جوامع توسعه يافته زماني به رفاه در تمامی‌ابعاد زندگي – سياسي، اقتصادي، اجتماعي و...- با شاخص‌هاي پايدارِ توسعه دست پيدا كردند كه به اهميتِ ساختار و پيامدهاي نظام آموزشي پي بردند. از آن رو با سرمايه گذاري در تمامی‌جنبه‌هاي سيستم آموزشي خود، به سامان و هدفمندي سازه‌هاي اجتماعي دست يافتند.
امروز بر كسي پوشيده نيست كه نظام آموزشي مترقي و مطلوبي نداريم و براي به روز رساني و رسيدن به داشته‌هاي نظام آموزشي نوين نياز به حركت و تحول و خلاقيت هست . بنابراين تا اينجا همگان چه كارشناسان آموزشي و معلمان و چه ذي نفعان اين نظام از اين نياز باخبر هستند و قصد برآن شده تا همگام با اسناد بالادستي در اين مسير تغييرات موثري رخ دهد. گاهي وقت‌ها شانتاژهاي خبري و بردهاي تبليغاتي برخي از برنامه‌ها و ايده‌هاي دولتي – چه برنامه خوب اثر و چه برنامه بد اثر- بيش‌از اندازه در جامعه نمود پيدا می‌كند، آنقدر كه باعث ضربه زدن و خسران به ديگر فعاليت‌ها و برنامه‌هايي می‌شود كه در حال شكل گيري و اقدام هستند.
با شروع كار دولت دوازدهم و تكيه زدن بطحايي بر مسند وزارت آموزش و پرورش، در كنار انتقادات و استقبال‌هايي كه از آمدن وي شد آنچه خوب جلوه كرد و وعده داده شد، اين بود كه قرار است اتفاقات خوبي در اين وزراتخانه بيفتد كه تاكنون شاهد برخي از تحولات خوب همچون رسيدگي به محتواي كتب درسي، حذف آزمون‌هاي مدارس، هدفمندي تكاليف نوروزي، گام برداشتن در مسير ترويج كتاب خواني، پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي و... در اين وزارتخانه بوده‌ايم. البته در كنار اينها برنامه‌هايي هم بوده كه نه تنها باري از دوش اين نظام برنداشته بلكه آن را سنگين‌تر و راكد‌تر نيز كرده، اما در اين يادداشت به آنها پرداخته نخواهد شد و تنها به يك وعده عملياتي نشده اشاره خواهد شد.
بطحائي با وجود مشاوراني كه دارد چند ايده و برنامه ملي و تحولي داشته كه تيم رسانه‌اي وي به خوبي توانسته‌اند بر روي آنها مانور تبليغاتي و فضاسازي داشته باشند و با بهره‌گيري از اين روند، جو هميشه معترض اين سيستم را كمی‌آرام نگه دارند. اما گاهي بايد شمرده‌تر حركت نمود و آهسته طي مسير كرد تا با طوفاني كه بلند می‌شود ديگر برنامه‌ها ضرري نبينند.
بايد اذعان نمود كه تا امروز حضور مردان در پست‌هاي مهم و كلان اين وزارتخانه به اندازه‌اي پر رنگ بوده وهست كه فهم تساوي، برابري و همچنين شايسته‌سالاري را در ذهن مخاطب دچار چالش كند فريدريش نيچه در اين خصوص می‌گويد: «آن که می‌خواهد روزی پریدن بیاموزد، نخست می‌‌باید ایستادن و راه رفتن و دویدن و بالارفتن و رقصیدن آموزد. پرواز را با پرواز آغاز نمی‌کنند».
آموزش و پرورش هم اگر خواهان تحول و تغييرات ملموس هست نبايد از اين حركت مداوم و تدريجي دور شود. در دوران انتخابات رياست جمهوري در كنار آن همه گفتمان‌هاي تبليغي و وعده‌اي، قول و قرار حضور زنان بيشتر از همه خوش درخشيد و تاكنون در برخي از وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها هم به شكلي عملي شدن اين وعده اتفاق افتاده است. آموزش و پرورش هم در اين ميان براي آنكه از اين جريان جا نماند به تكاپوي حضور زنان رسيد اما تا امروز نتوانسته به خوبي آن را نمايان و اجرايي كند. بهره‌گيري از حضور زنان در مناصب مديريتي و سياستگذار از جمله مصاديق وعده‌هاي وزير آموزش و پرورش در روزها ي آغازين دوران وزارتش بوده است. اما آنچه به چشم می‌آيد و در نهان خبر می‌شود هنوز به آن حد از عمل نرسيده كه به وعده ي وزير جامه اجرا بپوشاند.
