درآمدی بر تغییر کابینه حسن روحانی

در گفت و گوِ مجازي ذيل ،خبر پوست اندازي در تيم اقتصادي دولت را تحليل مي کنيم .

پرسش کننده :

در آخرين گفت و گوي شما  که در تار نماي وزين " صداي معلم " منتشر شده به اصلاح ِ ساختار اقتصادي کشور تأکيد داشته ايد .

در خبر ها آمده است :

 "محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور دیروز رسما، تغییر در تیم اقتصادی دولت را تایید کرد."

 تصور مي کنم که اصلاح ساختار اقتصادي کشور در دستور کار قرار گرفته است .

پاسخ دهنده :

اين خبر مي تواند نگران کننده يا  خوشحال کننده باشد .

پرسش کننده :

يعني چه ؟ در چه صورت نگران کننده و در چه صورت خوشحال کننده مي باشد؟ اگر قرار است تغییری در تیم اقتصادی صورت بگیرد، این تغییر باید در پارادایم‌ها باشد و نه صرفا افراد

پاسخ دهنده : (1)

دکتر علی فرحبخش در سر مقاله روزنامه شماره ۴۳۶۷  دنياي اقتصاد تحت عنوان ِمدیریت بحران؛ تغییر تیم یا نگاه؟ مي گويد :

" تاریخ معاصر ایران هم مملو از مثال‌هایی است که نشان می‌دهد در شرایط بحران، دولت‌ها آزادی عمل بخش خصوصی را حتی به میزان محدود تحمل نکرده‌اند. در زمان جنگ تحمیلی، بخش عمده‌ای از تجارت خارجی در اختیار دولت بود ... در هنگام تشدید تحریم‌ها در ابتدای دهه ۹۰ نیز بار دیگر قدرت دولت در اقتصاد نمایان شد و با معاملات ارز در خیابان‌ها برخورد جدی صورت گرفت و دولت با سیاست‌های متفاوت و گاه متناقض تلاش‌های ناموفقی در جهت کنترل بازار داشت." (1)

پرسش کننده :

خلاصه گفت و گوي قبلي  را مي توان چنين جمع بندي کرد :

با وجود خروج ترامپ از برجام ، به اصلاح اقتصادي اميدوار بوديد و اصلاحات سياسي – اجتماعي را هم نويد مي داديد ! 

حالا ظاهرأ نااميد هستيد !

پاسخ دهنده :

خير به نظر کارشناسان ، به هيچ وجه نبايد اميد به اصلاحات را از دست بدهيم .

کارشناسان باور دارند :

امروزه ، يکي از کم هزينه ترين و شايد موثر ترين نسخه هاي شفابخش  در هر جامعه اي ، جهت برون رفت از بحران هاي اقتصادي – اجتماعي – سياسي اصلاحات مي باشد .

از دست دادن اميد ، يعني تسليم شدن ، تسليم شدن به ويژه در زمان جنگ با پذيرش خفت خواري يک ملت همراه مي شود .

 واقعیت انکار ناپذير این است که تحت لوای پارادایم نامتناسب موجود ، تلاش برنامه‌ریز اجتماعی یا قوه مقننه برای تغییر افراد لزوما منجر به افزایش رفاه اجتماعی نخواهد شد

پرسش کننده :

پس بگوييد در رابطه با تغيير کابينه در چه شرايطي ملت خوشحال مي شوند ؟ و در چه حالتي نگران مي شوند ؟

پاسخ دهنده :(1)

"در اینجا دو سوال کلیدی مطرح می‌شود که باید پاسخی دقیق و به دور از تعصبات رایج به آن داد:" (1)

۱- " اگرچه در شرایط بحرانی حتی بهترین اقتصادهای جهان با ضربات سنگینی روبه‌رو می‌شوند، ولی آیا در شرایط فورس‌ماژور قادر هستیم اقتصاد کشور را به روش بهتری مدیریت کنیم؟" (1)

