بهاریه ... مروری بر رخدادهای آموزش و پرورش در سالی که گذشت

 سنت ديرينه و پسنديده ايست که در پايان هر سال و يا در آغاز سال ، مروري بر حوادث مهم مي اندازند .
با توجه به فراز و نشيب هاي گوناگون  ،به نظر اينجانب مهمترين ،پر رنگ ترين و اساسي ترين مجموعه خبر در سال جاري در آموزش و پرورش در دو قسمت ذيل خلاصه مي شود :
- توجه جدي مسئولين آموزش و پرورش  ، دولت و تا حدودي حاکميت به آموزش و پرورش ، اتفاقي که در عمر جمهوري اسلامي کم نظير و يا بي نظير است .
- چرا در چنين شرايطي که همه چيز براي گفت و گو و چانه زني به منظور تحققˏ مطالبات انباشته شده براي فرهنگيان آمده تر از قبل است ، به جاي آنکه تشکل هاي مدني به صورت جداگانه و يا هماهنگ و متحد ، با مسئولين وارد ديالوگ و چانه زني شوند و بر اساس خرد جمعي راهکار هاي مدني که پر فايده و کم هزينه است را تجربه کنند ، همچون گذشته و بدون توجه به تجربيات تلخ قبلي ،  راه پر پيچ وخم ، پر هزينه و کم فايده را مجددأ تجربه مي کنند .
آزموده را آزمودن خطاست .

الف - نگاه خرد مندانه دولت تدبير و اميد  به آموزش و پرورش چيست ؟
اقدامات کم نظير و يا بي نظيرˏ جناب آقاي دکتر فاني در اين رابطه با توجه به خرد جمعي به شرح ذيل مي باشد :

1.ارتباط با رسانه ، رکن چهارم دمکراسي ( 1 )
پیشنهاد وزیر آموزش و پرروش به خبرنگاران: انجمن تخصصی خبرنگاران حوزه آموزش و پرورش تشکیل شود .
" فانی گفت : در ابتدای شروع به کار از 750 چالش و مسئله در آموزش و پرورش به پنج سیاست راهبردی، ساماندهی و بهسازی نیروی انسانی، ارتقای مدیریت آموزشگاهی، عملیاتی کردن بودجه و تمرکز زدایی رسیدیم و این سیاست ها با حفظ اولویت به صورت نقشه اجرایی در اختیار آموزش و پرورش گذاشته شده است. "
پيشنهادات وزير در اين رابطه بشرح ذيل است :
- چون حوزه سیاست و تربیت سخت ترین کار دولت هاست ، ایجاد انجمن تخصصی خبرنگاران مربوط به حوزه آموزش و پرورش می تواند در تولید اخبار به حوزه های تخصصی آموزش و پرورش کمک کند...
- آموزش و پرورش بیشترین مخاطبان را با جامعه دارد لذا هر تصمیمی که در آموزش و پرورش گرفته شود کل جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد و به همین دلیل باید اخبار این حوزه با دقت، ظرافت، تخصص و دانایی همراه باشد تا جامعه کمترین آسیب را از واکنش ها داشته باشد.
- رسالت خبرنگاری این است که انتشار اخبار را با ویژگی های خاص جامعه ببیند و آموزش و پرورش موظف است از هر پدیده ای که در این حوزه اتفاق می افتد به عنوان یک فرصت استفاده کرده و آن را مدیریت کند.
-نهادینه شدن "پیوست رسانه ای " را برای تمام برنامه های ملی آموزش و پرورش لازم دانست و تصریح کرد: برای آنکه آموزش و پروش به عنوان بزرگترین فصل مشترک حاکمیت و ملت تحولات به شکل نظام مند صورت بگیرد باید کار رسانه ای در جهت تبیین هر تحول از قبل از آن شروع شده باشد تا مانند قانون مدارس غیر دولتی در سال های 67 و 68 تفکری به صورت مخالف این نوع مدارس در آموزش و پرورش شکل نگیرد.
2. طی حکمی از سوی وزیر آموزش و پرورش، عادل عبدی به سمت " مشاور وزیر در امور تشکل های فرهنگیان"  منصوب شد.( 2 )

* در متن حکم به همکاری و همراهی همه تشکل های فرهنگی و سایر صاحب نظران ، تعامل مثبت و سازنده با همه تشکل های صنفی معلمان و استفاده از خردجمعی برای پیشبرد بهتر امور ، گزارش های مستمر از نشست هاي مشترک  و بازخورد اشاره شده است .

3.سی و یکمین اجلاس رؤسای آموزش وپرورش مناطق کشور ( 3 )
عادل عبدی مشاور وزیر در امور تشکل ها در حاشیه سی و یکمین اجلاس رؤسای آموزش وپرورش مناطق کشور که در سالن همایش های رازی برگزار شد ، اظهار کرد: مسائل مطرح شده در اجلاس از جمله سخنان وزیر آموزش و پرورش در حضور رئیس جمهور مبنی بر فرصت بودن تشکل ها و ضرورت کمک گرفتن از نهادهای مدنی برای بهبود امور و همچنین سخنان رئیس جمهور درباره استفاده از توان نهادهای مدنی در بهبود شرایط آموزش و پرورش  و اشارات رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بر لزوم گسترش مشارکت مردم و تاکید وزیر محترم اطلاعات مبنی بر تامین آرامش و امنیت جامعه فرهنگیان از نکات برجسته این اجلاس است که  با اقبال معلمان و  تشکل ها و نهادهای صنفی معلمان مواجه خواهد شد.
عبدی تاکید کرد: با توجه به بررسی های به عمل آمده در مدت کوتاهˏ حضور به عنوان مشاور وزیر در امور تشکل ها ظرفیت های فراوانی برای همکاری و تعامل میان این وزارت و تشکل های معلمی شناسایی شده است.
مشاور وزیر در امور تشکل ها ی معلمان، خاطرنشان کرد: امیدواریم در دولت تدبیر و امید شاهد ایفای نقش  مطلوب تشکل های  معلمی در برنامه ها و تصمیمات کلان آموزش و پرورش و تعامل دوسویه با مدیران باشیم.

4. دعوت از فرهنگيان فرهيخته براي حضور در کميسيون هاي تخصصي آموزش و پرورش و ...

ب - آيا توجه دولتˏ تدبير و اميد به خرد جمعي ، فقط منحصر به آموزش و پرورش است ؟

حسن روحاني  در تبليغات انتخاباتي  مطرح مي نمود که بايد کار مردم را به دست مردم سپرد . خوشبختانه پس از پيروزي در انتخابات  اين  وعده را مانند بسياري از وعده هايش پيگيري  نمود . ولي متأسفانه به دليل ضعف و عدم بالندگي  تشکل هاي مدني اين مهم هنوز به سر منزل مقصود نرسيده است .  
دولت تدبير به خرد جمعي پاي بند است .

باارائه چند نمونه مطلب را دنبال مي کنيم .
1. بازگشايي خانه سينما درشهريور 1392
2. جهت  فعال تر نمودن موسسه عالي آموزش و پرورش مديريت و برنامه ريزي در مهر ماه 1392 ، مسعود نيلي در راس اين موسسه منصوب مي گردد .
3. احياي سازمان مديريت و برنامه ريزي که لايحه بودجه 1394 ممهور به مهر اين سازمان تحويل مجلس محترم گرديد .
4. در همين اسفند جاري پس از حدود 10 سال شوراي عالي استاندارد ، مجددأ شروع به فعاليت نمود .   
 اگر مي خواهيم مردم ، هميشه در صحنه باشند و پس از حضورداهيانه در انتخابات و راي دادن در صحنه باقي بمانند " تکيه به تشکل ها و نهادهاي مدني " ضرورتي اجتناب ناپذير است  .

