صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

عبدالله افراسیابی - معاون پرورشی دبیرستان های تهران

دکترین و سیره ابن سینا در تعلیم و تربیت

afrasiabispecialابو علی سینا نابغه دهر و حکیم الهی و فیلسوف و طبیب دانا  و فرزانه و معلم فرهیخته در آموزش و پرورش نظرات خاص و در خور توجه دارد که اهم آنها ذیلاٌ از خاطر عزیزان می گذرد:

"همین که کودک آماده یادگیری شد باید قرآن و حروف الفبا را به وی آموخت. سپس آموزش شعر را آغاز کرد و اشعاری را باید حفظ کند که در تعریف علم و تقبیح جهل سروده شده اند و کودک را به نیکی بر والدین، اعمال نیک و مهمان نوازی برمی انگیزند.همین که کودک، قرآن را از راه تلقین آموخت آن گاه می توان او را به آموختن آن چه با طبیعت و استعدادش سازگار ساخت راهنمایی کرد." از منظر این ادیب و دانشمند بزرگ و معروف، کودک علاوه بر یادگیری دانش و علوم مختلف، باید حرفه ها و فنون گوناگون را هم یاد بگیرد تا بتواند معاش خود را تأمین کند و استقلال اقتصادی- معیشتی داشته باشد.

به نظر ابوعلی سینا معلم باید عاقل، متدین، بصیر، مؤدب و ماهر در تربیت کودکان، پاکیزه و مهذب و با انصاف باشد؛ زیرا معلم و مربی سرمشق مورد اعتماد محصل و دانش پژوه به شمار می رود. هم اوست که در صورت داشتن صفات و روحیات و خلقیات انسانی مذکور می تواند آنها را در کودکان به وجود آورد. بدیهی و واضح است که مهارت معلم در تربیت کودکان و نوآموزان، مستلزم آگاهی او از روان شناسی کودک (رشد و تکامل و یادگیری) و چگونگی تربیت وی می باشد.

همچنین ابن سینا خوش خلقی را برای معلم و مربی، ضروری می داند، زیرا معلم باید برای نفوذ در دل کودکان و نوجوانان و جوانان بکوشد و این بدون داشتن اخلاق و کردار پسندیده و خوب امکان ندارد. پاکیزگی و انصاف و هوشیاری معلم نیز در موفقیت آنها بسیار مؤثرند.

ابن سینا به تربیت اخلاقی و معنوی و روحی بیشتر توجه دارد و تربیت دینی را برای موفقیت در تربیت اخلاقی لازم می داند و منظورش از تربیت اخلاقی بار آوردن مردان و زنانی است که عفیف و دارای اراده قوی می باشند، فضیلت را دوست دارند و در کارها و اعمال خود رضایت خدا را در نظر بگیرند. همچنان که دانشمندان و متخصصان امور دینی و تربیتی و اخلاقی معاصر به این نتیجه رسیده اند که انسان معاصر تنها به علم صرف نیاز ندارد بلکه پیش از آن، به فضیلت انسانی نیازمند است.

به گفته یکی از متفکران تربیتی، اگر هدف تربیت یا آموزش- پرورش قبلاٌ تربیت و تقویت نیروی انسانی بود، در قرن بیست و یکم هدف آن باید انسانیت باشد یعنی کودکان و نوجوانان را اشخاصی بار آوریم و تربیت نماییم که دارای اعتماد به نفس، استقامت، عدالت، رغبت و کوشش در اعمال نیک، راستگویی و درستکاری باشند و نیز خویشتن را متعهد ، مخلص در کارها، وظیفه شناس، مددکار ، دلسوز، ایثارگر و صرفه جو در استفاده از وقت بدانند.

این دانشمند و فیلسوف بزرگ جهان بشری، تربیت اجتماعی کودک و جوان را هم توصیه می کند و می گوید امکان و فرصت گرد هم آمدن کودکان را بیشتر و وسیع تر کنید تا ایشان بتوانند عملاٌ زندگی اجتماعی را بیاموزند. همچنین، تا می توانید با کودکان و نوجوانان سخن بگویید و از عبارات و جملات مفید، سازنده، مستدل، عقلانی و عاطفی و پرمحتوی و بلیغ و فصیح و زیبا استفاده کنید که این موجب رشد ذهنی و بلوغ فکری  و عقلانی و اعتلاء شعور فردی- اجتماعی ایشان می شود و فعالیت های ذهنی را در ایشان برمی انگیزد.

ابن سینا معتقد است که باید عادات خوب و پسندیده را هر چه زودتر پیش از این که عادات زشت و پلید و شیطانی و انحرافی پیدا شوند، در کودک و نوجوان ایجاد کنیم و در این گونه موارد اگر لازم باشد آنها را تنبیه عقلائی و متعادل و صحیح نماییم اما این تنبیه بایستی با ملایمت و به صورت سرزنش منطقی باشد و چنانچه اگر مؤثر نیفتاد، می توان به تنبیه بدنی اصولی و متعادل و نه افراطی و غلط روی آورد. در هر صورت، در انتخاب نوع تنبیه و مجازات باید مقتضیات سنی و عقلی و عاطفی کودک و نوجوان را در نظر گرفت. آموزش و پررش جدید هم تربیت اولیه را بسیار مهم و مفید می شمارد و توصیه می کند که نباید منتظر نشست که کودک رفتار نا مطلوبی، ولو غلط نوشتن یک کلمه را یاد بگیرد، آن گاه معلم به تصحیح یا اصلاح آن بپردازد. این توصیه را در آثار ژان ژاک روسو، دیوئی، آدلرماکارنو و .... می توان مشاهده کرد.

ارسال مطلب برای سخن معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

 

شنبه, 16 اسفند 1393 21:45 خوانده شده: 1843 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + 0 0 --
رضا 1393/12/18 - 22:41
ترا به خدا اینقدر جعل در نقل قول از ابن سینا نکن. .. ابن سینا اعتقادی به تربیت دینی نداشت. انصاف داشته باشید.

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

آیا کنکور معیار مناسب و قابل اتکایی برای ارزیایی در مورد اثربخشی و کارایی نظام آموزشی ایران می باشد ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور