صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

سید حسین میرشفیعی/ کارشناس مسائل اجتماعی

آموزش و پرورش و توسعه پایدار

توسعه پایدار و آموزش و پرورش  مقوله توسعه پس از جنگ جهانی دوم  در راستای رفع فقر ، کاهش نابرابری و تسریع رشد اقتصادی، اندیشمندان حوزه های سیاسی اقتصادی را به خود مشغول نمود.
تا چنددهه ی قبل ، عقیده اکثر صاحب نظران بر این بود که توسعه مفهومی اقتصادی است اما این نظریه همزمان با شکست کشورهایی که فقط معیارهای اقتصادی توسعه را مدنظر قرارداده بودند، درهم شکست.
دیری نگذشت که متخصصان امر توسعه، این مفهوم را در مقابل رشد قرار داده و آن را عاملی فراگیرتر از رشد اقتصادی دانستند.
توسعه پایدار و همه جانبه به عنوان مفهومی متعالی و در بردارنده ی پیشرفت و ترقی جامعه در تمامی ابعاد زندگی، آغازگر مفاهیمی چون توسعه ی سیاسی، اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی، انسانی و.... در ادبیات علوم انسانی شد.
طبق تعریف بین المللی برنامه محیطی سازمان ملل متحد، توسعه پایدار توسعه ای است که نیازهای نسل حاضر را برآورده سازد بدون آنکه توانایی های نسل آینده را در رفع نیازهایشان به مخاطره اندازد.
در حقیقت ، اندیشمندان توسعه معتقدند گسترش امکانات زندگی، ارتقای رفاه عمومی ، رابطه با محیط زیست و موهبت های طبیعی، انرژی و ... همه و همه باید در راستای عدالت اجتماعی صرف گردد تا نسل آینده را از این موهبت های طبیعی و حق زیستن محروم نسازد .
از میان مولفه های اصلی توسعه پایدار (1) می توان فرهنگ و آموزش را سنگ بنای آن دانست.
 فرهنگ از آن حیث بر  عناصر اجتماعی اولویت و ارجحیت دارد که در فرآیند توسعه یافتگی ، رابطه ی دیالکتیکی میان خود و عناصر دیگر  همچون اقتصاد و سیاست و ... برقرار می سازد ، چرا که خود را شکل دهنده و در بردارنده ی ارزش ها ، رسوم ، باورها و معیارهای هر جامعه ای می داند.
بیش از نیم قرن پیش ایران همگام با ژاپن خود را در مسیر برنامه ریزی جهت نیل و دست یابی به توسعه همه جانبه و پایدار قرارداده و در این راه منابع بسیاری را هزینه نمود.
در دوره ی پهلوی ، توسعه صرفا به واردات صنعت و تکنولوژی روز از کشورهای غربی ترجمه شد، اما چندی نگذشت که ژاپن که همگام با ایران آغازگر توسعه ی پایدار خود بود ، به الگوی توسعه ی ایران بدل گردید.
و ما همچنان بدون آنکه در این امر تاملی کنیم به روند توسعه ی تک  بعدی و غیر اصولی خود ادامه دادیم.
با اندکی بررسی در می یابیم که تحقق توسعه، مستلزم تمهیدات و مقدمات فرهنگی است و این یعنی مشخصات خاص و ویژگی های فرهنگی متفاوت در هر جامعه باید به عنوان پیش نیاز فرهنگی توسعه مدنظر قرار گیرد.
هیچ توسعه ای بدون قبول یا تمایل جامعه به وقوع نمی پیوندد. وام گیری صنعت و تکنولوژی مستلزم همخوانی فرهنگ هاست لاجرم این واگیری ها باید همگام با تبادلات فرهنگی صورت پذیرد.
 نمی توان سیاست های توسعه که با زیربنای فرهنگ کشوری خاص تنیده شده را در فرهنگ های غیربومی و در کشورهای کمتر توسعه یافته یا توسعه نیافته اجرا نمود که البته این امر را می توان از عوامل اصلی عقب ماندگی ایران در جاده ی توسعه ذکر نمود.
لذا هر فرهنگی باید در درون خود، ساز و کاری در جهت تسهیل یا رفع موانع مقابل توسعه تعبیه نماید.
به عنوان نمونه ، شاهزاده ی بیزانس، در سده ی یازدهم میلادی تلاش های فراوانی برای معرفی چنگال غذاخوری به ونیز انجام داد، اما کلیسا آن را تا جایی خطرناک قلمداد نمود که خواستار نزول خشم خداوند بر استفاده کنندگان از آن شد.
چنگال در سال 1815 توسط یک تاجر فرانسوی برای بار دوم به ایتالیا معرفی گردید اما ممانعت ها همچنان در استفاده از آن وجود داشت، تا حدی که دولت بریتانیا آن را مخل انضباط تلقی و غیر اصولی خواند.
استفاده از چنگال غذاخوری در آمریکا نیز موجب سرزنش افراد گردید.
مواردی ازین دست در تاریخ توسعه و مقاومت فرهنگ ها که البته می توان آن را تابعی از جهان بینی هر جامعه دانست ، بسیار است.
آموزش و پرورش به عنوان مولفه اصلی توسعه پایدار و بزرگترین و پیچیده ترین نظام اجتماعی، که در ایران 15 درصد از بودجه ی دولتی را به طور مستقیم صرف خود نموده است را می توان به عنوان « سنگ بنای توسعه » پایدار قلمداد نمود.
فرهنگ را از آنجا که ناقل الگوها و هنجارهاست ، می توان معلول آموزش و پرورش برشمرد .

