انتخابات شوراهای دانش آموزی؛ تمرین دموکراسی از شعار تا عمل ... هنوز مدیران به آن اندازه از دانش و پختگی نرسیده اند که بخشی از کارهای مدرسه را به دانش آموزان واگذار و آنان را در امر مدیریت مشارکت دهند!

یکی از مهمترین اهداف تعلیم و تربیت، اجتماعی ساختن دانش آموزان، آماده کردن آنان برای مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، کسب آگاهی نسبت به حقوق اجتماعی خود و بهره برداری صحیح از آن و احترام به حقوق دیگران و همکاری با سایر افراد جامعه است. بر این اساس یکی از شیوه های گرایش دانش آموزان به فعالیت ها و تصمیم گیری های اجتماعی، مشارکت آنان در انتخابات شوراهای دانش آموزی است.
شورای دانش آموزی مدارس طبق مصوبه ی شورای عالی آموزش و پرورش به منظور بررسی چگونگی مشارکت دانش آموزان در فعالیت های آموزشی و پرورشی و اجرایی و ارائه پیشنهاد به شورای مدرسه تشکیل می شود. همکاری در برنامه ریزی و اجرای برنامه های مختلف از جمله : اداره نشریه مدرسه ، برگزاری مسابقات فرهنگی ؛ هنری ؛ علمی و ورزشی دانش آموزان ، برگزاری اردوی دانش آموزی و بازدید علمی، برگزاری نماز جماعت و مراسم آغازین، برنامه امتحانات داخلی، اداره کتابخانه و مسائل بهداشتی ، انتخاب نماینده جهت شرکت در شورای مدرسه و انجمن اولیائ و مربیان، بررسی نظافت محوطه مدرسه، کمـک به اعمـال تدابیر انضباطی مـدرسه، ارائه پیشنهادها در مورد نیازمندی های مدرسه و همچنین تشکیل کمیته های مختلف از قبیل کمیته ی فرهنگی؛ بهداشتی؛ علمی – آموزشی و پژوهشی ؛ هنری؛ سیاسی و اجتماعی و کمیته ورزشی از جمله وظایف مهمی است که شوراهای دانش آموزی می توانند داشته باشند.

توجه به تشکل های دانش آموزی و اهمیتی که امروزه در نظام های مختلف به آن می دهند بیانگر این است که تجربه مشارکت در کارهای گروهی در دوره های کودکی و نوجوانی تاثیر فزاینده ای بر روند مشارکت آینده افراد درسرنوشت خود و کشورشان دارد. شوراهای دانش آموزی می توانند سیاست گذار مدرسه محوری در آموزش و پرورش باشند که بایستی در نظام آموزشی کشور جدی گرفته شود.

گسترش شورای دانش آموزی به عنوان یکی از ارکان عمده در اداره ی امور مدرسه اعم از امور آموزشی و اجرایی با هدف توانمندسازی افراد از جمله متاسفانه در حال حاضر مدیران مدارس از اعضای شورای دانش آموزی فقط برای کنترل دانش آموزان در مناسبت های مختلف بهره می جوینددانش آموزان به عنوان مخاطبان اصلی برنامه های آموزشی و پرورشی، رویکردی نوآورانه ای است که به تحقق دموکراسی در مدارس و فراتر از آن به عنوان یک فرهنگ ماندگار در جامعه نیز می تواند کمک کرده و به غنی سازی سیستم آموزشی و اجرایی مدرسه و جذابیت محیط مدرسه برای دانش آموزان منتهی شود.

همچنین شورای دانش آموزی می تواند درآشناکردن دانش آموزان با مسئولیت های اجتماعی، تمرین کارِگروهی برای حل مسایل پیرامونی و احساس مالکیت و مسئولیت در قبال مدرسه ، افزایش اعتماد به نفس دانش آموزان ، ایجاد روحیه خودباوری، خودشکوفایی و توانمند سازی دانش آموزان ، افزایش روحیه انتقادپذیری، تقویت ارتباط و مهارت های اجتماعی نقش مهمی را ایفا کند.
تدارک اردوهای دانش آموزی ؛ استفاده از دیدگاه های دانش آموزان در مسایل مختلف مدرسه ؛ شجاعت ؛ صداقت ؛ هم فکری برای زیبا سازی مدرسه ؛ همیاری و کمک به یکدیگر در تمامی مسایل و مشکلات از جمله مسائل درسی ؛ جدیت در عمل و نوآوری در تفکر و... از جمله شعارهای انتخاباتی شوراهای دانش آموزی است که تامل در این شعارها ، از آگاهی و حس مسئولیت پذیری دانش آموزان نسبت به مسائل مختلف مدرسه  حکایت دارد.

هر چند وجود برخی شعارهای غیر واقعی از قبیل احداث راه آهن و احداث استخر در مدارس ، احداث زمین چمن مصنوعی فوتبال ؛ افزایش ساعات زنگ تفریح و.. نشان از عدم آگاهی صحیح دانش آموزان از اهداف شورای دانش آموزی دارد و شاید هم این شعارها را از مسئولین بالاتر که برای کشاندن مردم به پای صندوق های رای استفاده کرده اند،  یاد گرفته اند .
بیستمین دوره انتخابات شوراهای دانش آموزی درحالی در سراسر کشور برگزار شد که از شوراهای دانش آموزی به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای آموزش و پرورش نام برده می شود اما بررسی خروجی عملکرد این شوراها در 19 دوره گذشته نشان می دهد که این انتخابات بیشتر صوری بوده و فعالیت این شوراها از اهداف در نظر گرفته شده فاصله زیادی دارد .

انتخابات شوراهای دانش آموزی صرفاً به برگزاری انتخابات سالانه و اعلام تعداد مدارس و دانش آموزان شرکت کننده در این انتخابات محدود شده و  دانش آموزان کمترین تاثیر را در تصمیم گیری های در حوزه آموزشی و پرورشی داشته اند.

شاید هم این شعارها را از مسئولین بالاتر که برای کشاندن مردم به پای صندوق های رای استفاده کرده اند،  یاد گرفته اند   اهمیت ندادن مسئولین مدارس و عدم آگاهی دانش آموزان از فلسفه وجودی این شوراها، وظایف شورای دانش آموزی را در حد درست کردن کاغذ دیواری ؛ خواندن سرود و برگزاری مسائل آغازین تقلیل داده است تا مسئولین مدارس صرفاً مجری شیوه نامه های ابلاغی باشند و توجهی جز به ایجاد تشکیلاتی صوری و در پی تأمین منافع و گزارشات اداری به این تشکل دانش آموزی نداشته باشند.
بی توجهی به قابلیت و توانمندی شوراهای دانش آموزی در مهارت آموزی، تمرین کار گروهی و تقویت حس مسئولیت پذیری موجب شده مدارس کمترین بهره آموزشی را از شوراهای دانش آموزی ببرند و شور انتخابات شورای دانش آموزی را تنها در روز برگزاری انتخابات خلاصه کنند.

هنوز مدیران به آن اندازه از دانش و پختگی نرسیده اند که بخشی از کارهای مدرسه را به دانش آموزان واگذار و آنان را در امر مدیریت مشارکت دهند. متاسفانه در حال حاضر مدیران مدارس از اعضای شورای دانش آموزی فقط برای کنترل دانش آموزان در مناسبت های مختلف بهره می جویند.

آنها به جای دادن نقش جدی در مرحله اجرایی و عملیاتی، شوراهای دانش آموزی را در حد اسم محدود کرده و گاهی اوقات افراد مورد نظر خود را انتخاب و معرفی می کنند، به طوری که عملکرد این شوراها به پر کردن آلبوم عکس و طومار عملکرد برای مسئولین مدرسه و ادارات آموزش و پرورش تبدیل شده است. در حالیکه شوراهای دانش آموزی اگر شکل واقعی به خود بگیرند ، می توانند نهادهای مدنی را در آموزشگاه ها نهادینه کرده و کمک کار توسعه اجتماعی ، فرهنگی بوده و  بازوی توانمندی برای مدیران مدارس و چراغ راه آینده دانش آموزان باشند.
همیاری دانش آموزان در مدرسه، فرصتی برای تربیت نسلی است که روزی در مسند هر یک از این دستگاهها سرنوشت اجرایی کشور را به دوش خواهند کشید با این وجود فاصله آرمانی ایده تا عمل موجب شده دانش آموزان با حضور در شوراهای دانش آموزی نه تنها بهره ای از مشارکت نبرند بلکه بی وقفه از ماهیت نقش خود علامت سوال بزرگی در ذهنشان نقش ببندد.

امید است که با تغییر و اصلاح نگرش متولیان حوزه ی آموزش و پرورش و مدیران مدارس نسبت به آن، انتخابات شوراهای دانش آموزی به دور از تشریفات به صورت واقعی برگزار و فلسفه وجودی و اهداف آن در نظام آموزشی هرچه زودتر محقق شود.

ارسال مطلب برای صدای معلم

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید