در سال های اخیر تعداد دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه های ترکیه به طرز چشمگیری افزایش یافته است. با وجودی که زیرساخت‌ها همگام با این افزایش کمی، توسعه یافته اما رشد کیفیت آموزشی با آن متناسب و هماهنگ نبوده است.
تعداد دانشجویان و ظرفیت دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ترکیه در ده ساله گذشته ده برابر شده است. اگر اندکی به عقب بگردیم در سال 1979 (1358 شمسی) تنها 12 دانشگاه در ترکیه وجود داشت، اما در حال حاضر 203 دانشگاه در حال فعالیت هستند. در سال 1980 (1359 شمسی) از 467000 داوطلب که در امتحان‌های ورودی دانشگاه شرکت کردند تنها 42000 یعنی 9 درصد توانستند وارد دانشگاه شوند، در حالی که در سال 1397 از 1700000 داوطلبی که در امتحان ورودی شرکت کردند 710000 نفر یعنی 40 درصد موفق شدند وارد دانشگاه شوند.
بر اساس داده های سال 2018، تعداد 455000 دانشجوی در حال تحصیل و 95000 دانشجوی فارغ التحصیل در ترکیه وجود داشت. در سال 2018 تعداد 25000 استاد، 15000 دانشیار و 37520 استادیار در دانشگاه‌های ترکیه تدریس می کردند. اگر مربیان و دستیاران تحقیق را هم به این ارقام اضافه کنیم حدود 160000 پرسنل هیئت علمی در دانشگاه های ترکیه به طور فعال مشغول تدریس هستند.
با تمام اینها، در سال 2018 از تعداد 86000 پست موجود برای مدرسان حق‌التدریس و پاره وقت در دانشگاه های خصوصی، تنها 62000 یعنی 72 درصد از پست‌ها پر شد. 2 سال قبل، دانشکده‌های این دانشگاه‌ها قادر بودند 90 درصد ساعات تدریس خود را پر کنند.
در سال های اخیر، در رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر جهان، 6 دانشگاه ترکیه معمولا در فهرست 500 دانشگاه برتر جهان قرار می گرفت، اما در سال 2019 این رقم به دو دانشگاه تقلیل یافت که حاکی از افت قابل توجه کیفی آنها در جایگاه جهانی است.
سوال این است که آیا رتبه‌بندی کیفی که ویژه دانشگاه های ترکیه باشد در دسترس هست؟ متاسفانه داده‌های عینی و معتبری در دسترس نیست. شورای رسمی آموزش عالی ترکیه (YOK) به طور مستمر به جمع‌آوری داده‌ها درباره دانشگاه های ترکیه می‌پردازد و بنابراین باید معتبرترین اطلاعات را داشته باشد. اما این شورا این داده‌ها را در دسترس عموم قرار نمی‌دهد و البته این یک نقص محسوب می‌شود. به جای اطلاعات عینی و واقعی درباره عملکرد تحصیلی و علمی دانشگاه‌ها مردم مجبورند به آگهی‌های تبلیغاتی تلویزیون، بیلبوردهای عظیم و ترفندها و حقه‌های بازاریابی متکی باشند. متاسفانه به هنگام استخدام دانشگاه ها شایسته سالاری هم محلی از اعراب ندارد و وزنه رابطه بر ضابطه و شایسته‌سالاری سنگینی می کند
با این وجود گزارش ارهان ارکوت استاد دانشگاه مف (MEF) در استانبول افت کیفی آموزشی را به سیاست دولت مبنی بر «یک دانشگاه برای هر شهر»، منافع و سود مالی سرشاری که از آموزش مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی نصیب دانشگاه‌ها می‌شود و نیز به آموزش خصوصی دانشگاه‌ها که تجارت پررونق و تمام عیاری را به هم زده نسبت می‌دهد.
در سال های اخیر شرکت های بزرگ به سرمایه‌گذاری در دانشگاه های بوتیکی (دانشگاههایی در مقیاس کوچک و با دانشجویان اندک) با ظرفیت ثبت‌نام 10000 تا 15000 دانشجو روی آورده‌اند. تاجران زیادی رویای پرستیژ و اعتباری را که از تاسیس یک دانشگاه کسب می کنند در سر می پروانند.
اما اولین علامت خطر این سرمایه‌گذاری‌های بی‌امان در دانشگاه ها در سال 2018 به صدا درآمد، زمانی که ثبت‌نام در دانشگاه های خصوصی که شهریه سالانه شان بالغ بر 4000 تا 10000 دلار است برای اولین بار به طور قابل‌ملاحظه‌ای با افت مواجه شد. در حالیکه ثبت‌نام در دانشگاه های دولتی رایگان در سال گذشته به 85 درصد آن چه در چند سال گذشته بوده رسید، در دانشگاه های خصوصی این رقم، 73 درصد سال های قبل بود. این نشان می دهد که بسیاری از دانشجویان در انتخاب خود گزیده‌تر عمل کرده و گران‌ترین دانشگاه ها و موسسات خصوصی جایی در گزینه های انتخابی آنها نداشته است.
پینار الدمیر دانشجوی دکتری و همکار تحقیقاتی در مرکز مشاوره اکادمیکی معرفت شناسی که در استانبول قرار دارد می‌گوید که کیفیت در دانشگاه های ترکیه موضوع مهمی است.
او به المانیتور گفت: «برای یک متقاصی جوان جویای تدریس و تحقیق در دانشگاه بزرگترین مساله استخدام و یافتن کار است. ما برای حمایت از تحقیقات در مقطع لیسانس و تحصیلات تکمیلی در یافتن منابع مالی با مشکلات جدی مواجه هستم. ما مجبوریم اعتباراتی را که دولت به ما داده برگردانیم. همچنین برای یافتن یک شغل به عنوان محقق به چیزی بیشتر از مدارک دانشگاهی و شایستگی های تحصیلی نیاز دارید. اولا برای گرفتن یک پست شما به رابطه و به نوعی به پارتی نیاز دارید. ثانیا حتی اگر شغلی پیدا کردید موظف هستید تا خدمات دیگری به غیر از تدریس و تحقیق ارائه دهید و به نوعی منشیگری و کارهای اداری هم بکنید.
استاد دیگری از مرکز مشاوره معرفت شناسی می گوید که مشکل واقعی در دانشگاه ها در مقطع دکتراست. این محقق به شرط ناشناس ماندن نامش به المانیتور گفت: «بیشتر مواقع از ما درخواست می‌کنند که پایان‌نامه و مقالات اکادمیکی برای بالا سری‌ها، رؤسا، استادان راهنما و مشاورمان بنویسیم. نوشتن مقاله و پایان نامه برای کس دیگر به بخشی پرسود و نون و آب دار در ترکیه بدل شده است. اگرچه ما بشدت درخواست‌های این چنینی را رد می کنیم اما این نوع درخواست ها هر روز بیشتر می شود.»
همچنین به نظر می‌رسد بیشتر دانشجویان در مقطع دکترا راهنمایی و مشاوره لازم را از استادان راهنما و مشاور دریافت نمی‌کنند.
کوتاه سخن اینکه علل افت کیفی در دانشگاه ها و موسسات عالی ترکیه می تواند به عوامل زیادی نسبت داده شود. علاوه بر فرار مغزها و پاکسازی و اخراج استادان از دانشگاه ها که از زمان کودتای 2016 شروع شده است دانشگاه‌ها این عوامل را نیز تجربه کرده اند:
فقدان شدید آزادی بیان و اندیشه؛ کنترل یک‌تنه دانشگاه‌ها توسط شورای رسمی آموزش عالی (YOK)؛ معضل دانشگاه های خصوصی که هدفشان سودجویی است؛ آموزش ناکافی استادان و مدرسان؛ و حجم زیاد کار و بار شغلی که روی دوش استادان جوان سنگینی می‌کند. متاسفانه به هنگام استخدام دانشگاه ها شایسته سالاری هم محلی از اعراب ندارد و وزنه رابطه بر ضابطه و شایسته‌سالاری سنگینی می کند.
منبع :
این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
نظرات بینندگان
با گذشت رمان تسلط نظامیان بر کشور ما بیشتر شده است.
بهتر است تک سبب بین نباشیم و اگر
قصد بیان نظری را داریم مجموعه عوامل
را بررسی کنیم.
وضعیت اقتصادی ترکیه و ایران: دور نریم فرودگاههایش را نگاه کنید: ما از اول انقلاب یه فرودگاه امام را داریم با آن وضعیت به هم ریخته ترکیه جدیدا یه فرودگاه بزرگ را افتتاح کرد و ...
محیط زیست
وضعیت ساسی ما با این همه تحریم ها که ایزوکه شده ایم یا در زمینه های نظامی که دلمون یه دو تا موشک خوشه.
می بینید که در بیشتر زمینه ها م عقب مانده ایم حتی از نظر فرهنگی
یا کشورها عربی یا همسایه هایمان دارن پیشرفت کنند... بدون تعصب قبول کنیم عقب مانده ایم عقب البته ما را با این ایدئولوژی که داره نفس های آخر را می کشه و ترک های عمیقی برداشته ما را عقب نگه داشته اند
منظورم آن است که فقط از ناحیه فعل و انفعالات
نظامی ، ترکیه توسعه نیافته است. تحولات اقتصادی
اردوغان به خصوص حذف صفرهای پول ملی نیز
در این مهم تاثیر داشته است. اردوغان صحبت می کرد
و می گفت در سال ۱۹۹۴ در استانبول آب آشامیدنی
نبود و امروز استانبول مرکز جذب توریست است.
قبل انقلاب ایران اوضاع خوبی داشت و بعد انقلاب
ترکیه ، ایران را در جیب جلیقه اش می گذارد.
منظورم از قضاوت توجه به تمامی ابعاد ایجاد تغییر
است.
اولین عنصر تحلیل فرهنگی در فرهنگ بیگانه ورود
پوشاک و کالاهای مصرفی آن کشور است. زبان و
فرهنگ ترکیه از طریق ماهواره و تعدد برنامه و شبکه
وارد ایران شده است و ما در فرهنگ ترکیه ناخواسته
حل شده ایم. الان بازار چین جای خود را به بازار ترکیه
داده است . جالب این که تهرانی ها که قادر به گویش
ترکی آذربایجان خودمان نیستند ، زبان ترکیه را می فهمند
و به آن سخن می گویند.
مسئولان ما تصور می کنند تهاجم فرهنگی یعنی ورود
فاکتورهای فرهنگ بیگانه ی غرب و آمریکا.
از خودباختگی ملت در برابر ترکیه غافلند. غذا و پوشاک
و لوازم خانگی ما تولید ترکیه است.
همان کشوری که قبل از انقلاب از ایران عقب مانده بود.
مطمئنا تحریم ما شکوفایی اقتصاد ترکیه را بدنبال داره. همانطور که در دوره قبل تحریم ها دریایی از طلا های ما به ترکیه رفت.
موافقم. ما سررشته را به بدترین وضع ممکن
گم کرده ایم. ما نیز باید رئیس دولتی داشته
باشیم که توانایی ایجاد تحول در هر بعدی را
داشته باشد. این کار ملت نیست باید دولت
عمل نماید. تشکر
ما نیاز داریم بدانیم که دور و برمون چه می گذرد. حداقل اطلاعاتی درباره همسایگانمان باید داشته باشیم. نمی تونیم سرمون را مثل کبک در برف فر کنیم و بگیم به به به چه پیشرفت های بزرگی نایل شده ایم. اما درباره دانشگاه های ایران و عقب ماندگی هایمان فکر نمی کنید با این فضای شدید امنیتی و ترسناک میشه شفاف درباره ضعف هایمان و مافیاهای فساد که در دانشگاه ها و مدارس ایت صحبت کرد و مطلب نوشت؟