۲" - در بزنگاه‌های تاریخی دولت‌ها همواره به حفظ سرمایه اجتماعی و نگهداشت انسجام و همبستگی داخلی نیازمند هستند و دقیقا باید به این سوال پاسخ داد که کدام سیاست‌ها می‌توانند اعتماد عمومی را خدشه‌دار کنند؟" (1)

"شاید در ابتدای اعلام سیاست جدید ارزی دولت، اعتقاد برخی بر آن بود که پمپاژ گسترده دلار ارزان به فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند هم به ادامه فعالیت بنگاه‌ها کمک کند و هم نقش لنگرگاه اسمی را برای نرخ تورم بازی کند؛ ولی به مرور زمان مشخص شد که این سیاست در هیچ یک از اهداف خود موفق نبوده است. از وارد‌کنندگان لوازم آرایش گرفته تا آنان که مایل هستند پوست خود را در گرمای تابستان در سواحل‌ آنتالیا برنزه کنند، به این دلار ارزان دست‌اندازی کردند؛ جایی که هر یک دلار می‌تواند نقش یک فشنگ را در زرادخانه ارزی کشور در جنگ اقتصادی ایفا کند. تصمیمی که علاوه‌ بر تبعات اقتصادی می‌تواند به تداوم اعتماد در رابطه دولت - ملت ضربات جبران‌ناپذیری وارد کند."(1)

پرسش کننده :

يعني مي گوئيد :

با اتخاذ روش ِ غلط، ( تعيين دستوري قيمت دلار 4200 توماني ) هم فشنگ هاي با ارزش در زرادخانه ارزی کشور  را در جنگ اقتصادی از دست داديم و هم  به تداوم اعتماد در رابطه دولت - ملت ضربات جبران‌ناپذیری وارد کرديم !

پاسخ دهنده : (1)

"چه بسیار دولت‌هایی که به‌دلیل عدم درک ِ صحیح از شرایط بیرونی و واکنش‌های نامناسب با بحران‌های خطیری روبه‌رو شده‌اند. دولت‌ها باید بتوانند هم سیاست‌های درست و مناسب را به موقع اتخاذ کنند و هم از شهرت مناسبی نزد آحاد اقتصادی برخوردار باشند که سیاست‌های اعلامی به درستی در انتظارات عموم نقش ببندد.همان‌گونه که مارگارت تاچر پس از رسیدن به قدرت و فقط با اعلام سیاست‌های انقباضی توانست پیش از هر گونه اقدام عملی، آبی بر آتش تورم بپاشد. در سال ۹۲ هم شاهد ِ همین جهت مثبت انتظارات پس از روی کار آمدن حسن روحانی بودیم؛ به‌گونه‌ای‌که دو ماه قبل از به قدرت رسیدن دولت جدید، بازارها روند معکوسی را دنبال کردند." (1)

پرسش کننده : در جنگ تحمیلی اقتصادی سربازان و افسران در جبهه، بنگاه‌ها یعنی تولید‌کنندگان واقعی کالاها و خدمات هستند نه دیوانسالاران اداره‌نشین که هنری جز دستور دادن ندارند. سرکوب بازارها و تحمیل اقتصاد دستوری نتیجه‌ای جز تار و مار کردن نیروهای خودی نخواهد داشت

يعني مي گويد :

تغيير کابينه می‌توانند اعتماد عمومی را خدشه‌دار کند؟

پاسخ دهنده : (1)

"اکنون که بحث تداوم تیم اقتصادی فعلی یا تغییر اساسی آن مطرح است، باید به این نکته توجه داشت که قبل از انتخاب ترکیب یا ارنج تیم، باید تاکتیک مناسبی در شرایط فعلی به دقت ترسیم کرد و سپس به انتخاب بازیکنانی دست زد که قادر باشند به بهترین وجه تاکتیک یا برنامه تدوین‌شده را اجرا کنند. بدون توجه به این نکته مهم، دولت به‌طور مرتب درگیر تعویض‌های متعددی خواهد شد، بی‌آنکه هدف و تاکتیک مورد نظر مربیان مشخص شود. با تغییرات متعدد در ترکیب کابینه بیم آن می‌رود که ما هم الگوی تیم‌های فوتبال عربی را دنبال کنیم که پس از هرشکست سریعا به تغییر مربی روی می‌آورند؛ بدون آنکه ریشه‌های ساختاری عدم موفقیت خود را بررسی کنند و دقیقا مطلع باشند که چرا با وجود این هزینه‌های گزاف هنوز حتی بهترین تیم‌های آنها در فوتبال جهان محلی از اعراب ندارند."(1)

