سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در مورد " کانگورو " شفاف سازی کند ! منافع و مصالح نظام آموزشی مقدم بر هر چیز دیگری است !

گروه گزارش/

نخستین بار در بهمن 1397 بود که رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش  درباره « نه به هدررفت استعدادها در مسابقات چرتکه»  رسما اعلام کرد : ( این جا )

" کلا آزمون‌هایی مثل کانگورو و چرتکه و بحث‌هایی که بیش از حد به پرورش یک بُعدی مثلاً پرورش ذهنی در سن کودکی اهمیت می‌دهد، از نظر علمی خیلی قابل قبول نیست.

آن تربیت متوازن که مدنظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است با تأکید خیلی زیاد روی فرایندهای ذهنی در سن کودکی آسیب می‌بیند و این طرح‌های ذکر شده از نظر علمی محل مناقشه است.

قبلاً هم اعلام کرده بودیم که چنین چیزهایی را برای کودکان تجویز نمی‌کنیم و با اقتضائات دوران کودکی همخوانی ندارد و پشت آن هم چون بحث اقتصادی است، خانواده‌ها را ترغیب می‌کنند که وارد آن شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که این طرح‌ها رقابت جهانی دارد، گفت: مگر هر چیزی که مسابقه جهانی دارد، مقبول است ولی باید دید رویه تربیتی در نظام‌های آموزشی پیشرو، چه بوده است که در آنجا چنین چیزهای محل توجه نیست.

حکیم زاده پی نقظه نظرات و دیدگاه هایش را گرفت و آخرین بار در برنامه تلویزیونی پرسشگر در پایان هفته سوم تیرماه سال جاری که با موضوع «چالش‌های تحول در برنامه ریزی درسی» روی آنتن شبکه آموزش سیما رفت تصریح کرد :

" اخیراً نامه‌ای را با رئیس مرکز ملی سمپاد تهیه کردیم که به مدارس ابلاغ می‌کنیم و بر اساس آن کلیه آزمون‌هایی چون چرتکه و کانگورو و…که فقط روی تقویت قوای ذهنی تمرکز کرده و تربیت در آن مغفول است را غیرقانونی و ممنوع اعلام می‌کنیم. اگر خانواده‌هایی تا کنون آگاهی نداشتند حتماً باید این مسیر تغییر کند. اگر مدرسه‌ای این آزمون‌ها را اجرا کند کار غیرقانونی انجام می‌دهد. "

پی گیری های حکیم زاده در این مورد به مدت ها پیش بر می گردد .

در زمان وزارت دانش آشتیانی معاون آموزش ابتدایی در نامه ای به وزیر وقت آموزش و پرورش نوشت :

" برگزاری آزمون های متعدد و متنوع در آموزش و پرورش به ویژه در دوره تحصیلی ابتدایی ، ضمن وارد کردن آسیب های جدی روحی ، روانی و درسی به دانش آموزان ، خانواده ها را هم به جریانی رقابتی وارد نموده که به جای زمینه سازی برای رشد و بالندگی فرزندان در یک فضای امن و محیط شوق انگیز ، کسب موفقیت در این گونه آزمون ها به هدفی بزرگ برای آنان تبدیل شده است ؛ در حالی که جهت گیری های آموزش و پرورش در اسناد بالادستی نظیر سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی بر یادگیری های عمیق و پایدار تاکید کرده و بهره گیری از شیوه های آموزش ، یادگیری و سنجش و ارزشیابی نوین که در آن ویژگی ها و نیازهای دانش آموزان محوریت دارد ضروری دانسته است .

آزمون ریاضیات کانگورو که هدف بنیان گذاران آن ، طراحی فضای بازی ، سرگرمی توام با شور و شوق برای کودکان و خانواده هایشان در یک روز معین بوده است ؛ در ایران به یک آزمون کاملا رسمی تبدیل شده که بر اساس آن بعضا قضاوت هایی هم در خصوص عملکرد دانش آموزان در این حوزه یادگیری انجام می شود که با اصول تعلیم و تربیت سازگار نیست . آیا سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی برای استمرار این وضعیت و با مولفه های مذکور استدلال علمی و یا سند پژوهشی دارد ؟

برگزاری مسابقه ریاضی ، به تلاش های پیترهورن ، معلم ریاضی استرالیایی برمی گردد . وی در سال 1980 ، یک مسابقه ریاضی برای دانش آموزان پایه های مختلف ( از دوم دبستان تا سال آخر دبیرستان ) برگزار کرد که به گروه خاصی از دانش آموزان تعلق نداشت ، بلکه هر کس با هر سطحی از توان ذهنی می توانست در مسابقه پایه مربوط به خود شرکت کند .

در حال حاضر ، هر ساله حدود 5 میلیون نفر در کنار خانواده های خود در این مسابقه شرکت می کنند ، از آن جایی این مسابقه برای اولین بار در کشور استرالیا برگزار شد ، نام کانگورو بر آن نهاده شد .

کشور ایران از سال 2008 به عضویت انجمن کانگورو بدون مرز درآمد و موسسه علمی – فرهنگی فاطمی به عنوان نماینده رسمی این انجمن در ایران شناخته شد .

از آن سال تاکنون هشت دوزره مسابقه ریاضیات کانگورو در ایران برگزار شده است . این آزمون در دوره ابتدایی در 3 گروه ( گروه 1 پایه های اول و دوم ؛ گروه 2 پایه های سوم و چهارم ؛ گروه 3 پایه های پنجم و ششم ) اجرا می شود . به موازات برگزاری آزمون ، کتاب هایی نیز توسط موسسه چاپ یاد شده چاپ و برای آمادگی بیشتر به دانش آموزان فروخته می شود .

لذا با عنایت به موارد زیر ، تقاضا دارد تا بررسی دقیق و همه جانبه نقش تاثیر آن آزمون بر یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ، دستور فرمایید برگزاری آن توسط دانش آموزان متوقف گردد .

1-همان گونه که اشاره شده هدف برگزاری مسابقه در دنیا ایجاد محیط شاد ، سرگرم کننده و شوق انگیز برای دانش آموزان در کنار والدین و دوستان می باشد اما در ایران به یک آزمون برای سنجش عملکرد دانش آموزان در ریاضیات تبدیل شده و به دلیل رسمیت آن از اهداف خود دور شده است .

2-این آزمون هر ساله با بخشنامه ای که توسط مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و با همکاری بخش خصوصی تنظیم و به استان ها ارسال می شود ، اجرا می گردد و معاونت  آموزش ابتدایی به دلیل مخالف بودن با اجرای آن نقشی در این خصوص ندارد .

3-بر اساس بخشنامه مذکور مبلغی از دانش آموزان برای شرکت در این آزمون اخذ می شود  که اعتراض خانواده ها را به همراه دارد . ما از مفاد این آیین نامه اطلاع نداریم اما لازم است که این سازمان با تکیه بر بعد پژوهشی و تخصص مدارانه خویش در مرتبه نخست منافع و مصالح نظام آموزشی ، معلمان و دانش آموزان را مقدم بر هم چیز دیگری دانسته و در این موارد شفاف سازی لازم و کافی را انجام دهد

4-برگزاری این آزمون زمینه ای برای فروش کتاب های آمادگی برای شرکت دانش آموزان در آزمون شده است . "

پاسخ وزیر وقت آموزش و پرورش به این نامه صریح ، شفاف  و بدون هر گونه ابهام است :

" این چنین آزمون هایی به نظام تعلیم و تربیت لطمه وارد می کند . مرکز استعدادهای درخشان چرا در حوزه ی ابتدایی وارد شده است و هدف از این آزمون ها چیست ؟

سریعا بررسی نموده و به اینجانب گزارش دهید .

هم چنین بررسی شود اگر آزمون های دیگری در مقطع ابتدایی برگزار می شود مورد بررسی و ارائه گزارش به اینجانب گردد تا در صورت مغایرت با اهداف مقطع ابتدایی می باشد مورد بازنگری و توقف آنان گردد .

9 / 1 / 96

پس از استعفای بطحایی و دوران بلاتکلیفی ، به نظر می رسد سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی مواضع مبهم و غیرشفافی در این مورد اتخاذ کرده است .

بر اساس اخبار و گزارش هایی که به صدای معلم رسیده است در این خصوص برخی سهام داران موسسات ذی نفع به معاونت آموزش ابتدایی فشار وارد کرده اند تا بتوانند به روال سابق به فعالیت های خویش ادامه دهند .

سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی هم برای بررسی اعتراضات موسسات مذکور تقاضای برگزارش نشست را کرده است .

این حرکت سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درست مانند این می ماند که وزارت بهداشت برای ممنوعیت قلیان با قهوه خانه داران نشست بگذارد !

پرسش صدای معلم از رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی آن است که چرا به  مصوبات و تصمیم های قبلی توجه نمی شود ؟

آیا سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی برای استمرار این وضعیت و با مولفه های مذکور استدلال علمی و یا سند پژوهشی دارد ؟

در آخرین نشست رسانه ای به رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی حجت الاسلام علی ذوعلم در پاسخ به پرسش های صریح صدای معلم سخن از تدوین آیین نامه تعارض منافع راند .

ما از مفاد این آیین نامه اطلاع نداریم اما لازم است که این سازمان با تکیه بر بعد پژوهشی و تخصص مدارانه خویش در مرتبه نخست منافع و مصالح نظام آموزشی ، معلمان و دانش آموزان را مقدم بر هم چیز دیگری دانسته و در این موارد شفاف سازی لازم و کافی را انجام دهد .

پایان گزارش/