گروه گزارش/
صادق حسین زاده ملکی که به تازگی به معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در دولت مسعود پزشکیان منصوب شده در در آیین نمادین بیست و هشتمین دوره انتخابات شوراهای دانش‌آموزی که در مدرسه شهید سهام خیام منطقه سه شهر تهران برگزار شد حرف هایی زده است . ( این جا )
مطابق شیوه معمول همه مقامات و مسئولان ؛ شعار دادن و بیان حرف های کلی که ممکن است با واقعیت های مدرسه و مطالبات آنان هم چندان هم خوانی نداشته باشد .
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش می گوید :
« من خدمت یکی از بزرگان جهان اسلام رسیده بودم. از ایشان پرسیدم: اگر خدمت نوجوانان ایرانی بروم، شما به آنان چه می‌گویید؟ ایشان فرمود: به نوجوانان از طرف من بگو، شما رهبران نوجوانان دنیا هستید، قدر خودتان را بدانید » .
در مورد شورای دانش آموزی می گوید :
« معتقدیم اگر نقش و مسئولیت نوجوانان و دانش‌آموزان در نظام تعلیم و تربیت و در ساز و کارهای فرهنگی و اجتماعی کشور به رسمیت شناخته شود، بسیاری از مشکلات به ظاهر حل نشدنی کشور، حتما حل خواهد شد. از این رو شوراهای دانش آموزی یکی از شیرین‌ترین، مهم ترین و درخشان ترین جلوه‌های نقش‌آفرینی دانش‌آموزان است که امروز انتخابات آن را با کمک همکاران و دانش‌آموزان در سراسر کشور برگزار می‌کنیم . آیا تعریف کردن این همه « نهاد » در تعریف و رشد « دموکراسی » در مدرسه ایرانی تاثیری داشته است ؟
در شوراهای دانش‌آموزی، دانش‌آموزان عزیز قرار است مسئله های مدرسه، محله، شهر و حتی کشور خود را به‌خوبی شناسایی کنند، برای آن راه حل پیدا کنند و در حد توان خود برای حل آن مسائل گام بردارند
همه تشکل های دانش آموزی را باید در مدرسه فعال کنیم. همه دانش‌آموزان باید نقش داشته باشند در مدرسه، چون معتقدیم این نقش آفرینی، اولا مسائل مدرسه را حل می‌کند، ثانیا مدرسه را موفق، موثر، جذاب و پر نشاط خواهد کرد و در آینده جامعه‌ای را به ایران بزرگ تقدیم می‌کند که آن دانش‌آموزانی که قرار است مسئولیت‌های ملی، منطقه‌ای و جهانی را برعهده گیرند، حتما مسائل بزرگ را حل خواهند کرد.
ما ذره‌ای شک نداریم که نسل دانش‌آموز و نوجوان امروز ایرانی، تمام آرزوهای ملت ایران را به نتیجه خواهد رساند و افتخار تاریخ ایران خواهد شد » .
مطابق آیین نامه ی اجرایی مدارس مصوب 1400 ؛ هدف از تشکیل « شورای دانش آموزی » در مدرسه به این صورت بیان می شود :
« ماده ۲۰- به منظور مشارکت و تمرین مسئولیت پذیری دانش‌آموزان در امور مدرسه و زمینه‌سازی رشد مهارت‌های فردی، اجتماعی و تقویت اعتماد به نفس، خودباوری، قانون مندی و کسب شایستگی‌های لازم در آنان برای مواجهه مسئولانه و خردمندانه با شرایط مدرسه، «شورای دانش‌آموزی» تشکیل می‌شود » .
معمولا وقتی کسی قرار است اهمیت چیزی را بیان کند ابتدا به هدف و یا اهداف آن موضوع اشاره می کند .
این مساله ای است که در هیچ از صحبت های مفصل آقای معاون وزیر دیده نمی شود .
در هیچ یک از این نقطه نظرات معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش به موضوعات و مسائلی مانند مسئولیت پذیری و قانون مندی اساسا اشاره ای نمی شود .
برای شورای دانش آموزی ؛ 17 مورد « وظایف و اختیارات » ذکر شده است که نقطه ی کانونی و ثقل فعالیت های این شورا در ودرجه ی نخست معطوف به خود مدرسه و در نهایت فعالیت‌های محله و امور اجتماعی و عام‌المنفعه را شامل می شود .
اساسا وقتی شورای دانش آموزی یک مدرسه قادر نیست حتی از همان اختیارات قانونی مصوب بهره جوید و مطالبات منطقی دانش آموزان را در حد همان « مدرسه » « راهبری » نماید و برای دانش آموزان اعتماد سازی و الگو سازی نماید ؛ چگونه می تواند مسئولیت‌های ملی، منطقه‌ای و جهانی را برعهده بگیرد ؟
مشخص نیست حرف های گنده زدن بدون پشتوانه ی اجرایی توسط مسئولان و مقامات قرار است تا کجا و چه زمانی ادامه پیدا کند ؟
آیا آقای معاون وزیر از واقعیت های مدرسه و نقش فرمالیته و بی خاصیت شوراهای دانش آموزی در مدارس آگاهی دارد ؟
واقعا این شورا چقدر توسط سایر ارکان مدرسه در عمل به بازی گرفته می شوند ؟ و اعضای شورای دانش آموزی در مدرسه تا چه میزان حس مفید بودن و موثر بودن دارند ؟
آیا این وضعیت آسیب شناسی شده است ؟
شنبه 11 آبان 1403 ؛ « صدای معلم » در گزارشی با عنوان : « شورای دانش آموزی در ایران ؛ کارتونی از دموکراسی و نمایشی برای خالی نبودن عریضه ؟ » به نکات و مسائلی اشاره کرد . ( این جا )
نوشته بودیم :
« حال و پس از گذشت نزدیک به سه دهه از برپایی شورای دانش آموزی این پرسش بنیادین را باید به جد مطرح کرد که نقش واقعی این شورا در معادلات مدرسه و تصمیم گیری آن چیست ؟
البته این مختص به شورای دانش آموزی نیست و در کل باید مطرح کرد که نقش سایر نهادهای تعریف شده در « آیین نامه اجرایی مدارس » چه بوده و آیا کمکی به ارتقای جایگاه « مدرسه » کرده است ؟
آیا تعریف کردن این همه « نهاد » در تعریف و رشد « دموکراسی » در مدرسه ایرانی تاثیری داشته است ؟
این شورا تا چه میزان در تعریف مسئولیت پذیری، خودباوری و مشارکت جویی دانش آموزان نقش داشته است ؟ به عبارت دیگر ؛ آیا امروز در مدارس ما چقدر دانش آموزان مسئولیت پذیر و مشارکت جو داریم ؟
آیا دانش آموزان در قالب انتخابات شورای دانش آموزی تمرین دموکراسی می کنند و یا هر آنچه از دروغ و بی اخلاقی در سطح و بطن جامعه می‌آموزند همه را در این فرصت به ظاهر صلاح بازنمایی می کنند ؟
آیین نامه اجرایی مدارس مصوب 1400 نقش مشورتی و مشارکت در امور اجرایی مدرسه را برای شورای دانش آموزی تعریف کرده است اما آیا شورای دانش آموزی توانایی و اختیار حتی تغییرات « جزئی » در مدرسه را دارد ؟مشخص نیست حرف های گنده زدن بدون پشتوانه ی اجرایی توسط مسئولان و مقامات قرار است تا کجا و چه زمانی ادامه پیدا کند ؟
جان دیوئی صد سال پیش باور داشت اگر کودکان مان در مدرسه دموکراسی را تمرین کنند، در آینده جامعه ای بر مبنای دموکراسی خواهیم داشت. او باور داشت که سیاست از تعلیم و تربیت اثر می گیرد و لذا تعلیم و تربیت می تواند منشا همه تحولات جامعه باشد .
اما پرسش این است که آیا این دیدگاه در جامعه ما کار می کند ؟ آیا از مسئولان و مدیران آموزش و پرورش و سایر ارکان اعتقاد و باوری به این مفاهیم و پارادایم ها دارند ؟
آیین نامه اجرایی مدارس 17 وظیفه و اختیار را برای « شورای دانش آموزی » بر شمرده است اما متولی نظارت مستقل بر اجرای این موارد در ساختار بوروکراتیک و دست و پا گیر آموزش و پرورش کیست ؟ و آیا در مورد آن پاسخ گو می باشد ؟
چه میزان از دانش آموزان از فلسفه ، وظایف و اختیارات شورای دانش آموزان اطلاع دارند و آیا مسئولان اهتمامی برای آگاه سازی در این موارد را دارند ؟
چند مدرسه « نشریه » دارند ؟ و آیا دانش آموزان توانایی و شهامت انتقاد حتی از مسئولان مدرسه را دارند ؟
واقعیت آن است که مدت هاست شورای دانش آموزی هم مانند سایر امور به « روزمرگی » پیوسته است .
چیزی که در غالب مدارس در قالب انتخابات شورای دانش آموزی انجام می شود در حد اجرای یک « بخشنامه » و « رفع تکلیف » است بی آن که تفکر و تدقیقی در ماموریت و کارکردهای « مدرسه » و آینده نظام آموزشی صورت بگیرد » .
پایان گزارش/
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.