پرسش کننده :

ضرورت ها، ويژگي هاي برنامه جامع براي مواجهه با تحريم هاي جديد خزانه داري آمريکا چيست ؟

پاسخ دهنده : (2) و (3)

" سیاست‌هایی که برای تحقق متغیرهای کلان اقتصادی به کار گرفته می‌شود درصورتی‌که منسجم و هماهنگ تدوین شوند، به آن می‌توان گفت استراتژی اقتصادی که قطعاً راهگشای اقتصاد خواهد بود. اما اگر همین سیاست‌های اقتصادی در قالب یک نظام هماهنگ شده و منسجم تدوین نشوند به این نوع سیاست‌های اقتصادی، دیگر نمی‌توان نام استراتژیک بر آن گذاشت بلکه مجموعه‌ای از برنامه‌های هماهنگ نشده اقتصادی بهترین توصیف برای آن است که همواره این روند در اقتصاد کشور اجرا شده است."(2)

"اولین گام برای مقابله با تحریم‌ها و فراتر از آن برای داشتن یک اقتصاد پویا، تهیه و تدوین یک استراتژی کلان با مشارکت همه تفکرات اقتصادی است. به گفته تحلیلگران اقتصادی، اگر این مؤلفه در اقتصاد کشور نهادینه شود، شاهد یک نظام بانکی شناور و متناسب با اقتصاد کشور خواهیم بود، از طرفی وقتی نظام بانکی در مسیر مناسب و اصولی خود قرار بگیرد؛ تزریق نقدینگی نیز به سمت تولید هدایت‌شده و از آن‌طرف بازارهای پولی و مالی ازجمله ارز، سکه و مسکن نیز به ساماندهی می‌رسند."(2)

"مسئله‌ای که در اقتصاد کشور در طی سی سال گذشته به یک معضل بزرگ تبدیل‌شده است. شکاف طبقاتی، نابرابری اجتماعی، گسترش رانت ، فساد ساختاری ، ترویج مصرف‌گرایی و از همه مهم‌تر گسترش اقتصاد مولد و جایگزینی اقتصاد رفاقتی به‌جای اقتصادی مبتنی بر مزیت‌های نسبی همراه با رقابت می‌شود." (2)

"می‌توان گفت تحریم‌ها نه‌ تنها اقتصاد کشور بلکه اعتماد جامعه را نشانه گرفته است بنابراین نه‌ تنها جناح‌های سیاسی باید در تعامل و همبستگی داخلی با یکدیگر باشند بلکه باید در مسیر جذب اعتماد مردم نیز تلاش جدی کنند‌."(3)

" درباره آسیب‌های حاصل از تحریم‌ها بر مسایل اقتصاد داخلی کشور باید گفت قطعا تجربه‌ای که از تحریم‌ها به دست آورده‌ایم بیانگر آن است که در چنین شرایطی اقتصاد کشور در مسیری غیرشفاف و زیرزمینی قرار می‌گیرد و کاسبان تحریم‌ها بیشترین بهره را در چنین شرایطی خواهند برد‌. آسیب‌ها در این شرایط بنا بر آنچه گفته شد در مرحله اول ماهیتی است‌. اما در مرحله‌های بعد قدرت مانور فعالیت‌های اقتصادی را کاهش می‌دهد‌. از همین رو بهتر آن است که هر چه در روابط خارجی تصمیم به دور زدن تحریم‌ها گرفته می‌شود اما در داخل شفافیت لازم را از دست ندهیم‌.".(3)

