چه چیزی موجب تحقق « دموکراسی » و ارزش های منبعث از آن در یک جامعه می شود ؟
چه باید کرد تا با کم ترین هزینه و بیشترین برداشت و فایده به یک جامعه دموکراتیک وآزاد برسیم ؟ جامعه ای که در آن « قانون » و قراردادهای اجتماعی به رسمیت شناخته شده و فراتر از کاغذ و مکتوبات هستند و تاثیر آن را می توان روی اندیشه ، گفتار و کردار تک تک شهروندان یک جامعه مشاهده و آن را مورد ارزیابی و سنجش قرار داد .
شمس افرازی زاده ، روزنامه نگار می نویسد : ( این جا )
«نگاهی گذرا به قوانین اساسی کشورهای دموکراتیک و مترقی دنیا نشان می‌دهد که مردم را نباید از حق بیان نوشتن، انتشار افکار و عقایدشان محروم کرد. در این قوانین تاکید شده از آزادی رسانه به مثابه یکی از مهمترین آزادی‌های سلب‌ناشدنی جوامع باید حراست کرد.
کارکرد مطبوعات در جوامع دموکراتیک امروزی شامل نقد، بررسی و نظارت بر عملکرد حاکمیت، اطلاع رسانی شفاف، افزایش آگاهی عمومی در وجوه گوناگون توسعه، فرهنگ مشارکت مدنی، تشویق و تقویت روحیه مطالبه‌گری شهروندان و ...است.
شهروندان یک جامعه در بیان آراء و افکار و عقاید باید آزاد باشند و این آزادی عقیده، بخش غیرقابل انکار حیات سیاسی و اجتماعی شهروندان را تشکیل می‌دهد. شایسته است که نقش نقادانه رسانه‌ها در ارکان حاکمیتی محقق شود ... »
در انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران ، رفتار رسانه ها چه در داخل کشور و چه بیرون از آن قابل تامل و بازخوانی است .
صدا و سیما که به عنوان « رسانه ی ملی » با ابعاد « فراگیر » شناخته می شود تا چه حد با معیارهای « حرفه ای » با این موضوع برخورد کرد ؟
با وجود آن که این رسانه فراگیر از بودجه عمومی ارتزاق می کند اما به نظر می رسد که « مرجعیت رسانه ای » خود را تا حد قابل توجهی از دست داده است .
برخی از تحلیل گران حوزه رسانه میزان نفوذ صدا و سیما را در حدود 30 درصد بیان می کنند . ماموریت یک رسانه جمع کردن مخاطب و لایک و هوادار به هر قیمتی نیست .
هنوز گردانندگان رسانه این پرسش ها را برای خود جدی تلقی نکرده و همچنان در « توهم دانایی » به سر می برند .
وقتی چنین خلایی در جامعه مشهود باشد ، جامعه مجبور می شود تا نیاز خویش را در سایر رسانه ها مانند تلویزیون های برون مرزی و شبکه های اجتماعی جست و جو کند .
البته شبکه های اجتماعی در عصر رسانه و ارتباطات ، مرجعیت رسانه های رسانه های سنتی را مورد چالش جدی قرار داده اما متاسفانه و به دلایل مختلف که مهم ترین آن « فقدان و یا ضعف سواد رسانه ای » غالب و فراگیر در ایران است ؛ به نظر می رسد که این شبکه ها نتوانسته اند در تعریف و تعمیق دموکراسی در جامعه ایران توفیق چندانی داشته باشند .
مهم ترین آن این است که معمولا به جای دیالوگ ، مونولوگ داریم و گفت و گو جای گفت و شنود را گرفته است .
این فرهنگ در حوزه ارتباط و رسانه هنوز تا نقطه مطلوب فاصله معنا داری دارد .
در جهان رسانه ؛ ما « رسانه ی بی طرف » نداریم اما رسانه ها بر اساس اصول و قواعد حرفه ای می توانند ضمن حفظ اعتماد دو سویه با مخاطب اما به وظیفه و ماموریت اصلی خود که همانا « رکن چهارم دموکراسی » است عمل کنند .
در جریان انتخابات اخیر ، رسانه های برون مرزی غالبا خط « تحریم و بایکوت» را دنبال می کردند .
برخی به وضوح مانند « ایران اینترنشنال » از فرط شتاب و بی برنامگی به یک حزب سیاسی تمام عیار و مخالف تبدیل شدند که صدای منتقد و مخالف در آن بازتابی نداشت .
مهم رسیدن به نتیجه از پیش طراحی شده بود .
برخی هم مانند بی بی سی فارسی با ترفندهای رسانه ای در جهت پوپولیسم رایج حرکت می کردند .( پیش از پیروزی پزشکیان مهمان های برنامه و یا زمینه پشت صحنه تلویزیون همگی در خط بایکوت و تحریم بودند ) .
این در حالی است که رسانه ی حرفه ای می باید که همه دیدگاه ها را منتشر کند و آن را در معرض نقد مخاطبان قرار دهد .
البته می تواند نظر خودش را هم به صورت شفاف و مدلل بدون استفاده از ترفندهای رسانه ای بیان کند .
بدون تردید اعمال شفافیت در گردش کار یک رسانه موجب اعتمادسازی و تکمیل فرآیند مرجعیت برای آن رسانه می شود .
و اما نکته ی مهم دیگر که تئودور آدورنو جامعه شناس آلمانی به آن اشاره می کند ؛ ماهیت مستقل و انسانی رسانه است .
وی می گوید :
امروز دیگر مردم سرکوب نمی شوند، سرگرم می شوند...
رسانه ها از مخاطب خود می پرسند که چه برنامه هایی را بیشتر دوست داری تا پروژه ی «احمق سازی» خود را تکمیل کنند.
باید به این واقعیت اذعان کرد که ماموریت یک رسانه جمع کردن مخاطب و لایک و هوادار به هر قیمتی نیست .
در انتخابات اخیر ، بزرگ ترین بازنده از نظر نگارنده ؛ « رسانه ها » بودند که به علت نداشتن شناخت از واقعیت های جامعه و فاصله گرفتن از معیارهای حرفه ای و اخلاقی و افتادن در دام پوپولیسم ، اعتماد بخش مهمی از بخش مطالبه گر و تحلیل گر جامعه را از دست دادند .
برنده این انتخابات هم ؛ « صداقت و خرد » بودند که توانستند در رقابتی نابرابر و در هیاهوی « توهم تحریم بزرگ » بذر واقع بینی را در جامعه ی ایران بنشانند .
نظرات بینندگان
برای سربلندی و سرافرازی ایران دولت وحدت ملی دکتر مسعود پزشکیان رای آورد که خدا رو شاکریم و خسته نباشید به همه تلاشگران ایام انتخابات به او و ستادهایش
انشاا...وزیر قوی آ.پ و ایجاد سازمان نظام معلمی و....