در هفته معلم امسال خبر جعلی اهدای سرویس طلا به معلمان مدرسه ایرانی در عمان، آن هم از سوی مسئولین کشور عمان؛ آن قدر داغ، هیجان انگیز و متفاوت بود، که نمی شد به راحتی از کنار آن گذشت، لذا به سرعت تمام فضای مجازی جامعه معلمی ایران را در نوردید، در فضای مجازی (وایرال شد) بسیار دیده شد و حرف و حدیث های فراوانی را به دنبال داشت. بررسی چرایی بسیار دیده شدن این کلیپ به عوامل متعدد اجتماعی ، روان شناختی و مناسبتی و ... مرتبط است که در این مقال برخی از مسایل مرتبط با این کلیپ طرح می گردد:
1- شأن و مقام معلم آن چنان بالاست که خداوند باری تعالی آن را از بزرگترين اوصاف خود بیان می دارد. پیامبر (ص) معلم کل بشریت است و مقام معلم در ردیف انبیاء الهی قرار دارد. امام صادق(علیه السلام) در حدیثی می فرمایند:«إِنَّ الْعُلَمَاءَ وَرَثَةُ الْأَنْبِيَاء»؛ (همانا علما وارثان انبیاء هستند). زبان در وصف شأن معلم قاصر است و نمی توان این مقام و منزلت را با هیچ ارزش مادی برابر دانست، سنجید و مقایسه کرد. تکریم معلم ، تکریم عزت و بزرگی جامعه است. همیشه یک مدیریت باتجربه و کارآمد بهترین تصمیم ها را برای مجموعه خود می گیرد.
2- شایعه در جامعه شفاهی و خبرجعلی در جامعه شبکه ای گسترش می یابد. در واقع یکی از مضرترین محصولات رسانه های اجتماعی خبرجعلی است. اینکه در عصر مجازی خبرجعلی چگونه ساخته می شود و گسترش می یابد، موضوع غریبی نیست. نکته مهم ، اعتماد به مرجع خبر و اصالت و درستی آن و البته اندکی تأمل است. شواهد بسیاری نشان می دهند که انتشار گسترده خبرجعلی عامدانه، مغرضانه و به صورت سازمانی و حرفه ای اغلب بر بستر رسانه های اجتماعی، جهت فریب کاربران و انحراف جامعه ساخته و پرداخته می شوند و به یکی از تهدیدات مهم رسانه ای در جوامع امروز تبدیل شده است. مولفان خبرهای جعلی، این خبرها را برای ترویج اهداف خاص خود یا حمایت از افرادی که به آن ها علاقه دارند ترویج کرده و این موضوع اغلب همراه با تخریب و بی اعتبار کردن دیگران است.(Allcott & Gentzkow, 2017: 213). خبر جعلی به خاطر پتانسیلش در تغییر آگاهی مخاطبان، به چالش برای جوامع تبدیل شده است(Balmas, 2014). این خبر می تواند اعتماد را تحت تأثیر قرار دهد ( Baumgartner & Morris, 2006)، تصور افراد از دیگران را شکل داده ( Lee, 2014) و بر نظرات، خبرهای جدی و بحث های سیاسی اثر بگذارد (Landreville & et al., 2010). نشردهندگان خبرجعلی به دلیل شباهت آن با خبر واقعی و غفلتشان از جعلی بودن آن با قاطعیت یک خبر جعلی را بازنشر می دهند(آزادی، 1398: 29).
3- بنابر آنچه گفته شد خبر جعلی سرمایه اجتماعی را کاهش می دهد، اعتماد عمومی را خدشه دار می کند، حس ناامیدی، خشونت، بدبینی و ناکارآمدی را در جامعه می پراکند. نمی خواهم باور کنم اما سخن نانوشته ای ما ایرانی ها را قهرمانان فرصت سوزی یا خراب کردن یک موقعیت ارزشمند می شناسند. در مورد همین ماجرا ببینید چطور یک اتفاق مبارک بین فرهنگی را منعکس کردیم و چه برداشتی از آن ارایه نمودیم؟ چه باوری را تقویت کردیم؟ تصور بفرمایید در آستانه هفته معلم، کلیپی با موضوع نادرست اهدای سرویس طلا به همه معلمان مدرسه ایرانی در یک کشور همسایه طرح شود ؛ به نظر شما در گزاره های پیش گفته، چه تغییری رخ می دهد؟ چه احساسی در بیننده و شنونده خبر به وجود می آورد؟ معلمان چه برداشتی خواهند داشت؟ اینکه چرا فرد یا گروهی، آگاهانه یا ناآگاهانه، این خبرنادرست را منتشر کرده اند و چه اهدافی را از موج سواری بر روی این خبر داشتند، والله اعلم. اکنون به نظر می رسد که اطلاع رسانی و بیان دقیق و صحیح جزییات، در برطرف کردن ابهام و رد این جبرجعلی نقش مهمي داشته باشد.
4- اما واقعیت ماجرا چیست؟ مراسم افطاری، با هدف گرامی داشت مقام شامخ معلم، در یکی از مطعم های شهر مسقط از سوی انجمن اولیا و مربیان خوش ذوق، فعال و محترم مدرسه ایرانی شهر مسقط تدارک دیده می شود. شخصیت های علمی و فرهنگی و سیاسی عمانی هم در جمع معلمان مدرسه ایرانی حضور دارند. بعد از اذان؛ مراسم با نظم خاصی برگزار می شود . قرآن با صوت دلنشین قرائت می شود . یکی از روحانیون معزز، سخنرانی می کنند یاد و خاطره استاد شهید مرتضی مطهری (ره) و شهیدان رجایی و باهنر را گرامی می دارند. مدیریت مجتمع ضمن گرامی داشت ایام، گزارشی از فعالیت های مجتمع ارایه می دهد . شاعر عمانی، قصیده ای عربی در رثای مقام معلم قرائت می کند. در پایان طبق رسم معمول تمام مدارس ایرانی، از زحمات یک ساله معلمان و عوامل اجرایی مدرسه با یک هدیه معنوی قدردانی می شود. در این مراسم، نماد کشور عمان (خنجر عمانی) که یک هدیه معنوی است؛ به همراه یک لوح تقدیر با امضای مدیریت مدرسه و ریاست انجمن، به معلمان اهدا می گردد. این هدیه را انجمن اولیا و مربیان مجتمع تهیه نموده است. از سوی انجمن مجتمع ایرانیان، از مهمانان و مسئولین عمانی حاضر در جلسه قدردانی می گردد. تمام مراسم به همت انجمن مجتمع اولیا و مربیان برگزار گردیده است. .... یک هفته بعد، کلیپ دو دقیقه و سی ثانیه ای این مراسم در رسانه های مجازی داخل کشور با خبر جعلی هدیه سرویس طلا به معلمان بسیار پربازدید می شود. کیفیت هیچ سیستم آموزشی نمی تواند از کیفیت معلمان سازنده آن فراتر رود.
5- خنجر نماد کشورعمان و نشان ملی این سرزمین است و در جامعه عمانی حضور پررنگی دارد. در جای جای این کشور می توان آن را مشاهده کرد. نشانه خنجر در تمام اسناد رسمی عمان مشاهده می شود. به طوری که طرحی از آن روی پرچم ملی و هم چنین تمام اسکناس های این کشور وجود دارد. روی در و دیوار و بر پر شال مردان. هر عمانی یک خنجر در منزلش دارد و آن را نشانه اصالت ملتش می داند. نقش خنجر در کتاب های مدارس چاپ شده و مردان عمانی در مناسبت های اجتماعی و رسمی به عنوان بخشی از پوشش رسمی خود از آن استفاده می نمایند. اگر در مراسمی به کسی خنجر اهدا شود، نشانه احترام به او و مهم شمردنش است. لذا یک هدیه معنوی محسوب می شود. کشور عمان تلاش کرده است تا خنجر عمانی را در بخش میراث ناملموس بشری در یونسکو ثبت جهانی کند.
6- همه ما باور داریم که وجود ابهام در خبر و رویداد، به خوبی می تواند زمینه گسترش شایعه را فراهم سازد. به این موضوع فکر کنید که چرا باید کشور عمان به معلمان ایرانی سرویس طلا هدیه بدهد؟ آیا مسئولین عمانی، برای معلمان کشور خودشان، سرویس طلا هدیه می دهند؟ که حالا بخواهند برای معلمان یک مدرسه از یک کشور دیگر این کار را انجام بدهند؟ البته که در کشور عمان مقام و رتبه معلم بالاست. معلمان پشتیبانان آینده هستند. حدود 50 هزار معلم عمانی و 10 هزار نفر معلم غیرعمانی در سه نوع مدرسه دولتی ، خاصه و اینترنشنال تدریس می کنند اما در روز معلم ، وزیر تربیت بر نقش حیاتی و کارآمد معلمان در زمینه آموزش تأکید می کند و افق 2040 و سهم آموزش در این توسعه را تبیین می نماید. زیرا آموزش یکی از عناصر کلیدی آن خواهد بود. خانم دکتر مدیحه بنت احمد الشیبانی، وزیر تربیت از معلمان می خواهد در تمام مدارس عمانی دانش آموزان را در راستای افق 2040 تربیت کنند. در این روز به هیچ معلمی سرویس طلا هدیه نمی دهند که الان بخواهند به معلمان مدرسه ایرانی، سرویس طلا بدهند.
7- در آموزش و پروش عمان تمرکز بر توسعه مهارت های قرن بیست و یکم و ارتقای خلاقیت و نوآوری علمی است. ارتقای مهارتهای حرفه ای معلمان به طور جدی دنبال می شود. گزارش ها و شاخص های بین المللی پیشرفت کمی و کیفی عمان را تأیید می کند. اما 24 فوریه روز معلم عمانی است. مراسم روز معلم عمانی مثل همه مدارس کشورخودمان است با برخی تفاوت های جزیی. مراسم روز معلم از تلویزیون ملی، پخش مستقیم می شود. مسئولین وزارتین علوم و وزارت تربیت و سایر وزارتخانه ها در مراسم حضور دارند. معلمین با نظم خاصی دعوت می شوند، هدیه خود را دریافت می کنند و با صبر و حوصله عکس یادگاری گرفته می شود. سرود، نمایش، توصیف و تمجید از مقام معلم با اجرای متن ها زیبا و دکلمه ها دلنشین، جزء ثابت مراسم در تمام استانها می باشد. یک باور مشترک در تمام مراسم های روز معلم عمانی وجود دارد که : کیفیت هیچ سیستم آموزشی نمی تواند از کیفیت معلمان سازنده آن فراتر رود. معلمان گذشته و حال را به هم پیوند دهند. معلمان سعادت یک جامعه را می سازند. معلمان شریک اصلی روند توسعه عمان هستند. بنابراین باید به معلم ارج نهاد و او را گرامی داشت. همچنین هر مدرسه ای خودش ، مراسم روز معلم را برگزار می کند. در برخی مدارس عمانی دانشآموزان ارشد از کلاسهای 10 تا 12 وظایف مختلفی را که معلمان در یک روز انجام میدهند، به عهده می گیرند و سه درس تدریس می نمایند تا هم در این روز خاص به معلمان خود کمی استراحت بدهند. هم عهده دار تمام مسئولیت های یک معلم باشند و حساسیت های حرفه معلمی پی ببرند. در این روز برنامه شادی و سرگرمی تدارک دیده می شود و تلاش می گردد برای معلمان و دانش آموزان روز خاطره انگیزی ساخته شود.
8- این مراسم یک مراسم طلایی و درخشان بود اما به کسی طلا، هدیه داده نشد. فرصتی بود که خلق شد. در نظام آموزشی ما انجمن اولیا و مربیان است و در سایر نظام های آموزشی (PTA). انجمن اولیا و مربیان مجتمع آموزشی ایرانیان می تواند الگویی موفق برای گسترش و تعمیم باشد. در کدام یک از مدارس ایرانی خارج از کشور انجمن مدرسه، توانسته چنین پیوند موفقی بین مدرسه ایرانی و وزارت تعلیم و تربیت، اصحاب رسانه و سیاست گذاران کشور میزبان برقرار کند؟ در کدام کشور دیگر مسئولین رسمی آن کشور چنین به احترام و تکریم معلمان مدرسه ایرانی پرداخته اند؟ حضور مسئولین کشور عمان و تکریم معلمان ایرانی تکریم همه معلمان ایرانی و تکریم فرهنگ ایرانی است.
