مهرماه و روز نخستین آن، علاوه بر اینکه به طور رسمی و قانونی روز بازگشایی مدارس در کشور عزیزمان ایران است، به سمبل « بهار تعلیم و تربیت » تبدیل شده است و جوشش و حرکت برآمده از آن در سطح جامعه همه ساله موجب نشاط افزایی و تکاپوی شیرینی در بین خانواده‌ها و شهرها می‌شود. همواره در این گونه حرکت‌های عمومی در سطح اجتماع، ناخواسته شاهد یک اصل مهم و اساسی تحت عنوان « اصل همزمانی » بوده‌ایم و همین اصلِ عرفی، باعث نوعی پای بندی به شرایط زمان و مکان را در دستگاه عریض و طویل آموزش و پرورش و مدرسه شده است. مسئولان و متولیان امور از سویی و قشر عظیمی از اجتماع با عنوان « دانش‌آموز » از سوی دیگر، فعالیتی موثر و مهم در عرصه علم‌آموزی و تربیت را آغاز می‌کنند.
در دستگاه عظیم وزارت آموزش و پرورش میزان تأثیرگذاری در اجتماع و فرهنگ به مراتب بیشتر از سایر وزارتخانه‌هاست، امّا علیرغم این شرایط، تنوع اقدام و شروع دریک زمینه‌ی یکسان و ثابت منجر به پراکندگی و به تبع آن کمرنگی تاثیرِ این شور و نشاط می‌شود. تنوع مدارس (در اشکال متعدد برگزاری و تولیت آنها ) در سنوات اخیر باعث بروز نوعی اعمالِ سلیقه در شروع سال‌تحصیلی و برخی جوانب دیگر در فعالیت‌ها و وظایف مدارس شده است و این درحالیست که تمام تلاش در قالب «پروژه مهر» بر هم‌افزایی این نشاط و اقدام در سطح کلان کشور می‌باشد.
در گردونه مسابقه آموزشِ محض (به عنوان نمونه ازآن می‌توان به کنکور اشاره کرد) اکثر دبیرستان‌ها (و علی‌الخصوص مدارس نمونه و تیزهوشان) آغاز سال تحصیلی را به شهریورماه کشانده‌اند و ارایه دروس مختلف را چه به شکل فوق برنامه و چه به شکل رسمی و پنهان، در برنامه این فعالیتِ خود دارند. مثلاً به ارایه درس «تاریخ» دوره دبیر در طول ایام شهریورماه و برگزاری امتحان و نگهداری نمره آن تا پایان سال تحصیلی و جایگزینی زمان رسمی آن در طول سال تحصیلی با دروس دیگر به عنوان یک تخطی بارز می‌توان اشاره نمود.
این مسابقه تا جایی فراگیر و مسری شده که سطح آن از دوره متوسطه دوم به دوره ابتدایی (حتی ابتدایی دوره اول) نیز رسوخ یافته و برخی مدارس اعم از دولتی یا غیردولتی در صدد کشاندن دانش‌آموزان به مدرسه از نیمه یا دهه سوم شهریور ماه به مدرسه و کلاس درس هستند. مهم‌ترین استدلال و بهانه‌ایی که برای این کار شنیده می‌شود، بازآموزی و یادآوری دروس سال‌ِ گذشته در ذهن دانش‌آموزان و تسهیل آموزش دروس جدید برای معلم پایه جدید است، امری کاملاً دانشی و کلیشه‌ای در عرصه تعلیم و تربیت.
برخی مدارس نمونه و شاهد که حضور یک هفته پیش از مهرماه را به شکل الزامی برای دانش‌آموزان در برنامه آموزشی خود قرار داده‌اند و طُرفه آن‌که به اخذ مجوز مربوط از اداره آموزش و پرورش نیز در این الزام تأکید دارند.
چگونه است که طبق ماده 93 آیین‌نامه اجرایی مدارس (مصوب شورای عالی آموزش و پرورش ) زمان لازم برای اجرای کامل برنامه‌های درسی و آموزشی و زمان برگزاری امتحانات تعیین شده‌است، اما اعمال سلیقه مدیران برخی مدارس (که نمونه‌ای از آنها را بیان کردیم) بر این ماده قانونی چربیده و مستولی شده است.
شاید در یک نوع نگاه بتوان با واژه « تمرکززدایی » توجیهاتی برای ابهامات فوق‌الاشاره بیان داشت، ولی در تقابل با مقررات و قوانین موجود، این امر به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.
تنها جداسازیِ معقول و منطقی که برای حضور زود هنگام دانش‌آموزان در مدرسه می‌توان پذیرفت « جشن شکوفه‌ها » است. آشنایی نوگلان با محیط مدرسه و ... در قالب یک روز شاد و همراه با جشن و بازی که در قالب « پروژه مهر » نیز تعریف شده است، بسیار نیکوست.
اما شروع زود هنگام سال‌ت حصیلی در مدارس دولتی (مانند تیزهوشان، نمونه، شاهد) و غیردولتی به روش‌های مختلف (کلاس‌های فوق‌برنامه، آمادگی و ...) فاقد وجاهت قانونی است و گنجاندن دروس اصلی مربوط به سال تحصیلی در ایام شهریورماه و حتی برگزاری امتحان برای آن دروس (در برخی موارد و مدارس) تخطی از مقرّرات است.
تعریف سازمانی و عرفی « مدرسه » و « سال‌تحصیلی » امریست که سالیان درازیست پذیرفته شده است و هر بار که برخی افراد به طرق مختلف درصدد تغییری در آن برآمدند موفقیتی حاصل نکرده‌اند و اگر گروهی از اولیا و به تبع ایشان دانش‌آموزان، پذیرای زود هنگام برخی فعالیت‌های مدارس مورد اشاره می‌شوند از سرناچاری و اجبار است و بعید به نظر می‌رسد همراهی داوطلبانه را در خود داشته باشد.
موضوع مورد بحث در این نوشتار یکی از ده ها شرایط تحمیلی در مدارس است که کمتر به آن توجه شده و به شکل غیررسمی در حال تبدیل شدن به یک عادت ناخواسته در سازوکار اجرایی و تقویم زمانی فعالیت مدارس است و اینکه چه تبعات و تأثیراتی بر فضای ذهنی دانش‌آموزان و خانواده‌ها و دیگر شرایط اجتماعی و فرهنگی دارد، موضوعی است که باید در یک نگاه کلان و جامع به آن پرداخت.
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
ابروی اموزش و پرورش را مدیران برده اند
باید هرسال در سازماندهی شرکت کنند
مگر مدرسه رو خریدن