انعطاف روش تدریس معلمان و دبیران آموزش و پرورش نسبت به تفاوت های فردی و شرایط زندگی اجتماعی

  تفاوت های فردی ، پدیده ای نیست که فقط به شخصیت و توانایی های او مربوط باشد. همه چیز انسانها از همدیگر متفاوت است. زمان ، مکان و منطقه جغرافیایی ، وراثت و ژن ، تعلیم و تربیت ، سیاست ها و مدیریت ها ، برنامه ها و طرح ها و....همه بر این تفاوتها اثرمی گذارند.

یکسری تفاوتهاست که بیولوژیک است مثل :
رنگ چهره ، سفید یا تیره بودن دندانها ، اثرانگشت ، بزرگی یا کوچکی استخوانها ، هورمونها و نیازهای غذایی... که برای دو جنس زن و مرد و هم برای جغرافیای گوناگون متفاوت است.

و یک سری تفاوتهاست که روانی - اجتماعی است و متغیرند همانند:
شکل‌گیری‌ هویت‌،‌ شخصیت‌ ، گرایش‌ معنوی‌، گرایش‌ به‌ مادیات‌ ، رشد اخلاقی‌ ، هیجان‌ ،عواطف‌ و احساسات ‌استرس‌ (فشار) ،‌ وابستگی‌ و استقلال‌ ، عشق‌، درون‌گرایی‌ و برون‌ گرایی.

ما معلمین چگونه برای این همه گستردگی جامعه آماری با تفاوتهای بی شمار، روش تدریس یکسانی ارائه دهیم ؟   هدف از طرح این تفاوتها ، گریز به روش تدریس معلم است. از این گریزگاه سعی بر نشان دادن تفاوت های دانش آموزان ( کلاس به کلاس) و (محل به محل) و (پارسال و امسال) دارم. روش تدریس روندی یکسان ، ثابت ، لایتغیر و بسته نیست، برعکس انعطاف روش تدریس فوق العاده عمیق و غیر قابل تصور است.
دانش آموز پارسال و امسال متفاوتند چون برخلاف گذشته که تجدید نسل هر بیست سال یک بار بود ، امروزه با سرعت تغییرات تکنولوژی و رشد و توسعه صنعتی، این فاصله نسل ها به کمتر از یک دهه رسیده است و دانش آموز امسال با همراهی این تغییرات ، متحول می شود. پس دانش آموزان امسال همان پارسالی نیستند که بخواهیم بر آنان تدریس به شیوه واحد و ثابت داشته باشیم.

منطقه تدریس معلم وقتی از فلان محل به بهمان محل تغییر می یابد، روش تدریس اش نیز باید منعطف باشد.
دانش آموزان گاه از شما می پرسند: خانم یا آقا چرا با کلاس "الف" ازما مهربانترید ؟ خود شما پاسخ می دهید: آخه آنان درس خوان تر و مؤدب ترند . اینجا دانش آموزان کلاس" ب" نیز تلاش می کنند تا رضایت شما را جذب کنند. خود معلم ناخودآگاه تفاوت برخوردش را در دو کلاس مجزا ، می تواند درک کند.

در یک کلاس ، می توان به سرعت درس داد چون کلاس کشش دارد ،اما در کلاسی دیگر مدام باید توضیح اضافی داد و بی امان پرسش مستمر داشت.

در یک کلاس ، مشکلات اخلاقی کلاس ، انرژی و طاقت معلم را برای تدریس زیر سئوال می برد و شما که به تأیید همگان فردی آرام و خوش اخلاق هستید از کوره در می روید و فریاد برمی آورید.

در یک کلاس ، شما قادرید محبت و احترام را همراه تدریس تان به دانش آموزان تزریق نمایید و در کلاسی دیگر در طول ساعت کلاس باید ابروان خود را درهم بپیچید.

در یک کلاس ، شما می توانید 5 دقیقه فرصت استراحت داشته باشید و در کلاس دیگرباید مسلسل وار و بی امان شلیک کلمات داشته باشید. اصولا یکی از دلایل متکلم الوحده بودن برخی از معلمین در کشور ما ، بر همین اساس ، یعنی ساکت نگه داشتن کلاس است. چون تا می خواهید یک آه خستگی برآورید کلاس درس درهم می پیچد و علت این امر غیراستاندارد بودن تعداد دانش آموزان است. بi جز معلم چه کسان دیگری توانائی کنترل و هدایت 30 – 40 نفر را به مدت 9 ماه به تنهائی دارند؟ آن هم در سنین 6 تا 18 سالگی.

در یک کلاس ، شما می توانید با پرسش کتبی ، همه دانش آموزان را زیرآزمون مسمتر قراردهید و در دیگری که اساتید آخرین فنون تقلب حضور دارند ، میل به این فعل در شما چندان نیست.

در یک کلاس ، پرسش شفاهی کشش دارد و در دیگری خیر.

در یک کلاس ، شما مجبورید عاطفه و احساس پدرانه و مادرانه خود را به همراه تدریس تان تلفیق کنید و در دیگری گستاخی حاکم در کلاس چنین اجازه ای را نمی دهد.
و...
پس با یک روش تدریس قرص و محکم و انعطاف ناپذیر ، نتایج مطلوبی نخواهیم داشت.

