صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش

یاسر ریگی / آموزگار و فعال صنفی

چرا دستمزد معلمان پایین است؟

 دلیل پایین بودن دستمزد معلمان معلمان در اعتراضات اخیر خود پایین بودن دستمزد را به عنوان اصلی‌ترین مطالبه‌شان بیان و اعلام کردند که دستمزدهای فعلی برای یک زندگی حداقلی ناکافی است. با در نظر گرفتن خط فقر تعیین‌شده و میزان هزینه‌های خانوار با اقلام ضروری یک خانواده، درستی این ادعا مشخص می‌شود. بررسی میزان دستمزد نیز نشان می‌دهد که در دوره‌های مختلف دستمزد معلمان از تفاوت چندانی برخوردار نبوده و معلمان همواره با مشکلات معیشتی مواجه بوده‌اند.

حال سوالی که مطرح می‌شود این است که دلیل پایین بودن دستمزد معلمان چه بوده و چرا دولت‌ها تمایلی برای بالا بردن دستمزد معلمان نداشته‌اند؟
عوامل بسیاری را برای پایین بودن دستمزد معلمان می‌توان برشمرد ولی در اینجا سعی بر آن است تا با نگاهی ساختاری به عوامل ریشه‌ای که سدی در برابر دستمزد عادلانه است، اشاره شود. اگر بپذیریم که منطق سرمایه‌داری کسب سود بیشتر برای صاحبان سرمایه است، تمایل دایمی سرمایه برای کاهش دستمزد در جهت بالابردن میزان سود به راحتی قابل درک خواهد بود. بخشی از ارزش افزوده تولیدشده در جامعه در بخش آموزش مصرف می‌شود که قسمتی از آن را دستمزد معلمان تشکیل می‌دهد بنابراین پایین آوردن میزان دستمزد منجر به ماندن بخش بیشتری از ارزش افزوده تولید شده در دست سرمایه‌دار می‌شود. البته سرمایه‌دار نمی‌تواند میزان دستمزد را به اندازه دلخواه پایین بیاورد چون با فشار نیروی کار برای بالابردن دستمزدها یا خروج نیروی کار از این بخش مواجه می‌شود. اما در ایران عواملی باعث بالا رفتن قدرت دولت برای امکان پایین‌ آوردن دستمزد به میزان حداقل می‌گردد که در ادامه به آن اشاره می‌شود. 
یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که همواره برای پایین نگه داشتن میزان دستمزد استفاده می‌شود، تولید ارتش ذخیره کار است که امکان چانه‌زنی برای نیروی کار را کاهش می‌دهد اما آنچه در ایران امکان چانه‌زنی برای نیروی کار آموزشی را کاهش داده است، تولید نیروی کار ذخیره تحصیل کرده است که قدرت چانه‌زنی نیروی کار تحصیل کرده از جمله بخش آموزش را به حداقل رسانده‌ است و اگر معلم شاغل تصمیم به خروج از کارش بگیرد، نه‌تنها به راحتی با نیروی کار دیگری جایگزین می‌شود بلکه با وجود نیروی کار عظیم موجود امکان اشتغال در بخش‌های دیگر نیز برایش دشوار خواهد بود. 
از سوی دیگر نبود امکان فعالیت برای تشکل‌های مستقل صنفی که امکان چانه‌زنی برای نیروی کار را فراهم می‌کند به باز بودن دست دولت‌ و کارفرما در تعیین دستمزد کمک کرده است. در ایران با ممانعت از شکل‌گیری تشکل‌های صنفی مستقل و تحت فشار قرار دادن کانون‌های صنفی موجود عرصه فعالیت این بخش را محدود کرده‌اند. این در حالی است که تشکل‌های صنفی نظیر سندیکا و اتحادیه در صورتی که تبدیل به ابزار دولت یا کارفرما نشود، یکی از عوامل اصلی فشار برای بالا بردن دستمزدها خواهد بود.

در کنار سه عامل بیان‌شده یعنی تمایل ذاتی سرمایه برای کاهش دستمزد، نیروی کار ذخیره تحصیل کرده و نبود امکان تشکل‌یابی نیروی کار در ایران می‌توان به عوامل دیگری نیز اشاره کرد که به تشدید استثمار معلمان کمک می‌کند. از آن‌جمله می‌توان به تمایل سرمایه به کشیدن کار بیشتر از نیروی کار استخدام شده به جای استخدام نیروی کار جدید اشاره کرد. به دلیل اینکه استخدام نیروی کار جدید نیازمند بالابردن سرمایه ثابت یعنی ابزار و وسایل کار برای نیروی جدید است کشیدن کار بیشتر از نیروی کار موجود انتخاب صرفه‌جویانه‌تری است!

در مدارس با افزایش تعداد دانش‌آموزان هر کلاس به بالاتر از حد استاندارد از معلم کار بیشتری بدون افزایش دستمزد طلب می‌کنند. در این حالت نیازی به اضافه کردن فضای آموزشی و فراهم کردن امکانات برای این بخش نیز وجود ندارد. بنابراین می‌توان گفت همه شرایط لازم برای استثمار نیروی کار شاغل در بخش آموزش مهیاست و این عوامل باعث امکان تقلیل دستمزد معلمان به حداقل شده که این حداقل همان دستمزد لازم برای باز تولید این نیروی کار است .

بنابراین در شرایط کنونی با عوامل ساختاری بیان شده برای کاهش دستمزد تنها راه چاره باقیمانده برای نیروی کار اتکا به نیروی جمعی خودشان برای اعمال فشار به دولت برای بالا بردن دستمزدهاست که امروزه معلمان برگزیده‌اند.

روزنامه جهان صنعت

یکشنبه, 01 شهریور 1394 21:14 خوانده شده: 4058 دفعه چاپ

نظرات بینندگان  

پاسخ + +27 0 --
ناشناس 1394/06/01 - 21:34
باز اگر یک ملیون معلم متحد باشند هیچ کاری نمی توانند بکنند مگر به آسانی می شود هر کسی مدرکی دارد را معلم کرد و سر کلاس درس فرستاد . ولی حیف که معلمان به دلیل نداشتن صنف متحد نیستند و گرنه دولتمردان به خواسته های برحق و انسانی و قانونی شان تن در می دادند . حیف و صد حیف که معلمان متحد نیستند ......
پاسخ + 0 0 --
ناشناس 1394/06/02 - 09:02
اینجا ایران است.برنامه های تدوین شده طوری است که می شود هر کسی را ولو بدون مدرک سر کلاس فرستاد. برای نمونه دهه 60 زمانی که ملاک معلمی ریش ،پیراهن روی شلوار وچادر برای خانمها بود به هر حال معلمان چند دسته بودند با سوادها ،که از ناچاری معلم بودند وافراد خاص را تعلیم می دادند ،متوسط ها که با تهدید خود را به زور آماده می کردند وبقیه که یا کار دفتری واداری و حراستی داشتند یا در کلاس مبصری می کردند. وخروجی اندک خیل عظیم دانش آموزی هم اجازه مشخص شدن دست پخت آموزش وپرورش را نمی داد. در آیین نامه استخدام معلمان صراحتا بر سلامت جسمی وروحی تاکید شده بود ودر همان زمان شما معلمینی می دید یدکه نواقص محرز مادر زادی داشتند
پاسخ + +31 0 --
آزاد 1394/06/01 - 21:59
سوال اساسی تر این است که چرا باید بالا باشد؟!!!!
اگر حقوق معلم مانند خیلی از کارمندان به ویژه نور چشمی ها بالا باشد، تبدیل به یک نهاد مرجع برای جامعه خواهد شد.
مساله اصلی هم همین است که بنا به دلایل زیادی که خیلی از آنها ناگفتنی است، این مرجع بودن معلم نبایستی اتفاق بیافتد.
نباید دانش آموز معلم را به عنوان الگو تلقی کند!!!!! دانش آموز باید کسانی رو الگو قرار دهد که حاکمیت میخواهد.
متاسفانه تمام هم و غم حاکمیت این است تا به هر روشی شده معلم رو جزو اقشار پایین نگه دارد.
بهترین شیوه هم گماردن وزرائی منفعل و مدیرانی منفعلتر که به عنوان "برده های سیستم" فقط سعی در پیش بردن این فلسفه حاکمیتی دارند.
"تا زمانیکه این نگاه تغییر نکند، شکاف معیشتی معلمان با سایر اقشار نه تنها کمتر نشده بلکه با گذر زمان بیشتر هم خواهد شد".
پاسخ + 0 0 --
محسن 1394/06/02 - 01:05
آفرین عالی نوشتی
پاسخ + +15 0 --
بهلول 1394/06/01 - 22:08
تنها راه تغيير در جامعه كارمندى و كارگرى ما تغيير نگاه مسولين به كار و كارمند و كارگر است و تا زمانى كه با نگاه انسانى و اسلامى به آن نگاه نكنيم و با ديد منفعت طلبى و ديدگاههاى صرف اقتصادى تحليل نماييم متاسفانه به بخش زيادى از جامعه ظلم نموده وموجب تبعيض و ناراضى تراشى شده و زمينه رشد افراد چاپلوس و فرصت طلب را آماده و به قشر زحمتكش ، تحصيلكرده ، كارگران و كارمندان ظلم مضاعف خواهيم نمود و تا زمانى كه دولت ، مجلس و نهادهاى گوناگون ، نگاهشان را به اين امور تغيير ندهند اين قصه پر غصه ، تا ابد ادامه خواهد داشت و ظلم پا برجا خواهد بود خصوصا ظلمى كه در حق فرهنگيان وعلى الخصوص بازنشستگان فرهنگى مى گردد غير قابل جبران خواهد بود و آنگاه خواهيم ديد " چه زود دير مى شود براى جبران مافات " والسلام
پاسخ + +17 0 --
فرهنگی 1394/06/01 - 22:27
به خصوص معلمان ابتدایی استثمار میشوند...

