مشکلات زيست محيطي توسط انساني به وجود مي آيد که خروجي آموزش و پرورش است؛ چرا ما به اين افراد نياموختيم که بوم ، اقليم و محيط زيست خود را حفظ بکنند؟

 اگر قرار است مقالاتي دانش آموزي توليد شود بدون آموزش دادن معلم به عنوان راهنماي دانش آموز اين پروژه محکوم به شکست است/ در جشنواره هايی که مدير ، مسئولين مدرسه و معلمان دوره ضمن خدمت مربوطه را نديده باشند ، آن جشنواره برگزار نشود/ کتاب انسان و محيط زيست مي باشد که مربوط به سال يازدهم ( سال دوم متوسطه دوم ) مي باشد بايد از ابتدايي شروع شود زيرا موثر ترين تأثير در اين دوره ابتدايي و سال اول ابتدايي مي باشد/ ما هنوز به صورت رسمي و موثر اين آموزش ها را در حوزه ابتدايي وارد نکرده ايم/ وقتي معلمان ، مسئولين و مدير مدرسه در مورد معضلات اصلي زيست محيطي که متأسفانه کم هم نيستند آگاهي داشته باشند مي توانند  دانش آموزان خود را جهت رفع اين چالش ها راهنمايي کنند .ضرورت آموزش به معلمان و ميران بيشتر خود نمايي مي کند/ هنوز از پتانسيل معلمان در ترويج بحث بهينه سازي الگوي مصرف و حفاظت از محيط زيست آن طور که بايسته اين مهم مي باشد استفاده نشده است/ هر صنعتي ، هر دستگاهي ، هر ارگاني ، اعم از شهرداري ها ، وزارت نيرو، وزارت صنعت و معدن ،وزارت بازرگاني و...که فعاليت در زمينه حفاظت از محيط زيست دارد بايد به پتانسيل بالاي معلمان در اين راستا توجه جدي داشته باشند / از انجمن اولياء و مربيان به عنوان بهترين سازمان مردم نهاد مي تواند به خوبي استفاده نشده است/ تا مسئولين آموزش و پرورش که پيشاني آموزش و پرورش را به عهده دارند باور به اصلاحات نداشته باشند و تغيير را وظيفه ذاتي خودشان ندانند ، اتفاقي در اين حوزه نمي افتد/  آموزش و پرورش براي روستایي به فکر مدرسه و معلم است درصورتي که در آن روستا آب نيست و روستا از بين مي رود/ خطرناک ترين معضل آن است که مسئولي از آموزش و پرورش بگويد وظيفه من آموزش مطالب درسي است نه حفاظت از محيط زيست ! خطرناک تر از اين خطري وجود ندارد/ بايد براي در اختيار قرار دادن يک پست مديريتي از فرد داوطلب پرسيده شود چقدر در امور اجتماعي فعال بوده است/ در جامعه کي و کجا کارنامه فعاليت اجتماعي مسئولين ، مردم و رسانه مورد بررسي قرار مي گيرد/ بايد ماده و تبصره ها نشان دهد که با افزايش آلاينده هاي هوا به طور جدي مبارزه مي شود و دست سازمان محيط زيست باز باشد تا بتواند مانع آلوده شدن هوا شود/ آموزش و پرورش بايد شهروندان اين کشور آموزش دهد که از اين قوانين با اعتقاد ، پيروي کنند و از دور زدن قانون  به شدت پرهيز کنند ....

صدای معلم :

لطفأ خودتان را معرفي نماييد .

: ژما جواهري پور هستم .ليسانس فيزيک ، کارشناس ارشد اقتصاد انرژي و 22 سال سابقه معلمي دارم . در حال حاضر هم به عنوان دبير قطب کشوري محيط زيست  و توسعه پايدار در پژوهش سراي شهر ري به مدت يک سال فعاليت مي کنم .

صدای معلم :

با توجه به اينکه حوزه فعاليت شما محيط زيست مي باشد ؛ تاکنون چه اقداماتي در زمينه محيط زيست در آموزش و پرورش انجام شده است ؟

: با توجه به اينکه بنده از ابتداي انعقاد تواهم نامه بين سازمان حفاظت از محيط زيست و آموزش و پرورش به صورت مستقيم در ارتباط بودم ، عرض مي کنم  يک سري فعاليت هایي در عرصه آموزش و پرورش و محيط زيست انجام شده که مهمترين و ملموس ترين آن ها عبارتند از :

* کتاب انسان و محيط زيست  که در سال يازدهم ( سال دوم متوسطه دوم ) تدوین و منتشر شده است .

* آموزش هاي ديگر که به صورت کارگاه هاي آموزشي براي معلمان ،روساي اردوگاه هاو  دانش آموزان به صورت پراکنده برگزار شده است .

از سال گذشته که به صورت پايلوت در پژوهشکده رازي شهر ري ، دبيرخانه قطب کشوري محيط زيست و توسعه پايدار به عنوان قطب محيط زيست از پنج قطب پنجگانه علمي کشور ، کار خودش را آغاز کرد ، يک دستورالعمل اجرايي جهت اجرايي کردن تفاهم نامه به وزارت آموزش و پرورش پيشنهاد داد که موفق شديم در سال اول بخش هاي محدودي  از آن دستورالعمل را اجرايي کنيم .بخش گسترده تر آن باقي مانده که حمايت مستقيم ستاد در اين حوزه  را مي طلبد .

البته بايد از همکاري مسئوليني که در سال گذشته براي اجرايي شدن اين بخش هاي دستور العمل در حوزه معاونت آموزش متوسطه و اداره کل آموزش نظري همکاري کردند تشکر کنم ولي بايد اعلام کنم که بخش گسترده تري از اين دستور العمل اجراء نشده است .

من برنامه ها را خدمت خوانندگان محترم معرفي مي کنم و 12 الي 13دلايل اجرايي را بيان مي کنم .

- برگزاري جشنواره ها ي موردي در وزارت آموزش و پرورش که رويکرد آموزشي ندارد به دليل پائين بودن راندمان ( وقت و انرژي دانش آموز گرفته مي شود ولي آورده مناسبي ندارد) بايد برچيده شود . اين موضوع شامل  جشنواره ها تخصصي خارج از آموزش و پرورش نمي شود .

- يک مجموعه  آموزشي ضرورت دارد :

ابتدا آموزش ضمن خدمت به معلم ( راهنماي دانش آموز ) ضرورت پيدا مي کند . اگر قرار است مقالاتي دانش آموزي توليد شود بدون آموزش دادن معلم به عنوان راهنماي دانش آموز اين پروژه محکوم به شکست است .

بنابراين پيشنهاد مشخص بنده اين است در جشنواره هايی که مدير ، مسئولين مدرسه و معلمان دوره ضمن خدمت مربوطه را نديده باشند ، آن جشنواره برگزار نشود.

- اولويت برگزاري جشنواره ها با مقطع ابتدايي مي باشد.

کتاب انسان و محيط زيست مي باشد که مربوط به سال يازدهم ( سال دوم متوسطه دوم ) مي باشد بايد از ابتدايي شروع شود زيرا موثر ترين تأثير در اين دوره ابتدايي و سال اول ابتدايي مي باشد. در سال اول که سيستم آموزش و پرورش دانش آموز را تحويل مي گيرد مي تواند به صورت طولاني مدت آموزش هاي مربوطه را ارائه نمايد.

صدای معلم :

چرا اين کتاب درسي براي سال يازدهم طراحي شده است و براي دوره ابتدايي آماده نشده است؟

: اين اشکال عمده مي باشد .تغیيراتي در کتاب هاي درسي در رابطه با محيط زيست به وجود آمده است .صفحاتي به کتاب هاي درسي اضافه شده يا تغيير يافته است. ولي با توجه به برنامه ملي درسي اتفاقأ در ايجاد شايستگي هاي بند 7 ، حول اخلاق تعهد ايمان ، ابزار طبيعت و محيط زيست در رابطه با انسان يکي از ابزار هاي آموزشي تلقي مي شود. ما هنوز به صورت رسمي و موثر اين آموزش ها را در حوزه ابتدايي وارد نکرده ايم.اين چالشي است که بايد در سيستم آموزشي  برطرف شود.

- استفاده از پتانسيل جشنواره ها منطبق بر سند تحول بنيادين در آموزش و پرورش و برنامه ملي درسي که مشخصأ بيان مي شود :

دانش آموزان بايد در بحث هاي مانند زلزله ، حفاظت از محيط زيست آموزش ببينند .

- آموزش و افزايش اختراعات و پژوهش هاي دانش آموزي است . بسياري از موضوعات زيست محيطي مانند آب مي تواند راه حل هاي بسيار ساده اي در خانه داشته باشد که نياز به اطلاعات و دانش پايه نمي باشد و دانش آموزان مي توانند توسط اختراعات ساده دانش آموزي و ابزار ابتدايي با تغييري کوچک در وسايل در خانه ،  کنترل قابل ملاحظه اي در مصرف آب داشته باشند.

- کاربرد و کارکرد اين رويکرد چيست ؟

وقتي بسياري از دانش آموزان ما در شهرها و روستاهاي کوچک زندگي مي کنند و معمولأ  از امکانات کلاس هاي  نو آوري و خلاقيت ، کلاس هاي ثبت اختراع  در شهر هاي بزرگ محروم هستند ولي در کشاورزي ، دامپروري فعال مي باشند و بيشتر با طبيعت و محيط زيست مرتبط هستند در ثبت اختراع از دانش آموزان فعال در شهر هاي بزرگ عقب تر هستند ؛ بدين طريق اين شکاف بين شهر و روستا براي اختراع و ثبت آن بر طرف مي شود.

وقتي معلمان ، مسئولين و مدير مدرسه در مورد معضلات اصلي زيست محيطي که متأسفانه کم هم نيستند آگاهي داشته باشند مي توانند  دانش آموزان خود را جهت رفع اين چالش ها راهنمايي کنند ؛ ضرورت آموزش به معلمان و ميران بيشتر خود نمايي مي کند .

_ مشاغل سبز و اشتغال يا اقتصاد سبز و ابلاغيه رهبري در مورد محيط زيست و بند هشتم آن که در مورد بحث اقتصاد سبز و تأکيد ايشان به اقتصاد سبز  مي باشد .

در مشاغل بومي و محلي که دارند منقرض مي شوند ، اتفاقأ ملاحظه مي شود که دانش آموزان از پدران و پدر بزرگان خود دور افتاده اند .

ما به دنبال اين هستيم که اين مشاغل را که اتفاقأ مشاغل سبز و دوستدار محيط زيست مي باشند را در قالب فارغ التحصيلان کار و دانش يا فني حرفه اي  احياء کنيم .

يا مشاغل سبزي مثل صنايع دستي که مناسب با آن اقليم هستند يا بسياري مشاغل ديگر که امکان يادگيري و رشد آن ها در اقتصاد مقاومتي وجود دارد.

- يکي از امکاناتي مدارس دارند ، بحث آموزش کارآفريني براي کليه دانش آموزان است که آنان را به بازار کار نزديک تر کند.

آموزش و پرورش هم وقت و هم فضاي اين مهم را در اختيار دارد.

متأسفانه همواره بيان مي شود معلمان مازاد که بخشي از نيروي انساني آزاد آموزش و پرورش  مي باشد ، بخشي از فضاي آموزشي هم ( مثلأ فضا هاي آموزشي در بعد از ظهرها و ايام تعطيل ) با يک برنامه ريزي دقيق که دبير خانه قطب کشوري اين امکان را دارد که درصورت حمايت و دفاع از اين طرح ها و برنامه ها از پتانسيل عظيم معلمان ، دانش آموزاني که مي خواهند در آينده وارد بازار کار شوند و  امکانات موجود با بهره گيري نمايند و تعاوني هاي سبز دانش آموزي را راه اندازي کنيم .

صدای معلم :

خانم جواهري پور ؛ با توجه به اينکه سازمان حفاظت از محيط زيست با وزارت آموزش و پرورش تفاهم نامه اي در تاريخ 18 / 12 / 92 به امضاء خانم ابتکار و آقاي فاني تنظيم نموده اند .به نظر شما در اجراي اين تفاهم نامه موفق بوده ايم ؟ چند درصد مفاد آن اجرايي شده است ؟

: اگر بخواهم درصد تحقق مفاد را بيان کنم ، فکر مي کنم بخش هاي اندکي اجرايي شده و علت آنکه بخش عمده آن هنوز اجرايي نشده است به خاطر تأمين نبودن زير ساختار ها مي باشد.

صدای معلم :

چه بخش هاي اجرايي نشده است ؟

: برنامه هاي آموزشي محيط زيستي معلمان برنامه هاي آموزشي و فوق برنامه دانش آموزان . ما پارسال در قطب کشوري يک برنامه اکو تور( تور طبيعت گردي ) ويژه دانش آموزان را اجراء کرديم که انتظار داريم اين فعاليت درحد کل کشور گسترش يابد و دانش آموزان با بوم و اقليم خود آشنا شوند ؛ يعني اين اردوهاي آموزشي که برگزار مي شود : ( ما امسال در خدمت روساي اردوگاه هاي سراسر کشور براي بحث هاي آموزش هاي محيط زيستي بوديم که پتانسيل خوبي هم در آموزش و پرورش وجود دارد.)

1. بايد به صورت سازماندهي شده و با برنامه ريزي دقيق،  بازديد از مناطق حفاطت شده ، پارک ملي ، با اقامت مربيان آموزش ديده ، در کنار دانش آموزان در اردوگاه هاي ما گسترش يابد .
2.  مشارکت در طرح ها و پروژه هایي که برنامه جامع آموزش محيط زيست مي باشد . ما انتظار افزايش سطح اختراعات و ثبت پژوهش هاي  دانش آموزي را داريم که نياز به يک برنامه جامع و منسجم با قدرت اجرايي قوي دارد.البته نمي توان از تلاش هاي ارزشمندي که در سرتاسر کشور شکل مي گيرد نمي توان چشم پوشي کرد.

مسئله اين است که بايد اين امور ساماندهي شود. آموزش هاي درست ارائه شود.مشکلات زيست محيطي براي معلم ، براي دانش آموز به درستي تبيين شوند .همه مي دانيم کمبود آب وجود دارد . هوا آلوده است اما چه بايد کرد؟ نقش ما براي رفع چالش ها چيست ؟

راهکار ها بايد در قالب قوانين و آموزش ها تدوين شود.

- برنامه هاي فني حرفه اي با رويکرد اقتصاد سبز بايد براي احياي مشاغل بومي محلي بازنگري شود .

در بررسي برخي از کتب درسي رشته هاي فني حرفه اي يا کار و دانش ، مشاهده مي شود که در کنار درس هاي تخصصي برخي رشته ها ، آموزش درس پسماند وجود ندارد که نحوه چگونگي استفاده از پسماند به دانش آموز رشته هاي مختلف، اهميت فراواني دارد. متأسفانه اين مهم ناديده گرفته شده است .

* بازنگري در تمام کتاب درسي الزامي مي باشد.

*  ترميم و تأسيس زير ساخت هاي  لازم جهت آموزش از راه دور ( آموزش اکترونيکي ) به منظورآموزش دانش آموزان دور از مرکز

امروز بهترين  فرصت براي توليد محتوي آموزشي الکترونيکي ، وجود دارد که پيش نياز آن ترميم زير ساخت ها نياز به پشتوانه و نياز به محتوي دارند .

 هنوز از پتانسيل معلمان در ترويج بحث بهينه سازي الگوي مصرف و حفاظت از محيط زيست آن طور که بايسته اين مهم مي باشد استفاده نشده است .حدود يک ميليون همکار فرهنگي با تجربه در امر آموزش داريم که بزرگترين شبکه آموزشي به صورت گسترده در سرتا سرکشور پراکنده شده اند .

هر صنعتي ، هر دستگاهي ، هر ارگاني ، اعم از شهرداري ها ، وزارت نيرو، وزارت صنعت و معدن ،وزارت بازرگاني و...که فعاليت در زمينه حفاظت از محيط زيست دارد بايد به پتانسيل بالاي معلمان در اين راستا  توجه جدي داشته باشند .

صدای معلم :

آيا اين مهم اتفاق افتاد است ؟ آيا جامعه و معلمان به اين پتانسيل بالا دست يافته اند ؟

: براي استفاده از اين پتانسيل بالا و تجربه منحصر به فردي که هر معلم دارد هنوز استفاده بهينه نشده است .

ابتدا بايد در قالب آموزش هاي ضمن خدمت بهترين و به روز ترين اطلاعات مربوطه به معلمان منتقل شود .سپس از دستگاه هاي مختلف خواسته شود که از اين ظرفيت عظيم بهره مند شوند .آن گاه معلمي که يک هويت است به غلط معلم مازاد ناميده نمي شود .

با توجه به حضورم در نگارش بند بند اين دستورالعمل ها و برنامه هاي که در ذهن دارم ، به شما قول مي دهم دبير خانه قطب کشوري اين توانايي را دارد تا با  برنامه ريزي و تنظيم دستور العمل هاي لازم از  ظرفيت عظيم معلمان ، دانش آموزان و خانواده آنها استفاده نموده با ايجاد يک آموزش مستمر د حوزه محافظت از محيط زيست (با اين همه وخامت که وجود دارد ) و کسب نتايج رضايت بخش ، نقش آفريني کند .

از انجمن اولياء و مربيان به عنوان بهترين سازمان مردم نهاد مي تواند به خوبي استفاده نشده است  .

شما در آموزش و پرورش با چهل ميليون ايراني در تماس مي باشيد که آموزش آنها به برنامه ريزي و حمايت کلان نياز دارد.اگر حمايت همه جانبه وجود نداشته باشد اين برنامه ها در کشوي ميز مسئولين خاک مي خورد و چالش هاي زيست محيطي اضافه تر و اضافه تر مي شود .

صدای معلم :

شما نگرش جامعه و مسئولين را در مجموع نسبت به محيط زيست چگونه ارزيابي مي کنيد ؟

آيا فکر نمي کنيد که اين بخش هاي از تفاهم نامه آموزش و پرورش و سازمان محيط زيست که اجراء نشده است نشانه نگرش غلط مسئولين نسبت به حفاظت از محيط زيست باشد ؟

: بله ؛ کاملأ حق با شماست .ما بايد اول نگرش مديران را اصلاح کنيم .اگر بتوانيم نگرش مديران ارشد را تغيير دهيم مي شود ديگر موارد را هم دنبال کرد . مشخصأ در مورد آموزش و پرورش عرض مي کنم .

مثلأ اگر بخواهيم دوره هاي آموزش هاي ضمن خدمت مناسب در رابطه با حفاظت از محيط زيست در آموزش و پرورش برگزار شود ، نياز است که قبل از هرچيز مديران ارشد آموزش و پرورش اين تغيير نگرش را در خود ايجاد کنند !

ما سال ها قبل در بحث مديريت سبز آموزش هاي ضمن خدمت را پيش بيني کرده بوديم که شايد به بوته فراموشي سپرده شده است .

واقعيت اين است که تا نگرش مديران ارشد تغيير نکند و با واقعيت هاي اين بخش روبه رو نشوند !

تا مسئولين آموزش و پرورش که پيشاني آموزش و پرورش را به عهده دارند باور به اصلاحات نداشته باشند و تغيير را وظيفه ذاتي خودشان ندانند ، اتفاقي در اين حوزه نمي افتد . بخشنامه ها در حد بخشنامه باقي مي ماند .

بله اولين اتفاقي تغيير نگرش خود مديران مي باشد .تغيير نگرش و جديتي که ممکن بعضأ دانش و اطلاعات را داشته باشند ؛  ولي واقعيت اين است که بايد حميت هم داشته باشند و اجازه بدهند نيروهاي که مي خواهند در اين حوزه عمل کنند به صورت مستمر و جدي وارد شوند و فعاليت نمايند .

اين يک اعتقاد است !

معلوم مي شود که يک مسئولي اعتقاد دارد که بحث محيط زيست در اين مملکت بايد جدي گرفته شود .

تا کارشناسان ، مديران واحد هاي آموزشي و معلمان  جديت را در مديران ارشد نبينند و دلگرم به دفاع آنان نباشند نمي توانند با جديت به محافظت از محيط زيست بپردازند.

صدای معلم :

شما براي اين تغيير نگرش مديران ارشد چه راهکاري ارائه مي نماييد ؟

: معضل محيط زيست موضوعي نيست که من بخواهم براي اولين بار در کشور به آن اشاره کنم! محال است که يک مسئولي از معضل هاي زيست محيطي بي اطلاع باشد.

يک رابطه ساده را عرض مي کنم .خيلي از روستاهاي ما به دليل معضل آب ، خالي از سکنه مي شوند . بنابراين ، نقشه و اطلس آموزشي کشور تغيير مي کند !

بدين ترتيب با مهاجرت دانش آموز به شهر هاي ديگر مواجهه مي شويد که تفاوت فرهنگي و اقليمي دارند . هزاران روستا خالي از سکنه شده است !

آموزش و پرورش مشخصأ در مقابل اين معضلˏ ناشي از چالش هاي زيست محيطي چه واکنشي خواهد داشت ؟

وقتي دانش آموزي در تهران از يک منطقه به منطقه ديگر منتقل مي شود، در سال اول جابه جايي با افت آموزشي مواجهه مي شود .حال دانش آموزي را در نظر بگيريد که به همراه خانواده اش  از يک روستا به يک شهر نقل مکان مي کند .