" موافقان تعدیل ساختاری، این نوع مدل را بهترین سیاست برای اقتصاد کشور می دانند. آن‌ها بر این اعتقادند که چون در کشورهای پیشرفته این نوع برنامه مثبت بوده؛ پس همین‌جا هم جواب می‌دهد وقتی از آن‌ها سؤال می‌شود، چرا باگذشت 30 سال از اجرای این نوع سیاست مشکلات اقتصادی همچنان پابرجاست؟ این گروه اشکالات درونی را عامل بازدارنده می‌دانند و معتقدند این اشکالات در خارج از اقتصاد هستند."(2)

پرسش کننده :

چرا با گذشت چند دهه از اجرای اصلاحات ، مشکلات اقتصادی همچنان پابرجاست؟ نظريه اي که اشکالات درونی را عامل بازدارنده می‌داند و معتقداست این اشکالات در خارج از اقتصاد هستند را توضيح دهيد .

پاسخ دهنده : (4)

"موانع موفقیت برجام در سال‌های گذشته را به دو دسته «بیرونی» و «درونی» تقسیم کرد. منظور از موانع بیرونی تحریم‌های اساسی که بعد از شکل‌گیری توافق نیز موجودیت داشتند و همچنین کارشکنی برخی کشورها بود. منظور از موانع داخلی نیز فقدان اجماع داخلی و ضعف حکمرانی برای استفاده حداکثری از منافع بالقوه برجام است. به‌طوری‌که به عقیده این اقتصاددان، اگر همزمان با توافق برجام، اجماع سیاسی داخلی به مثابه یک نیروی هم جهت عمل می‌کرد، منافع حاصل از برجام در سال‌های گذشته به مراتب بیشتر می‌بود." (4)

پرسش کننده :

ترميم تيم اقتصادي را با نگاه ِ رفع موانع داخلي توضيح دهيد .

پاسخ دهنده : (5)

"اگرچه ترمیم تیم اقتصادی می‌‌تواند اقدامی مثبت تلقی شود، اما آنچه مهم‌تر از تغییر افراد است، تغییر در سیاست‌گذاری و ریل‌گذاری مدیریت اقتصاد است. به عبارت دیگر آنچه دولت را با چالش‌های اقتصادی مواجه کرده‌،‌ ناشی از پارادایم حاکم بر سیاست‌گذاری اقتصادی است.کارشناسان بر این باورند که اگر قرار است تغییری در حوزه اقتصادی صورت بگیرد، این تغییر باید از حوزه پارادایمی شروع شود.‌ پارادایم جایگزین باید به دور از سیاست های قبلی در حل مسائل باشد.سیاست‌هایی که با تسلط بخش مالی و مداخله‌های دولتی به دنبال حل مسائل بود. " (5)

پرسش کننده :

توافق جناح هاي سياسي مختلف در تحليل عکس العمل ترامپ چيست ؟

پاسخ دهنده : (6)

"ترامپ با نقض تعهدات دولت پیشین و خارج کردن آمریکا از توافق هسته‌ای لطمه بزرگی به حیثیت بین‌المللی خود و این کشور وارد کرد. ظاهرا علت در پیش گرفتن این سیاست نامتعارف و پرهزینه، نشان دادن وفاداری به شعارهای انتخاباتی پوپولیستی نامربوط از یکسو و شاید مهم‌تر از آن تامین منافع خاص عده‌ای از هم‌حزبی‌ها و اطرافیان خود از سوی دیگر است که روابط سیاسی و اقتصادی بسیار نزدیکی با اسرائیل و عربستان سعودی دارند. در هر صورت سیاست اعلام شده دولت کنونی آمریکا درباره ایران چیزی نیست جز محاصره کامل اقتصادی، به‌هم ریختن فضای کسب‌و‌کار داخلی، ایجاد تلاطم‌های شدید در سطح اقتصاد کلان و نهایتا دامن زدن به نارضایتی‌های عمومی و رودررو قرار دادن مردم و مسوولان سیاسی. گمان می‌رود همگان، از هر گروه و جناح سیاسی، با این تصویر از استراتژی جنگ اقتصادی که دولت کنونی آمریکا برای مقابله با ایران طراحی کرده است، موافق باشند."(6)