ج - سئوالات اساسي و مهمي که هر فرهيخته بايد ، به دور از شتاب زدگي ، به وجدان خودش پاسخ دهند  چيست ؟
لطفأ زود موضع گيري نفرماييد و با آرامش و تفکر، فقط به وجدان خودتان پاسخ دهيد .
1 .  آيا تا کنون در جمهوري اسلامي ايران ، چنين توجه  ويژه ای به آموزش و پرورش و تشکل هاي مدني فعال در آن وجود داشته است ؟
2. کدام يک از تشکل ها ي مدني از فرصتي تاريخي ايجاد شده بيشترين بهره رابرده است ؟ ( کدام تشکل مدني براي چه چالشي کار کارشناسي انجام داده است و با دولت مردان به ديالوگ نشسته است . )

( لطفأ مقاله «  اکتيويسم و تشکل ها » به قلم بنده را مجددأ مطالعه فرماييد . )

3 . اگر فرهنگيان بدون توجه به ظرفيت هاي جديدي که به وجود آمده است ! راه گذشته را  که کم فايده و پرهزينه مي باشد را طي کنند ! اقدام آنان براي اکثريت فرهنگيان و جامعه مفيد خواهد بود ؟
4. چه بايد کرد ؟ وچه نبايد کرد ؟ تا به عوام فريبان فرصت طلب ، اجازه ندهيم  ، آنچه توسط خردورزان طي ساليان طولاني با پرداخت هزينه گزاف به دست آمده است  ، به سرعت برق و باد در لحظه اي نابود کنند !
5 .  آيا اعتراضات  توده اي ، بدون کارˏ کارشناسي ، بدون مذاکره و ديالوگ با مسئولين ، بدون تعيين استراتژي و تاکتيک ( بدون تعين اهداف کوتاه مدت ، ميان مدت و بلند مدت  ، بدون تعيين سلسه مراتب پيشرفت در روش ها ، بدون پيش بيني بحران وبرنامه براي مديريت شرايط بحراني ، بدون تدارک مقدمات و استوار کردن جاي پا در پله اولˏ مطلبات پا در بالاترين پلهˏ نهادن) به نفع فرهيختگان عمل کرده ايم و يا آب به آسياب عوام فريبان فرصت طلب ريخته ايم  ؟

خدا وکيلي قرار بود موضع گيري نفرماييد و با آرامش ، در کمال خونسردي  ، فقط به وجدان خود پاسخ دهيد .

قرار نيست که در خلوت خودمان هم  آشفتگي و شتاب زدگي رخنه کند ! پاسخˏ سريع و عجولانه ما را از هدف  به سرعت دور مي کند ! 

لطفأ با تأمل به تفکر بپردازيد زيرا فرموده دين ،عقل ، بزرگان و... است که لحظه اي تفکر، بيش از ساليان متمادي ... ارزش دارد .

د - آيا اميد به ادامه فعاليت منطقي وجود دارد ؟
جاي بسي خوشبختي باقي است  ، موارد ذکر شده در بالا که با نقد و بررسي گذشته ، و تدوين برنامه هاي کوتاه مدت ،ميان مدت ،  بلند مدت ، اولويت بندي مطالبات انباشته شده ، تعيين روش هاي مناسب براي تحقق خواسته هاي متفاوت و طبقه بندي اين روش ها و ...قابل حل مي باشند . نهاد هاي مدني فعال در آموزش و پرورش ظرفيت ارتقاي سطح خود را دارند و در جامعه هم امکان اين رشد و بالندگي فراهم است .
خوشبختانه هر دو طرف ( نهاد هاي مدني و مسئولين ) تلاش مي کنند اين مسير تعالي بخش را به تدريج طي کنند  که نياز به همراهي همگاني دارند .
در اظهارات نمايندگان محترم  تشکل هاي مدني  ، مطرح مي شود که مسئولين محترم آموزش و پرورش ، در نشست با نمايندگان تشکل هاي مدني ، مشکلات خود را مطرح مي کنند و به راهکار هاي آنان توجه مي کنند  .
مثلآ در خبر ها آمده است : 

نشست تشکل ها با جناب آقاي دکتر عمادي مسئول مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش ، يا نشست جناب آقاي غندالي  ، مدیر عامل محترم صندوق ذخیره فرهنگیان با نمايندگان تشکل هاي مدني فعال در آموزش و پرورش و ...
1. اين نشست ها لازم است ولي کافي نيست .
تشکل ها بايد به اين نشست ها بعنوان يک فرصت تاريخي نگاه بکنند تا از ديالوگ ناشي از آن ، راهکار ها ارائه گردد .

نشستن ، گفتن و برخواستن چالش ها را برطرف نمي کند .

ح - نکاتي که تشکل ها  قبل از حضور در نشست با مسئولين بايد رعايت کنند :

1.نمايندگان و رهبران تشکل هاي مدني ، بايد با مطالعه قبلي در جلسات حاضر شوند ، بر اساس خرد جمعي ، مشاوران و اعضاي ، مي توانند " اتاق فکر تشکل ها " را ياري نمايند .
2. نمايندگان  تشکل ها در حين مذاکره ، مراقب باشند که راهکار هاي ارائه شده توسط آنان ،کارشناسي شده باشد ، زيرا در مسير مذاکره تيمي موفق تر است که نظر کارشناسي بهتر ارائه نمايد . بدين طريق اعتبار آن تشکل در جامعه بيشتر افزايش مي يابد . اگر در مورد موضوعي اطلاع ندارند وارد بحث نشوند .
3.نمايندگان تشکل ها بايد موضوع هاي مطرح شده در جلساتˏ نشست مشترک با مسئولين را به اطلاع همه اعضا ، همه فرهنگيان ، همه آحاد جامعه برسانند و از همگان به خصوص کارشناسان مستقل ، بخواهند که اتاق فکر آن تشکل را در رابطه با چالش مورد نظر ياري رسانند .
4. مهمترين وظيفه تشکل هاي مدني و اتاق فکر آنان ، نقد چالش و ارائه راهکار ها مي باشد .
5. دليلي ندارد که تشکل ها از ترس خطا در نقد ، و ارائه راهکار از وظايف اساسي خود طفره بروند . مهم حضور است و مهم تر از آن اصلاح حضور است . !
مي گويند سفينه اي که به کرات آسماني فرستاده مي شود ، بر اساس مطالعات گسترده از قبل ، مسير آن به دقت رياضي تعين مي شود ولي آنچه به آن کمک مي کند تا به کره مورد نظر برسد ، رصد کردن لحظه به لحظه مسير حرکت با مسير پيش بيني شده است .!

اگر اين رصد کردن و اين تصحياتˏ لحظه به لحظه نباشد . هيچ سفر و حرکتي  به مقصد و مقصود خود نمي رسد .

در شرايط کنوني که نگاه  دولت مردان ˏدولت يازدهم ، بر تعامل با نهاد هاي مدني است ، نهاد هاي مدني وظيفه تاريخي سنگيني به عهده دارند تا با خرد ورزي و تعامل با يکديگر ، تعامل با مسئولين ، با خيل عظيم فرهنگيان فرهيخته در گفت و گو و تعامل باشند تا از همسويي سه ضلعي معلمان ، تشکل ها و مسئولان ، حداکثر بهره برداري حاصل شود .
تشکل ها و فرهنگيان فرهيخته با تکيه به تجربيات تلخ گذشته ، موظفند تلاش هاي فرصت طلبان عوام فريب را عقيم نموده تا زمينه هاي رشد و بالنگي تشکل هاي مدني فراهم آيد .

در سايه اين بلوغ و تحول اجتماعي بتدريج هم چالش هاي آموزش و پرورش برطرف مي شود و هم مشکلات فرهيختگان کاهش مي يابد .

در پايان ، نوروز پيش رو را،  به همه ايراني  ها و اقوام ديگر که با بهترين احوال به استقبال  نوروز مي روند و همراه باطبيعت ، به زيستن را آغاز مي کنند . تبريک عرض مي کنم .
براي همه دانش آموزان  و خانواده هاي محترم شان ، فرهنگيانˏ فرهيخته ، انديشمندان و ....آرزو دارم سال 1394 پر خير و برکت باشد .
با تقديم شايسته ترين احترامات – ارادتمند شما شهسوارزاده
22 اسفند 1393

1)  تاریخ انتشار: شنبه  1393/5/18  
2)  روز يک شنبه مورخ 19 مرداد 1393در پايگاه جامع اطلاع رساني وزارت آموزش و پرورش
3)  در پايگاه جامع اطلاع رساني وزارت آموزش و پرورش روز دو شنبه مورخ 1393/6/3 منتشر شد .