در ضمن :
فراموش نکنیم سن دانش آموزان خود را که اگر کم سن و سالند ثابت نشستن آنان بر روی صندلی های غیراستاندارد دشوار است. برای همین اکثر دانش آموزان در دوره ابتدایی خصوصا پایه اول و دوم درکلاس رژه می روند.البته علت دیگری هم دارد خصوصا دختران به خاطر حس حسادت وافر دوست دارند معلم فقط مال او باشد و محبت معلم به سایر دانش آموزان را تحمل نمی کنند که گاه آنقدر خودخواهانه عمل می کنند که خوشایند معلم هم نیست اما فراموش نکنیم که کودکند. این خستگی از غیر استاندارد بودن کیفیت صندلی و تعداد دانش آموزان در سایر دوره ها نیز هست. برای همین تدریس در دوره ابتدایی مهم تر و حساس تر است. چون عواطف و احساسات و شخصیت کودک نیز مثل خمیر بازی در کف دستان معلم است.

فراموش نکنیم تفاوتهای تحمل افراد را، دانش آموزی در هوای بسته کلاس احساس خفگی می کند و دانش آموزی از کنار هم نشستن لذت می برد. همه ما دیده ایم دانش آموزان همکلاس صمیمی را که هنگام نشستن درهم فرو می روند یا دست در دست یکدیگر می نهند .(مدارس دخترانه)

فراموش نکنیم دانش آموزان خانواده طلاق یا اعتیاد و یا زندانی بودن یکی از اعضاء خانواده را، یا کودکان کاررا ،که حساسیت های برخورد خاص خود را دارند. معلم با شناسایی آنان ، هنگام عصبانیت چیزی نمی گوید که بعد پشیمان شود.

از همین جا برای فرزندان قاتلین اعدامی یا مطرودین جامعه نیز پیشنهاد می دهم که با تغییر هویت ، مسئولین پی گیر و کمک حال زن و فرزندان آنان بوده و آنان را به شهر یا استانی دیگر منتقل کنند. مددکاران اجتماعی سازمان بهزیستی با همکاری استانداری یا فرمانداری ، این کودکان معصوم بی خبر ازهمه چیز را ازعذاب وجدان جرم پدر یا گاه مادر را رهایی دهند. بلی ، بنده تا دوران دانشجویی اطلاع نداشتم که در شهرم تبریز زندانی زنان بزهکارهم هست و طی تحقیق این واقعیت را دریافتم. یکی از مزایای ارزشمند دوران دانشجوئی که قدرت سرک کشیدن به هر جایی را دارد!!

فراموش نکنیم تعداد تراکم دانش آموز درکلاس درس را که خصوصا در دوره ابتدایی ، مانع رسیدگی همه جانبه معلم به همه خواسته های دانش آموزان می گردد.

فراموش نکنیم انگیزه و انگیزش های حضور دانش آموزان در کلاس درس را، که عده ای از خشونت یا عدم درک والدین به مدرسه پناه آورده اند و برای آنان تحصیل و آینده نکته کوری است که امیدی به رهایی نمی بینند. ناپدری یا نامادری ، یا والدین اصلی اما بدتر از فرعی آن.
تصور می کنم همه همکاران با ظرافت و ذکاوت شغلی خود بارها شاهد بوده اند که عده ای زنگ آخر مدرسه ، شتابان و خندان و خرامان از کلاس و مدرسه بیرون می پرند و عده ای گویی قصد ترک کلاس و مدرسه را ندارند و با اصرار معاون یا سرایدار مدرسه ، به منزل می روند.

فراموش نکنیم که عده ای از دانش آموزان به برخی بیماری های روحی یا جسمی مبتلایند چون آسم ، یا نارحتی قلبی ، یا گواتر و....و عقده خود کم بینی ، یا خود بزرگ بینی و یا ... ( برخی موارد که شاهد آن بوده ایم چون خود ارضایی جنسی و....) این دانش آموزان هم نیاز به توجه ویژه و آگاهی معلم دارند.

فراموش نکنیم که دانش آموز امروز ، با فضای مجازی و دنیای شگفت انگیز اطلاعات یا عصر سیبرنتیک نظریه نوربرت وینر ، یا دهکده کوچک نظریه مک لوهان، در گیر است . امروز فاصله بین برقرارکنندگان ارتباط به صفر رسیده است. امروز پست و ارسال نامه دیگر جایگاهی ندارد و تدریس برای این نسل ، دشواریهای خاص خودش را دارد که ذکاوت معلم و تسلط بر فن معلمی چاره ساز است .
و....

آری ، حال، ما معلمین چگونه برای این همه گستردگی جامعه آماری با تفاوتهای بی شمار، روش تدریس یکسانی ارائه دهیم ؟!
در گذشته به دلیل محروم بودن منطقه ، بر حقوق معلم اضافه می شد که چون سیستم آموزشی ما سنتی است باز برقرار است، امروز برای حضور بی امان تکنولوژی و سرعت آن ، باید به معلم اضافه حقوق داد.
تعداد دانش آموزان در کلاس درس بر نحوه یادگیری و شکل گیری شخصیت و پایبندی به ارزشها و هنجارها ، اثر می گذارد . هر قدر تعداد دانش آموز بیشتر ، تسلط معلم بر آنان کمتر و بالعکس.
آزادی معلم در کلاس درس باید به طور منطقی وعقلانی و انسانی ، هدایت گر یادگیری دانش آموزان و شکل گیری شخصیت فردی اش در دوره ابتدایی و شخصیت اجتماعی اش در دوره متوسطه باشد. همه معلمین باید به صفت انعطاف پذیری نسبت به شرایط ملبس باشند و گرنه توفیق چندانی حاصل نخواهد شد. درک موقعیت تدریس از سوی معلم ، یعنی موفقیت او در امر آموزش.
بر اساس همه این موارد است که معلمی شغل خطیری است. معلمی رشته باریک لب پرتگاه زندگی است که با چنگ زدن به آن می توان رهائی یافت و رستگار شد. برای همین معلمی هنر است. با فنون انعطاف پذیری شغل خود ، هنر معلمی را با دقت و موشکافی بیشتری به جا آوریم.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید