دنیا امروز نشان داده است که برای برون‌رفت از چالش‌های اجتماعی نمی‌توان تنها به حوزه آموزش اتکا کرد، . در کنار مبانی آموزشی مباحث پرورشی و اخلاقی باید به‌صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. در سیستم آموزشی فعلی نظام آموزشی کشور که به صورت مجازی و غیر حضوری در مدارس و تحت سامانه شاد انجام می شود متاسفانه به مباحث پرورشی و تربیتی توجه چندانی نشده است.
متولیان آموزشی کشور به حدی در بحث سامانه آموزشی شاد غرق شدند که یادشان رفته است که نسل فعلی علاوه بر آموزش صرف به مبانی تربیتی و آموزشی احتیاج دارد.
مغفول ماندن موضوع تربیت در مدارس و بی‌توجهی به جایگاه معلمان تربیتی و پرورشی و سیاستگذاری‌های اشتباه در آموزش و پرورش تا جایی پیش رفت که حتی در دوره کرونا بحث حذف و ادغام معاونت تربیتی نیز پیش آمد و بسیاری از مدارس اعلام کردند که به معلمان پرورشی و تربیتی نیاز ندارند.
آموزش و پرورش کشور پس از شیوع کرونا برنامه مدونی در حوزه آموزش نداشته است و به‌نوعی دچار سردرگمی شده بود. اما پس از گذشت حدود دو ماه متولیان آموزشی به فکر راه‌اندازی سامانه آموزشی تحت عنوان شاد شدند که اشکالات و ایرادات جدی به این بخش وارد است که با گذشت بیش از دو سال هنوز ایرادتی در برنامه شاد وجود دارد.
ویروس کرونا به‌نوعی متولیان آموزشی کشور را غافلگیر کرده است و متولیان این امر هم بدون آسیب شناسی جدی نسبت به راه‌اندازی سامانه شاد اقدام کردند . رفتار مسئولان امر نشان می‌دهد که این پروژه به‌صورت آزمون و خطا در سطح وسیعی از کشور به‌صورت اجباری اجرا شده است.
انتظار است که مسئولان و برنامه ریزان ، چالش‌های زیر را بررسی کرده و مانع از آسیب‌های پیشرو شده و اشکالات را به حداقل ممکن برسانند.
۱. نگاه آموزشی صرف و حافظه محوری بر فعالیتهای تربیتی و پرورشی و مهارت محوری غلبه کرده است.
۲. عدالت آموزشی در خانواده های طبقه ضعیف که فاقد گوشی های اندروید بوده و یا خانواده هایی که سواد لازم برای کار با گوشی را ندارند کاهش یافته است.
۳. نرم‌افزار شاد جایگزین جریان آموزش شده و از نقش یک ابزار و مکمل یادگیری به هدف، تبدیل شده است.
۴. الزام و اجبار به استفاده از نرم‌افزارها، فرصتهای آموزشی را به تهدید تبدیل کرده و مقاومت معلمان را افزایش داده است.
۵. برنامه های کیفی تربیتی و پرورشی مدرسه به حاشیه رانده شده است.
۶. تعامل حضوری خانواده و مدرسه و عدم استفاده از ظرفیت‌های نهاد خانواده و انجمن اولیاء و مربیان کاهش داشته است.
۷. ارسال بی رویه مطالب دیگران باعث کاهش خلاقیت معلمان گردیده است.
۸. خلاقیت و رقابت گروهی در استفاده از نرم‌افزارهای جدید بین دانش‌آموزان کم‌رنگ شده است.
۹. دادن تکالیف زیاد به دانش‌آموزان موجب دل‌زدگی آنها از درس شده و فرصت بازی و بودن با اعضای خانواده را کاهش می دهد.
سامانه شاد به نوعی به دانش‌آموزان این خطه تحمیل شده است اما می‌توان برای برون‌رفت از چالش‌های موجود از خلاقیت‌های فردی و اجتماعی معلمان برای جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی بعدی به سیستم آموزشی استان و حتی کشور استفاده کرد.
مدیران و متولیان آموزش و پرورش تا دیر نشده با ارسال فراخوانی از دست‌اندرکاران و نخبگان و پژوهشگران کشوری درخواست کنند که ابتدا آسیب‌شناسی جدی نسبت به سامانه آموزشی شاد داشته و ایده‌ها و خلاقیت‌های خویش برای بهبود وضعیت موجود ارائه کنند و حتی از سیستم تشویقی در این امر استفاده کنند.
مدیریت بحران در این گونه موارد باید خودنمایی کند، از زمان شیوع کرونا تاکنون بیش از یک سال می‌گذرد چه‌بهتر بود که متولیان امر در این بخش از همان شیوع این ویروس خطرناک به فکر برنامه‌ریزی مدون در حوزه آموزش و پرورش بوده و با ارائه طرحی مناسب و مدون زمینه معرفی سامانه‌ای با درنظرگرفتن همه جنبه‌های آموزشی در کشور مدل‌سازی می‌کردند.
اینکه شیوه‌های آموزشی در کشور باید تغییر کند امری قابل پذیرش است اما این شیوه اگر فاقد برنامه‌ریزی مناسب و مدون باشد آسیب‌های آن جدی است.
کمیته‌های سند تحول بنیادین و زیر نظام‌های شش‌گانه آن و کمیته پدافند غیرعامل فرصت بسیار مناسبی است که از ظرفیت آنها در حوزه آموزش و پرورش به‌صورت جدی استفاده نمی‌شود. اما برای برون‌رفت از چالش‌های موجود مباحثی را برای کمک به سیستم آموزشی در کشور پیشنهاد می‌دهیم که انتظار است متولیان امر در جهت اصلاح برنامه‌های فعلی نظام آموزشی به کار گیرند.
۱. تأکید بر اصل بودن فرایند آموزش حضوری و کمکی بودن نرم‌افزار در کنار سایر ابزارهای کمک‌آموزشی
۲. رایگان کردن اینترنت برای استفاده از نرم‌افزار در مناطق محروم و طبقه ضعیف
۳. توجه به سایر ابعاد تربیتی و آموزشی و ساحت‌های شش گانه
۴. ایجاد رقابت در معلمان و دانش‌آموزان برای تولید محتوای کیفی و مناسب
۵. امکان در دسترس قراردادن تبلتهای آموزشی به‌صورت امانت به دانش‌آموزان طبقه ضعیف در مدرسه
۶. تمرکززدایی از برنامه و دادن اختیار به مدیر مدرسه و معلم برای ارائه برنامه‌های متناسب با مدرسه و کلاس
7. اضافه‌کردن مباحث پرورشی در کنار مبانی آموزشی
تصمیم سازان و تصمیم گیران آموزشی در کشور باید بپذیرند که دانش‌آموز امروز قرار است در آینده نقش اثرگذار اجتماعی در جامعه داشته باشند، باید نسبت به تربیت آنها در شرایط سخت کرونا برنامه مدون داشته باشیم و تنها به مباحث آموزشی تکیه نکنیم.
برگرفته از کتاب «تاًثیر کرونا بر آموزش»
نوشته دکتر حسین معافی
انتشارات پیام دیگر
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
پرورش وقتی موثر است که فاصله فرهنگ ذهنی و عینی حداقل باشد. نتیجه فاصله زیاد بین فرهنگ ذهنی و عینی ایجاد تضاد شدید در سوژه کرده و در نهایت منجر به سقوط اخلاقی جامعه خواهد شد.
خود نهاد مدرسه به عنوان یک جامعه محدود و کوچک عامل بسیاری از تضادهاست. چیزی که دانش آموز به عینه در محیط آموزشی می بیند ، اعم از رفتار ها و گفتار ها که کاملاً در تضاد با آن چیزیست که در کتاب ها نوشته شده و تدریس می گردد!