پرسش کننده :

با چه استراتژي و تاکتيکي بايد با تحريم هاي پيش رو مواجه شويم   ؟

پاسخ دهنده : (6)

"حال پرسش اساسی این است که چگونه با این جنگ تمام‌عیار اقتصادی و سیاسی آمریکا علیه ایران می‌توان مقابله کرد؟ به سخن دیگر چه استراتژی و تاکتیکی باید در پیش گرفت که نتیجه آن بیشترین دستاورد و کمترین هزینه را برای کشور ما به همراه بیاورد؟ عقل سلیم حکم می‌کند که وارد شدن در محل نزاعی که دشمن با ارزیابی نیروها و موقعیت خود و طرف مقابل تعیین کرده اشتباه استراتژیکی مهلکی است؛ چراکه در واقع تمکین به خواسته دشمن است و نتیجه‌ای جز شکست برای ما ندارد. آنها درصدد بستن همه منافذ تنفسی اقتصاد ایران هستند؛ بنابراین اتخاذ هر گونه سیاستی که اقتصاد ما را بسته‌تر کند، به معنی بازیدر زمین دشمن و در جهت تامین خواسته‌های او است. اخیرا از قول برخی مسوولان رده بالای دولتی نقل شده که در شرایط فعلی جنگ اقتصادی، سخن گفتن از اقتصاد آزاد بی‌معنی است و دولت باید کنترل خود را بر اقتصاد بیشتر کند."(6)

پرسش کننده :

در اين جنگ اقتصادي ،سربازان و افسران در جبهه، چه کساني هستند  ؟

پاسخ دهنده : (6)

" آقایان باید توجه کنند که در جنگ تحمیلی اقتصادی سربازان و افسران در جبهه، بنگاه‌ها یعنی تولید‌کنندگان واقعی کالاها و خدمات هستند نه دیوانسالاران اداره‌نشین که هنری جز دستور دادن ندارند. سرکوب بازارها و تحمیل اقتصاد دستوری نتیجه‌ای جز تار و مار کردن نیروهای خودی نخواهد داشت." (6)

پرسش کننده :

نقش ذينفعان در اين جنگ اقتصادي چيست ؟

پاسخ دهنده : (6)

"در چنین شرایطی هیچ دور از ذهن نیست که برخی جاسوسان و نفوذی‌های دشمن در کنار ساده‌لوحان و بی‌سوادان اقتصادی نعل وارونه بزنند و با پاشیدن خاک در چشم مردم، در پیش گرفتن مسیر درست اصلاح اقتصادی از جمله گشودن بازار ثانویه ارز را که در همان آغاز به کار موجب کاهش چشمگیر تلاطم در بازار شد، توطئه دشمن قلمداد کنند؛ اما مردمان عادی و ناظران بی‌طرف می‌توانند از روی عقل سلیم داوری کنند. تضعیف پول ملی که در این ماه‌های اخیر شاهد بروز نتایج عینی آن هستیم، نتیجه افزایش شدید حجم نقدینگی است که دولت‌های متوالی برای پوشش دادن ناکارآمدی‌های اقتصاد دولتی به آن دامن زده‌اند. تلاطم در بازار ارز نتیجه ناگزیر این تضعیف و نیز امتناع دولت از اصلاح تدریجی آن متناسب با تورم و تضعیف پول ملی بوده که اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد به‌منظور جلوگیری از تلاطم‌های بعدی و آسیب به تولید ملی مکررا به دولت توصیه می‌کردند." (6) در بزنگاه‌های تاریخی دولت‌ها همواره به حفظ سرمایه اجتماعی و نگهداشت انسجام و همبستگی داخلی نیازمند هستند و دقیقا باید به این سوال پاسخ داد که کدام سیاست‌ها می‌توانند اعتماد عمومی را خدشه‌دار کنند؟"

