فرآیند آموزش دریک پروسه ی نه ماهه به اتمام می رسد ، توالی در این فرآیند از اهمیت خاصی برخوردار است .گاه تعطیلات پیش بینی نشده ای که غیر مترقبه درس و کلاس را تعطیل می کند؛ توازن بودجه بندی و تقویم آموزشی کلاس را بر هم می زند ؛ به عبارت دیگر وقتی تقویم آموزشی در یک ماده ی درسی برای چند جلسه پیاپی به هم می خورد معلم ناگزیر است با برگزاری کلاس های جبرانی بودجه بندی کتاب را به تقویم آموزشی نزدیک کند و یا این که با صلاحدید خود اگر فرصتی برای کلاس جبرانی نباشد بودجه بندی کتاب را برای امتحان تغییر دهد البته راه حل دوم فقط برای نیم سال اول تحصیلی قابل اجرا است.
سال گذشته معضل ریزگردها و آلودگی در برخی کلان شهرهای ایران مدارس این مناطق از کشور را به تعطیلی کشاند و از آن زمان طرح تغییر تقویم آموزشی قوت گرفت.
البته تغییر تقویم آموزشی بحث جدیدی نیست .
دهه ی شصت و هفتاد نیز بحث کسر تعطیلات نوروز از سیزده روز به پنج روز داغ بود اما در نهایت به سرانجام نرسید.
دهه هشتاد تقویم آموزشی تغییر کرد و بازگشایی مدارس درسراسر کشور از نیمه شهریور بود اما این طرح نواقص خاص خود را داشت .
در تقویم آموزش و پرورش شهریور ماه امتحانات شهریوری است و شروع مجدد مدارس از شهریور به جای مهر مشکلات عدیده ای ایجاد می کرد. از این نظر طرح مذکور راه به جایی نبرد و از همان مراحل آغازین ابتر ماند.
اینک شاهد هستیم که جسته گریخته صحبت از تغییر تقویم آموزشی است و به نظر می رسد وزارت نشینان از این طرح در صورت تصویب استقبال خواهند کرد .
نگارنده ی این سطور بر این باور است که بدون ارزیابی و بررسی های مقدماتی ممکن است این طرح نیز به سرانجام نرسیده با شکست مواجه شود. از این نظر لازم است؛ توجه کارشناسان آموزش و پرورش را به چند نکته جلب کنیم:
۱- تغییر تقویم آموزشی امتحانات نهایی و هماهنگ کشوری را تحت الشعاع قرار می دهد مگر آن که این طرح شامل مقاطع بالاتر نشود که باز جای بحث دارد.
۲- دروس آزاد و فعالیت های پژوهشی در تعطیلات میان دوره ای در طرح جدید می تواند به طور جدی مورد توجه قرار گیرد.
۳- اگر طرح تغییر تقویم آموزشی صرفا در برخی مناطق ایران اجرا گردد توازن برنامه های آموزشی و انسجام آموزش و پرورش را ازبین می برد.
موارد ذکر شده هر کدام به تناسب در جای خود محل بحث است و نگارنده این سطور بنا به دو دهه تجارب آموزشی وقفه ی آموزشی را بی نقص نمی داند.
برای تبیین این مسأله به یک نمونه تجربه عینی اشاره می گردد.
مسأله از آن جایی آغاز شد که تعطیلات نوروز پایان یافت و اولین جلسه بعد از عید بود و با کلاس چهارم درس داشتم. به یاد دارم عنوان درس خوان هشتم بود. .خوان هشتم سروده ای حماسی ست از اخوان ثالث با پایانی غم انگیز .
تدریس "خوان هشتم "دشوارتر از هفت خوان رستم می نمود .
با سورت سرمای دی آغاز می شد و ماحصل گفته های نقال زشتکاری های نابرادر بود .
شروع دشواری بود به خصوص که دانش آموزان گرم خاطرات شیرین عید بودند و دو هفته از پایان سرمای زمستان می گذشت ...
دانش آموزان مهلت خواستند تا در اولین دیدار خود با همکلاسی ها ،از دید و بازدیدهایشان بگویند؛ موافقت کردم درگرماگرم بحث دانش آموزان، فضای سرد کلاس هوا گرفت .
دلم نیامد با "آن شب نیز سورت سرمای دی بیدادها می کرد"؛ عیش کوتاه شان را منغص کنم پس دامن اشتیاق از تدریس سوزناک خوان هشتم برچیدم و درس ندادم.
در این اثنا فضای ذهنم پرشد از سؤالات گوناگون.
چرا با وجود آن که بودجه بندی کتاب را رعایت کرده بودم اولین جلسه بعد از عید ، محتوای درس هیچ سنخیتی با حال و هوای کلاس نداشت ؟
چرا مؤلفان کتب درسی ،این مهم را در گزینش دروس دوره ی متوسطه لحاظ نکرده بودند؟
همزمان با این سؤالات ،یک راهکار به ذهنم رسید.
اگر به من معلم اجازه می دادند که طبق سرفصل های تعیین شده پیش نروم ،در شرایط فعلی هرگز خوان هشتم را برای تدریس انتخاب نمی کردم .
آیا ممکن نیست دبیران رشته نظری در طول سال تحصیلی براساس جداولی از پیش تعیین شده ،اجازه داشته باشند خود محتوای دروس کلاس را با شرایط کلاس منطبق کنند؟
شاید بر اساس سرفصل های از پیش تعیین شده بتوان حال و هوای درس را متناسب با شرایط کلاس تغییر داد . اگر چه دادن چنین اختیاراتی به معلم عملا بحث امتحانان نهایی را منتفی می کند ؛شاید حتی توازن علمی دانش آموزان را از مدرسه ای به مدرسه ی دیگر به هم بزند ؛اما در نهایت خود عامل رقابت بین مدارس می شود و با نظارت سرگروه های هر منطقه ،شهر و استان نواقص کار برطرف می شود.
در واقع بااین شیوه ی ضمن آن که بودجه بندی کتاب متناسب با شرایط کلاس تعیین می شود ؛ به علائق و نیازمندی های هر مقطع نیز توجه می شود و دانش آموزان با رغبت بیشتر دروس علوم انسانی را مطالعه می کنند.
صدای زنگ اعلام پایانی خوش برای دانش آموزان گریزپای مدرسه است.
گریز از لحظاتی که با شرایط روحی آنان هخوانی ندارد . گریز از تلاقی لحظاتی بی بازگشت، یکی دلپذیر و دیگری دل گزا..
ذهنم در هیاهوی کلاس و مدرسه از خلوت خود خارج می شود و درپایان سیاه مشق امروزم را به رسم دیرین خط می زنم .
. قصد سفسطه ندارم؛ اما تصور می کنیم آنچه را مستندوار برسازه ی تعلیم آویخته ایم ملاک عمل است؛حال آن که "نیاز" اساسی ترین معیار برای گزینش آن چیزهایی است که باید بیاموزیم.
با این تفاسیر اگر تغییر تقویم آموزش و پرورش نیاز امروز سیستم آموزشی است ؛باید به راهکاری اندیشید که تعطیلات میان دوره ای در پروسه ی یاددهی - یارگیری وقفه ایجاد نکند و در عین حال رئوس و سرفصل های کتاب متناسب با فضای کلاس گنجانده شود.
با این تدابیر می توان از تعطیلات ضمن تحصیل به عنوان فرصتی برای تحقیق و پژوهش، بازآموزی و تکرار مطالب گذشته بهره برد.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
کشور ما در سالهای اخیر با تغییرات اقلیمی شدیدی روبرو بوده است و تقریبا 80 درصد مساحت ایران دارای آب و هوای گرم و خشک است که دمای 40 درجه در ماه آخر بهار و فصل تابستان و تاحدودی نیز مهر ماه ادامه دار است ...
آیا مدارس ما از سیستم مناسب تهویه و یا کولر در کلاس های درس برای گذران ساعت های آموزشی برخوردارند ؟
متاسفانه بسیاری از مدارس ما در کل کشور از نظر تجهیزات گرمایشی و سرمایشی وضعیت حتی معمولی ندارند .
به نظر می رسد باید به جای امیدواری به بهبود شرایط معلمان و مدارس امیدوار باشیم هر لحظه یکی از بالادست فکر و ایده ای جدید از حود صادر نکند و اوضاع به هم آشفته را از این بدتر نکند
شخصی در سرمای زمستان در بیابان می رفت ،سگی دنبالش کرد .وی به هرطرف نگاه کرد چیزی ندید تا اینکه چشمش به سنگی افتاد دوان دوان به طرف سنگ رفت و چون خواست آن را بردارد دید که سنگ در اثر یخ بستن به زمین چسبیده و کنده نمی شود. گفت خدایا عجب دوره ای برعکسی شده است ، سنگ را می بندند و سگ را رها می کنند .(بی احترامی به دانش آموزان نشود )
حال حکایت من معلم با دانش آموز است . دانش آموزی که اینده ساز مملکت می باشد . بی سواد بالا می اید را رها کرده اند ( نمرات الکی ، بی نظمی ، بی ادبی و ...) وچسبیدهاند به من معلم ( داشتن طرح درس ، منظم بودن در کلاس ، داشتن اخرین اطلاعات روز و....)
خدایا همه ما را عاقبت به خیر بگردان
بزرگان این مملکت سهل انگاری می کنند بچه هایشان باید تاوان ان را بپردازند
بنزین کیفیت لازم را ندارد . مدارس باید تعطیل شوند .
خدایا.....