بنابراین آموزش و پرورش نه تنها ابزار انتقال فرهنگ، بلکه می توان آن را قدرتمندترین عامل « توسعه ی درون زا  » (2) بر شمرد.
این نهاد عظیم اجتماعی از طرق متعدد می تواند در توسعه پایدار کشور سهم به سزایی ایفا نموده و در ایجاد و بستر سازی توسعه درون زا ، موثر واقع شود.
همچنین می تواند با خودبیانگری و خود اصلاحی،تدوین استراتژی های فراگیر، خروج از نظام های آموزشی سنتی و توسعه تکنیک های آموزشی، جایگزین مناسبی برای فنون و محتوای وارداتی شده و ضمن هم سوساختن نیازهای جامعه و چرخ توسعه ، جوهره ی توسعه درون زا در هر کشوری باشد.
مدرسه و دستگاه تعلیم و تربیت ، مطابق با نظریات سرمایه انسانی، با تربیت نیروی انسانی کارآمد و متخصص به عنوان رکن اصلی تولید در چرخه ی اقتصاد کشور ایفای نقش می نماید.
امید است که با تدبیر و درایت ، بهره گیری از آموزش و پرورشی نوین و سرآمد، توسعه ی وارداتی را کمرنگ تر و رنگی نو به  توسعه درون زا که همگام با فرهنگ وارزشهای بومی است ، بپاشیم.
به امید آن روز

*پ. ن :
به علاقه مندان این مبحث، مطالعه کتاب فرهنگ و توسعه ( 3) پیشنهاد می گردد.
 « مولفه های اصلی توسعه پایدار :
  1. انسان 

2. کودکان و نوجوانان 

3. زنان 

4. فرهنگ 

5. آموزش 

 6. محیط زیست

7. علم 

8.مشارکت
2. رهیافت درون زا به توسعه مستلزم این است که زمینه فرهنگی-اجتماعی ای که توسعه در آن رخ می دهد و نیز شرایطی که به آن فرهنگ خاص مربوط می شود ، لحاظ شود.
از یک سوء به مردم فرصت ایفای نقش داده و از سوی دیگر عامل یکپارچگی توسعه و ساختارهای اجتماعی فرهنگی می شود.
3.  یونسکو. 1376. فرهنگ و توسعه: رهیافت مردم شناختی. ترجمه نعمت الله فاضلی و محمد فاضلی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.


ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

جمعه, 27 شهریور 1394 13:17 خوانده شده: 3242 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +5 -1 --
رضا مرادی 1394/06/27 - 18:48
باسلام واحترام ، بسیارخوب است که دست به قلم شد ه اید سعی نمایید با دید ملی وبومی سازی مباحث اجتماعی واقتصادی ، رویکردو تحلیل نسبت به آموزش وپرورش داشته باشید
چرا که اگر ازمناسبات حاکم برجامعه ی خود غفلت نمایید نمی توانید مسائل آموزش وپرورش را به درستی درک وبرای برون رفت از معضلات آن نظرات ودیدگا ه های راهبردی واثربخش ارائه نمایید.
موفق باشید
پاسخ + +3 -3 --
ناشناس 1394/06/27 - 19:11
برادر نویسنده آموزش و پرورش بدون معلم مانند لاشه بی جان است و این سایت سخن معلم است پس مشکلات معلمان را بازگو کنید و هنوز به آموزش و پرورش خیلی فاصله داریم
پاسخ + +2 -1 --
رئوف 1394/06/27 - 19:33
بسیار عالی
پاسخ + +3 -1 --
ابراهیم قاسمی 1394/06/27 - 20:11
جناب میر شفیعی. جدا خسته نباشید، مطالب بسیار عالی. امیدوارم همانطور که فرمودید از فرهنگ بومی ودرونی استفاده کنیم،وافتخار کنیم به آداب فرهنگی. بومی خودمان، به امید آنروز
پاسخ + +3 -1 --
شجاعی 1394/06/27 - 22:15
آقای میرشفیعی به موارد خوبی اشاره کردی.همکار جوان موفق باشی
پاسخ + +3 -1 --
محمد رضا خورشیدی 1394/06/27 - 22:51
آقای میرشفیعی
به نظر بنده خیلی خوب در مقاله کوتاه موشکافی خوبی داشتی . اتفاقا بر خلاف نظریه استاد مرادی ، با استناد به اتفاقات و رویداد کشورهای دیگر که اتفاقا آموزش و پرورش ما را به علت الگو برداری ناقص در رنج قرار داده است ، جنابعالی بجا نوشتی ، دقیقا تا ما فرهنگ و راه رفته دیگران را نشناسیم نمی توانیم بر توسعه نیافتگی فرهنگ بومی و ملی خود فائق آییم با درود و بدرود
پاسخ + +3 0 --
جلیل 1394/06/28 - 11:16
با این کار و با این رتبه بندی بدلی و این ظلم دولت کرسیهای مجلس را از دست خواهد داد ظاهرا علاقه ای به کسب صندلی های مجلس ندارند باشه ما هم اشتباهی که در رای به روحانی دادیم که نتیجه اش به قدرت رسیدن حزب کارگزار و این وزیر مدرسه فروش و ضد معلم شد را دیگر تکرار نکرده و دقیقا به رقیب اصلی این دولت یعنی یاران احمدی نژاد رای خواهیم داد دیروز یکی از نمایندگان مجلس می گفت فانی قصد داشت مدارس را سرانه ای و حقوق معلمین را به دست مدیران بسپارد که ما جلویش را گرفتیم فکر کنید اگر نمایندگان دولت در مجلس به قدرت برسیند که افزایش حقوق که هیچ اون وقت باید التماس کنیم که اخراجمان نکنند دوستان این دولت حزب کارگزرار است که سرمایه دار و ضد معلم و قشر ضعیف است کاملا حزب خطر ناکی است بترسید از روزیکه مجلس را اشغال کنند میبینید چه قدر نظرتشان سرمایه داری و ضد معلم هست
پاسخ + 0 0 --
ضحي آذري 1396/02/16 - 00:26
بسيار عالي
پاسخ + 0 0 --
علیجانی 1398/06/10 - 21:49
سلام
بسیار عالی بود موفق باشید

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

انتصابات علیرضا کاظمی تا چه میزان با تعهدات و قول های مسعود پزشکیان هم خوانی داشته و توانسته رضایت معلمان را جلب کند ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور