" روز دانش آموز " باید آغاز به رسمیت شناختن هویت حرفه ای و استقلال دانش آموز در کنار معلم باشد ؛ همین !

گروه گزارش/

« دانش آموز » در کنار « معلم » از مهم ترین ارکان تعلیم و تربیت هستند .

به نظر می رسد در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها نه نظری از این دو برای اداره امور خواسته می شود و نه در اداره این دستگاه به بازی گرفته می شوند .

شاید مهم ترین جلوه این بی توجهی به دو این رکن روند تدوین و تکوین " سند تحول بنیادین " باشد و شاید از همین روست که پس از گذشت 8 سال از ابلاغ این سند به اذعان مسئولان فقط 30درصد آن اجرایی شده است  و بسباری از فرهنگیان هنوز از مفاد آن هم اطلاعی ندارند !

یکی از تلاش های شایسته و قابل توجه در زمینه توجه به " حقوق دانش آموزان تهیه ی " منشور حقوق دانش آموزی " بود که در سال های پایانی دوران هشت ساله ی اصلاحات در مجلس دانش آموزی نوشته شد و البته با برآمدن دولت اصول گرا کنار گذاشته شد.

متنی که در مجلس دانش آموزی نوشته شد و قرار بود نقشه ی راهی برای آشنایی دانش آموزان، آموزگاران، دولت مردان و ... با حقوق دانش آموزی باشد .

منشور ملی حقوق دانش آموز در 7 فصل و 54 ماده تدوین شده است. قرار بود تک تک ماده های این منشور به دانش آموزان آموزش داده شود . ( این جا )

دی ماه 1392  « علی اصغر فانی » وزیر پیشین آموزش و پرورش از تدوین پیش نویس منشور حقوق دانش آموزی خبر داد.

فانی گفت: در راستای منشور حقوق شهروندی که رئیس جمهور نیز بر آن تاکید کرده اند اکنون پیش نویس این منشور در شورای عالی آموزش و پرورش در دست تدوین است و بنا داریم پیش نویس منشور حقوق معلم را که منبعث از حقوق شهروندی است نیز در آینده نزدیک تدوین و در مراجع مربوطه به تصویب برسانیم.

البته فانی مشخص نکرد منشور حقوق دانش آموزی که وی نام می برد چه تفاوتی با آن منشور حقوق دانش آموزی دارد ؟ « سازمان دانش آموزی » در بیانیه ی خود به مناسبت 13 آبان 1398 و روز دانش آموز هیچ اشاره ای به " حقوق دانش آموزان " و " منشور حقوق دانش آموزی " نکرد .

« زهرا پناهی روا » رئیس دبیرخانه مجلس دانش آموزی که برای مدت مدیدی این سمت را عهده دار بوده و بر اساس اظهار نظر یکی از نمایندگان مجلس دانش آموزی از تهران که گفت و گویی با صدای معلم انجام داد و متن های سخنرانی نمایندگان مجلس دانش آموزی نخست باید به تایید ایشان برسد ؛ روز یكشنبه 8 مرداد 1396  در چهارمین نشست قطبی و كمیسیون های تخصصی نمایندگان هشتمین دوره مجلس دانش آموزی در سالن مدیریت بحران استانداری سمنان، گفت: حقوق دانش آموزی در كنار حقوق شهروندی قرار خواهد گرفت تا دانش آموزان حرفی برای گفتن داشته باشند زیرا حق بر گردن مسوولان دارند.

« سیدمحمد بطحایی » وزیر پیشین آموزش و پرورش در پنجمین اجلاس وزرای امور کودک کشورهای اسلامی که از دوم لغایت سوم اسفندماه 1396  با همکاری دبیرخانه سازمان همکاری‌های کشورهای اسلامی و سازمان آیسسکو در رباط پایتخت کشور مراکش (مقر اصلی سازمان آیسسکو) برگزار شد تاکید کرد :

" یکی از برنامه‌های در دست اقدام وزارت آموزش و پرورش در راستای مفاد منشور پیمان نامه حقوق کودک، تهیه منشور حقوق دانش آموزی است که برگرفته از منشور حقوق شهروندی جناب آقای دکتر حسن روحانی ریاست جمهوری اسلامی ایران است. " سایه سنگین سیاست بر سر آموزش و پرورش می باید که کم رنگ شده و  از شعارزدگی ، روزمرگی و سطحی نگری فاصله بگیریم .

جالب است که این مسئولان در سخنرانی های خود هیچ اشاره ای به آن منشور حقوق دانش آموزی نکرده و بطحایی آن را برگرفته از منشور حقوق شهروندی روحانی معرفی می کند . نسخه ای از این منشور هم در اختیار افکار عمومی قرار نگرفته است .

« صدای معلم » در زمان وزارت بطحایی بارها بطحایی را به عمل نکردن به منشور حقوق شهروندی در حوزه آموزش و پرورش متهم کرد اما هیچ گاه پاسخی به این گزارش ها داده نشد .

شهیندخت ملاوردی که پیش تر سمت دستیاری ویژه رئیس جمهور در امور حقوق شهروندی را بر عهده داشت ؛ در نشست هم‌اندیشی نمایندگان حقوق شهروندی ادارات کل آموزش و پرورش که آبان ماه 1397 در اردوگاه شهید باهنر برگزار شد گفت :

" آموزش حقوق شهروندی فقط وظیفه آموزش و پرورش نیست، دستگاه‌های مختلفی برای این امر بودجه می‌گیرند و باید در این موضوع پیشگام باشند.

 ما در این حوزه قائل به حق ها و مسئولیت ها توام با هم هستیم و تفاهم نامه ای که امروز با آموزش و پرورش امضا شد حاوی نکاتی است که با مطالعات گسترده و بنا بر تامین پیش نیازهای تحقق منشور حقوق شهروندی تهیه شده است. از جمله اسنادی که در این حوزه داشتیم منشور حقوق دانش آموزی است که در مجلس دانش آموزی تدوین شده و منشور حقوق والدین نیز تدوین شده است. "

از آن تاریخ تاکنون وضعیت نهایی منشور حقوق دانش آموزی مشخص نیست . ضمن آن که منشور دانش آموزی اولیه متن خوب و جامعی بوده است و اگر متن جدیدی مطرح شده است چرا آن متن کنار گذاشته شده است ؟

چه کسی باید در این مورد پاسخ گو باشد ؟

« صدای معلم » در گزارشی در این مورد نوشت : ( این جا )

" همان گونه که پیش تر آمد ( این جا ) ؛ نخستین نشست هم اندیشی نمایندگان مدیران کل استان ها و حوزه ستادی در حقوق شهروندی با حضور وزير آموزش و پرورش و دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی امروز در اردوگاه منظریه ( شهید باهنر ) برگزار گردید.

در این نشست در مورد حقوق شهروندی تفاهم نامه ای میان وزیر آموزش و پرورش و دستیار ویژه رئیس جمهور در حقوق شهروندی منعقد گردید.

علی رغم این کوشش ها هنوز برای " حقوق شهروندی " در ساختار متمرکز وزارت آموزش و پرورش فایلی به جز " مشاور وزیر آموزش و پرورش " در  امور حقوق شهروندی باز نشده است .

« مهناز احمدی » در حال حاضر مشاور وزیر آموزش و پرورش در  امورحقوق شهروندی است  و هم زمان سمت مشاور عالی « حسین خنیفر »  رئیس دانشگاه فرهنگیان در امور بانوان را نیز بر عهده دارد .

همچنین علی رغم تدوین " منشور حقوق شهروندی " که از نکات مهم و برجسته دولت های یازدهم و دوازدهم است در نمایشگاه دستاوردها و عملکرد یکساله وزارت آموزش و پرورش در دولت دوازدهم که سال جاری و در دبیرستان ماندگار البرز تهران برگزار شد این وزارتخانه از اختصاص غرفه ای برای " حقوق شهروندی " خودداری نمود . ( این جا )

پی گیری های « صدای معلم » نشان می دهد افرادی که به عنوان " نمایندگان حقوق شهروندی " از استان ها در این نشست حضور پیدا کرده بودند انتخاب " مدیر کل استان " و این انتخاب در چارت تشکیلات اداری آن استان بوده است .

حال این پرسش مطرح است که آیا " معلمان " که نقش اصلی را در پیاده کردن مفاهیم حقوق شهروندی بر عهده دارند چرا در این نشست ها به بازی گرفته نمی شوند و آیا  امضای این گونه تفاهم نامه ها در غیاب مشارکت "واقعی " معلمان سرنوشتی بهتر از سایر تفاهم نامه های متعدد قبلی خواهد داشت . " شاید مهم ترین جلوه این بی توجهی به دو این رکن روند تدوین و تکوین " سند تحول بنیادین " باشد و شاید از همین روست که پس از گذشت 8 سال از ابلاغ این سند به اذعان مسئولان فقط 30درصد آن اجرایی شده است  و بسباری از فرهنگیان هنوز از مفاد آن هم اطلاعی ندارند !

مولاوردی در آیین بزرگداشت هفته پیوند اولیا و مربیان  که در مهر 1397 در دبیرستان دخترانه ایوب حسینی واقع در منطقه ۵ تهران برگزار شد اظهار امیدواری کرد که " منشور حقوق فرهنگیان " نیز تدوین شود . ( این جا )

تلاش « صدای معلم » برای گفت و گو با شهین دخت مولاوردی در این مورد به جایی نرسید .

« سازمان دانش آموزی » در بیانیه ی خود به مناسبت 13 آبان 1398 و روز دانش آموز هیچ اشاره ای به " حقوق دانش آموزان " و " منشور حقوق دانش آموزی " نکرد . ( این جا )

پس از گذشت 4 دهه از انقلاب اسلامی و تغییر وضعیت و شرایط اجتماعی و نیازهای اقشار می باید که نگاهی " نو " و " کارآمد » به این مفاهیم و کارکردها تعریف و تبیین شود .

جایگاه " دانش آموز " و " معلم " باید به درستی و با استفاده از نظرات آن ها مجددا بازشناسی شده و هویت حرفه ای آن ها به رسمیت شناخته شود .

سایه سنگین سیاست بر سر آموزش و پرورش می باید که کم رنگ شده و  از شعارزدگی ، روزمرگی و سطحی نگری فاصله بگیریم .

این اقدامات می تواند مقدمه ای بر کارآمد کردن تشکل های دانش آموزی و نیز معلمی و باز شدن روزنه ای برای امید به آموزش اثربخش و شکل گیری مدرسه بانشاط باشد .

پایان گزارش/