گروه اخبار/
يک متخصص رفتارشناسي جنسي بر ضرورت «تابوشکني آموزش‌هاي سلامت جنسي» در مدارس و خانواده‌ها تاکيد کرد و گفت: ما بايد فرهنگ سالم جنسي را ترويج دهيم که لازمه آن ترويج دانش صحيح است .
به گزارش ايسنا، دکتر «راضيه معصومي» که در هشتمين نشست «کافه خرد» با موضوع « آسيب‌شناسي سواد سلامت جنسي در نظام آموزشي ايران» سخن مي‌گفت، با بيان اينکه «نخستين افرادي که کودکان در معاشرت با آنها قرار مي‌گيرند، اعضاي خانواده هستند» افزود: کودک تا سه - چهار سالگي در نهاد خانواده است و بعد از آن به نهادهايي همچون مهد کودک، پيش دبستاني، دبستان و ... راه مي‌يابد و پس از آن، وارد دانشگاه و جامعه مي‌شود و به همين دليل ارتباطات و تعاملات از همان ابتدا و از بدو تولد آغاز مي‌شود.
معصومي که داراي فوق دکتراي رفتارشناسي جنسي است، در ادامه با اشاره به موضوع سخنراني خود گفت: در علم رفتارشناسي جنسي «انسان يک موجود جنسي است » و اگر قائل به همين اصل رفتارشناسي جنسي باشيم، مي‌توانيم کنترل بهتري از خود داشته باشيم.
اين متخصص همچنين با بيان اينکه « از يک تا سه سالگي مسأله‌اي به عنوان رفتار جنسي آشکار نداريم و حدوداً از دوره سه سالگي رفتارهاي جنسي به تدريج شکل مي‌گيرد که بيشتر با عنوان «خوداکتشافي جنسي » از آن نام برده مي‌شود و معمولا نگران کننده نيست گفت: بايد در برابر رفتارهاي جنسي با آگاهي کامل عکس‌العمل نشان داد و اين رفتارها در هر دوره سني، متفاوت هستند.
معصومي با طرح اين پرسش که «چرا در جامعه امروز ايران برخي مسائل ممنوع و تابو شده‌اند؟» افزود: البته بيان اين نکته ضروريست که در همه جوامع (حتي جوامع توسعه يافته) يک مجموعه حصارها و چارچوب‌ها تعيين شده‌اند که به عنوان «خط کشي‌هاي جنسي » مي‌توان از آن نام برد و تنها مختص به جامعه ما نيست. اما متأسفانه در جامعه ايراني اين مسائل يا انکار يا همواره محکوم مي‌شوند و به نوعي سکوت در قبال اين مسائل اتخاذ مي‌شود. اگر به تحولات جامعه ايراني در طول تاريخ نگاه کنيم فرهنگ و ساختار اجتماعي شکل‌يافته، وضعيت و چارچوب‌هايي براي ما ايجاد کرده است. مؤلفه‌هاي مختلفي در تحولات جامعه ايراني تصميم‌گيرنده بوده‌اند و اين مباحث به نوعي برگرفته از عقبه اجتماعي و ديني بوده و از نسلي به نسل ديگر منتقل شده است.
اين رفتارشناس همچنين با بيان اينکه « در موضوع سواد سلامت جنسي کودک و نوجوان دو رويکرد کلان تجربه شده است» اظهار داشت: نخستين رويکرد، «پرهيزگرايانه» است که هنوز هم مورد استفاده قرار مي‌گيرد و بيشتر تأکيد بر پرهيز و ممنوعيت دارد. اما دومين رويکرد «توانمندسازي » کودک و نوجوان است که رويکرد متأخر و موفق جوامع امروزي است.
معصومي با ناموفق خواندن رويکرد نخست، افزود: امروزه از نظر تجارب آموزشي، رويکرد دوم مورد توجه جامعه جهاني است. اما پرسشي که پيش روي ما قرار مي‌گيرد اين است که چرا همواره در جوامع ما با ترس به اين گونه مسائل نگاه مي‌شود و هميشه در پاسخ به مباحث جنسي طفره مي‌رويم و حتي از ارائه پاسخ‌هاي درست و شفاف دوري مي‌کنيم. مسأله و دغدغه اساسي اين است که هر فرد در هر مقامي بايد چگونه مهارت کافي در سواد سلامت جنسي داشته باشد و بر چه مبنايي بايد آن را به ديگري انتقال دهد؟
وي در همين راستا با بيان اينکه «اشتباه نظام تربيتي در اين است که در برخورد با مباحث جنسي صورت مسأله را پاک مي‌کند و باعث مي‌شود اصلاً با مسأله مواجه نشويم» گفت: اين وضعيت در فضاي خانواده به عنوان يک مقياس کوچک و جامعه به عنوان مقياس بزرگ نيز حاکم است. والدين ما اگر چه در مسائل مربوط به رشد فرزندشان همواره پيگير هستند و در اين باره سخن بسيار مي‌گويند اما همين که به مسائل جنسي مي‌رسند سکوت اختيار مي‌کنند که متاثر از فضاي اجتماعي و به نوعي القاء شده است که در اين باره نبايد سخن گفت.
