مدارس غیرانتفاعی و لزوم بازتعریف فلسفه و مفهوم آموزش در نظام آموزشی

مدارس غیرانتفاعی از آن دسته نام‌هایی است که هر کس را به یاد رتبه برتر در درس و دانشگاه و موفقیت می‌اندازد؛ و شاید خیلی‌ها که گذرشان به آن نیفتاده است، حسرت به دل می‌مانند که چرا در این مدارس تحصیل نکرده‌اند. به همین خاطر است که مدارس غیر انتفاعی با اقبال عمومی مواجه شده و هر سال به تعداد آن افزوده و در مقاطع مختلف تحصیلی دانش آموزان بیشتری را جذب می‌کنند. تا جایی که بعضی از کسانی که نمی‌توانند در مدارس دولتی نمره بگیرند و یا از مدارس دولتی به هر دلیلی اعم از تحصیلی و انضباطی اخراج شده‌اند یا در آن مدارس ثبت نام نمی‌شوند به مدارس غیرانتفاعی به عنوان مراکزی مطمئن و امن برای فارغ التحصیل شدن از تحصیل یا به عبارت بهتر صدور مدرک مراجعه ‌کنند.

در این میان این تفکر والدین که هر چقدر پول بدهی سطح آموزشی بالاتری را شاهد خواهید بود را هم در افزایش این قبیل مدارس و دریافت شهریه بیشتر توسط آنان را نمی‌توان نادیده گرفت. چرا که سال‌هاست که تحصیل در مدارس نمونه کشوری به دل‌نگرانی جدی برای خانواده‌ها تبدیل‌ شده است و با وجود اینکه هزینه این مدارس سنگین است و از نظر آموزشی موفقیت چندانی هم ندارند تعداد زیادی از آنها اصرار دارند که فرزندان خود را به هر قیمتی در این مدارس نام نویسی کنند.

این در حالی است که اخیرا عملکرد این مدارس مورد انتقاد قرار گرفته است چرا که بعضی از این مدارس که بالا بردن رتبه علمی به دلیل منافع مالی به شدت برایشان مهم است بابت این موضوع از لحاظ درسی به دانش آموزان سخت گیری‌های آن چنانی می‌کنند.

کارشناسان آموزش و پرورش معتقدند که این سخت گیری‌های بیش از حد موجب افسردگی یا حتی بیماری‌های روحی خطرناک می‌شود. این مسئله این سوال را در ذهن ایجاد می‌کند که آیا واقعا لازم و درست است که به دانش آموز از لحاظ درسی سخت گرفت تا رتبه علمی یک مدرسه بالا رود؟

آفتاب یزد در این خصوص نظر یک کارشناس آموزش و پرورش را جویا شده است.

مدارس غیرانتفاعی بنگاه تولید مدرک !
مهدی بهلولی با بیان اینکه مدارس غیرانتفاعی را می‌توان دو دسته در نظر گرفت، می‌گوید: دسته اول مدارسی هستند که پایه‌گذاران آن از نظر مالی وضعیت خوبی داشته یا توانسته‌اند از بانک وام‌های خوبی را دریافت کنند بنابراین با این شرایط توانستند مدرسه‌ای را راه‌اندازی کنند که دغدغه مالی به طور جدی ندارند. وی با بیان اینکه چون بنیانگذاران این مدارس دغدغه مالی ندارند ، توانسته ساختمان خوبی را فراهم ، دبیران صاحب نام (دبیرانی که سابقه‌شان در کنکورنسبتا خوب بوده) و دانش آموزان خوب منطقه را جذب کنند، اظهار کرد: این مدارس به دلیل اینکه از نظر مالی نگرانی ندارند نمره الکی هم به دانش آموزان نمی‌دهند و با توجه به آزمون بزرگی چون کنکور به سمت آموزش آزمون محور حرکت می‌کنند.

بر این اساس نتیجه گرفتند که امتحاناتی را در حد نهایی و حتی کنکور برای دانش آموزان برگزار کنند و از این جهت به دانش آموزان از لحاظ درسی فشار آورده و اعلام می‌کنند که کار کیفی آموزش و پرورش را انجام می‌دهیم.

این کارشناس آموزش و پرورش ادامه می‌دهد: دسته دیگر مدارس غیرانتفاعی ، مدارسی هستند که بنیان مالی درستی نداشته و مجبور هستند دانش‌آموزان بیشتری حتی آن دانش آموزانی که ازمدارس دولتی به هر دلیلی اخراج شده‌اند را جذب کنند این گونه مدارس فقط پول می‌گیرند در واقع نه آموزش آزمون‌های بنیادی را انجام می‌دهند و نه آن آموزش کیفی که در جهان به نام آموزش کیفی مطرح است و روی تربیت دانش آموزان بیشتر تاکید می‌کنند را دارند.

در واقع می‌توان گفت که یک مدرسه بنگاه تولید و مدرک هستند و چندان کارایی ندارند . مهدی بهلولی در خصوص دسته اول مدارس غیرانتفاعی گفت: این قبیل مدارس غیرانتفاعی در واقع می‌خواهند به جامعه ، سهام داران، خانواده‌ها و بنیانگذاران خودشان بیلان کاری تحویل دهند به همین دلیل است که روی آموزش آزمون بنیاد تاکید می‌کنند و اگر در فلان مقطع باید درس‌های مخصوصش تدریس شود، آنها در یک سطح بالاتری به دانش آموزان درس می‌دهند و سخت گیری می‌کنند . در حقیقت این مدارس اصلا آموزش و پرورش کیفی محسوب نمی‌شوند و به نوعی برای بازار گرمی هستند.

این کارشناس آموزش و پرورش با بیان اینکه مدارس غیرانتفاعی در بهبود و بهسازی آموزش و پرورش نقشی بازی نمی‌کنند و حتی معنای آموزش و پرورش کیفی را هم می‌توانند تحریف کنند که این کار را هم انجام داده‌اند، بیان کرد: وظیفه دولت و صدا وسیما است که درخصوص این مدارس به خانواده‌ها اطلاع رسانی کند که آموزش و پرورش کیفی این نیست.

الان ببینید که چند درصد از برنامه‌های صدا و سیما حول و حوش کنکور و این قبیل آزمون‌ها است در مقابل چند درصد از برنامه‌هایش در خصوص نقد کنکور محوری است؟

متاسفانه برنامه‌ای نداریم که بخواهد کنکور محوری را نقد کند. وی ادامه داد:  صدا و سیما چون بابت این برنامه‌ها پول می‌گیرد و دولت  هم‌چون مدارس غیرانتفاعی دست کم به گفته خودشان ده درصد یا حتی بیشتر از بودجه شان را تامین می‌کند و از نظر مالی به سودشان است ، سکوت می کنند. بنابراین همه دست به دست هم می‌دهند که یک خانواده گمراه و باعث شود که فرزندانشان را را در مدرسه‌ای ثبت نام کنند که فکر می‌کنند که اگر درس‌های سطح بالاتری را به آنها تدریس کنند و سخت بگیرند خیلی خوب است.

مهدی بهلولی خاطرنشان کرد: اگر می‌بینید تعدادی  دانش آموز المپیادی در سطح جهان داریم که رتبه می‌آورند در
پس پشت این دانش آموزان، تعداد زیادی دانش آموز تلف شده داریم که دیده نمی‌شوند یا دانش آموزانی داریم که برای آمادگی حضور در المپیاد تحت فشارهایی قرار گرفته‌اند که دچار افسردگی یا حتی بیماری‌های روحی خطرناک شده‌اند .

پشت مدارس غیرانتفاعی مسائل مالی و تجاری است
این کارشناس آموزش و پرورش با بیان اینکه ، این همه صندلی خالی در دانشگاه‌ها داریم این همه فشار برای آزمون به دانش آموزان چه معنا دارد، تاکید کرد: بنیاد و پشت مدارس غیرانتفاعی ،دیدگاه آموزشی قابل دفاعی وجود ندارد بلکه پشت آن مسائل مالی و تجاری مطرح است. مدارس غیر دولتی با سخت گرفتن به
دانش آموزان آنها را از زندگی باز می‌دارند در صورتی که دانش آموز باید زندگی کند و مدرسه باید برای زندگی باشد در حقیقت باید همه ابعاد هوشی، روانی و استعدادهای دانش آموزان در مدرسه پرورش پیدا کند. مدرسه باید دانش آموزی پرورش دهد که خلاق و نوآور باشد و بتواند با جامعه ارتباط برقرار کند و همچنین بتواند سنجش‌گر و اخلاق‌مدار باشد.

مهدی بهلولی افزود: اکنون تئوری‌های آموزشی مدرن به سمت شهروند نقاد آشنا به حقوق بشر رفته و بسیاری از کشورهای پیشرفته سمت و سوی آموزششان به این سمت است اما کشور ما متاسفانه این گونه نیست.

وی بیان کرد: در دوران ریاست احمدی نژاد و وزارت حاجی بابایی برآموزش وپرورش، مدرسه‌های تیزهوشان با فرآیند غلطی زیاد شدند و هر مدرسه نامش مدرسه تیزهوشان شد در این مدرسه‌ها حتی دانش آموزان متوسط را به عنوان تیزهوش ثبت نام می‌کنند. که می توان گفت این عده از دانش آموزان به معنای واقعی تیزهوش محسوب نمی‌شوند بلکه دانش آموزان متوسط درس‌خوان خوبی هستند.

خوشبختانه دولت آقای روحانی تلاش دارد که از تعداد این گونه مدارس بکاهد. این کارشناس آموزش و پرورش در پایان گفت: در مدارس غیر انتفاعی که دغدغه مالی ندارند به قدری مطالب سنگین درسی به دانش آموزان آموزش می‌دهند که دانش آموز کلا زندگی کردن را فراموش می‌کند و دچار افسردگی و استرس‌های شدید امتحانات پشت سرهم و رقابت‌هایی که به نادرست در بین دانش آموزان به وجود می‌آورند که مثلا بهبود پیدا کند، می‌شود. در نهایت امر آن پرورش راستینی که در این مدارس باید اتفاق بیفتد، نمی‌افتد.

روزنامه آفتاب یزد