اين دقيقأ يک معضل زيست محيطي مي باشد که به آموزش و پرورش منتقل مي شود و به برنامه ريزي هاي کلان آموزش و پرورش برمي گردد.

 آموزش و پرورش براي روستایي به فکر مدرسه و معلم است درصورتي که در آن روستا آب نيست و روستا از بين مي رود !

بنابراين معضل زيست محيطي به آموزش و پرورش هم منتقل مي شود .

متأسفانه بعضأ ديده شده است که برخي از مسئولين آموزش و پرورش مطرح مي کنند که چالش هاي محيط زيست به ما چه ارتباطي دارد؟ من شخصأ از برخي مديران اين مطلب را شنيده ام که مبارزه با معضلات محيط زيست مربوط به سازمان حفاظت محيط زيست مي باشد.

موضوع آن است که چالش هاي محيط زيست از کجا ناشي مي شود؟

*  افرادي براي کسب سود جنگل ها را نابود مي کنند.

*  برخي کشاورزان با سيستم هاي سنتي آبياري مي کنند .

*  برخي صنايعي با مصرف آب زياد تأسيس مي نمايند .

 مشکلات زيست محيطي توسط انساني به وجود مي آيد که خروجي آموزش و پرورش است.

از بالاترين مقامات کشور تا فردي که يک واحد توليدي را راه اندازي مي کند خروجي آموزش و پرورش مي باشند ؛ چرا ما به اين افراد نياموختيم که بوم ، اقليم و محيط زيست خود را حفظ بکنند ؟

 چطوربرخي شهروندان مي گويند چالش هاي زيست محيطي به ما ربطي ندارد!

خطرناک ترين معضل آن است که مسئولي از آموزش و پرورش بگويد وظيفه من آموزش مطالب درسي است نه حفاظت از محيط زيست ! خطرناک تر از اين خطري وجود ندارد !

 بي تفاوتي و نگاه جزيره اي ( آموزش چند کتاب به دانش آموز ولا غير ) خطرناک ترين نگاه مي باشد.

* آموزش و پرورش بايد  انساني را تربيت کند که وقتي وارد اجتماع مي شود ،نگهدارنده و حافظ محيط زيست باشد نه فردي که به محيط زيست آسيب برساند!

üنگاه بايد به وزارت خانه بزرگ آموزش و پرورش مي باشد ؛ تا وقتي که رويکرد عملي و واقعي ( نه کلامي و صوري ) آموزش و پرورش ، تربيت انسان حافظ محيط زيست نباشد به وظايف خود عمل نکرده است !

 همان طور که شما رسانه نبايد به محيط زيست بي تفاوت باشيد .

 مگر مي شود که زاينده رود خشک بشود ، ميزان افسردگي افزايش يابد و يک رسانه ، در مقابل اين چالش ها بي تفاوت باشد؟

 همه اين موارد به هويت انسان ساز بودن آموزش و پرورش برمي گردد.

صدای معلم :

در واقع براي مبارزه با چالش بي تفاوتي جامعه به حفاظت از محيط زيست و کم تحرکي برخي مسئولين نسبت به اين مقوله ، چه نقشي براي دو نهاد مهم ˏ تشکل هاي مردم نهاد و رسانه ها پيشنهاد مي کنيد ؟

: به نظر مي رسد که اين دو نهاد نسبت به وظايف خود ( افزايش حساسيت جامعه به چالش هاي زيست محيطي ) به درستي عمل نکرده اند !

ممکن است اين دو نهاد به وظايف خود در اين رابطه عمل نکرده باشند .

ممکن است قوانين حمايتي براي ورود اين نهادها به اين مقولات وجود نداشته باشد .

بله ، همه بايد به حفاظت از محيط زيست حساس باشند .

اصل پنجم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران بيان مي کند :

حفظ محيط زيست وظيفه آحادملت ( وظيفه عمومي مي باشد.) يعني وظيفه من ˏمعلم ، شما ˏرسانه ، مسئولˏ دولتي ،والدينˏ دانش آموز، همه احاد جامعه مي باشد.

ما درمقابل اين وظيفه در جهت تحقق اين قسمت از قانون اساسي کشورمان چه کار کرده ايم ؟

رسانه ها با توجه به اين حجم عظيم چالش هاي زيست محيطي ، تا کنون چند صفحه به حفاظت از محيط اختصاص داده اند؟ چقدر انرژي براي فرهنگ سازي براي اين مهم اختصاص داده اند؟

وقتي دستگاهي گزارش مي دهد که من چند جشنواره و چند مسابقه برگزارکردم که نشد فرهنگ سازي !

فرهنگ سازي يک فرآيند است ؛ بنابراين رسانه، تشکل مردم نهاد ، مسئول دولتي ، مجلس شوراي اسلامي ،بايد به اين موضوع ورود پيدا کنند .

بايد براي در اختيار قرار دادن يک پست مديريتي از فرد داوطلب پرسيده شود چقدر در امور اجتماعي فعال بوده است ؟

وقتي فعاليت اجتماعي در جامعه اي شاخص باشد، افراد غير علاقه مند هم در آن فعال مي شوند و حساسيت جامعه به فعاليت اجتماعي نمايان مي شود!

در جامعه کي و کجا کارنامه فعاليت اجتماعي مسئولين ، مردم و رسانه مورد بررسي قرار مي گيرد؟

صدای معلم :

به عنوان آخرين سئوال :

به نظر مي رسد در کنار نقش مکمل رسانه ها ، تشکل هاي مردم نهاد ( NGO  ) ها نقش اصلي بعهده نهاد هاي نظارتي و قانونگذار مي باشد ؛ تا چه حد انجام وظيفه اين نهاد ها موثر مي باشد ؟

: انجام وظيفه اين نهاد ها بسيار موثر مي باشد .

در شرايطي که کاهش جرم انگاري مطرح مي شود ، مقام معظم رهبري يک ابلاغيه صادر مي کنند و بر مقوله ي جرم انگاري (آسيب زدن به محيط زيست ، جرم تلقي شود ) تأکيد مي نمايند.

جرم انگاري نياز به پشتوانه قانوني دارد.

اگر قرار باشد که وزارتخانه اي يا صنايعي در کشور  به وظايف خود ( حفاظت از محيط زيست ، آموزش مفاهيم ضرورت حفاظت از محيط زيست و ... ) عمل کنند نياز به تصويب قوانين جامع و مانع مي باشد ؛ لذا نهادهایي مانند مجلس شوراي اسلامي بايد تصويب اين قوانين را دراولويت نخست خود قرار دهند.

صدای معلم :

به نظر شما قوانين موجود به اندازه ي کافي رسا و محکم  مي باشند؟

: بستگي دارد!

در بعضي موارد بله ، در بعضي موارد نخير .

در بسياري موارد ما نياز به قانون داريم.

صدای معلم :

مثلأ در کدام موارد نياز به قانون داريم؟

: قوانين بازدارنده در مورد آلاينده هاي زيست محيطي جرم انگاري بايد افزايش پيدا کند!

مثلأ شکار غير قانوني  حيوانات در ساليان متمادي يک ميزان معين جريمه داشت ولي در چند سال اخير اين ميزان جريمه افزايش پيدا کرده است.

يا شکار حيوانات در حال انقراض جرم سنگين تر و جريمه سنگين تري تلقي مي شود.

اين حساسيت بايد در مورد تمام آلاينده هاي زيست محيطي و ديگر چالش هاي آن تعميم داده شود و نهادهاي نظارتي مثل سازمان حفاظت از محيط زيست بايد با استفاده از اين ابزار هاي قانوني با جديت بيشتر از محيط زيست حفاظت نمايند .

مثلأ لايحه هواي پاک در مجلس در حال بررسي است . بايد ماده و تبصره ها نشان دهد که با افزايش آلاينده هاي هوا به طور جدي مبارزه مي شود و دست سازمان محيط زيست باز باشد تا بتواند مانع آلوده شدن هوا شود!

مثلأ آموزش و پرورش بايد شهروندان اين کشور آموزش دهد که از اين قوانين با اعتقاد ، پيروي کنند و از دور زدن قانون  به شدت پرهيز کنند.

ما به اين قوانين و قوانين حمايتي از فرهنگ سازي ، اختصاص بودجه هاي خاص به نهاد هاي مثل آموزش و پرورش براي بحث هاي فرهنگ سازي وآموزش در حوزه محيط زيست نياز داريم .

پیاده سازی : سعید شهسوارزاده

پايان گفت و گو /