و البته طفلک دانش آموزان کوچولویی که احتیاج به مراقبت و همراهی زیادی دارند, مخصوصا پایه های اول و دوم.
دانش آموزان ابتدایی باید از موهبت معلم جوان, بانشاط, پر انرژی, صمیمی, با محبت و باحوصله برخوردار باشند.
اگر معلم ابتدایی فاقد این صفات باشد, دودش به چشم دانش آموزان میرود...

متاسفانه آموزش و پرورش اهمیتی برای تربیت فرزندان ایران قایل نیست.
ذره ای دلسوزی در مسئولان در این باره وجود ندارد که اگر آین طور بود 35 تا 40 دانش آموز را در یک کلاس کوچک جا نمیدادند!
بچه‌های ابتدایی پر تحرکند باید فضای کلاس بزرگ و با نشاط باشه, باید بچه‌ها فرصت باشی و نشاط داشته باشند,
ضمن آن که تعداد دانش آموزان باید کم باشد تا معلم بتواند هم از نظر روانی و جسمی و تربیتی و هم درسی به همه توجه کند.
پاسخ + +20 0 --
فرهنگی 1394/06/01 - 22:28
بار سنگین کلاسهای پرجمعیت بر دوش معلم سنگینی میکند
همین طور بار آموزش کتابهای پرحجم با محتوای غیرضروری...
و با چنین شرایطی مدیر مدرسه انتظار شق القمر از معلم دارد, معلم باید هم جوابگوی دانش آموز و اولیا و اداره باشد و طبق بودجه بندی کتاب را تدریس کند, هم جوابگوی مدیر و معاون که سر وصدایی از کلاس بلند نشود
و...
باز میرسیم به نظریه دیوار کوتاه معلم
پاسخ + +11 0 --
مهدی 1394/06/01 - 22:34
تحلیل معقول و جامعه شناختی است!
پاسخ + +12 0 --
زیر خط فقر 1394/06/02 - 20:27
دوستان دوره عصر برده داری آن هم به روش نوین تکرار گردیده .
پاسخ + +6 0 --
معلم 1394/06/03 - 02:35
باافزایش درصدی حقوق ها هر سال فاصله ها بیشتر وبیشتر میشه،بایدافزایش حقوق ها پلکانی بشه،یعنی حقوق کمتر شاهد درصد افزایش بیشتری باشه.
پاسخ + +7 0 --
فرهنگی 1394/06/03 - 09:50
اتحادی بین فرهنگیان نیست ولی توی مدرسه وکلاس میتونن نگرش هاروتغییربدن.بااین حقوق تامدرسه رفتن ظلمه چه برسه به تدریس
پاسخ + 0 0 --
امیر 1394/06/03 - 15:20
مخصوصا اینکه با این حقوق به جاهای صعبا العبور بدون استفاده از سرویس و حق ایاب و ذهاب و مدارس فاقد امکانات باید رفت .
پاسخ + +4 0 --
حسین 1394/06/03 - 10:09
عالی بود
پاسخ + +4 0 --
محمد 1394/06/03 - 12:48
بازنشستگان راهم دریابیدباحقوق کم وکوهی ازمشکلات وپاداش پرداخت نشده
پاسخ + +1 0 --
اداری 1394/06/03 - 15:05
پایین بودن حقوق فرهنگیان بر روان فرهنگیان تاثیر گذاشته و حتی بعضی ها را رونه بیمارستان و تیمارستان می کند نمونه بارز ,... دبیر منطقه 9هر روز به اداره می آید و زیراب مدیر و همکارانش را می زند و دیگر ما را هم کلافه کرده هر روز با مژخرفات تازه از مدیریت و دبیران مدرسه بد گویی می کند بطوری که بنده امروز به چند تا از دبیران آن مدرسه زنگ زدم و از صحت عقلی ایشون سوال کردم که قریب به اتفاق گفتند بخاطر عمل جراحی که بر روی تیرویید عمل کرده گاهی اوقات مشاعر اش خوب کار نمی کند و.....
پاسخ + +1 0 --
اداری 1394/06/03 - 15:08
امروز توی اداره محل کارم بودم دبیر منطقه 9... توی راهروی اداره منو دید و با شنیدن حرفای ایشون در باره زیراب زدن همکارانش دیگر از خودم و فرهنگی بیزار شدم
پاسخ + +1 0 --
معلم 1394/06/03 - 15:39
جیناب وزیی تشریف آوردند بیناب . فرمودند نه من و نه معاونینم نگفتیم از 300 تا 800 تومن اضافه میشه . بودجه نداریم و نهایتش 10 درصد از مهرماه براتون افزایش میزنیم . صلوات !!!
جیناب وزیی
پاسخ + +2 0 --
حسین 1394/06/03 - 16:19
عامل مهم پایین بودن حقوق معلمان اهمیت نداشتن علم در جامعه و نگاه مصرفی به آموزش و پرورش است.به خاطر اینکه نه دولت و نه ملت به فکر معلمان و مدارس نیستند و کار مدارس ما دادن نمره غیر واقعی به دانش آموزان شده است.یعنی در مکان تعلیم و تربیت ما داریم به دانش آموزات دروغ و تقلب یاد می دهیم.مورد مهم دیگر عقب ماندن حقوق معلمان از سایر کارمندان است که علاوه بر حقوق بیشتر از مزایای جانبی زیادی هم برخوردارند در حالی که معلمان عزیز حتی یک ریال مزایا در ماه ندارند.چون مشکل آموزش و پرورش از اساس وجود دارد و بر پایه حقوقی کم بنا نهاده شده و بنا به فرمایش نویسنده محترم بر دید سرمابه داری و سود یشتر پایه گذاری شده و معلمان از دتستن صنف که متاسفانه با نیت سیاسی به آن نگاه می شود!هم محرومند،حل مشکلات معلمان در آینده ای نزدیک ممکن نخواهد بود مگر با اراده مسئولان کشور که به امبد خدا این طوری هم خواهد بود شاهد شکوفایی آموزش و پرورش خواهیم بود.
پاسخ + 0 0 --
ناشناس 1394/06/06 - 23:39
تنها چیزی که در این مملکت بی در و پیکر بهایی ندارد انسان و تلاش اوست.
پاسخ + 0 -1 --
ناشناس 1394/06/08 - 00:30
چاره رفاه و آسایش در ایران امروز تسبیح و ریش و پاچه خواریست.
پاسخ + 0 0 --
varamin 1395/10/04 - 18:12
چرا معلمان ما با همه جا فرق دارند ؟؟؟حقوق در حد باغبان هم نیست

نظر شما

صدای معلم، صدای شما

با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.

نظرسنجی

میزان استفاده معلمان از تکنولوژی آموزشی مانند ویدئو پروژکتور ؛ تخته هوشمند و .... در مدرسه شما چقدر است ؟

دیدگــاه

تبلیغات در صدای معلم

درخواست همیاری صدای معلم

راهنمای ارسال مطلب برای صدای معلم

کالای ورزشی معلم

تلگرام صدای معلم

صدای معلم پایگاه خبری تحلیلی معلمان ایران

تلگرام صدای معلم

Sport

تبلیغات در صدای معلم

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به صدای معلم - اخبار فرهنگیان، معلمان و آموزش پرورش بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.
طراحی و تولید: رامندسرور