چکيده گفت و گو :
اولويت اول اعضا محترم صندوق ذخيره فرهنگيان ورود دارايي ها صندوق به بورس يا فرا بورس است که مقدمه تخصيص ارزش مالکانه مي باشد که در ( اينجا ) به آن اشاره شد .
در یادداشت « مرور و ياد آوري برخي موارد قانوني با رئيس هيات امناي صندوق ذخيره فرهنگيان ؟ لطفأ توجه فرماييد ! » به سه مورد اشاره شد : رسانه جاي گفت و گو است . ديالوگ بزرگترين معجزه تمدن بشري است .
1. ضرورت ورود به بورس يا فرابورس به عنوان مقدمه تخصيص ارزش مالکانه با توجه به مصوبه کارگروه منتخب وزير در بهمن 1400 مبني بر ورود 20% ارزش دارايي ها به فرا بورس که متاسفانه تا زمان نگارش اين سطور ، مصوبه کارگروه منتخب وزير، پيگيري نشده است !
2. تدوين بهره مندي از نگاه کارشناسان عضو صندوق ذخيره فرهنگيان ( مطالبه گران و ... ) براي خشکاندن ريشه هاي فساد در اين موسسه .
3. تخصيص و توزيع سود منتهي به 31 شهريور 1400 .
خوشبختانه طبق اخبار موثق سود منتهي به 31 شهريور 1400قابل توزيع بين اعضا مي باشد . امید است تا زمان درج اين گفت و گو اين سود بين اعضا توزيع شده باشد و به زودي شاهد ورود به بورس باشيم که تحقق تخصيص ِ ارزش مالکانه در حال حاضر اولويت اول اعضاي بازنشسته و شاغل صندوق مي باشد ولي در ادامه مطالبات اعضا ، انتخاب 6 نفر هيات امنا ، تبصره 1 ماده 10 اساسنامه ( تهيه و ابلاغ آئين نامه براي اولين دوره ) پای بندي مسئولين به قانون و اساسنامه مصوب 1400را پيگيري مي کنيم .
در اين گفت و گو با نگاهي گسترده ، مفاهيم حاکميت شرکتي ، حکمراني خوب ، اصول راهبري شرکتي ، آئين نامه نظام راهبري مصوب 11 / 8 / 1386 ، دستوالعمل حاکميت شرکتي 24 / 4 / 1397 ، فرهنگ يادگيري سازماني ، نوآوري باز و .. سه پيش نويس ارائه شده به دفتر وزارت آموزش و پرورش را بررسي مي کنيم تا شرايط اصلاح ساختار موسسه صندوق ذخيره فرهنگيان فراهم شود .
تلاش مي کنيم تا شرايط گذر از قيم مابي حاکم در حال حاضر را معرفي کنيم و شرايط حرکت به سوي مشارکت صاحبان اصلي سرمايه را ترسيم نماييم .
مقدمه
مهدي سورگي در نقد « پيش نويس آئين نامه انتخاب 6 نفر از اعضاي فرهنگي در هيات امناي صندوق ذخيره فرهنگيان 29 آذر 1400 » چنین می نویسد :
« شرایط ورود به عرصه رقابت برای جلب رای از فرهنگیان عضو صندوق باید صریح، شفاف و غیرقابل تفسیر نوشته شود، از این رو مقوله ای به نام « تایید یا رد صالحیت » نباید وجود داشته باشد. چرا که فرض بر این است تمام فرهنگیان عضو انسان های عاقل و بالغی هستند که می توانند صرفه و صالح خود را خود تشخیص دهند و نیاز به قیم ندارند، اگر کسی بتواند رای ایشان را به دست آورد قطعا بهترین انتخاب در آن شرایط بوده است. مضاف بر اینکه رای دهندگان با دقت بیشتری پیگیر حق و حقوق خود از آن شخص یا اشخاص خواهند بود » .
در مقدمه با توجه به منابع حقوقي به مبحث " قيم " در قانون مدني ايران مي پردازيم .
قابل توجه رياست محترم هيات امناي صندوق ذخيره فرهنگيان !
در آرشیو سوالات حقوقی از وکلای دادگران ( 1 ) آمده است :
« ماده ۱۲۱۸ قانون مدنی ؛
برای اشخاص ذیل نصب قیم می شود:
1- برای صغاری که ولی خاص ندارند.
2- برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها بوده و ولی خاص نداشته باشند. برخي رفتارهاي مسئولين اين احساس را در اعضا به وجود آورده است که مسئولين، قيم اعضا در مديريت سرمايه هاي آنان در صندوق ذخيره فرهنگيان هستند . وقتي قانون اجازه تغيير قيم را مي دهد ، آيا اعضای صندوق نمي توانند قيم هاي خود را تغيير دهند ؟
3- برای مجانین و اشخاص غیر رشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر آنها نباشد
محجوران یعنی اشخاص صغیر، سفیه و مجنون از تصرف در امور مالی و غیر مالی خود ممنوع بوده و تحت ولایت پدر و جد پدری قرار دارند. برای اداره ی امور مالی و غیرمالی محجور یعنی برای افراد محجور یعنی صغیر زیر ۱۸ سال و افراد غیر رشید یا مجنون در صورتی که ولی خاص یا همان پدر و جد پدری نداشته باشد و در صورت فوت نیز کسی را به عنوان وصی انتخاب نگرده باشند، از طرف دادگاه قیم تعیین خواهد گردید.
عدم پیگیری و رسیدگی قیم به امور مالی محجور
در اين تارنما ، يک پرونده واقعي به شرح ذيل مطرح مي شود :
شوهرم 9 ماه هست به خاطر آسیب های زمان جنگ فوت کرده . الان 9 ماه هست که دادگاه انقلاب آبیک تمام حساب بانکی ایشان را بسته و برادر شوهرم که قیم پسرم شده هیچ رسیدگی نمی کند و منزل من الان 9 ماه میشه که منزل آب نداره .بالای ده بار هم درخواست دادم به دادسرا اما این دادگاه پیگری نمی کند.آیا راهی هست که قیم را عوض کنم یا مجبورش کنم به انجام مسئولیتی که پذیرفته ؟ آیا می توانم خودم با دادسرای سرپرستی صحبت کنم تا اجازه دسترسی به حساب شوهرم را بدهند برای پرداخت هزینه های ضروری ؟
پاسخ کارشناس حقوقی به سوال مطرح شده :
در پاسخ به پرسشی که طرح فرمودید و همچنین در رابطه با عدم پیگیری و رسیدگی قیم به امور مالی محجور باید گفت مطابق بند 5 ماده 1248 قانون مدنی، در صورتی که قیم در اداره ی اموال مولی علیه لیاقت و شایستگی نداشته باشد به حکم دادگاه عزل خواهد شد. بنابراین شما می توانید درخواست عزل قیم را به دادسرا ارائه داده و در صورت اثبات ادعای شما، قیم عزل خواهد گردید. حسب ماده 54 قانون امور حسبی عزل و تعیین قیم جدید با دادگاهی است که بدوا تعیین قیم کرده است.
در صورتی که حجر به دلیل عدم رشد فرزند شما باشد می توانید با گرفتن حکم رشد بعد از بلوغ مسئله را حل نمایید. لازم به ذکر است که قانون در مورد پرداخت هزینه های زندگی و انشعابات منزل مسکونی از اموال متوفی ساکت است و در این خصوص راه حل قانونی به نظر نمی رسد مگر اینکه خود معاونت سرپرستی دادسرای مربوطه در این خصوص مساعدت و ارائه طریق نماید. »
نگاه قانون براي عزل قيم :
آیا می توانم قیم را به خاطر عدم پیگیری عزل کنم ؟
قیم برای رسیدگی به امور محجورین باید دارای شایستگی و ویژگی هایی باشد در غیر این صورت، یعنی در صورتی که معلوم شود که قیم توانایی ها و صلاحیت های لازم را ندارد و یا اینکه پس از بر عهده گرفتن قیمومیت این شرایط را از دست بدهد، اقدام به عزل وی خواهد شد.
به موجب ماده 1248 قانون مدنی در موارد ذیل قیم معزول می شود:
1- اگر معلوم شود که قیم فاقد صفت امانت بوده و یا این صفت از او سلب شود.
2- اگر قیم مرتکب جنایت و یا مرتکب یکی از جنحه‌های ذیل شده و به موجب حکم قطعی محکوم گردد: سرقت، خیانت در امانت، کلاه برداری، اختلاس، هتک ناموس، منافیات عفت، جنحه نسبت به اطفال، ورشکستگی به تقصیر یا تقلب.
3- اگر قیم به علتی غیر از علل فوق محکوم به حبس شود و بدین جهت نتواند امور مالی مولی علیه را اداره کند.
4- اگر ورشکسته اعلان شود.
5- اگر عدم لیاقت یا توانائی قیم در اداره اموال مولی علیه معلوم شود.
6- در موارد مواد ۱۲۳۹ و ۱۲۴۳ و ۱۲۴۴ با تقاضای مدعی‌العموم.
نکته قابل توجه این است که در صورت تحقق هریک از موارد فوق قیم به حکم دادگاه عزل می گردد ؛ با این وجود، مطابق ماده 1249 قانون مدنی در شرایطی قیم به خودی خود منعزل می گردد و در چنین شرایطی نیاز به حکم قانون برای عزل وی از قیومیت نیست.
ماده مذکور در این رابطه بیان می دارد که اگر قیم مجنون یا فاقد رشد گردد منعزل می شود. حکم انعزال قیم نوعی حکم اعلامی می باشد بنابراین تمامی اقداماتی که در فاصله محجور شدن تا زمان عزل وی از قیومیت انجام داده است باطل خواهد شد.
افراد محجور و افراد نزدیک به اشخاص محجور می توانند با گزارش به دادسرا مربوطه و بیان هر یک از موارد عزل قیم درخواست عزل او را به دادسرا دهند و در این صورت دادگاه نیز با بررسی های انجام شده حکم قطعی خود را صادر کرده و شخص قیم می تواند به حکم دادگاه نسبت به عزل خود اعتراض نماید.
با اين مقدمه به گفت و گوی ذيل مي پردازيم .
پرسش کننده :
این گونه مباحث حقوقي قيم چه ربطي به صندوق ذخيره فرهنگيان دارد ؟
پاسخ دهنده :
برخي رفتارهاي مسئولين اين احساس را در اعضا به وجود آورده است که مسئولين، قيم اعضا در مديريت سرمايه هاي آنان در صندوق ذخيره فرهنگيان هستند . وقتي قانون اجازه تغيير قيم را مي دهد ، آيا اعضای صندوق نمي توانند قيم هاي خود را تغيير دهند ؟
پرسش کننده :
لطفا به فرهنگيان محترم عضو صندوق ذخيره فرهنگيان توهين نکنيد . مگر اعضاي محترم اين صندوق نمي توانند سرمايه هاي خود را در اين صندوق مديريت کنند که نياز به قيم داشته باشند ؟
پاسخ دهنده :
من هيچ گاه قصد توهين به اعضاي محترم صندوق را نداشته و ندارم .
پرسش کننده :
پس حتما قصد توهين به مسئولين را داريد ؟
پاسخ دهنده :
خير . اولأ من هيچ گاه به مسئولين توهين نکرده ام و نخواهم کرد . ثانيأ رسانه جاي گفت و گو است . ديالوگ بزرگترين معجزه تمدن بشري است .
ثالثا در گزارش های پیشین به نقل از مرکز پژوهش هاي مجلس براي اصلاح ساختار صندوق ذخيره فرهنگيان حکمراني خوب ( مشارکت دادن اعضا در مديريت سرمايه هاي خود را مطرح نموده ام ) و در اين گفت و گو با رياست محترم هيات امناي صندوق هم ، به حکمراني خوب مجددأ اشاره مي شود .
پرسش کننده :
رابطه بين مباحث حقوقي قيم و حکمراني خوب در صندوق ذخيره فرهنگيان چيست ؟
پاسخ دهنده :
با وجود نکات بسيار مثبت و مفيد اقدام « محمدعلی نجفي وزیر پیشین آموزش و پرورش » در تاسيس موسسه اي کاملأ خصوصي ، متاسفانه ساختاري که آقای نجفي از بدو تاسيس صندوق ذخيره فرهنگيان طراحي نموده است مسئولين را قيم اعضا تلقي نموده است که برخي از روساي هيات امنا احساس قيم بودن بيشتر و برخي احساس قيم بودن کمتر داشته اند .
پرسش کننده :
منظور شما اين است که در ادوار گذشته روساي هيات امناي صندوق ، قيم اعضا بوده اند ؟
پاسخ دهنده :
پاسخ شما هم مثبت است و هم منفي .
پرسش کننده :
لطفأ بيشتر توضيح دهيد .
پاسخ دهنده :
برخي از وزراي آموزش و پرورش در مخالفت با قيم مابي در صندوق خوش درخشيده اند :
1- سيد محمد بطحايي ، مبتکر ِ مخالفت با قيم مابي در صندوق ذخيره فرهنگيان مي باشد .
2- محسن حاجي ميرزايي ، بزرگ سردار مخالف قيم مابي ( اصلاح اساسنامه و انتخاب شش نفر عضو هيات امناء ) مي باشد .
پرسش کننده :
پس به نظر شما يوسف نوري قيم مابي را در صندوق پيشه خویش کرده است ؟
پاسخ دهنده :
پاسخ شما هم مي تواند مثبت باشد و هم منفي باشد ، قابل ذکر است که مطالبه گران ، تشکل هاي مدني ، مجمع عمومي استاني ، خيل عظيم بازنشستگان عضو ، مسئولين شبکه هاي اجتماعي ، اصحاب رسانه و ... با تمام ظرفيت خود در خدمت رياست محترم هيات امناي کنوني هستند تا نام يوسف نوري به عنوان ابر مبارز قيم مابي در تاريخ صندوق ثبت شود .
پرسش کننده :
لطفأ دقيق پاسخ دهيد .
پاسخ دهنده :
براي پاسخ دقيق به اين پرسش ، لازم است گفت و گو را بر اساس دو محور ذيل دنبال کنيم :
1- توجه به ماده 2 اساسنامه قانوني و مصوب 1400 ، ماهيت حقوقي صندوق .
2- توجه به قانون تجارت .
پرسش کننده :
ماده 2 اساسنامه قانوني 1400 ، را توضيح دهيد .
پاسخ دهنده :
ماده 2، نام و ماهيت حقوقي :
موسسه صندوق ذخيره فرهنگيان در اجراي مفاد تبصره 63 قانون برنامه دوم توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران به صورت موسسه غير تجاري انتفاعي خصوصي موضوع ماده ( 584 ) قانون تجارت مصوب سال 1311 و بند ب ماده 2 آئين نامه ثبت تشکيلات و موسسات غير تجاري مصوب سال 1337 تاسيس شده است . موسسه داراي شخصيت حقوقي و مالي و اداري مستقل از دولت و مستقل از موسسات عمومي مي باشد و در چارچوب مفاد اين اساسنامه ، قانون تجارت و ساير قوانين و مقررات جاري کشور فعاليت مي کند .
پرسش کننده :
چرا بر مطلب در چار چوب مفاد اين اساسنامه ، قانون تجارت تاکيد بيشتر داريد ؟
پاسخ دهنده ( 2 ) :
تعریف موسسات غیرتجاری:
تشکیلات و موسسات غیر تجاری، موسساتی هستند که جهت مقاصد غیر تجاری مثل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می شوند و تشکیل دهندگان آن ممکن است قصد انتفاع داشته و یا نداشته باشند.تشکیلات مزبور از تاریخ ثبت، شخصیت حقوقی پیدا می کنند و می توانند عناوینی از قبیل انجمن، بنگاه،کانون و امثال آن را اتخاذ کنند.
موسسات غیر تجاری به دو قسمت تقسیم می شوند:
الف) موسساتی که هدفش جلب منافع و تقسیم آن بین اعضاء خود نباشد.این گونه موسسات اصطلاحاَ موسسات غیرانتفاعی نامیده می شوند. موسسات خیریه و انجمن های اسلامی و تخصصی و احزاب و صندوق های قرض الحسنه و گروه های سیاسی را می توان از موسسات غیرانتفاعی دانست.
ب) موسساتی که هدفش جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین اعضاء خود یا غیر باشد. مانند کانون های فنی و حقوقی و موسساتی که هدفشان ارائه خدمات شهری از قبیل نظافت و فضای سبز است.
پرسش کننده :
در موسسات غير تجاري تغييرات چگونه انجام مي گيرد؟
پاسخ دهنده :
تغییرات در موسسات غیرتجاری :
تغییرات از جمله تغيير در مواد اساسنامه موسسات غیر تجاری از اختیارات مجمع عمومی فوق العاده است که با تشکیل جلسه و تنظیم صورتجلسه نسبت به آن اقدام خواهند کرد.در این رابطه نکته ی حائز اهمیت این است که کلیه تغییرات مربوط به شرکت اعم از تغییرات اساسنامه، ورشکستگی، ابطال، تصفیه، تقسیم اموال، افزایش یا کاهش سرمایه و ... می بایست فوراَ ثبت گردد و به اطلاع مرجع ثبت شرکت ها برسد....
نحوه ی تغییرات در موسسات غیر تجاری دقیقاَ همانند برخی شرکت ها و با همان روال و روند صورت می پذیرد. بدین ترتیب که برای انجام هر یک از تغییرات، مجمع عمومی فوق العاده و یا مجمع عمومی عادی به صورت فوق العاده دور هم گرد آمده و در رابطه با موضوع تصمیم گیری می نمایند.سپس صورتجلسه ای را با ذکر تغییرات و دلایل و درج جزئیات تغییرات، تنظیم نموده و پس از تایید صورتجلسه توسط مجمع و اعضاء هیات مدیره دو نسخه از صورتجلسه به همراه سایر مدارک نظیر مدارک شناسایی مدیر عامل و مدارک تاسیس شرکت به اداره ثبت شرکت ها ارسال می گردد.
پرسش کننده :
چرا بر روي واژه مجمع عمومي تاکيد داريد ؟
( گفت و گو ادامه دارد )
منابع :
1- آرشیو سوالات حقوقی از وکلای دادگران ( 1 ) تاریخ انتشار: دوشنبه 01 آذر 1400
2. تارنماي ثبت فکر برتر
3- تعريف خرد جمعي از ويکي پديا
4- تعريف خرد جمعي از ويکي پديا
6- دنياي اقتصاد لزوم تصميم گيري بر اساس خرد جمعي
8- شرکت سرمايه گذاري گروه توسعه ملي ( سهامي عام ) حاکميت شرکتي و کميته هاي تخصصي
9- آئين نامه نظام راهبردي شرکتي مصوب 11/8/1386 سازمان بورس و اوراق بهادار تهران
10- دستورالعمل حاكميت شركتي شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران
12. تار نماي پژوهش هاي حسابداري مالي . مدیریت سود، چگونه کیفیت سود شرکتها را تحت تاثیر قرار می دهد؟
13- استراتژي باز ( Open Strategy ) چيست ؟
15. دنياي اقتصاد : راهنمايي کاربران براي استفاده از استراتژي باز ، استراتژي سازي موفق با خرد جمعي
16. تحقق خرد جمعی در کنترل شرکت‌های زیرمجموعه و بانک
19- «نوآوری باز» چیست و چرا به یک ضرورت تبدیل شده است؟
20- مقاله حاکميت شرکتي ، حمايت از سهامداران
21- حکمرانی خوب با استقرار حاکمیت شرکتی
نظرات بینندگان
اگر از رهبر انتقاد کنم می نویسند؟