بايد اذعان نمود كه تا امروز حضور مردان در پست‌هاي مهم و كلان اين وزارتخانه به اندازه‌اي پر رنگ بوده وهست كه فهم تساوي، برابري و همچنين شايسته‌سالاري را در ذهن مخاطب دچار چالش كند. اين نظام لنگ لنگان كنوني چند دهه هست كه با افكار و انديشه‌هاي مردانه مديريت می‌شود واكنون وقت آن رسيده و گذشته كه به ذخاير غني نيروي انساني در جنس زنان هم رجوع شود و به آنان كه به حق، خلاق، مدير، مدبر و علمی‌هستند، فضاي اقدام و عمل در حيطه‌هاي سياستگذاري داده شود.
زنان توانمند و متعهد آن قدر در همين وزارتخانه و مدارس تابعه اش هستند كه هر كدامشان با رويكردهاي نويني كه دارند توان تحولي خوش رنگ و نشان را در اين نظام آموزشي دارند. در همين راستا مدير كل امور زنان و خانواده وزارت آموزش و پرورش با هدف تحقق برنامه ششم توسعه مبنی بر سهم سی درصدی زنان از مدیریت عالی کشور، در اقدامی ابتکاری برای اولین بار دوره ي آموزشي «توسعه مهارت‌های مدیریتی زنان» را براي مديران زن مناطق آموزشي كشور برگزار کرد. نحوه برقراری ارتباط موثر، اصول و فنون گفت و گو و مذاکره، بودجه ریزی عملیاتی، کاربرد فن آوری اطلاعات در مدیریت و اینکه چگونه می توان یک رهبر آموزشی بود و.... از جمله آموزش‌هايي بود كه در اين دوره اجرا شد.
در روزگاري كه كشور درگير بودن و نبودن زنان در منصب وزارتي و حضور آنان در عرصه‌هاي سياستگذاري و حتي بيشتر شدن فعاليت‌هاي اجتماعي‌شان هست، اين قبيل اقدامات نه تنها بايد مورد تقدير قرار بگيرد بلكه تداوم آن در مسير توسعه واجب و ضروري است.
آنچه اين قلم را براي آن واداشت تا از اين ايده آموزشي و حركت نوين در عرصه توان‌افزايي زنان در مديريت بنگارد، نه تنها قدر و منزلت بخشيدن به اين برنامه اميدبخش هست، بلكه با اشاره به وعده وزير بر به كارگيري بانوان در فعاليت‌ها، شِكوه از عدم حضور وي به عنوان عالي‌ترين مقام وزارتي در اين دوره آموزشي است . نه به اين منظور كه صرفا حضور وزير دربرنامه‌اي باشد، بلكه با اين نشان كه به مثال چندين برنامه كه با عنوان وزير دعوت می‌شود اين بار در گردهمايي مديران زن حضور می‌‌يافت و با آنان سيستم آموزشي كشور را واكاوي می‌کرد. فرض بر اين كه بطحايي آن قدر برنامه‌ها و فعاليت‌هاي ديگر دارد كه نمی‌تواند در همه آنها حضور داشته باشد و پاي سخن‌ها و برنامه‌ها بنشيند. اما اين دليل باز هم نمی‌تواند عدم حضور وي را در جمعي كه مديران زن آموزش و پرورش كشور هستند- جمعي فرهيخته كه هركدام در حوزه ي مديريتي خود اقدامات ماخوذ به نتيجه‌اي داشته اند- توجيه
کند.
در اين جمع، بي‌شك افرادي هستند كه وزير می‌توانست در جمع آنان ضمن بررسي مسائل و چالش‌هاي مديريت زنان دربرخي از نقاط كشور، گزينه‌هاي خوبي از بين آنان براي مناصب كلان وزارتخانه در نظر بگيرد.
بطحايي در اين چند ماه بودنش در وزارت آموزش و پرورش، فراز و فرودهايي داشته كه بايد براي فرازهاي آن به وي تبريك گفت و حمايتش كرد، اما اين خواست از وي مبني بر افزايش سهم زنان از مدیریت عالی دستگاه تعليم و تربيت، درخواست منطقي و اصولي است كه بايد براي آن بيشتر از پيش برنامه‌ريزي کند.
نظام آموزشي كشور آن قدر تن رنجور و خسته‌اي دارد كه براي بهسازي و توانمندي خود نيازمند حضور زنان و مردان فرهيخته در كنارهم در امور سياستگذاري و تصميم گير هست.
امید است با تغییر نگرش مثبت اجتماعي و برقراري برابری و عدالت جنسیتی و همچنين دغدغه شدن اين امربراي وزير آموزش و پرورش، این امکان فراهم شود تا نظام آموزشی کشور با حضور زنان انديشمند، از تحول مدیریتی در ساز و کار خود برخوردار شود.
روزنامه مردم سالاري -٩ اسفندماه
نظرات بینندگان