معصومي همچنين با اشاره به تفاوت نسل‌ها اظهار داشت: در گذشته در برابر اين پرسش کودک که چگونه به دنيا آمده است؟ پاسخ‌هايي غيرواقعي از سوي والدين ارائه مي‌شد اما نسل ما آن را مي‌پذيرفت، اما نسل امروز به مدد تکنولوژي بسيار هوشمند عمل مي‌کند و خود از موارد آگاهي دارد، به همين دليل پاسخ‌هاي غيرواقعي را نمي‌پذيرد.
معصومي اضافه کرد: بعد جسمي و رواني سالم همواره ضمانت‌نامه افراد است؛ هر فرد سالم (از بعد جسم و روان) ازدواج سالمي خواهد داشت که به تبع آن خانواده سالمي نيز تشکيل مي‌دهد. به پيوست آن خانواده سالم نيز منجر به خانواده پايدار خواهد شد .
وي با بيان اينکه «حوزه فعاليت رفتارشناسي جنسي نشان مي‌دهد مديريت بحران جنسي کودکان باعث مي‌شود آنها سالم‌تر و شاداب‌تر بمانند» گفت: در جامعه ايراني اين روند از پايين به بالا تجربه مي‌شود. در جامعه ما نخستين کساني که حساسيت‌هايي را درباره سلامت جنسي جوانان ابراز کردند، پژوهشگران بودند که از اين مسأله به عنوان «چالش هاي جامعه » ياد کردند.
در سال‌هاي اخير فعاليت‌هايي در برخي نهادها همچون وزارت بهداشت به صورت مقطعي و جرقه‌هايي در آموزش و پرورش در سطح کلان و موردي انجام گرفته اما تأثير چندان مطلوب و معنادار نداشته است.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران در ادامه با بيان اينکه « اخيراً وزارت بهداشت و وزارت آموزش و پرورش در رويکردي که از بالا به پايين شکل گرفته، مجموعه کتاب‌هايي را در 12 جلد در خصوص سواد سلامت جنسي تهيه و تدوين کرده‌اند» گفت: آنها درصددند نياز و ضرورت سلامت جنسي نسل بعد را تأمين کنند. اين برنامه آموزشي در تلاش است سلامت جنسي جوانان را در لايه‌هاي متعدد و در مباحث مختلفي همچون سلامت روان، رفتارهاي پرخطر جنسي، خويشتن‌داري، بيماري‌هاي مقاربتي و بارداري مورد بحث و بررسي قرار دهد.
معصومي بر ضرورت تابوشکني آموزش‌هاي سلامت جنسي در مدارس و خانواده‌ها گفت: ما بايد فرهنگ سالم جنسي را ترويج دهيم که لازمه‌اش ترويج دانش صحيح است. ايجاد نگرش مثبت، مهارت آموزشي متناسب با جنسيت و شکست تابوهاي جنسي و جنسيتي از پيشنهادهاي ماست. تبيين ضرورت و نقش اهميت جنسي کودکان و نوجوانان جزو مسائل پايه‌اي و اساسي آموزشي جامعه ما هستند. همچنين مباحث مربوط به توانمندسازي والدين از جمله سناريوهايي است که بايد به آن توجه کنيم.
وي تاکيد کرد: لازم است نظام آموزش و پرورش ما هم به اين نتيجه برسد که چه سناريويي براي ارتقاي مهارت سواد سلامت جنسي دانش‌آموزان تهيه و تنظيم کند؟
يکي از مشکلات ما در اين حيطه اين است که تعريف نداريم و متأثر از آن، دانشي براي گفتن به جامعه خودمان نداريم. در واقع ما نيازمند دانش بومي مبتني بر ساختارهاي علمي هستيم که پارادايم‌هاي علمي متقن داشته و در نظام آموزشي قابل اجرا باشد. ما در اين زمينه، کم‌کاري کرده‌ايم.
روزنامه اطلاعات
صدای معلم، صدای شما
با ارائه نظرات، فرهنگ گفت‌وگو و تفکر نقادی را نهادینه کنیم.