پرسش کننده :

استراتژي  دشمن چيست ؟ راهکار اقتصاد دانان  براي مقابله با آن چيست ؟ اهميت تغيير پارادايم چيست ؟

پاسخ دهنده  (6) و (5) :

" استراتژی دشمن تنگ کردن حلقه محاصره اقتصادی به‌منظور ناکارآمدتر کردن و نهایتا از کار انداختن موتور اقتصاد ایران است. تاکتیک‌های این استراتژی عبارت است از تحریک ایران به تصمیم‌گیری‌های احساسی و غیرعقلانی. اگر این ارزیابی درست باشد، راه مقابله با جنگ اقتصادی دشمن روشن است: در صحنه بین‌المللی نباید وارد محل نزاعی شد که آنها ترسیم کرده‌اند. تحریکات و رجزخوانی‌های «هل‌من‌مبارز‌طلبانه» ترامپ بخشی از تاکتیک دشمن است. با وارد شدن در این بازی نقطه ضعف اصلی دشمن یعنی زیرپا گذاشتن اصول تجارت آزاد تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. باید با تاکید بر اصول تجارت آزاد که مورد تایید همه نهادهای بین‌المللی و اکثریت قریب به اتفاق کشورها است از مردم ایران برای دستیابی به این حق دفاع کرد و در عرصه اقتصاد داخلی نباید به سیاست‌های همسو با اهداف محاصره اقتصادی دست یازید و با تشدید اقتصاد دولتی و دستوری، نیروهای بالفعل و بالقوه ملی را تضعیف کرد. استراتژی ملی باید مبتنی بر آزادسازی اقتصادی و امتناع جدی از سرکوب بازارها باشد. البته مدعیان فریاد خواهند زد که نتیجه این استراتژی افزایش تورم و فشار اقتصادی بر مردم خواهد بود. در پاسخ به اینها باید گفت مساله تورم در حقیقت ناشی از سیاست‌های غلط اقتصاد دستوری است."(6)

"کارشناسان اعتقاد دارند پس از تغییر پارادایم است که می توان به افراد متناظر با آن فکر کرد. تجارب جهانی نشان می‌دهد برای انجام اصلاحات اقتصادی در کشورهای موفق، نقطه تغییر، سپردن گرانیگاه اقتصادی در دولت به صاحب‌نظرانی مطرح و مورد اجماع جریان‌های فکری است. افراد با این ویژگی، قادر هستند علاوه بر هماهنگی با دیگر بخش‌های سیاست‌گذاری، اصلاحات اقتصادی را با سرعت و قدرت بیشتری پیش ببرند. اما اگر تغییر صرفا به جابه‌جایی افراد محدود شود، فاقد نتیجه مطلوب برای دولت و اقتصاد ایران خواهد بود."(5)

واقعیت انکار ناپذير این است که تحت لوای پارادایم نامتناسب موجود ، تلاش برنامه‌ریز اجتماعی یا قوه مقننه برای تغییر افراد لزوما منجر به افزایش رفاه اجتماعی نخواهد شد.

پرسش کننده :

نظر کارشناسان در اين مورد چيست ؟

پاسخ دهنده : ( 5 ) و (6)

" کارشناسان بر این باورند که اگر قرار است تغییری در تیم اقتصادی صورت بگیرد، این تغییر باید در پارادایم‌ها باشد و نه صرفا افراد؛ و سیاست‌هایی انتخاب و اجرا شوند که آزمون خود را در کشورهای پیشرو از جنبه اقتصادی با موفقیت سپری کرده باشند. پس از تغییر این پارادایم‌هاست که افراد می‌توانند در چارچوب آن روند اصلاحات را آغاز کنند؛ افرادی جوان که قادر باشند اصلاحات اقتصادی را با سرعت و قدرت بیشتری پیش ببرند.

نکته ضروری دیگر این است که اولویت این تغییرات باید در دستگاه‌هایی باشد که نقش محوری و گرانیگاه در اقتصاد دارند. شرط دیگر موفقیت در ترمیم کابینه باید انتخاب افرادی باشد که مورد اجماع و تایید نخبگان اقتصادی و مورد تایید آنان باشند، ضمن اینکه استفاده مجدد از کسانی که پیش‌تر آزمون خود را پس داده و ناموفق بوده‌اند، پاشنه آشیل ترمیم کابینه است." (5 )

"حال پرسش اساسی این است که چگونه با این جنگ تمام‌عیار اقتصادی و سیاسی آمریکا علیه ایران می‌توان مقابله کرد؟ به سخن دیگر چه استراتژی و تاکتیکی باید در پیش گرفت که نتیجه آن بیشترین دستاورد و کمترین هزینه را برای کشور ما به همراه بیاورد؟

عقل سلیم حکم می‌کند که وارد شدن در محل نزاعی که دشمن با ارزیابی نیروها و موقعیت خود و طرف مقابل تعیین کرده اشتباه استراتژیکی مهلکی است؛ چراکه در واقع تمکین به خواسته دشمن است و نتیجه‌ای جز شکست برای ما ندارد. آنها درصدد بستن همه منافذ تنفسی اقتصاد ایران هستند؛ بنابراین اتخاذ هر گونه سیاستی که اقتصاد ما را بسته‌تر کند، به معنی بازی در زمین دشمن و در جهت تامین خواسته‌های او است. اخیرا از قول برخی مسوولان رده بالای دولتی نقل شده که در شرایط فعلی جنگ اقتصادی، سخن گفتن از اقتصاد آزاد بی‌معنی است و دولت باید کنترل خود را بر اقتصاد بیشتر کند." (6)

پرسش کننده :

باتوجه به اهميت نظر کارشناسان :

1.   باید با تاکید بر اصول تجارت آزاد که مورد تایید همه نهادهای بین‌المللی و اکثریت قریب به اتفاق کشورها است از مردم ایران در برارِ برهم زنندگان ِ نظم جهاني دفاع کرد .
2.   سیاست‌هایی انتخاب و اجرا شوند که آزمون خود را در کشورهای پیشرو از جنبه اقتصادی با موفقیت سپری کرده باشند.
3.   اولویت این تغییرات باید در دستگاه‌هایی باشد که نقش محوری و گرانیگاه در اقتصاد دارند.
4.   شرط دیگر موفقیت در ترمیم کابینه باید انتخاب افرادی باشد که مورد اجماع و تایید نخبگان اقتصادی و مورد تایید آنان باشند.
5.   استفاده مجدد از کسانی که پیش‌تر آزمون خود را پس داده و ناموفق بوده‌اند، پاشنه آشیل ترمیم کابینه است.

اميدوارم که بعدأ در مورد پوست اندازي کابينه ، نگويم :

چه فکر مي کرديم ؟

 و

چه شد ؟

منابع :

سر مقاله روزنامه شماره ۴۳۶۷  دنياي اقتصاد به قلم دکتر علی فرحبخش

1. (1) تحت عنوان ِ"مدیریت بحران؛ تغییر تیم یا نگاه؟" 
2. تجارت آنلاین ، راهکارهای ایستادگی در برابر تحریم‌های ظالمانه آمریکا را بررسی کرد.
3. روزنامه جهان صنعت مورخ 1397/04/27- نسخه وزارت اقتصاد برای مقابله با تحریم هانسخه وزارت اقتصاد برای مقابله با تحریم ها
4. روزنامه دنياي اقتصاد شماره ۴۳۷۷ در نشست پارلمان بخش خصوصی در اتاق تهران مطرح شد: پل عبور از خطر تحریم‌هادر نشست پارلمان بخش خصوصی در اتاق تهران مطرح شد: پل عبور از خطر تحریم‌ها

5. روزنامه دنياي اقتصاد  شماره ۴۳۷۸ رئیس دفتر رئیس‌جمهور تایید کرد. پوست‌اندازی در تیم اقتصادی

6- سر مقاله روزنامه دنياي اقتصاد شماره ۴۳۷۴