در جوامع امروزي ، مدرسه يكي از مهم ترين عوامل اجتماعي شدن كودكان و نوجوانان است. در گذشته بيشتر خانواده بر رفتار و باورهاي فرد تاثير گذار بود اما امروزه از جايگاه خانواده كاسته شده و به نوعي برخي از كاركردهايش را به مدرسه و رسانه ها واگذار نموده است .
اين اتفاق به نوعي با افزايش ميزان آسيب هاي اجتماعي همراه بوده است. همزمان با ميزان كاهش تاثير گذاري خانواده در تربيت كودكان و نو جوانان، به ميزان آسيب هاي اجتماعي اضافه گردیده است .
انتظار از نهادهايي همچون آموزش و پرورش ( مدرسه) براي پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي نيز رو به افزايش است. در بين آسيب هاي اجتماعي، « اعتياد » وضعيت ويژه اي دارد. اعتياد آسيبي است كه نه تنها فرد معتاد را درگير مي كند بلكه جامعه پيراموني را نيز با چالش مواجه مي نمايد.
با افزايش ميزان اعتياد در يك جامعه ساير آسيب هاي اجتماعي نيز به همان ميزان افزايش پيدا مي كنند. از جمله فقر، دزدي، قتل، طلاق و غيره. بنابراين با توجه به وضعيت رو به رشد اعتياد در جامعه و نقش كم تاثير گذاري خانواده ها در پيشگيري از آن، توجه و تمركز به مدرسه و نقش موثر آن در رابطه با پيشگيري از كاهش آسيب هاي اجتماعي بسيار مهم است.
در رابطه با پيشگيري از اعتياد در مدارس قوانين و آيين نامه هايي تدوين شده و موجود است. از جمله آيين نامه پيشگيري از اعتياد كه توسط ستاد مبارزه با مواد مخدر تهيه شده و براي نهادهاي مختلف وظايف و مسئوليت هايي در نظر گرفته است.
در آيين نامه " پیشگیری از اعتیاد ، درمان معتادان به مواد مخدر و حمایت از افراد در معرض خطر" براي آموزش و پرورش نيز مسئوليت هايي در نظر گرفته شده است .
در ماده 6 اين آيين نامه چنين آمده است: "وزارت آموزش و پرورش موظف است با اتخاذ تدابیر لازم نسبت به اجرای موارد ذیل در وزارتخانه و ادارات تابعه اقدام نماید.
۱- ارائه و اجرای طرح هایی به منظور پیشگیری از اعتیاد و آلودگی به موادمخدر و افزایش آگاهی های پرسنل ( اداری و آموزشی )، دانش‌آموزان و انجمن اولیاء و مربیان.
۲- شناسایی دانش‌آموزان در معرض آسیب (دانش‌آموزانی که سرپرست یا والدین آنها قاچاقچی، معتاد، زندانی یا فراری هستند) و اتخاذ تدابیر مقتضی نسبت به معرفی آنان به مراجع پیشگیری و حمایتی و در صورت لزوم انجام مشاوره و آموزش‌های لازم برای این نوع دانش‌آموزان.
۳- شناسایی دانش‌آموزان معتاد، مصرف‌کننده یا توزیع‌کننده موادمخدر و اتخاذ تدابیر لازم جهت اقدامات درمانی، حمایتی، تأمینی و قانونی برای آنها.
تبصره: انجام موارد مذکور باید به نحوی صورت پذیرد تا آسیب روانی و اجتماعی به این گونه دانش‌آموزان وارد نیاورد.
۴- فراهم‌آوردن زمینه اجرای برنامههای آموزشی، فرهنگی، تبلیغاتی از طریق مقتضی.
۵- اجرای برنامههای فرهنگی و تجهیز کتابخانه‌های مدارس و نیز گسترش مراکز مشاوره برای اوقات فراغت دانش‌آموزان.
۶- تهیه و انتشار بروشورهای تبلیغی به منظور آگاهی دانش‌آموزان و خانواده آنها از اثرات و مضرات اعتیاد"
با توجه به بندهاي شش گانه اي كه در آيين نامه در باره ي وظايف آموزش و پرورش در حوزه پيشگيري مطرح شده است انتظار مي رود كه اين نهاد با جديت بيشتري در اين عرصه وارد شود و از متخصصان و كارشناسان حوزه اعتياد در درون و بيرون اين نهاد كمك بگيرد ؛ چرا كه مهمترين فرصت و مكان براي پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي به خصوص اعتياد ، مدرسه است.
اگر نتوان از شرايط موجود در مدارس براي اجراي برنامه هاي علمي پيشگيري از اعتياد و ديگر آسيب هاي اجتماعي استفاده كرد جامعه در آينده نه چندان دوري با چالش ها و بحران هايي در بسیاری از زمينه ها روبرو خواهد شد .
آخرین اخبار و تحلیل ها در حوزه آموزش و پرورش ایران و جهان در سایت سخن معلم
با گروه سخن معلم باشید .
نظرات بینندگان
فعالیت های فرهنگی مدارس و رهاکردن ایشان به
حال خود شان است .
با این هزینه اندک برنامه های فرهنگی وهنری وقرآنی
نباید بیش از این انتظار تعالی فرزندان این مملکت
را داشته باشیم.