کند زحمت بکشد ولی وقتی که یک منافعی برایشان  مترتب می شود خودش را قاطی می کند  !

 خیر!

 به این صورت نمی شود ! طرف باید از ابتدا تکلیف خودش را روشن بکند. یا من می خواهم بروم در آن چهارچوب کلاس با دانش آموزان سر و کار داشته باشم و با همکارانم تبادل فکری داشته باشم یا این که می خواهم مدیر باشم و از مزایای مدیریت استفاده کنم.

 نمی شود شتر پلنگ شد هم مدیر باشد و از مزایا آن استفاده بکند هم معلم باشد و در این طرح خودش را قاطی بکند !

صدای معلم:

البته خانم رضایی این صحبت هایی که اخیرا آقای اللهیارترکمن اشاره کرده بودند که یک مقدار باید مرزبندی ها و تفکیک ها باید شفاف بشود. مثلا  این که در سیستم اداری آموزش و پرورش دبیر شاغل در پست مدیر کلی داشته باشیم  و این باید تکلیفش روشن شود ؛ یکی از نکات مثبت که در مقام حرف بیان کردند این بود و این که چقدر در عمل پیاده بشود خودش جای بحث دارد.

شما چقدر به شیوه نامه جدید اشراف دارید ؟

 آیا اشرافی دارید تا در این زمینه مطالبی را بیان کنید یا نکاتی را بیان بکنید. حرف هایی که شما زدید درست است ولی به نظر می رسد این عملکردی که آن حرف هایی که اقای اللهیار یا پایه گزاران یا مجریان اصلی رتبه بندی گفتند در مورد نیروهای اداری ؛ خیلی جامه عمل نپوشیده است. یعنی اگر قرار باشد در نیروهای اداری به قول شما تکلیف شان مشخص شود این حتی باید شامل نیروهای مثل مدیر مدرسه یا معاون مدرسه و سایر نیروهایی که خارج از حوزه کلاس تعریف می شوند شامل حال آنها هم بشود؟ ولی آن دیدگاهی که در بدنه اداری آموزش و پرورش وجود دارد این است که مدرسه را با کل اجزای آن و عوامل آموزشی در نظر می گیرند.

رضایی:

در ادبیات هم همین را می گوید. در ادبیات کارکنان آموزشی یعنی در ادبیات انگلیسی هم مدیر و معاون را به عنوان کارکنان آموزشی تلقی می کند غیر از معلم. مثلا وقتی به مدیر می گوییم رهبر آموزشی یعنی می تواند طرف مشورت معلم قرار بگیرد. می تواند راهنمای معلم باشد و این منوط به این است که او با کلاس آشنا باشد و شاید به سبب همین بود که بحث آن شش ساعت مطرح شد که مدیر سر کلاس برود و از نزدیک با بچه ها ارتباط داشته باشد. کلاس را درک کند.

صدای معلم:

درست است. در ماهیت آموزش و فرایند آموزش اینها درست هستند ولی با این حال در تعریف صلاحیت های معلمی ما نمی توانیم اینها را با همدیگر مخلوط کنیم. درست است؟

رضایی:

بله. باید وزن بدهیم. باید آن ملاک ها و شاخص هایی را که قرار است مبنای امتیاز باشد به اینها وزن داده شود. فرضا معلمی که بیست و چهار ساعت تدریس می کند تا آن مدیر یا معاونی که قرار است شش ساعت تدریس کند ؛ اینها باید وزن بگیرند. مثلا من الآن در هیات پژوهشی هستم ، من تدریس موظف ندارم. برای من چهار ساعت تدریس در نظر گرفته اند. اگراین تدریس را بگیرم امتیازش را می گیرم اگر نداشته باشم امتیازش را نمی گیرم ولی در ابلاغ آمده که من می توانم چهار ساعت تدریس داشته باشم به عنوان یک هیات علمی پژوهشی. به مدیر و معاون هم باید یک چنینی وزن هایی باید داده بشود که کلاس می رود یا نمی رود. من مخالف این کار بودم ولی رای گیری می شد. من مخالف بودم کسی که در اداره کار می کند حتی به قیمت یک روز تدریس اش بخواهد از این طرح استفاده کند.

صدای معلم:

در واقع ، الان در حال حاضر این وزن ها دیده نشده است؟

رضایی:

این وزن ها دیده نشده است. خیلی کار دارد. به قول شما تا آن چشم اندازی که معلم به عنوان یک فرد حرفه ای دیده شود مسیری طولانی در پیش داریم .

تاکید می کنم اگر این رتبه بندی درست انجام شود یک اعتباری برای معلم می آورد که برای کسی که در رتبه پایین تر است تلاشش را بکند که به رتبه بالاتر ارتقا پیدا کند. این می توانست یک مبنای تلاش علمی باشد. ولی تا آن مرحله ما خیلی فاصله داریم. تا وقتی معلم را به عنوان یک معلم به رسمیت نشناسیم نمی توانیم بگوییم که در این زمینه درست قدم برداشتیم .

بخش نخست

بخش دوم

پیاده سازی و ویرایش : زهرا قاسم پور دیزجی