می خواهم خدمتتان عرض کنم که انجمن اولیا و مربیان مجتمع ایرانیان، یک ظرفیت و پتانسیل است که در تمام این مدت بی دریغ، در کنار مدرسه بوده و همیشه با حمایت های به جا از مدرسه، در جهت کاستن مشکلات و رفع کمبودها گام برداشته است. انجمنی که عاشق فرهنگ ایرانی است و از هر فرصتی برای رشد و بالندگی ایران و ایرانی حمایت می کند.
9- وزیر پیشین آموزش و پرورش آقای محسن حاجی میرزایی در مراسمی می گفت: « هیچ نقشی در آموزش و پرورش کلیدی تر، کاربردیتر و تعیین کنندهتر از نقش مدیر مدرسه نیست » . به راستی ایشان درست می گفت و این تفکر درستی است. همیشه یک مدیریت باتجربه و کارآمد بهترین تصمیم ها را برای مجموعه خود می گیرد. در یکسال گذشته نقش پررنگ مدیریت و معاونت آموزشی توانمند مجتمع ایرانیان در حل مشکلات فراوان مجتمع و ظرفیت سازی برای مجتمع، بسیار مشهود و چشمگیر بوده است. چنانکه یکی از جلوه های آن همین مراسم، سپاس از معلم بوده است.
پیام این مراسم می تواند این باشد که با وجود تمام تحریم های ظالمانه علیه کشور عزیزمان و همه سختی های موجود؛ چراغ مدارس ایرانی در خارج از کشور همچنان پرفروغ و روشن است و زبان و ادبیات شیرین فارسی تدریس می شود و دانش آموزانی در این مجتمع و سایر مدارس ایرانی حضور دارند که به دین و فرهنگ و زبانشان عشق می ورزند و از بین تمام مدارس موجود انتخاب کرده اند که در مدرسه ایرانی حضور یابند. پیام این کلیپ می تواند حضور پررنگ فرهنگی ما باشد که مقامات عالی کشور میزبان را ذیل نام جمهوری اسلامی ایران و آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران؛ جمع نموده ایم و در این مراسم از نقش پررنگ معلمان ایرانی در آموزش و پرورش می گوییم و به مهمانان می گوییم که در سرزمین ما یک هفته به نام معلم است. پیام این مراسم می تواند دوستی و محبت بیشتر بین دو کشور ایران و عمان باشد؛ که از تاریخ مشترک، فرهنگ مشترک و دین مشترک برخوردار هستند؛ مراسمی از این دست، فرصت است؛ فرصتی برای عرضه فرهنگ ناب ایرانی به همگان. وقتی در سرزمینی که کلی مدارس اینترنشنال وجود دارند جشن روز معلم ایرانی با حضور مسئولین عمانی، در رسانه های شنیداری و نوشتاری و فضای مجازی عمان مطرح می شود، پیام روشنی را مخابره می کند :
پیام مهر و محبت و دوست داشتن و عزت و احترام معلمان ایرانی است به تمام دنیا.
آزادی، محمدحسین و دیگران. تفاوت های خبرجعلی و شایعه. (1398). مجله مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه. دوره دوم، شماره 3.
Allcott,H & Gentzkow M.(2017), Social media and fake news the election 2016. Journal economic of perspectives 31(2)211-36.
Balmas,M. (2014). When fake news becomes real: Combind exposure to multiple news sources and political attitudes of inefficacy, alienation, and cynicism. Communication Research, 41(3), 430-454.
Baumgartner, J.,& morris, J. S. (2006). The Daily Show effect: Candidate evaluations, efficacy,
and American youth. American Politics Research, 34(3), 341-367.
Landreville K D , Holbert R L. & LaMarre H L (2010). The influence of Late ight TV comedy viewing on political talk: A moderated mediation model. The International Journal of Press Politics. 15(4), 482-498.
Lee, F. L. (2014). The impact of online user-generated satire on young people’s political attitudes: Testing the moderating role of knowledge and discussion. Telematics and Informatics, 31(3). 397-409.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
جناب ملاحسنی که در آنجا خوب زندگی می کنی
اینکه به معلمی طلا هدیه می دهند یا خیر به شکلی نمادین هم هست
از همین مطالب خود شما هم مشخص است چه عزت و احترامی برای معلم قائل اند
که یک هزارم آن در ایران نیست
پس در آنجا به معلم ها طلا می دهند ولی چون امثال شما احتمالا بهتان برخورده و خود را جزء معلم های ایران حساب نیاورده اید این چنین می گویید